Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Ga 162/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący:

Protokolant:

sędzia Artur Fornal

sekretarz sądowy Daria Błaszkowska

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2021 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) we W.

przeciwko M. B.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 17 lutego 2021 r., sygn. akt VIII GC 1607/20

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I. (pierwszym), litera a) jedynie gdy chodzi o odsetki liczone od kwoty 20 547,34 zł (dwadzieścia tysięcy pięćset czterdzieści siedem złotych trzydzieści cztery grosze), w ten sposób, że:

a)  datę początkową naliczania odsetek określa na dzień 12 października 2018 r.,

b)  przyjmuje, że od powyższej kwoty należą się odsetki ustawowe za opóźnienie,

oddalając powództwo w pozostałym zakresie;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 800 (tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt VIII Ga 162/21

UZASADNIENIE

Powód (...) we W. domagał się zasądzenia od pozwanego M. B. kwoty 20 565,43 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 20 547,34 zł od dnia 20 września 2018 r. do dnia zapłaty oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 18,09 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tj. 19 czerwca 2019 r., a także kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając pozew powód wyjaśnił, że zawarł z pozwanym umowę leasingu, a z uwagi na to, że pozwany nie dokonywał płatności wynagrodzenia w uzgodnionych ratach, powód wezwał go do zapłaty, a po bezskutecznym upływie zakreślonego terminu wypowiedział umowę leasingu oraz wezwał pozwanego do zwrotu przedmiotu leasingu. Argumentował, że dokonał ostatecznego rozliczenia umowy łączącej go z pozwanym, wobec czego wezwał go do zapłaty należności wynikających z pozwu w terminie 14 dni od daty rozliczenia umowy, tj. najpóźniej z dniem 19 września 2018 r. Powód wyjaśnił, że na dochodzoną pozwem z tego tytułu należność w kwocie 20 547,34 zł składają się: przyszłe raty leasingowe pomniejszone o dyskonto z tytułu wcześniejszej spłaty rat leasingowych (55 155,83 zł), zaległości z tytułu faktur za niezapłacone raty leasingowe (7 340,96 zł), faktury i noty wystawione zgodnie z umową za obsługę w zakresie kosztów ubezpieczenia i wezwań (865,84 zł), koszt poniesiony w związku z odbiorem przedmiotu leasingu (1 722 zł), wynagrodzenie rzeczoznawcy za przygotowanie jego wyceny (246 zł), koszt przygotowania tego przedmiotu do sprzedaży (1 816,71 zł) – pomniejszone o kwotę 46 600 zł uzyskaną przez powoda z tytułu sprzedaży przedmiotu leasingu. Przedmiotem żądania pozostawała także kwota 18,09 zł stanowiąca odsetki naliczone w związku z nieterminowym dokonaniem płatności rat leasingowych przed wygaśnięciem umowy leasingu.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty domagał się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda kosztów sądowych.

Uzasadniając swoje stanowisko, pozwany zakwestionował wiarygodność przedłożonych przez powoda dokumentów. Zarzucił powodowi, iż ten nie wykazał, że roszczenie jest już wymagalne, że dążył on do polubownego rozwiązania sporu, a ponadto, że doszło do wypowiedzenia umowy.

Wyrokiem z dnia 17 lutego 2021 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 20 565,43 zł wraz z odsetkami od kwot:

a)  20 547,34 zł ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 20 września 2018 r. do dnia zapłaty,

b)  18,09 zł ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 19 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty,

a ponadto kwotę 4 646 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 5 grudnia 2017 r. pozwany złożył wniosek u powoda o zawarcie umowy leasingu naczepy (...). Jako adres zamieszkania pozwany wskazał: ul. (...), S.. Tego dnia powód zawarł z pozwanym umowę leasingu operacyjnego nr (...), na podstawie której powód oddał leasingobiorcy do używania ww. naczepę na czas trwania umowy, który został oznaczony na 48 miesięcy do dnia 10 grudnia 2021 r.

Zgodnie z ust. 5 ww. umowy, leasingobiorca zobowiązany był do zapłaty opłaty wstępnej i rat leasingowych zgodnie z harmonogramem. Stosownie do treści jej ust. 9, terminy płatności rat leasingowych przypadały na 10 dzień każdego miesiąca począwszy od dnia 10 stycznia 2018 r. W myśl ust. 14, częścią umowy są Ogólne Warunki Umowy Leasingu z dnia 19 września 2016 r. (dalej: „OWUL”), które zostały leasingobiorcy doręczone przed zawarciem umowy, są mu znane i zostały zaakceptowane. W dniu 15 grudnia 2017 r. naczepa została wydana pozwanemu.

Zgodnie z § 13 ust. 1 OWUL, finansujący jest uprawniony do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym w przypadku zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, po wcześniejszym bezskutecznym wezwaniu do zapłaty w odpowiednim terminie.

Stosownie do treści § 13 ust. 3, finansujący może przed rozwiązaniem umowy leasingu wezwać leasingobiorcę do zwrotu przedmiotu leasingu w ciągu trzech dni od dnia wygaśnięcia uprawnienia leasingobiorcy do korzystania z niego.

W razie opóźnienia w zwrocie, leasingobiorca zobowiązany jest do zapłaty kary umownej w kwocie stanowiącej równowartość 0,1% ceny netto nabycia przedmiotu leasingu za każdy dzień opóźnienia.

W okresie od 19 lutego 2018 r. do 19 czerwca 2018 r. powód wystawił na rzecz pozwanego 5 faktur VAT tytułem raty usługi leasingu w kwocie 1 637,40 zł. Płatność miała następować do dnia 10 każdego miesiąca. W dniu 20 marca 2018 r. powód wstawił na rzecz pozwanego notę odsetkową na kwotę 18,09 zł.

W okresie od 20 marca 2018 r. do 1 czerwca 2018 powód wystawił na rzecz pozwanego 7 not obciążeniowych na kwoty 49 zł, 99 zł oraz 129 zł tytułem opłaty z tytułu wezwań do zapłaty. Płatność miała nastąpić w terminie 14 dni w formie przelewu.

Pismem datowanym na dzień 3 kwietnia 2018 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 791,36 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 17 kwietnia 2018 r. Pismem datowanym na dzień 7 maja 2018 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1 686 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 21 maja 2018 r.

Powód za pośrednictwem wiadomości mailowych powiadomił pozwanego o sposobie rozwiązania umowy poprzez zwrot przedmiotu leasingu do leasingodawcy jak i możliwości zlecenia transportu naczepy.

Pismem z dnia 21 maja 2018 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1 865,40 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 31 maja 2018 r. Pismem datowanym na dzień 1 czerwca 2018 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1 736,40 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 15 czerwca 2018 r. Kolejnym pismem – z dnia 20 czerwca 2018 r. – powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1 865,40 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 30 czerwca 2018 r.

Pismem z dnia 21 czerwca 2018 r. powód rozwiązał z pozwanym ww. umowę leasingu w trybie natychmiastowym. Zażądał ponadto zwrotu przedmiotu leasingu.

Powód odebrał przedmiot leasingu w dniu 6 lipca 2018 r. W dniu 17 lipca 2018 r. rzeczoznawca samochodowy wycenił wartość naczepy na kwotę 37 300 zł. Koszt usługi rzeczoznawcy wyniósł 7 736,70 zł. Transport naczepy opiewał na kwotę 1 816,71 zł brutto. Naczepa została sprzedana w dniu 5 sierpnia 2018 r. za pośrednictwem aukcji elektronicznej za kwotę 46 600 zł.

W dniu 31 sierpnia 2018 r. powód wystawił na rzecz pozwanego fakturę VAT tytułem dodatkowego czynszu leasingowego w kwocie 132,84 zł. Płatność miała nastąpić w formie przelewu do dnia 18 września 2018 r.

Pismem z dnia 5 września 2018 r. powód wezwał powoda do zapłaty kwoty 20 565,43 zł w nieprzekraczalnym terminie 14 dni od daty pisma. Tego samego dnia powód wystawił na rzecz pozwanego notę obciążeniową tytułem odszkodowania, wyliczonego na podstawie OWUL na kwotę 12 340,54 zł, z terminem płatności wyznaczonym na dzień 5 września 2018 r.

Pismem datowanym na dzień 27 marca 2019 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 21 570,84 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 6 kwietnia 2019 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd pierwszej instancji ustalił w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty prywatne, których prawdziwość, autentyczność i moc dowodowa nie budziły jego wątpliwości.

Sąd ten zwrócił uwagę, że poza zakwestionowaniem autentyczności przedłożonych dokumentów pozwany, nie odniósł się merytorycznie do zasadności żądania pozwu. Nawet przy braku oryginałów, bądź ich kopii (odpisów) poświadczonych za zgodność z oryginałem, nie można było odmówić im charakteru informacyjnego, dzięki któremu można ustalić zarówno istnienie jak i treść danego dokumentu. Kserokopii dokumentu nie można więc odmówić znaczenia dowodowego (art. 243 1 i art. 308 k.p.c.).

W przedmiotowej sprawie pozwany nie zarzucił przedłożonym kopiom pism (dokumentów), by zostały w jakikolwiek sposób sfałszowane, bądź zawierały nieprawdziwe informacje, wskazując jedynie, iż nie może potwierdzić ich autentyczności. W ocenie Sądu Rejonowego zaoferowany przez stronę powodową materiał dowodowy należało jednak uznać za całkowicie wiarygodny. Sąd Rejonowy nie stwierdził aby były one sporządzone w sposób budzący jakiekolwiek wątpliwości pod względem profesjonalizmu czy rzetelności, uznając, że oddają one w całości treść istniejących dokumentów.

Fakt zawarcia między stronami umowy leasingu operacyjnego, a także to że świadczenie ze strony powoda zostało wykonane Sąd Rejonowy ocenił jako bezsporne.

Zgodnie z art. 709 1 k.c. przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Stosownie zaś do art. 709 15 k.c. w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu.

Strony zawierając w niniejszej sprawie umowę leasingu w granicy swobody umów postanowiły, iż powód kupi oznaczoną w umowie naczepę i odda go pozwanemu do odpłatnego używania. Natomiast pozwany zobowiązał się do zapłaty w ustalonych terminach rat leasingowych, a także dodatkowych opłat wyszczególnionych w treści umowy oraz załączników do umowy i ogólnych warunkach umowy leasingu operacyjnego.

Z postanowień zawartych w ogólnych warunkach umowy leasingu wynikało, iż umowa może zostać przez leasingodawcę wypowiedziana ze skutkiem natychmiastowym przed terminem jej zakończenia w przypadku, gdy leasingobiorca dopuszcza się zwłoki w zapłacie co najmniej jednej raty, pomimo wcześniejszego wyznaczenia mu na piśmie przez leasingodawcę dodatkowego terminu do jej zapłaty z zagrożeniem możliwości wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym w przypadku nieuiszczenia tej opłaty w tym terminie (§ 13 ust. 1 i 2 OWUL). Ponadto, leasingobiorca (pozwany) w przypadku przedterminowego zakończenia umowy zobowiązany był do zapłaty odszkodowania. Takiego odszkodowania dochodzi powód w niniejszym postępowaniu. Wysokość odszkodowania została wyliczona jako suma wszystkich przewidzianych w umowie zdyskontowanych rat leasingowych i kwoty wykupu oraz innych należności, których termin płatności przypadnie po dniu wcześniejszego zakończenia umowy.

Z § 15 ust. 1 OWUL wynikało, iż pozwany był zobowiązany do zwrotu przedmiotu umowy leasingu w terminie 3 dni od dnia rozwiązania umowy. W przypadku opóźnienia w zwrocie przedmiotu leasingu, powód był uprawniony do naliczenia kary umownej w wysokości 0,1% ceny netto przedmiotu leasingu za każdy dzień opóźnienia.

Powód przed rozwiązaniem umowy, stosownie do zapisów OWUL, kilkukrotnie wzywał pozwanego do uregulowania należności tytułem zaległych rat, w treści których pism znajdowało się powiadomienie o skutkach niezastosowania się do nich, jakim miało być rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym. W wyniku dalszych, nieskutecznych wezwań, powód w dniu 21 czerwca 2018 r. rozwiązał z pozwanym przedmiotową umowę.

Wbrew twierdzeniom pozwanego, powód wykazał, iż pisma były kierowane do pozwanego, o czym świadczyć może przedłożony elektroniczny system śledzenia przesyłek. Nadto, zgodnie z wnioskiem o zawarcie umowy leasingu oraz oświadczenia o adresie zamieszkania klienta, pozwany wskazał adres ul. (...), w S., na który to adres korespondencja była kierowana. W późniejszym czasie pozwany nie zgłaszał zmiany adresu, do czego się zobowiązał, zgodnie z treścią złożonego oświadczenia. Zdaniem Sądu a quo o świadomości pozwanego istnienia zadłużenia i rozwiązaniu umowy świadczy przedłożona przez powoda korespondencja mailowa, z której wynikało, iż pozwany podejmował z powodem rozmowę odnośnie przekazania przedmiotu umowy. Adres, z którego wystosowano te wiadomości pokrywa się z tym, który został podany przez pozwanego we wniosku o zawarcie umowy leasingu, wobec czego uznać należało, iż to nie kto inny, a właśnie pozwany ustalał szczegóły rozwiązania umowy z powodem. Pozwany zdawał więc sobie sprawę z rozwiązania umowy o czym świadczy to, że przedmiot umowy leasingu został odebrany. Sąd pierwszej instancji zwrócił też uwagę, że w treści korespondencji nie znaleziono informacji, o tym, że pozwany kwestionował stanowisko powoda.

Sąd Rejonowy za niezasadny uznał zarzut powoda odnośnie braku wymagalności roszczenia. Pozwany doskonale zdawał sobie sprawę z terminu jak i wysokości regulowania należnych rat leasingowych, a które to wynikały z harmonogramu zamieszczonego w przedmiotowej umowie leasingu. Nie wykazał on, aby dokonywał jakichkolwiek wpłat na poczet powyższych zobowiązań (art. 6 k.c.), Powód kierował natomiast do pozwanego liczne wezwania do zapłaty, monity jak i noty obciążeniowe, które pozwany pozostawiał bez odpowiedzi. W ocenie Sądu pierwszej instancji powód działając na postawie zawartej między stronami umowy, skorzystał z zatem z przysługującego mu uprawnienia i po wyczerpaniu drogi polubownego rozwiązania sporu, odstąpił od umowy.

Mając to na uwadze Sąd Rejonowy uwzględnił żądanie pozwu w całości, a o kosztach orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając go w całości i zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawę do uwzględnienia powództwa tak co do zasady, jak i wysokości (załączone przez powoda kserokopie dokumentów nie zostały potwierdzone za zgodność z oryginałem),

b)  art. 458 5 k.p.c. poprzez dopuszczenie dowodów z dokumentów powołanych przez powoda pismem z dnia 20 stycznia 2020 r., w sytuacji gdy zgodnie z tym przepisem powód nie mógł już powoływać nowych dowodów,

c)  poprzez niedoręczenie mu pozwu, a przez to uniemożliwienie mu pełnej obrony wobec braku znajomości wszystkich argumentów i twierdzeń powoda.

Pozwany domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie przekazania sprawy do rozpoznania Sądowi Rejonowemu, a ponadto zasądzenia od powoda kosztów procesu za obie instancje.

Powód w odpowiedzi na apelację domagał się jej oddalenia oraz zasądzenia od pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego zasługiwała na uwzględnienie jedynie w niewielkim zakresie.

W ocenie Sądu odwoławczego Sąd Rejonowy wyjaśnił wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a wnioski, które przy tym wywiódł – tak w zakresie podstawy faktycznej, jak i prawnej rozstrzygnięcia – co do zasady są prawidłowe i nie wymagają powtórzenia. Sąd Okręgowy wskazuje w związku z tym, że ustalenia oraz oceny Sądu I instancji przyjmuje za własne (art. 387 § 2 1 pkt 1 i 2 k.p.c.). Podniesione w apelacji zarzuty naruszenia prawa procesowego okazały się nieuzasadnione. Dodatkowe ustalenia – na podstawie zgromadzonego już w sprawie materiału dowodowego – skutkujące koniecznością zmiany w części zaskarżonego wyroku dotyczyły wyłącznie określenia wysokości oraz początkowej daty naliczania odsetek za czas opóźnienia w spełnieniu dochodzonego świadczenia z art. 709 15 k.c.

Wbrew stanowisku pozwanego brak było podstaw do zakwestionowania a limine mocy dowodowej niepoświadczonych kopii (kserokopii, innej formy odzwierciedlenia treści) dokumentów. Formalizm procesowy, polegający na obowiązku przedstawienia przez stronę dowodów w formie dokumentów kwalifikowanych co do treści i formy obowiązuje jedynie w postępowaniu nakazowym (art. 485 k.p.c.). Wprawdzie w orzecznictwie przyjmuje się, że kserokopia dokumentu (której nie nadano cech odpisu) w zasadzie nie jest dokumentem w rozumieniu art. 243 1 k.p.c., ale w aktualnym stanie prawnym – od dnia 8 września 2016 r. – jest on wprost innym środkiem dowodowym z art. 308 k.p.c., będącym dowodem pośrednim co do istnienia dokumentu o określonej treści (podobnie, jak np. fotografia dokumentu), przeprowadzanym w procesie w oparciu o przepisy o dowodzie z dokumentów (zob. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 4 listopada 2020 r., I ACa 587/19, LEX nr 3101585). Nieopatrzenie kserokopii dokumentu poświadczeniem za zgodność z oryginałem nie dyskwalifikuje więc takiego środka dowodowego. Można więc ocenić moc dowodową kserokopii, które stanowią legalny środek dowodowy w postępowaniu, będąc podstawą ustaleń w sprawie. Sama okoliczność, że część załączonych dokumentów nie została poświadczona za zgodność nie sprawia, że na ich podstawie nie można było dokonać ustaleń faktycznych i uwzględnić powództwa (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 8 kwietnia 2019 r., V ACa 613/18, LEX nr 2702645).

Ponadto, jak to wyjaśnił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 czerwca 2016 r., IV CSK 669/15 (LEX nr 2147286), pomimo nieprzedstawienia przez strony dowodu w postaci sporządzonego w przepisanej formie dokumentu urzędowego (art. 244 k.p.c.) lub podpisanego dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.), do podstawy wyrokowania może być włączona wiedza uzyskana przez sąd w inny sposób - w tym także powzięta od stron. Dotyczyć to może zarówno faktów znanych sądowi z urzędu (art. 228 § 2 k.p.c.), przyznanych, bądź też niezaprzeczonych przez stronę przeciwną (art. 229 i 230 k.p.c.). W wyroku z dnia 9 lipca 2009 r., III CSK 341/08 (LEX nr 584753), Sąd Najwyższy słusznie zwrócił uwagę na to, że strona pozwana, która nie zgadza się z pozwem nie może poprzestać na stwierdzeniu, że przeczy faktom powołanym przez powoda. Fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi strona pozwana się nie zgadza powinna ona wykazać, jeśli ma to służyć obronie jej racji, powinna się ona ustosunkować do twierdzeń strony powodowej. Strona jest w związku z tym zobowiązana wyszczególnić fakty, którym zaprzecza (art. 210 § 2 k.p.c.).

Zważyć trzeba, że w sprzeciwie od nakazu zapłaty ( k. 35-36 akt) pozwany nie zakwestionował w taki sposób wysokości zadłużenia, poza ogólnikowym zaprzeczeniem, które nie mogło w związku z tym odnieść zamierzonego skutku procesowego. W odpowiedzi na tak sformułowane stanowisko strony pozwanej, powód – w piśmie przygotowawczym z dnia 12 października 2020 r. – przedstawił szczegółowe wyliczenie dochodzonego roszczenia wraz z wnioskami dowodowymi ( zob. k. 49-92 akt). Do tego pisma powoda, do którego bez żadnych wątpliwości załączony był także odpis pozwu ( k. 52 v. i 54-56 akt) – pomimo zobowiązania nałożonego przez Sąd pierwszej instancji, pozwany już w żaden sposób się nie odniósł ( k. 92-95, 166 akt).

Wobec zatem braku skonkretyzowanych zarzutów względem żądania pozwu można było uznać, że fakty podniesione przez powoda dla jego uzasadnienia nie zostały zakwestionowane, a przez to nie wymagają one dowodu (art. 230 k.p.c.). Wbrew zarzutom strony skarżącej nie doszło zatem do wadliwej oceny materiału dowodowego, czyli do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Rejonowy wyprowadził bowiem trafne, spójne i logiczne wnioski na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Nieuzasadniony okazał się także zarzut naruszenia art. 458 5 § 1 k.p.c. Przepis ten – nakładający w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych na stronę powodową obowiązek powołania wszystkich twierdzeń i dowodów już w pozwie – nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie, skoro została ona wszczęta przed dniem 7 listopada 2019 r. (pozew został wniesiony w dniu 19 czerwca 2019 r. – zob. k. 3 akt). Do spraw wszczętych i niezakończonych przed tym dniem, które podlegałyby rozpoznaniu w postępowaniu w sprawach gospodarczych, nie stosuje się przepisów o tym postępowaniu. (art. 10 i 17 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw; Dz. U. poz. 1469 ze zm.).

Sąd Okręgowy uznał jedynie, że – w granicach zaskarżenia – skorygowaniu podlegać musiała data początkowa naliczania odsetek z tytułu opóźnienia, jak również i ich wysokość. W tym zakresie Sąd Rejonowy jako dzień wymagalności dochodzonego roszczenia błędnie przyjął za powodem datę w której upływał 14-dniowy termin liczony od daty rozliczenia przedmiotowej umowy, dokonanej w piśmie strony powodowej z dnia 5 września 2018 r. (zob. pozew – k. 3v. i 4v.; pismo z wezwaniem do zapłaty- k. 28, 61 akt). Tymczasem nie może budzić wątpliwości, że w dacie wskazanej przez powoda od której dochodził on odsetek od kwoty 20 547,34 zł, tj. w dniu 20 września 2018 r., pismo to nie było jeszcze doręczone pozwanemu. Zostało ono bowiem nadane pocztą dopiero w dniu 10 września 2018 r., a jego odbiór nastąpił w dniu 27 września 2018 r. (zob. wydruk z systemu śledzenia przesyłek – k. 59-60 akt). Dopiero w tej dacie pozwanemu została więc zakomunikowana przez powoda ostateczna wysokość dochodzonej kwoty stanowiącej rozliczenie umowy (art. 709 15 k.c.). Doręczone wówczas pismo, zawierające w swej treści wezwanie do zapłaty w terminie 14 dni „od daty (…) pisma” ( zob. k. 28, 61 akt), w świetle art. 455 k.c. wyznaczało tym samym termin spełnienia świadczenia pozwanego wskazany mu przez powoda, który upływał w dniu 11 października 2018 r. Z kolei gdy chodzi o odsetki dochodzone niniejszym pozwem od zaległej należności odsetkowej w kwocie 18,09 zł, żądanie ich zasądzenia od dnia wytoczenia powództwa nie budziło już żadnych wątpliwości (art. 482 § 1 k.c.). W każdym jednak przypadku – wobec tego, że dochodzone roszczenie powód uzasadniał faktem rozwiązania (wypowiedzenia) umowy i rozliczeniem dokonanym na podstawie § 13 ust. 4 OWUL – Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do przyjęcia wysokości odsetek innej niż odsetki ustawowe za opóźnienie wynikające z art. 481 § 2 k.c. Nie znajdowało w związku z tym uzasadnienia zasądzenie od tej kwoty odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych o których mowa w art. 7 art. ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 poz. 424, dawniej: ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych). Rozliczenie dokonane na podstawie art. 709 15 k.c. nie stanowi należności za sprzedaż czy usługi w myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy.

W judykaturze i piśmiennictwie zgodnie wskazuje się na odszkodowawczy charakter odpowiedzialności korzystającego, przewidzianej w art. 709 15 k.c. (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2008 r., I CSK 354/07, OSNC-ZD 2008, nr D, poz. 116, i z dnia 13 stycznia 2012 r., I CSK 176/11, LEX nr 1131111). Przepis ten ułatwia finansującemu dochodzenie odszkodowania w celu przywrócenia położenia, w którym znajdowałby się on w przypadku należytego wykonania zobowiązania przez korzystającego. Niezależnie jednak od dominującego w orzecznictwie poglądu wskazującego na to, że wypowiedzenie umowy wywiera skutek jedynie ex nunc i nie odnosi się do rat już wymagalnych (por. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 30 listopada 2016 r., III CZP 75/16, LEX nr 2237271), wskazać jednak trzeba, że w niniejszej sprawie to sam powód ograniczył roszczenie dochodzone także i w tym zakresie (tj. co do kwoty 7 340,96 zł zaległych rat leasingowych) gdy chodzi o odsetki - do czasu po wypowiedzeniu umowy i ostatecznym jej rozliczeniu (art. 321 § 1 k.p.c.).

Z tych względów, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił w tym zakresie zaskarżony wyrok, oddalając w pozostałym, przeważającym zakresie, bezzasadną apelację strony pozwanej na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 100 zd. 2 i art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 265).

Na oryginale właściwy podpis