Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XII Ko 17/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XII Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia S.O. Marzena Tomczyk - Zięba

Protokolant: sekr. sąd. Mikołaj Żaboklicki

w udziałem Prokuratora Wojciecha Pełeszoka i uczestnika postępowania – Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prezesa Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 14 października 2021 r. i 5 listopada 2021 r.

sprawy z wniosku I. F. przeciwko Skarbowi Państwa

w przedmiocie zadośćuczynienia za poniesioną szkodę wynikłe z niesłusznego pozbawienia wolności w sprawie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie o sygn. III K 37/15

na podstawie art. 552 § 1 k.p.k. a contrario

orzeka

1.  wniosek o zadośćuczynienie oddala;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. J. kwotę 144 (sto czterdzieści cztery) złote plus VAT tytułem zwrotu kosztów udzielonej z urzędu pomocy prawnej;

3.  kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UWO

Sygnatura akt

XII Ko 17/21

WNIOSKODAWCA

I. F.

ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

1.

-------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

1.

Kwota 200 000 zł za bezprawne pozbawienie wolności w okresie od 29.08.2015 r. do 23.10.2015 r. w sprawie sygn. III K 37/15 Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie.

--------------------------------------------------

3.

Inne

1.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. Ustalenie faktów

3.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.1.1.

W dniu 20 maja 2015 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie w sprawie sygn. III K 37/15 wydał wobec skazanego I. F. wyrok łączny, w którym orzekł wobec w/wym. dwie kary łączne: pierwsza 5 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, a druga 2 lat i 8 miesięcy pozbawieni wolności. Na poczet wymienionych kar zaliczono skazanemu okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawach, które zostały objęte wyrokiem łącznym. Powyższy wyrok uprawomocnił się w dniu 2 lipca 2015 r.

wyrok z dnia 20 maja 2015 r. wraz ze stwierdzeniem prawomocności

631-644 akt sprawy III K 37/15

3.1.2.

W dniu 20 sierpnia 2015 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie wydał postanowienie w trybie art. 420 k.p.k., w którym zmieniono rozstrzygnięcie z wyroku łącznego dotyczące dokonanych zaliczeń okresów rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet orzeczonej kary łącznej 5 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności. Powyższe postanowienie uprawomocniło się w dniu 5 października 2015 r.

postanowienie z dnia 20 sierpnia 2015 r.

739-741 akt sprawy III K 37/15

postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5 października 2015 r.

810-812 akt sprawy III K 37/15

3.1.3.

W dniu 11 września 2015 r., w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie z dnia 20 sierpnia 2015 r., Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie wydał postanowienie w trybie art. 463§1 k.p.k., w którym zmieniono rozstrzygnięcie z wyroku łącznego dotyczące dokonanych zaliczeń okresów rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet orzeczonej kary łącznej 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności. Powyższe postanowienie uprawomocniło się w dniu 5 października 2015 r.

postanowienie z dnia 11 września 2015 r.

783-786 akt sprawy III K 37/15

postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5 października 2015 r.

810-812 akt sprawy III K 37/15

3.1.4.

W związku z wpłynięciem w dniu 21 października 2015 r. do Aresztu dokumentacji wykonawczej z wyroku łącznego z dnia 20 maja 2015 r. sygn. III K 37/15, zarządzeniem sędziego penitencjarnego z dnia 23 października 2015 r. wydanym w sprawie sygn. VIII Pen 530/15 zmieniono kolejność wykonywania kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec skazanego I. F. i zarządzono jego natychmiastowe zwolnienie. I. F. został zwolniony w dniu 23 października 2015 r. o godz. 17:00 z uwagi na to, że w wyroku łącznym orzeczono karę niższą od okresu odbytych i połączonych już kar pozbawienia wolności.

Do czasu wprowadzenia wyroku łącznego do wykonania, I. F. odbywał kary pozbawienia wolności orzeczone poszczególnymi wyrokami, które następnie objął wyrok łączny.

zarządzenie i nakaz zwolnienia z dnia 23 października 2015 r., pismo zastępcy Dyrektora AŚ, zawiadomienie o zwolnieniu ze sprawy

31, 32, 40-41 akt sprawy VIII Pen 530/15

3.1.5.

W dniu 15 lipca 2016 r. I. F. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego złożył pozew do Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu W. B. i Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie "o zadośćuczynienie za bezprawne pozbawienie wolności ponad wymiar orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności" i zapłatę na jego rzecz z tego tytułu kwoty 200 000 zł.

Z uwagi na brak zainteresowania tokiem postępowania cywilnego, popełnienie kolejnych przestępstw i ponowne osadzenie I. F. w Areszcie Śledczym, postępowanie cywilne postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2017 r. zostało zawieszone, a następnie postanowieniem z dnia 8 maja 2018 r. umorzone.

pozew i pełnomocnictwo

8 - 15 akt sprawy sygn. I C 873/16

protokół rozprawy oraz postanowienie z dnia 5 kwietnia 2017 r.

97 - 99 akt sprawy sygn. I C 873/16

postanowienie o umorzeniu postępowania z dnia 8 maja 2018 r.

134 akt sprawy sygn. I C 873/16

zeznania wnioskodawcy

120v, 138v

3.1.6.

Pozwem o odszkodowanie z dnia 21 marca 2021 r., który wpłynął do tut. Sądu w dniu 7 kwietnia 2021 r., I. F. wniósł o odszkodowanie za "bezprawne więzienie mnie bez wyroku i innych podstaw prawnych w okresie od 29.08.2015 r. do 23.10.015 r." i zasądzenie na jego rzecz z tego tytułu kwoty 200 000 zł.

Na rozprawie w dniu 14 października 2021 r. wnioskodawca sprecyzował, że żąda zadośćuczynienia a nie odszkodowania w kwocie 200 000 zł za bezprawny pobyt w więzieniu przez 2 miesiące.

pozew o odszkodowanie

2

zeznania wnioskodawcy

119v-120

3.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.2.1.

Wnioskodawca był pozbawiony wolności bez wyroku i podstaw prawnych.

pozew o odszkodowanie

2

częściowo zeznania wnioskodawcy

119v-120v

4.  ocena DOWODów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

3.1.1, 3.1.2, 3.1.3, 3.1.4, 3.1.5

dokumenty z akt sprawy sygn. III K 37/15, VIII Pen 530/15, I C 873/16

Wskazane dokumenty są bezsporne. Są to: prawomocny wyrok łączny wydany w sprawie III K 37/15 i prawomocne postanowienia wydane w tej sprawie, jak również w sprawie cywilnej dotyczącej tego samego roszczenia. Zarządzenie i nakaz zwolnienia z dnia 23 października 2015 r., pismo zastępcy Dyrektora AŚ, zawiadomienie o zwolnieniu ze sprawy ze sprawy VIII Pen 530/15 również są bezsporne i dotyczą zwolnienia wnioskodawcy z Aresztu Śledczego oraz wskazanie przyczyn tego stanu rzeczy. Treść pozwu oraz pełnomocnictwa, a także protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2017 r. oraz postanowienia o zawieszeniu postępowania, a następnie jego umorzeniu ze sprawy I C 873/15 w sposób niewątpliwy wskazują, że wnioskodawca za pośrednictwem pełnomocnika dochodził już kwoty 200 000 zł w związku z tym samym roszczeniem przed sądem cywilnym. Z zeznań wnioskodawcy wynika, że nie wie co się z tym postępowaniem działo, gdyż ponownie został pozbawiony wolności i przebywal w areszcie.

3.1.6

pozew o odszkodowanie

Treść pozwu z dnia 21 marca 2021 r. nie budzi wątpliwości co do żądania, tym bardziej, że zostało ono sprecyzowane na rozprawie przez wnioskodawcę, co nie oznacza, że żądanie odszkodowania czy zadośćuczynienia jest zasadne.

zeznania wnioskodawcy

W części zasługują na uwzględnienie, a mianowicie w zakresie w jakim wnioskodawca zeznał, że w wyroku łącznym z dnia 20 maja 2015 r. wymierzono mu karę niższą od okresu odbytych i połączonych już kar pozbawienia wolności. Zasługują na uwzględnienie jego zeznania, w których przyznał, że podpisał pełnomocnictwo do prowadzenia sprawy cywilnej, ale nie wie co się w tej sprawie działo bo nie miał kontaktu z "obrońcą" i że w czasie kiedy sprawa miała miejsce był pozbawiony wolności. Zeznania wnioskodawcy w powyższym zakresie korespondują z całokształtem zebranego w sprawie materiału dowodowego, dlatego są wiarygodne.

4.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.2.1.

pozew o odszkodowanie i częściowo zeznania wnioskodawcy

Nie zasługuje na uwzględnienie ta argumentacja wnioskodawcy zawarta w zeznaniach i treści pozwu, z której wynika, że wnioskodawca w okresie od 29.08.2015 r. do 23.10.2015 r. był pozbawiony wolności bez wyroku i innych podstaw prawnych. Faktem jest bowiem, że w wyroku z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie III K 37/15 sąd orzekł karę łączną niższą niż suma kar odbytych przez wnioskodawcę, nie mniej jednak do czasu wprowadzenia wyroku łącznego do wykonania, wnioskodawca odbywał kary pozbawienia wolności orzeczone za przestępstwa poszczególnymi prawomocnymi wyrokami. Nie można zatem mówić, że odbywał kary bez wyroku i podstawy prawnej. Dodać przy tym należy, że wnioskodawca jest osobą kilkudziesięciokrotnie karaną (dokładnie 40 - krotnie).

PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

1.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.

200 000

------------------------------------------------

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Zgodnie z treścią art. 552§1 k.p.k. oskarżonemu, który w wyniku wznowienia postępowania, kasacji lub skargi nadzwyczajnej został uniewinniony lub skazany na łagodniejszą karę, służy od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę oraz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłe z wykonania względem niego w całości lub w części kary, której nie powinien był ponieść.

Już pobieżna analiza treści wskazanego przepisu oraz sytuacji w jakiej znalazł się wnioskodawca prowadzi do wniosku, że jego żądanie o zadośćuczynienie nie może zostać uwzględnione i wniosek należy oddalić. Wnioskodawca domaga się bowiem zadośćuczynienia za pozbawienie go wolności ponad wymiar orzeczonej w wyroku łącznym kary łącznej pozbawienia wolności. Tymczasem o żadnej takiej sytuacji nie wspomina przepis art. 552 k.p.k. Sam wnioskodawca był tego świadomy bowiem na rozprawie w dniu 5 listopada 20121 r. wskazał, że nie ma podstawy prawnej z art. 552 k.p.k., że czytał ten przepis i że z pewnością sąd umorzy postępowanie (k.139)

Dodatkowo wskazać należy, że zgłaszając się do niniejszego postępowania Skarb Państwa reprezentowany przez Prezesa Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie, wniósł o oddalenie wniosku w całości z uwagi na przedawnienie roszczeń wnioskodawcy. Wskazał, że zgodnie z treścią art. 555 k.p.k. roszczenie służące ewentualnie wnioskodawcy przedawniło się w dniu 2 lipca 2016 r., a więc po upływie roku od uprawomocnienia się wyroku z dnia 20 maja 2015 r. sygn. III K 37/15. Jednocześnie żadne zasady współżycia społecznego nie uzasadniają uwzględnienia żądania, gdyż wnioskodawca nie wskazał na żadne przeciwności, które uniemożliwiły mu złożenie wniosku w terminie.

Powyższe stanowisko, nie odnosząc się już nawet do braku przesłanek z art. 552 k.p.k., jest zasadne tym bardziej, że wnioskodawca już raz złożył pozew o zadośćuczynienie za bezprawne - jego zdaniem - pozbawienie go wolności i dochodził tych samych roszczeń przed cywilnym w sprawie I C 873/16 Sądu Okręgowego Warszawa - Praga. Okoliczność, że nie kontaktował się z pełnomocnikiem a potem został pozbawiony wolności i nie wiedział co się w sprawie dzieje - w wyniku czego postępowanie najpierw zostalo zawieszone, a potem umorzone - w żaden sposób go nie usprawiedliwia, przeciwnie świadczy o braku dbałości o swoje sprawy.

Inne

3.

1.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

1.

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.

Oddalenie wniosku w całości z uwagi na brak podstawy prawnej.

Nie było takiego żądania, w związku z tym sąd nie orzekał w przedmiocie odsetek, skoro jednak żądanie zasądzenia kwoty głównej zostało oddalone w całości, to oczywistym jest, że rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek byłoby takie samo.

Inne

3.

1.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Sąd zasądził na rzecz pełnomocnika wnioskodawcy kwotę 144 zł plus podatek VAT tytułem zwrotu kosztów udzielonej z urzędu pomocy prawnej. Powyższa kwota wynika z obecności pełnomocnika na 2 terminach rozprawy i jest zgodna z treścią §17 ust. 6 i §20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Jednocześnie Sąd uznał, że ani stopień skomplikowania sprawy, ani jej obszerność nie uzasadniała przyznania pełnomocnikowi stawki wyższej niż podstawowa.

3

Sąd obciążył kosztami postępowania Skarb Państwa albowiem zgodnie z treścią art. 554§4 k.p.k. postępowanie jest wolne od kosztów sądowych.

PODPIS