Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 sierpnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w (...) I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący – sędzia: Mikołaj Tomaszewski

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Sylwia Woźniak

po rozpoznaniu w dniu 13 lipca 2021 r. w (...)

na rozprawie

sprawy z powództwa Związku (...) „ (...) ` (...)”

przeciwko Zakładowi (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

o zapłatę

oraz z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

przeciwko Związkowi (...)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego/powoda wzajemnego

od wyroku Sądu Okręgowego w (...)

z dnia 30 stycznia 2020 r. sygn. akt IX GC 645/18

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Zakładu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz Związku (...) 8.100 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Mikołaj Tomaszewski

Niniejsze pismo nie wymaga podpisu własnoręcznego na podstawie § 21 ust. 4 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym.

starszy sekretarz sądowy
Joanna Forycka

UZASADNIENIE

Powód - Związek (...) “ (...)” - w P. wniósł o zasądzenie od pozwanego - Zakładu (...) w P. - kwoty 309.021,35 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, a także złożył pozew wzajemny domagając się zasądzenie od powoda/pozwanego wzajemnego kwoty 309.021,35 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 17 czerwca 2017r. do dnia zaplaty.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2020r. Sąd Okręgowy w (...):

I. 

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 309.021,35 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 21 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  kosztami procesu obciążył w całości pozwanego i z tego tytułu zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 26.269 zł, w tym kwotę 10.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w (...)) kwotę 2.460 zł tytułem wynagrodzenia mediatora sądowego.

II. 

1.  oddalił powództwo wzajemne,

2.  kosztami procesu obciążył w całości powoda wzajemnego i z tego tytułu zasądził od powoda wzajemnego na rzecz pozwanego wzajemnego kwotę 10.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W motywach rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wskazał, że w 2013r. z uwagi na zmianę przepisów prawa, gminy zostały obciążone obowiązkiem odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych. Celem wykonywania ww. obowiązków w Mieście P. i okolicznych gminach w 2013r.został zawiązany Związek (...) “ (...)” w P.. Związek został podzielony na 22 sektory (dalej G.)

W dniu 19 kwietnia 2013 r. Powód podpisał umowę z pozwanym o zagospodarowaniu odpadów oraz prowadzeniu punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. W preambule umowy wskazano, że G. utworzyły gminy: B., C., K., K., M., O., P., Miasto P., S. i S. celem wspólnego wykonywania zadań w zakresie gospodarki odpadami.

Umowa zawierała definicje, w tym definicję “sortowania odpadów” - jako proces polegający na wysegregowaniu ze zmieszanych odpadów komunalnych odpadów nadających się do odzysku lub recyklingu (def.6).

Pozwany oświadczył w umowie, że jest właścicielem 3 punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (tzw. (...)) na terenie P. i gminy S..

W §1 umowy strony ustaliły, że powód zleca pozwanemu zagospodarowanie zmieszanych odpadów komunalnych oraz odpadów zielonych z terenu Związku oraz prowadzenie (...). W pkt.2 par. 1 pozwany miał zagospodarowywać zmieszane odpady komunalne w ilości nie większej niż (...) w 2013 roku oraz po (...) rocznie w latach 2014-15 i (...) w 2016r. z terenów pochodzących z nieruchomości zlokalizowanych na terenie związku. W par.2 ust.3 ustalono, że pozwany obowiązany jest do sortowania wszystkich zmieszanych odpadów komunalnych, o których mowa w par.1 ust.2. Wysokość wynagrodzenia pozwanego określono w § 5 i nast. umowy.

W pkt.7 wskazano, że cena zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych została skalkulowana w oparciu o maksymalne roczne ilości odpadów (jw.) z tym, że powód zobowiązał się do zapłaty pozwanemu za każdy (...) różnicy pomiędzy ww. wartościami a rzeczywiście dostarczoną w danym roku ilością (...)odpadów do zagospodarowania. Tzw. “stawkę za gotowość” ustalono w umowie na 64,80 zł netto za (...). Jej zapłata nastąpi w ciągu 2 miesięcy od zakończenia roku kalendarzowego lub od nadejścia terminu zakończenia obowiązywania umowy na podstawie wystawionej przez pozwanego faktury VAT.

Do ww. umowy podpisano szereg aneksów, w tym aneks nr (...), który podpisano 28 czerwca 2013 r. Na jego podstawie w zakresie, w jakim na podstawie umowy powód będzie kierował do zagospodarowania przez pozwanego zmieszane odpady komunalne pochodzące z sektora XIII (tj. Gmina O.), zagospodarowanie tych odpadów będzie następować przez składowanie w instalacji bez sortowania.

Pierwotnie umowa miała dotyczyć tylko odpadów z Miasta P., a od podpisania Aneksu nr (...) - również Gminy O. (odpady niesortowane).

W aneksie nr (...) z 16 czerwca 2014 r. strony zmieniły limity maksymalne roczne ilości odpadów komunalnych dla lat 2013-2016 na następujące:

• Rok 2013 – (...)

• Rok 2014-2015 – (...)

• Rok 2016 – (...)

oraz wzrosła stawka za gotowość - do kwoty 69,19 zł netto za (...)

Współpraca stron polegała na tym, że powód przekazywał pozwanemu odpady zmieszane (o kodzie 20 03 01), a pozwany, w ramach wewnętrznych przetargów, zlecał podwykonawcom sortowanie tych odpadów, które po sortowaniu zmieniały kod na 19 12 12. Od 2013 r. powód miał podpisane umowy nie tylko z pozwanym, ale też z tzw. instalacjami zastępczymi, tj. składowiskami prowadzonymi przez niektórych członków powoda. Część strumienia odpadów była kierowana do pozwanego, a część do instalacji zewnętrznych.

W 2013 r. Powód dostarczył pozwanemu (...) odpadów zmieszanych z P. i (...)odpadów z Gminy O. (...)) - łącznie 92.589,01 Mg przy limicie rocznym (...)

W 2014 r. Powód dostarczył pozwanemu (...) odpadów zmieszanych z P. i (...) odpadów z Gminy O. ((...)) - łącznie 180.663,46 (...) przy limicie rocznym (...)

W 2015 r. Powód dostarczył pozwanemu (...) odpadów zmieszanych z P. i (...) odpadów z Gminy O. ((...)oraz (...)- łącznie (...) przy limicie rocznym (...)

W dniu 14 stycznia 2014 r. pozwany wystawił powodowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 827.672,35 zł brutto, powołując się na § 5 ust. 7 umowy. Pozwany stwierdził bowiem, że w roku 2013 Powód dostarczył do zagospodarowania zmieszane odpady komunalne w ilości (...) co wobec ustalonej w § 1 ust. 2 pkt. 1 Umowy ilości ((...)) oznaczało różnicę (niedobór) na poziomie (...) i uzasadniało naliczenie wynagrodzenia za gotowość w ww. kwocie (11 826,594 x 64,80 zł).

Ponadto pozwany przekazał powodowi sprawozdanie za IV kwartał i II półrocze 2013 r. do sprawdzenia. Sprawozdanie obejmowało m.in. sektor XIII, tj. Gminę O., z której zostało przekazanych pozwanemu (...) odpadów komunalnych w okresie po podpisaniu aneksu nr (...) do umowy, tj. od lipca do grudnia 2013 r.

Faktura VAT została sprawdzona przez powoda i zaakceptowana do zapłaty, o czym Powód poinformował Pozwanego w piśmie z 20 stycznia 2014 r.

Pismem z 21 lutego 2014 r. Powód zwrócił się do Pozwanego o przesunięcie terminu płatności faktury VAT oraz rozbicie wynikającej z niej kwoty na sześć rat miesięcznych. Wniosek ten został zaakceptowany przez Pozwanego w piśmie z 28 lutego 2014 r.

Powód zapłacił wszystkie raty na rzecz Pozwanego.

W roku 2014 powód dostarczył do zagospodarowania przez pozwanego zmieszane odpady komunalne w ilości (...), co wobec obowiązującej wartości maksymalnej ((...), oznaczało różnicę (nadmiar) na poziomie (...). W związku z przekroczeniem wynoszącej dla roku 2014 wartości maksymalnej, tj. (...), pozwany obciążył powoda na nadwyżkę przekazanych odpadów. Powyższe okoliczności obrazują wystawione przez (...) faktury dotyczące końcowego rozliczenia roku 2014, tj. faktura (...) z 7.01.2015 r. na kwotę 4.138.569,92 zł netto oraz faktura korekta (...) (...) r., korygująca poprzednią fakturę o kwotę 44.116,74 zł netto.

W dniu 31 sierpnia 2015 r. Pozwany skierował do powoda pismo, w którym poinformował powoda o możliwym wystąpieniu trudności z zagospodarowaniem odpadów po sortowaniu na składowisku odpadów w S. z powodu końca eksploatacji (fizycznego zapełnienia) kwatery (...) Pozwany poinformował, że rozpoczął budowę nowej kwatery (...), a aby zapewnić ciągłość zagospodarowania odpadów, pozwany rozpisał przetargi na zagospodarowanie odpadów. Kwatera (...) miała zakończyć przyjmowanie odpadów do końca września 2015 r.

Problem z odbiorem odpadów począwszy od 4 kwartału 2015 r. okazał się na tyle poważny, że prezydent Miasta P. powołał zespół do jego rozwiązania. Przedstawiciele stron oraz prezydenta Miasta P., tj. jednostek odpowiedzialnych za gospodarkę odpadami, odbywali wielokrotnie spotkania celem ustalenia planu działania w czasie budowy kwatery (...) Ustalono ostatecznie, że z powodu przedłużającej się budowy kwatery (...) część odpadów zostanie przekazana do spalarni, cześć odpadów zostanie przekazana przez powoda instalacjom zewnętrznym, co zorganizował powód we własnym zakresie, a resztę odpadów pozwany przekaże podmiotom zewnętrznym wyłonionym w przetargach. Pozwany podpisał umowy z firmami zewnętrznymi na odbiór odpadów komunalnych, jednak ostatnie umowy podpisane zostały w I kwartale 2016 r.

Od maja 2016r.powód w ogóle przestał przekazywać odpady pozwanemu, gdyż wszystkie kierowane były do spalarni.

W 2016 r. - z uwagi na problemy z kwaterą (...) i brakiem uruchomionej kwatery (...)- powód dostarczył pozwanemu jedynie (...) odpadów zmieszanych z P., (...) z sortowni P. i (...) z Gminy O. - łącznie (...)przy limicie rocznym (...)

Ostatecznie kwatera (...) została uruchomiona w kwietniu 2017r.i od tego dnia pozwany wznowił przyjęcie odpadów od powoda.

W dniu 25 kwietnia 2017 r. Powód otrzymał wystąpienie pokontrolne (...) nr (...).(...) (...). W w/w wystąpieniu (...)dokonał oceny działalności Powoda w latach 2013-2016 dot. wdrożenia nowego systemu gospodarowania odpadami. W wyniku przeprowadzonej kontroli (...) stwierdził, że w 2013 r. Powód skierował do instalacji Pozwanego:

• (...) odpadów przeznaczonych do zagospodarowania przez sortowanie oraz

• (...) odpadów niesortowanych, przeznaczonych do składowania,

tj. łącznie (...) zmieszanych odpadów komunalnych.

W ocenie (...), uwzględniając literalne brzmienie Umowy, Związek nienależnie wypłacił Spółce opłatę za niedostarczone odpady o masie (...) (w wysokości 286.130,88 zł netto). Odpady te zostały faktycznie dostarczone do (...)u (instalacji Pozwanego) i winny zostać uwzględnione jako odpady podlegające zagospodarowaniu zgodnie z zawartą Umową (§ 1 ust. 2 pkt 1 oraz § 5 ust. 7 umowy). We wnioskach pokontrolnych (...) wskazał, że w ww. zakresie wypłacone Pozwanemu wynagrodzenie mogło stanowić świadczenie nienależne.

W piśmie z 17 października 2017 r. powód poinformował pozwanego o nieprawidłowo wystawionej w 2013r.fakturze nr (...).

Powód wystąpił do Sądu Rejonowego (...) i W. w P. (sygn. akt (...)) z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej. Do zawarcia ugody jednak nie doszło.

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd Okręgowy uznał, iż żądanie pozwu głównego zasługuje na uwzględnienie natomiast niezasadne jest powództwo wzajemne. Dokonując kwalifikacji prawnej umowy stanowiącej podstawę roszczenia powoda nie ulegało wątpliwości, że stanowi ona umowę o świadczenie usług. W myśl art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawało, że strony łączyła umowa zwarta 19 kwietnia 2013r. na mocy której pozwany zobowiązany był - między innymi - do odbioru i zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych oraz odpadów zielonych z obszaru Związku (par.1 pkt.1 umowy). Roszczenie powoda wynikało z faktu, że w 2013 r. powód dostarczył do instalacji pozwanego (...) odpadów sortowanych oraz (...)- odpadów niesortowanych przeznaczonych do sortowania z gminy O., tj. łącznie (...) wszystkich zmieszanych odpadów komunalnych. Nie było sporu co do tego, że powód zaakceptował i opłacił wystawioną przez pozwanego fakturę VAT obejmującą opłatę za gotowość za 2013 rok. Pełnomocnicy stron na rozprawie 7 maja 2019 r. zgodnie stwierdzili, że ilości odpadów komunalnych przekazanych pozwanemu przez powoda w latach 2013-2016 są niesporne (k.250 - tabela ilustrująca ilości odpadów). Istota sporu sprowadzała się do odmiennej interpretacji poszczególnych zapisów umownych, w tym określenia “zmieszane odpady komunalne”. Powód twierdzi, że określenie to obejmuje wszystkie odpady komunalne, a w ocenie pozwanego to tylko odpady z sortowni z Miasta P. (k.459).

W przedmiotowym procesie powód domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 309.021,35 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz zwrotu kosztów procesu. Jako podstawę swojego roszczenia powód przywołał art. 405 k.c., stanowiący o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Zgodnie z art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Oznacza to, że do uznania zasadności takiego roszczenia niezbędne jest wystąpienie czterech przesłanek:

a) wzbogacenie jednego podmiotu,

b) zubożenie drugiego podmiotu,

c) związek pomiędzy wzbogaceniem a zubożeniem,

d) brak podstawy prawnej dla wzbogacenia.

Bezpodstawne wzbogacenie stanowi samoistne źródło zobowiązania. Powstaje ono niezależnie od tego, w jaki sposób lub za czyją sprawą ktoś uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 2 sierpnia 2007 r., sygn. V CSK 152/07). Istotnym jest jedynie, by w wyniku tego zdarzenia nastąpiło przesunięcie korzyści z majątku zubożonego do majątku wzbogaconego. Bezpodstawne wzbogacenie służy zatem nie tylko ochronie majątku przed jego bezpodstawnym uszczupleniem, ale również umożliwia kontrolę poprawności wszelkich przesunięć majątkowych.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do żądania pozwu, tj. do żądania zwrotu przez pozwanego powodowi kwoty 309.021,35 zł tytułem opłaty za gotowość, naliczonej – zdaniem powoda – nienależnie.

Po przeanalizowaniu dokumentów przedstawionych przez strony, a także po wysłuchaniu zeznań świadków Sąd doszedł do przekonania, że roszczenie powoda jest zasadne.

Przystępując do struktur europejskich, Polska musiała przyjąć do swojego systemu prawnego także uregulowania dotyczące gospodarki odpadami. Polska zaakceptowała i zobowiązała się wdrożyć do 31 grudnia 2002 r. dorobek wspólnoty (aquis communautaire) w tym obszarze z wyjątkiem wdrożenia kilkunastu wspólnotowych aktów prawnych, co do których Polska zgłosiła konieczność skorzystania z okresów przejściowych, w tym m.in. w odniesieniu do Dyrektywy Rady (...) w sprawie odpadów, będącej ramową dyrektywą w sprawie odpadów, Polska wystąpiła o 10-letni okres przejściowy, do 2012 r. Z kolei dla Dyrektywy (...) w sprawie składowisk odpadów obowiązuje okres przejściowy do 1 lipca 2012 r. i dotyczy on konieczności modernizacji istniejących lub budowy nowych składowisk odpadów (tak: I.). Z kolei utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Obowiązek ten wynika z ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Umowa z 19 kwietnia 2013 r. zawarta pomiędzy powodem a pozwanym miała na celu rozwiązania problemu gospodarowania odpadami komunalnymi w mieście P. i sąsiadujących gminach, które utworzyły Związek (...). Pierwotnie umowa dotyczyła jedynie posortowanych odpadów z terenu Miasta P., co zostało potwierdzone zeznaniami świadków K. S. (1) oraz M. M. (1) i takich odpadów w pierwszym roku funkcjonowania umowy pozwany zagospodarował (...), przy czym limit odpadów dla roku 2013 strony ustaliły na (...). Przekazana w ten sposób ilość odpadów stanowiła podstawę wystawienia przez pozwanego faktury nr (...) na kwotę 827.672,35 zł (k.110) tytułem opłaty za gotowość. Należało jednak zgodzić się z powodem, który twierdził, że w czerwcu 2013r.strony podpisały aneks nr (...), mocą którego powód będzie kierował do pozwanego komunalne odpady zmieszane z (...), tj. z gminy O. , a zagospodarowanie tych odpadów będzie następować poprzez ich składowanie bez sortowania (k.48). Z powyższego wynika zatem, że (...) odpadów z gminy O. skierowanych do pozwanego w 2013 roku powinny zostać wliczone do puli (...), a zatem w 2013 r. powód skierował do pozwanego łącznie (...) odpadów (k.115)

Zatem to ten wolumen odpadów winien stanowić podstawę wyliczenia stawki za gotowość, a pozwany winien wystawić fakturę na kwotę 518.651 zł brutto, zamiast 827.672,35 zł. Niewątpliwie rację ma pozwany, że zarówno faktura VAT jak i sprawozdanie roczne zostały sprawdzone przez pracowników powoda przed dokonaniem zapłaty, a zatem taki błąd winien zostać zauważony od razu, tymczasem dopiero kontrola (...)w 2017 r. wykazała nieprawidłowość. Jednakże należy w tym miejscu odnieść się do zeznań świadka K. S. (1), która w sposób przekonywujący zeznała, że był to niewątpliwie błąd pracowników powoda, którzy w natłoku obowiązków nałożonych na gminę, w tym organizację całego schematu odbioru odpadów komunalnych i wielu przetargów po prostu zapomnieli o treści aneksu nr (...) i kierowali się jedynie treścią umowy. Tym niemniej błąd został zauważony i nie ma wątpliwości, że należność tytułem gotowości pozwanego za rok 2013 winna zostać umniejszona. Nielogiczne w tej sytuacji wydają się wyjaśnienia pozwanego (k.164), że strony umówiły się, zarówno przed zawarciem umowy, jak i w jej trakcie, ze przy obliczaniu masy odpadów w stosunku do rocznych limitów uwzględniane będą jedynie posortowane odpady pochodzące z miasta P.. Pozwany nie wyjaśnił bowiem, jaki zatem cel przyświecał podpisaniu aneksu nr (...) w czerwcu 2013r., w którym strony rozszerzyły zakres umowy na Gminę O. i odpady niesegregowane. W związku z powyższym Sąd uznał, że roszczenie powoda o zapłatę kwoty dochodzonej pozwem za wykazane i zasadne w całości.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł powództwo wzajemne o zapłatę kwoty równiej kwocie dochodzonej pozwem. Pozwany wskazał, że w latach 2015 i 2016 również wystąpiła sytuacja niedoboru w ilości dostarczanych do zagospodarowania odpadów komunalnych:

a) dla roku 2015 – limit to (...); dostarczono (...) posortowanych odpadów komunalnych z terenu Miasta P. (k.250), a zatem 164.000 - (...) = (...) niedoboru. 7.438,74 x 69,19 zł opłaty za 1 (...) Tyle w ocenie pozwanego winien zapłacić powód jako opłatę za gotowość w 2015r.

b) dla roku 2016 – limit to (...); dostarczono (...) posortowanych odpadów komunalnych z terenu Miasta P. (k.250), a zatem 136.667 – (...) = (...) niedoboru. 88.283,77 x 69,19 zł opłaty za 1(...) Tyle w ocenie pozwanego winien zapłacić powód jako opłatę za gotowość w 2016r.

Łącznie pozwany obliczył opłaty za gotowość za lata 2015-2016 na kwotę 7.152.883,70 zł .

Z ww. wyliczeniem, a w konsekwencji z żądaniem pozwu wzajemnego pozwanego nie można się zgodzić. Jak już bowiem wyżej wskazano, aneksem nr (...) strony rozszerzyły zasięg obowiązywania umowy z 19 kwietnia 2013r.o opady niesortowane z Gminy O.. W konsekwencji należało zgodzić się z powodem, że w 2015r. powód przekazał pozwanemu nie (...) odpadów, a (...) w tym odpadów po sortowaniu (...) (k.250 i k.199), a w 2016r.powód przekazał pozwanemu nie (...), a (...) odpadów posortowanych. Oznacza to, że w 2015 r. nie powinna być naliczona żadna opłata za gotowość, gdyż ilość przekazanych odpadów przekroczyła limit (...) rocznie.

Ponadto w II połowie 2015 r. oraz w 2016 r. sytuacja stron uległa zmianie. Okazało się bowiem pod koniec sierpnia 2015 r., że kwatera (...), na której pozwany dotychczas składował odpady, z końcem września 2015 r. została fizycznie zapełniona i nie będzie więcej przyjmowała odpadów. Okazało się zatem, że pozwany, począwszy od 30 września 2015 r. nie był w stanie świadczyć usług na dotychczasowych zasadach, bowiem kolejna kwatera – (...) – nie została wybudowana. Dowody przedłożone przez stronę powodową wskazują, że problem z odbiorem odpadów począwszy od 4 kwartału 2015 r. okazał się na tyle poważny, że prezydent Miasta P. powołał specjalny zespół do jego rozwiązania. Przedstawiciele stron oraz prezydenta Miasta P., tj. jednostek odpowiedzialnych za gospodarkę odpadami, odbywali wielokrotnie spotkania celem ustalenia planu działania w czasie budowy kwatery (...). Ustalono, że z powodu przedłużającej się budowy kwatery (...) część odpadów zostanie przekazana do spalarni, cześć odpadów zostanie przekazana przez powoda instalacjom zewnętrznym, co zorganizował powód we własnym zakresie, a resztę odpadów pozwany przekaże podmiotom zewnętrznym wyłonionym w przetargach. Świadek K. S. (1) zeznała ponadto, że pozwany, na podstawie wewnętrznych przetargów, zawierał umowy z podwykonawcami na sortowanie odpadów przekazanych przez powoda. Powód nie miał wpływu na umowy z podwykonawcami organizowanymi przez pozwanego. Świadek podkreśliła, że pod koniec 2015r.umowa z pozwanym straciła funkcjonalność, gdyż pozwany stracił możliwość odbierania i gospodarowania odpadami z uwagi na przepełnienie kwatery (...). Świadek podkreśliła, że w intencji stron w owym czasie w sposób dorozumiany umowa przestała w tym zakresie obowiązywać, skoro pozwany nie był w gotowości do dobierania od powoda odpadów komunalnych, a rozwiązaniem tego palącego problemu zajmowały się obie strony, a także inne zaangażowane podmioty, w tym Prezydent Miasta P.. Ostatnie przetargi organizowane przez pozwanego miały miejsce Sąd w pełni aprobuje wyjaśnienia świadka. Świadczy o tym również niewielka ilość (w stosunku do lat poprzednich) przekazanych przez powoda pozwanemu odpadów komunalnych. Powyższą okoliczność potwierdził również świadek M. M. (1) – pracownik pozwanego – który zeznał, że w II kwartale 2016 r. przetargi nie były już organizowane i pozwany nie realizował umowy z powodem.

Natomiast od maja 2017 r. uruchomiona została spalarnia, a kwatera (...) została oddana do użytku dopiero w kwietniu 2017 r. O utracie funkcjonalności i zawieszeniu jej stosowania, a przede wszystkim o braku gotowości pozwanego świadczy jednak to, że pozwany – inaczej niż w latach 2013 i 2014 – nie wystawił powodowi faktur VAT z tytułu opłat za gotowość.

Na marginesie należy dodać, że brak wystawienia faktur VAT tytułem opłat za gotowość w latach 2015 i 2016, zgodnie z § 5 pkt 7 umowy jest warunkiem koniecznym do uiszczenia kwoty z niej wynikającej. Tym samym roszczenie pozwanego o zapłatę kwoty wskazanej w pozwie wzajemnym należało uznać na niewymagalne.

W tym stanie rzeczy Sąd w pkt. I ppkt.1 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 309.021,35 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 21 czerwca 2018 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt 2 wyroku na zasadzie określonej w treści art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Tym samym Sąd kosztami niniejszego procesu obciążył w całości pozwanego i zasądził od niego na rzecz pozwanego z tego tytułu, kwotę 26.269 zł, w tym kwotę 10.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego Sąd ustalił na podstawie § 2 ust. l w zw. z § 3 ust. l w zw. z § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...) (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) doliczając do kwoty 10.817 zł wynikającej z przywołanych przepisów kwotę 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Opłata od pozwu wynosiła 15.452 zł. W pkt.3 Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa nieuiszczone koszty wynagrodzenia mediatora w wysokości 2.2460 zł.

W pkt. II pkt.1 Sąd oddalił powództwo wzajemne.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt 2 wyroku na zasadzie określonej w treści art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Tym samym Sąd kosztami niniejszego procesu obciążył w całości powoda wzajemnego i zasądził od niego na rzecz pozwanego wzajemnego z tego tytułu, kwotę 10.817 zł, w tym kwotę 10.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego Sąd ustalił na podstawie § 2 ust. l w zw. z § 3 ust. l w zw. z § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...) (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) doliczając do kwoty 10.817 zł wynikającej z przywołanych przepisów kwotę 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją pozwany/powód wzajemny, który powołując się na naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 405 kc, 65 § 1 i 2 kc, naruszenie prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 kpc, art. 299 kpc wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa głównego oraz uwzględnienie powództwa wzajemnego ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, ocenionego bez przekroczenia granic określonych treścią art. 233§1 kpc dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych oraz trafnie określił ich prawne konsekwencje. Ustalenia te oraz ich prawną ocenę Sąd Apelacyjny podziela, przyjmując je jako własne, z zastrzeżeniem jedynie, że roszczenie powoda dotyczyło zwrot nienależnego świadczenia.

Niezasadny okazał się zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc poprzez błędną ocenę dowodów z protokołów rozpraw poprzez uznanie, że to powód(pozwany wzajemny), a nie pozwany(powód wzajemny) złożył wniosek o zawezwanie do próby ugodowej.

Tak sformułowany zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. jest oczywiście chybiony. Przepis ten wyraża jedną z podstawowych zasad procesu cywilnego tj. zasadę swobodnej oceny dowodów, stanowiąc, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Naruszenie tego przepisu może więc polegać na tym, iż sąd z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów przyjął za wiarygodny określony dowód lub też odmówił wiarygodności konkretnemu dowodowi. Strona, która podnosi taki zarzut musi przy tym wykazać, o jaki konkretnie dowód chodzi i na czym polega przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów. Takiego zarzutu pozwany nie formułuje, lecz kwestionuje ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego. Z tego względu zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc nie jest uzasadniony.

Natomiast rzeczywiście z treści przedmiotowych dokumentów wynika, że to pozwany/powód wzajemny złożył wniosek o zawezwanie do próby ugodowej i w tym zakresie ustalenia Sądu Okręgowego są sprzeczne z zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

Uchybienie to nie ma jednak wpływu na treść rozstrzygnięcia i to także w kontekście podniesionego w środku odwoławczym zarzutu przedawnienia roszczenia powoda z tytułu świadczenia nienależnego. Zgodzić się bowiem należy z argumentacją jaką przedstawił powód/pozwany wzajemny w odniesieniu do kwestii charakteru prawnego roszczenia powoda/pozwanego wzajemnego.

Zgodnie z art. 118 k.c. roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się z upływem trzech lat.

Niewątpliwie dla kwalifikacji roszczenia, jako związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 118 k.c. nie ma znaczenia prawny charakter leżącego u jego podstaw zdarzenia - może ono być czynnością prawną, czynem niedozwolonym lub jakimkolwiek innym zdarzeniem, nie wyłączając bezpodstawnego wzbogacenia czy korzystania z cudzej rzeczy bez podstawy prawnej - lecz jego związek z działalnością gospodarczą.

Zatem fakt, że chodzi w sprawie o roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, a nie np. z umowy, nie ma dla sprawy istotnego znaczenia w kontekście oceny charakteru prawnego tego roszczenia w związku z treścią art. 118 kc.

Jak wskazano w wyroku Sądu Najwyższego z Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2011 r. II CSK 409/10 prowadzenie działalności gospodarczej, o jakim mowa w art. 118 k.c., odniesione do związku międzygminnego ( jakim jest powód/pozwany wzajemny), uwzględniać musi charakter tego podmiotu, który zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy z 1990 r. o samorządzie gminnym, tworzony jest przez gminy w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych. Oznacza to, że związek - z woli zrzeszonych w nim gmin - wyręcza je w realizacji powierzonych mu zadań. Jego pozycja, oceniana pod kątem przedmiotu działalności, nie jest więc odmienna od pozycji zrzeszonych gmin; nie jest on też … "jednostką wyspecjalizowaną", zawodowo trudniącą się wykonywaniem powierzonych zadań, lecz organizacją gmin umożliwiającą im połączenie sił w celu łatwiejszego i o większej skali zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnot gminnych.

Jak dalej wskazał Sąd Najwyższy realizacja przez gminę zadań własnych może stanowić działalność gospodarczą ( uchwały Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1992 r., III CZP 134/92; z dnia 9 marca 1993 r., III CZP 156/92; z dnia 14 marca 1995 r. III CZP 6/95, czy z dnia 13 stycznia 2006 r. III CZP 124/05), o ile wykazuje takie cechy jak: fachowość, podporządkowanie regułom opłacalności i zysku lub zasadzie racjonalnego gospodarowania, działanie na własny rachunek, powtarzalność działań oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym. Przy czym ocena musi być dokonywana w konkretnych okolicznościach i kontekście prawnym danego przypadku, gdyż działalność gmin nie ma jednorodnego charakteru, a cele tej działalności oraz sposoby ich osiągania są bardzo różnorodne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 1999 r., III CZ 112/99 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2008 r., IV CSK 28/08. W obydwu ostatnio powołanych orzeczeniach Sąd Najwyższy, po przeprowadzeniu analizy art. 9 ust. 2 i 4 oraz art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, opowiedział się za przypisaniem cech prowadzenia działalności gospodarczej gminie wówczas, kiedy działalność ta polega na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Dopóki zaspokajanie zbiorowych potrzeb odbywa się na etapie realizacji zadań statutowych, to taka działalność nie jest działalnością gospodarczą.

W niniejszej sprawie roszczenia powoda/pozwanego wzajemnego powstały w związku z zawarciem przez strony umowy w przedmiocie zagospodarowania odpadów pochodzących z terenu Miast i (...), które tworzyły powodowy Związek. Umowa ta określała zasady współpracy i sposób rozliczeń.

Strony pozostają w sporze sądowym właśnie odnośnie do tych rozliczeń; powód/pozwany wzajemny twierdził, że spełnił świadczenie, które jego kontrahentowi się nie należało.

Zatem, analogicznie jak w sprawie zakończonej powołanym wyżej wyrokiem Sądu Najwyższego z 6 maja 2011 r., mamy w sprawie do czynienia z wewnętrznym rozliczeniem między Związkiem utworzonym przez kilka jednostek samorządu terytorialnego a komunalnym zakładem zagospodarowania odpadów utworzonym przez zrzeszoną w Związku gminę, co stosownie do stanowiska Sądu Najwyższego nie może być uznane za przejaw działalności gospodarczej realizowanej przez związek, lecz za wykonywanie przez Związek statutowych obowiązkowych zadań własnych gminy w zakresie utrzymywania porządku i czystości w gminie (por. art. 3 ustawy o utrzymywaniu porządku i czystości w gminach).

Takie roszczenie podlega zatem 10 letniemu terminowi przedawnienia z art. 118 kc.

Gdyby nawet nie podzielić tego stanowiska, to i wówczas nie sposób byłoby uznać zasadności zarzutu przedawnienia, który opiera się na założeniu, że termin biegu przedawnienia dochodzonego pozwem głównym roszczenia rozpoczął się 13 listopada 2014r.

Pozwany/powód wzajemny złożył wniosek o zawezwanie do próby ugodowej 11 sierpnia 2017r.

Jak słusznie podkreśla się w odpowiedzi na apelację strony postępowania pojednawczego prowadziły pertraktacje obejmujące „wzajemne roszczenia i związane z tym rozliczenia”(k. 36 akt (...) (...)i (...) - Sąd Apelacyjny przeprowadził dowód z dokumentów znajdujących się w tych aktach) i racjonalne jest stanowisko powoda/pozwanego wzajemnego, że w takiej sytuacji występowanie przez powoda/pozwanego wzajemnego z powództwem nie znajdowałoby uzasadnienia.

Skoro strony prowadziły w dobrej wierze długotrwałe rokowania ugodowe (w sprawie (...) odbyły się cztery posiedzenia, pierwsze 3 były odraczane na zgodny wniosek stron z uwagi na toczące się pertraktacje ), to ignorowanie tego faktu i zajęcia stanowiska, że powód/pozwany wzajemny winien mimo to wystąpić z pozwem byłoby sprzeczne z jedną z podstawowych zasad polskiego porządku prawnego, jakim jest dążenie do ugodowego zakończenia sporów cywilnoprawnych. Nie mamy w sprawie do czynienia ze stanowiącym pewną patologię wykorzystywaniem przez jedną ze stron sporu instytucji wniosku o zawezwanie do próby ugodowej jedynie w tym celu, by przerwać bieg przedawnienia, lecz z sytuacją, gdy strony toczą przed sądem rzeczywiste rokowania mające na celu polubowne zakończenia sporu, w ramach którego podnoszone są obopólne roszczenia.

Roszczenia, które były przedmiotem negocjacji odpowiadają tym, które były dochodzone w niniejszej sprawie powództwem głównym i wzajemnym.

W piśmie z 17.10.2017r. kierowanym do pozwanego/powoda wzajemnego powód/pozwany wzajemny podkreślił wolę prowadzenia negocjacji dotyczących wszelkich wątpliwości związanych z rozliczeniami wynagrodzenia w oparciu o umowę z 19.04.2013r. i podniósł, że za rok 2013 wystąpiła nadpłata, która później dochodzona była pozwem głównym(k.144-145).

Podnoszenie przez pozwanego/powoda wzajemnego zarzutu przedawnienia w sytuacji, gdy powód/pozwany wzajemny prowadził zainicjowane przez przeciwnika rokowania w ramach sądowego postępowania o zawezwanie do próby ugodowej zamiast występować w tym czasie z pozwem - powód/pozwany wzajemny uczynił to krótko po zakończeniu postępowania ugodowego - należy ocenić jako nadużycie prawa podmiotowego, które nie może korzystać z ochrony (art. 5 kc), tym bardziej, że strony w umowie z 19.04.2013r. zastrzegły prymat dla rozwiązywania sporów wynikających z umowy przede wszystkim w drodze prowadzonych w dobrej wierze negocjacji

Nie zasługuje także na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc dotyczący dokumentów w postaci pisma powoda/pozwanego wzajemnego do pozwanego/powoda wzajemnego z 20.01.2014r., sprawozdania powoda/pozwanego wzajemnego dotyczącego zagospodarowania odpadów zmieszanych w 2013r. wraz z pismem przewodnim powoda/pozwanego wzajemnego z 22.01.2014r.,wystąpienia pokontrolnego (...) z 21.04.2017r., potwierdzenia zapłaty faktury (...) (...), pism powoda/pozwanego wzajemnego z 7.06.2017r. i 17.10.2017r. „co miało doprowadzić sąd do uznania, że wolą stron w momencie zawierania i wykonywania umowy z 19.04.2013r. było, aby określona w § 5 ust.7 umowy tzw. opłata za gotowość uwzględniała ilość odpadów niesortowanych przeznaczonych do składowania, a nie tylko ilość odpadów przeznaczonych do zagospodarowania przez sortowanie i pominięcie, że stanowisko powoda/ pozwanego wzajemnego było w tym zakresie zgodne ze stanowiskiem pozwanego/powoda wzajemnego, który przedstawione mu przez pozwanego/powoda wzajemnego wyliczenia akceptował, a zmienił on swoje stanowisko dopiero w dniu 17 października 2017r.”

Tak postawiony zarzut również nie dotyczy oceny dowodów a ustaleń faktycznych oraz wykładni umowy z 19.04.2013r.

Brak jest podstaw do kwestionowania dokonanej przez Sąd Okręgowy oceny zeznań świadka K. S..

Sąd Okręgowy miał na uwadze akcentowaną w środku odwoławczym okoliczność, że świadek nie brała udziału w negocjacjach z pozwanym i podpisywaniu umowy z 19.04.2013r.

Jednak istotne dla sprawy jest to, że świadek wyjaśniła w swych zeznaniach z jakich przyczyn powód/pozwany wzajemny nie zwrócił uwagi na brak uwzględnienia w opłacie za gotowość objętej fakturą z 14 stycznia 2014r. odpadów dostarczonych z Gminy O., co w ocenie świadka było m.in. efektem przeoczenia postanowień aneksu nr (...) do umowy z 19.04.2013r.

Świadek wyjaśniła, że umowa była wielokrotnie aneksowana a powodowa była „młodą organizacją”, mającą w tym czasie bardzo wiele obowiązków, związanych z obsługą licznych przetargów co spowodowało przedmiotowe przeoczenie.

Brak jest podstaw do kwestionowania pozytywnej w aspekcie wiarygodności oceny tych zeznań przez Sąd Okręgowy. Tymczasem na ich podstawie nie sposób uznać, by zapłata przez powoda/pozwanego wzajemnego wskazanej faktury potwierdzała, że powód/pozwany wzajemny uważał jakoby umowa z 19.04.2013r. wraz z aneksem nr (...) nakazywała uwzględniać przy ustalaniu wysokości opłaty za gotowość jedynie posortowane odpady z Miasta P..

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu

Samo tylko odwołanie się do faktu, że świadek K. S. nie brała udziału w negocjacjach związanych z zawarciem umowy wraz z aneksami nie daje podstaw do zakwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej tych zeznań w zakresie obrazującym przebieg współpracy stron oraz przyczynę zapłaty faktury z 14.01.2014r.

Brak jest także podstaw do kwestionowania dokonanej przez Sąd Okręgowy oceny zeznań świadka M. M..

Skarżący i w tym wypadku nie odnosi się do kwestii oceny tego dowodu lecz zarzuca pominięcie określonych okoliczności faktycznych, które mają wynikać z tych zeznań.

Tak sformułowany zarzut nie dotyczy naruszenia art. 233§ 1 kpc.

Nieuzasadniony okazał się zarzut naruszenia art. 299 kpc w zw. z art. 232 kpc poprzez niedopuszczenie z urzędu dowodu z przesłuchania stron.

Zdaniem skarżącego w sprawie pozostały niewyjaśnione fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie można uznać, by w sprawie zachodziły podstawy do uzupełnienia postępowania dowodowego o przesłuchanie stron, który to dowód ma charakter posiłkowy.

Zgodzić się należy z Sądem Okręgowym, że istotne okoliczności sprawy zostały w sprawie ustalone.

Skarżący akcentuje, że dowód z przesłuchania stron byłby istotny z punktu widzenia wykładni § 7 ust.5 umowy stron regulującego tzw. opłatę za gotowość.

Należy mieć jednak na uwadze niezaprzeczoną przez apelującego okoliczność podniesioną w odpowiedzi na apelacji, że obie strony mają nowe zarządy, powołane już po zawarciu umowy oraz aneksu nr (...).

To twierdzenie jest zresztą zgodne z dołączonymi do pozwu dokumentami(k.13-16,25-28).

Zatem słuchanie aktualnych zarządców obu stron, którzy nie zawierali umowy oraz przedmiotowego aneksu, na okoliczności wskazane w środku odwoławczym jest oczywiście zbędne, gdyż osoby te nie mają wiadomości, o które chodzi apelującemu.

Nie także zarzucane w środku odwoławczym naruszenie art. 65 § 1 i 2 kc

Zgodzić się bowiem należy z Sądem Okręgowym, że treść § 5 ust.7 umowy nie budzi wątpliwości.

W tym postanowieniu umownym strony określiły, że w przypadku dostarczenia do zagospodarowania mniejszej ilości zmieszanych odpadów komunalnych niż (...)w roku 2013r., (...) rocznie w latach 2014-2015 i (...) w roku 2016 ( ilości dotyczące lat 2014-2016 zostały następnie zmienione w aneksie nr (...)) powód/pozwany wzajemny zapłaci pozwanemu/powodowi wzajemnemu za każdy 1 Mg różnicy pomiędzy wartościami wyżej wskazanymi a rzeczywiście dostarczoną w danym roku ilością Mg odpadów do zagospodarowania, stawkę za gotowość wynoszącą kwotę 64, 80 zł netto.

Z kolei w aneksie nr (...) do tej umowy, zawartym 28.06.2013r. strony postanowiły, że w zakresie w jakim na podstawie umowy Związek będzie kierował do zagospodarowania przez spółkę zmieszane odpady komunalne pochodzące z (...) (Gmina O.), zagospodarowanie tych odpadów będzie następować poprzez ich składowanie w instalacji bez sortowania.

Skoro wyraźnie w aneksie wskazano, że pozwany/powód wzajemny będzie „zagospodarowywał” te niesortowane odpady poprzez ich składowanie, to oczywistym jest, że także te odpady winny być uwzględniane przy ustalaniu ilości dostarczonych przez powoda/pozwanego wzajemnego do zagospodarowania „zmieszanych odpadów komunalnych” w rozumieniu § 5 ust.7 umowy, tym bardziej, że pozwany/powód wzajemny za zagospodarowanie tych odpadów otrzymał wynagrodzenie, co wyraźnie wynikało także z aneksu nr (...).

Zatem pobieranie za te odpady dodatkowo opłaty „za gotowość” tym bardziej nie znajdowało żadnego uzasadnienia.

Taka opłata miała przecież stanowić rekompensatę za to, że pozwany/powód wzajemny nie otrzymał do zagospodarowania umówionej ilości zmieszanych odpadów komunalnych i w związku z tym nie uzyskał wynagrodzenia za ich zagospodarowanie.

Żaden argument nie przemawia za tym, by odpady niesortowane nie stanowiły w świetle postanowień umowy stron „zmieszanych odpadów komunalnych”, o których mowa w § 5 ust. 7 umowy.

Odpady niesortowane są nawet bardziej zmieszane niż sortowane.

Skarżący jako jedyny argument mający uzasadniać naruszenie przez Sąd Okręgowy zasad wykładni umowy powołuje zachowanie powoda/pozwanego wzajemnego, który zapłacił należność za fakturę z 14.01.2014r., a o zwrot nadpłaty upomniał się dopiero po zapoznaniu się z wynikami kontroli (...).

Takie zachowanie powoda/pozwanego wzajemnego nie może jednak stanowić podstawy do zakwestionowania dokonanej przez Sąd Okręgowy literalnej wykładni postanowienia § 5 ust.7 umowy rozpatrywanej łącznie z aneksem nr (...).

Jak to już wskazano zapłata tej faktury w całości było wynikiem omyłki pracowników powoda/pozwanego wzajemnego, którzy nie wzięli pod uwagę jednoznacznej treści łączącego strony stosunku prawnego, w tym także aneksu nr (...).

Na to, że zachodzi takie przeoczenie wskazują m.in. zeznania świadka K. S..

Sama umowa liczy sobie 19 stron, natomiast 7 aneksów do niej – zawartych w samym tylko roku 2013r., liczy sobie kilkakrotnie więcej stron.

Mogło zatem dojść do pomyłki, o której wspomniała świadek K. S., tym bardziej, że każdy rodzaj odpadów rozliczany był osobnymi dokumentami, o czym zeznał św. M. M.

Ponieważ nie zachodziły podstawy do pominięcia odpadów niesortowanych przy ustalaniu ilości dostarczonych do zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych w rozumieniu § 5 ust.7 umowy, to dostarczenie przez powoda/pozwanego wzajemnego w roku 2015r. łącznie 169.046,12 Mg odpadów sortowanych i nie sortowanych nie dawało podstaw do naliczenia za ten rok jakiejkolwiek opłaty za gotowość. Powód/pozwany wzajemny dostarczył bowiem w tym roku taką ilość zmieszanych odpadów komunalnych, która przekraczała limit określony w umowie. Wszak powód/pozwany wzajemny powinien dostarczyć w 2015r. jedynie 164.000 Mg, co wynikało z § 3 aneksu nr (...).

Zatem słusznie uznał Sąd Okręgowy powództwo wzajemne w tej części za nieuzasadnione.

Odnośnie natomiast do powództwa wzajemnego dotyczącego należności za rok 2016, to słusznie wskazał Sąd Okręgowy, że w tym okresie pozwany/powód wzajemny nie był w stanie odbierać i zagospodarowywać odpadów od powoda/pozwanego z uwagi na brak możliwości ich składowania, o czym zeznała nie tylko świadek K. S., lecz także świadek M. M..

Brak jest podstaw do kwestionowania w tym zakresie ustaleń Sądu Okręgowego opartych na prawidłowo ocenionym materiale dowodowym, z którego wynika, że już od końca 2015r. z uwagi na wypełnienie się kwatery (...) pozwany/powód wzajemny nie był już w stanie przyjmować odpadów od powoda/pozwanego wzajemnego - o czym poinformował swego kontrahenta- i obie strony podjęły działania mające na celu zagospodarowanie odpadów przez inne podmioty

Domaganie się za ten okres opłaty za niedostarczenie odpadów, których pozwany/powód wzajemny i tak nie byłby w stanie zagospodarować nie znajdowałoby żadnego uzasadnienia.

Pozwany/powód wzajemny w piśmie do powoda/pozwanego wzajemnego z 4.09.2015r. informującym o trudnościach z odbiorem odpadów wskazał, że obie strony mają wspólny cel jakim jest zapewnienie zagospodarowania odpadów pochodzących z naszej aglomeracji.

W sprzeczności z tą argumentacją pozostaje domaganie się zapłaty za gotowość do przyjęcia odpadów w roku 2016, której to gotowości pozwany/powód wzajemny wówczas nie posiadał.

Z zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego nie można odmówić słuszności jedynie w części zarzutowi naruszenia art. 405 kc.

Rzeczywiście mamy tu bowiem do czynienia z przypadkiem nienależnego świadczenia bowiem zobowiązanie powoda do zapłaty za gotowość w zakresie nie uwzględniającym odpadów z Gminy O. nie istniało.

Kwestia ta nie ma istotnego znaczenia w sytuacji, gdy skarżący nie powołuje się na żadną okoliczność, która na mocy art. 411 kc wyłączałaby obwiązek zwrotu nienależnego świadczenia.

Okolicznością taką nie jest z całą pewnością omyłkowa zapłata należności, która w rzeczywistości nie należała się pozwanemu/powodowi wzajemnemu, bowiem nie wynikała ona z treści łączącego ich stosunku umownego.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu w instancji odwoławczej znajdowało oparcie w art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 391 § 1 kpc oraz § 2 pkt 7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Mikołaj Tomaszewski

Niniejsze pismo nie wymaga podpisu własnoręcznego na podstawie § 21 ust. 4 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym.

starszy sekretarz sądowy
Joanna Forycka