Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 1531/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2021 roku

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Grzegorz Król

Protokolant: Ilona Krzysztoń

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2021 r. i 10 grudnia 2021 r. sprawy karnej

M. K.

s. W. i A. zd. M.

ur. (...) w R.

oskarżonego o to, że:

w dniu 12 maja 2018 roku działając w nieustalonym miejscu, za pośrednictwem sieci Internet, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził w miejscowości K. J. P. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wartości 5500 zł, w ten sposób, że za pośrednictwem portalu internetowego olx.pl zawarł umowę sprzedaży na zakup M. (...) z glebogryzarką przyjmując zapłatę na rachunek bankowy o nr. (...) wprowadzając pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru wywiązania się zobowiązania w zakresie wydania przedmiotu transakcji, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem SR w R., sygn. (...)

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

I.  uniewinnia oskarżonego M. K. od popełnienia czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia i kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa,

II.  na zasadzie art. 29 ust. 1 Ustawy prawo o adwokaturze zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. K. kwotę (...) (tysiąc osiem) złotych tytułem kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21 grudnia 2021 r.

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1531/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

M. K.

W dniu 12 maja 2018 roku działając w nieustalonym miejscu, za pośrednictwem sieci Internet, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził w miejscowości K. J. P. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wartości 5500 zł, w ten sposób, że za pośrednictwem portalu internetowego olx.pl zawarł umowę sprzedaży na zakup M. (...) z glebogryzarką przyjmując zapłatę na rachunek bankowy o nr (...) wprowadzając pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru wywiązania się ze zobowiązania w zakresie wydania przedmiotu transakcji, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem SR w R. sygn. akt X (...) to jest o przestępstwo z art. 286 § 1 w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. Pokrzywdzony J. P. (1) wyszukał na portalu olx.pl ogłoszenie dotyczące sprzedaży M. T. z glebogryzarką (ID ogłoszenia (...)) za cenę 9 500 zł. Ogłoszenie było wystawione przez użytkownika o nazwie (...), podany był także numer (...).

J. P. (1) zadzwonił pod wskazany numer i ustalił wraz z wystawcą ogłoszenia, że towar zostanie do niego wysłany po uiszczeniu zaliczki w wysokości 1500 złotych. Pozostałą część kwoty (tj. 8000 złotych) pokrzywdzony miał uiścić do rąk przewoźnika.

J. P. (1) w dniu 12.05.2018 uiścił kwotę 1500 złotych na dane otrzymane w wiadomości elektronicznej wysłane z maila (...) tj. Zakład (...), ul. (...), (...)-(...) T., na numer konta bankowego: (...).

Po dwóch dniach od dokonania zakupu, wystawca ogłoszenia zadzwonił do pokrzywdzonego twierdząc, że jest problem z transportem i opcja zapłacenia 8000 złotych przewoźnikowi odpadła. Powiedział, że w tej sytuacji pokrzywdzony musi przelać kolejne 4000 złotych, natomiast pozostałe 4000 złotych zapłaci przewoźnikowi. Pokrzywdzony zgodził się na proponowany sposób płatności i w dniu 15.05.2018 dokonał kolejnego przelewu na kwotę 4000 złotych, na wymieniony wyżej numer konta.

Po bezskutecznych próbach skontaktowania się ze sprzedawcą, pokrzywdzony zadzwonił na numer firmy, która była wskazywana przez wystawcę ogłoszenia jako jego adres pod którym prowadzi firmę. Po rozmowie z współwłaścicielem firmy okazało się, że K. P. (1) padł ofiarą oszustwa, a wystawca ogłoszenia nie prowadzi firmy pod tym adresem.

Zeznania pokrzywdzonego J. P. (1)

k. 1- 2

k. 186-197

Dowód wpłaty

k. 6, 16

Wydruk z ogłoszenia (...)

k.7-14

Informacje z (...)

k.35-36

2. Jak wynika z danych otrzymanych przez operatora telefonicznego, numer telefonu z którego kontaktował się z pokrzywdzonym wystawca ogłoszenia (...) należy do R. Ł..

Dane operatora O.

k. 25-29

Informacja z (...)

k.56

Zeznania R. Ł.

k. 45

3. Rachunek (...) o nr (...), na który pokrzywdzony K. P. (1) dokonał wpłaty kwoty 5500 złotych został zarejestrowany przy użyciu danych osobowych oskarżonego M. K. w dniu 7 maja 2018 roku. W W. nieopodal sklepu (...) dwóch nieznanych mężczyzn podeszło do oskarżonego i zaoferowało kwotę 100 złotych w zamian za założenie konta na jego dane, na co oskarżony wyraził zgodę. M. K. jako adres zamieszkania podał ul. (...), (...)-(...) W.. Oprócz tego oskarżony założył na swoje nazwisko dla wyżej wskazanych mężczyzn dwa inne rachunki bankowe.

Wyjaśnienia M. K.

k.110-111, 140-141,

k. 185

Informacja z (...)

k. 68-83

4. W podobny sposób jak pokrzywdzony, oszukane zostały także inne osoby. Z dołączonych do niniejszej sprawy akt związkowych o sygn. (...) wynika, że w sprawie tego samego ogłoszenia w serwisie (...) o nr (...) dochodzenie prowadziła również Policja w W.. Sposób działania sprawcy jest bardzo zbliżony do sposobu działania sprawcy w niniejszej sprawie. Dochodzenie zostało następnie umorzone wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa i zatwierdzone przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej w W..

Z kolei Prokurator Prokuratury Rejonowej w M. umorzył dochodzenie w sprawie przeciwko M. K. ((...)). Nieznana osoba doprowadziła pokrzywdzoną do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wykorzystując do tego rachunek bankowy zarejestrowany na M. K..

Akta sprawy PR 1 Ds. (...) Prokuratura Rejonowa w M.

akta związkowe

Akta sprawy PR Ds. (...) Prokuratury Rejonowej w W.

akta związkowe

5. Oskarżony M. K. ma 43 lata i jest osobą uprzednio karaną, za przestępstwa przeciwko mieniu oraz przeciwko wymiarowi sprawiedliwości. Aktualnie przebywa w zakładzie karnym, gdzie odbywa karę pozbawienia wolności. Leczy się odwykowo i psychiatrycznie. Rozpoznano osobowość zaburzoną oraz chorobę alkoholową. Ponadto oskarżony nie posiada żadnego majątku, nie figuruje w bazie ewidencji gruntów i budynków powiatu (...).

karta karna

k. 130-131

odpisy wyroków oskarżonego

k. 135-139

Zaświadczenie Starosty

k. 146

Opinia sądowo-psychiatryczno-psychologiczna

k.208-211

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

M. K.

W dniu 12 maja 2018 roku działając w nieustalonym miejscu, za pośrednictwem sieci Internet, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził w miejscowości K. J. P. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wartości 5500 zł, w ten sposób, że za pośrednictwem portalu internetowego olx.pl zawarł umowę sprzedaży na zakup M. (...) z glebogryzarką przyjmując zapłatę na rachunek bankowy o nr (...) wprowadzając pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru wywiązania się ze zobowiązania w zakresie wydania przedmiotu transakcji, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem SR w R. sygn. akt X (...) to jest o przestępstwo z art. 286 § 1 w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżony umieścił przedmiotowe ogłoszenie w serwisie olx.pl, prowadził rozmowy telefoniczne z pokrzywdzonym wprowadzając go w błąd w odniesieniu do zamiaru wywiązania się z umowy sprzedaży czym doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 5500

zł przez K. P. (1).

Oskarżony przekazując swoje dane nieustalonym osobom oraz uczestnicząc w założeniu rachunku bankowego obejmował swoim zamiarem ułatwienie sprawcy popełnienia tego konkretnego oszustwa.

brak

OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1.

Zeznania pokrzywdzonego J. P. (1)

Sąd dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonego. Są one spontaniczne, tworzą one logiczną całość i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Ponadto wersja zeznań ujawniona w toku postępowania przygotowawczego nie wykazuje sprzeczności z wersją przedstawioną podczas postępowania sądowego.

1.1.1

Dowód wpłaty

Dowód dokumentujący fakt zapłaty zaliczki przez pokrzywdzonego. Brak podstaw do kwestionowania autentyczności.

1.1.1

Wydruk z ogłoszenia (...)

Wydruk z portalu olx.pl. (...) przez strony postępowania.

1.1.1

Informacje z (...)

Dowód uzyskany od właściciela portalu olx.pl. (...) podstaw do kwestionowania autentyczności zawartych w nim danych.

1.1.2.

Dane operatora O.

Dowód uzyskany od operatora telekomunikacyjnego. Brak podstaw do kwestionowania autentyczności zawartych w nim danych.

1.1.2.

Informacja z (...)

Informacja otrzymana od przedstawiciela banku. Brak podstaw do kwestionowania autentyczności zawartych w nim danych.

1.1.2.

zeznania R. Ł.

Sąd nie znalazł powodów, dla których miałby nie dać wiary zeznaniom świadka. Spójne, logiczne i konsekwentne.

1.1.3.

Wyjaśnienia M. K.

W ocenie Sądu wyjaśnienia oskarżonego są spójne, logiczne i konsekwentne. Treść jego wyjaśnień nie nasuwa wątpliwości na tle całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

1.1.3.

Informacja z (...)

Informacja otrzymana od przedstawiciela banku. Brak podstaw do kwestionowania autentyczności zawartych w nim danych.

1.1.4

Akta sprawy (...) Prokuratura Rejonowa w M.

Akta dochodzenia sporządzone przez uprawniony organ prowadzący postępowanie - Prokuraturę Rejonową w M.. Brak podstaw do kwestionowania autentyczności.

1.1.4

Akta sprawy (...)Prokuratury Rejonowej w W.

Akta dochodzenia sporządzone przez uprawniony organ prowadzący postępowanie - Prokuraturę Rejonową w W.. Brak podstaw do kwestionowania autentyczności.

1.1.5

karta karna

Dokument sporządzony przez uprawniony organ w ramach posiadanych uprawnień. Autentyczność nie budzi wątpliwości.

1.1.5

odpisy wyroków oskarżonego

Odpisy wyroków wydanych przez sądy powszechne. Brak podstaw do kwestionowania.

1.1.5

Zaświadczenie Starosty

Dokument sporządzony przez uprawniony organ w ramach posiadanych uprawnień. Niekwestionowany na żadnym etapie postępowania.

1.1.5

Opinia sądowo-psychiatryczno-psychologiczna

Opinia spójna, logiczna, konsekwentna, przedstawiająca jasne wnioski, sporządzona przez uprawnionych do tego biegłych posiadających wymagane doświadczenie, wiedzę i kompetencje do ich wydania. Niekwestionowana przez strony postępowania.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Dane operatora O.

Dowód niemający znaczenia dla ustalenia faktów, albowiem wynika z niego jedynie tyle, że nie uzyskano danych abonenta sesji internetowych w usłudze (...) oraz systemów informatycznych (...) S.A.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

1.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

1.4.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

1.5.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

1.6.  Uniewinnienie

I

M. K.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie sposób przyjąć, że oskarżony M. K. dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 286 § 1 k.k.

Nie ulega wątpliwości, że pokrzywdzony K. P. (1) stał się ofiarą oszustwa, albowiem będąc wprowadzonym w błąd, co do zamiaru wywiązania się przez nieustalonego sprawcę ze zobowiązania do wydania rzeczy będącej przedmiotem umowy sprzedaży, dokonał niekorzystnego rozporządzenia swoim mieniem w wysokości 5500 zł. Oczywistym jest także, że nieustalony sprawca działał z zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej.

Powyższe nie pozwala jednak na przejęcie, że czynu tego dopuścił się oskarżony M. K.. W ocenie Sądu Rejonowego brak jest dowodów na to, by oskarżony wystawił ogłoszenie na portalu olx.pl, prowadził negocjacje z pokrzywdzonym, a następnie zawarł z nim umowę sprzedaży na zakup M. traktorka I. T. 153 z glebogryzarką przyjmując zapłatę na rachunek bankowy o nr (...), wprowadzając pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru wywiązania się ze zobowiązania w zakresie wydania przedmiotu transakcji. W ocenie Sądu, sam fakt, że wspomniany rachunek bankowy był założony przy użyciu danych osobowych oskarżonego jest dalece niewystarczający do przypisania mu sprawstwa w zakresie czynu z art. 286 § 1 k.k. Ze zgormadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że oskarżony M. K. użyczył swoich danych nieustalonym osobom do założenia rachunku bankowego, w oparciu o który prowadzili swoją przestępną działalność. Oskarżony działał w charakterze tzw. słupa ponieważ rzeczywisty sprawca przestępstwa używał danych osobowych oskarżonego w celu zachowania anonimowości i zapobieżeniu wykrycia przez organy ścigania. Oskarżony nie był zresztą jedynym „słupem” w niniejszej sprawie, albowiem nieustalony sprawca korzystał z numeru telefonu, który został zarejestrowany na osobę R. Ł.. Biorąc pod uwagę zasady doświadczenia życiowego, trudna sytuacja osobista oskarżonego, brak miejsca zamieszkania oraz fakt, że cierpi na chorobę alkoholową sprawiają, że nie sposób przyjąć, żeby oskarżony był osobą, która zamieściła na portalu internetowym ogłoszenie, negocjowała z pokrzywdzonym warunki zakupi i zawarła z nim umowę sprzedaży, z której następnie miał się nie wywiązać. Żaden ze zgormadzonych i przeprowadzonych w sprawie dowodów o tym nie świadczy. Tym samym można stwierdzić, że sprawstwo oskarżonego w kontekście odpowiedzialności z art. 286 § 1 k.k. nie zostało przypisane.

Z uwagi na powyższe należało odnieść się do możliwości przypisania oskarżonemu M. K. pomocnictwa do przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. Nie może budzić wątpliwości, że założenie rachunku bankowego, na który wpłynęły pieniądze wpłacone przez pokrzywdzonego w sposób istotny umożliwiło dokonanie przestępstwa. Jednakże, jak podkreśla się w orzecznictwie pomocnictwo nie może być skierowane do bliżej nieokreślonego przestępstwa. Co więcej, jak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 24 czerwca 2015 r. sygn. II AKa 39/15 dla prawidłowego przypisania odpowiedzialności za pomocnictwo konieczne jest określenie czynności wykonawczej oraz wskazanie konkretnego przestępstwa, którego popełnienie pomocnik miał ułatwić. Udzielający pomocy musi obejmować świadomością to, że podejmując określone czynności czyni to w odniesieniu do konkretnego, scharakteryzowanego w odpowiednim przepisie części szczególnej lub w przepisie pozakodeksowym czynu zabronionego. Musi więc obejmować swoją świadomością zarówno prawną charakterystykę czynu zabronionego, którego popełnienie ma zamiar ułatwić, oraz mieć świadomość znaczenia swojego zachowania (działania lub zaniechania), w tym w szczególności tego, że stanowi ono ułatwienie popełnienia tego czynu zabronionego przez inną osobę.

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego niniejszej sprawy stwierdzić należy, że brak jest dowodów na to, by oskarżony obejmował swoim zamiarem dokonanie przestępstwa oszustwa przez nieustalonych sprawców przy wykorzystaniu rachunku bankowego, który dla nich założył. Oskarżony cierpiący na chorobę alkoholową, w celu uzyskania 100 zł na alkohol, nierozważnie dał się przekonać, że zakładane przez niego konto bankowe miało służyć nieustalonym sprawcom „na hazard”. Założył konto na swoje dane osobowe, umożliwiając dostęp do niego osobom trzecim. Jednakże pomocnictwo musi odnosić się do konkretnego przestępstwa, nie zaś do bliżej nieokreślonego przestępstwa, które ewentualnie może zostać w przyszłości popełnione. Jakkolwiek działanie oskarżonego było skrajnie nierozważne, to w świetle całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie jest ono wystarczające do przypisania oskarżonemu zamiaru pomocnictwa do przestępstwa oszustwa.

Z uwagi na brzmienie art. 414 § 1 zd. 2 k.p.k. wobec stwierdzenia, że zachowanie oskarżonego nie wypełnia znamion czynu zabronionego, Sąd był zobligowany do wydania wyroku uniewinniającego.

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

I

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. uwzględniając wynik procesu, w którym uniewinniono oskarżonego od popełnienia czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia. Zatem kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa.

II

Oskarżony występował w sprawie wraz z obrońcą z urzędu. Na zasadzie art. 29 ust. 1 Ustawy prawo o adwokaturze zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. K. kwotę 1008 złotych tytułem kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu.

1Podpis