Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 171/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2021 roku

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Katarzyna Capałowska

Sędziowie: SA Anna Kalbarczyk (spr.)

SO (del.) Anna Nowakowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Grajber

przy udziale prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2021 roku

sprawy oskarżonego B. L. (1), urodzonego (...) w W., syna L. i H.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego, oskarżyciela posiłkowego i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie

z dnia 12 lutego 2021 roku sygn. akt V K 74/20

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla orzeczenie z punktu czwartego zaskarżonego wyroku oparte na treści art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej w punkcie trzecim zaskarżonego wyroku kary łącznej pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 15 kwietnia 2020 roku, godz. 15:15 do dnia 9 lipca 2020 roku;

III.  utrzymuje w mocy wyrok w pozostałej zaskarżonej części;

IV.  zasądza od oskarżonego B. L. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 zł tytułem opłaty oraz pozostałe koszty sądowe za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 171/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie z dnia 12 lutego 2021 r., sygn. akt V K 74/20, wydany w sprawie B. L. (2)

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

Nie dotyczy

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

Nie dotyczy

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Apelacja obrońcy oskarżonego

Lp.

Zarzut

I.

punkt 1 i 2 – obraza przepisów postępowania, to jest art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1.  Wbrew stanowisku zaprezentowanemu w apelacji, sąd pierwszej instancji rozstrzygał w oparciu o kompletny materiał dowodowy, który z poszanowaniem reguł procesu karnego ujawnił w toku rozprawy głównej, a zgromadzone dowody ocenił z uwzględnieniem wskazań wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, a w następstwie w ten sposób dokonanej oceny prawidłowo ustalił stan faktyczny. Argumentacja sądu, jako rzeczowa i logiczna, zasługuje na aprobatę, tym bardziej, że skarżący nie podniósł takich zarzutów, które mogłyby ją skutecznie zakwestionować.

2.  Przy stawianiu zarzutów opartych na obrazie art. 7 k.p.k. nie można ograniczać się do zaprezentowania własnego, arbitralnego stanowiska ukierunkowanego jedynie na dowody korzystne dla oskarżonego, w tym przypadku jego wyjaśnienia. Taki sposób kwestionowania trafności skarżonego orzeczenia, w kontekście przeprowadzonej oceny, nie jest skuteczny.

3.  Obrońca stara się dowieść, że w chwili zawierania umów spółka (...) prowadziła działalność i osiągała dochody pozwalające na pokrycie zobowiązań wobec pokrzywdzonej spółki (...). Nie było przesłanek wskazujących na brak możliwości wywiązania się z zobowiązania, które wyniknęło z postojów produkcyjnych i braku zapłaty dłużników (...) sp. z o.o.

4.  Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, wbrew twierdzeniom B. L. (2), spółka (...), której prezesem zarządu był oskarżony, nie była w dobrej kondycji finansowej w czasie zawierania umowy z pokrzywdzoną spółką. Akta Sądu Rejonowego w Wołominie, jak również zeznanie podatkowe za 2003 rok wskazuje, że spółka nie regulowała swoich zobowiązań i odnotowała w tym roku stratę w wysokości 403.482,79 zł. Z akt postępowania komorniczego wynika, że spółka kierowana przez oskarżonego posiadała wierzytelności na kwotę około 40.000 zł, co w zestawieniu z jej zobowiązaniami nie sposób uznać za dowód uwiarygadniający możliwość spłacenia długu wobec spółki (...) wynoszący kwotę ponad miliona złotych.

5.  Oskarżony B. L. (2) był prezesem zarządu spółki Pana, tym samym miał pełną świadomość jej kondycji finansowej. Zresztą i późniejsze jego działania, w tym ukrycie majątku spod egzekucji, jednoznacznie świadczą, że nie miał zamiaru wywiązać się z zaciągniętego zobowiązania, czy też zawartej później ugody.

6.  Tym samym argumentacja obrońcy, że oskarżony liczył na to, że spółka wykona zobowiązanie jest niepoparta żadnym dowodem. Sąd meriti zasadnie nie dał wiary tej części wyjaśnień oskarżonego, w których dowodził, że nie zamierzał nikogo oszukać ani działać na czyjąś szkodę. W tym zakresie obrońca prezentuje subiektywną ocenę materiału dowodowego, skupiając się li tylko na wyjaśnieniach B. L. (2), pomijając inne dowody świadczące o rzeczywistym zamiarze oskarżonego.

7.  Faktem jest, że oskarżony podjął działania w zakresie ustalenia harmonogramu spłat. Niemniej jednak działania te nie były nastawione na spłatę zobowiązań, lecz na odsunięcie w czasie reakcji pokrzywdzonej spółki w związku z brakiem uregulowania zobowiązania. Czynności jakie wykonał zostały prawidłowo zinterpretowane przez sąd pierwszej instancji, jako opóźniające dochodzenie roszczenia i uśpienie czujności pokrzywdzonej spółki.

8.  Nie jest tak, że sąd nie ustalił zamiaru kierunkowego po stronie oskarżonego, gdyż uznał, że B. L. (2) działał w zamiarze bezpośrednim kierunkowym. Świadczy o tym opis czyn zawarty w wyroku „działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”. Natomiast fakt wcześniejszej współpracy z pokrzywdzoną spółką nie przekreśla możliwości popełnienia przestępstwa na jej szkodę. Tenże fakt spowodował, że oskarżony otrzymał towar bez wcześniejszej zapłaty w ramach kredytu kupieckiego. Zamiar, z jakim działał oskarżony prawidłowo ustalono poprzez powiązanie wszystkich dowodów i wynikającą z nich chronologię zdarzeń, czy też podejmowane decyzje.

9.  Podnieść również należy, że pracownicy pokrzywdzonej spółki nie mieli wiedzy o problemach finansowych spółki kierowanej przez oskarżonego w momencie zawierania umów. Dowiedzieli się o tym fakcie, gdy oskarżony nie spłacił swoich zobowiązań.

10.  Dalsze działania oskarżonego świadczą w sposób niebudzący wątpliwości o jego zamiarze wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania. Odnośnie czynu z art. 300 § 2 k.k. wskazać należy, że oskarżony w toku prowadzonego postępowania komorniczego zmienił siedzibę spółki i – jak wyjaśnił – przeniósł zajęte przedmioty do nowej siedziby. Nie jest to jednakże równoznaczne z brakiem zamiaru ukrycia zajętych przedmiotów.

11.  Jak wynika z akt sprawy komornik w dniu 17 sierpnia 2004 roku oddał pod dozór oskarżonego zajęte przedmioty w postaci sześciu zestawów komputerowych, samochodu dostawczego marki P. (...) o nr rej. (...) oraz samochodu osobowego marki S. (...) o nr rej. (...).

12.  Jak wynika z protokołu zajęcia ruchomości z dnia 17 sierpnia 2004 roku oskarżony został poinformowany o obowiązkach dozorcy, co pokwitował własnoręcznym podpisem. Jednym z obowiązków dozorcy jest zawiadomienie komornika o zamierzonej zmianie miejsca przechowywania ruchomości. Oskarżony nie uczynił tego, jak i nie ujawnił w toku postępowania gdzie przechowywał zajęte ruchomości. Tym samym skazanie za czyn z art. 300 § 2 k.k. jest całkowicie zasadne, gdyż wina oskarżonego nie budzi żadnych wątpliwości.

Wniosek

o zmianę i uniewinnienie

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Brak podstaw do takiego rozstrzygnięcia w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i niezasadności zarzutów apelacyjnych.

Apelacja prokuratora

Lp.

Zarzut

III.

-

błąd w ustaleniach faktycznych

-

rażąca niewspółmierność kary

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1.  Zarzut prokuratora dotyczący orzeczenia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary oskarżonemu B. L. (2) był zasadny.

2.  Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności jest szczególną formę jej wymiaru, specyficzną karnoprawną reakcją na popełnione przestępstwo, do której stosuje się wszystkie zasady sędziowskiego wymiaru kary przewidziane przede wszystkim w art. 53 k.k. (postanowienie SN z dnia 20 listopada 2008 r., II KK 180/08).

3.  Podstawową przesłanką zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary jest przekonanie sądu, że takie orzeczenie kary jest wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Zapobieżenie powrotowi do przestępstwa jest minimalnym zadaniem kary, ale wystarczającym dla oceny, czy można zastosować warunkowe zawieszenie wykonania kary. Zadaniem bardziej ambitnym jest takie oddziałanie na postawy skazanego, aby przyjęte w porządku prawnym normy postępowania uznawał za normy, którymi kieruje się odnośnie do własnego postępowania. Stawiając prognozę kryminologiczną, sąd bierze pod uwagę możliwość oddziałania na skazanego w okresie próby. Powinien ten okres tak ukształtować, aby nie ograniczać celów kary, które ma ona osiągnąć wobec sprawcy, tylko do zapobieżenia powrotowi do przestępstwa (A. Zoll [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część II. Komentarz do art. 53-116, wyd. V, red. W. Wróbel, Warszawa 2016, art. 69 k.k.)

4.  Rozważając zasadność warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, nie sposób nie zauważyć, że B. L. (2) popełnił czyn o wysokiej społecznej szkodliwości, działał z premedytacją, powodując szkodę w mieniu wielkiej wartości, bo 1.055.605,31 zł. Mając możliwość choć częściowego jej naprawienia, po zajęciu przez komornika jedynych wartościowych rzeczy, ukrył je uniemożliwiając pokrzywdzonemu choć częściową rekompensatę poniesionych strat. Oskarżony nie poczynił żadnych skutecznych działań by naprawić wyrządzoną szkodę. Zawarł ugodę, która jedynie odsunęła w czasie dochodzenie należności przez pokrzywdzonego i uśpiła jego czujność. Oskarżony jest osobą wielokrotnie karaną, w tym za przestępstwo z art. 300 § 2 k.k.

5.  Powyższe nie wskazuje, by w stosunku do oskarżonego można postawić pozytywną prognozę, że warunkowo zawieszona kara pozbawienia wolności będzie wystarczająca dla osiągnięcia wobec niego jej celów, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Tym samym warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności było niezasadne.

6.  Natomiast nie sposób uznać, by kara łączna dwóch lat pozbawienia wolności, jak i kary jednostkowe za czyny z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. oraz art. 300 2 k.k. były karami rażąco łagodnymi i by wymagały korekty sądu odwoławczego poprzez orzeczenie ich w wyższym wymiarze. Kara łączna 2 lat pozbawienia wolności jest karą, która w sposób wymierny, ale też sprawiedliwy wypełnia wszystkie dyrektywy określone w art. 53 k.k. Jej dolegliwość nie przekracza stopnia winy oskarżonego, uwzględnia wysoki stopień społecznej szkodliwości, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa polegającego na oszustwie w stosunku do mienia wielkiej wartości, ale także właściwości i warunki osobiste oskarżonego.

Apelacja oskarżyciela posiłkowego

Lp.

Zarzut

III.

-

błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że w sprawie istnieje tytuł wykonawczy co do wyrządzonej szkody

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1.  Zarzut pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego jest niezasadny w sposób oczywisty.

2.  Jak wynika z akt sprawy w dniu 3 sierpnia 2004 roku przed Sądem Okręgowym w Warszawie została zawarta ugoda pomiędzy (...) sp. z o.o. a (...) sp. z o.o. ugoda obejmująca zobowiązanie w wysokości 1.055.604,86 zł z tytułu zapłaty za faktury objęte niniejszym postępowaniem karnym. W dniu 1 grudnia 2004 roku nadano klauzulę wykonalności.

3.  Tym samym uznać należy, że w przedmiocie wyrządzonej pokrzywdzonemu szkody toczyło się postępowania sądowe i został wydany tytuł egzekucyjny.

4.  Nie ma racji skarżący, że doszło do zmiany charakteru roszczeń z kontraktowego na deliktowy. Szkoda wyrządzona przez oskarżonego zawsze miała charakter deliktowy, gdyż wynikała z popełnionego przestępstwa. Sposób jej dochodzenia, czy to w postępowaniu cywilnym, czy karnym nie zmienia jej charakteru.

5.  Szkodę wynikłą z popełnionego przestępstwa pokrzywdzony dochodził w drodze postępowania cywilnego, który jest jednym ze sposobów dochodzenia roszczeń deliktowych.

6.  Natomiast niewyegzekwowanie świadczenia przez pokrzywdzonego nie zmienia faktu posiadania prze niego prawomocnego tytułu egzekucyjnego i wykonawczego za szkodę powstałą czynem zabronionym.

Wniosek

O orzeczenie tytułem środka kompensacyjnego kwoty 1.140.835,69 zł

☐ zasadny

☐częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Niezasadność zarzutu apelacyjnego.

4.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Pkt 1 – 3 i 5 wyroku

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Niezasadność apelacji obrońcy oskarżonego.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Uchylenie punktu 4 zaskarżonego wyroku o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany.

Zasadność zarzutu prokuratora w tym zakresie.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Sąd na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej w punkcie trzecim zaskarżonego wyroku kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 15 kwietnia 2020 roku, godz. 15:15 do dnia 9 lipca 2020 roku.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

B. L. (2)

IV.

Art. 626 § 1 k.p.k.

7.  PODPIS

Katarzyna Capałowska

Anna Nowakowska Anna Kalbarczyk

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Kara pozbawienia wolności

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel posiłkowy

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Art. 46 § 1 k.k.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana