Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia 1 sierpnia 2020r. (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w G. zaliczył J. S. na stałe do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z powodu schorzeń oznaczonych symbolem 07-S. Jednocześnie określono, iż J. S. nie spełnia przesłanek określonych w art. 8 ust. 3 a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Rozpoznając odwołanie J. S. Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wydał w dniu 30 października 2020r. orzeczenie, którym utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w G., wskazując, iż J. S. spełnia przesłanki zaliczenia do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, gdyż wymaga konieczności zapewnienia częściowej pomocy innych osób, w tym w celu pełnienia ról społecznych z powodu schorzeń o symbolu 07-S. Organ podkreślił, iż uwzględniając zarówno fizyczne, psychiczne, jak i społeczne aspekty funkcjonowania J. S. nie spełnia przesłanek pozwalających na uznanie za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym, a nadto nie występuje u niego taki zakres ograniczenia w samodzielnym poruszaniu się, który uzasadniałby przyznanie karty parkingowej. Nadto podkreślił, iż przedłożone orzeczenie lekarza orzecznika ZUS w przedmiocie niezdolności do samodzielnej egzystencji stanowi jedynie materiał dowodowy, którego treścią skład orzekający nie jest związany.

J. S. wniósł odwołanie od tego orzeczenia, domagając się zaliczenia do znacznego stopnia niepełnosprawności na okres od dnia 30 listopada 2020r. do 31 sierpnia 2023r. oraz o przyznanie uprawnień z tytułu karty parkingowej. Wskazał, iż organ w sposób nieprawidłowy nie uwzględnił orzeczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o jego niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wniósł o oddalenie odwołania w całości wywodząc, jak w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. S., urodzony (...), jest z zawodu piekarzem. Z uwagi na niezdolność do pracy od kilku lat utrzymuje się ze świadczenia rentowego.

Dowód: ocena funkcjonowania społecznego k. 61-62 akt organu

J. S. cierpi na następujące schorzenia: zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, stan po amputacji kciuka i paliczka obwodowego palca II ręki lewej z zachowaną chwytnością, kardiomiopatię rozstrzeniową w okresie niewydolności serca (...), stan po wszczepieniu kardiowertera-defibrylatora ( (...)), nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu 2 leczoną insuliną.

Schorzenia narządu ruchu powodują jedynie lekki stopień niepełnosprawności, nie powodując upośledzenia funkcji kończyn dolnych.

Dowód: opinie biegłych sądowych z zakresu ortopedii H. M. i neurologii T. P. k. 38-39 i k. 72, zaświadczenia o stanie zdrowia k. 6-7, 10-10v., 33, dokumentacja medyczna k. 1, 17-34 akt organu i k. 33 akt sprawy

Schorzenia internistyczne i kardiologiczne były podstawą wydania przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dwóch orzeczeń z dnia 17 sierpnia 2020r.: w przedmiocie całkowitej niezdolności do pracy J. S. do 31 sierpnia 2023r. oraz o niezdolności do samodzielnej egzystencji do 31 sierpnia 2023r., ze wskazaniem, iż niezdolność ta powstała przed 1 marca 2020r.

Dowód: orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 17.08.2020r. wraz z dokumentacją medyczną k. 33,

Powyższe schorzenia internistyczne i kardiologiczne nie skutkują znacznie ograniczoną możliwością poruszania się przez J. S..

Dowód: opinie biegłego sądowego z zakresu chorób wewnętrznych , kardiologii i diabetologii G. K. k. 48-49 i k. 83,

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się częściowo uzasadnione.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r., poz. 573) rozróżnić można trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. (art. 4 ust. 1 ustawy). Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych (art. 4 ust. 2 ustawy). Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu powodującą w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub techniczne. (art. 4 ust. 3 ustawy).

Standardy w zakresie kwalifikowania do poszczególnych stopni niepełnosprawności, uregulowane zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 1110). I tak zgodnie z rozporządzeniem: niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu (§ 29 ust. 1 pkt 1), konieczność sprawowania opieki - całkowitą zależność od otoczenia polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem (§ 29 ust. 1 pkt 2), konieczność udzielania pomocy, w tym pomocy w pełnieniu ról społecznych – zależność od otoczenia wymagającą wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych (§ 29 ust. 1 pkt 3), czasowa pomoc w pełnieniu ról społecznych – konieczność udzielania pomocy, o której mowa w § 29 ust.1 pkt 3 w okresach wynikających ze stanu zdrowia (§ 30 ust. 1 pkt 1), a częściowa pomoc w pełnieniu ról społecznych – wystąpienie co najmniej jednej okoliczności, o której mowa w § 29 ust. 1pkt 3 (§ 30 ust. 1pkt 2), istotne obniżenie do wykonywania pracy - naruszoną sprawność organizmu powodującą ograniczenia w wykonywaniu pracy zarobkowej znacznie obniżające wydajność pracy na danym stanowisku w porównaniu do wydajności, jaką wykazują osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną (§ 31 ust. 1 pkt 1), ograniczenia w pełnieniu ról społecznych - trudności doświadczane przez osobę zainteresowaną w relacjach z otoczeniem i środowiskiem według przyjętych norm społecznych, jako skutek naruszonej sprawności organizmu (§ 31 ust. 1 pkt 2), zaś możliwość kompensacji ograniczeń - wyrównywanie dysfunkcji organizmu spowodowanej utratą lub chorobą narządu odpowiednio przez przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (§ 31 ust. 2 rozporządzenia).

W rozpoznawanej sprawie niespornym było, iż wnoszący odwołanie jest osobą niepełnosprawną. Spornym natomiast pozostawał stopień niepełnosprawności, jakim skutkują jego schorzenia oraz jego ewentualne ograniczenia w poruszaniu się. E. K. kwestionował bowiem zaliczenie go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, utrzymując, iż jego stan zdrowia skutkuje stopniem znacznym wraz z przyznaniem uprawnień związanych z kartą parkingową.

Na materiał dowodowy w niniejszej sprawie złożyła się dokumentacja dotycząca odwołującego się, w tym również dokumentacja medyczna zawarta w aktach sprawy oraz w aktach organu, której prawdziwości i rzetelności żadna ze stron nie kwestionowała.

W postępowaniu ustalono, iż, odwołujący się został orzeczeniami komisji lekarskiej ZUS z dnia 17 sierpnia 2020r. uznany za całkowicie niezdolnego do pracy do 31 sierpnia 2023r. oraz za niezdolnego do samodzielnej egzystencji co najmniej od 1 marca 2020r. do 31 sierpnia 2023r.

Tym samym zastosowanie znalazł przepis art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zgodnie z którym orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2, i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.291 j.t.) całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Czynniki decydujące o stwierdzeniu niezdolności do pracy, określone w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zostały doprecyzowane w orzecznictwie sądowym. W wyroku z dnia 12 lipca 2012 r. Sąd Najwyższy II UK 329/11, LEX nr 1265567stwierdził, że „decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.” Niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych (art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r., poz. 291).

Już sam fakt uznania przez organ rentowy (wobec brzmienia art. 5 pkt 1 przytoczonej ustawy) J. S. za osobę niezdolną do pracy całkowicie i niezdolną do samodzielnej egzystencji wyczerpuje definicję znacznego stopnia niepełnosprawności. Nadto, szczególnego podkreślenia wymaga, że art. 5 pkt 1 ustawie z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje jednostronne zrównanie orzeczeń. Oznacza to, że określone orzeczenia organu rentowego są traktowane jak orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na mocy komentowanego przepisu i z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Na mocy tego przepisu każda osoba niezdolna do pracy jest osobą niepełnosprawną, a w odniesieniu do osoby całkowicie niedolnej do pracy i niezdolnej do samodzielnej egzystencji – jest ona niepełnosprawna w stopniu znacznym.

Daty początkowa i końcowa znacznego stopnia niepełnosprawności wynikają z orzeczenia lekarza orzecznika z dnia 17 sierpnia 2020r. w przedmiocie niezdolności do samodzielnej egzystencji i zostały określona jako „przed 1 marca 2020r. do 31 sierpnia 2023r.” Żądanie procesowe odwołującego się dotyczyło ustalenia znacznego stopnia niepełnosprawności od 30 listopada 2020r.

Mając na uwadze powyższe i bazując na treści ww. orzeczeń i będąc związanym żądaniem odwołania, Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § w k.p.c., zmienił zaskarżone orzeczenie, zaliczając J. S. do znacznego stopnia niepełnosprawności okresowo od 30 listopada 2020r. do 31 sierpnia 2020r.

Postępowanie dowodowe nie dało podstaw do przyznania odwołującemu się uprawnień z tytułu karty parkingowej.

W myśl art. 6 b ust. 3 pkt 9 w orzeczeniu powiatowego zespołu, poza ustaleniem niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, powinny być zawarte wskazania dotyczące w szczególności spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, przy czym w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna) lub 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia). Ponadto zgodnie z art. 8 ust. 3a pkt 1 z dnia 20 czerwca 1997 r. ustawy Prawo o ruchu drogowym kartę parkingową wydaje się osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

Szczegółowe zasady orzekania o niepełnosprawności jak również w zakresie ulg i uprawnień uregulowane zostały w wydanym w oparciu o delegację ustawową zawartą w art. 6c ust. 9 ustawy rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2003 r. Nr 139, poz. 1328). W myśl § 5 ust. 1 rozporządzenia, przy ocenie konieczności korzystania przez osobę zainteresowaną z ulg i uprawnień bierze się pod uwagę, czy naruszenie sprawności organizmu stanowi utrudnienie w funkcjonowaniu osoby, które uzasadnia korzystanie z odpowiedniego zakresu i rodzaju ulg i uprawnień przysługujących na podstawie odrębnych przepisów.

Sąd, celem poczynienia stosowanych ustaleń, dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu neurologii, ortopedii, chorób wewnętrznych, diabetologii i kardiologii.

Biegli sądowi z zakresu ortopedii H. M. i z zakresu neurologii T. P. w sposób jednoznaczny wskazali, iż schorzenia pozostające w ich specjalności skutkują jedynie lekkim stopniem niepełnosprawnością odwołującego się. Biegli ci, jak również biegły z zakresu chorób wewnętrznych, kardiologii i diabetologii G. K. podali, iż schorzenia będące w ich specjalności nie skutkują trudnościami w samodzielnym poruszaniu się odwołującego się.

Do odmówienia wiary wnioskom opinii nie mogą prowadzić zarzuty zgłoszone przez stronę odwołującą się. Zarzuty powtarzające się w kolejnych pismach procesowych są w dużej mierze subiektywną polemiką z oceną stanu zdrowia dokonaną przez biegłych. Wnioskodawca nie naprowadził żadnej dodatkowej dokumentacji medycznej, która doprowadziłaby do odmiennej niż dokonana przez biegłych oceny. Kwestionując wnioski opinii nie przedstawił zarzutów mogących podważyć fachowość sporządzenia opinii przez biegłych, nie wskazał argumentów merytorycznych na poparcie swej tezy o kwalifikowaniu się do uzyskania karty parkingowej. Wszystko powyższe, przy uwzględnieniu nadto, iż biegli to wysokiej klasy fachowcy o specjalności odpowiedniej do schorzeń odwołującego się znajdujących potwierdzenie w złożonej dokumentacji medycznej, nakazywało uznać ich opinie za rzetelne i wiarygodne oraz podzielić zawarte w nich wnioski nie znajdując żadnych podstaw do ich kwestionowania. W konsekwencji Sąd nie znalazł podstaw, aby dopuścić dowód z opinii instytutu Zakładu Medycyny Sądowej (...) w S. i wniosek ten, jako zmierzający do przedłużenia postępowania, pominięto stosując art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c.

Wobec powyższego Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie w zakresie żądania przyznania karty parkingowej.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

15.02.2022