Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 453/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

sędzia Jacek Chaciński (spr.)

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Agata Kutniowska

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2021 r. w Lublinie

sprawy J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o świadczenie uzupełniające

na skutek apelacji wnioskodawcy J. P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 15 kwietnia 2021 r. sygn. akt VIII U 432/20

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 453/21

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił odwołania J. P. decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. z dnia 22 listopada 2019 r. i 21 stycznia 2020 r. odmawiających wnioskodawcy prawa do świadczenia uzupełniającego.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

J. P. urodził się dnia (...) i posiada wykształcenie podstawowe.

W dniu 3 października 2019 roku wnioskodawca złożył do organu rentowego wniosek o świadczenie uzupełniające, załatwiony odmownie zaskarżoną decyzją z dnia 22 listopada 2019 roku oraz decyzją z dnia 21 stycznia 2020 roku. Zarówno Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 6 listopada 2019 roku, jak i Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 14 stycznia 2020 roku, stwierdzili u wnioskodawcy brak niezdolności do samodzielnej egzystencji.

W marcu 1996 roku wnioskodawca doznał urazu głowy z utratą przytomności i z tego powodu był wielokrotnie hospitalizowany neurologicznie z rozpoznaniem wieloogniskowego uszkodzenia (...) i podejrzeniem procesu demielinizacyjnego .

Od czerwca 2001 roku wnioskodawca jest uznany za całkowicie niezdolnego do pracy z przyczyn neurologicznych .

W dniach od 6 do 10 października 2002 roku wnioskodawca był hospitalizowany z powodu ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego. Został zakwalifikowany do radykalnego leczenia chirurgicznego w postaci cholecystectomii. Zabieg wykonano dnia 8 października 2002 roku .

W dniach od 2 do 13 lipca 2018 roku wnioskodawca był hospitalizowany po 14 - dniowym ciągu alkoholowym na oddziale chorób płuc. Został wypisany z rozpoznaniem: obustronne zapalenie płuc z odczynem septycznym i niewydolnością oddechową, zatorowość płucna obwodowa, (...), stłuszczenie wątroby, H., choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa piersiowego, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu (...) .

W październiku 2018 roku wnioskodawca był planowo hospitalizowany neurologicznie z powodu następstw choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa w odcinku (...). W dniu wypisu z oddziału nie stwierdzono odchyleń w stanie neurologicznym oraz obecności cech czynnego drażnienia korzeni nerwowych .

W dniach od 5 sierpnia do 9 sierpnia 2019 roku wnioskodawca był hospitalizowany neurologicznie z rozpoznaniem zespołu tętnicy kręgowo – podstawnej. Wykonane podczas hospitalizacji badania (...) głowy i (...) D. tętnic szyi nie obrazowały nieprawidłowości. Stan neurologiczny wnioskodawcy w dniu wypisu z oddziału neurologicznego poza zgłaszanym osłabieniem czucia powierzchownego obu stóp nie odbiegał od normy, wypisany został w stanie ogólnym dobrym .

Hospitalizacje neurologiczne nie potwierdziły obecności postawionego w 2001 roku rozpoznania wieloogniskowego demielinizacyjnego uszkodzenia (...) . (...)

W dniach od 28 do 30 sierpnia 2019 roku wnioskodawca był hospitalizowany w Klinice (...) w L. z podejrzeniem boreliozy .

W dniach od 30 do 31 października 2019 roku wnioskodawca został przyjęty na oddział chirurgii do planowego zabiegu usunięcia polipa z esicy. Zabieg wykonano dnia 31 października 2019 roku, przebiegł bez powikłań. Przy wypisie zalecono dalszą obserwację stanu śluzówki jelita poprzez badanie endoskopowe w systemie 5,10 lat .

Wnioskodawca choruje na cukrzycę typu (...) i jest leczony lekami hypoglikemizującymi. Ponadto jest leczony farmakologicznie z rozpoznaniem nadciśnienia tętniczego .

Celem zbadania zasadności odwołań wnioskodawcy i prawidłowości wydanych przez organ rentowy decyzji Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy: kardiologa, neurologa, diabetologa i gastrologa .

W opinii z dnia 28 grudnia 2020 roku biegli sądowi lekarz kardiolog i neurolog na podstawie analizy dokumentacji medycznej wnioskodawcy rozpoznali u niego chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z dyskopatią (...), przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego, nadciśnienie tętnicze i w wywiadzie T. oraz polineuropatię cukrzycową. Na podstawie dokumentacji medycznej wnioskodawcy biegły sądowy neurolog stwierdził, że stan zdrowia wnioskodawcy nie czynił go dotychczas niezdolnym do samodzielnej egzystencji. W ocenie biegłego z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy od 11 października 2018 roku, tj. od daty przyjęcia do oddziału neurologicznego. W ocenie biegłego całość dokumentacji medycznej wnioskodawcy nie ujawnia upośledzenia funkcji układu nerwowego oraz kręgosłupa mogącego czynić długotrwałą niezdolność do samodzielnej egzystencji. W ocenie biegłego także poziom funkcjonowania poznawczego wnioskodawcy oddany zgromadzoną dokumentacją medyczną nie potwierdza niezdolności do samodzielnej egzystencji. Z kolei biegły lekarz sądowy kardiolog uznał, że dobrze kontrolowane farmakologicznie i niepowikłane nadciśnienie tętnicze wnioskodawcy nie czyni niezdolności do pracy w rozumieniu rentowym i nie sprowadza na wnioskodawcę niezdolności do samodzielnej egzystencji z przyczyn kardiologicznych .

Biegli łącznie stwierdzili, że wnioskodawca jest osobą chorą i wymaga systematycznego leczenia, jednakże stopień zaawansowania zdiagnozowanych u niego chorób nie czyni wnioskodawcy niezdolnym do samodzielnej egzystencji .

W opinii z dnia 14 stycznia 2021 roku biegły sądowy specjalista chorób wewnętrznych i gastroenterolog na podstawie analizy przedstawionej dokumentacji medycznej wnioskodawcy nie stwierdził u niego niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji z powodu schorzeń gastrologicznych. Biegły wskazał, że zabieg usunięcia pęcherzyka żółciowego, któremu został poddany wnioskodawca w 2002 roku jest postępowaniem standardowym, a stan po usunięciu pęcherzyka wymaga tylko stosowania lekkostrawnej diety, nie sprowadza zaś na chorego całkowitej niezdolności do pracy. Następnie biegły uznał, że stwierdzone w 2018 roku u wnioskodawcy polipy jelita grubego oraz ich usunięcie również nie powodowały i nie powodują całkowitej niezdolności do pracy. Biegły wskazał także, że wykonane w trakcie kolejnych hospitalizacji badania biochemiczne nie wykazały cech niewydolności wątroby, mimo nadużywania przez wnioskodawcę alkoholu .

W opinii z dnia 26 października 2020 roku biegła sądowa lekarz diabetolog po przeprowadzeniu analizy dokumentacji medycznej wnioskodawcy rozpoznała u niego cukrzycę typu(...). Złożona do akt sprawy dokumentacja nie pozwoliła jednak biegłej ustalić ani daty rozpoznania choroby ani jej przebiegu. Biegła ustaliła jedynie, że wnioskodawca jest leczony doustnym lekiem hypoglikemizującym. Z uwagi na brak danych medycznych potwierdzających konieczność interwencji pomocy doraźnej lub hospitalizacji z nagłych przyczyn biegła uznała, że cukrzyca wnioskodawcy nie powoduje konieczności stałej lub długotrwałej pomocy i opieki innych osób w podstawowych czynnościach dnia codziennego, a tym samym stwierdziła brak niezdolności do samodzielnej egzystencji wnioskodawcy w przeszłości oraz obecnie .

Zastrzeżenia do wywołanych opinii złożył wnioskodawca nie zgadzając się z ich wnioskami. Wskazał, że jego schorzenia utrudniają mu poruszanie i pochylanie się, a z uwagi na zaniki pamięci obawia się wyjść z domu. Podniósł, że od 20 lat leczy się neurologicznie i nie rokuje wyleczenia. Stwierdził, że z uwagi na zły stan zdrowia jest zmuszony korzystać z pomocy drugiej osoby .

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, a także opinii biegłych sądowych lekarzy.

Sąd ocenił jako wiarygodne złożone do akt opinie biegłego kardiologa, neurologa, diabetologa i gastroenterologa, które były decydujące dla ustalenia naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy i wpływu zdiagnozowanych u wnioskodawcy schorzeń na zdolność do samodzielnej egzystencji. Zdaniem Sadu wskazane opinie zawierają szczegółowy opis stanu zdrowia wnioskodawcy w odniesieniu do zgromadzonej w aktach sprawy dokumentacji medycznej. Wnioski z przedłożonych opinii są rzetelne, logiczne i konsekwentne, a przez to pozwalają na ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy w odniesieniu do dochodzonego świadczenia i nie nasuwają żadnych wątpliwości. Sąd nie miał podstaw, aby kwestionować ich wartość dowodową. Ocena co do stanu zdrowia wnioskodawcy płynąca z wszystkich wywołanych opinii jest jednoznaczna, zgodna i konsekwentna. Zawiera stanowcze wnioski, z których jednoznacznie wynika, że wnioskodawca nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji.

Sąd nie prowadził dalszego postępowania dowodowego odnośnie oceny czy wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy i niezdolny do samodzielnej egzystencji, pomimo zgłoszonych przez wnioskodawcę zastrzeżeń do wywołanych opinii biegłych, ponieważ w ocenie Sądu dotychczasowe opinie były wystarczające, a jednocześnie wnioskodawca w zgłoszonych zastrzeżeniach nie przedstawił żadnych konkretnych zarzutów, które mogłyby podważyć trafność i rzetelność tychże opinii oraz nie zgłosił wniosku o wywołanie kolejnej opinii.

Sąd podkreślił, że ma obowiązek zasięgnięcia kolejnej opinii biegłych wyłącznie w sytuacji, gdy dotychczasowa opinia budzi istotne i niedające się usunąć wątpliwości. Nie można przyjmować, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest dla strony niekorzystna. W takiej sytuacji Sąd nie ma obowiązku zasięgania kolejnych opinii .

Pozostałe dowody zgromadzone w sprawie, w szczególności dokumentacja medyczna, Sąd obdarzył wiarą. Zdaniem Sądu są to dokumenty sporządzone przez poszczególne placówki medyczne odzwierciedlające przebieg procesu leczenia wnioskodawcy, który opisany został również w opiniach. Dokumenty te nie budziły wątpliwości, a ich prawdziwość nie była kwestionowana przez strony.

Sąd wskazał, że wnioskodawca J. P. ubiegał się o świadczenie uzupełniające przewidziane w ustawie z dnia 31 lipca 2019 roku o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz. U. 2020, poz. 1936, tekst jednolity ze zm.). Zgodnie z art. 1 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy świadczenie przysługuje osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji i stanowi wsparcie dochodowe dla tych osób. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy w sprawach w niej nieuregulowanych dotyczących postępowania w sprawie świadczenia uzupełniającego, wypłaty tego świadczenia oraz wydawania orzeczeń stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2020, poz. 53, tekst jednolity ze zmianami, zwana dalej ustawą emerytalną). Stosownie do art. 13 ust. 5 ustawy emerytalnej niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Sad podniósł, ze w rozpatrywanej sprawie jedyną kwestią sporną było stwierdzenie czy naruszenie sprawności organizmu wnioskodawcy sprowadza na niego niezdolność do samodzielnej egzystencji w myśl art. 13 ust. 5 ustawy emerytalnej. Dokonanie ustaleń w tym zakresie nie było możliwe bez odwołania się do wiadomości specjalnych i powołania biegłych w trybie art. 278 § 1 k.p.c.

W wywołanych opiniach biegli sądowi lekarze: kardiolog, neurolog, diabetolog i gastroenterolog po rzetelnej analizie dokumentacji medycznej wnioskodawcy zgodnie uznali, że wnioskodawca nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji.

Kierując się wnioskami wynikającymi z powyżej wskazanych opinii biegłych Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca nie spełnia przesłanki do nabycia prawa do świadczenia uzupełniającego, o której mowa w art. art. 2 ust. 1 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Z tych względów Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżone w niniejszym postępowaniu decyzje są prawidłowe, a odwołania wnioskodawcy podlegają oddaleniu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Lublinie, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 14 § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

Z wyrokiem tym nie zgodził się wnioskodawca. Wniósł apelację. W jej treści podniósł, że nie zgadza się z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z 6 listopada 2019 r. oraz z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z 14 stycznia 2020 r. Wskazał, że jest niezdolny do samodzielnej egzystencji i dlatego nie zgadza się z wyrokiem Sądu I instancji. Mając na względzie te zarzuty skarżący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i przyznania mu prawa do świadczenia uzupełniającego.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji i przyjmuje je za własne.

Apelujący koncentruje się w środku zaskarżenia na wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika ZUS i Komisji Lekarskiej ZUS. Pomija jednak, że po wniesieniu odwołania zostało przeprowadzone przed Sądem postępowanie dowodowe celem weryfikacji prawidłowości rozstrzygnięcia organu rentowego, które było oparte na orzeczeniu Komisji Lekarskiej. Celem zbadania zasadności odwołań wnioskodawcy i prawidłowości wydanych przez organ rentowy decyzji Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy: kardiologa, neurologa, diabetologa i gastrologa .

Do wniosków wynikających z tych opinii skarżący się w ogóle nie odniósł. Z opinii tych wynika, że J. P. cierpi na wiele schorzeń. Jednak nie sprowadzają niezdolności do samodzielnej egzystencji. Sąd I Instancji trafnie wskazał, że opinie zawierają szczegółowy opis stanu zdrowia wnioskodawcy w odniesieniu do zgromadzonej w aktach sprawy dokumentacji medycznej. Wnioski z przedłożonych opinii są rzetelne, logiczne i konsekwentne, a przez to pozwalają na ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy w odniesieniu do dochodzonego świadczenia i nie nasuwają żadnych wątpliwości.

W konsekwencji przedstawione przez wnioskodawcę w apelacji subiektywne oceny swego stanu zdrowia są jedynie jego stanowiskiem i nie mogą wzruszyć ustaleń Sądu poczynionych w oparciu o opinie doświadczonych biegłych lekarzy sądowych o specjalnościach właściwych dla schorzeń, na które cierpi wnioskodawca. Opierając się na wynikach przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd Okręgowy trafnie uznał, że decyzje odmawiające wnioskodawcy świadczenia uzupełniającego są prawidłowe, albowiem nie spełnia on przesłanki wskazanej w art. 2 ust.1 w ustawy z dnia 31 lipca 2019 roku o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji to jest nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji.

W tym stanie rzeczy wobec braku uzasadnionych zarzutów naruszenia prawa procesowego i materialnego Sąd Apelacyjny na podstawie art.385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.