Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 grudnia 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił A. J. prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał ,że wnioskodawczyni nie spełniła wszystkich przesłanek określonych w art.4 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych , gdyż rozwiązanie stosunku pracy z tytułu zatrudnienia w Przedszkolu Miejskim nr 218 r. nie nastąpiło na jej wniosek lub w okolicznościach o jakich mowa w art.20 ust.1 , 5c i 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył ,że niniejszą decyzją uchylono decyzję z dnia 3 listopada 2020 r.

/decyzja k.33 akt ZUS/

W dniu 12 stycznia 2021 r. A. J. złożyła odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę i przyznanie jej wnioskowanego świadczenia. W treści odwołania podniosła ,że spełnia wszystkie przewidziane prawem przesłanki , a nadto ,że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło na jej wniosek.

/odwołanie k.3 – 3 odwrót/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie. W treści odpowiedzi podkreślił ,że z treści świadectwa pracy z dnia 2 stycznia 2020 r. wynika ,że rozwiązanie stosunku pracy z Przedszkolem Miejskim nr 218 w Ł. nastąpiło na mocy porozumienia stron , a tym samym nie zostały spełnione przesłanki od spełnienia których uzależione jest przyznanie wnioskowanego świadczenia.

/odpowiedź na odwołanie k.6 – 6 odwrót/

Na rozprawie w dniu 22 lipca 2021 r. strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie , a reprezentujący wnioskodawczynię pełnomocnik z urzędu wniósł ponadto o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu , w wysokości 150% stawki minimalnej.

/protokół rozprawy z dnia 22 lipca 2021 r. , płyta CD k.54/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. J. urodziła się (...)

/okoliczność bezsporna/

W dniu 9 września 2020 r. A. J. złożyła wniosek o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

/wniosek k.1 – 2 akt ZUS/

Decyzją z dnia 3 listopada 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił A. J. prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał ,że wnioskodawczyni nie spełniła wszystkich przesłanek określonych w art.4 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych , gdyż nie udowodniła ona wymaganego stażu pracy.

/decyzja k.25 akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 29 grudnia 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił A. J. prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał ,że wnioskodawczyni nie spełniła wszystkich przesłanek określonych w art.4 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych , gdyż rozwiązanie stosunku pracy z tytułu zatrudnienia w Przedszkolu Miejskim nr 218 r. nie nastąpiło w okolicznościach wymienionych w pkt 3 i 4 wskazanego przepisu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył ,że niniejszą decyzją uchylono decyzję z dnia 3 listopada 2020 r.

/decyzja k.33 akt ZUS/

Wnioskodawczyni legitymuje się wymaganym co najmniej 30 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym oraz 20 - letnim okresem wykonywania pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych.

/okoliczności bezsporne/

W okresie od 4 listopada 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. A. J. była zatrudniona w Przedszkolu Miejskim nr 218 w Ł. , w pełnym wymiarze czasu na stanowisku nauczyciela współorganizującego proces wychowawczo – opiekuńczo – dydaktyczny.

/dokumentacja osobowa wnioskodawczyni k.12/

Powyższy stosunek pracy ustał na mocy porozumienia stron tj. zgodnie z art.30 § 1 ust.1 k.p. , w związku z wnioskiem A. J. z dnia 23 grudnia 2019 r. o rozwiązanie umowy o pracę z uwagi na stan jej zdrowia i brak możliwości realizacji powierzonych zadań pracowniczych. Wniosek ten został zaakceptowany przez dyrektora Przedszkola Miejskiego nr 218 w Ł. i skutkował rozwiązaniem umowy o pracę z dniem 31 grudnia 2019 r.

/zeznania świadków: E. S. min.00:07:40 – 00:12:52 , D. W. min.00:12:52 – 00:15:15 rozprawy z dnia 22 lipca 2021 r. , płyta CD k.54 , dokumentacja osobowa wnioskodawczyni k.12/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy w tym w aktach ZUS, w szczególności na podstawie dokumentacji osobowej zatrudnienia wnioskodawczyni oraz zeznań świadków. Zgromadzone dokumenty oraz zeznania świadków nie budzą wątpliwości, co do ich wiarygodności, znajdują potwierdzenie w załączonej dokumentacji osobowej, uzupełniają się wzajemnie i stanowią tym samym wiarygodne źródło dowodowe.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął wniosek dowodowy o przesłuchanie wnioskodawczyni uznając go za bezcelowy w związku z wykazaniem okoliczności stojących u podstaw rozwiązania stosunku pracy z wnioskodawczynią.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadziła się do interpretacji przepisów dotyczących rozwiązania stosunku pracy przez nauczyciela w kontekście prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 128) prawo do takiego świadczenia przysługuje nauczycielom, którzy spełnili łącznie następujące warunki:

1) osiągnęli wiek, o którym mowa w ust. 3;

2) mają okres składkowy i nieskładkowy w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, 1386 i 2120), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS", wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć;

3) rozwiązali stosunek pracy.

Stosownie do treści ust. 3 nauczyciel ma prawo do świadczenia, jeżeli ukończył:

1) 55 lat - w latach 2009-2014;

2) 55 lat w przypadku kobiet i 56 lat w przypadku mężczyzn - w latach 2015-2016;

3) 55 lat w przypadku kobiet i 57 lat w przypadku mężczyzn - w latach 2017-2018;

4) 55 lat w przypadku kobiet i 58 lat w przypadku mężczyzn - w latach 2019-2020;

5) 55 lat w przypadku kobiet i 59 lat w przypadku mężczyzn - w latach 2021-2022;

6) 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn - w latach 2023-2024;

7) 56 lat w przypadku kobiet i 61 lat w przypadku mężczyzn - w latach 2025-2026;

8) 57 lat w przypadku kobiet i 62 lata w przypadku mężczyzn - w latach 2027-2028;

9) 58 lat w przypadku kobiet i 63 lata w przypadku mężczyzn - w latach 2029-2030;

10) 59 lat w przypadku kobiet i 64 lata w przypadku mężczyzn - w latach 2031-2032.

Zgodnie zaś z art. 2 pkt 1 ww. ustawy użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) nauczyciel - nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w:

a) publicznych i niepublicznych przedszkolach,

b) szkołach publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych,

c) publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59, 949 i 2203).

W ocenie Sądu zaskarżona decyzja jest nieprawidłowa, a stanowisko organu rentowego nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach.

Należy podkreślić - na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z 27 kwietnia 2016 r. (III PZP 1/16) - że warunek rozwiązania nauczycielskiego stosunku pracy "na wniosek" nauczyciela, który był i jest, wymagany do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej na podstawie art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela nie został legislacyjnie sformułowany ani "powtórzony" przy ubieganiu się o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Gdyby nabycie tego świadczenia wymagało złożenia przez nauczyciela wniosku lub "inicjatywy" rozwiązania nauczycielskiego stosunku pracy, to konsekwentny i racjonalny ustawodawca expressis verbis ustanowiłby taki warunek nabycia nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego z tytułu rozwiązania stosunku pracy, obowiązujący nadal przy ustaleniu prawa do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej. Wprawdzie świadczenie kompensacyjne można nabyć tylko z tytułu nauczycielskiego zatrudnienia i po jego rozwiązaniu, ale z gramatycznej treści art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy nie wynika potrzeba złożenia wniosku lub przejawienia zidentyfikowanej inicjatywy w rozwiązaniu stosunku pracy przez nauczyciela, który w związku z każdym ustawowo określonym sposobem rozwiązania stosunku pracy jest uprawniony do zgłoszenia w organie rentowym bezpośrednio lub za pośrednictwem płatnika składek (art. 14 ustawy) wniosku o ustalenie prawa do świadczenia kompensacyjnego.

Biorąc pod uwagę powyższe - skoro ustawa o świadczeniach kompensacyjnych ani Karta Nauczyciela nie regulują konkretnych sposobów rozwiązania stosunku pracy przez nauczyciela - każdy ze sposobów rozwiązania umowy o pracę przewidziany w art. 30 k.p., który angażuje pracownika (wymaga od niego udziału w zakończeniu stosunku pracy poprzez złożenie oświadczenia woli), uprawnia do ubiegania się o świadczenie kompensacyjne. Pracownik nie będzie natomiast spełniał przesłanek nabycia tego prawa, gdy to pracodawca złożył jednostronne oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia (art. 30 § 1 pkt 2 k.p.) oraz bez zachowania okresu wypowiedzenia (art. 30 § 1 pkt 3 k.p.).

W związku z powyższym, skoro stosunek pracy ubezpieczonej ustał na mocy porozumienia stron, tj. zgodnie z art. 30 § 1 pkt 1 k.p., należy uznać, że warunek rozwiązania stosunku pracy wskazany w art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych został spełniony.

Na marginesie należy zaznaczyć, że w przedmiotowej sprawie stosunek pracy wnioskodawczyni został rozwiązany na jej pisemny wniosek, który złożyła pracodawcy 23 grudnia 2019 r. Wniosek ten znajduje się w aktach osobowych.

Reasumując, należało uznać, że wnioskodawczyni spełniła wszystkie przesłanki uprawniające do przyznania jej nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

W związku z powyższym Sąd - na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. - zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawczyni prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego począwszy od 1 września 2020 r. tj. od miesiąca złożenia wniosku.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni przez pełnomocnika z urzędu Sąd uwzględniając nakład pracy pełnomocnika z urzędu orzekł na podstawie § 15 ust.2 w zw. z § 4 ust. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 68) podwyższając należne koszty o podatek VAT (pkt 2 sentencji wyroku).

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadenieniem

doręczyć ZUS wypożyczając akta rentowe.

S.B.