Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 250/21

​  WYROK

​  W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 01 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu - II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marek Podwójniak

Protokolant: st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż


przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Sieradzu Kamili Mizerskiej-Trzeciak

po rozpoznaniu w dniu 01 grudnia 2021 r.

sprawy B. J.

oskarżonego z art. 209 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejnowego w Sieradzu z dnia 25 sierpnia 2021 roku, sygn. akt II K 384/21

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w zawartym w punkcie 3 dotyczącym kosztów sądowych zasądzonych od B. J. na rzecz Skarbu Państwa opłatę określa na kwotę 180,00 (sto osiemdziesiąt 00/100) złotych,

2.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od B. J. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 20,00 (dwadzieścia 00/100) złotych tytułem poniesionych w postępowaniu odwoławczym wydatków oraz wymierza mu opłatę za II instancję w kwocie 180,00 (sto osiemdziesiąt 00/100) złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 250/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Sieradzu z 25 sierpnia 2021 roku wydany w sprawie II K 384/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut naruszenia prawa procesowego polegający na dowolnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co sprowadziło się również do uznania za wiarygodne zeznań świadka M. M. – matki małoletniego uprawnionego do alimentacji P. J., wedle których oskarżony nie zaspokaja potrzeb życiowych syna, gdy przekazywane przez niego prezenty należy traktować jako przyczynianie się do zaspokajania potrzeb małoletniego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Mając na względzie zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym także zeznania M. M., brak jest podstaw do uznania, że doszło do naruszenia przez Sąd I instancji reguł zakreślonych przepisem art. 7 k.p.k. (określających zasadę swobodnej oceny dowodów) jak również art. 4 k.p.k. (odnoszącym się do zasady obiektywizmu).

Wbrew twierdzeniom oskarżonego (...) Sąd Rejonowy w Sieradzu rozstrzygając w przedmiotowej sprawie w pełni respektował zasadę obiektywizmu, wedle której organy prowadzące postępowanie karne są obowiązane badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść oskarżonego jak i na jego niekorzyść. Przypomnieć należy, że w odniesieniu do Sądu zasada ta ma swoją konstytucyjną podstawę, gdyż w art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej gwarantującym prawo do Sądu zostały jednoznacznie określone atrybuty, do których obok niezależności i niezawisłości zaliczono także bezstronność.

W takim ujęciu brak jest podstaw do uznania zasadności zarzutu nieobiektywizmu sądu meriti (bo do tego sprowadzają się twierdzenia zawarte w środku odwoławczym oskarżonego) w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Tenże organ bowiem weryfikując dowody czynił to w sposób staranny, co pozwoliło na odzwierciedlenie okoliczności dających podstawę do przypisania B. J. jego postępowania pod kątem przypisanego mu kwestionowanym wyrokiem czynu. Uczynił to z poszanowaniem reguł zakwestionowanych przepisem art. 7 k.p.k., a więc na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenionych z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Zgodnie z tym za wiarygodne uznano zeznania M. M. – matki małoletniego pokrzywdzonego, które jednoznacznie korespondują ze znajdującymi się w aktach sprawy i tworzącymi materiał dowodowy dokumentami, w tym dokumentów odzwierciedlających przebieg prowadzonej wobec B. J. egzekucji zasądzonych od niego na rzecz syna alimentów. Z nich to wynika, że oskarżony należności te przestał realizować od grudnia 2020 roku. Informacja ta jak i pozostałe dokumenty nie były przez strony procesu w żaden sposób kwestionowane. Słusznie przez to Sąd Rejonowy w Sieradzu za wiarygodne uznał wyjaśnienia oskarżonego jedynie w takim zakresie, w którym nie pozostają one w opozycji do powyższych dowodów. Dotyczy to takich okoliczności jak negowanie realizacji obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniego (urodzonego w (...) roku) syna. Twierdzenia oskarżonego, do których odniósł się Sąd meriti dają podstawę do uznania, że oskarżony – mimo utraty pracy – był w stanie płacić zasądzone od niego świadczenie. Oskarżony kwestionował zasadność obciążenia go obecnie taką powinnością powołując się przy tym (co zauważa organ I instancji) na sytuację finansową M. M., co nie może mieć znaczenia dla kwestionowanego rozstrzygnięcia przy funkcjonującym w obrocie prawnym wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi wydanym w sprawie II ACa 194/18.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od dokonania zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z uwagi na bezzasadność zarzutu.

Zarzut

3.2.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mogący mieć wpływ na jego treść polegający na uznaniu, że:

- sytuacja materialna małoletniego P. J. daje podstawy do przyjęcia, że nie są zaspokajane jego potrzeby życiowe,

- sytuacja finansowa w jakiej znalazł się oskarżony pozwala na wywiązywanie się przez niego z nałożonego obowiązku alimentacji syna.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wprawdzie skarżący zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu błąd w ustaleniach faktycznych, niemniej zaznaczyć należy, że ów błąd, który zdaniem oskarżonego nie dawał podstaw do przypisania mu winy i sprawstwa w przypisanym mu zaskarżonym wyrokiem czynie, traktować się winno jako będący efektem niewłaściwej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Dla przypomnienia zaznaczyć należy, że błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika, bądź to z niepełności postępowania dowodowego, bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów. Może on być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów, zlekceważenia niektórych dowodów, dania wiary niektórym dowodom nieprzekonywującym, bezpodstawnego pominięcia określonych twierdzeń dowodowych, oparcia się na faktach w istocie nieudowodnionych. W orzecznictwie trafnie podnosi się, ze zarzut ten (błędu w ustaleniach faktycznych) jest słuszny tylko wówczas, „gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania”, nie może on natychmiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu (za: zachowującym aktualność wyrokiem Sądu Najwyższego z 24 marca 1975 r. – II KR 355/74, (...), poz. 84), przy czym należy obecnie to ujmować przy zarzucie błędu o charakterze „dowolności”. Tego typu zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych, aby uznać go za skuteczny, to bowiem nie może wskazywać jedynie na odmienną ocenę materiału dowodowego, lecz winien wskazywać, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Z powyższych względów nie można uznać zasadności tego zarzutu, który miałby oparcie w regulacji z art. 438 pkt 3 k.p.k.

Marginalnie zaznaczyć należy, że B. J. przypisano zachowanie wyczerpujące dyspozycję art. 209 § 1 k.k. a nie skazano go za przestępstwo określone w art. 209 § 1a k.k. Dopiero w tym ostatnim czynie zabronionym przejawia się znamię narażenia osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Natomiast przestępstwo stanowiące przedmiot niniejszego procesu karnego sprowadza się jedynie do uchylania się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od dokonania zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z uwagi na bezpodstawność zarzutu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Orzekając o opłacie związanej z wymierzoną karą Sąd I instancji błędnie powołał się na przepis art. 2 ust. 1 pkt 2) w zw. z ust. 2 ustawy z 23 marca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych, gdy wymiar orzeczonej kary 8 miesięcy ograniczenia wolności nakazuje zastosowanie w tym przypadku regulacji z art. 2 ust. 1 pkt 3 w zw. z ust. 2 wskazanej ustawy o opłatach w sprawach karnych.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Przepis art. 16 ust. 2 cyt. ustawy o opłatach w sprawach karnych wskazuje, że jeżeli w orzeczeniu kończącym postępowanie opłaty nie określono albo błędnie ustalono jej wysokość, orzeczenie w tym przedmiocie wydaje sąd odwoławczy lub sąd I instancji i nie ma tu znaczenia, która ze stron procesu wnosi środek odwoławczy.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Orzeczoną przez Sąd Rejonowy opłatę podwyższono z kwoty 120,00 złotych do kwoty 180,00 złotych.

Zwięźle o powodach zmiany

Argumentację dotyczącą zmiany zaskarżonego wyroku przedstawiono powyżej w punkcie 4. Natomiast w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymano w mocy uznając, że podniesione w apelacji zarzuty okazały się całkowicie bezzasadne. Jak wynika z rozważań Sądu I instancji nie dopuścił się obrazy przepisów postępowania, dokonując w oparciu o zasadnie uznane za wiarygodne dowody – prawidłowych ustaleń faktycznych. W świetle zaś tych ustaleń nie ulega wątpliwości, że oskarżony dopuścił się przestępstwa określonego w art. 209 § 1 k.k. Jednocześnie nie można mieć najmniejszych nawet zastrzeżeń co do orzeczonej wobec B. M. J. kary. Sąd Rejonowy przy wymierzaniu kary wziął pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, a orzeczoną karę należy uznać za łagodną.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

W związku z nieuwzględnieniem apelacji oskarżonego na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego kwotę 20,00 złotych tytułem poniesionych w postępowaniu wydatków oraz wymierzył mu opłatę za II instancję (której wysokość ustalono w oparciu o przepisy art. 2 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 w zw. z art. 8 ustawy z 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych) w wysokości 180,00 złotych. Sąd nie znalazł jakichkolwiek podstaw do zwolnienia B. J. od zapłaty wskazanych należności.

7.  PODPIS