Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sylwia Dembska

Protokolant: Nina Bekalarek-Bruź

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2021 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy B. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawnych

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 30 sierpnia 2019 r. sygn. akt IV U 308/19

1.  Oddala apelację.

2.  Zasądza od pozwanego na rzecz odwołującego 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sylwia Dembska

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 18.12.2018 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 06.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców w związku z art. 83d ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych odmówił wydania interpretacji indywidualnej w sprawie przedstawionej we wniosku przedsiębiorcy B. W. prowadzącego działalność gospodarczą po firmą (...) w Ż. z dnia 26.10.2018 r. w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości noclegów udostępnianych przez pracodawcę pracownikom nieodpłatnie w okresie oddelegowania do pracy poza stałe miejsce jej wykonywania.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że z informacji pozyskanych z właściwej miejscowo terenowej jednostki organizacyjnej wynika, że kwestia przedstawiona w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej (tj. nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości noclegów udostępnianych przez pracodawcę pracownikom nie odpłatnie w okresie oddelegowania do pracy poza stałe miejsce jej wykonywania) była przedmiotem postępowania kontrolnego prowadzonego u płatnika. Wobec tego nie ma podstaw prawnych do wydania interpretacji indywidualnej w kwestii przedstawionej we wniosku w zakresie tożsamym do prowadzonego poprzedniego postępowania kontrolnego przez Zakład.

Od powyższej decyzji odwołał się płatnik składek B. W. wnosząc o jej uchylenie, zobowiązanie organu do wydania interpretacji indywidualnej na wniosek z dnia 31.10.2018 r. oraz zasądzenie od pozwanego organu na rzecz odwołującego kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Zaskarżonej decyzji zarzucił rażące naruszenie art. 83 d ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych wskazując, iż z przepisu tego wynika, że interpretacji indywidualnych nie wydaje się wówczas, gdy w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację indywidualną są przedmiotem toczącego się postępowania wyjaśniającego lub kontroli, albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji Zakładu. W przedmiotowej sprawie nie zachodzi żadna z ww. przesłanek, bowiem wniosek został złożony w dniu 31.10.2018 r., zaś kontrola (...) Oddział w Z. odbyła się u odwołującego w okresie od 26.07.-29.09.2016 r. Ponadto nie została wydana przez Zakład decyzja administracyjna rozstrzygająca sprawę co do istoty. Postępowanie kontrolne zostało zakończone zawarciem układu ratalnego, który został w całości zrealizowany przez wnioskodawcę.

Wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2019 r. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze w sprawie IV U 308/19 w pkt 1 zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał pozwanego do wydania interpretacji indywidualnej dotyczącej wniosku z 31.10.2018r. a w pkt zasądził od pozwanego na rzecz odwołującego kwotę 180 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

W dniu 31.10.2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wpłynął wniosek przedsiębiorcy B. W. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

We wniosku odwołujący przestawił stan faktyczny podając, że prowadzi działalność polegającą na wykonywaniu usług budowlanych na terenie Polski oraz za granicą – Niemcy. Zatrudnieni pracownicy świadczą pracę na inwestycjach w ramach oddelegowania, a nie podróży służbowych, dlatego firma nie wypłaca diet ani innych należności z tym związanych. Z umów o pracę wynika możliwość czasowego oddelegowania pracowników do pracy, a krajem oddelegowania są Niemcy. Wnioskodawca wskazał, iż w Regulaminie Pracy jest zapis stanowiący, że w czasie oddelegowania, w celu zapewnienia pracownikom możliwości wypełnienia obowiązków służbowych i zwiększenia efektywności pracy, pracodawca udostępnia pracownikom miejsca noclegowe w miejscu oddelegowania na koszt pracodawcy.

Wnioskodawca zaznaczył, że umowy najmu obejmują przewidywalny okres trwania inwestycji i są zawierane na stałą liczbę miejsc. W zależności od potrzeb na bieżąco dokonywane są korekty osób oddelegowanych, choć zdarza się, że nie wszystkie zarezerwowane miejsca są wykorzystane. Podobna sytuacja ma miejsce również w przypadku szybszego zakończenia prac. Firma ponosi koszty najmu zgodnie z rezerwacją, również w okresach, kiedy miejsca są niewykorzystane.

Wobec powyższego odwołujący zwrócił się do organu rentowego z zapytaniem czy wartość noclegów udostępnionych pracownikom nieodpłatnie w okresie oddelegowania do pracy poza stałe miejsce jej wykonywania uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W ocenie wnioskodawcy wartość noclegów udostępnionych nieodpłatnie pracownikom w okresie oddelegowania do pracy poza stałe miejsce jej wykonywania nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ponieważ nie stanowią one przychodu z tytułu stosunku pracy. Zdaniem płatnika składek potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego (z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13), z którego wynika, że na przychód pracownika z innych nieodpłatnych świadczeń mogą być uznane świadczenia, które spełniają łącznie 3 warunki: zostały spełnione za zgodą pracownika; zostały spełnione w jego interesie, a nie w interesie pracodawcy; korzyść jest wymierna i przypisana indywidualnie pracownikowi. Wnioskodawca stwierdził, że w sytuacji kiedy zakwaterowanie pracownika odbywa się z uwagi na konieczność wykonywania pracy poza granicami kraju, nie można mówić o spełnianiu świadczenia w interesie pracownika. Takie wydatki są ponoszone wyłącznie dla celów prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej i samemu pracownikowi nie przynoszą żadnej korzyści, nie występuje wówczas przychód z nieodpłatnych świadczeń.

Pismem z dnia 16.11.2018 r. organ rentowy wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez jednoznaczne wskazanie w opisie stanu faktycznego, czy wartość świadczenia, tj. noclegów udostępnionych pracownikom w okresie oddelegowania do pracy poza stałe miejsce jej wykonywania, stanowi przychód pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W uzupełnieniu wniosku wnioskodawca w piśmie z dnia 03.12.2018 r. wyjaśnił, że wartość świadczenia, tj. noclegów udostępnionych pracownikom w okresie oddelegowania do pracy poza stałe miejsce jej wykonywania, nie stanowi przychodu pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Zaskarżoną decyzją nr (...) z dnia 18.12.2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wydania interpretacji indywidualnej w sprawie przedstawionej we wniosku przedsiębiorcy B. W. prowadzącego działalność gospodarczą po firmą (...) w Ż. .

Sąd I instancji wskazał, że wnioskodawca B. W. od 01.03.2013 r. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług remontowo-budowanych na terenie Polski oraz Niemiec. Zatrudnia ponad 20 osób na podstawie umowy o pracę.

W okresie od 26.07-29.09.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przeprowadził kontrolę u płatnika w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego; ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu; prawidłowości i terminowości opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe.

W trakcie kontroli Zakład ujawnił nieprawidłowości u płatnika składek wynikające z nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości noclegów udostępnianych przez pracodawcę pracownikom nieodpłatnie w okresie oddelegowania do pracy poza stałym miejscem jej wykonywania. W związku z tym, Zakład wyliczył zaległości z tego tytułu w łącznej kwocie 93.043,96 zł wraz z odsetkami.

W dniu 16.12.2016 r. pomiędzy Zakładem Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. Inspektorat w Ż. a B. W. zawarta została umowa Nr (...) o rozłożenie na raty należności z tytułu składek. Płatnik składek uregulował zobowiązanie w całości.

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie okazało się zasadne.

Na wstępie rozważań prawnych Sąd Okręgowy podkreślił, iż z uwagi na datę złożenia wniosku ( 31.10.2018r.) w niniejszej sprawie zastosowanie będą miały przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, która weszła w życie z dniem 30 kwietnia 2018 r.

Stosownie do treści art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców - przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna).

Wniosek (ust.2) o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. Przedsiębiorca (ust. 3) we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przedstawia zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie.

Wniosek (ust. 4) o wydanie interpretacji indywidualnej zawiera także:

1) firmę przedsiębiorcy;

2) numer identyfikacji podatkowej (NIP);

3) adres do korespondencji, w przypadku gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy.

Udzielenie (ust. 5) interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji, od której służy odwołanie. Interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym oraz z pouczeniem o prawie wniesienia środka zaskarżenia.

Do postępowań o wydanie interpretacji indywidualnej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.

Sąd podkreślił, iż ustawodawca wprowadzając między innymi przedmiotową regulację kierował się konstytucyjną zasadą wolności działalności gospodarczej, a także innymi zasadami konstytucyjnymi mającymi znaczenie dla przedsiębiorców i wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, w tym zasadami praworządności, pewności prawa, niedyskryminacji oraz zrównoważonego rozwoju, że ochrona i wspieranie wolności działalności gospodarczej przyczyniają się do rozwoju gospodarki oraz do wzrostu dobrobytu społecznego, dążąc do zagwarantowania praw przedsiębiorców oraz uwzględniając potrzebę zapewnienia ciągłego rozwoju działalności gospodarczej w warunkach wolnej konkurencji.

Sąd Okręgowy zauważył, że w niniejszej sprawie kwestią sporną, a jednocześnie mającą zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, pozostawała ocena, czy przedstawiony we wniosku o interpretację opis zdarzenia był przedmiotem postępowania kontrolnego prowadzonego u płatnika, a w konsekwencji czy organ rentowy był zobligowany do wydania pisemnej interpretacji.

Zgodnie z art. 83d ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1553) Zakład nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania wyjaśniającego lub kontroli albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji Zakładu.

W okresie od 26.07-29.09.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przeprowadził kontrolę u płatnika składek (...) Usługi Budowlane (...) w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego; ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu; prawidłowości i terminowości opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe.

W toku kontroli organ rentowy ujawnił, że płatnik składek nie naliczył za ubezpieczonych pracowników składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od kwot przychodów uzyskanych z tytułu wykonywania pracy na rzecz pracodawcy za granicą kraju, w ramach kontraktów zawieranych przez (...) Usługi Budowlane z zagranicznymi kontrahentami, tj. od części wynagrodzeń brutto za pracę za granicą ustalonych z wynagrodzenia zasadniczego, świadczeń w naturze w postaci nieodpłatnego udostępniania mieszkań, pomniejszonych o równowartość diet przysługujących z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, tj. od przychodu nie niższego od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.

W związku w wykazanymi powyższymi nieprawidłowościami, w dniu 16.12.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawarł z B. W. umowę o rozłożenie na raty należności z tytułu składek w kwocie 93.043,69 zł. Wskazane zadłużenie zostało spłacone przez płatnika w całości.

Organ rentowy w przedmiotowej sprawie nie wydał żadnej decyzji rozstrzygającej.

W dniu 31.10.2018 r. tj. w dniu złożenia wniosku o interpretację nie toczyło się postępowanie wyjaśniające ani kontrolne w tym zakresie wobec płatnika składek a w konsekwencji pozwany był zobowiązany do wydania pisemnej interpretacji .

Z tego też powodu w oparciu o zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał pozwanego do wydania pisemnej interpretacji przepisów oraz orzekł o kosztach postepowania.

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy zaskarżając powyższy wyrok w całości, zarzucając naruszanie :

I przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:

-art. 233 k.p.c. przez wyprowadzenie z materiału dowodowego, tj.: dokumentacji kontroli u płatnika składek (...) Usługi Budowlane (...), protokołu pokontrolnego z dnia 29 września 2016 r., sporządzonych przez płatnika składek w dniu 2 grudnia 2016 r. dokumentów rozliczeniowych korygujących, zawartego 16 grudnia 2016 r. przez płatnika składek układu ratalnego, wniosków z niego niewynikających, a ponadto sprzecznych z obowiązującymi przepisami prawda materialnego, że w zakresie zapytania zawartego we wniosku z 31 października 2018 r. o wydanie pisemnej interpretacji nie było rozstrzygnięcia w prowadzonym postępowaniu kontrolnym.

II. przepisów prawda materialnego:

- art. 34 ust.1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców' (Dz.U. z 2018 roku, poz. 646 ze zm.) polegające na zastosowaniu nieistniejącej normy, tj. art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2014 r. o swobodzie działalności gospodarczej, który został uchylony art. 192 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarcze z dniem 30 kwietnia 2018 r. zamiast przepisu obecnie obowiązującego, tj. art, art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców i w konsekwencji nieprawidłowe przyjęcie, że w dniu 31 października 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) Usługi Budowlane (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej;

- art. 83d ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców poprzez niewłaściwe ich zastosowanie do faktycznego stanu sprawy i przyjęcie, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych był zobowiązany do wydania pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów wskazanych we wniosku o interpretację i ich zastosowanie w odniesieniu do zdarzenia przyszłego opisanego w tymże wniosku, podczas gdy kwestia wskazana we wniosku o interpretację była przedmiotem postępowania kontrolnego przeprowadzonego u skarżącego płatnika składek (ustalenia zawarte w protokole kontroli z dnia 29 września 2016 r. do których płatnik składek nie wniósł zastrzeżeń, a w dniu 2 grudnia 2016 r. — w terminie 30 dni, sporządził dokumenty rozliczeniowe korygujące zgodnie z ustaleniami kontroli);

Wskazując na powyższe pozwany wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez oddalenie odwołania we wskazanym zakresie; ewentualnie

2)  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Nadto wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego od wnioskodawcy na rzecz pozwanego za obie instancje według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu środka odwoławczego apelujący podkreślił, że zgodnie z art. 83d ust. 1i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek z wyłączeniem tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania wyjaśniającego lub kontroli albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji Zakładu. Z informacji pozyskanych z właściwej miejscowo terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu wynika, że kwestia przedstawiona w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej była przedmiotem postępowania kontrolnego prowadzonego u płatnika. Uznanie, iż protokół kontroli sporządzony w związku przeprowadzoną kontrolą, która swoim zakresem obejmowała te elementy stanu faktycznego, które są przedmiotem wniosku o indywidualną interpretację nie stanowi decyzji rozstrzygającej co do istoty stanowi błędną wykładnię przeczącą celowi wprowadzenia art. 83d ust. 2 do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zdaniem pozwanego nie można tego przepisu traktować jako instrumentu do podważenia kontroli, której zakres przedmiotowy obejmował problem poruszony we wniosku o wydanie interpretacji. Nie można przyjąć literalnej wykładni komentowanego przepisu lecz wykładnię celowościową, dla której został wprowadzony w życie. Przyjęcie, iż przepis ten traktuje jedynie o decyzji w sensie formalnym doprowadzi do sytuacji, że przedsiębiorcy, po zakończonej dla nich negatywnym wynikiem kontroli podejmą próbę uzyskania korzystnej dla nich interpretacji indywidualnej i sprzecznej przy tym z ustaleniami zawartymi w protokole pokontrolnym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie rozważań stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy prawidłowo i wyczerpująco ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie, a wnikliwa i bezstronna analiza zgromadzonego materiału dowodowego zgodna jest z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Z uwagi na to Sąd Odwoławczy przyjął ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego za własne, podzielając także przytoczoną, dla uzasadnienia rozstrzygnięcia, podstawę prawną i dotyczące jej wywody. Uzasadnienie Sądu I instancji zostało sporządzone zgodnie z wymogami art. 327 ¹. k.p.c. Motywy zawarte w tym uzasadnieniu Sąd Okręgowy w pełni akceptuje i podziela, skutkiem, czego odstępuje od powtarzania szczegółowych wnioskowań prawniczych (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5.11.1998 r.; I PKN 339/98 – OSNP nr 24, poz. 776 z 1999).

Argumenty przedstawione w treści apelacji, nie podważyły w żaden sposób zasadności stanowiska Sądu I instancji.

Do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby strona skarżąca wykazała uchybienia podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktu (wyrok Sądu Najwyższego z 10.06.1999 r., II UKN 685/98 ). Apelacja nie zawiera żadnych merytorycznych argumentów ograniczając się do polemiki z ustaleniami Sądu i brakiem dowodów przeciwnych, sprowadzała się wyłącznie do przedstawienia własnej oceny zgromadzonych dowodów i interpretacji przepisów ustawy.

Faktem jest, iż Sąd Okręgowy wskazał, że odwołujący złożył wniosek o interpretację w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ale w rozważaniach prawnych wyraźnie podkreślił, że zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców i dokonał analizy art. 34 tej ustawy, a zatem zarzut naruszenia art. 34 ust 1 nie może się ostać. Zauważyć należy, że spór w niniejszej sprawie nie koncentrował się na trybie złożenia wniosku bowiem skuteczności tego wniosku strony nie negowały. Podobnie za niezasadny uznać należało kolejny zarzut dotyczący naruszenia art. 83 ust 1 i 2 ustawy systemowej w zw. z art. 34 ust 5. ustawy Prawo przedsiębiorców.

Zgodnie z art. 83d. ust.1 ustawy systemowej Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Interpretacje indywidualne wraz z wnioskiem o wydanie interpretacji, po usunięciu danych identyfikujących wnioskodawcę oraz inne podmioty wskazane w treści interpretacji, Zakład niezwłocznie zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej.

W myśl ust. 2 nie wydaje się interpretacji indywidualnych w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania wyjaśniającego lub kontroli albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji Zakładu.

Bezspornym jest, że w okresie od 26.07-29.09.2016 r. pozwany przeprowadził kontrolę u płatnika w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszania do ubezpieczeń do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego; ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywania rozliczeń z tego tytułu; prawidłowości i terminowości opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe a ustalenia kontroli opisywane zostały w protokole kontroli z dnia 29.09. 2016 r.

Bezsporny jest zatem zakres kontroli oraz jej wyniki jak i to, że w dniu 16.12.2016 r. pomiędzy pozwanym a odwołującym zawarta została umowa Nr (...) o rozłożenie na raty należności z tytułu składek a płatnik składek uregulował zobowiązanie w całości.

Poza sporem pozostaje również, iż po kontroli w w/w zakresie nie została wydana decyzja.

W dniu złożenia wniosku o interpretację nie toczyło się także postępowanie wyjaśniające ani kontrola zakresie elementów stanu faktycznego objętych spornym wnioskiem.

Spór stron w niniejszej sprawie sprowadzał się zatem do rozstrzygnięcia, czy jak twierdzi pozwany sporządzenie protokołu kontroli stanowi rozstrzygniecie co do istoty i zwalnia pozwanego z obowiązku wydania interpretacji zgodnie z art. 83d ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czy jak twierdzi odwołujący nie jest to okoliczność zwalniająca pozwanego z tego obowiązku.

Zgodnie z art. 91 ustawy systemowej ustalenia kontroli opisuje się w protokole kontroli.

Protokół ten doręcza się kontrolowanemu płatnikowi składek lub osobie upoważnionej do reprezentowania lub prowadzenia jego spraw. Płatnik składek ma prawo w terminie 14 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli lub aneksu do protokołu kontroli złożyć zastrzeżenia do ich ustaleń, wskazując równocześnie stosowne środki dowodowe.

Zgodnie z ust. 5 tego przepisu protokół kontroli stanowi podstawę do wydania decyzji w zakresie i trybie określonym w art. 83. Jeżeli płatnik nie zgadza się z ustaleniami, na podstawie których wydana została decyzja, może zaskarżyć decyzję do sądu na zasadach określonych w art. 83.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 20 listopada 2018 r. III UK 187/17 uznał , że… w żadnym przypadku sporządzenie protokołu kontroli na podstawie art. 91 ust. 1 u.s.u.s. nie może być jednak zrównane w skutkach z wydaniem pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów. Instytucja interpretacji indywidualnej istniała do końca kwietnia 2018 r. na mocy art. 10-10b u.s.d.g. (opisywaną konstrukcję zachowano również w treści art. 34 i 35 ustawy z 2018 r. Prawo przedsiębiorców). Interpretacja powinna dotyczyć zakresu i sposobu zastosowania przepisów, natomiast protokół kontroli zgodnie z art. 91 ust. 1 pkt 6 i 7 u.s.u.s. zawiera opis dokonanych ustaleń wraz z podaniem dowodów. Interpretacja dotyczy wykładni przepisów prawa, podczas gdy protokół stanowi oświadczenie dotyczące faktów. Protokół nie stanowi rozstrzygnięcia organu, lecz dopiero podstawę wydania decyzji administracyjnej (art. 91 ust. 5 u.s.u.s.), gdy interpretacja musiała, zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (art. 34 ust. 5 Prawa przedsiębiorców) przybrać właśnie taką formę prawną...

Mając na uwadze powyższe w ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, że w niniejszej sprawie nie zachodzą okoliczności art. 83d ust. 2 ustawy systemowej , a zatem organ rentowy powinien zadośćuczynić żądaniu płatnika i wydać stosowną interpretację indywidualną. Podkreślić, należy, że Sąd Okręgowy zobowiązał pozwanego tylko do wydania interpretacji a zatem jej treść jest kwestią otwartą.

Uznając za nietrafne zarzuty naruszenia prawa materialnego i prawa procesowego Sąd Odwoławczy, na podstawie art. 385 k.p.c. w punkcie 1 wyroku oddalił apelację, jako bezzasadną a w pkt na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 10 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych orzekł o kosztach postępowania.

SSA Sylwia Dembska