Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Jarząbek

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 listopada 2021 r.

w Warszawie

sprawy S. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania S. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 14 czerwca 2019 r. znak (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

S. W. w dniu 11 lipca 2019 r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 14 czerwca 2019 r., znak: (...) Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 19 kwietnia
2019 r. do 7 sierpnia 2021 r. oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Dodatkowo wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii, neurologii i medycyny pracy celem określenia stopnia i czasu trwania niezdolności do pracy w charakterze kierowcy samochodu pożarniczego ze względu na schorzenia narządu ruchu i układu oddechowego.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że praca kierowcy samochodu pożarniczego jest bardzo ciężka i wymaga pełnej sprawności fizycznej ze względu na konieczność dźwigania, wspinania się, pracy na wysokości, nachylania się i klękania. Odwołujący podniósł, że lekarz medycyny pracy nie dopuścił go do pracy, a przez co ubezpieczony przebywa na urlopie bezpłatnym ( odwołanie z dnia 11 lipca 2019 r., k. 3-6 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy powołał się na przepisy art. 57 i 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W jego ocenie orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS odwołujący nie został uznany za osobę niezdolną do pracy, co w konsekwencji miało przełożenie na wydanie zaskarżonej decyzji. ZUS wskazał, że ubezpieczony nie spełnił przesłanki wynikającej z art. 57 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy i nie ma prawa do nabycia renty z tytułu niezdolności do pracy ( odpowiedź na odwołanie z dnia 22 lipca 2019 r., k. 10
a. s.).

Odwołujący zmodyfikował żądanie zawarte w treści odwołania i wniósł
o przyznanie prawa do renty na okres od 1 czerwca 2019 r. do 7 sierpnia 2021 r. ( pismo procesowe z dnia 16 lipca 2019 r., k. 13-14 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. W. według stanu na dzień złożenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodu pożarniczego. Do jego obowiązków należało uczestniczenie w akcjach ratowniczo-gaśniczych, podczas których był zobowiązany do sprawnej obsługi sprzętu silnikowego, wykonywania czynności przewidzianych dla jego stanowiska w instrukcjach obsługi sprzętu, innych zadań z polecenia dowódcy sprzętu lub kierownika akcji bądź przełożonego oraz kierowania przydzielonym pojazdem z zachowaniem przepisów i zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Ostatnio przebywał na bezpłatnym zwolnieniu lekarskim ( dokumentacja medyczna, a. r. i pismo procesowe Urzędu Miasta Z. z dnia 15 czerwca 2021 r., k. 105 a. s.).

W dniu 19 kwietnia 2019 r. odwołujący złożył wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 20 maja 2019 r. uznał badanego za osobę zdolną do pracy. Rozpoznając sprzeciw odwołującego z dnia 21 maja 2019 r., komisja lekarska ZUS w dniu 13 czerwca 2019 r. również orzekła, że nie jest on niezdolny do pracy, co stanowiło podstawę do wydania decyzji z dnia 14 czerwca 2019 r., znak: (...) ZUS odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ nie spełnił naczelnej przesłanki określonej w art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( wniosek z dnia 19 kwietnia 2019 r., orzeczenia z dnia 20 maja 2019 r. i 13 czerwca 2019 r. oraz decyzja z dnia 14 czerwca 2019 r., k. 1, 4, 14 i 16 a. r. oraz k. 115 dok. lek.).

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy ortopedy, neurologa
i specjalisty medycyny pracy celem ustalenia, czy odwołujący się jest zdolny, czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa, to na jaki okres oraz, jeżeli nastąpiła zmiana jego stanu zdrowia, to na czym ona polegała ( postanowienie z dnia 23 sierpnia 2019 r., k. 16 a. s.).

W stanie zdrowia odwołującego rozpoznano:

- zmiany zwyrodnieniowe i przeciążeniowe stawów biodrowych i kolanowych, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego bez objawów ubytkowych i korzeniowych, dyskopatię szyjną, nadciśnienie tętnicze, otyłość, astmę oskrzelową, alergię, szumy uszne z ubytkiem słuchu oraz artroskopię prawego kolana wykonaną w 2012 r., w wyniku której nastąpiło częściowe usunięcie łąkotki przyśrodkowej. Ubezpieczony nie leczy się neurologicznie. W badaniu przedmiotowym wskazano, że ubezpieczony rozbiera się sprawnie, zaś ruchy, napięcie i czucie jest prawidłowe. Ruchomość jego kręgosłupa jest ograniczona bólowo jedynie w odcinku szyjnym, lecz bez wzmożonego napięcia mięśni przykręgosłupowych. Odwołujący nie jest niezdolny do pracy, ponieważ zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa nie uciskają na struktury nerwowe i nie cechuje ich zespół neurologiczny ( opinia biegłego sądowego neurologa J. B., k. 26-27 a. s.);

- dyskopatię kręgosłupa bez upośledzenia sprawności i bez objawów zespołu bólowego oraz stan po usunięciu łąkotki przyśrodkowej kolana prawego w 2012 r. Pomimo zdiagnozowanych schorzeń ubezpieczony podczas badania ortopedycznego poruszał się swobodnie bez utykania. Przy tym bezproblemowo zdejmował ubrania. Napięcie mięśniowe odwołującego nie było wzmożone, a ruchy kręgosłupa wykonywał swobodnie i w pełnym zakresie. Nie uwidoczniono również żadnych dysfunkcji
w zakresie kończyn, a po wykonanej artroskopii prawego kolana uzyskano pełny zakres ruchów bez zmniejszenia stabilności i objawów stanu zapalnego. Ze względu na stan zdrowia w zakresie ortopedycznym ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy ( opinia biegłego sądowego ortopedy M. G., k. 45-48 a. s.);

- zespół bólowy kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego w przebiegu wielopoziomowych zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych, stan po artroskopii prawego kolana z powodu uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej, nadciśnienie tętnicze, astmę oskrzelową, niedosłuch obustronny oraz łagodny rozrost prostaty. U odwołującego nie występują istotne deficyty neurologiczne ani znaczące dysfunkcje ruchowe, a także objawy ubytkowe i objawy drażnienia korzeni nerwowych. Ponadto ruchomość jego kręgosłupa była pełna we wszystkich płaszczyznach i odcinkach a napięcie mięśni przykręgosłupowych całkowicie prawidłowe. Ubezpieczony może w dalszym ciągu wykonywać pracę na stanowisku kierowcy samochodu pożarniczego ze względu na wydolność układu ruchu. Nie zdiagnozowano również narządowych powikłań w zakresie nadciśnienia tętniczego. W przebiegu zaś astmy oskrzelowej nie zaobserwowano, aby ubezpieczony wymagał nagłej interwencji lekarskiej z powodu gwałtownych zaostrzeń jej objawów. Odwołujący zmaga się również z łagodnym rozrostem prostaty oraz
z niedosłuchem obustronnym ze słuchem wydolnie społecznie, co jednak również nie daje podstaw do uznania jego za osobę niezdolną do pracy choćby w stopniu częściowym ( opinia biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy K. Z.,
k. 79-80 a. s.).

Sąd ustalił wskazany stan faktyczny na podstawie dowodów z dokumentów, jak również w oparciu o opinie biegłych sądowych specjalistów z zakresu ortopedii, neurologii i medycyny pracy.

Wśród dokumentów zebranych w sprawie, które zostały uwzględnione przez Sąd, znalazły się przede wszystkim akta organu rentowego oraz dokumentacja medyczna odwołującego, która pozwoliła biegłym sądowym na ustalenie stanu jego zdrowia oraz występujących u niego schorzeń, momentu ich powstania i charakteru, a także wpływu tych schorzeń na zdolność do pracy zgodnej z kwalifikacjami. Ponadto stan faktyczny został ustalony w oparciu o zakres czynności, który odwołujący był zobowiązany wykonywać jako kierowca samochodu pożarniczego. Sąd nie znalazł podstaw do nieuwzględnienia wskazanych dokumentów, ponieważ ich wiarygodność nie budziła wątpliwości i nie była negowana przez strony procesu.

Opinie biegłych sądowych zostały ocenione przez Sąd jako rzetelne, gdyż zostały wydane w oparciu o obiektywne badania ubezpieczonego w odniesieniu do opinii neurologicznej i ortopedycznej, oraz przy uwzględnieniu dokumentacji medycznej przez wszystkich trzech biegłych. Ponadto, treść opinii jest jasna i logiczna, a także wyczerpująco i przekonująco uzasadniona. Z tych względów nie budziły one wątpliwości i zastrzeżeń w zakresie, w jakim ostateczna ocena stanu zdrowia ubezpieczonego potwierdziła jego zdolność do pracy. Sąd przyjął zatem opinie biegłych sądowych jako podstawę dokonanych ustaleń faktycznych uznając, że brak jest podstaw do ich negowania. Szczególnie wyraźnie elementy świadczące o możliwości wykonywania pracy przez ubezpieczonego na stanowisku kierowcy samochodu pożarniczego zostały zaakcentowane w opiniach, które sporządzili biegli z zakresu ortopedii i neurologii
a które potwierdzone zostały w opinii biegłego sądowego medycyny pracy.

Pełnomocnik odwołującego zgłosił uwagi do treści opinii sporządzonych przez biegłych sądowych z zakresu ortopedii i medycyny pracy. W stosunku do pierwszej
z nich wskazał, że biegły analizował wywiad zawodowy odwołującego z 2011 r., zamiast z 2018 r., w którym podano, że podczas wykonywania obowiązków jego pozycja jest wymuszona. Ponadto, jego zdaniem, ubezpieczony może wykonać skłon tylko za kolano, co oznacza, że nie może dotykać palcami za kolano. Dodatkowo odwołujący informował biegłego o dużym bólu podczas przeprowadzania badania przedmiotowego, kiedy nastąpiło wyginanie rąk i nóg. Pełnomocnik podniósł, że w opinii wskazano,
iż odwołujący stara się o rentę od 04/2019, co nie jest prawdą, gdyż wniosek złożył
w kwietniu 2019 r. W odniesieniu do opinii biegłego z zakresu medycyny pracy pełnomocnik strony odwołującej się podniósł, że opinia została wydana bez przeprowadzonego wywiadu oraz bez zapoznania się z wywiadem zawodowym
z 2018 r. Opierając się o dane z wywiadu 2018 r. pełnomocnik ponownie uznał, że ubezpieczony wykonuje pracę ciężką w pozycji wymuszonej, wymagającą schylania się i noszenia ciężarów, a także przebywania na wysokości, co wymaga od niego zachowania pełnej sprawności. Z tego też powodu został złożony wniosek o dopuszczenie dowodu
z opinii innych biegłych sądowych tych dwóch specjalności ( pisma procesowe z dnia 25 sierpnia 2020 r. i 26 kwietnia 2021 r., k. 59-61 a. s.).

Sąd w postanowieniu z dnia 9 sierpnia 2021 r. na podstawie art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 5 k.p.c. pominął dowody zgłoszone przez pełnomocnika ubezpieczonego jako zmierzające jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania. Argumenty powołane w piśmie procesowym były niewystarczające do kontynuowania postępowania dowodowego. Opinie sporządzone przez biegłych sądowych z zakresu ortopedii, neurologii oraz medycyny pracy dokładnie i wyczerpująco opisują stan zdrowia ubezpieczonego
i zawierają pełną ocenę jego zdolności do pracy. Sąd pomijając wnioski odwołującego o przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnych biegłych sądowych miał na względzie również poglądy orzecznictwa, które wskazuje jednoznacznie, że nie można przyjąć, by sąd zobowiązany był dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych w każdym przypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony ( wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 15 lutego 1974 r., sygn. akt II CR 817/73; wyrok Sądu Najwyższego z dnia
18 lutego 1974 r., sygn. akt II CR 5/74; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r,, sygn. akt II UKN 604/00). Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1974 r., sygn. akt I CR 562/74; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 1999 r., sygn. akt I PKN 20/99; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2001 r., sygn. akt II CKN 639/99). Przy czym potrzebą taką nie może być przeświadczenie strony, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla strony tezy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2001 r., sygn. akt II UKN 446/00).

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał zgromadzony materiał dowodowy za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie S. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 14 czerwca 2019 r., znak: (...) było niezasadne.

Przedmiot sporu w rozpatrywanej sprawie wyznaczało rozważenie, czy ze względu na stan zdrowia istniejący w dacie wydania zaskarżonej decyzji odwołujący był osobą całkowicie lub częściowo niezdolną do pracy.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2018 r., poz. 1270) zwanej dalej ,,ustawą”, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

1)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

2)  niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych wymienionych w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów,

3)  nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Zaprezentowane przepisy wskazują, że aby uzyskać świadczenie rentowe należy spełnić wszystkie cztery przesłanki łącznie. Z treści zaskarżonej decyzji wynikało, że ubezpieczony nie był osobą niezdolną do pracy. Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe z uwzględnieniem dokumentacji medycznej odwołującego, której analizę zlecił biegłym sądowym m.in. z zakresu ortopedii i neurologii. Biegli tych specjalności zgodnie wskazali, że odwołujący cierpi na zmiany zwyrodnieniowe i przeciążeniowe stawów biodrowych i kolanowych, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego bez objawów ubytkowych i korzeniowych, dyskopatię szyjną. Jednocześnie biegli nie wskazali na cechy uszkodzenia korzeniowego i istotnego ograniczenia sprawności narządu ruchu. Co istotne, nie zdiagnozowano
w stanie zdrowia badanego znaczącego ograniczenia ruchomości kręgosłupa stanowiącego przeciwwskazania do pracy w zawodzie kierowcy samochodu pożarniczego. Wnioski te znalazły również potwierdzenie w opinii wydanej przez biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy. W tym kontekście stanowisko biegłych sądowych co do braku niezdolności do pracy w sensie rentowym jest uzasadniony i nie ma podstaw, aby go negować. Prawidłowości takiego wniosku nie przeczy podniesiona w odwołaniu okoliczność, że u ubezpieczonego występują liczne schorzenia natury ortopedycznej i neurologicznej. Permanentność leczenia nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania niezdolności do pracy, nawet jeśli w pewnych okresach wymaga czasowych zwolnień lekarskich ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2005 r., sygn. akt II UK 288/04). Niezdolność do pracy powodująca konieczność korzystania ze zwolnień lekarskich jest bowiem inaczej kwalifikowaną przesłanką prawną, niż niezdolność do pracy będąca podstawą przyznania prawa do renty i każda z nich wymaga samoistnych ustaleń, dokonywanych z udziałem biegłych lekarzy specjalistów
i samoistnej oceny prawnej ( wyrok Sądu Najwyższego z 18 maja 2010 r., sygn. akt I UK 22/10, LEX nr 607130).

Sąd miał również na względzie, że odwołujący wykonuje zawód kierowcy samochodu pożarniczego, wymagający dobrej sprawności fizycznej z uwagi na konieczność pracy w pozycji wymuszonej, czy dźwiganie. Jednakże na tle prezentowanego wyżej obrazu aktualnego stanu zdrowia ubezpieczonego nie zachodzą podstawy do stwierdzenia, że nie jest on w stanie kontynuować dotychczas wykonywanej pracy. Badania przedmiotowe przeprowadzone przez biegłych z zakresu ortopedii i neurologii potwierdziły szeroki zakres ruchomości kończyn oraz niewielkie ograniczenia w tym zakresie, nie mające wpływu na całokształt sprawności odwołującego. Przy aktualnym stopniu zaawansowania i nasileniu objawów bólowych kręgosłupa, bioder i kolan brak jest znaczącego trwałego upośledzenia funkcji organizmu odwołującego, sprowadzającego długotrwałą niezdolność do pracy w rozumieniu rentowym ze względu na stan neurologiczny, ortopedyczny, jak i z ogólnego stanu zdrowia. W okresach zaostrzeń dolegliwości, mogą być leczone i rehabilitowane w ramach czasowej niezdolności do pracy. Nadciśnienie tętnicze, astma oskrzelowa, niedosłuch obustronny oraz łagodny rozrost prostaty również nie powodują niezdolności do pracy. Treść opinii wymienionych biegłych nie są zgodne z oczekiwaniami ubezpieczonego, czemu dawał on wyraz w kolejnych pismach z zarzutami, składanych przez pełnomocnika. Nie znaczy to jednak, że zostały popełnione przez biegłych błędy odnośnie oceny stanu zdrowia ubezpieczonego. Bez znaczenia pozostaje fakt, że biegli dla oceny przyjęli wywiad zawodowy z 2011 r., zamiast w 2018 r., jeżeli ogólny stan zdrowia odwołującego pozwala mu na wykonywanie dotychczasowej pracy w każdym możliwym zakresie. Podkreślenia wymaga, że podczas badań przedmiotowych ubezpieczony samodzielnie rozbierał się, zaś ruchy jego kręgosłupa były wykonywane swobodnie. Ruchomości stawów obwodowych jego kończyn górnych i dolnych pozostają bowiem bez żadnych ograniczeń. Należy zaznaczyć, że co prawda ucisk korzeni nerwowych spowodowany wielopoziomowymi zwyrodnieniowymi kręgosłupa może powodować dolegliwości bólowe, jednakże zdiagnozowana choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa nie posiada cech uszkodzenia korzeniowego i istotnego ograniczenia sprawności narządu ruchu. Jego subiektywne przekonanie, że nie jest w stanie podczas skłonu dotykać palcami ciała poniżej kolana nie zostało potwierdzone w badaniu obrazowym przez biegłych z zakresu ortopedii i neurologii. Ich opinie były ze sobą zbieżne i w całości korelujące. Biegły z zakresu medycyny pracy również nie dopatrzył się istotnych zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu badanego. Zdaniem Sądu, wszystkie opinie są rzetelne i prawidłowe.

Sąd zważył, że dolegliwości bólowe mogą utrudniać ubezpieczonemu codzienne funkcjonowanie, co nie oznacza jednak, że sprowadzają one częściową albo całkowitą niezdolność do pracy, ponieważ w okresach zaostrzenia choroby może korzystać
z czasowych zwolnień lekarskich. W badaniu fizykalnym nie rozpoznano w jego organizmie cech trwałego uszkodzenia korzeni nerwowych oraz niedowładów
i utrwalonych deficytów czuciowych. Oznacza to, że ubezpieczony jest sprawny ruchowo i samodzielny. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa charakteryzuje się naturalnymi okresami zaostrzeń dolegliwości z bólem mięśniowym i korzeniowym, objawami uszkodzenia i podrażnienia korzeni nerwowych oraz remisji objawów. Innymi słowy, odwołujący zmaga się z bólem kręgosłupa, którego okresy nasilenia są różnej wielkości. Zatem jedynie przy dużym zaostrzeniu choroby ubezpieczony może korzystać
z czasowego zwolnienia lekarskiego, którego celem będzie poprawa stanu zdrowia dająca możliwość dalszego wykonywania pracy na stanowisku księgarza.

W konsekwencji zarzuty podniesione przez pełnomocnika odwołującego
w odniesieniu do opinii biegłych sądowych są nietrafne i nie skutkują koniecznością kontynuowania postępowania dowodowego. Większość jego argumentów nie miała odzwierciedlenia w ustalonym przez Sąd stanie faktycznie. Przy tym zarzut pełnomocnika wskazujący, że nie jest prawdą, jak wskazał biegły, aby odwołujący starał się o rentę od 04/2019, podczas gdy wniosek złożył w kwietniu 2019 r., utwierdza dodatkowo Sąd w przekonaniu, iż nie można podzielić argumentacji podniesionej w pismach procesowych, m. in. Dlatego, że zastosowany przez biegłego zapis „04/2019” jest właśnie oznaczeniem kwietnia 2019 roku.

Z powyższych względów zaskarżona decyzja nie mogła być zmieniona.

Na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie, o czym orzekł w sentencji wyroku.