Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 914/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2022r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSO Karol Troć

Protokolant:

st. sekr. sądowy Agnieszka Walerczak

przy udziale Prokuratora Tomasza Pniewskiego

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2022 r.

sprawy D. J.

oskarżonej z art. 244 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 29 września 2021 r. sygn. akt II K 713/21

I.  utrzymuje wyrok w mocy;

II.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 200 złotych kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt


II Ka 914/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 29 września 2021 r., sygn. II K 713/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

-------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------------

------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------

-------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Mogąca mieć wpływ na treść orzeczenia obraza przepisów postępowania, a mianowicie art. 7 i 410 kpk, poprzez nienależyte rozważenie i ocenienie treści dowodów w postaci wyjaśnień oskarżonej oraz dokumentów znajdujących się w aktach sprawy II K 1119/20 Sądu Rejonowego w Siedlcach, II Wydział Karny, tj.:

- notatki urzędowej (k. 1 akt sprawy II K 1119/20);

- postanowienia o przedstawieniu zarzutów (k. 13-15 akt sprawy II K 1119/20);

- wezwań i notatek urzędowych (k. 23-26 akt sprawy II K 1119/20);

- koperty (k. 34 akt sprawy II K 1119/20);

- zawiadomienia oskarżonej na rozprawę wraz z kopertą (k. 42-47 akt sprawy II K 1119/20);

- elektronicznych potwierdzeń odbioru (k. 48 akt sprawy II K 1119/20);

- protokołu posiedzenia z dnia 4 grudnia 2020 r. (k. 49 akt sprawy II K 1119/20);

- wyroku (k. 50 akt sprawy II K 1119/20);

- zarządzenia wykonania kary (k. 51-54 akt sprawy II K 1119/20);

- pismo Sekretariatu Sekcji Wykonawczej II Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w Siedlcach do Starostwa Powiatowego w Łosicach z dnia 21 grudnia 2020 r. (k. 55 akt sprawy II K 1119/20);

- pismo Sekretariatu Sekcji Wykonawczej II Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w Siedlcach do Komendy Miejskiej Policji w Siedlcach z dnia 21 grudnia 2020 r. (k. 56 akt sprawy II K 1119/20)

- co w konsekwencji doprowadziło do bezpodstawnego przyjęcia, iż oskarżona wypełniła znamiona podmiotowe zarzucanego jej czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przeprowadzona przez Sąd I instancji ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego była rzetelna, szczegółowa i uwzględniała w odpowiednim stopniu zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego. Mimo podniesienia przez skarżącego 2 odrębnych zarzutów, istota zarzucanych uchybień sprowadzała się do jednego zagadnienia. Osią wniesionej apelacji była świadomość oskarżonej co do orzeczenia wobec niej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych - na okres 3 lat, wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 4 grudnia 2020 r., sygn. II K 1119/20.

Nie ulega wątpliwości, że próba kwestionowania świadomości oskarżonej, co do orzeczenia wobec niego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych zmierzała do podważenia okoliczności istotnej z punktu widzenia przypisania czynu formy winy. Dokładnie w tym aspekcie dążeniem skarżącego było obalenie ustalenia poczynionego przez Sąd I instancji, iż oskarżona dopuściła się zarzucanego jej czynu co najmniej z zamiarem ewentualnym.

W tym miejscu podkreślić należy, iż prawo jazdy zostało zatrzymane oskarżonej w toku postępowania przygotowawczego w w/w sprawie II K 1119/20 w dniu 30 sierpnia 2020 r. (ponad 4 miesiące przed datą wskazaną w akcie oskarżenia z tej sprawy, tj. przed 7 stycznia 2021 r.) i zdawała sobie ona sprawę z toczącego się przeciwko niej postępowania, a nawet w postępowaniu tym złożyła wniosek o skazanie w trybie konsensualnym art. 335 kpk (protokół przesłuchania podejrzanej z dnia 20 października 2020 r., k. 29 akt sprawy II K 1119/20). Jednym z elementów zawartego porozumienia był środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat. To, że oskarżona mimo powyższych okoliczności rzeczywiście kierowała pojazdem mechanicznym siedząc w fotelu kierowcy w czasie i miejscu wskazanym w akcie oskarżenia, tj. w dniu 7 stycznia 2021 r. w tej konkretnej sprawie, nie było w ogóle kwestionowane. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji uwzględniając całokształt okoliczności sprawy we właściwy i logiczny sposób ocenił wszystkie zgromadzone dowody, w tym treść wyjaśnień oskarżonej i dowody wskazane przez obrońcę w treści zarzutu, wyciągając z nich racjonalne wnioski co do świadomości oskarżonej co do naruszenia zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego prawomocnym wyrokiem, chociażby z zamiarem ewentualnym, którego istnienie było wystraczające do wydania wyroku skazującego. Sąd Okręgowy nie mógł oprzeć się wrażeniu, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku niejako wyprzedzało kontr-argumenty podniesione przez obrońcę we wniesionej apelacji, które powielały stanowisko obrony z postępowania pierwszoinstancyjnego. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie będzie dublować prawidłowych i wyczerpujących rozważań Sądu Rejonowego o skutkach braku odbioru poprzez oskarżoną korespondencji pod wskazanym w sprawie II K 1119/20 adresem, skoro kwestia ta została wyczerpująco omówiona w uzasadnieniu pierwszoinstancyjnym.

Przestępstwo określone w art. 244 kk może być popełnione zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym (postanowienie SN z 5.02.2009 r., II KK 254/08, LEX nr 486550). Nawet obrońca nie kwestionował tego we wniesionej przez siebie apelacji, dopuszczając taką ewentualność w uzasadnieniu wniesionego środka odwoławczego.

W ocenie Sądu Okręgowego, część przytoczonych przez obrońcę judykatów, mających poprzeć zajęte przez niego stanowisko, przy niekwestionowanych przez niego okolicznościach tej konkretnej sprawy, z powodzeniem mogłoby zostać wykorzystane w opozycji do jego twierdzeń, np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2008 r., sygn. III KK 456 (LEX nr 361539). Przykładowo - w pełni zgodzić się należy, iż świadomość sprawcy musi być – jako węzłowa dla konstrukcji zamiaru ewentualnego – udowodniona. Rzecz w tym, iż w tej sprawie wymóg ten został spełniony w pierwszoinstancyjnym postępowaniu. Uzasadnienie odwoławcze, przy wskazaniu na wniosek oskarżonej o skazanie w trybie konsensualnym art. 335 § 1 kpk złożony w sprawie II K 1119/20 i jego rangę dla możliwości poczynienia ustaleń faktycznych, mogło mieć jedynie walor wzmacniający dotychczas podane przez Sąd Rejonowy argumenty przemawiające za stwierdzeniem winy D. J.. Sąd Rejonowy słusznie podszedł z dużą dozą ostrożności do wyjaśnień oskarżonej, w których w/w świadomość co do naruszenia zakazu prowadzenia pojazdów negowała. Co charakterystyczne, obrońca w treści zarzutu z pkt 1 wskazując nawet na takie dokumenty znajdujące się w aktach sprawy II K 119/20 jak chociażby notatka urzędowa z pierwszej strony akt II K 1119/20 i koperty, a nawet protokół posiedzenia na którym wydano ów wyrok, jednocześnie przemilczał, w jakim właściwie trybie on zapadł (art. 335 kpk).

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez obrońcę o konsekwencjach prawnokarnych prawomocnego wyroku zapadłego w trybie konsensualnym miałoby decydować zależne od woli skazanego zapoznanie się przez niego z treścią tego rozstrzygnięcia. Uznanie argumentów apelacji oznaczałoby, że osoba, co do której sądownie orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów, może mimo to pojazdami bezkarnie kierować – do czasu pierwszej kontroli drogowej jako daty pewnej zaznajomienia sprawcy z orzeczeniem, uwidocznionym w rejestrze kierowców. Poglądów tego rodzaju, zwłaszcza na gruncie tej sprawy, zaaprobować nie można. Z punktu widzenia przypisania działania z zamiarem ewentualnym konieczne jest wypełnienie wymogu przewidywania możliwości popełnienia czynu zabronionego. Do tego rodzaju ustalenia faktycznego i świadomości oskarżonej, że w dniu 7 stycznia 2021 r. kierowała pojazdem mechanicznym „na zakazie”, tj. mimo orzeczonego wobec niej środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, w tej konkretnej sprawie, Sąd Okręgowy nie miał jakichkolwiek zastrzeżeń. Na marginesie zwrócić należy uwagę na treść dokumentu z k. 75 akt sprawy – kopię nieprawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w sprawie II K 535/21, wskazującego na zdarzenie drogowe z dnia 25 grudnia 2020 r. z udziałem oskarżonej, podczas którego czynności Policji musiały uświadomić oskarżonej fakt obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów. Na zakończenie dodać jedynie można było, iż w przedmiotowej sprawie nie było nawet mowy o wyłączeniu spod w/w zakazu określonej kategorii prawa jazdy.

Z przyczyn opisanych powyżej, Sąd Okręgowy stwierdził, iż zarzuty obrońcy mające podważyć zaskarżony wyrok były bezzasadne, dlatego też zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonej D. J. od popełnienia zarzucanego jej czynu;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu warunkowała bezzasadność wniosku.

Lp.

Zarzut

2.

Mogący mieć wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę tego orzeczenia, poprzez dowolne, błędne, nie znajdujące oparcia w całokształcie zebranego materiału dowodowego, a przy tym niezgodne z zasadami wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania przyjęcie, iż oskarżona dopuściła się zarzucanego jej czynu co najmniej z zamiarem ewentualnym, w sytuacji gdy przyjęte przez Sąd ustalenia faktyczne winny skutkować uznaniem, iż działanie oskarżonej w zakresie świadomości wydania wobec niej prawomocnego orzeczenia o zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych było nieumyślne;

- co w konsekwencji doprowadziło do uznania oskarżonej przez Sąd I instancji za winną popełnienia czynu z art. 244 kk, podczas gdy prawidłowa analiza całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego nie pozwalała na poczynienie powyższych ustaleń i wydanie wyroku skazującego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut określany w orzecznictwie jako „błąd dowolności” wynikający z obrazy art. 7 kpk i art. 410 kpk, jest skutkowy i wtórny wobec podniesionego uprzednio. Zarzucane uchybienie zostało już omówione w powyższych rozważaniach, zaś dublowanie przez skarżącego zarzutów w tzw. petitum apelacji, dotyczących tej samej kwestii, przy jednoczesnym braku poświęcenia w uzasadnieniu apelacji odrębnej jednostki redakcyjnej, zawierającej konkrety, która mogłaby tłumaczyć taki stan rzeczy, nie obligowało Sądu Okręgowego do dublowania tych samych rozważań, które tego rodzaju zarzut wtórny odpierają.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonej D. J. od popełnienia zarzucanego jej czynu;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu warunkowała bezzasadność wniosku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność wniesionej apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

--------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

----------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

----------------------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 634 kpk, art. 636 § 1 kpk oraz art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tj. z dnia 8.08.1983 r., z późn. zm.) zasądził od oskarżonej D. J. na rzecz Skarbu Państwa 200 złotych kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze (180 zł opłaty od kary i 20 zł ryczałtu za doręczenia pism w sprawie).

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana