Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

P. M. wniosła 18 grudnia 2018 roku do tutejszego Sądu wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej P. S. (1) nad jego małoletnią córką P. S. (2) ur. (...). W uzasadnieniu wskazała, że uczestnik jest osoba uzależnioną od alkoholu i środków odurzających, nie ukończył leczenia, które podjął w 2019r. Przestał interesować się córką, nie uczestniczył w jej wychowaniu i nie poczuwał się wobec niej do jakichkolwiek obowiązków, nie płacił także alimentów.

Uczestnik P. S. (1) wnosił o oddalenie wniosku, podnosząc że utrzymuje kontakty z córką i jego zdaniem nie zachodzą przesłanki do pozbawienia go władzy rodzicielskiej. Uważa, że ma dobrą relację z małoletnią i nadal chce się z nią spotykać i uczestniczyć w jej życiu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny :

Małoletnia P. S. (2) ur. (...) jest córką P. M. i P. S. (1), którzy byli ze sobą w nieformalnym związku, rozstali się w 2018 roku. Małoletnia P. pozostała pod opieką matki, z którą obecnie mieszka. Małoletnia rozwija się prawidłowo, chodzi do przedszkola (k.11).

P. S. (1) ma 32 lata, średnie wykształcenie, jest kawalerem. Był karany za jazdę pod wpływem alkoholu. Nie figuruje w bazie N. – Sad (k.62). Nie pracuje, jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna od 5.11.2021r. (k.267). Zameldowany jest w W. pod adresem ul. (...) (wydruk z bazy pesel k. 48 ). Uczestnik nadużywał alkoholu i sięgał po środki odurzające, takie jak heroina, opiaty i inne. Od 2014 roku leczył się z uzależnienia od alkoholu, potem także od substancji odurzających. Uczestnik ze środków NFZ korzystał z usług medycznych, w sierpniu 2018 roku, miał kontakt z terapeutą w Stowarzyszeniu (...), a następnie przebywał w Samodzielnym Wojewódzkim Zespole Publicznych Zakładów (...) w W. przy ul. (...) na detoksie. W dniu 24 maja 2019 roku wydane zostało mu przez lekarza psychiatrę G. D. z Poradni L. - (...) skierowanie do szpitala psychiatrycznego do Ośrodka (...) w C. (k.9). W sierpniu 2019r. był na konsultacji w Stowarzyszeniu (...) (k.65, 66, 69). P. M. od wakacji 2019 roku zgłosiła w przedszkolu małoletniej P. zakaz odbierania dziecka przez ojca z powodu jego uzależnienia. P. S. (1) od 2 września 2019 r. podjął terapię uzależnień w ośrodku w U. przy ul. (...). Przewidywany termin zakończenia tej terapii planowany był na maj 2020, zaś termin zakończenia całego procesu terapeutycznego na luty 2021r. Będąc w ośrodku w U. P. S. (1) 06 listopada 2019 roku napisał oświadczenie, że zrzeka się w pełni praw rodzicielskich do córki P. S. (2) na rzecz matki dziecka P. M.. Jego zdaniem napisanie tego oświadczenia miało matce dziecka ułatwić wykonywanie władzy rodzicielskiej nad córką. Oświadczenie to potwierdził swoim podpisem terapeuta M. T. (k.8). W listopadzie 2019r. opuszczenie przez P. S. (1) placówki nie było rekomendowane, ponieważ zagrażałoby jego bezpieczeństwu i trwałości procesu leczniczego(k.10, 34 ). P. S. (1) jednak nie ukończył leczenia, opuścił placówkę terapeutyczną 24 stycznia 2020 r. przed zakończeniem leczenia (k.34). Za jego leczenie jego matka A. S. zapłaciła 80.000 zł. ( k. 337 zeznania A. S.). P. S. (1) po opuszczeniu ośrodka przebywał przez w L. w mieszkaniu babci do końca kwietnia 2020r. Potem zamieszkał w W. w hotelach pracowniczych, nie miał stałego miejsca zamieszkania, dorywczo pracował przy rozwożeniu pizzy. Na dzień 31.08.2020 P. S. (1) był wyrejestrowany z ubezpieczenia społecznego (k. 69). Uczestnik mieszka w W. w mieszkaniu użyczonym mu przez ojczyma w zamian za remont tego mieszkania. P. S. (1) korzystał z pomocy w utrzymaniu ze strony swojej matki A. S.. A. S. spotykała się często ze swoją wnuczką P. S. (2), w spotkaniach tych uczestniczył też P. S. (1), co miało miejsce średnio dwa razy w miesiącu w weekendy. A. S. ma dobrą sytuację finansową, aktywnie pomagała P. M. w opiece nad małoletnią P., opłacała wnuczce przedszkole muzyczne po 2.200 złotych miesięcznie, kupowała też potrzebne jej rzeczy, ubrania, wspomagała matkę w zaspokojeniu potrzeb córki. Często też zabierała P. do siebie oraz na różne atrakcyjne wyjazdy m.in. teatru, do parku rozrywki w B.. Małoletnia P. S. (2) cieszyła się z tego, ma dobrą relację emocjonalną z babcią, a także z ojcem, chętnie się z nim bawi ( zdjęcia k.131-133, 268 -295).

P. S. (1) twierdzi, że P. M. utrudniała mu samodzielne widywanie się z córką, nie wyrażając na to zgody. Nie może także nadal odbierać córki z przedszkola. Obawia się, że jego była partnerka po wejściu w nowy związek chce go wyeliminować z życia rodziny i z życia córki i nie chce z nim już współpracować przy jej wychowaniu. Natomiast on chciałby mieć czynny udział w życiu córki i regularnie się z nią spotykać. Z zaświadczenia wydanego przez Centrum (...) – (...) z dnia 8.11.2021r. wynika, że P. S. (1) od 23.12.2020r. jest pacjentem tej poradni. Jest leczony substytucyjnie metadonem, utrzymuje abstynencję od narkotyków, co jest potwierdzane comiesięcznym badaniem moczu. Wykazuje motywacje do leczenia uzależnień, stosuje się do zasad pobytu oraz realizuje cele programu. Zgłasza się na ustalone wizyty lekarskie, pozostaje w stabilnym stanie psychicznym ( k. 266 zaświadczenie od lekarza psychiatry). Alimenty na rzecz córki w wysokości 500 złotych P. S. (1) przekazał dwa razy w grudniu 2021r. Nieprawomocnym wyrokiem tutejszego Sądu z dnia 14.12.2021r. syg. akt VI Rc 155/21 zasądzone zostały od niego na rzecz P. alimenty w wysokości 1.000złotych miesięcznie od 18 maja 2021r. Poprzednio zabezpieczeniem z 24.05.2021r. ustalone były także na 1000 zł., aczkolwiek zabezpieczenie to zostało zmienione w toku postępowania postanowieniem z dnia 28.10.2021r. na kwotę 500 złotych. Obecnie pod syg. akt VI Nsm 196/22 w tutejszym Sądzie prowadzone jest od 14.01.2022r. postępowanie z wniosku P. S. (1) z udziałem P. M. o ustalenie kontaktów ojca z córką.

P. M. twierdzi, że zabroniła P. S. (1) odwiedzać dziecko w przedszkolu z uwagi na obawy co do jego zachowania ojca pod wpływem nałogów. Zdarzyło się, że w czasie pobytu na leczeniu uciekł on z ośrodka i dostał się do jej domu wybijając szybę w piwnicy, potem się z nią szarpał i w końcu uciekł, gdy zadzwoniła po pomoc do pracownika ośrodka. Natomiast po samowolnym opuszczeniu ośrodka terapeutycznego P. S. (1) pijany – jej zdaniem - jeździł po L. i po W.. Nie mogła na niego liczyć w sprawach dziecka, nie stawił się w celu wyrobienia paszportu córce, przez co nie wyjechali za granicę ( zeznania świadka A. P. k. 335). Nie uczestniczył w załatwianiu żadnych spraw dziecka, nie przekazywał alimentów na córkę ani żadnych pieniędzy i nie uczestniczył w jej wychowaniu, nie miała z nim kontaktu. Natomiast jego kontakty z dzieckiem były przed nią ukrywane przez uczestnika i jego matkę. Po tych kontaktach dziewczynka, zdaniem matki, była drażliwa i płaczliwa. P. M. obawia się, iż jej były partner mógł dopuścić się kradzieży, bowiem w jej miejscu zamieszkania był on trzykrotnie poszukiwany przez Policję, ostatnio w kwietniu 2021r. Poszukiwali go też u niej jacyś nie znani jej mężczyźni w związku z podejrzeniem o kradzież samochodu. P. M. uważa, że obecnie nie ma żadnych gwarancji, że P. S. (1) nie pije alkoholu lub nie bierze narkotyków i jaki jest jego stan zdrowia psychicznego. Jej zdaniem jego uzależnienie stanowi trwałą przeszkodę do wykonywania władzy rodzicielskiej nad córką.

Aktualnie P. M. jest w związku z A. P. z którym zakupili dom w G., zamierzają się pobrać i tam mieszkać.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zebrane w aktach sprawy, zeznania świadka A. S., oraz dowód z przesłuchania wnioskodawczyni i uczestnika w charakterze strony.

Sąd Rejonowy zważył co następuje :

Artykuł 92 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, iż dziecko do pełnoletniości pozostaje pod władzą rodzicielską, która to władza z mocy art. 93 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przysługuje obojgu rodzicom. Każdy z rodziców jest uprawniony i zobowiązany do wykonywania władzy rodzicielskiej, jeżeli nie została mu ona odebrana ani ograniczona. Zgodnie z art. 95 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Poprzez dobro dziecka należy rozumieć zapewnienie dziecku wszystkich tych wartości, które są konieczne do jego prawidłowego rozwoju fizycznego i duchowego, normalnych warunków do prawidłowego rozwoju.

Sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej jeżeli:

-

władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody lub,

-

rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub,

-

w sposób rażący zaniedbują swoje obowiązki względem dziecka. (art. 111 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego rażące zaniedbywanie obowiązków to zaniedbywanie poważne lub wprawdzie zaniedbywanie o mniejszej wadze, lecz nacechowane nasileniem złej woli, uporczywością i niepoprawnością (postanowienie SN z 19 czerwca 1997, III CKN 122/97, niepubl.).

W niniejszej sprawie w ocenie Sądu Rejonowego zachodziły przesłanki z art.111 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do pozbawienia władzy rodzicielskiej P. S. (1) nad jego małoletnią córką P. S. (2) ur. (...) z powodu rażących zaniedbań obowiązków rodzicielskich ojca wobec córki. P. S. (1) nie wykonywał dotychczas władzy rodzicielskiej nad swoją pięcioletnią córką P., a jedynie się z nią spotykał, zajmował się nią i z nią się bawił w obecności swojej matki A. S.. P. S. (1) mimo wieku 32 lat nie zachowywał się jak dorosły mężczyzna i odpowiedzialny ojciec, a raczej jak starszy brat małoletniej. Po rozstaniu z P. M. P. S. (1) popadł w uzależnienie od alkoholu i środków odurzających, na co odpowiedzialny rodzic nie powinien sobie pozwolić. Uzależnienie nie jest bowiem okolicznością nie zawinioną, lecz powstaje w wyniku powtarzalnych poważnych błędów w postępowaniu – kiedy osoba zamiast rozwiązywać swoje problemy, unika ich upijając się lub odurzając. Niewątpliwie problemy mają wszyscy ludzie, a na pewno mają je wszyscy rodzice, co nie oznacza, że wszyscy rodzice się upijają lub odurzają. Wybór takiej metody na uspokojenie jest destrukcyjny dla człowieka i w zasadzie eliminuje go z roli rodzica, bowiem osoba pijana lub odurzona w żaden sposób jako rodzic nie jest w stanie funkcjonować. Niestety wyjście ze stanu uzależniania wymaga wielkiego wysiłku, który P. S. (1) podjął co prawda, lecz tak naprawdę nie wiadomo z jakim skutkiem. Opuścił bowiem ośrodek w U., w którym przebywał 5 miesięcy przed ukończeniem leczenia i nie wiadomo co się z nim potem działo. Sam uczestnik usprawiedliwia się w ten sposób, że najpierw musiał się zająć sobą, żeby potem mógł się zając dzieckiem. Przy czym to „ najpierw” trwało od 2018 roku prawie do końca 2021 roku czyli 3 lata. Przez ten czas P. S. (1) nie miał stałego miejsca zamieszkania, nie miał stałej pracy, sięgał po narkotyki i nie płacił alimentów. Nie współdziałał z P. M. w wychowywaniu córki i wykonywaniu władzy rodzicielskiej, a wręcz przeciwnie - raczej to utrudniał, bowiem matka bez jego zgody np. nie mogła wyrobić paszportu, co uniemożliwiło także dziecku skorzystanie z wyjazdu za granicę. Tak więc 3 lata braku odpowiedzialności ojca za dziecko, nie płacenia alimentów i niewykonywania władzy rodzicielskiej sąd uznaje za rażące zaniedbanie obowiązków rodzicielskich uzasadniające pozbawienie uczestnika władzy rodzicielskiej. Tym niemniej sąd wziął pod uwagę dobro małoletniej P. i wieź emocjonalną ojca z córką oraz fakt, iż dziecko jest zadowolone ze spotkań z ojcem i z zabaw z nim i wspólnego czasu z ojcem potrzebuje. Sąd nie rozstrzygał tu jednak o kontaktach (w tym zakresie z wniosku P. S. (1) wszczęte jest kolejne postępowanie syg. akt VI Nsm 196 /22), lecz o władzy rodzicielskiej i dlatego zdecydował w oparciu o art. 107 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego o powierzeniu władzy rodzicielskiej nad małoletnią P. S. (2) ur.(...) matce P. M., ustalając że małoletnia ma u matki miejsce zamieszkania oraz, że wyłącznie matce przysługuje prawo do składania wniosku o paszport i pobrania go z właściwych organów administracyjnych ograniczając władzę rodzicielską ojca P. S. (1) jedynie do:

a ) odmowy wyrażenia zgody na adopcję córki,

b) wyrażenia zgody na stały pobyt dziecka za granicą na czas powyżej 2 miesięcy,

c) prawa zasięgania informacji o córce z placówki opiekuńczej (przedszkole) lub edukacyjnej (szkoła), także za pośrednictwem komunikacji elektronicznej.

Sąd podjął taką decyzję z tego względu, że całkowite pozbawienie ojca władzy rodzicielskiej mogłoby w przyszłości doprowadzić do całkowitej utraty dziecka przez ojca, w wyniku ewentualnego przysposobienia dziecka przez męża matki lub wyjazdu matki z dzieckiem na stałe za granice. Na to sąd nie chciał zezwolić, mając na uwadze iż obecnie dobro dziecka przemawia za utrzymaniem relacji prawnej z ojcem, jak i faktycznej w zakresie kontaktów ojca z córką. Utrzymanie tych kontaktów oraz upływ czasu mogą spowodować, iż P. S. (1) dojrzeje do roli ojca i podejmie odpowiednie starania o odzyskanie wpływu na wychowanie córki. Natomiast jeżeli kontaktów z córką utrzymywać nie będzie i nie ustabilizuje swojego życia – pracy, miejsca zamieszkania, trzeźwości- to samoistnie i definitywnie utraci dziecko.

Na chwile obecną Sąd uznał, że P. S. (1) powinien mieć szanse odbudowania swojego życia w wieku 32 lat, wyjścia z nałogu i utrzymania dobrych relacji z jedynym swoim dzieckiem - małoletnią P., wobec czego pozbawienie go władzy rodzicielskiej byłoby przedwczesne i dlatego wniosek w tym zakresie został oddalony.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w sentencji.