Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Ewa Staniszewska

Protokolant: sekr. sąd. Ewelina Frąckowiak

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2021 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w P.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 20 sierpnia 2020 r. sygn. akt IX GC 354/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 i 3 i:

1.  powództwo oddala;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 5.417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Poznaniu 657,18 zł tytułem zaliczkowych wydatków na wynagrodzenie biegłego sądowego;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 4.690 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Ewa Staniszewska

Sygn. akt I A Ga 281/20

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 sierpnia 2020r. Sąd Okręgowy w Poznaniu zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. na rzecz powoda (...) S.A. kwotę 39.786,72 zł (trzydzieści dziewięć tysięcy siedemset osiemdziesiąt sześć złotych siedemdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 lipca 2015r. do dnia zapłaty; w pozostałym zakresie oddalił powództwo; kosztami procesu obciążył strony stosunkowo – powoda w 77%, a pozwanego w 23%, pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu.

W uzasadnieniu wyroku Sąd powołał się na następujące fakty i wnioski prawne.

W dniu 31 października 2014r. powód złożył u pozwanego zamówienie nr (...) na dostawę 52.000 sztuk worków polipropylenowych A. o wymiarach 55 x 8 x 13, za cenę 1,21 zł netto za sztukę.

Następnie, w dniu 4 grudnia 2014r. powód złożył u pozwanego zamówienie nr (...) na dostawę 80.000 sztuk wyżej wskazanych workówA.

W ramach wykonania powyższych zamówień pozwany wydał powodowi:

- na podstawie zamówienia nr (...) – 54.780 szt. worków,

- na podstawie zamówienia nr (...) – 80.000 szt. worków.

Przedmiotowe worki powód wykorzystywał do pakowania cukru, który sprzedawał w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W dniu 11 grudnia 2014r. kontrahent powoda zgłosił mu, że odnalazł w workach z cukrem strzępy niebieskiej, plastikowej folii, które stanowiły fragment wentyla worka. Powód ustalił, że cukier, w którym odnaleziono fragmenty folii, zapakowany był w worki dostarczone przez pozwanego na podstawie zamówienia nr (...). O powyższym fakcie powód w zawiadomił pozwanego mailem. J. B. (1) – pracownik powodowej spółki poinformował B. S. – pracownicę pozwanego, że powód na dzień 11 grudnia 2014r. posiada 23.550 sztuk nieużytych worków oraz 1117,200 ton zapakowanego produktu w magazynie zewnętrznym oraz 144,900 ton w cukrowni. Jednocześnie zaznaczył, że pozwany jest w trakcie realizacji jego zamówienia obejmującego 80.000 sztuk worków.

Okoliczności te pozwany zgłosił producentowi worków, który poinformował go, że być może miał awarię linii technologicznej.

W dniu 15 grudnia 2014r. przedstawiciele stron spotkali się w cukrowni w G.. Podczas tego spotkania strony ustaliły, że pozwany przyjmie 20.350 sztuk nieużytych przez powoda worków i wystawi fakturę korygującą. Ponadto strony uzgodniły, że podejmą działania w celu wyjaśnienia okoliczności związanych ze zgłoszonym przez powoda zdarzeniem. Powód zwrócił się również do pozwanego o dopilnowanie, aby przedmiot zamówienia nr (...) nie posiadał wad.

Przedmiot zamówienia nr (...) został wydany powodowi w dniu 23 grudnia 2014r. Powód zlecił swoim pracownikom sprawdzenie dostarczonych worków i podczas tych czynności pracownicy powoda stwierdzili, że część z worków posiada nacięcie w górnej części wentyla. W konsekwencji powyższego powód wstrzymał się z wykorzystaniem tego towaru.

Tytułem ceny sprzedaży towaru ujętego w zamówieniu nr (...) pozwany wystawił powodowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 81.529,07 zł.

Ceną sprzedaży worków zakupionych na podstawie zamówienia nr (...) pozwany obciążył powoda w fakturze VAT nr (...)na kwotę 119.064 zł.

W dniu 29 grudnia 2014r. pozwany wystawił do faktury VAT nr (...) fakturę korektę nr(...), w której obniżył wartość tej pierwszej o kwotę 30.304,76 zł. Wystawienie korekty wynikało z przyjęcia przez pozwanego od powoda 20.362 sztuk produktu.

W dniu 5 stycznia 2015r. powód uiścił na rzecz pozwanego kwotę 81.529,07 zł tytułem zapłaty należności ujętej w fakturze VAT nr (...)Powód uiścił całą należność z tej faktury, nie uwzględniając faktury korekty nr(...)

W dniu 10 lutego 2015r. powód uiścił na rzecz pozwanego kwotę 88.759,24 zł na poczet faktury VAT nr(...), obniżając kwotę należną z tej faktury o wartość wykazaną na fakturze korekcie nr (...)

W piśmie z dnia 18 czerwca 2015r., doręczonym pozwanemu w dniu 23 czerwca 2015r., powód złożył oświadczenie o odstąpieniu w całości od umowy sprzedaży worków typuA. zrealizowanej na podstawie zamówień nr (...) i (...).

Jednocześnie powód zażądał od pozwanego m. in. zwrotu w terminie do 3 lipca 2015r. kwoty 128.306,40 zł tytułem uiszczonej ceny sprzedaży.

W związku z powyższymi zdarzeniami, powód wycofał ze swoich magazynów cukier zapakowany w 26.733 worków dostarczonych przez pozwanego w ramach zamówienia nr (...) i zlecił jego przesianie. Worki, w które zapakowany był cukier wycofany z magazynów powód oddał do utylizacji. Ponadto, z obawy o ich wadliwość, powód zadecydował o niewykorzystaniu worków dostarczonych na podstawie zamówienia nr (...).

W dniu 7 lipca 2016r. powód złożył w Sądzie Rejonowym w Koninie wniosek o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej w sprawie o zapłatę kwoty 229.704,90 zł, która stanowiła m. in. zwrot ceny sprzedaży worków objętych ww. zamówieniami.

W odpowiedzi pozwany zaprzeczył istnieniu roszczeń powoda.

Postępowanie to zakończyło się na posiedzeniu w dniu 16 grudnia 2016r. bez zawarcia ugody.

Worki dostarczone przez pozwanego na podstawie zamówienia złożonego przez powoda w grudniu 2014r. nie posiadały wady, która mogłaby doprowadzić do przedostawania się skrawków wentyla do cukru.

W tak ustalonych okolicznościach Sąd wskazał, że w przedmiotowej sprawie, powołując się na odstąpienie od umowy sprzedaży, powód domagał się od pozwanego zwrotu uiszczonej ceny sprzedaży worków A. Jako podstawę prawną swoich roszczeń powód przywołał art. 560 k.c.

Zgodnie z art. 556 § 1 k.c. (w brzmieniu obowiązującym przed 25 grudnia 2014r.), sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne).

Stosownie do treści art. 560 § 1 i 2 k.c., jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jednakże kupujący nie może od umowy odstąpić, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona przez sprzedawcę lub naprawiana, chyba że wady są nieistotne. Jeżeli kupujący odstępuje od umowy z powodu wady rzeczy sprzedanej, strony powinny sobie nawzajem zwrócić otrzymane świadczenia według przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej.

Art. 563 § 1 k.c. natomiast stanowił, że kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia, a w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć. Jednakże przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie, a w wypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później - jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej wykryciu (§ 2).

Ponadto art. 568 § 1 k.c. stanowił, że uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku - po upływie lat trzech, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie powyższych terminów, jeżeli przed ich upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie (§ 3).

W ocenie Sądu strona powodowa nie utraciła uprawnień przysługujących jej z tytułu rękojmi, na co powoływał się pozwany. Mając na uwadze charakter działalności powoda oraz ilości zamawianego od pozwanego produktu, nie sposób przyjąć, aby strona powodowa obowiązana była przeglądać każdy dostarczony jej worek w celu skontrolowania, czy nie posiada on wad. Jak zaś wynika z załączonych do pozwu wydruków, pracownik powoda zawiadomił pozwanego o wadzie już tego samego dnia, w którym sam otrzymał zgłoszenie od kontrahenta.

Sąd stanął również na stanowisku, że wbrew twierdzeniom pozwanego, strona powodowa złożyła reklamację dotyczącą spornych worków. Za powyższym przemawia treść wymienionej przez przedstawicieli stron korespondencji mailowej oraz udzielonych przez pozwanego odpowiedzi, z których jednoznacznie wynika, że zgłoszone zastrzeżenia pozwany uznawał za reklamację jakości sprzedanego towaru. Brak jest podstawy by przyjąć, że reklamację taką powód obowiązany był zgłosić w formie pisemnej.

W zakresie towaru dostarczonego w ramach pierwszego zamówienia, tj. zmówienia nr (...), Sąd w oparciu o dowód z wydruków korespondencji mailowej i dowód z zeznań świadków uznał, że strona powodowa wykazała, że wydany jej towar był wadliwy. O powyższym świadczą bowiem zeznania świadków - T. N. i J. B. (1), którzy zgodnie podali, że powód otrzymał reklamację od swojego klienta, który w workach znalazł strzępy niebieskiej folii. Ponadto, z pisma dyrektor handlowej pozwanej spółki – (...) wynika, że producent worków miał awarię urządzenia odpowiedzialnego za montaż wentyli w workach, co mogło doprowadzić do wad w ich wykonaniu.

Bezspornym było, że na skutek zgłoszonej reklamacji pozwany przyjął od powoda 20.350 sztuk worków z tej dostawy i wystawił fakturę korygująca. W procesie zatem powód dochodził zwrotu ceny pozostałych 34.430 sztuk Jednocześnie powód wskazywał, że co do 26.733 sztuk worków zmuszony był do ich przepakowania i przesiania cukru. Mając na uwadze podwyższone standardy co do opakowań żywności, na które powód powołał się w załączniku do protokołu z rozprawy z dnia 14 sierpnia 2020r., Sąd uznał, że powyższe działania powoda były usprawiedliwione i w tym zakresie powód mógł od umowy odstąpić. Jednocześnie, w ocenie Sądu oświadczenie powoda co do pozostałych z tej dostawy 7.685 sztuk było nieskuteczne. Powód bowiem nie wskazał co z tymi workami zrobił, w szczególności nie zaoferował ich pozwanemu do zwrotu. W konsekwencji, roszczenie powoda co do kwoty 11.437,59 zł, tj. ceny sprzedaży 7.685 sztuk worków, nie znajdowało uzasadnienia.

W zakresie drugiego zamówienia Sąd przyjął, że wydany kupującemu towar nie posiadał wady.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie 1. wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 39.786,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 lipca 2015r. do dnia zapłaty. Uwzględniona w wyroku kwota stanowi równowartość ceny sprzedaży 26.733 sztuki worków, których cena sprzedaży ujęta była w fakturze Vat nr (...) (26.733 x 1,21 zł = 32.346 zł + 23% VAT = 39.786,72 zł).

W odpowiedzi na pozew pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczeń powoda. Zarzut ten okazał się bezzasadny. W terminie wynikającym z art. 568 § 1 k.c. powód złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy i dopiero z tą chwilą powstało roszczenie powoda o zwrot ceny. Ponadto, zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 k.c., termin przedawnienia roszczeń powoda uległ przerwaniu na skutek złożonego przez powoda wniosku o zawezwanie do próby ugodowej i na podstawie art. 124 § 1 k.c. rozpoczął bieg ponownie następnego dnia po zakończeniu postępowania wywołanego tym wnioskiem, tj. w dniu 17 grudnia 2016r. Roszczenia powoda uległyby zatem przedawnieniu w dniu 17 grudnia 2018r., jednakże bieg przedawnienia został przerwany na skutek wniesienia w dniu 3 kwietnia 2018r. pozwu.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. Powód złożył pozwanemu oświadczenie o odstąpieniu od umowy w dniu 23 czerwca 2015r. Jednocześnie powód wezwał pozwanego do zapłaty w terminie do 3 lipca 2015r. kwoty 128.306,40 zł tytułem zwrotu ceny. Ponieważ kwota objęta wezwaniem do zapłaty była wyższa od uwzględnionej w pozwie, Sąd przyjął, że od zasądzonej kwoty powodowi należne są ustawowe odsetki za opóźnienie od dnia następnego po wskazanym w wezwaniu terminie płatności, tj. od 4 lipca 2015r.

W punkcie 2. wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, tj. co do kwoty 119.064 zł tytułem zwrotu ceny ujętej w fakturze VAT nr (...)oraz kwoty 11.437,59 zł tytułem zwrotu ceny ujętej w fakturze VAT nr (...)

O kosztach procesu w punkcie 3. wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c.

Powyższy wyrok w punktach 1 i 3 zaskarżył pozwany zarzucając:

1/ naruszenie przepisu prawa materialnego tj. przepisu art. 6 k.c. w związku z art. 232 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń strony powodowej. Powód bowiem nie przytoczył wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń dotyczących niewykorzystania 26.733 sztuk worków dostarczonych w pierwszej partii przez pozwanego. Powód nie wykazał również, że worki te w ilości 26.733 sztuki miały wadę uniemożliwiającą ich wykorzystanie, wprost przeciwnie powód uniemożliwił pozwanemu oględziny worków posiadających rzekomo wadę;

2/ przepisów prawa procesowego, co mogło mieć wpływ na błędne ustalenia stanu faktycznego (nieprawidłowe ustalenia faktów i dowodów) a tym samym uchybienia te mogły w efekcie doprowadzić do błędnego rozstrzygnięcia tj.:

a/ pominięcie przepisów art. 232 k.p.c. oraz 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 235 ¹ k.p.c. mogło doprowadzić do nieprawidłowego ustalenia faktów i dowodów. Powód nie udowodnił, że 26.733 sztuki worków zostały wykorzystane do zapakowania cukru, a następnie cukier został przesiany i ponownie zapakowany. Powód nie przedstawił żadnego dowodu na okoliczność, że czynności takie były wykonane - wprost przeciwnie, uniemożliwił stronie pozwanej dokonania oględzin rzekomo zapakowanego cukru jak również udziału w czynnościach związanych z jego przepakowaniem. Zasłanianie się tajemnicą handlową w sytuacji gdyby zakupiony produkt był wadliwy, jest nie do zaakceptowania. Poza tym trudno, w świetle zasad doświadczenia życiowego uznać, że okazanie dostawcy worków z zapakowanym cukrem byłoby naruszeniem tajemnicy handlowej i mógłby narazić powoda na bliżej nieokreślone jakiekolwiek straty;

b/ art. 129 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie tego przepisu w związku z czym zostały przyjęte jako dowody kserokopie pism powoda (niejednokrotnie nawet niepodpisane) w oparciu o które to pisma Sąd Orzekający ustalił wysokość szkody powoda oraz datę odsetek za opóźnienie (na przykład pismo powoda z dnia 18 czerwca 2015r.), zgłoszenie reklamacji, odstąpienie od umowy pismo z dnia 18 czerwca 2015r. czy też notatka dotycząca ilości cukru zapakowanego rzekomo w wadliwe worki i sprzedanego do kontrahenta zL. (nie bez znaczenia jest fakt, że w tym przypadku powód wykazuje różne ilości zapakowanego cukru tj. raz 9,45 tony a w notatce wskazuje na 53,55 tony;

c/ niezastosowanie przepisów art. 233 § 1 k.p.c. oraz 227 k.p.c. i 228 § 1 k.p.c. poprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i bezkrytyczne przyjęcie twierdzeń i wyjaśnień powoda w sytuacji braku dowodów na ich uwzględnienie, w tym: twierdzenie o wycofaniu z magazynów 26.733 zapakowanych worków cukrem (brak dowodu na tę okoliczność oraz uniemożliwienie pozwanemu przez powoda oględzin w magazynie worków z zapakowanym cukrem), pominięcie fotografii złożonych do akt sprawy przez pozwanego w sytuacji gdy fotografie te zostały wykonane i przesłane przez powoda jako podstawa do uznania reklamacji, brak dokumentów, że cukier był w ogóle przesiewany co wiąże się z wyżej podnoszoną okolicznością uniemożliwienia pozwanemu oględzin tych worków z cukrem, nie ustalenie jaka była przyczyna odbioru części worków przez powoda (str. 7 uzasadnienia wyroku ostatni akapit). Pozwany nie ustalał jakości tych worków przyjął je polubownie w ramach dalszej współpracy (nie stanowią one przedmiotu sporu), pominięcie faktu zmieniania przez powoda ilości reklamowanych worków przez kontrahenta z L.(w mailu jest mowa o 9,45 tony a w przedstawionej notatce już o 53,55 tony, niezasadne pominięcie analizy treści przyjętego przez Sąd I instancji pisma powoda z dnia 18 czerwca 2015r. (na podstawie którego to pisma zostały zasądzone odsetki) z którego pisma wynika, że powód żąda zapłaty jedynie za 6.210 worków z nieoddalonej części żądania pozwu, ponadto pominięto całkowicie kilkakrotnie podnoszone przez powoda zarzuty dotyczące „przepisów unijnych”, które to przepisy nigdy nie zostały przez powoda wskazane, zacytowane ani nie został postawiony zarzut który przepis i w jakiej części został naruszony;

d/ nie orzeczenie o kosztach zastępstwa procesowego, mimo, że powód wygrał proces w I Instancji w zaledwie 23%, tj. naruszenie art. 99 k.p.c., a pozwany wnosił w pkt 4 odpowiedzi na pozew o zasądzenie kosztów procesu. Ponadto pozwany wnosi o zwrot uiszczonej na wezwanie Sądu I Instancji zaliczki w kwocie 1.200 na przejazd 3 świadków z K. do P.. Do dnia sporządzenia niniejszej apelacji zaliczka ta nie została zwrócona.

Mając na uwadze powyższe wniósł o:

1/ zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a/ oddalenie powództwa w całości,

b/ zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za pierwszą instancję według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

2/ zasądzenie od powoda, na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Na obecnym etapie postępowania sporna pozostała kwota 39.786,72 zł tytułem zwrotu ceny za część worków dostarczonych powodowi na podstawie zamówienia nr (...). Wykonanie tego zamówienia nastąpiło najdalej na początku 11 grudnia 2014r. Zgodnie z wystawionymi fakturami cena za dostarczone worki wynosiła 81.529,07 zł, a po zwrocie 20.362 sztuk i korekcie faktury – 51.224,31 zł (81.528,07 zł – 30.304,76 zł).

Na uwzględnienie zasługiwał zarzut naruszenia art. 129 § 1, 2, 3 k.p.c., w konsekwencji zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. i 232 k.p.c. oraz art. 6 k.c., a w końcu art. 568 § 1 k.c.

Sąd oparł swoje ustalenia także na dokumentach powołanych w pismach przez powoda, chociaż pozwany konsekwentnie je kwestionował wytykając m.in. brak poświadczenia ich zgodności z oryginałami. Mimo tego, braki pozwalające traktować dokumenty za dowody nie zostały usunięte przez powoda w toku całego postępowania sądowego. I nie chodzi o dowody z maili, co do których szeroko odniesiono się w odpowiedzi na apelację (gdyż te faktycznie są innymi środkami dowodowymi w rozumieniu art. 308 k.p.c.), ale o pozostałe. Nade wszystko o dokumenty mające dowodzić złożenie w terminie oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

To ostatnie miało istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, ponieważ prawidłowo Sąd I instancji uznał, że w sprawie zastosowanie znajdowały przepisy o rękojmi za wady fizyczne w brzmieniu sprzed ich nowelizacji (art. 556 § 1 k.c., 560 § 1 i 2 k.c., 563 § 1 k.c. i 568 § 1 i 3 k.c.).

Sąd ustalił, że powód złożył oświadczenie o odstąpieniu od przedmiotowej umowy pismem z dnia 18 czerwca 2015r. na podstawie treści dokumentu z tej daty (k . 36 akt) i zeznań J. B. (1).

Tymczasem złożony odpis dokumentu datowany na dzień 18 czerwca 2015r. nie dość, że nie był potwierdzony za zgodność z oryginałem mimo jego kwestionowania przez pozwanego, to nadto został złożony w formie szczątkowej bo nie zawierającej kolejnej strony z podpisem składającego oświadczenie. Co więcej, we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej (też nie potwierdzonej za zgodność z oryginałem) mowa jest o oświadczeniu o odstąpieniu od umowy z innej daty.

Omawiany dokument z 18 czerwca 2015r., jako niepodpisany, nie potwierdzony ze zgodność z oryginałem tj. jako dotknięty zasadniczymi brakami, nie mógł być traktowany jako dowód z dokumentu na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy w terminie z art. 568 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym w sprawie.

Fakt i data złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy nie wynika też z zeznań świadka J. B. (1). Odnośnie do pierwszej umowy to z jego zeznań, podobnie jak z dowodów z maili wynika, że powód złożył reklamację w terminie (co Sąd I instancji prawidłowo ustalił), że ustalono odbiór części worków z pierwszego zamówienia i odpowiednią korektę faktury, że prowadzono rozmowy co do sprawdzenia pozostałych worków w innym oddziale powoda oraz że dokonano ich zutylizowania. Ale wbrew stanowisku Sądu nie wynika z nich data złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy w całej części pozostałej po odbiorze przez pozwanego 20.350 niewykorzystanych sztuk worków.

Miało to zaś istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy skoro po myśli art. 568 § 1 k.c. w brzmieniu znajdującym zastosowanie, uprawnienia z rękojmi za wady fizyczne wygasały po upływie roku licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Licząc z największą korzyścią dla powoda (bo wiążąc termin wydania z reklamacją w dniu 11 grudnia 2014r.) roczny termin upływał w dniu 11 grudnia 2015r.

Powód zaś nie zaoferował w rzeczywistości dowodu na wykazanie skorzystania w terminie z uprawnienia z tytułu rękojmi do odstąpienia od umowy zastrzeżonego pod rygorem ich wygaśnięcia, i to tak co do zasady z przyczyn wyżej przedstawionych, jak i co do zakresu.

W tej ostatniej kwestii nie mogło być bowiem pominięte, że również we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej z dnia 7 lipca 2016r., a więc złożonym po upływie roku od wydania towaru - z tytułu zwrotu ceny domagał się kwoty 128.306,40 zł, tak jak zresztą podano to na stronie dokumentu z dnia 18 czerwca 2015r. W sytuacji, gdy jak wynika z wniosku i pozwu domagał się konsekwentnie zwrotu całej ceny za dostawę z drugiego zamówienia o wartości 119.064 zł, to logicznie rzecz oceniając, ówcześnie łączył swoje odstąpienie od umowy w związku z pierwszym zamówieniem i jego realizacją jedynie z kwotą 9.242,40 zł (128.306,40 zł – 119.064 zł). Nie zostały w ogóle wyjaśnione przez powoda przyczyny, dla których pozwem z dnia 3 kwietnia 2018r. domagał się z tytułu zwrotu ceny z pierwszego zamówienia aż 51.224,31zł. Zagadnienie zakresu skutecznego odstąpienia od pierwszej umowy zostało niesłusznie też pominięte przez Sąd I instancji przy przyjętym założeniu, że odstąpienie nastąpiło pismem z dnia 18 czerwca 2015r.

W kontekście istotnych rozbieżności między kwotą wcześniej żądaną przez powoda z tytułu ceny z pierwszej umowy a podaną w pozwie, nie sposób odeprzeć też zarzutów skarżącego przeciwko ustaleniom Sądu I instancji co do wadliwości i z tej przyczyny zutylizowania worków o cenie 39.786,72 zł.

Powód podał, że przegląd i utylizacja worków została przeprowadzona przez firmy zewnętrzne. Jest oczywiste, że w takim stanie rzeczy, jako przedsiębiorca powinien dysponować odpowiednimi co najmniej fakturami i dowodami zapłaty za te czynności. Tymczasem pomimo zarzutów pozwanego, pozwany w toku całego postępowania sądowego nie przedłożył dowodów z dokumentów pozwalających na weryfikację przeprowadzonych czynności. Z niczego też nie wynika, aby w wyniku informacji kontrahenta powoda w dniu 11 grudnia 2014r. doszło do zwrotu towaru i odstąpienia od umowy bądź obniżenia ceny. Brak też pism kierowanych do pozwanego informujących nie tylko o terminie przeglądu pozostałych worków, ale też wzywających do odbioru worków po ich weryfikacji i to pomimo deklaracji pozwanego w toku wstępnych uzgodnień o zamiarze aktywnego uczestnictwa w tych czynnościach. Brak dowodów na oferowanie zwrotu otrzymanego świadczenia (worków po przeglądzie a przed ich utylizacją) stosownie do powinności stron umowy z art. 494 § 1 k.c. O ile jeszcze zrozumiałe z punktu widzenia interesów gospodarczych powoda mogłyby być szybkie czynności powoda zmierzające do kontroli otrzymanych worków, o tyle nie znajduje już racjonalnego wytłumaczenia zaniechanie wezwania pozwanego do odbioru wadliwych przed utylizacją. Tym bardziej, że przechowane zostały wszystkie worki z drugiej dostawy.

Wprawdzie świadkowie, w tym J. B., zeznali o przeglądzie i utylizacji worków, jednak dla oceny mocy dowodowej ich zeznań nie mogło pozostać obojętne, że nie uczestniczyli w tych czynnościach gdyż te odbyły się według ich wiedzy w oddziale przedsiębiorstwa położonym w znacznej odległości od miejsca ich pracy. W zestawieniu z pozostałymi dowodami, a raczej ich brakiem, dowody z zeznań nie mogły stanowić wystarczającej podstawy do czynienia miarodajnych ustaleń faktycznych.

Reasumując, słusznie skarżący podniósł, że zaoferowane przez powoda nie dawały podstaw do przyjęcia, że powód w ustawowym zawitym terminie skorzystał z uprawnienia z rękojmi za wady fizyczne do odstąpienia od umowy w zakresie ceny 9.242,40 zł, tym bardziej 51.224,31 zł czy zasądzonej 39.786,72 zł a nadto, że pozostałe sporne worki posiadały wady, które uniemożliwiały ich wykorzystanie w produkcji.

Tym samym nie wykazał faktów uzasadniających jego roszczenie wywodzone z podstaw do odstąpienia od umowy na podstawie przepisów o rękojmi za wady fizyczne.

W konsekwencji powyższej oceny Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i powództwo o 39.786,72 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie także oddalił.

Odpowiednio do zmienionego wyniku procesu zmienił orzeczenie o kosztach procesu, o których orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Ubocznie więc tylko dodać można, że bezzasadny był zarzut skarżącego naruszenia art. 99 k.p.c., albowiem uprawnienie Sądu do pozostawienia szczegółowego wyliczenia kosztów referendarzowi sądowemu wynika wprost z treści art. 108 § 1 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 i § 10 ust. 1 pkt 2 cytowanego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości.

Ewa Staniszewska