Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2021 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Magdalena Mastej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 września 2021 r. w Kamiennej Górze

sprawy z powództwa E. (...) z siedzibą w G.

przeciwko E. B.

o zapłatę

I  zasądza od pozwanej E. B. na rzecz strony powodowej E. (...) z siedzibą w G. kwotę 8.561,16 zł (słownie złotych: osiem tysięcy pięćset sześćdziesiąt jeden i 16/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 02.11.2020 r. do dnia zapłaty;

II  zasądza od pozwanej E. B. na rzecz strony powodowej E. (...) z siedzibą w G. kwotę 2.317,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.800,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygnatura akt I C 257/21

UZASADNIENIE

Strona powodowa E. (...) z siedzibą w G. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanej E. B. kwoty 8 561,16 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie, strona powodowa wskazała, że dochodzona wierzytelność wynika z zawartej w dniu 6 listopada 2019 r. umowy pożyczki, z której pozwana się nie wywiązała oraz że w następstwie niedotrzymania warunków płatności wierzytelność została przelana na stronę powodową. Strona powodowa wyjaśniła, że na dochodzoną wierzytelność składa się kwota 4 346,40 zł niespłaconego kapitału pożyczki, kwota 75,70 zł odsetek umownych od kapitału do dnia wypowiedzenia umowy, kwota 49,61 zł odsetek umownych naliczonych od dnia wypowiedzenia umowy do dnia sporządzenia pozwu oraz kwota 4 089,45 zł prowizji za udzielenie pożyczki.

W sprzeciwie od nakazy zapłaty pozwana E. B. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana podniosła zarzuty braku legitymacji czynnej powoda, nieistnienia roszczenia, nieudowodnienia podstawy i wysokości dochodzonego roszczenia. Pozwana podniosła, że wierzytelność będąca przedmiotem cesji nie została wystarczająco zindywidualizowana i brak jest dowodu wskazującego, że strona powodowa rzeczywiście nabyła przedmiotową wierzytelność. Pozwana podała, że powodowy Fundusz nie wykazał, żeby pożyczkobiorca zaakceptował warunki umowy, a także, aby otrzymał jakiekolwiek środki pieniężne z tytułu pożyczki. W dalszych pismach procesowych pozwana zarzuciła, że strona powodowa nie zaoferowała pożyczkobiorcy procedury restrukturyzacyjnej zadłużenia o której mowa w art. 75c Prawa bankowego, w umowie znalazły się klauzule abuzywne, szczególnie odnośnie prowizji, a nadto strona powodowa nie przedłożyła wydruku przelewu weryfikacyjnego, który potwierdzałby fakt złożenia oświadczenia woli zawarcia umowy pożyczki przez pozwaną.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. B. zarejestrowała się na stronie internetowej pożyczkodawcy wypełniając formularz internetowy, w którym podała swoje dane. Po poprawnym wypełnieniu formularza internetowego E. B. została poddana procesowi weryfikacji za pomocą udostępnionej przez pożyczkodawcę usługi Instalator, polegającej na weryfikacji wskazanego przez pożyczkobiorcę w formularzu rachunku bankowego. E. B. została przekierowana na stronę bankowości internetowej wybranego przez siebie banku, gdzie dokonała zalogowania do systemów informatycznych banku. W ten sposób nastąpiło automatyczne przypisanie numeru rachunku bankowego pożyczkobiorcy tj. (...) w systemach teleinformatycznych pożyczkodawcy. Jednocześnie dla E. B. zostało automatycznie utworzone konto użytkownika w systemach informatycznych pożyczkodawcy.

Następnie E. B., logując się poprzez internet na swoim koncie użytkownika, złożyła wniosek o udzielenie pożyczki na określoną przez siebie kwotę. Wniosek ten został zaakceptowany przez pożyczkodawcę. Pożyczkodawca dokonał przy tym czynności kontrolnych polegających na zweryfikowaniu pod względem zgodności informacji oraz danych zamieszczonych przez pożyczkobiorcę w formularzu rejestracyjnym, jak również weryfikacji pożyczkobiorcy w bazach danych BIG/BIK.

Dowody: umowa pożyczki nr (...) k. 14-26, potwierdzenie transakcji k. 35.

W dniu 6 listopada 2019 roku pożyczkodawca (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. zawarła z pożyczkobiorcą – pozwaną E. B. umowę pożyczki nr (...). Całkowita kwota pożyczki wynosiła 5 500 zł, prowizja od pożyczki – 5 362,50 zł, odsetki – 751,40 zł, całkowity koszt pożyczki – 6 113,90 zł, całkowita kwota do zapłaty – 11 613,90 zł. Oprocentowanie pożyczki wynosiło 10 %. Pożyczka miała zostać spłacona w 30 miesięcznych ratach w kwocie po 387,13 zł, zgodnie z harmonogramem spłaty począwszy od 15 grudnia 2019 roku. Płatność kolejnych rat ustalono na 15 dzień każdego miesiąca. Płatność ostatniej raty przypadała na 15 maj 2022 roku.

W przypadku nieterminowej płatności zastrzeżono, że pożyczkodawca może naliczyć odsetki w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie. Wypowiedzenie umowy przez pożyczkodawcę, z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia, mogło nastąpić w sytuacji, gdy pożyczkobiorca zalega ze spłatą pożyczki lub jej części przez okres dłuższy niż 30 dni.

Dowody: umowa pożyczki nr (...) z załącznikiem k. 14-27, harmonogram spłaty k.28-29, formularz informacyjny k. 30-34, potwierdzenie transakcji k. 35.

Pożyczka w kwocie 5 500 zł została wypłacona na rachunek bankowy E. B. w dniu 6 listopada 2019 roku.

Dowód: potwierdzenie transakcji k. 35.

W dniu 13 listopada 2019 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. zawarła ze stroną powodową E. (...) z siedzibą w G. umowę sekurytyzacji, na mocy której Spółka (...) przelała na rzecz powodowego Funduszu wierzytelność z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki.

Dowody: wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych k. 6-8,umowa sekurytyzacji k. 11-12, wyciąg z załącznika do umowy sekurytyzacji k. 13, pełnomocnictwa k. 85-88.

W dniu 13 listopada 2019 r. pożyczkodawca sporządził skierowane do E. B. zawiadomienie o dokonanej cesji wierzytelności.

Dowód: pismo informacyjne k. 9-10.

W dniu 30 lipca 2020 r. strona powodowa sporządziła skierowane do pozwanej wezwanie do zapłaty kwoty 356,99 zł.

Dowód: wezwanie do uregulowania zaległości k. 36-37.

W dniu 21 sierpnia 2020 r. strona powodowa sporządziła skierowane do pozwanej wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z wezwaniem do zapłaty kwoty 737,20 zł.

Dowód: wypowiedzenie umowy pożyczki k. 40-41, wezwanie do zapłaty k. 42.

W związku z zaciągniętą w dniu 6 listopada 2019 roku pożyczką pozwana E. B. zalega z zapłatą na rzecz strony powodowej (na dzień 2 listopada 2020 r.) kwoty 8 561,16 zł.

Dowody: umowa pożyczki nr (...) z załącznikiem k. 14-27, harmonogram spłaty k.28-29, formularz informacyjny k. 30-34, potwierdzenie transakcji k. 35, wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych k. 6-8,umowa sekurytyzacji k. 11-12, wyciąg z załącznika do umowy sekurytyzacji k. 13, pełnomocnictwa k. 85-88, wezwanie do uregulowania zaległości k. 36-37, wypowiedzenie umowy pożyczki k. 40-41, wezwanie do zapłaty k. 42, prezentata na pozwie k. 2.

Sąd zważył, co następuje:

Ustaleń stanu faktycznego dokonano w oparciu o przedłożone przez stronę powodową dokumenty, z których najważniejsze znacznie pod kątem orzeczniczym w sprawie miały dokument umowy pożyczki wraz z harmonogramem spłat oraz potwierdzenie wypłaty kwoty pożyczki.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że podstawę roszczenia strony powodowej zawierał art. 509 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią; wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie (art. 513 § 1 k.c.). Sytuacja procesowa nabywcy wierzytelności jest zbliżona do pozycji zbywcy wierzytelności, a zatem w procesie ma obowiązek wykazać nie tylko, że sporną wierzytelność nabył
na podstawie umowy przelewu wierzytelności, lecz również, że nabyta wierzytelność faktycznie przysługiwała pierwotnemu wierzycielowi ( por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 12.07.2006 r., V CSK 187/06, Lex nr 402304). W dalszej kolejności podstawę prawną zawierały przepisy kodeksu cywilnego o umowie pożyczki, jak również przepisy ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim /tekst jednolity Dz.U. 2019, poz. 1083/.

Na podstawie powołanych przepisów, Sąd uznał, że strona powodowa wykazała nie tylko fakt skutecznego zawarcia umowy cesji, na mocy której dokonano przelewu skonkretyzowanej wierzytelności względem pozwanej, lecz również wykazała, że będąca przedmiotem przelewu wierzytelność służyła pierwotnemu wierzycielowi w kwocie wskazanej w pozwie. Zdaniem Sądu okoliczności te zostały wykazane w sposób przekonujący. Strona powodowa nie ograniczyła się bowiem tylko do przedłożenia umowy cesji wierzytelności, ale przedstawiła także umowę pożyczki oraz potwierdzenie wykonania transakcji płatniczej, których wartości dowodowej pozwana skutecznie nie zakwestionowała.

Odnosząc się do podniesionego przez pozwaną zarzutu braku udowodnienia przez stronę powodową faktu zawarcia umowy pożyczki, podkreślić należy, że umowa pożyczki została zawarta przez pozwaną ze zbywcą wierzytelności przy zastosowaniu elektronicznego środka indywidualnego porozumiewania się na odległość. Jak wynika z treści art. 29 ust 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Forma umowy o kredyt konsumencki zatem ma istotne znaczenie dla ochrony interesów konsumenta. Po pierwsze, powinna umożliwiać mu zapoznanie się z warunkami kredytu i analizę jego sytuacji prawnej w związku z zaciągniętym kredytem. Po drugie, zapewniać ma konsumentowi odpowiedni środek dowodowy co do warunków kredytu na wypadek sporu z kredytodawcą, zwłaszcza w postępowaniu sądowym lub mediacyjnym. Wymaganie jakie wynika z art. 29 ust. 1 trzeba interpretować przede wszystkim jako nakaz – skierowany do kredytodawcy – sporządzenia dokumentu obejmującego treść oświadczeń woli złożonych przez kredytodawcę oraz konsumenta i utrwalenia tego dokumentu w odpowiedniej formie. Dokument powinien obejmować również wiele innych informacji, wynikających np. z art. 30–34 wskazanej ustawy. Nowelizacja Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego i niektórych innych ustaw, która weszła w życie 8 września 2016 r. przyniosła przełomowe zmiany dla obrotu gospodarczego. Ustawodawca zdecydował się na dostosowanie przepisów do cyfrowej rzeczywistości i uregulowanie czynności prawnych zawartych w mniej sformalizowany sposób. Ustawodawca jasno określił, że dokumentem nie jest tylko pismo, ale „każdy nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią ( art. 77 ³ k.c.). Jest to definicja dokumentu w znaczeniu prawa materialnego ale i procesowego prawa cywilnego. Takim dokumentem mogą być zatem również kserokopie czy wydruki komputerowe, o ile tylko zawarta jest w nich myśl ludzka. Jeżeli nadto znajduje się w nich tekst i jest możliwe ustalenie osoby, od której on pochodzi (określonej przez ustawodawcę jako „wystawca dokumentu” to stosuje się do nich art. 243 ¹ i nast. k.p.c.). Taki dokument zachowuje zatem funkcję dowodową stosownie do przepisów k.p.c. o mocy dowodowej dokumentów. Natomiast ustalenie autorstwa dokumentu nie może w przypadku takiego dokumentu zostać poczynione w oparciu o domniemanie z art. 245 k.p.c., lecz o ogólne reguły dowodowe obowiązujące w procedurze cywilnej. W celu weryfikacji dokumentu złożonego w formie dokumentowej wystarczające jest ustalenie osoby wyrażającej oświadczenie woli, przy czym nie ma znaczenia, czy nastąpi to na podstawie treści samego dokumentu, czy po sprawdzeniu np. nośnika czy urządzenia, za pomocą którego złożono oświadczenie.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że Sąd dokonał weryfikacji umowy pożyczki na podstawie przedłożonego przez stronę powodową wydruku komputerowego. Z przedłożonego przez stronę powodową wydruku wynikało, że osobą wyrażającą oświadczenie woli jako pożyczkobiorca była E. B., albowiem na umowie pożyczki znajdowały się jej szczegółowe dane osobowe w postaci numeru PESEL, adresu zamieszkania, serii i numeru dowodu osobistego, a także numer telefonu, adres mailowy. Pozwana nie podniosła, że pożyczkodawca znalazł się w posiadaniu jej danych w sposób niedozwolony. Co więcej, dokonana przez Sąd analiza drogi pożyczkobiorcy do uzyskania kredytu, w tym ilość czynności opisana w umowie, które musi pożyczkobiorca wykonać w celu zawarcia umowy, niemal wyklucza możliwość udzielenia pożyczki osobie, która o nią nie wnosiła. Dodatkowo wskazać należy, że pozwana poza ogólnym twierdzeniem, że nie zawierała umowy pożyczki, nie wskazała żadnych faktów, które świadczyłyby o tym, że o udzielenie takiej pożyczki nie wnosiła lub że nie miała potrzeby zawierać takiej umowy lub nie chciała jej zawrzeć.

Warunki umowy pożyczki szczegółowo określały procedurę udzielenia pożyczki, którą E. B. musiała przejść, aby otrzymać pożyczkę. I tak, w pierwszej kolejności zainteresowana zaciągnięciem pożyczki musiała zarejestrować się na stronie internetowej pożyczkodawcy wypełniając formularz internetowy, w którym należało podać swoje dane. Po poprawnym wypełnieniu formularza internetowego E. B. została poddana procesowi weryfikacji za pomocą udostępnionej przez pożyczkodawcę usługi Instalator, polegającej na weryfikacji wskazanego przez pożyczkobiorcę w formularzu rachunku bankowego. E. B. została przekierowana na stronę bankowości internetowej wybranego przez siebie banku, gdzie dokonała zalogowania do systemów informatycznych banku. W ten sposób nastąpiło automatyczne przypisanie numeru rachunku bankowego pożyczkobiorcy tj. (...) w systemach teleinformatycznych pożyczkodawcy. Dopiero wtedy pożyczkodawca mógł poprzez swój profil wnioskować o pożyczkę. Należy zauważyć, że numer rachunku bankowego, na który została wypłacona kwota pożyczki został ujęty w treści umowy pożyczki (pkt 10.4 umowy). W ocenie sądu, opisany proces weryfikacji osób zainteresowanych zaciągnięciem pożyczki, gwarantuje zachowanie bezpieczeństwa obrotu prawnego, a także maksymalnie zapobiega dokonywaniu nadużyć. Weryfikacja osobowa dokonywana przez bankowość elektroniczną wobec E. B. z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością wskazuje, że rachunek bankowy, na który zostały wypłacone środki pieniężne z pożyczki, rzeczywiście należał do E. B.. Pożyczkobiorca bowiem, w toku dokonywania czynności elektronicznych zmierzających do zaciągnięcia pożyczki, został przekierowany do bankowości elektronicznej i zalogował się do banku, w którym posiada rachunek bankowy. Niezrozumiały jest zarzut pozwanej, że strona powodowa nie przedłożyła potwierdzenia przelewu weryfikacyjnego skoro tożsamość pożyczkobiorcy weryfikowano na podstawie samego zalogowania do bankowości internetowej. Dodatkowo trzeba zauważyć, że potwierdzenie wypłaty kwoty 5 500 zł, dokonywane przez firmę pośredniczącą – PayPro S.A. zostało wygenerowane automatycznie, nie nosi cech ingerencji w treść dokumentu. W potwierdzeniu przelewu jednoznacznie zaznaczono, że chodzi o umowę pożyczki nr (...), a przelew zrealizowano w dniu zawarcia tej umowy. Należy również podnieść, że samo zaprzeczenie pozwanej, że kwota pożyczki nie została wypłacona na jej rachunek bankowy jest w tym wypadku niewystarczające, gdyż na pozwanej - podobnie jak na powodzie - ciąży obowiązek wspierania procesu (art. 6 k.c.), oznacza to, że podważając zasadność żądania, powinna podnieść zarzuty merytoryczne i jednocześnie złożyć wnioski dowodowe zmierzające do wykazania prawdziwości faktów stanowiących podstawę tych zarzutów. Z tych względów należało uznać, że pożyczkodawca przeniósł własność przedmiotu pożyczki na pożyczkobiorcę, a zatem, że w niniejszej sprawie do zawarcia umowy pożyczki doszło, a wierzytelność istnieje.

Umowa cesji wierzytelności była kompletna. Załącznik do umowy w sposób skonkretyzowany opisywał sprzedawaną wierzytelność. Nie było wątpliwości, że przedmiotem cesji jest wierzytelność wobec E. B. z tytułu zaciągniętej w dniu 6 listopada 2019 roku pożyczki. Umowa sekurytyzacji wraz z załącznikiem została przez radcę prawnego poświadczona za zgodność z oryginałem, a złożone do akt sprawy dokumenty potwierdzały umocowanie osób do jej zawarcia. Zacieniowanie fragmentu załącznika nie może powodować nieważności samej umowy. Sankcji takiej nie przewidują bowiem żadne przepisy prawa, a zabieg ten ma na celu chronić dane osobowe osób trzecich przed nadmiernym rozproszeniem. Istotne jest, że radca prawny dokonał poświadczenia za zgodność z oryginałem fragmentu dokumentu, który odnosi się do pożyczki zaciągniętej przez pozwaną. Trzeba także zauważyć, iż pozwana nie zażądała zobowiązania strony powodowej do przedłożenia oryginały dokumentu załącznika.

W tym miejscu trzeba odnieść się do zarzutu przedwczesności powództwa z uwagi na nie poinformowanie pozwanej o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Na podstawie przepisów z art. 75c Prawa bankowego w przypadku opóźnienia kredytobiorcy w spłacie kredytu należy poinformować kredytobiorcę o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Przepisy te jednak nie znajdą zastosowania w niniejszej sprawie z racji tego, że strona powodowa nie jest bankiem. Według definicji słowa „Bank” wyrażonej w przepisie art. 2 Prawa bankowego bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. Powodowy Fundusz nie naruszył obowiązku informacyjnego z art. 75c Prawa bankowego.

Sąd nie dopatrzył się w umowie klauzul abuzywnych dotyczących prowizji od pożyczki. Umowa pożyczki została sformułowana jednoznacznie, w umowie podano, że prowizja będzie wynosiła 5 362,50 zł, a zatem świadczenie zostało określone w sposób niebudzący wątpliwości. Postanowienie dotyczące prowizji oraz jej wysokości zostało umieszczone na pierwszej stronie umowy tuż pod postanowieniem stanowiącym o kwocie udzielanej pożyczki i zostało zapisane normalną, widoczną czcionką, a zatem nie mogło być niezauważone przez rozsądnego konsumenta zawierającego umowę. Z tego względu nie można mówić o działaniach przedsiębiorcy zmierzających do dezorientacji czy też wywołania - w jakimkolwiek zakresie - błędnego przekonania u konsumenta co do wysokości pobieranej prowizji. Wysokość naliczonej prowizji nie przekraczała maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu udzielonego konsumentowi w rozumieniu art. 36 a ustawy o kredycie konsumenckim.

Podsumowując, należy wskazać, że zarzuty pozwanej wobec strony powodowej okazały się niezasadne i nie podważyły w żadnym zakresie słuszności dochodzenia od niej zasądzonej należności. Zatem stwierdzić należy, iż w toku procesu strona powodowa wykazała istnienie roszczenia co do zasady jak i wysokości. Pozwana chcąc zwolnić się ze zobowiązania powinna przedstawić dowody wskazujące na to, że roszczenie było zasadne w niższej wysokości niż dochodzona pozwem.

Z uwagi na powyższe Sąd uwzględnił powództwo w całości zasądzając od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 8 561,16 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2.11.2020 r. do dnia zapłaty.

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd wydał na podstawie przepisu art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Dlatego też w punkcie II wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 2 317,00 zł, na którą to składała się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 500,00 zł, kwota
1 800,00 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.