Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 30 listopada 2021 r.

Sygn. akt VI Ka 112/21

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:SSR (del.) Izabela Kościarz - Depta

protokolant: protokolant sądowy – stażysta Ilona Kancik

4przy udziale prokuratora Ewy Prostak

po rozpoznaniu dnia 30 listopada 2021 r.

5sprawy M. T., syna G. i E., ur. (...) w W.

6oskarżonego o przestępstwo z art. 288 § 1 kk

7na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

8od wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie

9z dnia 11 grudnia 2020 r. sygn. akt II K 296/19

11utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 112/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie II Wydział Karny z dna 11 grudnia 2020 roku sygn. II K 296/17

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na wykazanie po stronie oskarżonego M. T. zamiaru kierunkowego uszkodzenia drzwi pomieszczenia służbowego Komendy Powiatowej Policji w L., a tym samym winy umyślnej, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwalał na ustalenie, że oskarżony w sposób świadomy i celowy dokonał uszkodzenia przedmiotowych drzwi, a tym samym, że zrealizował wszystkie znamiona czynu wskazanego art. 288 § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest niezasadny. Skuteczność zarzutu błędu w ustaleń faktycznych zależy od tego, czy apelujący wykaże, że treść dokonanych przez Sąd ocen i wysnutych wniosków ze zgromadzonego materiału dowodowego nie odpowiada zasadom rozumowania, a mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia. Zarzut ten nie jest natomiast uzasadniony, gdy sprowadza się do zakwestionowania stanowiska Sądu, czy do polemiki z ustaleniami Sądu, bo sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu odmiennego poglądu nie wystarcza do wniosku o popełnieniu przez Sąd istotnego błędu ustaleń. Taki zaś charakter ma zarzut postawiony przez prokuratora. W ocenie Sądu Odwoławczego nie ma racji oskarżyciel publiczny, podnosząc, że Sąd Rejonowy dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegającego na uznaniu, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na wykazanie po stronie oskarżonego M. T. zamiaru kierunkowego uszkodzenia drzwi pomieszczenia służbowego Komendy Powiatowej Policji w L.. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku pozwala na analizę toku rozumowania Sądu, które doprowadziło do uniewinnienia oskarżonego od zarzucanego mu czynu. Sąd Rejonowy w sposób dokładny przeanalizował zgromadzone dowody i poddał je drobiazgowej analizie, we wzajemnym ich powiązaniu. Nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem skarżącego, iż materiał dowody zgromadzony w niniejszej sprawie świadczy o popełnieniu przez oskarżonego zarzucanego mu czynu. Nie można przychylić się także do twierdzeń skarżącego, w których wskazuje, iż Sąd Rejonowy dokonał błędnej oceny zeznań funkcjonariuszy policji, których prawidłowa analiza prowadzi do wniosku, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu. Stanowisko skarżącego sprowadza się w istocie rzeczy do polemiki z przeprowadzoną przez Sąd pierwszej instancji oceną dowodów i wyprowadzonymi na jej podstawie ustaleniami faktycznymi, polemiki opartej na wybiórczym podejściu do ujawnionych okoliczności sprawy i rozpatrywaniu poszczególnych faktów w oderwaniu od pozostałych. Sąd Okręgowy przychyla się do stanowiska Sądu Rejonowego, że zgromadzony materiał dowodowy nie potwierdza, że oskarżony w dniu 19 marca 2019 roku około godziny 02:00 w budynku Komendy Powiatowej Policji w L. dokonał umyślnego uszkodzenia mienia poprzez wyrwanie zawiasów z drzwi pomieszczenia służbowego oznaczonego nr (...) powodując straty w wysokości 582,12 zł na szkodę Komendy Stołecznej Policji.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż oskarżony od początku, konsekwentnie nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyjaśniał, że nie chciał uszkodzić drzwi, a jedynie uchylić, żeby przewietrzyć pomieszczenie, natomiast na skutek podjętej reakcji przez funkcjonariusza policji upadł na podłogę wraz z drzwiami. Ta wersja przebiegu zdarzenia nie została podważona w toku postepowania przez żaden z dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie.

Sąd Rejonowy w Legionowie dokonując oceny dowodów z zeznań świadków M. M. i M. S. uznał je za wiarygodne w przeważającym zakresie, a jedynie w zakresie w jakim wynikało z nich, iż oskarżony „ nie tylko napierał ciałem na otwarte drzwi, ale też szarpał je za klamkę” uznał je za niewiarygodne.

Sąd I instancji prawidłowo dostrzegł z jednej strony, iż z zeznań wskazanych powyżej świadków wynika, że celem oskarżonego było opuszczenie pomieszczenia, a z drugiej, iż w zakresie relacjonowanych okoliczności związanych z napieraniem i szarpaniem za klamkę są one „ niejasne, nielogiczne i wewnętrznie sprzeczne”. Ciężko sobie wyobrazić, aby możliwe było jednoczesne szarpanie za klamkę drzwi otwartych na oścież do wewnątrz pomieszczenia, a jednoczesne napieranie na nie, zwłaszcza gdy uwzględnimy fakt, iż oskarżony w chwili czynu miał założone na rękach kajdanki. Wątpliwości przy tym budzi także bierność funkcjonariuszy mających być naocznymi świadkami tego zdarzenia, zwłaszcza, iż jeden z nich miał stać wówczas obok drzwi. Próba tłumaczenia przez apelującego ewentualnych rozbieżności związanych z relacjonowaniem zdarzenia po upływie czasu nie jest przekonująca, albowiem dotyczy kluczowych z punktu widzenia odpowiedzialności oskarżonego okoliczności.

Po pierwsze z uwagi na fakt, iż w toku postępowania karnego obowiązuje zasada bezpośredniości. Brak jest więc uzasadnionych podstaw do postrzegania zeznań złożonych w toku postępowania przygotowawczego za bardziej miarodajne zwłaszcza, iż faza postępowania karnego w której zostały one złożone miała charakter inkwizycyjny.

Po drugie, nie ulega także wątpliwości, iż świadkowie są funkcjonariuszami policji i zdają sobie sprawę z wagi oraz znaczenia słów podczas składania zeznań. Mają oni także świadomość konieczności oddzielania relacji faktów, które pamiętają od domysłów i przypuszczeń. Również powinni wiedzieć, jaki jest skutek niepamięci poszczególnych okoliczności dotyczących przebiegu zdarzenia podczas składania kolejnych zeznań – w tym konieczności odczytania protokołu w odpowiednim zakresie. Tymczasem w niniejszej sprawy świadek M. M. z jednej strony wskazuje w postępowaniu przygotowawczym na napieranie przez oskarżonego całym ciężarem ciała na drzwi wejściowe, a w postępowaniu sądowym na to, iż gdy oskarżony „ podszedł do wyjścia, drzwi w tym pomieszczeniu wyrwały się” a także „ oskarżony chcąc wyjść, będąc za tymi drzwiami pociągnął je i one się oparły o futrynę. Ja osobiście nie widziałem pociągnięcia tych drzwi. (…) Ja podejrzewam, że oskarżony pociągnął te drzwi do siebie, ale ja tego nie widziałem (…) nie wiem, może oskarżony potknął się i stracił równowagę”. Rodzi się zatem pytanie czy oskarżony napierał na te drzwi, czy drzwi wyrwały się, gdy oskarżony potknął się i stracił równowagę.

Podobnie świadek M. S. w postępowaniu przygotowawczym wskazał, iż oskarżony „ zaczął napierać na drzwi wejściowe oraz szarpiąc je, próbując złapać za klamkę” zaś w sądowym, iż „ on je złapał rękami i naparł na nie ciałem. On złapał za klamkę, w okolice klamki. (…) On je ciągnął w celu całkowitego otwarcia”. Rodzi się zatem pytanie: czy napierał na drzwi, czy je ciągnął.

Wyraźnie widać na powyższych przykładach tendencję do uzupełniania zeznań okolicznościami, które nie były uprzednio twierdzone, a zarazem pomijanie wyjaśnienia tego uzupełnienia i wewnętrzną sprzeczność samych relacji tak uzupełnionych. Z uwagi na powyższe budzą wiarygodność w tym zakresie także pierwsze zeznania świadków, w konsekwencji czego brak jest podstaw do dokonania wynikających z tego ustaleń faktycznych jak oczekuje tego apelujący.

Powyższą wątpliwość wzmaga także dość lakoniczny opis zdarzenia składany spontanicznie przez świadka M. M. w toku postępowania przygotowawczego. Świadek wskazuje, iż oskarżony „ w pewnym momencie gwałtownie podniósł się z krzesła i zaczął napierać całym ciężarem ciała na drzwi wejściowe do pomieszczenia, w którym się znajdowaliśmy. Na skutek jego zachowania tzn. napierania przez niego na drzwi zostały one wyrwane z zawiasów, a tym samym zostały przez niego uszkodzone”. Pomija wówczas przy tym szczegóły zdarzenia w tym: jaką częścią ciała miał oskarżony napierać, czy stał przodem bokiem, czy tyłem, czy drzwi o coś uderzyły lub oparły się, a także gdzie dokładnie on wówczas stał, co robił bezpośrednio przed i po tym zajściu ani dlaczego na to nie zareagował. Skupia się jedynie na skutku pomijając okoliczności towarzyszące, co nie tylko utrudnia ocenę, ale podważa wręcz wiarygodność relacji zwłaszcza, gdy w toku postępowania sądowego niektóre z tych kwestii uzupełnia, nie wyjaśniając, dlaczego poprzednio je przemilczał – np. usytuowanie i zachowanie świadków w chwili czynu.

Pierwsze zeznania M. S. były w tym zakresie bardziej wyczerpujące, tłumaczyły przynajmniej przyczyny braku reakcji oraz wskazywały na dynamiczny charakter, ale zarazem prezentowały jeszcze inną wersję zdarzenia tj. napieranie, szarpanie i próbę złapania za klamkę. Podkreślić należy, że zgodnie z zasadami logicznego rozumowania czynności tych nie można było robić jednocześnie, a kolejne ich wykonywanie i niezbędny temu czasookres - poddawało w wątpliwość dynamikę tego działania. Sam brak możliwości reakcji związany z dynamiką i zapewne towarzyszącym temu zaskoczeniem również nie jest przekonywujący, jeżeli uwzględnić, iż oskarżony „ próbował wielokrotnie podejść do okna i otwartych drzwi”, jak zeznał w toku postępowania sądowego świadek M. M..

O winie oskarżonego w żaden sposób nie mogą również świadczyć, jak wskazuje to w apelacji skarżący, zeznania świadka A. S.. Nie była ona naocznym świadkiem przebiegu zdarzenia, a swoją wiedzę czerpała jedynie z dokumentacji. Fakt, iż drzwi zostały uszkodzone nie jest w niniejszej sprawie kwestionowany, natomiast wątpliwości sprowadzają się do tego, czy oskarżony uszkodził je w sposób świadomy i celowy. Materiał dowodowy zgormadzony w niniejszej sprawie nie potwierdza, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego czynu. Nie mogą świadczyć o tym lakonicznie i niekonsekwentne zeznania świadków funkcjonariuszy policji. Również zdaniem Sądu Okręgowego nie wskazują na to okoliczności zdarzenia. Oskarżony w toku postępowania nie starał się umniejszyć swojej winy. Przyznawał się do niewłaściwego zachowania w obecności swojej teściowej, jak również na konieczność podjęcia wobec niego czynności przez funkcjonariuszy policji, z uwagi na znajdowanie się w stanie nietrzeźwości, mających na celu odizolowanie go od osób bliskich. Również policjanci składając zeznania wskazują, że zachowanie oskarżonego podczas wykonywania kolejnych czynności związanych z jego zatrzymaniem nie budziło wątpliwości. Trudno zatem sobie wyobrazić, że dopiero będąc na Komisariacie Policji w L. podjął decyzję o ucieczce, co wydaje się znacznie utrudnione, biorąc pod uwagę, że już przy samych drzwiach stał funkcjonariusz policji, a on sam był skuty kajdankami.

Wobec faktu, iż sama ocena dowodu nie była przez apelującego kwestionowana a także, iż świadkowie relacjonują jedynie wybiórcze fakty, w dodatku niespójnie, niekonsekwentnie i w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego – nie było możliwości oparcia się o treść ich zeznań w tym zakresie i ustalenia na ich podstawie przebiegu wydarzeń wskazywanego w apelacji. Ustalone przez Sąd Rejonowy okoliczności faktyczne były w pełni prawidłowe, a na ich podstawie nie było możliwe zrekonstruowanie istnienia w chwili czynu po stronie oskarżonego zamiaru popełnienia zarzucanego mu czynu do czego zmierzał w apelacji skarżący.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania podniesionego zarzutu za niezasadny i braku stwierdzenia uchybień, które sąd powinien uwzględnić niezależnie od zakresu zaskarżenia oraz podniesionych zarzutów uchylenie zaskarżonego orzeczenia, czego domagał się skarżący - było niezasadne. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego. W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie nie można stwierdzić, by Sąd Rejonowy przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy dopuścił się takich uchybień.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie II Wydział Karny z dna 11 grudnia 2020 roku sygn. II K 296/17 w zakresie w jakim Sąd uniewinnił oskarżonego M. T. od tego, że w dniu 19 marca 2019 roku około godziny 02:00 w budynku Komendy Powiatowej Policji w L. dokonał umyślnego uszkodzenia mienia poprzez wyrwanie zawiasów z drzwi pomieszczenia służbowego oznaczonego nr (...) powodując straty w wysokości 582,12 zł na szkodę Komendy Stołecznej Policji

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacja wniesiona przez oskarżyciela publicznego nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Okręgowy nie podzielił żadnego z argumentów przytoczonych przez skarżącego w uzasadnieniu zarzutu podnoszonego w apelacji. W ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd I Instancji, rozpatrując sprawę, w sposób prawidłowy i wyczerpujący rozważył wszystkie okoliczności oraz dowody ujawnione w toku rozprawy, dokonując następnie na ich podstawie prawidłowych ustaleń faktycznych i należycie wskazał, iż oskarżonemu nie można przypisać sprawstwa w zakresie zarzucanego mu czynu. Ocena i analiza materiału dowodowego dokonane przez Sąd są dokładne, nie wykazują błędów logicznych i nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów.

Faktem niepodlegającym dyskusji jest, że wyrok skazujący w sprawie o przestępstwo może być oparty wyłącznie na dowodach, które nie dają żadnych wątpliwości, co do okoliczności danej sprawy, jak też do winy sprawcy, na dowodach, które wzajemnie ze sobą korespondują, są spójne i w pełni wiarygodne, nadto jednoznacznie wskazują na osobę oskarżonego, jako na sprawcę przestępstwa. W niniejszej sprawie Sąd nie dopatrzył się takich dowodów. Przeciwnie, dowody ujawnione w toku postępowania doprowadziły do innych wniosków, pozwalających uznać, że oskarżonemu nie można przypisać winy w zakresie zarzucanego mu czynu.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Stosowanie do treści art. 632 pkt 2 k.p.k. stosowanego odpowiednio w postępowaniu odwoławczym z mocy art. 634 k.p.k. - w sprawach z oskarżenia publicznego w razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania koszty procesu ponosi Skarb Państwa. Mając na uwadze treść merytorycznego rozstrzygnięcia, tj. utrzymanie wyroku uniewinniającego w mocy, należało orzec jak w punkcie drugim Wyroku.

7.  PODPIS