Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód domagał się uchylenia obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanej wynikającego z wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 21 listopada 2017 roku sygn. akt II RC 627/17, poczynając od maja 2019 roku.

W uzasadnieniu wskazał, że dotychczasowe alimenty zostały zasądzone wyrokiem rozwodowym. Powód obecnie utrzymuje się z prowadzonej działalności gospodarczej, z której uzyskuje dochód w wysokości 2000 zł. Pozwana natomiast posiada rentę w wysokości 1000 zł. W połowie 2018 roku u powoda nasiliły się dolegliwości związane z kręgosłupem, co generuje wzrost kosztów jego utrzymania i leczenia oraz zmniejszenie uzyskiwanych dochodów. Z powodu choroby powód nie może wykonywać działalności gospodarczej w takim zakresie jak uprzednio. (k. 3-4)

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

Uzasadniając swoje stanowisko zaprzeczyła twierdzeniom powoda dotyczącym wysokości uzyskiwanego przez niego dochodu. Podniosła, że powód nadal aktywnie prowadzi działalność gospodarczą, nadto posiada liczne lokaty. Podkreśliła, że jej sytuacja finansowa od czasu ostatniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego nie uległa zmianie. Powódka otrzymuje rentę w wysokości 855,89 zł, a łączne koszty jej utrzymania kształtują się na poziomie 1390 zł. (k.48-49)

Sąd ustalił:

Małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 21 listopada 2017 roku sygn. akt II RC 627/17, z winy obu stron. Powyższym wyrokiem zasądzono alimenty od powoda na rzecz pozwanej w kwocie po 450 zł miesięcznie. Strony nie posiadają dzieci pochodzących z ich związku małżeńskiego.

Dowód: akta SO Gliwice sygn. akt II RC 627/17

W dacie zasądzenia tych alimentów powód prowadził działalność gospodarczą w zakresie transportu węgla. Posiadał oszczędności ulokowane na lokatach. Pozwana natomiast otrzymywała rentę z tytułu niezdolności do pracy przyznaną na stałe w wysokości 791 zł. Przeszła operację kręgosłupa. Przekazała córce na podstawie umowy darowizny swój udział w mieszkaniu stanowiącym jej współwłasność wraz z pierwszym mężem. Pozwana nie pracowała w trakcie związku małżeńskiego. Strony zgodnie ustaliły w trakcie rozprawy rozwodowej kwotę przysługujących pozwanej alimentów, która odpowiadała wysokości raty alimentacyjnej ustalonej przez strony ugodą z 5 kwietnia 2017r. zawartą przed Sądem Rejonowym w Rybniku w sprawie sygn. akt IV RC 127/17.

Dowód: akta SO Gliwice sygn. akt II RC 627/17: zeznania stron k. 78-79v.

Powód ma obecnie 58 lat, z zawodu jest tokarzem. Niezmiennie prowadzi działalność gospodarczą, rozwozi węgiel, osiągając średni miesięczny dochód w wysokości 2595 zł.

Powód posiada samochód ciężarowy marki (...), który służy mu do prowadzenia działalności. Koszty utrzymania samochodu to 400 zł miesięcznie paliwo oraz 1400 zł rocznie ubezpieczenie. Nadto posiada samochód osobowy, którego koszt ubezpieczenia rocznie wynosi ok. 500 zł. Powód posiada również oszczędności ulokowane na lokacie w kwocie 79.556,25 zł. W 2017 roku zakończyła się polisa powoda w N. N. i w związku z jej zakończeniem powód otrzymał kwotę 18.000 zł. Na bieżącym rachunku w (...) Bank (...) posiada kwotę 10.079,23 zł.

Powód choruje na nadciśnienie, dnę moczanowa oraz kręgosłup. Raz w miesiącu uczęszcza na prywatne wizyty do neurologa. Uczęszczał na rehabilitację, której koszt wyniósł 249 zł.

Powód mieszka w mieszkaniu własnościowym. Miesięczne koszty mieszkaniowe przedstawiają się następująco: czynsz 295 zł, prąd 80 zł (160 zł co dwa miesiące), gaz 25 zł (50 zł co dwa miesiące) oraz telewizja 45 zł, łącznie: 445 zł.

Pozostałe koszty powoda to:

- wyżywienie 500 zł;

- odzież i obuwie 100-150 zł;

- środki czystości i kosmetyki 150 zł;

- wizyty lekarskie 100 zł;

- leki 130 zł;

Łącznie: 1030 zł.

Powód planuje zmienić zakres prowadzonej działalności i zostać przewoźnikiem świadczącym usługi dla firmy (...). W tym celu zamierza zakupić samochód ciężarowy za kwotę 100. 000 zł.

Pozwana ma obecnie 60 lat. 21 stycznia 2021 roku osiągnęła wiek emerytalny i uzyskała prawo do świadczenia emerytalnego w wysokości 1.123,28 zł. Pozwana przed osiągnięciem wieku emerytalnego pozostawała na rencie z powodu częściowej niezdolności do pracy. Nie podejmowała dodatkowego zatrudnienia z uwagi na stan zdrowia. Posiada orzeczenie o trwałej częściowej niezdolności do pracy.

Pozwana mieszka sama w mieszkaniu stanowiącym jej współwłasność wraz z pierwszym mężem. Miesięczne koszty utrzymania mieszkania przedstawiają się następująco: czynsz 260 zł, prąd 50 zł, gaz 50 zł, łącznie 360 zł.

Pozostałe miesięczne koszty utrzymania pozwanej to:

- wyżywienie 450-500 zł;

- odzież i obuwie 200 zł;

- środki czystości, kosmetyki 120-150 zł;

- telefon 30 zł;

- polisa 70 zł;

- podatek za mieszkanie 7 zł (84 zł rocznie);

- leki 100 – 120 zł;

- bilet komunikacji miejskiej 100 zł.

Łącznie : 1177 zł.

Pierwszy mąż pozwanej raz w miesiącu przekazuje jej środki stanowiące połowę czynszu tj. 255 zł. Pozwana w ostatnim czasie poniosła dodatkowe wydatki mieszkaniowe w postaci nowego junkersa (220zł) oraz nawiewników do okien (2 za 200 zł) i czujnika czadu i dymu (180zł).

Pozwana korzysta z pomocy finansowej córki, która m.in. pożyczyła jej kwotę 400 zł na zakup nowego telefonu.

Dowód: rachunki i potwierdzenia płatności k. 7,9-10, 12-14,81-88, 97-99, 121-134, 146-151, 153-159, 161-164, , 170,186-199 decyzja ZUS k. 50,145, dokumenty bankowe k. 52-72,119-120, polisa na życie k. 73-77, decyzja Prezydenta Miasta k. 78-79,99, orzeczenie ZUS k. 89-90, zeznania stron k. 94v.-95,202-203, dokumentacja medyczna k. 100-107, 135-142, PIT-28 k.111-118, ewidencja przychodów k. 173-185

Stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o wyżej powołane dowody, w postaci dokumentów i zeznań stron. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał za logiczny, spójny, wzajemnie się uzupełniający i wystarczający do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył:

Małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód z winy obu stron, a zatem obowiązek alimentacyjny między nimi kształtuje zasada wyrażona w art. 60 § 1 k.r.o.

Zgodnie z treścią art. 60. § 1 k.r.o. małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

W orzecznictwie przyjęto pogląd, zgodnie z którym pojęcie niedostatku z art. 60 § 1 k.r.o. oznacza tak brak jakichkolwiek środków utrzymania, jak i sytuację, kiedy uzyskane środki nie wystarczają na pełne zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb (uchwała Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, LEX nr 3342; wyrok Sądu Najwyższego z 5 lipca 2000 r., I CKN 226/00, LEX nr 51343). W orzeczeniu z dnia 19 maja 1975 r., III CRN 55/75 (OSN 1976, poz. 133) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że stan niedostatku zachodzi już wtedy, gdy uprawniony nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych pozwalających na pełne zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb, a jeżeli uprawniony jest chory, to do potrzeb tych należą też wydatki na lekarstwa.

Artykuł 60 § 1 k.r.o. reguluje istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego między byłymi małżonkami po orzeczeniu rozwodu, w sytuacji gdy oboje małżonkowie zostali uznani za winnych rozkładu pożycia małżeńskiego (por. uzasadnienie wyroku SN z 3.09.1998 r., I CKN 908/97, LEX nr 34577). Jak podkreślił SN w uzasadnieniu wyroku z 11.02.1997 r., II CKN 73/96, LEX nr 512977, art. 60 § 1 k.r.o.: „przy winie podzielonej małżonków uzależnia żądanie od popadnięcia przez dochodzącego alimentów w niedostatek”.

Zakres świadczeń alimentacyjnych, który ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o., jest bowiem uzależniony z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Ponieważ potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego mogą zmieniać się w czasie, w konsekwencji takim zmianom ulega również zakres obowiązku alimentacyjnego. Dlatego też w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego - zgodnie z art. 138 k.r.o. - a takowa zmiana stosunków może prowadzić do podwyższenia, obniżenia bądź uchylenia obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem chodzi tu o zmianę istotną bądź to w obszarze usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego bądź też możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego, czy też na obu tych płaszczyznach (tak uchwała SN z dnia 16.12.1987r. III CZP 91/86).

W niniejszej sprawie nie zachodzi przesłanka określona w art. 138 krio, albowiem od czasu wydania ostatniego orzeczenia ustalającego obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej tj. wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 21 listopada 2017 roku sygn. akt II RC 627/17 nie nastąpiła istotna zmiana zarówno w sytuacji majątkowej powoda jak i pozwanej oraz ich usprawiedliwionych potrzebach stanowiąca podstawę do uchylenia aktualnego obowiązku alimentacyjnego.

Pozwana obecnie otrzymuje świadczenie emerytalne w wysokości 1.123,28 zł. Wcześniej posiadała rentę w związku z trwałą częściową niezdolnością do pracy. Koszty utrzymania pozwanej kształtują się na poziomie ok. 1.540 zł. Zatem kwota otrzymywanego świadczenia emerytalnego nie pozwala na zaspokojenie wszystkim usprawiedliwionych potrzeb pozwanej, co generuje powstanie po jej stronie stanu niedostatku. Pozwana z uwagi na stan zdrowia nie ma możliwości podjęcia dodatkowego zatrudnienia. Korzysta z pomocy finansowej córki, szczególnie w sytuacji powstania zwiększonych wydatków, takich jak zakup telefonu.

Możliwości zarobkowe powoda kształtują się na poziomie 2595 zł netto. Nadto powód posiada kwotę ponad 79.000 zł oszczędności, zdeponowaną na lokacie. Na rachunku bieżącym powoda znajduje się kwota 10.000 zł. Natomiast miesięczne koszty utrzymania powoda to kwota rzędu 1500 zł. Powód ponosi jeszcze dodatkowe koszty związane z prowadzeniem działalności, niemniej jednak są to koszty, które powód odlicza od uzyskiwanego przychodu. Po odliczeniu kosztów utrzymania powodowi do dyspozycji pozostaje kwota ponad 1.000 zł. Zatem kwota dotychczasowych alimentów mieści się w możliwościach zarobkowych powoda.

Mając na uwadze powyższe sąd na mocy art. 60 § 1 krio w zw. z art. 138 krio oddalił powództwo o uchylenie obowiązku alimentacyjnego.

Z uwagi na wynik postępowania w niniejszej sprawie, Sąd na zasadzie art. 98 k.p.c., zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Z:

1. odpis wyroku z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikowi powoda;

2. kal. 14 dni.

Rb., 20.05.2021r.

SSR Katarzyna Rybczyńska