Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 105/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2021 roku

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodnicząca: SSA Anna Kalbarczyk (spr.)

Sędziowie: SA Dorota Radlińska

SO (del.) Anna Nowakowska

Protokolant: st. sekretarz sądowy Katarzyna Rucińska

przy udziale prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2021 roku

sprawy:

K. O. (1), urodz. (...) w W., syna K. i W.

oskarżonego z art. 119 § 1 k.k., art. 257 k.k., 217 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie

z dnia 9 listopada 2020 roku sygn. akt V K 173/18

1.  uchyla pkt III wyroku i sprawę w zakresie czynu z art. 217 § 1 k.k. przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie do ponownego rozpoznania;

2.  utrzymuje w mocy wyrok w pozostałej zaskarżonej części;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. J. kwotę 738 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu K. O. (1) w postępowaniu odwoławczym, w tym podatek VAT;

4.  zasądza od oskarżonego K. O. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 zł tytułem opłaty, zwalniając go od ponoszenia wydatków za postępowanie przed sądem odwoławczym w zakresie czynów przypisanych mu w punktach I i II zaskarżonego wyroku;

5.  wydatki za postępowanie przed sądem odwoławczym w zakresie czynu III zaskarżonego wyroku ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 105/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 09 listopada 20202 roku,

sygn. akt V K 173/18 w sprawie K. O. (1).

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Apelacja obrońcy oskarżonego

Lp.

Zarzut

I.

-

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kar jednostkowych i kary łącznej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1.  Apelacja obrońcy oskarżonego K. O. (2) nie jest zasadna, tym samym nie zasługuje na uwzględnienie. Kary jednostkowe, jak i kara łączna zostały wymierzone zgodnie z dyrektywami ich wymiaru, określonymi w art. 53 k.k. Ponadto są współmierne zarówno do stopnia zawinienia oskarżonego, jak i stopnia społecznej szkodliwości czynu.

2.  Należy powtórzyć za sądem pierwszej instancji, że oskarżony działał w sposób umyślny, w miejscu publicznym, pod wpływem alkoholu, z niskich pobudek. Jego działanie jako skierowane do osoby o innej przynależności narodowej, cechuje się wysoką społeczną szkodliwością.

3.  Z uwagi na to, że oskarżony jest osobą młodą, niekaraną oraz pojednał się z pokrzywdzonym sąd słusznie uznał, że zasadnym będzie nadzwyczajne złagodzenie kary poprzez wymierzenie kary ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne z zakazem zmiany miejsca pobytu bez zgody sądu oraz obowiązkiem udzielania wyjaśnień dotyczących jej przebiegu.

4.  Wbrew twierdzeniom obrońcy sąd wziął pod uwagę zeznania świadka M. W.. Jego zeznania zostały ocenione jako częściowo wiarygodne. Nie był on bezpośrednim świadkiem zdarzenia, dowiedział się o nim rozmawiając chwilę z oskarżonym, gdy K. O. (2) mówił mu „o jakiś ciapatych”. Sąd nie dał jednakże wiary w całości zeznaniom świadka, m. in. gdy wskazywał, że oskarżony został sprowokowany do takiego zachowania przez osoby znajdujące się przed lokalem, uznając, że mają one na celu uchronienie oskarżonego od odpowiedzialności karnej. Tym samym ta część zeznań nie mogła być wzięta pod uwagę przy określaniu wysokości kary.

5.  Prawidłowe było ustalenie, że wymierzona kara o charakterze wolnościowym w sposób bardziej wymierny wpłynie na sposób społecznego funkcjonowania oskarżonego – o ile deklarowana przez obrońcę zmiana jest trwała.

6.  Mając powyższe na względzie wniosek obrońcy oskarżonego o wymierzenie jeszcze łagodniejszej kary jest pozbawiony podstaw.

Wniosek

o zmianę wyroku i wymierzenie kary łagodniejszej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutu apelacyjnego.

Apelacja prokuratora

Lp.

Zarzut

I.

2. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie niezasadne zastosowanie art. 499 k.p.k. w zw. z art. 490 § 1 i 2 k.p.k., a ponadto zastosowanego bez przywołania art. 492 § 1 i 2 k.p.k. polegający na niezasadnym przyjęciu, iż w zakresie czynu z pkt 3 aktu oskarżenia zachodzą przesłanki do jego umorzenia z uwagi na treść zawartej pomiędzy pokrzywdzonym a oskarżonym ugody, co nastąpiło z oczywistą obrazą art. 60 § 2 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1.  Apelacja prokuratora jest zasadna. Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo uznał, że czyn zarzucany w punkcie 3 – w realiach tej sprawy – jest czynem ściganym z oskarżenia prywatnego.

2.  O ile faktem jest co do zasady, że przestępstwo z art. 217 k.k. jest ścigane z oskarżenia prywatnego, o tyle tryb ten, z uwagi na ingerencję prokuratora, może się zmienić. W art. 60 § 2 wyraźnie postanowiono, że „postępowanie toczy się wówczas z urzędu”.

3.  Jak wynika z akt sprawy prokurator postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2018 roku objął ściganiem z urzędu czyn z art. 217 k.k. popełniony w dniu 10 kwietnia 2018 roku na szkodę H. S.. Tym samym ingerencja prokuratora powoduje toczenie się postępowania z oskarżenia publicznego (K. M., Ingerencja prokuratora w ściganie..., s. 113).

4.  Jak podkreśla się w orzecznictwie, prokuratorska ingerencja nie zmienia charakteru przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego na przestępstwa ścigane z urzędu. Przestępstwa te nadal zachowują swój charakter, określony w dotychczasowych przepisach prawa, a tylko postępowanie toczy się z urzędu w razie objęcia oskarżenia przez prokuratora ze względu na interes społeczny i tak długo, dopóki prokurator nie odstąpi od oskarżenia (wyrok SN z 13.11.1952 r., IV K 238/52 , PiP 1953/5–6, s. 831). Oznacza to, że w sytuacji gdy prokurator wszczął o takie przestępstwo postępowanie przygotowawcze, odgrywa rolę organu prowadzącego to postępowanie. R. A. S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1-166 , red. S. Zabłocki, Warszawa 2017, art. 60.

5.  Abstrahując już od błędnej podstawy prawnej umorzenia nieprawidłowym było uznanie mediacji jako alternatywy dla formalnego postępowania sądowego.

6.  Rację ma prokurator, że sąd pierwszej instancji dopuścił się obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie niezasadne zastosował art. 499 k.p.k. w zw. z art. 490 § 1 i 2 k.p.k. O ile jak wynika z uzasadnienia podstawą tej decyzji był faktycznie art. 492 k.p.k. (niepowołany w treści orzeczenia), o tyle w zakresie czynu z pkt 3 aktu oskarżenia nie zachodzą przesłanki do umorzenia postępowania z uwagi na treść zawartej pomiędzy pokrzywdzonym a oskarżonym ugody.

Wniosek

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Merytoryczna zasadność zarzutu apelacyjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Nie dotyczy

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Wymiar kary.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Prawidłowość rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Niezasadność umorzenia postępowania w oparciu o przepis art. 490 § 1 i 2 k.p.k.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd ponownie rozpoznający sprawę winien przeprowadzić postępowanie sądowe dotyczące czynu z pkt 3 akt oskarżenia we właściwym trybie.

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

3.

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. J. kwotę 738 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu K. O. (1) w postępowaniu odwoławczym, w tym podatek VAT.

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4.

Zasądzono od oskarżonego K. O. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 zł tytułem opłaty, zwalniając go od ponoszenia wydatków za postępowanie przed sądem odwoławczym w zakresie czynów przypisanych mu w punktach I i II zaskarżonego wyroku;

5.

Wydatki za postępowanie przed sądem odwoławczym w zakresie czynu III zaskarżonego wyroku ponosi Skarb Państwa.

6.  PODPIS

Anna Kalbarczyk

Dorota Radlińska Anna Nowakowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

pkt I i II wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

pkt III

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana