Pełny tekst orzeczenia

1.na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II.A.Ka 329/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 22 września 2020 roku, w sprawie sygn. akt III K 191/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

E. O.

Oskarżony E. O. został zatrzymany w dniu 6.11.2018 roku o godz. 19,20 na lotnisku w K. na terenie Ukrainy na podstawie międzynarodowego listu gończego. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Borysowie - Obwód Kijowski z dnia 9 listopada 2018 roku zastosowano wobec oskarżonego tymczasowe aresztowania. W dniu 29 listopada 2018 roku oskarżony został przekazany władzom polskim na lotnisku (...)w W..

kserokopia postanowienia Sąd Rejonowego w Borysowie z dnia 9 listopada 2018 roku

(...)

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

kserokopia postanowienia Sąd Rejonowego w Borysowie z dnia 9 listopada 2018 roku.

Dokument nie budzi wątpliwości co do swojej autentyczności. Zasadnicze pozostaje jednak to, że zatrzymanie oskarżonego w dniu 6 listopada 2018 roku na lotnisku w K., na podstawie wystawionego w niniejszej sprawie międzynarodowego listu gończego, zostało ustalone na podstawie kompletu dokumentów odnoszących się do wydania oskarżonego (t. LXXXVIII k. 17955-17956, 18171, 18175, 18202 m-w, 18202y-ż). Oryginałów dokumenty ukraińskich stwierdzających zatrzymania oraz stanowiących podstawy wydania zostały dołączone do akt sprawy (k. 22586-22604).

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonego adw. Ł. S. w swojej apelacji z dnia 12 listopada 2020 roku zarzucił:

1.obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 63 § 1 k.k., poprzez niezaliczenie oskarżonemu E. O. pełnego okresu zatrzymania od dnia 6.11.2018 r. do dnia 10.09.2020 r., a wyłączenie okresu zatrzymania i aresztowania od dnia 29.11.2018 r. do dnia 10.09.2020 r. na poczet kary pozbawienia wolności.

2.obrazę przepisów postępowania, tj.:

- art. 92 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez pominięcie istotnych okoliczności ujawnionych w postępowaniu, mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a polegających na nieustaleniu czasu zatrzymania oskarżonego na terytorium Ukrainy pomimo zgłaszania ów okoliczności zatrzymania przez oskarżonego, podczas składania wyjaśnień na etapie postępowania przygotowawczego;

- art. 624 § 1 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że oskarżony mimo swojej trudnej sytuacji majątkowej i przy minimalnej wysokości dochodów może ponieść koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz opłatę sądową.

3.błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść orzeczenia, tj.:

- polegający na dowolnym przyjęciu, iż oskarżony doprowadził do wystawienia, podpisania przez J. Z. oraz wprowadzenia do obrotu – przekazania do ujęcia w księgach Q1 So. Z o.o. z siedzibą we W. w okresie od 30 kwietnia 2015 r. do 30 czerwca 2015 r. nie mniej niż 114 nierzetelnych faktur, gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że doszło do wprowadzenia wyłącznie 104 faktur;

- polegający na dowolnym przyjęciu, że oskarżony doprowadził do wystawienia, podpisania przez J. E. oraz wprowadzenie do obrotu – przekazania do ujęcia w księgach Q1 Sp. z o.o. z siedziba we W. w okresie od czerwca 2015 r. do października 2015 r. nie mniej niż 268 nierzetelnych faktur, gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że do wprowadzenia 268 faktu miało dojść w czasie od 15.07.2015 r. do 30.09.2015 r.

2.obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, poprzez przyjęcie co do punktu I rozstrzygnięcia wyroku, kwalifikację prawną z art. 54 § 1 k.k.s., art. 60 § 1 k.k.s., art. 6 § 2 k.k.s., art. 7 § 1 k.k.s., gdy oskarżony skazany został co do punktu I wyroku wyłącznie z art. 2258 § 1 k.k.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Apelacyjny rozpoznając apelację obrońcy w pierwszym rzędzie musi wskazać, że formułowane tam zarzuty odnoszące się do rozstrzygnięcia o zaliczeniu okresu zatrzymania i tymczasowego aresztowania, obciążania oskarżonego kosztami postępowania, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 447 § 6 kpk, należą do kategorii uchybień, które mogą zostać rozpoznane w trybie przewidzianym w art. 420 kpk i art. 626 kpk, a przez to nie mogą stanowić samodzielnie zarzutów apelacji. Sąd Apelacyjny uznał jednak, że wyłącznie z uwagi na zarzut obrazy przepisów prawa materialnego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zachodzą warunki do rozpoznania zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy.

Ad. 1.

Jak wskazano to, dokonując ustaleń faktycznych w postępowaniu odwoławczym (pkt. 2), a co pozostaje zgodne ze stanowiskiem prokuratora zawartym w odpowiedzi na apelację, a przede wszystkim wynika jednoznacznie z dowodów z dokumentów wskazanych w akcie oskarżenia, a następnie dokumentów przedłożonych przez prokuratora do akt już w toku postępowania, oskarżony został zatrzymany do niniejszej sprawy w dniu 6 listopada 2018 roku godz. 19.20 na lotnisku w B. pod K. i był tymczasowo aresztowany w Ukrainie, aż do wydania go stronie polskiej w dniu 29 listopada 2018 roku.

Nie ulega przy tym wątpliwości, że cały okres pozbawienia wolności w sprawie, także okres pozbawienia wolności do niniejszej sprawy za granicą podlega zaliczeniu na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary. Trafnie przy tym wskazuje prokurator w odpowiedzi na apelację, że podstawą zaliczenia pozbawienia wolności za granicą jest art. 598 § 2 kpk, który każe przyjmować, że pozbawienie wolności w trybie wydania osoby ściganej, liczy się od dnia jej zatrzymania za granicą.

Sąd Apelacyjny badając kwestię zaliczenia ustalił, że tymczasowe aresztowanie wobec oskarżonego trwało dłużej niż orzeczono w wyroku. Tak więc cały ten okres, także okres tymczasowego aresztowania po wyroku, do 25 września 2020 roku, winien podlegać zaliczeniu na poczet orzeczonej oskarżonemu kary łącznej.

Ad 2.

Kwestia zaliczenia okresu zatrzymania została uwzględniona i omówiona wyżej.

Z kolei brak jest podstaw do akceptowania zarzutu naruszenia przepisu art. 624 § 1 k.p.k. poprzez obciążenie oskarżonego kosztami postępowania. W tym zakresie przede wszystkim należy wskazać na treść przepisu art. 335 § 1 k.p.k. in fine, gdzie wskazano "Uzgodnienie [co do skazania - przypisek autora] może obejmować także wydanie określonego rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów postępowania". Tak więc kwestia kosztów procesu jest także przedmiotem uzgodnień stron, a Sąd I instancji mógłby uzależniać wydania innego rozstrzygnięcia np. w przedmiocie kosztów, do uzyskaniu akceptacji stron (art. 434 § 3 k.p.k.) Orzeczenie takie, gdyby sąd uznał je za potrzebne, byłoby więc forsowane wbrew uzgodnionemu stanowisku stron, a jego akceptacja przez oskarżonego i prokuratora warunkowałaby w ogóle możliwość wydania wyroku w tym trybie. Jednocześnie oskarżony był osobiście obecny na posiedzeniu w dniu 10 września 2020 roku (k. 22546), gdzie procedowano wniosek o skazanie, popierał go, nie zgłaszając żadnych propozycji modyfikacji. Stąd należy przyjmować, że akceptował on takiej treści rozstrzygnięcie. Obecnie, także przez sformułowanie stosownego zarzutu apelacji, brak jest podstaw do kwestionowania poprawności samego wniosku o skazanie, jak też treści zapadłego orzeczenia.

Jedynie na marginesie należy wskazać, że skarżący w uzasadnieniu apelacji, a także sam oskarżony w toku rozprawy, nie wskazali na żadne istotne okoliczności przemawiające za spełnieniem przez oskarżonego warunków do zwolnienia od kosztów sądowych z art. 624 § 1 k.p.k. Fakt orzeczenia bezwzględnej kary pozbawienia wolności w niniejszej sprawie nie stanowi przesłanki do ustalenia, że uiszczenie przez niego kosztów sądowych byłoby nadmiernie uciążliwe zwłaszcza, że przez ostatni rok oskarżony pozostawał na wolności i mógł zarobkować.

Ad. 3.

Tak sformułowany zarzut należy traktować jako niedopuszczalny wobec zakazu przewidzianego w art. 447 § 5 k.p.k. Zgodnie z treścią tego przepisu, nie mogą stanowić podstawy apelacji zarzuty z art. 438 pkt. 3 (błędu w ustaleniach faktycznych) i pkt. 4 (rażącej niewspółmierności kary) w odniesieniu do orzeczenia wydanego na podstawie porozumienia w przedmiocie dobrowolnego skazania (art. 343 kpk). Tak jest w tej sytuacji. Obrońca wnosząc apelację winien był wiedzieć o wskazanych ograniczeniach podstaw apelacji. Sam zaś oskarżony winien zostać o tym pouczony, przed wydaniem orzeczenia o uwzględnieniu wniosku o skazanie (art. 343 § 5a k.p.k.)

Wskazany w tym miejscu zakaz formułowania zarzutów ma zasadnicze znaczenie dla bytu konstrukcji konsensualnego dochodzenia do rozstrzygnięcia w sprawie, gdzie jako zasadę przyjmuje się dokonania ustaleń faktycznych na podstawie wyjaśnień oskarżonego, które nie budzą wątpliwości na podstawie całokształtu zgromadzonego sprawie materiału dowodowego. Taka sytuacja miała miejsce też w niniejszej sprawie, a sam oskarżony potwierdzał okoliczności stanowiące przedmiot formułowanych wobec niego zarzutów. Brak jest więc obecnie powodów do tego aby ustalenia sądu w przedmiocie sprawstwa oskarżonego weryfikować zwłaszcza, że także obecnie twierdzenia zawarte w apelacji nie prowadzą do zakwestionowania materialnych podstaw skazania oskarżonego.

Jedynie dla porządku należy wskazać, że Sąd I instancji skazując oskarżonego w pkt. II i III części dyspozytywnej, za czy opisany w pkt. II i III, zaakceptował, że przedmiotem przestępstwa jest 114 faktur ujętych w księgach spółki Q1. Faktycznie natomiast czyn odnosi się do 104 opisanych tam numerami faktur. Jest to sprzeczność ustaleń, która niewątpliwe stanowi wyłącznie błąd rachunkowy sumowania. Tak też tą kwestię ocenia prokurator w swojej odpowiedzi na apelację obrońcy. Nie można się natomiast zgodzić z jego stanowiskiem, gdzie chciałby błąd ten naprawiać przez sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej. Niestety już nie w tej fazie postępowania. O ile zastosowanie art. 105 kpk byłoby dopuszczalne i właściwe do czasu wydania wyroku, to obecnie, sprostowanie czynu przypisanego w wyroku nie jest już w takim zakresie dopuszczalne.

Niemniej, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 433 § 1 kpk, wobec braku skutecznego zarzutu strony (art. 447 § 5 k.p.k.), podstawą zmiany orzeczenia w tym zakresie mogłaby być wyłącznie rażąca niesprawiedliwość wyroku z art. 440 k.p.k. Taka natomiast przesłanka nie zachodzi gdyż, to nie sumarycznie podana liczba, ale same poszczególne wymienione dokumenty stanowią przypisany oskarżonemu przedmiot przestępstwa. Po drugie: omyłka we wskazaniu sumy faktur nie ma faktycznie żadnego znaczenia dla ustalenia sprawstwa oskarżonego (co do przypisanego mu czynu) i wymierzonej na skutek porozumienia stron kary. Stąd należy przyjmować, że nie ma podstaw do zmiany wyroku w tym zakresie.

Nie tylko jako niedopuszczalny, ale także jako nieuzasadniony merytorycznie, należy oceniać zarzut obrońcy co do okresu realizacji przestępstwa z pkt. V i VI części wstępnej, a przypisanych w pkt. V i VI części dyspozytywnej wyroku. Jak trafnie wskazał prokurator w odpowiedzi na apelację, okres realizacji czynu jest szerszy niż wyłącznie daty wystawionych faktur będących przedmiotem przestępstwa. Okres ten musi także uwzględniać fazę przygotowawczą odpowiadającą udziałowi w grupie przestępczej.

W stopniu oczywistym nie zasługuje na uwzględnienie także zarzut apelacji skierowany wobec samemu uzasadnieniu wyroku, gdzie podniesiono błędną kwalifikację prawną czynu z pkt. I części dyspozytywnej (art. 258 § 1 k.k.) przyjmując, że Sąd meriti ten czyn kwalifikował jako występek z art. 54 § 1 k.k.s. i następne. Takie twierdzenia skarżącego wynikają wyłącznie z błędnego odczytania treści uzasadnienia sporządzonego na urzędowym formularzu. Początek części 3 uzasadnienia (k. 22638v-22639), prawidłowo odczytywany, jest jednoznaczny co do tego, że czyn przypisany w pkt. I, w ocenie Sądu I instancji, stanowi występek z art. 258 § 1 k.k. Uzasadnieniu właśnie takiej przyjętej kwalifikacji poświęcona jest cała pierwsza część. Kolejna już wydzielona ramka tej części uzasadnienia (k. 22639) poświęcona jest wyjaśnieniu kwalifikacji prawnej czynów z pkt. II i V przypisanych oskarżonemu.

Wniosek

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący obrońca wniósł, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 2 k.p.k. o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutów apelacji obrońcy i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu, skutkowały niemożnością podzielenia wniosków tego środka odwoławczego.

Uwzględnienie wniosku o uchylenie wyroku było niedopuszczalne także z uwagi na fakt, że skarżący nie wskazał w swojej apelacji takich zarzutów, które mogłyby w ogóle skutkować orzeczeniem kasatoryjnym. Treść art. 437 § 2 k.p.k. przewiduje bowiem możliwość uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wyłącznie w przypadku stwierdzenia uchybienia z art. 439 § 1 k.p.k., w warunkach art. 454 k.p.k., bądź w sytuacji gdy zachodzi konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości. Żadna z tych sytuacji nie zachodzi w niniejszej sprawie, a nawet nie była wykazywana przez skarżącego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie stwierdzono występowania okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu określonych w art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k., art. 455 k.p.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Co do winy i kary (punkt II części rozstrzygającej wyroku).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok utrzymano w mocy wobec niestwierdzenia w toku kontroli odwoławczej:

- istnienia bezwzględnych powodów odwoławczych z art. 439 § 1 k.p.k.,

- tego, że utrzymanie w mocy wyroku skutkowałoby rażącą niesprawiedliwością orzeczenia (art. 440 k.p.k.),

- wadliwości kwalifikacji prawnej (art. 455 k.p.k.),

- a także stwierdzenia z powodów opisanych w sekcji 3. nietrafności podniesionych w apelacji zarzutów (art. 438 pkt 1, 2, 3 k.p.k.).

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Pkt I części dyspozytywnej. Zaliczenie na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności całego okresu zatrzymania i tymczasowego aresztowania w sprawie.

Zwięźle o powodach zmiany

Przesłanki zmiany sposobu zaliczenia zostały szczegółowo omówione w pkt. 3 niniejszego uzasadnienia w odniesieniu do zarzutu z pkt. 1.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Sąd orzekając o nieuwzględnieniu apelacji oskarżonego E. O., na podstawie art. 636 § 1 kpk, art. 633 kpk i art 634 kpk obciążył go wydatkami za postępowania odwoławcze oraz na podstawie art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. 1983.49.223 tj.) wymierzył mu opłatę należną od wymierzonej kary pozbawienia wolności.

7.  PODPIS

SSA Cezariusz Baćkowski SSA Maciej Skórniak SSA Janusz Godzwon

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego E. O. adw. Ł. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość rozstrzygnięcia

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana