Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2021 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia Andrzej Kurzych

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2021 roku w Toruniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa E. Ż.

przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w W.

o przywrócenie do pracy

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powódki E. Ż. na rzecz pozwanej (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 294,80 zł (dwieście dziewięćdziesiąt cztery złote osiemdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu,

III.  obciąża Skarb Państwa kosztami sądowymi.

Sędzia Andrzej Kurzych

IV P 105/20

UZASADNIENIE

Powódka E. Ż. w pozwie z dnia 16 marca 2020 r., skierowanym przeciwko (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o przywrócenie jej do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że pozwany pismem z dnia 25 lutego 2020 r. rozwiązał z nią umowę o pracę bez wypowiedzenia, wskazując jako przyczynę nieuprawnione wejście w posiadanie informacji dotyczących stanu rachunków klienta w dniu 7 listopada 2019 r. bez umocowania oraz bez związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych, w związku z czym pozyskała informacje dotyczące rachunków bankowych klienta, w szczególności ich salda, dacie likwidacji oraz o wypłacie środków z prowadzonego na jego rzecz rachunku lokaty terminowej oraz ujawnienie osobie trzeciej, bez stosownego umocowania, informacji stanowiących tajemnicę bankową – bez umocowania właściciela rachunku ujawniła osobie trzeciej nieuprawnionej informacje o stanie i operacjach na rachunkach tego klienta.

Powódka zakwestionowała w pierwszej kolejności umocowanie osoby podpisanej na oświadczeniu w sprawie rozwiązania umowy o pracę. W jego treści wskazano jedynie na podpis i pieczęć osoby uprawnionej bez wymienienia imienia i nazwiska. Wskazała także, że wątpliwe jest w sprawie dochowanie przez pozwaną jednomiesięcznego terminu na rozwiązanie umowy o pracę. Już pod koniec grudnia 2019 r. pozwana posiadała wiedzę o wskazaniu przez S. Ś. danych powódki jako osoby odpowiedzialnej za ujawnienie tajemnicy bankowej. Prowadzenia zatem postępowania wyjaśniającego aż do 5 lutego 2020 r. należy uznać za przewlekłe, zaś złożenie oświadczenia o rozwiązaniu umowy za spóźnione.

Odnosząc się do przyczyn rozwiązania umowy o pracę powódka wskazała, że są one niezgodne z prawdą i nie znajdują uzasadnienia.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Bank (...) SA w W. (dalej jako (...)) wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że oświadczenie o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę podpisała E. D., która była umocowana samodzielnie do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy. Działała w tym zakresie na podstawie ciągu pełnomocnictw, co czyni postawiony przez powódkę zarzut braku umocowania osoby podpisanej pod treścią oświadczenia pracodawcy z dnia 25 lutego 2020 r. nietrafnym. Odnosząc się do zarzutu uchybienia terminowi z art. 52 §1 pkt 1 k.p. pozwany podniósł, iż po wpływie w dniu 23 grudnia 2019 r. reklamacji konieczne było w sprawie postępowania wyjaśniającego. Zgłoszenie reklamacyjne było jedynie impulsem do podjęcia dalszych działań. Wyciąganie wniosków i dalszych konsekwencji na podstawie samego zgłoszenia byłoby nadużyciem. W pierwszej kolejności ustalono, że do ujawnienia tajemnicy bankowej doszło bez udziału osób trzecich. W dniu 5 lutego 2020 r. nastąpiło podpisanie Protokołu sporządzonego przez (...). Pozwany uznaje jednak za dzień zakończenia postępowania wyjaśniającego datę 27 stycznia 2020 r., a więc oświadczenie o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę zostało złożone z zachowaniem jednomiesięcznego terminu. Gdy chodzi o podane przyczyny rozwiązania umowy o pracę pozwana wskazała, iż były one w pełni uzasadnione. Powódka rozumiała znaczenie tajemnicy bankowej, zaś obowiązek jej respektowania należy do obowiązków podstawowych.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka podjęła pracę w (...) Banku (...) SA w W. w dniu 1 listopada 2017 r. na podstawie umowy o pracę na czas określony z dnia 30 października 2017 r. Umowa została zawarta do dnia 31 października 2018 r. Została zatrudniona na stanowisku doradca kasjer w Oddziale w T.. Kolejną umowę zawarto w dniu 17 października 2018 r. na okres do 31 października 2019 r., zaś w dniu 8 października 2019 r. została z nią zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony.

Powódka wykonywała pracę w 8 Oddziale w T.. Jej bezpośrednią przełożoną była Kierownik Zespołu (...) Klienta M. K. (1).

Powódka posiadała niezbędne doświadczenie do wykonywania powierzonej jej pracy. Podobnego rodzaju pracę wykonywała podczas poprzedniego zatrudnienia. Znała też obowiązujące w (...) instrukcje, w tym dotyczące bezpieczeństwa.

Zgodnie ze szczegółowym zakresem czynności powódka zajmowała się obsługą klientów podstawowych. Ogólnie rzecz biorąc należało do niej wykonywanie zadań sprzedażowych oraz obsługa operacji i transakcji. Podczas pracy powódka miała dostęp do systemu bankowego, w którym znajdowały rachunki bankowego wszystkich klientów. Powódka mogła w ten sposób zapoznać się z rachunkami wszystkich klientów podstawowych, bez względu na to, czy klient znajdował się w jej portfelu i czy był obsługiwany przez Oddział, w którym powódka była zatrudniona. Wejście na rachunek danego klienta zawsze musiało znajdować uzasadnienie w realizacji celów służbowych. Nie było możliwe przeglądanie rachunków w celach niezwiązanych z pracą.

(dowody:

⚫

przesłuchanie powódki – protokół elektroniczny z 21.10.2020 r., od 03:09:29-03:16:03,

⚫

zeznania świadka M. K.– protokół elektroniczny z 17.07.2020 r., od 01:14:42-01:23:49,

⚫

zakres czynności – k. 20-20v. akt

⚫

umowa o pracę – k. 7-9 akt)

W dniu 14 maja 2019 r. S. S. (1) – ojciec partnera powódki – P. S., inwestując posiadane środki pieniężne, dokonał zakupu obligacji na kwotę 613.971,40 zł, wskazując jako rachunek do przyszłej wypłaty swój dotychczasowy rachunek bankowy o nr (...). Czynności tej, podobnie jak wszystkich operacji bankowych, dokonał w Banku (...) SA Oddział w A.. Nie korzystał z innych oddziałów tego banku.

W dniu 24 października 2019 r. S. S. (1) złożył dyspozycję ich przedterminowego wykupu, a w celu dokonania wypłaty założył w (...) SA Oddział w A. nowy rachunek bankowy o nr (...). Obsługiwała go teściowa jego syna Ł. - J. Ł.. Otrzymał wówczas potwierdzenie złożenia tej dyspozycji. Był jedynym posiadaczem tego rachunku i nikogo nie ustanowił pełnomocnikiem do niego.

W dniu 4 listopada 2019 r. środki z przedterminowego wykupu obligacji przelane zostały z rachunku w Biurze (...) o numerze (...), którego S. S. (1) był jedynym posiadaczem i do którego nie ustanowił pełnomocnika. Następnie w dniu 5 listopada 2019 r., po telefonie z banku, że pieniądze już wpłynęły (trzeba było je zamówić w celu dokonania wypłaty), S. S. (1) w Oddziale (...) w A. wypłacił ze swojego nowego rachunku nr (...) kwotę (...) zł, po czym zlecił jego zamknięcie.

Klient, który chce wypłacić pieniądze pochodzące z wykupu obligacji i przekraczają one kwotę 30.000 zł nie dostaje żadnej korespondencji poprzedzającej tę wypłatę z banku. Wypłata jest dokonywana po dwóch dniach od zgłoszenia chęci wypłaty, albowiem Oddział Banku musi zmówić w tym celu gotówkę.

Listem zwykłym nadanym w dniu 13 listopada 2019 r. przesłano S. S. (1) wyciąg na żądanie przy zamknięciu rachunku o numerze (...). Nie była do niego wysłana korespondencja dotycząca przedterminowego wykupu obligacji skarbowych.

S. S. (1) wyjął zaklejony i zamknięty list zawierający 1 kartę wyciągu ze skrzynki pocztowej, która umocowana była na budynku, którą zamieszkiwał wspólnie z R. S. (ówczesną żoną, z którą był w poważnym konflikcie) i od razu zabrał go do innego domu należącego do niego. Dokument włożył do kasy pancernej, tak jak wcześniej uczynił to z wypłaconą gotówką. Jego żona R. S. nie wiedziała o tych środkach pieniężnych i ich wcześniejszym ulokowaniu w banku. Nie miała też klucza do skrzynki pocztowej.

Pismem z dnia 20 listopada 2019 r. zatytułowanym „Wezwanie ostateczne” R. S., reprezentowana przez pełnomocnika adwokata I. K., wezwała S. S. (1) do zapłaty kwoty 307.500,00 zł stanowiącej połowę wypłaconych przez niego środków pieniężnych w związku z dokonaną w dniu 5 listopada 2019 r. likwidacją lokat w Banku (...) SA Oddział w A.. Wskazano, że żądanie jest w pełni uzasadnione, gdyż wskazane środki stanowią majątek wspólny.

(dowody:

⚫

zeznania świadka S. S. – protokół elektroniczny z 21.10.2020 r., 01:17:12-01:54:13, k.182v.-184 akt,

⚫

pismo z 20.11.2019 r. – k. 40 akt)

Po otrzymaniu tego pisma S. S. (1) zadzwonił do J. Ł., który przebywała wówczas na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, pytając na jakiej podstawie jego dane o wypłacie wypłynęły z banku. J. Ł. zapewniała go, że dane te są udostępniane na wniosek US, policji, prokuratury lub sądu. S. S. (1) nic więcej nie powiedział, a ona też nie wiedziała o jakie dane chodzi. Podczas kolejnego telefonu do J. Ł. odesłała go do kierownika Oddziału w A..

Następnego dnia S. S. (1) udał się do Oddziału (...) w A. i w rozmowie z M. B. – Kierownikiem Zespołu Obsługi Klienta próbował dociec czy jest możliwe, że ktoś z pracowników tego oddziału przekazał informację o operacjach na jego rachunkach osobie trzeciej. Uzyskał odpowiedź, że taka sytuacja nie powinna mieć miejsce, lecz nie może być pewności, że do niej nie doszło. S. S. (1) oświadczył, że złoży reklamację w tej sprawie.

Pismem z dnia 23 grudnia 2019 r. S. Ś. złożył Oddziale (...) w A. zawiadomienie o ujawnieniu R. S. tajemnicy bankowej, tj. informacji o stanie rachunków bankowych o numerze (...) oraz (...) oraz dacie ich likwidacji wskazując na pismo z dnia 20 listopada 2019 r. Jednocześnie domagał się wszczęcia postępowania wyjaśniającego, w celu ustalenia w wewnętrznym systemie bankowym który z pracowników sprawdzał jego rachunki w okresie od 5 do 20 listopada 2019 r. Jego reklamacja została w tym dniu zarejestrowana w Centrum (...) z Klientami ( (...)) jako zgłoszenie nr (...).

(dowody:

⚫

zeznania świadka S. S. – protokół elektroniczny z 21.10.2020 r., 01:17:12-01:54:13, k.182v.-184 akt,

⚫

zgłoszenie z 23.12.2019 r. – k. 108 akt,

⚫

pismo z 23.12.2019 r. – k. 109 akt)

Tego samego dnia S. Ś. złożył w Prokuraturze Rejonowej A. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez powódkę przestępstwa polegającego na tym, że powódka ujawniła w okresie od 5 do 20 listopada 2019 r. w nieustalonym miejscu, pomimo obowiązku zachowania tajemnicy bankowej, R. S. stan rachunków bankowych o numerze (...) oraz (...) prowadzonych przez Bank (...) SA Oddział w A. dla S. S. (1) oraz datę likwidacji rachunku nr (...), a więc informację stanowiącą tajemnicę bankową, tj. czynu z art. 171 ust. 5 ustawy – Prawo bankowe, a ewentualnie art. 266 § 1 k.k.

W zawiadomieniu S. S. (1) wskazał, że o popełnieniu przestępstwa świadczy treść wezwania z dnia 20 listopada 2019 r., gdyż on sam nikomu nie przekazywał informacji o stanie rachunków bankowych oraz o dacie i przyczynach likwidacji jednego z nich.

(dowody:

⚫

zeznania świadka S. S. – protokół elektroniczny z 21.10.2020 r., 01:17:12-01:54:13, k.182v.-184 akt,

⚫

pismo z 23.12.2019 r. – k. 37-39 akt)

Postępowanie dotyczące złożonego przez S. S. (1) zgłoszenia prowadził pracownik Biura Antyfraudowego Departamentu (...) Banku ( (...)) B. G. (1), który zajmuje się incydentami m.in. z obszaru województwa (...). Zgłoszenie reklamacyjne wpłynęło do (...) z (...) w okresie międzyświątecznym. Zgodnie obowiązującymi przepisami oraz wewnętrznymi regulacjami banku odpowiedź na reklamację powinna być rozpatrzona w terminie 30 dni.

B. G. (1) dokonał analizy zgłoszenia i dołączonych dokumentów (pismo z 23 grudnia 2019 r. i wezwanie z 20 listopada 2019 r.) oraz ustalił, że na rachunku S. S. (1) wystąpiła aktywność polegająca na wejściu na jego rachunki przez pracownika z T. i z A. K.. W tej sytuacji nie było możliwe zakończenie postępowania wyjaśniającego, albowiem nie mając wiedzę na temat tego, czy klient korzystał z obsługi w T. nie można było ustalić, czy wejścia pracownika Oddziału w T. na rachunki klienta były uprawnione, co miałoby miejsce wtedy, gdyby klient korzystał z obsługi w tym Oddziale, czy też, jak stwierdził klient - S. S. (1), nieuprawnione, co wystąpiłoby wówczas, gdyby nie korzystał on z jego obsługi.

Z tych względów pracownik (...) na zlecenie (...) w dniu 17 stycznia 2020 r. telefonicznie zwrócił się do S. S. (1) o podanie informacji, czy we wskazanym w reklamacji czasie korzystał on z obsługi w Oddziale w T.. S. S. (1) oświadczył, że nie był obsługiwany w T.. Zaznaczył, że w Oddziale w T. pracowała E. Ż. jego niedoszła synowa, z którą jest w konflikcie.

Uzyskane informacje pozwoliły ukierunkować postępowanie w sprawie. B. G. (1) zamówił login z systemu informatycznego, aby zweryfikować zapisy systemowe. Ustalił po numerze kadrowym, że powódka w dniu 7 listopada 2019 r., tj. 2 dni po dokonaniu wypłat przez S. S. (1) środków z lokat wskazanych w reklamacji, przeglądała jego kartoteki, a nadto w tym samym dniu przeglądała historię operacji rachunków, których był on posiadaczem, tj. rachunków o numerach (...), (...) oraz (...). Stwierdził również, że powódka po dokonaniu weryfikacji historii operacji na rachunku o numerze (...) szczegóły operacji wykonanych na tym rachunku, które dotyczyły wypłaty przez S. S. (1) kwoty (...) zł.

W ramach podejmowanych czynności B. G. (1) zabezpieczył monitoring z miejsca pracy powódki. Analiza zapisu monitoringu z dnia 7 listopada 2019 r. wykazała, że w trakcie dokonywania tych czynności przez powódkę S. S. (1) nie był obecny przy jej stanowisku pracy. Zapisy monitoringu wskazywały na to, że około godziny 9:52, tj. po otwarciu w systemie szczegółów dokonanej przez klienta wypłaty środków, powódka wykonywała prywatnym telefonem połączenie wychodzące i odeszła od stanowiska.

Ustalono również, że po dniu 5 listopada 2019 r. do S. S. (1) nie była z banku wysyłana jakakolwiek korespondencja, co ostatecznie okazało się niezgodne z prawdą, gdyż S. S. (3) otrzymał wyciąg, który zażądał przy zamknięciu rachunku o numerze (...). Wykluczono także możliwość ujawnienia informacji przez bankowość internetową ze względu na fakt, iż ostatnie prawidłowe logowanie klienta miało miejsce w dniu 18 kwietnia 2018 r., a zatem przed wykonaniem operacji wskazanej w reklamacji.

Dodatkowo w dniu 21 stycznia 2020 r. wpłynęło pismo z Komendy Powiatowej Policji w A. w sprawie podania informacji o pracownikach banku, którzy w okresie od 24 października 2019 r. do 10 stycznia 2020 r. sprawdzali rachunki bankowe S. S. (1).

(dowody:

⚫

zeznania świadka S. S. – protokół elektroniczny z 21.10.2020 r., 01:17:12-01:54:13, k.182v.-184 akt,

⚫

zeznania świadka B. G. – protokół elektroniczny z 21.10.2020 r., 01:55:42-02:37:55, k. 184-186 akt,

⚫

zlecenie – k. 111 akt,

⚫

protokół – k. 112-113 akt,

⚫

informacja o logowaniach – k. 123 akt)

B. G. (1) zakończył czynności sprawdzające w dniu 27 stycznia 2020 r. Formalnie postępowanie wyjaśniające toczyło się w okresie od 22 do 27 stycznia 2020 r. Na jego wszczęcie B. G. (1) musiał uzyskać akceptację przełożonego. Bezpośrednim przyczynkiem do jego wszczęcia była pozyskana przez (...) w dniu 17 stycznia 2020 r. informacja od S. S. (1). Uprzednio postępowanie toczyło się w ramach zgłoszenia reklamacyjnego, lecz już wtedy gromadzone były niezbędne materiały. Proces uzyskiwania akceptacji trwał od 17 do 22 stycznia 2020 r. z uwagi na nieobecność pracownika upoważnionego do udzielenia aprobaty. Z uwagi na to, że wystąpiło zagrożenie ujawnienia tajemnicy bankowej akceptacja była udzielana przez inną niż zazwyczaj jednostkę.

Zakończenie postępowania wyjaśniającego wymagało akceptacji Dyrektora (...).

W dniu 27 stycznia 2020 r. B. G. (1) przygotował zawiadomienie o popełnieniu przez powódkę przestępstwa ujawnienia tajemnicy bankowej. Zawiadomienie zostało podpisane następnego dnia przez Kierownika Zespołu Postępowań i Kontroli w G. (Zespół działa w ramach (...) Biuro (...)) R. C..

Następnie B. G. (1) sporządzał protokół z postępowania wyjaśniającego, który w dniu 5 lutego 2020 r. został zaakceptowały przez Kierownika R. C., a następnie przez Dyrektora Biura A. M. C..

Protokół został przesłany m.in. do Dyrektora Regionu Bankowości Detalicznej w G. Z. K., Dyrektora ds. sprzedaży D. F. (1) i Dyrektora (...) K. K..

W trakcie postępowania nie odebrano oświadczenia od powódki, gdyż od 18 lutego 2019 r. przebywała ona na zwolnieniu lekarskim.

Prowadząc postępowanie w sprawie zawiadomienia złożonego przez S. S. (1) B. G. (1) zajmował się także innymi sprawami rozpatrywanymi przez Biuro (...).

(dowody:

⚫

zeznania świadka B. G. – protokół elektroniczny z 21.10.2020 r., 01:55:42-02:37:55, k. 184-186 akt,

⚫

protokół – k. 112-113 akt)

D. F. (1), zgodnie z wewnętrznymi procedurami, złożył wniosek o rozwiązanie umowy o pracę z powódką bez wypowiedzenia z winy pracownika. wniosek został skierowany do Z. K.. Wniosek ten zapoczątkował procedurę kadrową, która doprowadziła do dyscyplinarnego zwolnienia powódki z pracy. W dniu 19 lutego 2020 r. skierowano do działających w pozwanym Banku związków zawodowych zapytanie, czy powódka jest członkiem danego związku zawodowego, ewentualnie, czy związek podjął się ochrony praw powódki. Związki zawodowe udzieliły odpowiedzi odmownej.

(dowody:

⚫

wniosek – w aktach osobowych,

⚫

zapytania i odpowiedzi – w aktach osobowych)

Pismem z dnia 25 lutego 2020 r. pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę bez wypowiedzenia, wskazując jako przyczynę ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych polegające na:

1)  nieuprawnionym wejściu w posiadanie informacji dotyczących stanu rachunków klienta w dniu 7 listopada 2019 r. bez umocowania oraz bez związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych, w związku z czym pozyskała informacje dotyczące rachunków bankowych klienta, w szczególności ich salda, dacie likwidacji oraz o wypłacie środków z prowadzonego na jego rzecz rachunku lokaty terminowej,

2)  ujawnieniu osobie trzeciej, bez stosownego umocowania, informacji stanowiących tajemnicę bankową – bez umocowania właściciela rachunku ujawniła osobie trzeciej nieuprawnionej informacje o stanie i operacjach na rachunkach tego klienta.

W piśmie wskazano, że powyższe zostało ustalone w toku czynności podjętych przez Departament (...) Banku i stwierdzone Protokołem z postępowania wyjaśniającego nr (...) (...) z dnia 5 lutego 2020 r.

Zaznaczano również, że zachowanie powódki stanowi naruszenie przepisów wewnętrznych Banku, w szczególności § 16 ust. 2 pkt 2 Regulaminu pracy, uchwały Zarządu Banku (...)/ (...) z dnia 11 października 2011 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa informacji chronionych w Banku (...) SA, a także art. 104 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe.

Do wręczenia pisma doszło w dniu 26 lutego 2020 r. w mieszkaniu powódki. Pismo doręczyli powódce D. F. (1) i M. K. (1).

(dowody:

⚫

pismo z dnia 25.02.2020 r. – k. 11 akt

⚫

zeznania świadka M. K. – protokół elektroniczny z 17 lipca 2020 r., 01:14:42-01:29:43, k. 148-150 akt,

⚫

zeznania świadka D. F. – protokół elektroniczny z 17 lipca 2020 r., 02:26:32-02:41:56, k. 150-151 akt)

W dacie doręczenia powódce oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę była ona od kilku miesięcy w ciąży.

(fakt bezsporny)

Pismo z 25 listopada 2020 r. podpisała pracownik (...). Działała ona na podstawie pełnomocnictwa nr (...) z 1 lipca 2019 r., które upoważniało ją na okres od 1 lipca 2019 r. na czas nieokreślony do samodzielnego dokonywania w imieniu czynności pracodawcy czynności w sprawach indywidualnych z zakresu prawa pracy wobec pracowników (...), z wyłączeniem stanowisk zastrzeżonych do kompetencji Prezesa. Pełnomocnictwa udzieliła Dyrektor G. J., która z kolei działała na podstawie pełnomocnictwa nr (...) (...) r. z 9 lutego 2017 r., które zostało udzielone przez Prezesa Zarządu (...). Zakres umocowania był taki sam jak w przypadku pełnomocnictwa nr (...) z 1 lipca 2019 r. W pełnomocnictwie zastrzeżono, że możliwe jest ustanowienie dalszych pełnomocników z wyłączeniem prawa do udzielania dalszych pełnomocnictw przez pełnomocnika substytucyjnego.

Z. J. jako Prezes Zarządu Banku (...) był uprawniony do samodzielnej reprezentacji spółki.

(dowody:

⚫

pełnomocnictwa – k. 106-17 akt,

⚫

wypis z KRS – k. 13-21 akt)

Stosownie do § 2 pkt 4 i 5 obowiązującego u pozwanego Regulaminu pracy pojęcie osoby reprezentującej pracodawcę oznacza pracownika uprawnionego do wykonywania za Bank określonych czynności w sprawach z zakresu prawa pracy na podstawie odrębnych przepisów wewnętrznych Banku dotyczących podziału kompetencji w sprawach z zakresu prawa pracy, za pojęcie pracodawcy – Bank lub osobę reprezentującą Bank zgodnie z kompetencjami przypisanymi na podstawie odrębnych przepisów wewnętrznych Banku dotyczących podziału kompetencji w sprawach z zakresu prawa pracy (k. 114 akt).

Zgodnie z § 10 ust. 1 i 2 pkt 1 Regulaminu Pracy pracownik obowiązany jest wykonywać pracę sumiennie i starannie zgodnie z obowiązującymi w Banku przepisami wewnętrznymi oraz stosować się do poleceń służbowych, które dotyczą powierzonej pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę (ust. 1). Pracownik jest zobowiązany w szczególności do przestrzegania postanowień Regulaminu pracy, „Kodeksu etyki (...)”, „Zasad dobrej praktyki bankowej”, przepisów dotyczących bezpieczeństwa w Banku, w tym bezpieczeństwa informacji chronionych oraz innych przepisów wewnętrznych Banku (ust. 2 pkt 1).

W myśl § 16 ust. 2 pkt 2 naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych przez pracownika jest w szczególności niesumienne i niestaranne wykonywanie pracy oraz niestosowanie się do poleceń przełożonych, które dotyczą powierzonej pracy.

(dowody:

⚫

Regulamin pracy – k. 114-120 akt)

W uchwale Zarządu Banku (...)/ (...) z dnia 11 października 2011 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa informacji chronionych w Banku (...) SA zdefiniowane zostało pojęcie informacji chronionych, którym objęte zostały także informacji stanowiące zgodnie z przepisami ustawy – Prawo Bankowe informacje stanowiące tajemnicę bankową. Uchwała uregulowała szczegółowo dostęp do informacji chronionych, zabezpieczenie informacji chronionych oraz zasady udostępniania ich podmiotom zewnętrznym. W § 19 wskazano, że tajemnicą bankową objęte są wszystkie informacje dotyczące czynności bankowych, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której Bank te czynności wykonuje.

(dowody:

⚫

uchwała – k. 171-174 akt)

Wyrokiem z dnia 4 marca 2021 r. Sąd Rejonowy w Aleksandrowie Kujawskim w II Wydziale Karnym w sprawie II K 367/19 uznał powódkę za winną tego, że w dniu 7 listopada 2019 r. w T., będą zobowiązaną do zachowania w tajemnicy bankowej w związku z wykonywaną pracą w banku (...) w T. zapoznała się z kartoteką klienta S. S. (1), tj. przejrzała rachunki bankowe należące do niego o numerze (...), (...) oraz (...) w ten sposób pozyskując informacje stanowiące tajemnicę bankową, a następnie niezgodnie z upoważnieniem określonym w ustawie ujawniła P. S. dane dotyczące stanu rachunku bankowego o numerze (...) oraz datę i kwotę wypłaconej z niego kwoty w dniu 5 listopada 2019 r. S. S. (1) kwoty (...) zł, to jest występku z artykułu 171 ust. 5 ustawy - Prawo bankowe w zb. z art. 266 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 171 ustęp 5 ustawy – Prawo bankowe w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył karę 4 miesięcy pozbawienia wolności. W punkcie II wyroku wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności zostało warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 1 rok.

Na skutek rozpoznania apelacji powódki i Prokuratury Sąd Okręgowy we Włocławku wyrokiem z dnia 1 września 2021 roku II 1 K 252/21 zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że obok wymierzonej kary pozbawienia wolności na podstawie art. 171 ust. 5 ustawy - Prawo Bankowe w zw. z art. 233 § 1 i 3 k.k. wymierzył powódce karę 20 stawek dziennych grzywny przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 50 zł, w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymany został w mocy.

(dowody:

⚫

wyroki – k. 225 i 237 akt)

Sąd zważył, co następuje:

W zgromadzonym materiale dowodowym występowało wiele rozbieżności, które koncentrowały się wokół zdarzeń wskazanych w piśmie z dnia 25 lutego 2020 r., na podstawie którego rozwiązana została z powódką umowa o pracę. Dotyczy one zatem kwestii zapoznawania się przez powódkę ze stanem rachunków bankowych S. S. (1) i ujawnienia tajemnicy bankowej w dniu 7 listopada 2019 r. W zakresie pozostałych zagadnień, które jawiły się jako istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, tj. czy pismo w sprawie rozwiązania z powódką umowy o pracę podpisała umocowana do tego osoba oraz czy pozwany pracodawca zachował jednomiesięczny termin na rozwiązanie umowy o pracę nie ujawniały się większe kontrowersje. W sferze tych okoliczności spór między stronami sprowadzał się oceny ustalonych faktów, nie zaś do samej faktografii. Niemniej stwierdzić, że odnoszące się do tych problemów fakty Sąd ustalił na podstawie dokumentów, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz przede wszystkim na podstawie zeznań świadka B. G. (1) i w mniejszym zakresie M. K. (1) i D. F. (1), które Sąd uznał za wiarygodne. Były one ze sobą spójne i znajdowały potwierdzenie w zgromadzonej dokumentacji.

Gdy chodzi o zasygnalizowane rozbieżności w pierwszej kolejności wskazać należy, że w piśmie z dnia 25 lutego 2020 r. powódce zarzucono, że w sposób nieuprawniony weszła w posiadanie informacji dotyczących stanu rachunków klienta w dniu 7 listopada 2019 r. bez umocowania oraz bez związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych, w związku z czym pozyskała informacje dotyczące rachunków bankowych klienta, w szczególności ich salda, dacie likwidacji oraz o wypłacie środków z prowadzonego na jego rzecz rachunku lokaty terminowej oraz ujawniła osobie trzeciej, bez stosownego umocowania, informacji stanowiących tajemnicę bankową – bez umocowania właściciela rachunku ujawniła osobie trzeciej nieuprawnionej informacje o stanie i operacjach na rachunkach tego klienta.

Zarzuty te zostały potwierdzone w wyroku Sądu Rejonowego w Aleksandrowie Kujawskim z dnia 4 marca 2021 r. wydanym w sprawie II K 367/19. W wyroku tym Sąd uznał powódkę za winną tego, że w dniu 7 listopada 2019 r. w T., będą zobowiązaną do zachowania w tajemnicy bankowej w związku z wykonywaną pracą w banku (...) w T. zapoznała się z kartoteką klienta S. S. (1), tj. przejrzała rachunki bankowe należące do niego o numerze (...), (...) oraz (...) w ten sposób pozyskując informacje stanowiące tajemnicę bankową, a następnie niezgodnie z upoważnieniem określonym w ustawie ujawniła P. S. dane dotyczące stanu rachunku bankowego o numerze (...) oraz datę i kwotę wypłaconej z niego kwoty w dniu 5 listopada 2019 r. S. S. (1) kwoty (...) zł, to jest występku z artykułu 171 ust. 5 ustawy - Prawo bankowe w zb. z art. 266 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 171 ustęp 5 ustawy – Prawo bankowe w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył karę 4 miesięcy pozbawienia wolności. W punkcie II wyroku wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności zostało warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 1 rok. Sąd Okręgowy we Włocławku wyrokiem z dnia 1 września 2021 roku II 1 K 252/21 zmienił zaskarżony wyrok tylko w ten sposób, że obok wymierzonej kary pozbawienia wolności na podstawie art. 171 ust. 5 ustawy - Prawo Bankowe w zw. z art. 233 § 1 i 3 k.k. wymierzył powódce karę 20 stawek dziennych grzywny przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 50 zł. W pozostałej części zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy.

Nie ma wątpliwości co do tego, że czyny, o których mowa w piśmie z dnia 25 lutego 2020 r. są tymi samymi czynami, z powodu których zapadł przywołany wyrok skazujący. Treść przyczyny zwolnienia dyscyplinarnego nie obejmowała wprawdzie szczegółów przywołanych w nim zdarzeń, co zapewne wynikało z ograniczeń, które stawia tajemnica bankowa, lecz oczywiste było, że zarzucane powódce czyny są tymi samymi, które były przedmiotem postępowania karnego w sprawie II K 367/19 i które zostały powódce przypisane w wydanymi w tej sprawie wyroku z dnia 4 marca 2021 r.

Zgodnie z art. 11 zd. 1 k.p.c. ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Związanie prawomocnym wyrokiem karnym dotyczy zawartych w sentencji ustaleń faktycznych sądu karnego, które w sprawie cywilnej nie mogą być obalone ani pominięte. Odnoszą się one do osoby sprawcy, przedmiotu przestępstwa, znamion czynu przypisanego skazanemu, miejsca i czasu popełnienia przestępstwa oraz sytuacji, w jakiej czyn został popełniony (wyroki Sądu Najwyższego: z 18 lipca 1972 r., I PR 343/71, Legalis; z 14 kwietnia 1977 r., IV PR 63/77, Legalis i z 10 lutego 2010 r., V CSK 267/09, Legalis). Okoliczności wykraczające poza te elementy nie są dla sądu orzekającego w sprawie cywilnej wiążące, nawet jeżeli znajdują się w sentencji orzeczenia (wyrok z dnia 17 czerwca 2005 r., III CK 642/04, LEX oraz J. Bodio (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1-729, red. A. Jakubecki, LEX/el. 2019, art. 11).

Skoro zatem powódce w wyroku skazującym przypisane zostały czyny, z powodu których została zwolniona z pracy bez wypowiedzenia z winy pracodawcy, to Sąd rozpoznający niniejszą sprawę obowiązany był przyjąć, że te czyny zostały popełnione w sposób i okolicznościach wskazanych w sentencji wyroku z dnia 4 marca 2021 r. Zwalnia to jednocześnie z powinności oceny materiału dowodowego, który ich dotyczył. Bez względu bowiem na ujawniające się w nim rozbieżności, Sąd rozpoznający niniejszą sprawę nie ma możliwości, bez naruszenia art. 11 k.p.c., poczynić ustaleń, które byłyby sprzeczne z tymi, które zostały wyspecyfikowane w wyroku Sądu Rejonowego w Aleksandrowie Kujawskim z dnia 4 marca 2021 r.

Wyjaśnić jeszcze trzeba, że stawiany powódce zarzut obejmował dwa czyny. Po pierwsze, chodziło o przeglądanie rachunków bankowych S. S. (1) bez związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych i pozyskanie w ten sposób informacji jego dotyczących, a po drugie, ujawnienie tych informacji nieuprawnionej osobie trzeciej. W ocenie Sądu, pomimo wyodrębnienia zachowania powódki w dwa odrębne zarzuty w istocie chodziło o jeden czyn, gdyż pierwszy zarzut opisywał fazę przygotowania do naruszenia przez powódkę tajemnicy bankowej, zaś drugi fazę wykonawczą, a więc sam akt jej naruszenia. Tak też zachowanie powódki zostało przedstawione w wyroku Sądu Rejonowego w Aleksandrowie Kujawskim z dnia 4 marca 2021 r. W tym świetle staje się zbędne szczegółowe badanie, jakim szczegółowym uregulowaniom prawnym obowiązującym w (...) powódka uchybiła przeglądając rachunki S. S. (1) i czy czyn ten sam w sobie wyczerpywał przesłanki określone w art. 52 § 1 pkt 1 k.p., gdyż jasne jest było, że po zapoznaniu się z zapisami na tych rachunkach wiedzę swą w tym przedmiocie przekazała osobie nieuprawnionej, czym naruszyła obowiązek zachowania tajemnicy bankowej. Analiza ta byłaby konieczna gdyby powódka nie przystąpiła do etapu wykonawczego, a tak się jednak nie stało.

Gdyby jednak zachować odrębność obu czynów, to zauważyć należy, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby pracodawca rozwiązując z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika wskazał większą liczbę zarzutów, z których tylko jeden może okazać się prawdziwy i tym samym będzie uzasadniać zgodność z prawem rozwiązania umowy o pracę (wyrok Sądu Najwyższego z 12 lipca 2017 r., III PK 115/16, LEX nr 2350661). Taki stan rzeczy w zasadzie zwalnia z powinności badania innych zarzutów, gdyż zanegowanie ich zasadności nie będzie miało wpływu na końcową treść orzeczenia. Każdorazowo zapadnie wyrok oddalający powództwo. Z tych właśnie powodów Sąd zbada w niniejszych motywach wyłącznie zarzut dotyczący ujawnienia tajemnicy bankowej, pozostawiając na uboczu okoliczności, które odnosiły się do pierwszego z dwóch postawionych powódce zarzutów.

Wracając na grunt faktografii i niejako zamykając ten wątek stwierdzić jeszcze trzeba, że w świetle dotychczasowych rozważań nie było potrzeby roztrząsania wiarygodności zeznań świadków P. S., R. S., Ż. K., w dużej części zeznań świadka S. S. (1) (poza zeznaniami dotyczącymi zdarzeń odnoszących się operacji na rachunkach bankowych oraz działań podejmowanych w związku z otrzymaniem wezwania z 20 listopada 2019 r. oraz podejrzeniem ujawnienia tajemnicy bankowej, które nie budziły żadnych wątpliwości) oraz zeznań samej powódki, które w zdecydowanej większości odnosiły do czynów, o których mowa w piśmie z 25 lutego 2020 r. Wynika to, jak już wyjaśniono, z zadekretowanej w art. 11 k.p.c. mocy wiążącej wyroku wydanego w sprawie karnej oraz z decyzji o odstąpieniu od badania kwestii, o których mowa w zarzucie dotyczącym nieuprawnionego zapoznawania się przez powódkę ze stanem rachunków bankowych S. S. (1).

W ocenie Sądu, nie może budzić żadnych wątpliwości, iż zachowanie powódki polegające na ujawnieniu osobie trzeciej, bez stosownego umocowania, informacji stanowiących tajemnicę bankową, co zostało w sposób wiążący niniejszy Sąd potwierdzone wyrokiem Sądu Rejonowego w Aleksandrowie Kujawskim z dnia 4 marca 2021 r., uzasadniało rozwiązanie z nią umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p.

Wymienione w art. 52 § 1 pkt 1 k.p. ciężkie naruszenie musi dotyczyć podstawowego obowiązku pracownika. Ocena, czy naruszenie obowiązku jest ciężkie, powinna uwzględniać stopień winy oraz zagrożenie lub naruszenie interesów pracodawcy. W użytym w powołanym przepisie pojęciu „ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych” mieszczą się trzy elementy. Są to:

1.  bezprawność zachowania pracownika (naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego);

2.  naruszenie albo zagrożenie interesów pracodawcy;

3.  zawinienie obejmujące zarówno winę umyślną, jak i rażące niedbalstwo.

Tajemnica bankowa jest jedną z tych tajemnic, których pracownik obowiązany jest strzec. Wynika to z art. 100 § 2 pkt 4 k.p., który stanowi, że pracownik jest obowiązany w szczególności dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Powinność zachowania tajemnicy bankowej ustanowiona została art. 104 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe. W myśl tego przepisu bank, osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe, są obowiązane zachować tajemnicę bankową, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje. Obwiązek zachowania tajemnicy bankowej wynika z samej istoty stosunków między bankiem i klientem, które wymagają lojalności, szczególnego zaufania oraz poufności (dyskrecji). Bank jako instytucja zaufania publicznego jest zobowiązany do szczególnego zachowania względem swoich klientów, którzy powierzają mu swoje pieniądze (K. Królikowska [w:] B. Bajor, L. Kociucki, J. M. Kondek, K. Królikowska, Prawo bankowe. Komentarz do przepisów cywilnoprawnych, Warszawa 2020, art. 104, teza 1, Lex). O znacznie tego obowiązku świadczy fakt, iż ustawodawca zdecydował się chronić tajemnicę bankową przy wykorzystaniu narzędzi prawa karnego, o czym świadczy treść art. 171 ust. 5 ustawy – Prawo Bankowe.

Pozwany również przywiązywał do tego zagadnienia istotną rolę. Świadczył o tym nie tylko § 10 ust. 2 pkt 1 Regulaminu Pracy, który stanowił, że pracownik jest zobowiązany w szczególności do przestrzegania postanowień Regulaminu pracy, „Kodeksu etyki (...)”, „Zasad dobrej praktyki bankowej”, przepisów dotyczących bezpieczeństwa w Banku, w tym bezpieczeństwa informacji chronionych oraz innych przepisów wewnętrznych Banku (ust. 2 pkt 1). Wiodącą rolę w tym zakresie miała uchwała Zarządu Banku (...)/ (...) z dnia 11 października 2011 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa informacji chronionych w Banku (...) SA, która stanowiła kompleksową regulację zagadnień dotyczących ochrony różnych informacji, w tym tych, które posiadały status tajemnicy bankowej. Właśnie ta uchwała wprowadzała obowiązek w corocznych szkoleniach pracowników w zakresie bezpieczeństwa informacji, w którym powódka uczestniczyła, co sama przyznała.

Nie może być zatem wątpliwości co do tego, że z uwagi na rangę obowiązku przestrzegania tajemnicy bankowej, w przypadku pracowników jakiegokolwiek banku, w tym (...), należy go jednocześnie kwalifikować jako podstawowy obowiązek pracowniczy w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 k.p. (zob. także P. Zawirska, Odpowiedzialność odszkodowawcza pracowników za naruszenie tajemnicy bankowej, Monitor Prawa Pracy z 2010, nr 11, s. 580).

Zachowanie powódki bezpośrednio doprowadziło do naruszenia tajemnicy bankowej. Czyn stanowił istotne zagrożenie dla interesów pracodawcy i w to różnych płaszczyznach, poczynając od kwestii wizerunkowych, poprzez kwestie dotyczące ochrony danych osobowych, a kończąc na możliwości ponoszenia odpowiedzialności odszkodowawczej wobec klienta banku (także z powodu naruszenia jego dóbr osobistych).

Zachowanie powódki miało charakter umyślny, co wprost wynika z wyroku Sądu Rejonowego w Aleksandrowie Kujawskim z dnia 4 marca 2021 r. Oczywiste jest też, że powódka wiedziała, iż spoczywa na niej obowiązek zachowania tajemnicy bankowej. W złożonych w niniejszej sprawie zeznaniach powódka nie powoływała się na to, że istniały w tym zakresie u niej jakieś deficyty wiedzowe. Wprost przyznała, że znała stosowną instrukcję i uczestniczyła w corocznych szkoleniach w przedmiocie ochrony tajemnicy bankowej (zob. pismo przygotowawcze powódki z 9 lipca 2020 r., pkt 11, k. 140v. akt).

Reasumując, zachowanie powódki polegające na ujawnieniu w dniu 7 listopada 2019 r. tajemnicy bankowej, do czego doszło w okolicznościach przedstawionych w wyroku Sądu Rejonowego w Aleksandrowie Kujawskim z dnia 4 marca 2021 r., stanowiło ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, którego powódka dopuściła się w sposób umyślny, co uzasadniało rozwiązanie z nią umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p.

Poza sporem pozostawało, że w dacie rozwiązania umowy o pracę powódka była w ciąży. Okoliczność ta nie miała wpływu na prawidłowość rozwiązania umowy o pracę. Zgodnie z art. 177 § 1 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym w sytuacji, w której u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa bądź taka organizacja funkcjonuje, ale nie reprezentuje interesów pracownicy, dopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w okresie ciąży pracownicy (uchwała Sądu Najwyższego z 18 marca 2008 r., II PZP 2/08, OSNP 2008, nr 15-16, poz. 211). Taka właśnie sytuacji wystąpiła w przedmiotowej sprawie, gdyż u pozwanego działały związki zawodowe, lecz powódka nie była ich członkiem, ani nie reprezentowały one powódki (zob. korespondencję ze związkami zawodowymi w aktach osobowych).

Powódka twierdziła, że pracodawca rozwiązując z nią umowę o pracę naruszył jednak przepisy kodeksu pracy. Podnosiła, iż oświadczenie z 25 lutego 2020 r. podpisała osoba, która nie dysponowała stosownym umocowaniem, a ponadto do rozwiązania umowy o pracę doszło z naruszeniem art. 52 § 2 k.p., a więc po upływie jednego miesiąca od dnia, w którym pracodawca dowiedziała się o przyczynie rozwiązania umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym. Oba zarzuty nie mogły odnieść pożądanego przez powódkę skutku.

Odnosząc się do pierwszego z nich wskazać należy, że z dokonanych ustaleń faktycznych wynikało, że pismo z 25 lutego 2020 r. podpisała pracownik (...). Działała w tym zakresie na podstawie pełnomocnictwa nr (...) z 1 lipca 2019 r., które upoważniało ją na okres od 1 lipca 2019 r. na czas nieokreślony do samodzielnego dokonywania w imieniu czynności pracodawcy czynności w sprawach indywidualnych z zakresu prawa pracy wobec pracowników (...), z wyłączeniem stanowisk zastrzeżonych do kompetencji Prezesa. Pełnomocnictwa udzieliła Dyrektor G. J., która z kolei działała na podstawie pełnomocnictwa nr (...) (...) r. z 9 lutego 2017 r., które zostało udzielone przez Prezesa Zarządu (...) umocowania był taki sam jak w przypadku pełnomocnictwa nr (...) z 1 lipca 2019 r. W pełnomocnictwie zastrzeżono, że możliwe jest ustanowienie dalszych pełnomocników z wyłączeniem prawa do udzielania dalszych pełnomocnictw przez pełnomocnika substytucyjnego.

Pozwany twierdził, że z owego ciągu pełnomocnictw wynika, że oświadczenie o rozwiązaniu z powódką umowę o pracę zostało złożone przez osobę wyznaczoną w rozumieniu art. 3 ¹ § 1 k.p. Pogląd ten nie jest trafny. E. D. i G. J. nie działały na podstawie upoważnienia, co jasno wynika z Regulaminu pracy. W § 2 pkt 4 i 5 Regulaminu pracy wskazano, że pojęcie osoby reprezentującej pracodawcę oznacza pracownika uprawnionego do wykonywania za Bank określonych czynności w sprawach z zakresu prawa pracy na podstawie odrębnych przepisów wewnętrznych Banku dotyczących podziału kompetencji w sprawach z zakresu prawa pracy, za pojęcie pracodawcy – Bank lub osobę reprezentującą Bank zgodnie z kompetencjami przypisanymi na podstawie odrębnych przepisów wewnętrznych Banku dotyczących podziału kompetencji w sprawach z zakresu prawa pracy (k. 114 akt). Z zapisów tych wynika, że aby uznać daną osobą za reprezentującą pracodawcę w sprawach w sprawach z zakresu prawa pracy, czynności w tej sferze winny się mieścić w kompetencjach danego pracownika. Pozwany nie wykazał, aby tak było w przypadku E. D. i G. J..

W ocenie Sądu, wymienione osoby nie działały na podstawie upoważnienia, o którym mowa w art. 3 ¹ k.p., lecz w oparciu o pełnomocnictwa do samodzielnego składania oświadczeń w sprawach indywidulanych z zakresu prawa pracy. Wynika to przecież wprost z dokumentów z 1 lipca (...). i 9 lutego 2017 r. E. D. była pełnomocnikiem w rozumieniu art. 98 k.c. i nast., działającym jako pełnomocnik substytucyjny G. J., która z kolei działała na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Prezesa Zarządu Z. J.. Odnotować należy, że zgodnie z rejestrem sądowym Z. J. miał prawo do samodzielnej reprezentacji (...) (k. 100v. akt), a więc był władny do umocowania w drodze pełnomocnictwa cywilnego do dokonywania w imieniu pozwanego czynności w sprawach za zakresu prawa pracy.

Sąd Najwyższy rozstrzygał już wielokrotnie kwestię czy organ zarządzający lub osoba wyznaczona w rozumieniu art. 3 ¹ k.p. mogą dokonywać czynności z zakresu prawa pracy przez pełnomocnika. Innymi słowy, czy przepisy kodeksu cywilnego o pełnomocnictwie (art. 98 k.c. i następne) naruszają normę prawa pracy wyrażoną w art. 3 ¹ k.p., a jeśli nie naruszają, czy mają odpowiednie zastosowanie zgodnie z art. 300 k.p. w sprawach ze stosunku pracy. Rozważania te doprowadziły do jednoznacznego wniosku, że jest to dopuszczalne, gdyż przepisy kodeksu cywilnego o pełnomocnictwie znajdują w tym zakresie odpowiednie zastosowanie po myśli art. 300 k.p. Organ zarządzający lub osoba wyznaczona w rozumieniu art. 3 ¹ k.p. mogą więc dokonywać czynności z zakresu prawa pracy poprzez pełnomocnika (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2007 r., II PK 252/06, LEX nr 898854; z dnia 11 kwietnia 2017 r., II PK 45/16, LEX nr 2310109, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2019 r., I PK 118/18, LEX nr 2647566 i postanowienie z dnia 26 listopada 2020 r., II PK 139/19, LEX nr 3209566). W konsekwencji Sąd uznał, że oświadczenie o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę zostało złożone przez osobę podsiadającą odpowiednie pełnomocnictwo do reprezentowania pozwanego w tym przedmiocie.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 52 § 2 k.p. wskazać należy, że argumentacja powódki opierała się na mylnych założeniach. Powódka zdaje się nie dostrzegać tej części przepisu art. 52 § 2 k.p., w którym jest mowa o tym, że jednomiesięczny termin na rozwiązanie umowy o pracę biegnie od momentu, w którym pracodawca uzyska wiedzę o okolicznościach uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Dysponentem tej wiedzy winien być zatem pracodawca, a nie jakikolwiek inny podmiot usytuowany w strukturze pracodawcy.

Ustawodawca posłużył się tu pewnym skrótem myślowym, co wynika z faktu, iż przyswojenie wiedzy o „okolicznościach” dotyczy tylko osób fizycznych, a nie podmiotów nieożywionych. Oznacza to, że w przypadku jednostek organizacyjnych czy osób prawnych wiadomość musi dotrzeć do osoby albo organu zarządzającego lub do innej osoby wyznaczonej do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy - art. 3 ¹ § 1 k.p. (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 17 grudnia 1997 r., I PKN 432/97, OSNAPiUS 1998 Nr 21, poz. 625; z dnia 7 grudnia 1999 r., I PKN 431/99, OSNAPiUS 2001 Nr 9, poz. 300; z dnia 7 grudnia 1999 r., I PKN 439/99,OSNAPiUS 2001 Nr 9, poz. 301; z dnia 11 kwietnia 2000 r., I PKN 590/99,OSNAPiUS 2001 Nr 18, poz. 558; z dnia 5 lipca 2002 r., I PKN 389/01, OSNP 2004Nr 8, poz. 135; z dnia 29 czerwca 2005 r., I PK 233/04, OSNP 2006 nr 9 - 10, poz. 148; z dnia 20 stycznia 2011 r., I PK 112/10, LEX nr 738389; z dnia 28 października 1976 r., I PRN 74/76, OSNCP 1977 nr 5 - 6, poz. 100; OSPiKA 1977 nr 7 - 8, poz. 127 z glosą J. Krzyżanowskiego; z dnia 1 lipca 1999 r., I PKN 135/99, OSNAPiUS 2000 Nr 18, poz. 689; z dnia 17 stycznia 2012 r., I PK 83/11, LEX nr 1124845; z dnia 14 kwietnia 2015 r., II PK 146/14, LEX nr 1712813; z dnia 16 lutego 2017 r., II PK 372/15, LEX nr 2269088).

Pozostając w tym wątku wskazać należy na dwie kwestie. Po pierwsze, w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że termin z art. 52 § 2 k.p. nie rozpoczyna się, gdy świadomość okoliczności uzasadniających zastosowanie sankcji występuje jedynie po stronie osób będących wprawdzie w hierarchii zawodowej przełożonymi pracownika, ale do których zadań i kompetencji nie należy dokonywanie w imieniu pracodawcy czynności prawnych z zakresu prawa pracy (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 17 listopada 1997 r., I PKN 361/97, OSNAPiUS 1998 Nr 17, poz. 503; z dnia 10 października 2000 r., I PKN 77/00, LEX nr 1167845; z dnia 9 maja 2017 r., II PK 80/16, LEX nr 2294398) bądź też osób, które korzystają tylko z doraźnego upoważnienia organu zarządzającego daną jednostką organizacyjną do rozwiązania stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 1999 r., I PKN 439/99, OSNAPiUS 2001 Nr 9, poz. 301). Stanowisko to znajduje potwierdzenie w tym, że to osoba z art. 3(1) § 1 k.p., a nie żadna inna powinna mieć świadomość co do rodzaju i zakresu naruszeń obowiązków przez pracownika (na czynnik świadomości Sąd Najwyższy zwracał uwagę w wyroku z dnia 22 września 2004 r., I PK 466/03, LEX nr 1615726 i w wyroku z dnia 4 czerwca 2002 r., I PKN 242/01, LEX nr 1157543). Z drugiej jednak strony aspekt organizacyjny jest domeną pracodawcy. Zwrócił na to uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 czerwca 2005 r., I PK 233/04, OSNP 2006 nr 9 - 10, poz. 148. W uzasadnieniu tego judykatu postawił tezę, zgodnie z którą termin z art. 52 § 2 k.p. rozpoczyna bieg od uzyskania wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę przez jednego z członków wieloosobowego organu zarządzającego jednostką organizacyjną będącą pracodawcą. Za tym poglądem przemawia to, że nieprawidłowości w zakresie przepływu informacji nie mogą obciążać pracownika w tym znaczeniu, iż rozpoczęcie biegu terminu z art. 52 § 2 k.p. będzie przesunięte na jego niekorzyść. Tak jak pracodawca musi przeprowadzić sprawnie i niezwłocznie postępowanie wyjaśniające co do podstaw rozwiązania umowy o pracę, tak samo musi zorganizować przepływ informacji co do tych okoliczności w ramach organów (osób) upoważnionych do reprezentacji pracodawcy w sprawach z zakresu prawa pracy.

W ten nurt orzeczniczy pisuje się również pogląd, że rozpoczęcie biegu terminu z art. 52 § 2 k.p. ocenia się przy uwzględnieniu podstawowej staranności pracodawcy. W rezultacie, jeśli informacja o przyczynach rozwiązania umowy o pracę jest w posiadaniu przełożonych pracownika (osób zatrudnionych w kadrach) i bez trudu może się z nimi zapoznać osoba z art. 3 ¹ § 1 k.p., to miesięczny termin z art. 52 § 2 k.p. może rozpocząć bieg zanim informacja o przyczynach zwolnienia dotrze do pracownika zarządzającego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2012 r., I PK 117/12, LEX nr 1308036). Sytuacja ta nie jest jednoznaczna ze stanem faktycznym, w którym ani przełożeni, ani osoba uprawniona do rozwiązania umowy o pracę nie mają świadomości o naruszeniu obowiązków, choć wiedza o tym jest dostępna - w takim wypadku Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 maja 2018 r., II PK 76/17 (OSNP 2019 Nr 1, poz. 2) uznał, że termin z art. 52 § 2 k.p. zaczyna biec dopiero od faktycznego powzięcia wiadomości, a nie od momentu, kiedy wiedza ta była dla pracodawcy potencjalnie dostępna. Sumując ten wątek zasadne wydaje się odwołanie do myśli wyrażonej przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 lipca 2005 r., II PK 394/04 (LEX nr 1615914). Polega ona na spostrzeżeniu, że ustalenie chwili powzięcia wiedzy o zdarzeniu uzasadniającym rozwiązanie umowy o pracę zależy od okoliczności konkretnego przypadku, a określenie uniwersalnego wzorca jest możliwe tylko w ograniczonym zakresie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 24 kwietnia 2019 r., II PK 7/18, LEX nr 2650827).

Wracając na grunt niniejszej sprawy uwypuklić należy podstawowe elementy stanu faktycznego w ujęciu chronologicznym:

⚫

w dniu 23 grudnia 2019 r. S. S. (1) złożył w Oddziale (...) w A. zawiadomienie o możliwości naruszenia tajemnicy bankowej,

⚫

zgłoszenie to zostało w tym samym dniu wprowadzone do systemu jako reklamacja i w tym trybie rozpatrywane przez Centrum (...) z Klientami ( (...)), co oznacza, że Bank miał 30 dni na udzielenie odpowiedzi na reklamację (taki termin wynika z art. 6 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym; Dz. U. z 2019 r., poz. 2279 ze zm.),

⚫

pod koniec roku, z uwagi na charakter sprawy, trafiła ona do B. G. (1) pracownika Departamentu (...) Banku (...).

⚫

B. G. (1) przystąpił do rozpoznawania zgłoszenia, co skutkowało zwróceniem się w dniu 17 stycznia 2020 r. do (...) o ustalenie z klientem, czy korzystał z obsługi w Oddziale w T., gdzie pracowała powódka,

⚫

po wykonaniu zlecenia B. G. (1) wystąpił o akceptację wszczęcia postępowania wyjaśniającego, co nastąpiło 22 stycznia 2020 r.; formalnie trwało ono do 27 stycznia 2020 r.,

⚫

w okresie do 27 stycznia 2020 r. (nie wiadomo w jakich dokładnie dniach) podjęto następujące czynności:

⚫

B. G. (1) zamówił login z systemu informatycznego, aby zweryfikować zapisy systemowe,

⚫

ustalił po numerze kadrowym, że powódka w dniu 7 listopada 2019 r., tj. 2 dni po dokonaniu wypłat przez klienta środków z lokat wskazanych w reklamacji, przeglądała kartoteki tego klienta, a nadto w tym samym dniu przeglądała historię operacji rachunków, których posiadaczem był S. S. (1),

⚫

zabezpieczył monitoring z miejsca pracy powódki i dokonał jego analizy,

⚫

ustalił, że po dniu 5 listopada 2019 r. do S. S. (1) nie była z banku wysyłana jakakolwiek korespondencja (ostatecznie okazało się to niezgodne z prawdą),

⚫

wykluczył możliwość ujawnienia informacji przez bankowość internetową,

⚫

zapoznał się z pismem z dnia 21 stycznia 2020 r. Komendy Powiatowej Policji w A. w sprawie podania informacji o pracownikach banku, którzy w okresie od 24 października 2019 r. do 10 stycznia 2020 r. sprawdzali rachunki bankowe S. S. (1),

⚫

w dniu 27 stycznia 2020 r. B. G. (1) przygotował zawiadomienie o popełnieniu przez powódkę przestępstwa ujawnienia tajemnicy bankowej, które zostało podpisane przez Kierownika Zespołu Postępowań i Kontroli w G. (Zespół działa w ramach (...) Biuro (...)) R. C.,

⚫

w okresie do 5 lutego 2020 r. B. G. (1) sporządzał protokół postępowania wyjaśniającego, który po zaakceptowaniu przez Kierownika R. C., a następnie przez Dyrektora Biura A. M. C. został przesłany m.in. do Dyrektora Regionu Bankowości Detalicznej w G. Z. K., Dyrektora ds. sprzedaży D. F. (1) i Dyrektora (...) K. K.,

⚫

w dniu 26 lutego 2020 r. doręczono powódce oświadczenie o rozwiązaniu z nią umowa o pracę.

W ocenie Sądu, termin, o którym mowa w art. 52 § 2 k.p., nie mógł zacząć biec wcześniej niż w dniu 5 lutego 2020 r., skoro w tym dniu o sprawie dowiedział się D. F. (1). Właśnie on, zgodnie z wewnętrznymi procedurami, złożył wniosek o rozwiązanie umowy o pracę z powódką do Z. K. (wniosek zalega w aktach osobowych powódki). Ten właśnie wniosek zapoczątkował procedurę kadrową, która dorowadziła do dyscyplinarnego zwolnienia powódki z pracy. Z pewnością nie można przyjąć, aby przed tą datą jakakolwiek osoba uprawniona do rozwiązania umowy o pracę wiedziała o okolicznościach uzasadniających zastosowanie wobec powódki art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Brak co do tego jakichkolwiek wskazań w materiale dowodowym. Przeczy temu też zreferowany bieg wydarzeń. Oczywiście Sąd dostrzega, że D. F. (1) i Z. K. nie byli uprawnieni do rozwiązania z powódka umowy o pracę. Istotne jest jednak to, że dopiero ich wiedza spowodowała uruchomienie działań kadrowych wobec powódki. Wiedza w tym przedmiocie B. G. (1), czy jego przełożonych z (...) nie miała w tym zakresie żadnego znaczenia.

Niezależnie od tych uwag nie można podzielić stanowiska powódki, iż postępowanie w sprawie zgłoszenia z 23 grudnia 2019 r. było prowadzone w sposób opieszały. W jego ramach wykonano wiele czynności sprawdzających i weryfikujących. Z uwagi na wagę zarzutów działania te miały charakter wszechstronny, aby wykluczyć wszelkie inne potencjalne źródła ujawnienia danych objętych tajemnicą bankową. Nie można z tego powodu stawiać żadnych zarzutów, skoro chodziło przecież o postawienie pracownikowi pozwanego Banku zarzutu popełnienia przestępstwa. W ocenie Sądu, nie podważa tej oceny fakt, iż w okresie do dnia 17 stycznia 2020 r. nie było możliwe zidentyfikowanie konkretnych działań B. G. (1). Działała on przecież w przekonaniu, że dysponuje terminem 30 dni na rozpatrzenie reklamacji, a ponadto przypadał wówczas okres świąteczny. Nie bez znacznie było też to, że reklamacja złożona przez S. S. (1) nie była jednym zgłoszeniem reklamacyjnym rozpatrywanym przez B. G. (1), co z pewnością wpływało na tempo jego pracy.

Reasumując, Sąd uznał, że oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia było zgodne z art. 52 § 1 pkt 1 k.p., złożone z zachowaniem terminu określonego w art. 52 § 2 k.p. oraz podpisane przez osobą dysponującą stosownym umocowaniem. Wszystkie te okoliczności uzasadniały oddalenie powództwa o czym Sąd orzekł na podstawie art. 52 §1 pkt 1 k.p. w zw. z art. 56 k.p. ( a contrario).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, oraz w oparciu o § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.). Sąd zasadził od powódki na rzecz pozwanego także koszty związane z kosztami przejazdu na rozprawę w dniu 17 lipca 2020 r. i 21 października 2020 r. pełnomocnika będącego radcą prawnym, kierując się w tym zakresie art. 98 § 3 k.p.c., który stanowi, że do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Zagadnienie zwrotu kosztów przejazdu na rozprawę zawodowego pełnomocnika Sąd Najwyższy szczegółowo omówił w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r., III CZP 26/16. Sąd Najwyższy wskazał, że w orzecznictwie utorował sobie drogę pogląd, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi zastępowanemu przez pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym koszty jego przejazdu do sądu, jeżeli w okolicznościach sprawy były one niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Koszty te powinny być wyszczególnione przez pełnomocnika w spisie kosztów (art. 109 § 1 k.p.c.), który podlega kontroli sądu na podstawie art. 233 k.p.c. Koszty przejazdu pełnomocnika pozwanego wymienione zostały w spisie kosztów z 12 listopada 2021 r. ( k. 261 akt). Ich wysokość nie budziła wątpliwości, gdyż odpowiadała ona wysokości kosztów rzeczywiście poniesionych.

O kosztach należnych Skarbowi Państwa orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 w związku z art. 96 ust. 1 pkt 4 a contrario ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 2257 ze zm.) z uwagi na brak podstaw do obciążenia nimi stron procesowych.

Sądzia Andrzej Kurzych