Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 stycznia 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: st. sekr. sądowy Dominika Kołpa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 grudnia 2021 r. w W.

sprawy M. K. (1), K. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania M. K. (1), K. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 6 lutego 2020r., numer (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Płatnik składek M. K. (1), (...) M. K. (1) w M. oraz ubezpieczona K. K. (1) w dniu 6 marca 2020 r. za pośrednictwem organu rentowego wnieśli odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. nr (...) z 6 lutego 2020 r. Odwołujący zarzucili skarżonej decyzji naruszenie:

1)  art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na ustaleniu, że K. K. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) M. K. (1) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 22 lutego 2019 r., podczas gdy zostały spełnione wszelkie przesłanki objęcia jej ww. ubezpieczeniami;

2)  art. 65 § 2 k.c. przez jego błędną wykładnię, a w konsekwencji również niewłaściwe zastosowanie w okolicznościach przedmiotowej sprawy, poprzez pominięcie przez organ rentowy, że przy dokonywaniu wykładni treści umowy zawartej przez ubezpieczoną z pracodawcą należy badać zgodny zamiar stron oraz cel umowy, co przy uwzględnieniu zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do jednoznacznego wniosku, że zamiarem stron oraz ich celem było zawarcie umowy o pracę, a to w konsekwencji przesądza o faktycznym zawarciu przez strony umowy o pracę.

W związku z powyższym odwołujący się wnieśli o zmianę skarżonej decyzji poprzez ustalenie, że K. K. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) M. K. (1) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 22 lutego 2019 r. oraz o zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Uzasadniając odwołania, K. i M. K. (1) wskazali, że w firmie płatnika składek w lutym 2019r. istniała potrzeba zatrudnienia pracownika. Na początku 2019 r. wystąpił w firmie wzrost obrotów, w związku z czym M. K. (1) uznał, że konieczne jest zatrudnienie zaufanej osoby do prowadzenia czynności administracyjno-biurowych, pozyskiwania nowych klientów, które stanowiły znaczny nakład pracy w firmie. Wskazano, że na czas nieobecności ubezpieczonej w pracy nie zatrudniono nowego pracownika, ponieważ wszystkie jej obowiązki przejął osobiście płatnik składek. Odwołujący podnieśli, że fakt nieposiadania przez K. K. (1) tytułu do ubezpieczeń społecznych przez 10 miesięcy przed zawarciem umowy o pracę powinien pozostawać bez znaczenia dla oceny ważności umowy o pracę, podobnie jak fakty wypłacania pracownikowi (na jego wniosek) wynagrodzenia w gotówce, co jest formą dopuszczalną w kodeksie pracy oraz zawarcia przez strony związku małżeńskiego w dniu 27 kwietnia 2019 r. Odwołujący podkreślili ponadto, ich zdaniem pominięty przez organ rentowy fakt, że niezdolność K. K. (1) do pracy od 15 kwietnia 2019 r. wynikała ze stanu zagrożenia ciąży ( k.4-11 a.s., k.2-9 akt o sygn. VII U 358/20).

W odpowiedzi na odwołania, organ rentowy wniósł o ich oddalenie i zasądzenie od odwołujących się na rzecz ZUS kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko organ rentowy wskazał, że w postępowaniu wyjaśniającym nie przedstawiono okoliczności pozwalających stwierdzić, że zatrudnienie K. K. (1) znajdowało odzwierciedlenie w faktycznych potrzebach firmy. O braku realnej potrzeby zatrudnienia pracownika świadczy fakt, że po powstaniu jej niezdolności do pracy nie zatrudniono nowego pracownika, a jej obowiązki przejął osobiście płatnik – jeżeli zatrudnienie przedstawiciela handlowego było uzasadnione dla prawidłowego funkcjonowania firmy, to racjonalne byłoby w sytuacji absencji pracownika zatrudnienie zastępstwa na jego miejsca. Trudno zatem dać wiarę, że potrzeba zatrudnienia pracownika na stanowisku przedstawiciela handlowego istniała jedynie przez dwa miesiące, a po powstaniu niezdolności nagle ustała. Zdaniem ZUS powyższa okoliczność, zestawiona również z faktami pozostawania przez ubezpieczoną i płatnika składek w związku nieformalnym, a obecnie małżeńskim, braku tytułu do ubezpieczeń społecznych K. K. (1) przed zawarciem umowy o pracę świadczą o tym, że stosunek pracy został nawiązany w celu obejścia prawa, tj. wyłącznie w celu stworzenia pozorów wykonywania pracy w celu uzyskania świadczeń wynikających z ubezpieczeń społecznych ( k.73-78 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. (1) w sierpniu 2018 r. zarejestrował i rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej (...) M. K. (1). W jej ramach zajmuje się naprawą oraz wynajmem samochodów. W okresie od lutego do kwietnia 2019 r., płatnik składek wykonywał naprawy samochodów w warsztacie mieszczącym się w M. przy ul. (...) ( zeznania M. K. (1) k.208-209 a.s.).

K. C. (obecnie K.) i M. K. (1) 22 lutego 2019 r. (czwartek) zawarli umowę o pracę na czas nieokreślony, na podstawie której ubezpieczona została zatrudniona na stanowisku przedstawiciela handlowego w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem w kwocie 3.500 zł brutto miesięcznie. Ustalono, że do obowiązków ubezpieczonej będzie należało: monitorowanie rynku w zakresie popytu i podaży na zakup/sprzedaż samochodów; monitorowanie runku w zakresie popytu i podaży w zakresie najmu i najmu zastępczego; nawiązywanie i utrzymywanie kontraktów handlowych; sporządzanie umów; przygotowanie pojazdów do sprzedaży/najmu; wydawanie i odbiór aut od klientów; utrzymywanie porządku w archiwach, pismach i dokumentach; prowadzenie rejestru dokumentacji; nadzór nad obiegiem dokumentów; wystawianie faktur; wprowadzanie i aktualizowanie danych w systemie; kontakt mailowy i telefoniczny z kontrahentami; obsługa komputera – programy (...), (...); prowadzenie poczty internetowej; kompletowanie i segregowanie korespondencji firmowej; opracowywanie wstępnych wersji pism firmowych. K. K. (1) przedstawiła pracodawcy orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku przedstawiciela handlowego z 20 lutego 2019 r., a 25 lutego 2019 r. przeszła szkolenie wstępne w dziedzinie BHP ( umowa z 22.02.2019r., zakres obowiązków, orzeczenie lekarskie – nienumerowane karty a.r.).

Przed zawarciem umowy o pracę odwołująca nie pracowała ani nie była zarejestrowana jako osoba bezrobotna. Jej wcześniejszym źródłem dochodu, do 30 kwietnia 2018 r., była działalność gospodarcza (...) K. K. (1), w ramach której ubezpieczona zajmowała się sprzedażą zabawek i usługami w zakresie sprzątania. Od 1 maja 2018 r. K. K. (1) zawiesiła działalność gospodarczą, z uwagi na niedochodowość oraz przeciążenie obowiązkami wynikającymi z jej prowadzenia. Odwołująca wskazała, że potrzebowała odmiany, w związku z czym po zawieszeniu działalności rozpoczęła studia na kierunku kosmetologia ( wydruk z CEIDG – nienumerowana karta a.r., zeznania K. K. (1) k.207-208 a.s.).

K. K. (1) w lutym 2019 r. podejrzewała, że jest w ciąży, pewność uzyskała po wizycie u ginekologa w dniu 1 marca 2019 r. Od 15 kwietnia 2019 r. do dnia porodu, odwołująca była niezdolna do pracy, była kilkukrotnie hospitalizowana z powodu kamicy nerkowej ( dokumentacja medyczna k.57-71, 135, 137, 159 a.s., zeznania K. K. (1) k.207-208 a.s., opinia biegłego M. K. (2) k.221-224 a.s., druki ZUS-ZLA k.235 a.s.).

M. K. (1) ze swojej działalności gospodarczej w 2019 r. osiągnął przychód w wysokości 55.053,98 zł, w tym w styczniu: 5.907,60 zł, w lutym: 9.400 zł, w marcu 22.020,65 zł, w kwietniu: 5.780 zł, w maju: 806,30 zł, w lipcu: 300 zł, w sierpniu: 3.800 zł, we wrześniu 6.950 zł, w grudniu: 89,43 zł ( księga przychodów i rozchodów k.142 a.s.).

Skarżoną decyzją z 6 lutego 2020 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził, że K. K. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) M. K. (1) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 22 lutego 2019 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy ocenił, że umowa o pracę zawarta przez K. K. (1) i M. K. (1) została zawarta w celu obejścia prawa. Zakład przywołał treść wyjaśnień złożonych przez ubezpieczoną i płatnika składek oraz wymienił załączone przez strony dowody w postaci dokumentów i na podstawie tak przeprowadzonego postępowania ocenił, że zatrudnienie K. K. (1) nie znajdowało odzwierciedlenia w faktycznych potrzebach firmy. Zdaniem ZUS świadczy o tym fakt, że na miejsce odwołującej podczas jej niezdolności do pracy nie zatrudniono pracownika, a obowiązki ubezpieczonej przejął osobiście płatnik składek – trudno bowiem uwierzyć, że potrzeba zatrudnienia przedstawiciela handlowego istniała przez dwa miesiące, a po powstaniu niezdolności do pracy nagle ustała. Organ rentowy ocenił, że celem i zamiarem stron było uzyskanie przez K. K. (1) statusu pracownika, a co za tym idzie – możliwości korzystania z zasiłków z ubezpieczenia chorobowego oraz macierzyńskiego. Tezę tę w ocenie ZUS potwierdza okoliczność, że K. K. (1) od dnia 1 maja 2018 r. nie posiadała żadnego tytułu do ubezpieczeń. Organ rentowy ocenił, że dokumenty w postaci protokołu zdawczo-odbiorczego, protokołu odbioru gotówki zostały przekazane w celu urzeczywistnienia faktu wykonywania obowiązków przedstawiciela handlowego przez ubezpieczoną. Nie przedstawiono dowodów potwierdzających wykonywanie przez K. K. (1) czynności służbowych w postaci przygotowania umów najmu, kontaktowania z ubezpieczycielami, ustalania spotkań z kontrahentami i obsługi dokumentów biurowych. Jednocześnie organ rentowy stwierdził, że oświadczenia świadków pozostają bez wpływu na treść decyzji, ponieważ ZUS nie kwestionuje czynności wykonywanych w ramach umowy o pracę, lecz chęć osiągnięcia skutku, jakim jest prawo do świadczeń poprzez obejście prawa i dokonanie niezakazanej czynności prawnej, w tym przypadku zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych. Zakład stwierdził zatem, że zgłoszenie K. K. (1) do ubezpieczeń społecznych było bezpodstawne, a zatem wyłączenie pracownicy z ubezpieczeń jest uzasadnione ( decyzja z 6.02.2020 r. – nienumerowane karty a.r.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie wymienionych powyżej dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach postępowania oraz w aktach organu rentowego. Dowodów z dokumentów żadna ze stron nie kwestionowała, a Sąd z urzędu nie znalazł podstaw do tego, aby odmówić im wiarygodności i mocy dowodowej. Sąd częściowo uwzględnił również zeznania odwołujących M. K. (1) oraz K. K. (1).

W toku postępowania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego M. K. (2), który potwierdził, że ubezpieczona uzyskała pewną informację o ciąży w dniu 1 marca 2019 r. oraz, że w dniu 22 lutego 2019 r. była zdolna do podjęcia pracy na stanowisku przedstawiciela handlowego. Wprawdzie biegły błędnie określił, że po 15 kwietnia 2019 r. były okresy, kiedy K. K. (1) była zdolna do pracy, czemu jednoznacznie przeczą dokumenty w postaci druków ZUS-ZLA, potwierdzające, że od 15 kwietnia 2019 r. aż do porodu ubezpieczona była niezdolna do pracy. Jednakże przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej zmierzałoby wyłącznie do przedłużenia postępowania, dla sprawy istotne było przede wszystkim to, czy K. K. (1) była zdolna do pracy w dniu podjęcia pracy na podstawie zawartej umowy o pracę i w okresie przypadającym bezpośrednio po tym dniu. Zdolność do pracy w okresie późniejszym, tj. po 15 kwietnia 2019 r. pozostawała bez znaczenia dla wyniku sprawy, wobec czego Sąd pominął wniosek dowodowy pełnomocnika odwołującej się na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 5 k.p.c.

Sąd uznał za niewiarygodne zeznania świadków M. C., E. W., G. W. i A. P. w zakresie, w jakim świadkowie potwierdzali wykonywanie pracy przez K. K. (1) w firmie (...). Całokształt zgromadzonego w niniejszym postępowaniu materiału dowodowego przemawia bowiem za ustaleniem, że umowa o pracę została zawarta dla pozoru.

W odniesieniu do świadków E. W. i A. P. należy zauważyć, że świadkowie w swoich zeznaniach wskazywali na wykonanie przez K. K. (1) czynności służbowych polegających na przygotowaniu transakcji, które nie doszły do skutku. Twierdzenia świadka E. W. w przedmiocie tego, że w celu uzgodnienia warunków sprzedaży samochodu K. K. (1) spotkała się ze świadkiem w oddalonym od jej miejsca zamieszkania o ok. 50 km W. nie znajduje jakiegokolwiek potwierdzenia w dokumentach, a ponadto jest o tyle niewiarygodne, że okres, kiedy ubezpieczona była związana z M. K. (1) umową o pracę, był czasem, gdy firma odnotowała największe w całym 2019 roku przychody, w szczególności w marcu, w związku z czym wątpliwy wydaje się wyjazd ubezpieczonej do W., kiedy pracy w firmie było dużo, tym bardziej, że utarł się zwyczaj, że to zainteresowany nabywca samochodu zabiega o kontakt i przyjeżdża do sprzedającego. Świadek E. W. zeznała ponadto, że drugi raz spotkała ubezpieczoną latem 2019 r. (gdy K. K. (1) była w widocznej ciąży) w warsztacie M. K. (1) w M. przy ul. (...), gdy płatnik składek wykonywał naprawę samochodu świadka. Zeznania świadka w tym zakresie są niewiarygodne, ponieważ nie znajdują odzwierciedlenia w księgach rachunkowych (...), gdzie brak adnotacji o przychodach pochodzących od świadka – w czerwcu 2019 r. płatnik nie odnotował przychodu, w lipcu 2019 r. przychód pochodził z holowania pojazdu na rzecz „P. T. osobowe”, w sierpniu 2019 r. przychód działalności pochodził ze świadczenia usług holowania, parkowania i wynajmu pojazdu K. C. (odwołującej), zaś we wrześniu 2019 r. płatnik uzyskał przychód ze świadczenia usług na rzecz A. T. i G. W..

Zeznania G. W. Sąd uznał za niewiarygodne, ponieważ nie znalazły one potwierdzenia w dowodach z dokumentów. M. K. (1) w toku postępowania złożył szeroką dokumentację na dowód swojej współpracy z G. W.. Sąd zwrócił jednak uwagę na fakt, że najwcześniejsze z przedłożonych faktur i umów pochodzą z okresu od lipca 2019 r., czyli z okresu, kiedy K. K. (1) nie wykonywała pracy ze względu na stan zdrowia w ciąży.

Sąd nie dał wiary również zeznaniom świadka M. C.- matki odwołującej się, jako niewiarygodnym. Z zeznań świadka wynikało bowiem, że K. K. (1) uczyła się wykonywać swoje obowiązki służbowe od świadka. Jakkolwiek Sąd nie kwestionuje tego, że M. C. z racji wieloletniego doświadczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej może posiadać pewną praktyczną wiedzę co do wykonywania czynności administracyjnych koniecznych do prowadzenia działalności gospodarczej, jednak twierdzenia w tym zakresie były o tyle niewiarygodne, że przed zatrudnieniem K. K. (1) wszystkie jej czynności służbowe wykonywał płatnik składek. W związku z tym, w ocenie Sądu, to M. K. (1) był osobą kompetentną do przeszkolenia pracownika, nie zaś jego przyszła teściowa – nieznająca specyfiki branży, w jakiej działał płatnik składek. Podkreślenia wymaga, że do przygotowania umowy należycie chroniącej interesy stron, konieczne jest wykształcenie prawnicze, którego świadek nie posiada, a zatem świadek nie miała kompetencji do przyuczania odwołującej do sporządzania umów handlowych. Sąd przy tym zauważył, że projekty umów, przedłożone przez pełnomocnika ubezpieczonej, które miały zostać przygotowane przez K. K. (1) w ramach stosunku pracy, są w istocie projektami dostępnymi w Internecie, wzbogaconymi wyłącznie o dane kontaktowe firmy. Dodatkowo świadek wskazywała, że ubezpieczona w ramach swojej pracy zajmowała się m.in. odbieraniem i wysyłaniem maili – okoliczność o tyle niewiarygodna, że (...) w okresie od lutego do kwietnia 2019 r. uzyskiwało przychody przede wszystkim ze współpracy z towarzystwami ubezpieczeniowymi, z którymi komunikacja odbywa się często w takiej właśnie formie, jednak fakt ten nie został potwierdzony dowodami z dokumentów.

Sąd nie dał wiary zeznaniom odwołujących się K. i M. K. (1). Należy jednak zauważyć, że odwołująca w swoich zeznaniach nie wskazała innej przyczyny zawarcia umowy o pracę niż „potrzeba pracy”, co jest o tyle zastanawiające, że K. K. (1) pozostawała bez źródła dochodu przez ok. osiem miesięcy, a potrzeba zawarcia spornej umowy zbiegła się w czasie z podejrzeniem ciąży. Sąd zauważył przy tym, że pomimo potrzeby podjęcia pracy zarobkowej, odwołująca nie poszukiwała pracy w branży, w której się od niedawna kształci (kosmetologia), lecz w firmie zajmującej się naprawą i najmem samochodów. Spośród okoliczności wskazanych jako przyczyny zawarcia umowy o pracę, jedyna znajdująca potwierdzenie w pozostałych dowodach, to dotycząca wzrostu obrotów w działalności gospodarczej od lutego 2019 r. Strony wskazały, że za istotnym wzrostem przychodów działalności stała praca wykonywana przez odwołującą, jednak w tym świetle nieracjonalne jest niezatrudnienie przez M. K. (1) pracownika na miejsce niezdolnej do pracy żony, w tak newralgicznym dla rodziny momencie, jakim jest oczekiwanie pierwszego dziecka. Skoro bowiem w pierwszym pełnym miesiącu pracy ubezpieczonej przychody firmy wyniosły kilkukrotność przychodów z pozostałych miesięcy, zasadne byłoby zatrudnienie przedstawiciela handlowego w miejsce odwołującej, a wówczas M. K. (1) nie odczułby finansowo nieobecności pracownika, sam mógłby towarzyszyć żonie w wizytach lekarskich i podczas pobytów w szpitalu, a następnie oddać się obowiązkom ojcowskim. Dodatkowo za niewiarygodne Sąd uznał zeznania stron w przedmiocie powierzania K. K. (1) sprzątania samochodów – odwołująca już po tygodniu pracy u płatnika składek dowiedziała się z całą pewnością, że jest w ciąży, a w tym okresie zalecane jest unikanie używania środków chemicznych, w tym czyszczących. Sprzątanie samochodów to ciężka praca fizyczna, do której używa się odpowiednich preparatów chemicznych, stanowczo niewskazana kobietom w ciąży.

W ocenie Sądu dokumenty w postaci list obecności, potwierdzenie odbioru gotówki z 23.03.2019 r. podpisane przez ubezpieczoną, M. L. i K. O., protokół zdawczo odbiorczy samochodu – 24.02.2019 podpisany przez K. S. zostały wytworzone na potrzeby uwiarygodnienia świadczenia pracy przez odwołującą, gdyż całokształt materiału dowodowego przemawiał za niewiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania K. i M. K. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 6 lutego 2020 r., nr (...) były niezasadne i podlegały oddaleniu.

Kwestią sporną w niniejszym postępowaniu było ustalenie, czy K. K. (1) od 22 lutego 2019 r. podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek M. K. (1). Aby tę kwestię rozstrzygnąć, należało dokonać szczegółowej wykładni przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2015 r. poz. 121 j.t.), zwanej dalej ,,ustawą’’.

Art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. Ponadto w myśl art. 13 pkt 1 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, tj. pracownicy – od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Stosownie zaś do zawartej w art. 2 k.p. definicji – pracownikiem jest osoba zatrudniona
na podstawie m.in. umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy.

W świetle art. 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się
do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem
oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Jak stanowi art. 58 § 1 i § 2 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca
na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek,
w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Zgodnie z art. 83 § 1 i § 2 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie
za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności. Pozorność oświadczenia woli nie ma wpływu na skuteczność odpłatnej czynności prawnej, dokonanej
na podstawie pozornego oświadczenia, jeżeli wskutek tej czynności osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, chyba że działała w złej wierze.

Sąd zważył, że decyzja organu rentowego w przedmiocie wyłączenia odwołującego
z ubezpieczeń społecznych była prawidłowa i odpowiadała prawu. Sąd uznał dowody przedstawione przez odwołujących co do faktów świadczenia pracy przez K. K. (1) za niewiarygodne, ze względów wskazanych powyżej. Dodatkowo za niewiarygodnością przedstawionych dowodów świadczy w szczególności fakt, że odwołujący na świadków powołali G. W. – kontrahenta, który nie mógł współpracować z K. K. (1), gdyż w czasie jego współpracy z firmą, odwołująca była niezdolna do pracy, E. W. i A. P., którzy nie dokonali żadnych transakcji z M. K. (1) oraz M. C. – matkę ubezpieczonej. Sąd zważył, że jeden z miesięcy, kiedy odwołująca była formalnie zatrudniona i nie była zdolna do pracy – marzec 2019 r. był dla firmy okresem bardzo wysokich przychodów (na tle pozostałych miesięcy 2019 roku), tymczasem nie powołano żadnego świadka, który w tym czasie byłby pozyskanym przez K. K. (1) klientem lub kontaktował się z nią w formie dokumentowej (np. mailem). Również dokumenty nie potwierdzały wykonywania przez ubezpieczoną obowiązków służbowych – projekty umów, które miała przygotować odwołująca są jedynie szablonami dostępnymi w Internecie, wzbogaconymi o dane (...) i nie zawierają daty, nie przedstawiono maili ani żadnych potwierdzeń wykonywania przez odwołującą czynności związanych z reklamą czy pozyskiwaniem nowych klientów.

Jedną z naczelnych przesłanek zaistnienia stosunku pracy zgodnie z art. 22 k.p. jest wykonywanie na rzecz pracodawcy określonego typu zadań przez pracownika. Sąd doszedł
do przekonania, że odwołujący K. i M. K. (1) zawarli umowę o pracę wyłącznie dla pozoru, bowiem czynności, które w ramach stosunku pracy miała wykonywać ubezpieczona nie były jej zlecone przez pracodawcę ani wykonywane pod jego nadzorem, skoro przeszkoleniem pracownika zajmować się miał nie M. K. (1), lecz M. C..

Przedstawione okoliczności dają podstawy do stwierdzenia, iż w rozumieniu art. 83 k.c.
w zw. z art. 22 k.p. i naruszeniem zasad współżycia społecznego umowa została zawarta dla pozoru, a jej celem było uzyskanie świadczeń z FUS. Podleganie ubezpieczeniu społecznemu wynika z faktycznego wykonywania pracy i realizacji powierzonych obowiązków. W wyniku postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego w toku sprawy ustalono, iż wolą stron było jedynie uzyskanie wymiernych korzyści finansowych dla odwołującej w postaci uzyskania świadczeń z zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego ( uchwała Sądu Najwyższego z 27.04.2005r., sygn. akt II UZP 2/05, wyrok Sądu Najwyższego z 1.08.2007r., sygn. akt III UK 26/07, wyrok Sądu Najwyższego z 19.09.2007r., sygn. akt III UK 30/07, wyrok Sądu Najwyższego z 19.05.2009r., sygn. akt III UK 7/09) umowa o pracę w konkretnych okolicznościach może być uznana za nieważną. Podstawą jest naruszenie zasad współżycia społecznego, polegające na świadomym osiąganiu korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych może kwestionować wysokość wynagrodzenia i ważność samej umowy o pracę, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że umowa nosi znamiona pozorności i pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego lub zmierza do obejścia prawa. Powyższe twierdzenia przyjęte na podstawie okoliczności ujawnionych w trakcie postępowania dają podstawę do uznania, iż umowa o pracę jest nieważna z mocy art. 58 § 2 w związku z art. 83 k.c. Tym samym należy uznać, że uzasadnione jest przyjęcie, iż doszło do naruszenia zasad współżycia społecznego, a zatrudnienie K. K. (1) u płatnika składek miało na celu wyłącznie uzyskanie korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu. Także powinowactwo odwołujących się wskazuje na fakt, iż strony zawierając umowę o pracę miały interes finansowy w uzyskaniu przez K. K. (1) statusu pracownika, skoro spodziewały się dziecka, a odwołująca się nie miała wówczas innego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Wobec powyższego Sąd nie znalazł żadnych podstaw faktycznych oraz prawnych, aby objąć obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi K. K. (1) z tytułu zatrudnienia u płatnika składek M. K. (1). W związku z tym, Sąd na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.