Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UWŁ

Sygnatura akt

II K 94/21

Jeżeli został złożony wniosek o uzasadnienie wyroku jedynie co do rozstrzygnięcia o karze i o innych konsekwencjach prawnych, można wypełnić część 3–8 formularza

1.USTALENIE FAKTÓW

0.1. Wyroki wydane wobec skazanego

Lp.

Sąd, który wydał wyrok albo wyrok łączny

Data wyroku albo wyroku łącznego

Sygnatura akt sprawy

1.

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej,

15 października 2019 roku

II K 854/19

2.

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej

30 października 2019 roku,

II K 1174/19

3.

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej

02 października 2020 roku

II K 539/20

4.

Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

08 października 2020 roku

III K 844/20

5.

Sąd Rejonowy w Świnoujściu

19 listopada 2020 roku

II K 396/20

6.

Sądu Rejonowy w Rudzie Śląskiej

23 grudnia 2020 roku

II K 797/20

7.

Sąd Rejonowy w Chorzowie

11 stycznia 2021 roku

VII K 484/20

0.1.1.2. Inne fakty

1.2.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

Względem skazanego zapadły wyżej opisane wyroki, mocą których wymierzono mu kary – odpowiednio ograniczenia wolności i pozbawienia wolności, przy czym skazany wykonał już karę wymierzoną przez Sąd Rejonowy w Świnoujściu.

dane o karalności

informacja o pobytach i osadzeniach

informacja kuratora

wydruki z systemu NOE-SAD

39-40

63-64

47

54-60

2.

W warunkach wolnościowych skazany mieszkał w R., wskazał odrębny adres dla doręczeń – na adres zamieszkania swoich rodziców. Jest rozwiedziony, jest ojcem czworga dzieci w wieku odpowiednio 12, 6-7, 5-6 i 5 lat pochodzących z różnych związków. Poza najmłodszym dzieckiem, skazany został pozbawiony władzy rodzicielskiej. Oświadczył kuratorowi, że łącznie posiada zobowiązania alimentacyjne wobec dzieci w kwocie 980 zł. W płatnościach częściowo pomaga mu matka. Pozostając na wolności dorywczo wykonywał prace wykończeniowe, kiedyś pracował w górnictwie. W ostatnich latach tylko raz doprowadzony został do izby wytrzeźwień – w połowie 2020 roku. W 2014 roku zakończył terapię odwykową, uczęszczał od tego czasu na spotkania AA.

wywiad kuratora

oświadczenie skazanego

19-20

89

1.2.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---

nie dotyczy

----

----

1.Ocena Dowodów

0.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.2.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.2.

Dowody wskazane wyżej w ramach ustaleń z pkt 1.2

Dowody zebrane w niniejszej sprawie, obejmujące w przeważającej mierze dokumenty urzędowe były w pełni wiarygodne. Nie noszą śladów bezprawnej ingerencji w ich merytoryczną treść ani w fizyczną strukturę. Żadna ze stron postępowania nie zgłaszała jakichkolwiek uwag w tym zakresie, nie wniesiono także o uzupełnienie materiału dowodowego o jakieś dodatkowe dokumenty. To tylko przekonuje, że także wedle stanowiska stron materiał dotąd zebrany był kompletny i uzasadniał wydanie wyroku łącznego.

0.1.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

0.2.(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.2.1 albo 1.2.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---

nie dotyczy

nie dotyczy

1.PODSTAWa KARY ŁĄCZNEJ

Lp.

Sąd, który wydał wyrok albo wyrok łączny, data wydania wyroku albo wyroku łącznego i sygnatura akt sprawy

Kary lub środki karne podlegające łączeniu

1.

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej, 15 października 2019 roku, II K 854/19

Kara 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, zaliczono na poczet kary ograniczenia wolności okres zatrzymania od dnia 20 lutego 2019 roku od godz. 17:30 do dnia 21 lutego 2019 roku do godz. 17:15, uznając ją za wykonaną w wymiarze 2 dni, skazany nie przystąpił jeszcze do wykonania kary.

2.

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej, 30 października 2019 roku, II K 1174/19

kara 4 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, postanowieniem z dnia 14 listopada 2019 roku uzupełniono wyrok w ten sposób, że zaliczono na poczet kary ograniczenia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 23 kwietnia 2019 roku od godz. 17:30 do dnia 23 kwietnia 2019 roku do godz. 19:15, uznając karę za wykonaną w wymiarze 2 dni, skazany nie przystąpił jeszcze do wykonania kary.

3.

Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu, 08 października 2020 roku, III K 844/20

kara 1 roku ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym, skazany nie przystąpił jeszcze do wykonania kary.

4.

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej, 02 października 2020 roku, II K 539/20

kara 4 miesięcy pozbawienia wolności, zaliczono na poczet kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 23 kwietnia 2019 roku od godz. 22:20 do dnia 24 kwietnia 2020 roku do godz. 12:55, uznając ją za wykonaną w wymiarze 1 dnia, skazany nie przystąpił jeszcze do wykonania kary.

5.

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej, 23 grudnia 2020 roku, II K 797/20

kara 6 miesięcy pozbawienia wolności, zaliczono na poczet kary okres zatrzymania w dniu 24 kwietnia 2020 roku od godz. 19:10 do godz. 20:40 uznając karę za wykonaną w wymiarze 1 dnia, skazany aktualnie wykonuje karę pozbawienia wolności od dnia 02 lipca 2021 roku.

6.

Sądy Rejonowy w Chorzowie, 11 stycznia 2021 roku, VII K 484/20

kara 3 miesięcy pozbawienia wolności, zaliczono na poczet kary okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniu 22 czerwca 2020 roku od godz. 12:40 do godz. 15:45 uznając karę za wykonaną w wymiarze 1 dnia, skazany nie przystąpił jeszcze do wykonania kary.

Zwięźle o powodach połączenia kar lub środków karnych z wyjaśnieniem podstawy prawnej

Orzekając w niniejszej sprawie Sąd stosował przepisy Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 w zw. z art. 81 ust. 1 i 2 tej ustawy oraz w zw. z art. 4 §1 kk.
Sąd miał na uwadze, że część wyroków zapadła i uprawomocniła się przed wejściem w życie tej ustawy nowelizującej (punkty I i II części wstępnej wyroku łącznego) a spośród wyroków zapadłych i uprawomocnionych po wejściu w życie tej ustawy nowelizującej (punkty III, VI i VII części wstępnej wyroku łącznego) wszystkie czyny popełnił skazany przed wejściem w życie tej ustawy. Stan prawny obowiązujący przed tą datą był dla skazanego korzystniejszy – ustawa względniejsza w rozumieniu art. 4 §1 kk. Zgodnie z ówczesnym stanem prawnym łączeniu podlegają wyłącznie kary dotąd niewykonane, a skazany wykonał już karę pozbawienia wolności z wyroku Sądu Rejonowego w Świnoujściu (punkt V części wstępnej wyroku łącznego). Gdyby orzekać na obecnym stanie prawnym kara ta musiałaby zostać objęta węzłem kary łącznej i surowsze byłyby ogólne granice kary łącznej, jak i surowszy in concreto byłby wymiar kary łącznej wymierzonej w wyroku łącznym - kary podlegającej faktycznemu wykonaniu. W odniesieniu do kar ograniczenia wolności, na gruncie obecnego stanu prawnego nie byłoby możliwe połączenie węzłem kary łącznej wszystkich kar, a jedynie kar z wyroków opisanych w punktach I i II części wstępnej wyroku łącznego (argument z art. 85 §1 kk w obecnym brzmieniu). Należało także mieć na uwadze brzmienie przepisów art. 81 tej ustawy nowelizującej przewidującej orzekanie na gruncie aktualnie obowiązującego stanu prawnego wyłącznie co do kar prawomocnie wymierzonych po wejściu w życie tej nowelizacji.

Sąd zdecydował o odrębnym połączeniu węzłami kar łącznych – kar ograniczenia wolności (wymierzono karę łączną ograniczenia wolności) oraz kar pozbawienia wolności (wymierzono karę łączną pozbawienia wolności) z następujących przyczyn. W pierwszej kolejności należało mieć na uwadze treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2019 roku, P 20/17, gdzie stwierdzono niezgodność z Konstytucją mechanizmu automatycznego łączenia kar pozbawienia wolności z karami ograniczenia wolności na gruncie art. 87 kk. Sąd uwzględnił jednocześnie względy prewencyjno-wychowawcze, a nade wszystko konieczność realizacji celów kar ograniczenia wolności orzeczonych w sprawach jednostkowych jak i celów kar pozbawienia wolności. Sąd zdecydował dać szansę skazanemu na to, aby w praktyce pokazał, że w istocie – jak zapewniał na rozprawie – „wychodzi na prostą”. Nie można abstrahować od tego, że żadna z kar jednostkowych ograniczenia wolności nie została dotąd zamieniona na karę zastępczą pozbawienia wolności w trybie art. 64-65 kkw. Orzekanie w takich warunkach kary łącznej pozbawienia wolności w oderwaniu od przywołanego poglądu Trybunału Konstytucyjnego oznaczałoby zaś faktyczne ukształtowanie takiej sytuacji, jakby względem skazanego orzeczono o karach zastępczych pozbawienia wolności w odniesieniu do łączonych kar ograniczenia wolności. Skoro dotąd skazany nie dał podstaw do wdrożenia względem niego rygoru kary zastępczej (procesowo nie stwierdzono, aby uchylał się od wykonania kar ograniczenia wolności), a obecnie pozostaje on w izolacji penitencjarnej, należało dać skazanemu szansę na to, aby po wyjściu na wolność dobrowolnie wykonał kary ograniczenia wolności w ramach orzeczonej kary łącznej. Trzeba tu dodać, że takie ukształtowanie kary łącznej i jej postaci będzie najpełniej realizowało cele wychowawcze oraz prewencyjne. Nic tak dobrze nie wdraża do życia społecznego i tak dobrze nie kształtuje prawidłowych postaw życiowych skazanego jak praca rozumiana jako konieczność wykonywania codziennie określonych obowiązków. Kara łączna ograniczenia wolności pozwoli zaś utrzymać i skierować skazanego na właściwą drogę życiową po opuszczeniu zakładu karnego. Oddziaływać to będzie zatem na skazanego w ujęciu prewencji jak i wychowania. Ogół rozstrzygnięć w wyroku łącznym miał zatem na celu takie ukształtowanie sytuacji prawno-karnej skazanego, aby możliwie kompleksowo realizowane były cele procesu karnego, jak i cele poszczególnych wymierzonych mu kar, co nakierowane jest na poprawę funkcjonowania skazanego w codziennym życiu (cele wychowawcze), uchronienie skazanego jak i społeczeństwa przed powrotem skazanego do przestępnej aktywności (cele prewencyjne – ogólne i indywidualne co do osoby skazanego) oraz dostarczenie skazanemu bodźców represyjnych kary, gdyż musi on realnie odpokutować za popełnione przestępstwa, a wymierzenie mu dwóch różnych rodzajowo kar łącznych wpisywało się właśnie w zakres wskazanych wyżej determinantów. Wymierzenie mu jednej kary łącznej pozbawienia wolności byłoby niezasadne i stanowiłoby przysłowiową „drogę na skróty”.

Co do orzeczenia o karze łącznej ograniczenia wolności z punktu 1 wyroku łącznego (wyroki opisane powyżej pod Lp. 1, 2 i 3) oraz o karze pozbawienia wolności z punktu 3 wyroku łącznego (wyroki opisane powyżej pod Lp. 4, 5 i 6):

Art. 569 §1 kpk kreuje procesową podstawę wymierzenia kary łącznej w wyroku łącznym.
Art. 85 §1 i 2 kk z kolei przewiduje, że jeżeli względem skazanego wymierzono kary tego samego rodzaju, albo też kary różnorodzajowe ale podlegające łączeniu wymierza się karę łączną, której podstawą są kary podlegające wykonaniu (a więc kary dotąd niewykonane). Art. 86 §1 i 3 kk z kolei przewiduje, że wymiar kary łącznej zawiera się pomiędzy najsurowszą z kar podlegających łączeniu a sumą tychże kar, przy czym w odniesieniu do kary łącznej ograniczenia wolności górną granicą kary łącznej są 2 lata tejże kary, a w przypadku kary łącznej pozbawienia wolności jest to 15 lat. Orzekając karę łączną ograniczenia wolności należy określić na nowo postać tej kary jak i rodzaj obowiązków.

1.WYMIAR KARY

Przytoczyć okoliczności, które sąd uwzględnił przy wymiarze kary łącznej

Uwagi wspólne względem obu kar łącznych wymierzonych w wyroku łącznym.

Instytucja kary łącznej nie jest instrumentem łagodzenia odpowiedzialności karnej skazanego i obniżania ogólnego wymiaru orzeczonych wobec niego kar jednostkowych. Kara łączna służyć ma z jednej strony racjonalizacji polityki penalnej jak i indywidualizacji odpowiedzialności skazanego, skwitowania – w ujęciu prawnokarnym – jego przestępnej aktywności w przeciągu pewnego okresu czasu. Kara łączna w tym ujęciu ma obrazować niejako bezprawną aktywność skazanego i odzwierciedlać musi ogólny zakres wyrządzonego bezprawia – naruszeń porządku prawnego i skutkującego przez to naruszeniem normalnego życia społecznego-gospodarczego.

Istnieją 3 modele wymiaru kary łącznej – kumulacja kar, gdzie kara łączna jest sumą kar podlegających łączeniu, absorpcja kar, gdzie kara łączna odpowiada najsurowszej karze jednostkowej podlegającej łączeniu i pochłania przez to inne łączone kary oraz model tzw. asperacji zawierający się pomiędzy obu poprzednimi tj. kara łączna jest wymierzana w wysokości pomiędzy najsurowszą jednostkową a sumą tychże kar. Sąd w składzie orzekającym w tej sprawie podtrzymuje dotąd wyrażane stanowisko – odwołujące się zresztą do utrwalonych poglądów orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądownictwa powszechnego – wedle którego dwa pierwsze modele kary łącznej są skrajne i jako takie znajdują zastosowanie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Przypadek skazanego i jego „przestępna historia” wyżej przedstawiona nie uzasadniają sięgnięcia po żaden z tych skrajnych modeli wymiaru kary łącznej.

Już wyżej wskazano, że ogół rozstrzygnięć w wyroku łącznym został ukształtowany w taki sposób, aby możliwe najpełniej zrealizować cele procesu karnego jak i cele kar jednostkowych. To rozwiązanie ma charakter kompleksowy i obie kary łączne realizują w tym ujęciu te same cele pozostając w ścisłym związku podmiotowym i funkcjonalnym wzajemnie zresztą w tym aspekcie się uzupełniając i wzmacniając.

Obie kary łączne mają ukazać skazanemu, że jego dotychczasowy tryb życia, nacechowany przestępną aktywnością ostatnich lat, musi znaleźć swój kres. Kary łączne zatem nie mogły być łagodniejsze, aby zapobiec dalszej demoralizacji skazanego (liczba popełnionych przestępstw wskazuje, że jest on sprawcą niepoprawnym, nie szanuje porządku prawnego i przez to popełnionymi przestępstwami uległ demoralizacji prawnej i społecznej). W ujęciu funkcji represyjnej skazany musi zatem odczuć rygor obu kar łącznych, będących – każda odrębnie – sprawiedliwą reakcją na popełnione liczne przestępstwa. Kary te orzeczone w wyroku łącznym są dostatecznie dolegliwe i odczuwalne.

Kary łączne w tym wyroku łącznym wypełnią także funkcje prewencyjne, albowiem skazany odbywając obie kary łączne kolejno zrozumie, że czas pobłażania się skończył i odtąd na łagodne traktowanie skazany nie ma co liczyć. To zaś skłoni skazanego do poważnego przemyślenia swojego życia – co sam już deklarował na rozprawie – i dojścia do wniosku, że popełnianie przestępstw nie popłaca. W zamierzeniu zatem kary łączne tu omawiane odwiodą skazanego od powrotu do przestępstwa.

Układ kar łącznych i ich dwurodzajowość spełnić mają podstawowe założenie kary łącznej w tym przypadku tj. wypełnienie celów wychowawczych. Kara łączna pozbawienia wolności ma stanowić istotny walor represji i właśnie penalno-wychowawczego oddziaływania w warunkach penitencjarnych, z kolei kara łączna ograniczenia wolności, poprzez rygory towarzyszące tej karze, ma spełnić przede wszystkim funkcję wychowawczą i poprawczą – stanowić będzie swoisty etap przejściowy między izolacją penitencjarną w ramach kary łącznej pozbawienia wolności a powrotem skazanego do unormowanego życia społeczno-gospodarczego. W tym ujęciu pozwoli to zrealizować cele resocjalizacyjne i umocnić deklarowaną wolę skazanego „wyjścia na prostą”. Trzeba tu uwzględnić, że skazany dopuszczał się przestępstw przeciwko mieniu i na tym polu, poprzez pracę społeczną w ramach kary ograniczenia wolności zrozumie, że aby zdobyć środki utrzymania i nabywać określone dobra materialne, musi pracować zarobkowo – uczciwie i sumiennie.

W toku orzekania Sąd uwzględnił także ustaloną sytuację osobistą i rodzinną skazanego, jego wolę unormowania własnej sytuacji i jej poprawy. To jednak, że skazany stroni od dłuższego czasu od alkoholu i innych środków, deklaruje poprawę zachowania w życiu społecznych nie zmazuje jednakże wielości popełnionych przestępstw i to na niezbyt długim dystansie czasowym. Jakkolwiek pozytywnie należy ocenić obecną postawę skazanego i wolę poprawy, o tyle właśnie względy prewencyjne jak i wychowawcze oraz represyjne ukarania, oceniane łącznie i kompleksowo wymagały ukształtowania kar łącznych w wyroku łącznym w wymiarach tu omawianych.

Kara łączna ograniczenia wolności – punkt 1 wyroku łącznego:

Sąd wymierzył skazanemu karę łączną 1 roku i 7 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym – 570 godzin pracy ogółem. Połączono karę 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym – 120 godzin pracy ogółem (wyrok opisany w punkcie I części wstępnej wyroku łącznego), karę 4 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym – 80 godzin pracy ogółem (wyrok opisany w punkcie II części wstępnej wyroku łącznego) oraz 1 roku ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym – 480 godzin pracy ogółem (wyrok opisany w punkcie IV części wstępnej wyroku łącznego). Dolną granicą wymiaru kary łącznej była ostatnia ze wspomnianych kar jednostkowych. Górną granicą była suma tychże kar tj. 1 rok i 10 miesięcy ograniczenia wolności.

Określając wymiar godzinowy pracy w ramach kary łącznej ograniczenia wolności Sąd orzekł w ujęciu pośrednim tj. określił wymiar tej pracy na 30 godzin i taki zakres miesięcznego obciążenia skazanego pracą w ramach kary należało ocenić jako sprawiedliwy i wystarczający do realizacji celów tej kary.

Kara łączna pozbawienia wolności – punkt 3 wyroku łącznego:

Sąd wymierzył skazanemu karę łączną 1 roku pozbawienia wolności. Podstawą prawną orzeczenia uczyniono m.in. art. 91 §3 kk, albowiem gdyby czyny przypisane skazanemu poszczególnymi wyrokami jednostkowymi oceniane były w jednym postępowaniu, to objęte zostałyby objęte instytucją ciągu przestępstw z art. 91 §1 kk. Granice kary łącznej zawierały się w zakresie od najsurowszej kary podlegającej łączeniu tj. 6 miesięcy do sumy kar jednostkowych wynoszącej 1 rok i 1 miesiąc.

1.Wymiar Środka karnego

Przytoczyć okoliczności, które sąd uwzględnił przy łącznym wymiarze środka karnego

nie dotyczy

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU łĄCZNym

Zwięźle o powodach uzasadniających inne rozstrzygnięcia z wyroku łącznego, w tym umorzenie postępowania, zaliczenie okresów na poczet kary łącznej

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2 i 4

Na poczet poszczególnych kar łącznych zaliczono skazanemu okresy rzeczywiście wykonanych kar jednostkowych podlegających łączeniu.

5

Postępowanie należało umorzyć w zakresie odnoszonym do rozstrzygnięć zawartych w wyroku opisanym w punkcie V części wstępnej wyroku łącznego, gdyż skazany wykonał już karę wymierzoną tymże wyrokiem.

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6

Odstąpiono od obciążenia skazanego kosztami procesu z uwagi na sytuację osobistą skazanego i jego izolację penitencjarną.

1.PODPIS

Zarządzenia

1.  odnotować – sporządzone przez sędziego referenta

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem i pouczeniem doręczyć skazanemu

3.  kal. z wpływem albo celem uprawomocnienia.

Dnia 13 września 2021 roku