Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 kwietnia 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że J. Z. od 1 lutego 2018 r. nie podlega ubezpieczeniom społecznym : emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał ,że od dnia 1 lutego 2018 r. J. Z. został zgłoszony przez ww. płatnika składek do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych , a od dnia 16 listopada 2019 r. stał się niezdolny do pracy z powodu choroby. Nadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył ,że z uwagi na brak możliwości przeprowadzenia postępowania kontrolnego i związany z tym brak dowodów i materiału potwierdzającego faktyczne wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę przez J. Z. uznał ,że zatrudnienie J. Z. było czynnością pozorną , której celem było obejście przepisów prawa i uzyskanie świadczeń wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

/decyzja w aktach ZUS/

W dniu 7 maja 2020 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie J. Z. od w/w decyzji , w którym wskazał ,że nie zgadza się z ustaleniami Zakład Ubezpieczeń Społecznych, gdyż zgodnie z powierzonym zakresem obowiązków wykonywał obowiązki pracownicze księgowego , co mogą potwierdzić pracownicy zatrudnieni w spółce płatnika.

/odwołaniek.3 – 5/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowanie według norm przepisanych.

/odpowiedź na odwołanie k.6 – 6 odwrót/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Decyzja podlegała uchyleniu jako wydana z rażącym naruszeniem prawa.

Zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 ze zn.1 k.p.c., jeżeli decyzja nakładająca na ubezpieczonego zobowiązanie, ustalająca wymiar tego zobowiązania lub obniżająca świadczenie, została wydana z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym, sąd uchyla tę decyzję i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu.

Dzięki takiemu unormowaniu sąd może badać wady wynikające z naruszenia nie tylko prawa materialnego, lecz także procesowego. Jak wynika z uzasadnienia projektu z.k.p.c.2019, niezależnie od tego, czy wady te dotyczą formy, czy treści decyzji, ich wspólną cechą jest to, że naruszają przepisy o postępowaniu przed organem rentowym w takim stopniu, że ich konwalidacja jest niemożliwa. Naprawienie takich decyzji przez sąd polega w istocie na wydaniu ich na nowo, to zaś wymaga ponownego przeprowadzenia całego postępowania - tyle że przed sądem (zob. uzasadnienie projektu k.p.c.2019). W uzasadnieniu projektu z.k.p.c.2019 podano przykłady wad decyzji, które projektodawca określił jako rażące. Należą do nich, w zakresie treści: brak oznaczenia stron, niewskazanie sposobu obliczenia świadczenia lub składki; sposobu wydania: wydanie przez osobę nieuprawnioną; i postępowania je poprzedzającego: bez podstawy prawnej lub przedwcześnie - bez zachowania terminów lub przesłanek wydania (zob. uzasadnienie projektu z.k.p.c.2019) (por. J. May, Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, WKP 2020).

W niniejszej sprawie rażące naruszenie przepisów o postępowaniu polegało na tym, że organ rentowy nie dopełnił obowiązku przeprowadzenia należytego postępowania dowodowego.

Zgodnie z art. 7 k.p.a., w toku postępowania organy administracji publicznej również z urzędu podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 9, organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.

W myśl art. 76a § 1 k.p.a, jeżeli dokument znajduje się w aktach organu lub podmiotu, o którym mowa w art. 76 § 1 lub 2, wystarczy przedstawić urzędowo poświadczony przez ten organ lub podmiot odpis lub wyciąg z dokumentu. Organ administracji publicznej zażąda udzielenia odpisu lub wyciągu, jeżeli strona sama uzyskać ich nie może. Gdy organ uzna za konieczne przejrzenie oryginału dokumentu, może wystąpić o jego dostarczenie.

Jak stanowi art. 107 § 3 k.p.a., uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.

Brak wyjaśnienia wszystkich okoliczności w uzasadnieniu decyzji, stanowi o naruszeniu art. 107 § 3 k.p.a., a ponadto odpowiednie ujawnienie procesu decyzyjnego w sferze podstawy faktycznej rozstrzygnięcia stanowi jedną z gwarancji prawidłowej realizacji zasady swobodnej oceny dowodów z art. 80 k.p.a., rozumianej jako ocena tego materiału na podstawie całokształtu zgromadzonych dowodów, a także stanowi wyraz zrealizowania przez organ wynikającej z art. 11 k.p.a. zasady przekonywania (wyrok NSA z 28 kwietnia 2020 r., sygn. akt II OSK 1417/2019).

Przechodząc do meritum wskazać należy ,że zaskarżona decyzja z dnia 6 kwietnia 2020 r. , mocą której określono że J. Z. od 1 lutego 2018 r. nie podlega ubezpieczeniom społecznym : emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o. została wydana bez przeprowadzenia jakiegokolwiek postępowania dowodowego. Wprawdzie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł ,że nie miał możliwości przeprowadzenia postępowania kontrolnego , a tym samym wobec braku dowodów i materiałów potwierdzających faktyczne wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę przez J. Z. uznał ,że nie podlega on ubezpieczeniom , to jednak nie sposób podzielić w tym zakresie argumentacji organu rentowego. W ocenie Sądu Okręgowego wydanie decyzji o podleganiu ubezpieczeniom społecznym danej osoby powinno być poprzedzone wnikliwą analizą całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego , a nie zaś ograniczać się do stwierdzenia ,że nie było możliwym przeprowadzenia postępowania kontrolnego płatnika. Co więcej , kodeks postępowania administracyjnego przyznaje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych szereg instrumentów pozwalających gromadzić materiał dowodowy , (takich jak choćby przesłuchanie świadków) , ale organ rentowy z całą pewnością nie skorzystał z tej możliwości. Nie uszło ponadto uwadze Sądu ,że organ rentowy miał świadomość ,że J. Z. dysponuje określoną dokumentacją wskazującą na fakt świadczenia przez niego pracy na rzecz płatnika ( co wynikało wprost z jego zeznań – k.5 zeznań J. Z. zawartych w aktach organu rentowego ) , ale z niewiadomych powodów nie zażądał ich złożenia na etapie postępowania dowodowego. Reasumując , jedynym powodem wszczęcia postępowania administracyjnego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych była okoliczność ,że J. Z. stał się niezdolny do pracy w dniu 16 listopada 2019 r. W związku zaś z okolicznością ,że przez ponad 1,5 roku organ rentowy nie kwestionował faktu zatrudnienia J. Z. , w dodatku przyjmując stosowne składki , nie sposób oprzeć się wrażeniu ,że skarżona decyzja ma charakter wyłącznie arbitralny i jest jedynie domniemaniem przyjętym przez organ rentowy , a w konsekwencji podlegała ona uchyleniu.

Powyższe świadczy o wydaniu zaskarżonej decyzji z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym, w związku z czym podlegała ona uchyleniu w trybie art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ k.p.c.

Zarządzenie: odpis postanowienia z uzasadnieniem

doręczyć pełn. ZUS r. prawnemu K. J. za pośrednictwem P.I.

S.B.