Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Zalewska – Statuch

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2021 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa P. N. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu

z dnia 16 czerwca 2021 roku, sygn. akt I C 335/20

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 2, 3, 4 a i 4 b w ten sposób, że:

a/ punktowi 2 nadaje treść:

„2. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz powoda P. N. prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą (...) dodatkowo (...),80 (pięć
tysięcy osiemset czterdzieści pięć 80/00) złotych z ustawowymi odsetkami za
opóźnienie od 8 maja 2020 roku do dnia zapłaty oraz 5,53 (pięć 53/100) złotych
tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych
za okres od 1 maja 2020 roku do 7 maja 2020 roku”;

b/ punktowi 3 nadaje treść:

„3. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz powoda P. N. prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą (...) (cztery tysiące trzysta
sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi
odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku
do dnia zapłaty”;

c/ nakazaną do pobrania w punkcie 4a wyroku kwotę 490,03 zł podwyższa
do (...),19 (jeden tysiąc sto dziewięćdziesiąt pięć 19/100) złotych;

d/ uchyla punkt 4b w całości;

II.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz powoda P. N. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) 1300 (jeden tysiąc trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia wyroku stronie pozwanej do dnia zapłaty.

Sygn. akt I Ca 470/21

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Sieradzu w sprawie z powództwa P. N. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę, zasądził od pozwanego na rzecz powoda 4145,10 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 maja 2020 roku do dnia zapłaty (pkt 1a) oraz 3,92 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych za okres od 1 maja 2020 roku do 7 maja 2020 roku (pkt 1b), oddalając powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2), zasądzając
od powoda na rzecz pozwanego 1436,56 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
(pkt 3) oraz nakazując pobrać od na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Sieradzu tytułem nieuiszczonych wydatków na poczet wynagrodzenia biegłego od pozwanego
490,03 zł i powoda 705,16 zł (pkt 4 a i b).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski, których istotne elementy przedstawiają się następująco:

19 lutego 2020 roku doszło do zdarzenia drogowego w wyniku którego B. N. i D. Z. będący współwłaścicielami samochodu marki T. (...) o nr rej (...) doznali szkody komunikacyjnej w wymienionym pojeździe. Sprawca szkody posiadał zawartą z pozwanym umowę ubezpieczenia OC pojazdu potwierdzoną polisą nr (...). 21 lutego 2020 roku szkoda została zgłoszona stronie pozwanej, celem wszczęcia postępowania likwidacyjnego.

21 lutego 2020 roku S. Z. jako pełnomocnik D. Z.
i B. N. oraz użytkownik uszkodzonego pojazdu zawarła z powodem umowę najmu samochodu marki M. (...). Strony umowy ustaliły stawkę dobową najmu pojazdu zastępczego należącego do powoda w kwocie 250 zł netto. Tego samego dnia poszkodowany D. Z. na podstawie upoważnienia B. N. z ww. daty dokonał cesji wierzytelności związanych ze szkodą dotyczącą utraty możliwości korzystania
z samochodu marki T. (...) na rzecz powoda prowadzącego działalność pod firmą (...). Pojazd zastępczy M. (...) został wynajęty 21 lutego 2020 roku
i zwrócony przez D. Z. powodowi 31 marca 2020 roku. D. Z. oświadczył powodowi na piśmie, że nie miał możliwości zastąpienia uszkodzonego pojazdu innym, a uszkodzony pojazd był wykorzystywany do codziennego funkcjonowania. Wskazał też, że samochód zastępczy był mu potrzebny do dojazdów do pracy, przewozu dzieci
do szkoły i realizacji czynności życia codziennego, w tym dojazdów do sklepów, lekarzy, rodziny, znajomych. D. Z. oświadczył też, że nie ma możliwości odliczenia podatku Vat od kosztów najmu pojazdu zastępczego i przed podpisaniem umowy najmu z powodem nie złożono mu innej oferty najmu pojazdu zastępczego oraz nie dysponuje środkami niezbędnymi do zlecenia odpłatnej naprawy w warsztacie naprawczym lub zakupu samochodu. D. Z. w ankiecie dotyczącej warunków najmu wskazał,
że nie potrzebuje samochodu zastępczego z możliwością przewozu zwierząt czy wyjazdu
za granicę. D. Z. 31 marca 2020 roku oświadczył też, że naprawił uszkodzony samochód we wskazanym przez (...) warsztacie sieci naprawczej pozwanego,
który gwarantuje szybką i sprawną naprawę uszkodzonego pojazdu i nie miał żadnego wpływu na czas naprawy swojego samochodu. Wszystkimi formalnościami zajmował się bowiem serwis sieci naprawczej (...).

W piśmie z 25 lutego 2020 roku strona pozwana poinformowała B. N. o otrzymaniu zgłoszenia o wypłatę odszkodowania z polisy OC posiadaczy pojazdów
ze zdarzenia z 19 lutego 2020 roku. W ww. piśmie opiekuna klienta H. Ż. zawarta została informacja, że jeśli poszkodowana zdecyduje się na wynajem pojazdu zastępczego we własnym zakresie, pozwany może ograniczyć wysokość zwrotu,
który przyzna i wypłacić kwotę zgodną z kosztami jakie by poniósł, gdyby pojazd zastępczy był organizowany przez pozwanego. W piśmie znalazła się prośba o zapoznanie się
z zasadami wynajmu pojazdu zastępczego dołączonego do listu, wskazującego kwotę
za wynajem pojazdu klasy D powyżej 7 dni na 110 zł brutto i 130 zł brutto do 7 dni wynajmu.

Powód w informacji mailowej z 6 marca 2020 roku poinformował pozwanego,
że poszkodowany nie znalazł warsztatu, który dokona naprawy za kwotę z kosztorysu
(...) S.A. tj. 2885,88 zł. Zgodnie z zaleceniem pozwanego poszkodowany wybrał warsztat sieci naprawczej (...) Spółki z o.o. w Czechach koło Z. i 6 marca
2020 roku pozostawił tam samochód do naprawy. Poszkodowany został poinformowany,
że planowany termin odbioru pojazdu po naprawie to 31 marca 2020 roku. Ostatecznie
auto po naprawie zostało wydane poszkodowanemu 30 marca 2020 roku.

Serwis (...) Spółki z o.o. należący do sieci naprawczej (...) S.A.
w zależności od rozmiaru szkody naprawia od około 10 do około 20 aut w miesiącu.
W momencie kiedy auto przyjeżdża do ww. serwisu na oględziny wykonywany jest kosztorys naprawy. Po jego zaakceptowaniu przez towarzystwo ubezpieczeniowe zamawiane
są niezbędne do naprawy pojazdu części. Zatwierdzenie przez (...) kosztorysu
jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na wszystkie części czy prace. Części te dostarczane
są zazwyczaj w ciągu 2-3 dni, ale są też takie elementy, które są dostarczane miesiąc
czy półtora. Jeżeli auto jest niejezdne to ww. serwis przystępuje do całej procedury od razu. Jeżeli auto jest jezdne to serwis (...) umawia się telefonicznie na naprawę
gdy ma wszystkie części na miejscu. Nie trzeba się umawiać na termin naprawy
w ww. serwisie, gdy auto jest niejezdne. Pojazdy takie są przyjmowane do naprawy w każdy dzień tygodnia, w odróżnieniu od samochodów jezdnych, które są przyjmowane do naprawy zawsze na początek tygodnia. Czas naprawy zależy od zakresu uszkodzeń i od tego,
czy po dodatkowych oględzinach po demontażu części widać jakieś dodatkowe uszkodzenia, których nie było widać od razu. Ww. stacja serwisowa naprawia tylko T. i L..
Czas naprawy może wynosić 40 dni lub 3 dni. Samochody w ww. zakładzie naprawczym
nie są trzymane bez potrzeby, bo ww. podmiotowi zależy na wykonaniu jak największej ilości napraw. Serwis (...) w Czechach koło Z. nie ma swojego budynku blacharni do napraw blacharsko - lakierniczych. Budynek ww. blacharni należy do innej firmy,
ale do jednego właściciela. Jeżeli wykonywane są jakiekolwiek oględziny lub dokumentacja szkody to pracownicy (...) Sp. z o.o. współpracują z (...) jako pracownicy salonu (...). Jeżeli auto trafia do naprawy i jest w innym budynku to serwis (...) również to nadzoruje. W ww. zakładzie jest jedna komora lakiernicza i około 5 stanowisk do przygotowania
do tej komory. W zakładzie tym jest też 7 – 8 stanowisk demontażu i montażu części. Samochody są lakierowane na bieżąco i nie ma kolejki do komory lakierniczej. Kiedy klient ma swój własny kosztorys to spółka z o.o. (...) przelicza go po własnych stawkach i przesyła do (...) czekając na akceptację i weryfikację. Okres 27 dni w ww. serwisie od przyjęcia auta niejezdnego na sporządzenie dokumentacji i naprawę jest normalnym okresem oczekiwania na usługę. Jeżeli jest większe uszkodzenie pojazdu to naprawa trwa dłużej. W ww. serwisie nie ma zleceń, które są traktowane priorytetowo. Każdy klient jest umawiamy zgodnie
z kolejnością złożenia dokumentacji. Współpracując z (...) firma (...) dokumentuje wszystkie etapy naprawy pojazdu wstawiając zdjęcia na platformę A..
Jest to program do wykonywania kosztorysu, w którym jest zakładka do dodawania zdjęć
z postępu prac naprawczych.

1 kwietnia 2020 roku powód wystawił fakturę nr (...) w której ustalił należność z tytułu najmu pojazdu zastępczego na 12300 zł brutto przyjmując okres najmu
na 40 dni, zaś dobową stawkę najmu pojazdu zastępczego na 250 zł netto (307,50 zł brutto).

W tym samym dniu powód przesłał ww. fakturę stronie pozwanej wraz z wezwaniem do zapłaty.

Decyzją z 2 kwietnia 2020 roku pozwany przyznał powodowi tytułem wynajmu pojazdu zastępczego należność 2300,10 zł. Pozwany uznał okres najmu pojazdu zastępczego w zakresie 11 dni, zaś stawkę dobową najmu obniżył do kwoty 110 zł netto za dzień. Stanowisko ww. strona pozwana podtrzymała także w kolejnych pismach.

26 marca 2018 roku powód wystosował do strony pozwanej wezwanie do zapłaty kwoty 4882 zł z tytułu ww. faktury nr (...), której termin płatności minął 2 maja 2017 roku w terminie 7 dni pod rygorem wystąpienia na drogę sadową.

Biegły sądowy z zakresu techniki samochodowej F. S.
w sporządzonej w sprawie opinii wskazał, że uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego
w ww. sprawie powinien wynosić 26 dni tj. od daty najmu pojazdu zastępczego 21 lutego 2020 roku do 18 marca 2020 roku i obejmować 13 dni oczekiwania na oględziny
i na otrzymanie kosztorysu, 3 dni na zlecenie naprawy samochodu i zamówienie części zamiennych do naprawy, 7 dni na technologiczny czas naprawy, 2 dni wolne w okresie naprawy i 1 dzień na sprawy formalne związane z wydaniem samochodu z naprawy
i ze zdaniem samochodu zastępczego. Średnie rynkowe stawki najmu pojazdu zastępczego klasy D, do której należy uszkodzony pojazd T. (...) rok produkcji 2006
i M. (...) w województwie (...) z uwzględnieniem dodatkowych opłat związanych
z podstawieniem auta pod wskazany adres, myciem i ubezpieczeniem samochodu
oraz wzięciem kredytu na kaucję wynosiły w okresie objętym pozwem 191 zł brutto. Minimalna stawka za ww. najem wynosiły 171 zł, zaś maksymalne 211 złotych.
Przy uwzględnieniu w wycenie wypożyczalni A., S., foxrent i sixt.pl zaliczanych do wypożyczalni górnego pułapu cenowego z uwagi na dysponowanie młodymi samochodami o dużej wartości i działanie często na skalę świtową tj. przy hotelach
i lotniskach często z ukierunkowaniem na klientów dewizowych stawka średnia za ww. najem pojazdu zastępczego klasy D wynosiła 260,72 zł brutto (stawka minimalna 171 zł brutto,
a stawka maksymalna 376,30 zł brutto).

Stan faktyczny w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy sąd ustalił
na podstawie dowodów z dokumentów których wiarygodność w toku postępowania nie była kwestionowana przez strony. W ocenie Sądu brak jest również podstaw do kwestionowania prawdziwości powołanych dowodów z dokumentów. Sąd czynił również ustalenia
na podstawie zeznań świadka J. M.. Ustaleń stanu faktycznego na podstawie kserokopii dokumentów dokonano na podstawie przepisu art. 308 k.p.c. Sąd pominął jednocześnie jako zbędne dowody z dokumentów tj. cenniki aut zastępczych innych firm, gdyż w ocenie sądu dokumenty te nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd wskazał na przepisy art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c., art. 822 k.c., art. 34 ust.1
i art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) oraz art. 361 § 2 k.c., stwierdzając, że pozwany nie kwestionował potrzeby korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego, a jedynie okres korzystania z takiego pojazdu oraz stawkę na najem auta, uznając najem auta jedynie przez 17 dni, zaś stawkę dobową 110 zł brutto za dzień.

Sąd wskazał, że poszkodowany nie miał wpływu na okres naprawy auta przez (...) serwis (...) należący do sieci naprawczej (...) wskazany mu przez stronę pozwaną. Dlatego też w ocenie sądu strona poszkodowana miała prawo korzystać z pojazdu zastępczego przez 40 dni a nie 26 wskazane przez biegłego zgodnie z technologią naprawy.

Skoro strona pozwana wskazuje poszkodowanym ww. serwis, to w ocenie sądu bierze też odpowiedzialność za czas trwania naprawy i trudno obciążać poszkodowanych dłuższym od przeciętnego okresem naprawy. Trzeba też mieć na względzie okoliczność specyficznego czasu, w którym auto objęte postępowaniem było naprawiane. Był to bowiem początek pandemii C. 19, w którym część pracowników pozostawała w pracy zdalnej i były problemy z transportem np. części.

Sąd podzielił stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 17 listopada 2011 roku w sprawie III CZP 05/11 i stwierdził, że roszczenie o naprawienie szkody
w postaci poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego jest roszczeniem niezależnym
od żądania poszkodowanego o naprawienie szkody w pojeździe. Pokreślono, iż utrata możliwości korzystania z rzeczy np. z pojazdu mechanicznego nie jest szkodą majątkową samą w sobie. Szkodą majątkową jest dopiero zobowiązanie powstałe z tytułu umowy najmu pojazdu zastępczego – spełniony lub wymagany czynsz najmu. Roszczenie o zwrot poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalność gospodarczą zostało powiązane z potrzebą korzystania z rzeczy tj. brakiem innego, wolnego, nadającego się do wykorzystania pojazdu w mieniu poszkodowanego
oraz wolą wykorzystania pojazdu będącego przedmiotem najmu do realizacji czynności życia codziennego w czasie remontu uszkodzonego pojazdu lub w okresie niezbędnym do zakupu innego pojazdu. Z tego też względu refundacji podlegają jedynie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Spełnienie powyższych okoliczności uzasadnia wynajęcie pojazdu zastępczego o zasadniczo podobnej klasie, według stawki czynszu najmu obowiązującego na lokalnym rynku w okresie naprawy pojazdu mechanicznego lub w okresie niezbędnym do zakupu innego pojazdu. Takie koszty będą mogły być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione. Podzielić również należy pogląd wyrażony w judykaturze, iż korzystanie przez poszkodowanego z własnego pojazdu mechanicznego nie może być odtworzone przez wykorzystanie środków komunikacji publicznej.

W ocenie sądu zastosowana stawka najmu pojazdu zastępczego powinna wynieść
250 zł netto do momentu poinformowania poszkodowanej B. N. pismem
z 25 lutego 2020 roku o możliwości wynajęcia takiego pojazdu u podmiotu współpracującego z ubezpieczycielem za 110 zł netto za dobę, a od 27 lutego 2020 roku do 31 marca 2020 roku stawka ta, zgodnie z informacja przekazaną pisemnie poszkodowanej przez ubezpieczyciela winna wynosić po 110 zł netto za dobę.

Podniesiono przy tym, iż pozwany pismem z 25 lutego 2020 roku wyrażał gotowość zapewnienia poszkodowanej pojazdu zastępczego oferowanego przez firmę współpracującą
z ubezpieczycielem za stawkę dobową wynoszącą 110 zł netto. Nie zostało jednocześnie wykazane, iż poszkodowani wystąpili do firmy współpracującej z ubezpieczycielem
o przedstawienie oferty na najem pojazdu zastępczego, aby następnie ofertę tą porównać
z ofertą powoda. Zwrócono przy tym uwagę, że poszkodowany nie posiadał szczególnych oczekiwań od oferty pojazdu zastępczego. Pojazdem tym bowiem nie wyjeżdżał za granicę czy nie przewoził zwierząt. Trudno zatem uznać dla sądu, iż oferta powoda była korzystniejsza dla poszkodowanego od oferty ubezpieczyciela. Z pewnością różniła się wysokością dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego.

W ocenie sądu poszkodowani przyczynili się do powstania szkody w zakresie w jakim przekroczyła ona w ww. okresie od 27 lutego 2020 roku do 31 marca 2020 roku wysokość kosztów najmu pojazdu zastępczego w firmie współpracującej z ubezpieczycielem.

Sąd podzielił ugruntowane już w orzecznictwie stanowisko, iż poszkodowany powinien mieć możliwość swobodnego wyboru podmiotu od którego zamierza nająć pojazd zastępczy. Swoboda wyboru pojazdu zastępczego nie może być rozumiana jako dowolność niczym nieograniczona. Sąd podziela w całości stanowisko i rozważania zaprezentowane przez Sąd Najwyższy w uchwale z 24 sierpnia 2017 roku w sprawie III CZP 20/17 zgodnie
z którym nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie
są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego
- w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów
- skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się
na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki
- będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające
za uznaniem ich za „celowe i ekonomicznie uzasadnione”.

W tym kontekście dla sądu istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność samego pojazdu, ale także dodatkowych warunków umowy, takich jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego czy też obowiązek wpłaty kaucji. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy
z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela
czy jego sprowadzenia z większego miasta. Dalej Sąd Najwyższy w powołanej uchwale wskazał, iż z uwagi na ciążący na ubezpieczycielu obowiązek szczególnej, podwyższonej staranności nie można też przypisać decydującego znaczenia czynnikowi w postaci szczególnego zaufania, jakie poszkodowany ma do kontrahenta, z którego usług chciałby skorzystać. Konieczność dodatkowego kontaktu telefonicznego z ubezpieczycielem
czy z podmiotem przez niego wskazanym - nie może być uznana za niedogodność,
która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Uznano przy tym, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania
z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego
z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu,
nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana.

Nie można tracić również według sądu z pola widzenia faktu, iż niczym nieuzasadnione zwiększanie kosztów likwidacji szkód komunikacyjnych odbija się negatywnie także w stosunku do osób które nie są uczestnikami zdarzeń powodujących szkody. Podmioty świadczące usługi ubezpieczeniowe w następstwie zwiększonych wypłat na szkody komunikacyjne, w tym najmy pojazdów zastępczych podnoszą wysokość składek ubezpieczeniowych. Sąd wskazał, że w interesie ogółu społeczeństwa jest zachowanie równowagi z jednej strony w zakresie konkurencji podmiotów na rynku świadczonych usługi najmu pojazdów zastępczych, ale również w zakresie zmniejszenia trendu corocznego wzrostu składki na ubezpieczenia komunikacyjne. Poszkodowany nie powinien być z jednej strony pozbawiony wyboru podmiotów od których najmuje pojazd zastępczy, jednakże powinien liczyć się z tym, iż w przypadku nieuzasadnionego wzrostu kosztów na najem pojazdu nie może wymagać pełnej refundacji tych kosztów od ubezpieczyciela sprawcy szkody.

Poszkodowani po uzyskaniu pisma od pozwanego 25 lutego 2020 roku w kolejnym dniu mogli zwrócić się do firmy współsprawującej z pozwanym i po uzyskaniu od niej oferty porównać ją z ofertą powoda czy też zrezygnować z droższego najmu pojazdu od powoda
i od razu skorzystać z tańszego najmu. W przypadku, w której oferta powoda byłaby korzystniejsza dla poszkodowanego uzasadnionym byłoby żądanie kosztów refundacji według stawek pojazdów zastępczych oferowanych przez powoda. W sytuacji braku porównania ofert podmiotów świadczących usługi najmu pojazdu czy wiedzy, że najem
ten może być świadczony po niższej cenie trudno przyjąć, iż poszkodowani swoimi działaniami zmierzali do minimalizowania rozmiarów szkody nie narażając pozwanego
na niczym nieuzasadnione wydatki.

Z tych też względów roszczenie w zakresie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w zakresie przekraczającym przez 24 dni 110 zł netto jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Według sądu jedynie przez pierwsze 6 dni, tj. od 21 lutego 2020 roku, jako dnia wypożyczenia auta do 26 lutego 2020 roku jako dnia następnego, kiedy poszkodowani powzięli z pisma pozwanego informację w przedmiocie możliwości tańszego najmu pojazdu zastępczego klasy D i jej porównania, stawka 250 zł netto była zasadna.

Mając powyższe wywody na uwadze sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda łącznie 4145,10 zł (40 x 135,30 zł = (...) – 2300,10= 3111,90 zł, 172,20 zł x 6 dni
=1033,20 zł, 3111,90 zł + 1.033,20 zł = (...),10) wraz z odsetkami ustawowymi
za opóźnienie liczonymi od 8 maja 2020 roku (tj. od dnia następnego po upływie 30 dni
od wystawienia faktur VAT i zgłoszenia szkody pozwanemu z tytułu najmu pojazdu zastępczego).

W pozostałej części powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

O skapitalizowanych odsetkach za opóźnienie w transakcjach handlowych (3,92 zł) Sąd Rejonowy orzekł na podstawie ustawy z 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. 2021 poz. 424 tj. z 8 marca 2021).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., mając na uwadze,
że pozwany przegrał proces w 41%.

W zakresie brakującej kwoty na poczet wynagrodzenia biegłego 1195,19 zł sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
w zw. z art. 100 k.p.c., nakazują pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego
w S. 490,03 zł od pozwanego (1195,19 zł x 41%), zaś 705,16 zł od powoda (1195,19 zł x 59 %).

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł powód, zaskarżając je w części,
tj. w pkt. 2 oddalającym powództwo ponad 4149,02 zł oraz pkt. 3 i 4b, zarzucając:

1/ błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na:

a/ uznaniu, że pismem z 25 lutego 2020 r pozwany poinformował B. N. o wysokości akceptowanej przez siebie stawki za wynajem pojazdu zastępczego
i pouczył o możliwości weryfikacji stawki do stawki uznanej przez pozwanego w przypadku najmu pojazdu we własnym zakresie,

b/ braku ustalenia, że szkoda została zgłoszona e-mailowo przez powoda
a załącznikiem do emaila był formularz zgłoszeniowy, w którym powód poprosił w podstawie auta zastępczego dla poszkodowanego, a pozwany na to żądanie nie odpowiedział,

2/ naruszenie przepisów postępowania:

a/ art. 327 ¹ § 1 pkt. 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozpatrzenia zebranego sprawie materiału dowodowego znajdującego się
w aktach sprawy i dokonanie oceny materiału dowodowego w sposób całkowicie dowolny
z naruszeniem zasad logicznego rozumowania poprzez pominięcie przy wyrokowaniu
i nie odniesienie się w uzasadnieniu do tego, że:

- powód poprosił w formularzu zgłoszenia szkody o udostępnienie auta które nie zostało udostępnione co wprost wynika z akt szkody i złożonego formularza ( l-sza strona trzecia linijka),

- rzekoma oferta pozwanego pojawiła się po 4 dniach od zgłoszenia szkody co czyniło ją spóźnioną,

- umowa najmu zawarta pomiędzy powodem a poszkodowanym została zawarta
na czas określony, z 24h terminem wypowiedzenia od zgłoszenia szkody,

- powód zaprzeczył aby w jakiejkolwiek formie pismo z 25 lutego 2020 zostało doręczone i nadane do poszkodowanej powoda m.in. w piśmie z 1.07.2020r. (2 i 4 strona),

b/ art 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez sąd nie swobodnej a dowolnej oceny dowodów z naruszeniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia polegające na uznaniu, że:

-poszkodowana naruszała obowiązek minimalizacji skutków w tym, szkody
za okres najmu, który pozwany uznawał za niezasadny (powyżej 17 dni) i wykraczający
ponad niezbędny do naprawienia szkody co wynika wprost z decyzji pozwanego
odpowiedzi na pozew co oznacza, że pozwany nie udostępnił by pojazdu ponad uznany okres najmu, tj. 17 dni, pozwany zabrał by pojazd po okresie 17 dni,

- powodowi nie przysługuje odszkodowanie wg. stawki 250 zł netto za dobę za cały okres najmu,

- w okresie nieuznanym przez pozwanego powyżej (17 dnia) uznanym przez sąd (kolejne 23 dni) powinna mieć zastosowania stawka pozwanego 110 zł netto a nie powoda 250 zł netto.

3/ naruszenie przepisów prawa materialnego:

a/ art. 34 ust.1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) oraz art. 822 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na błędnym przyjęciu, że powodowi nie należy się zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego,
w dochodzonej w pozwie wysokości,

b/ art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez błędne uznanie, że w piśmie z 25 lutego 2020 roku strona pozwana poinformowała B. N. o otrzymaniu zgłoszenia
o wypłatę odszkodowania z polisy OC posiadaczy pojazdów ze zdarzenia z 19 lutego
2020 roku i została tam zawarta informacja, że jeśli poszkodowana zdecyduje się na wynajem pojazdu zastępczego we własnym zakresie, pozwany może ograniczyć wysokość zwrotu, który przyzna i wypłacić kwotę zgodną z kosztami jakie by poniósł, gdyby pojazd zastępczy był organizowany przez pozwanego. W piśmie znalazła się prośba o zapoznanie się
z zasadami wynajmu pojazdu zastępczego dołączonego do listu, wskazującego kwotę
za wynajem pojazdu klasy D powyżej 7 dni na 110 zł brutto i 130 zł brutto do 7 dni wynajmu mimo, że powód zaprzeczył, że ww. pismo pozwanego to zostało nadane i doręczone
w jakikolwiek sposób, pozwany mimo ciążącego na nim obowiązku nie udowodnił, że pismo wysłał i doręczył, powód zaprzeczył aby informacje o stawkach stanowiła integralną część tego pisma, gdyż znajdowała się ona za podstawami prawnymi, które miały kończyć list.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego 10009,35 zł wraz z należnymi odsetkami ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji oraz zasądzenie kosztów procesu w obu instancjach od pozwanego na rzecz powoda według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa pełnomocnika będącego radcą prawnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna i w takim zakresie skutkuje zmianą orzeczenia w kierunku postulowanym przez stronę skarżącą.

Trafnie podniesione zostały przywołane przez skarżącego zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego, za pomocą których apelujący podważał podstawę faktyczną rozstrzygnięcia, ponieważ z przeprowadzonych dowodów nie wynikają okoliczności na których Sąd dokonał oceny co do istnienia przyczynieniu się poszkodowanych do powstania szkody poprzez naruszenie obowiązku minimalizacji jej skutków przez co doszło do naruszenia również wskazanych w apelacji przepisów prawa materialnego.

Dlatego mając na uwadze dowody przeprowadzone przed sądem pierwszej instancji Sąd drugiej instancji - który jest również sądem merytorycznym, uprawnionym do samodzielnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z mocy art. 382 kpc -wskazuje, iż ustalenie Sądu pierwszej instancji i wnioski oparte na treści pisma strony pozwanej z 25 lutego 2020 roku można byłoby zaakceptować pod warunkiem przedłożenia dowodu jego doręczenia adresatowi. Takiego dowodu jednak strona pozwana nie przedłożyła, ograniczając się do powołania w sprzeciwie od nakazu zapłaty na to, że pozwany w toku postepowania likwidacyjnego podczas telefonicznego zgłoszenia szkody poinformował poszkodowanego o możliwości bezpłatnego wynajęcia pojazdu zastępczego oraz o stawkach za najem pojazdy. Potwierdzeniem powyższego miał być dowód w postaci telefonicznego zgłoszenia szkody znajdujący się w aktach szkody. Analiza treści zawartych na płycie CD zawierającej akta szkody, która została złożona do akt sprawy nie potwierdza jednak istnienia takiego dowodu. Wskazać również należy, iż powód w odpowiedzi na sprzeciw stanowczo zakwestionował by ktokolwiek w imieniu pozwanego informował poszkodowanego o stawkach za wynajem pojazdu zastępczego akceptowanych przez pozwanego lub podmiot likwidujący szkodę. Zaprzeczono, że taka informacja została przekazana telefonicznie podczas rozmowy telefonicznej lub by zrobiono to w jakikolwiek inny sposób (odpowiedź na sprzeciw k. 58v). Strona pozwana nie podjęła w tym zakresie inicjatywy dowodowej i okoliczność ta została nierozstrzygnięta. Także w odpowiedzi na apelację strona pozwana nie ustosunkowała się do tego zarzutu i żądając oddalenia apelacji uchyliła się od wyjaśnienia tej kwestii.

W ocenie Sądu Okręgowego zgodnie z zasadą rozkładu dowodów z art. 6 kc powinność wykazania przekazania powyższej informacji poszkodowanemu obciążała stronę pozwaną, gdyż to ona chciała skorzystać ze skutków wynikających z jej udowodnienia. Pozwany temu zadaniu nie sprostał a zatem wniosek Sądu pierwszej instancji o przyczynieniu się poszkodowanych do powstania szkody poprzez naruszenie obowiązku minimalizacji skutków szkody w zakresie w jakim przekroczyli oni w okresie od 27 lutego 2020 roku do 31 marca 2020 roku wysokości kosztów najmu pojazdu zastępczego ponad kwotę 110 zł netto nie ma oparcia w faktach. W tej sytuacji zasadnie skarżący podnosi zarzut naruszenia art. 233 kpc poprzez poczynienie przez sąd pierwszej instancji ustalenia nie mającego oparcia w stosownych dowodach.

Konsekwencją tego jest powinność wydania na podstawie art. 386 § 1 kpc orzeczenia reformatoryjnego poprzez zasądzenie na rzecz powoda dodatkowo kwoty objętej żądaniem apelacji oraz zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu stosownie do jego wyniku w oparciu o przepis art. 98 kpc.