Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2022 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Janina Olchowska

Protokolant: st. sekr. sądowy Zofia Morawska

po rozpoznaniu w dniu 1 lutego 2022r .w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa P. D.

przeciwko K. B. reprezentującej małoletnich: N. D. i D. D. (1)

o obniżenie alimentów

1.Obniża alimenty ustalone od P. D. na rzecz małoletnich: N. D. i D. D. (1) wyrokiem zaocznym SR w Giżycku z dnia 23 stycznia 2017r. w sprawie III RC 303/16 z kwoty po 400,- zł miesięcznie do kwoty po 150,- ( sto pięćdziesiąt) złotych miesięcznie na dotychczasowych warunkach.

2. W pozostałym zakresie powództwo oddala.

3. Zasądza od Skarbu Państwa ( kasa SR w Giżycku ) na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. T. S. kwotę 1476,- zł ( tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć w tym VAT 276,-zł ) tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sygn. akt III RC 244/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 grudnia 2020 r. powód P. D. wniósł o zmianę pkt 1 wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 23 stycznia 2017 r. w sprawie o sygn. akt III RC 303/16, poprzez obniżenie z kwot po 400 zł do kwot po 100 zł miesięcznie alimentów zasądzonych na rzecz małoletnich pozwanych N. D. i D. D. (1), płatnych do 15–tego dnia każdego miesiąca z góry, bezpośrednio do rąk matki małoletnich K. B., wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia wniesienia pozwu. Dodatkowo wniósł o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Powód w uzasadnieniu swego stanowiska podał, iż jego sytuacja życiowa i majątkowa od chwili ustalenia alimentów znacząco się zmieniła, albowiem w dniu 06 maja 2020 r. uległ ciężkiemu wypadkowi przy pracy. Podał, że upadł z wysokości 2,7 metra, wskutek czego doznał ciężkiego urazu czaszkowo–mózgowego z rozległymi ogniskami krwotocznego stłuczenia mózgu oraz krwiakiem przymózgowym prawostronnym. Przedstawił, że wymagał leczenia operacyjnego, a w trakcie pobytu w szpitalu w O. od 6 maja do 16 czerwca 2020 r. oraz w G. od 16 do 29 czerwca 2020 r. stwierdzono u niego niewydolność oddechową, zatorowość płucną, liczne złamania kości czaszki, a także załamania w obrębie stawów śródręczno–nadgarstkowych. Dodatkowo rozpoznano halucynozę ograniczoną oraz całkowite niedowidzenie. Podał, że jest niezdolny do pracy i został zaliczony do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności do dnia 31 października 2022 r. Powód zaznaczył, że obecnie jego jedynym źródłem dochodu jest świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 100 % podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Dodał, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z konkubiną I. O. i ich synem, a także trójką małoletnich córek konkubiny z poprzedniego związku. Podał, że jego partnerka obecnie nie pracuje z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad powodem i czwórką małoletnich dzieci. Dodał, że zamieszkują w wynajmowanym mieszkaniu, za które łącznie płacą 1.500 zł miesięcznie. Powód przedstawił, że na leki, środki pielęgnacyjne, pampersy, żywność specjalistyczną, podkłady miesięcznie wydatkowana jest kwota 629,31 zł miesięcznie. Dodatkowo powód wymaga rehabilitacji trzy razy w tygodniu, a koszt zajęć za jeden tydzień to kwota 210 zł. Reasumując wskazał, że nie jest w stanie przekazywać matce małoletnich pozwanych kwoty 800 zł miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa małoletnich pozwanych wniosła o oddalenie powództwa w całości. Wskazała, że samotnie wychowuje dzieci od listopada 2010 r., a powód nigdy nie przejawiał większego zainteresowania ich sprawami i sytuacją życiową, edukacją. Ostatni raz kontaktował się z dziećmi w kwietniu 2018 r. Dodała, że małoletni pozwani praktycznie nie znają ojca i nie pytają o niego, a w przeszłości były świadkami agresywnych jego zachowań wobec niej. K. B. podała, że małoletni są uczniami 4 klasy Szkoły Podstawowej nr (...) w G.. D. uczęszcza na prywatne zajęcia z języka angielskiego, których miesięczny koszt wynosi 175 zł oraz na piłkę nożną, co generuje wydatki w kwocie 110 zł miesięcznie. Matka małoletnich wskazała, że syn uczestniczy w obozach sportowych, co wiąże się z zakupem obuwia i stroju sportowego. Dodała, że D. nosi stały aparat ortodontyczny i wymaga kontroli co 2 miesiące. Każda wizyta to wydatek 170 zł plus koszt dojazdu do M.. Przedstawicielka ustawowa wskazała, że również małoletnia N. uczęszcza na dodatkowe zajęcia z języka angielskiego. Matka małoletnich dodała, że opłaca abonament dzieci w kwocie 60 zł miesięcznie oraz Internet. Dodatkowo do miesięcznych wydatków rodziny zaliczyła koszt zakupu odzieży, wyżywienia, niezbędnych pomocy, przybory szkolne, opłaty związane z mieszkaniem (około 700 zł miesięcznie). Podała, że spłaca kredyt zaciągnięty na zakup mieszkania w kwocie 684,73 zł miesięcznie, a wszelkiego rodzaju wyjazdy wakacyjne i zimowe dzieci organizuje i opłaca od lat samodzielnie.

Sąd ustalił, co następuje:

N. i D. D. (1) są dziećmi P. D. i K. B.. Małoletni są bliźniakami. Wyrokiem zaocznym z dnia 23 stycznia 2017 r. wydanym w sprawie o sygn. akt III RC 303/16 Sąd Rejonowy w Giżycku zasądził od P. D. na rzecz małoletnich N. D. i D. D. (1) tytułem alimentów kwoty po 400 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 15–tego każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności każdej z rat, do rąk matki małoletnich. P. D. nie utrzymuje kontaktu z małoletnimi pozwanymi. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Giżycku D. W. prowadzi postępowanie egzekucyjne o sygn. akt Kmp 21/18 wobec ojca małoletnich mające na celu egzekucję alimentów. (kserokopia wyroku zaocznego SR w Giżycku z dnia 23 stycznia 2017 r., sygn. akt III RC 303/16 k. 9; zawiadomienie k. 53)

P. D. w dniu 06 maja 2020 r. uległ wypadkowi przy pracy. Powód na skutek wyłamania zaczepu drabiny spadł z wysokości około 2,7 m, uderzając głową o krawędź dachu, a następnie o betonową posadzkę. Nieprzytomny w stanie ogólnym ciężkim został przewieziony do Szpitala w G., a następnie transportem lotniczym do Wojewódzkiego Szpitala (...) w O.. Na skutek wypadku powód doznał ciężkiego urazu czaszkowo–mózgowego, wielokrotnych załamań kości czaszki i twarzoczaszki, urazu śródczaszkowego, ciężkiego pozaurazowego uszkodzenia (...) spowodowanego rozległymi ogniskami krwotocznego stłuczenia mózgu, krwiakiem przymózgowym prawostronnym, niewydolności oddechowej i zatorowości płucnej. Został poddany zabiegowi operacyjnemu, a w dniu 16 czerwca 2020 r. został przeniesiony do Szpitala w G., gdzie pozostał do 15 lipca 2020 r. Następnie do 27 sierpnia 2020 r. powód przebywał na pododdziale rehabilitacji neurologicznej (...) w E.. Dodatkowo rozpoznano u niego całkowite niedowidzenie i halucynozę organiczną.(d: protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy k. 10–13; dokumentacja medyczna k. 15–34)

Powód jest osobą niezdolną do pracy. Posiada orzeczenie o niepełnosprawności stopnia znacznego wydane do dnia 31 października 2022 r. Wymaga stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Powód pobiera świadczenie rehabilitacyjne w kwocie 900–1.000 zł miesięcznie. Dodatkowo otrzymuje zasiłki w kwotach 500 zł i 215 zł. P. D. prowadzi gospodarstwo domowe wraz ze swoją konkubiną I. O., ich wspólnym synem, a także trzema córkami partnerki z poprzedniego związku. Wynajmują mieszkanie w G. o pow. 50 m ². Konkubina powoda pozostaje bez pracy, opiekuje się partnerem i ich wspólnym dzieckiem. I. O. otrzymuje alimenty na córki w łącznej wysokości 1.300 zł, które obecnie wypłacane są z funduszu alimentacyjnego. Dodatkowo ma przyznany zasiłek rodzinny w kwocie 540 z, a także świadczenie wychowawcze 500+ w wysokości 2.000 zł miesięcznie. (d: orzeczenie o niezdolności do pracy k. 35; orzeczenie o niepełnosprawności k. 36; Informacja z ZUS k. 110, 118; zeznania świadka I. O. k. 191; 191v.)

Obecnie przed Sądem Okręgowy w Olsztynie toczy się postępowanie o sygn. akt IV P 17/21 z powództwa P. D. przeciwko R. Z. o zadośćuczynienie związane z wypadkiem przy pracy. (d: kserokopie pism k. 261–275)

Małoletni pozwani N. i D. D. (1) zamieszkują wraz z matką K. B. w G.. Przedstawicielka ustawowa pozwanych posiada mieszkanie o pow. 47 m ², które zakupiła na kredyt z miesięczną ratą w kwocie 672 zł. Opłaty za mieszkanie wynoszą około 620 zł, w tym 490 zł czynsz, 90 zł prąd, 40 zł gaz. Mieszkanie to obecnie zajmuje babka macierzysta małoletnich, zaś oni wraz z matką przeprowadzili się do mieszkania babki, znajdującego się również w G.. Matka małoletnich pozwanych pracuje w ośrodku wypoczynkowym w P. jako recepcjonistka. Zarabia 2.200 zł miesięcznie, a w sezonie letnim otrzymuje premie –około 400 zł miesięcznie. Otrzymuje na dwoje dzieci świadczenie wychowawcze w łącznej kwocie 1.000 zł miesięcznie. (k. wyjaśnienia K. B. k. 140v.; 238v.)

Małoletnia N. i D. uczęszczają na dodatkowe zajęcia z języka angielskiego w (...) w G.. Miesięczny, łączny koszt za dwoje dzieci to kwota 350 zł. Małoletni pozwani leczeni są ortodontycznie. D. korzysta z prywatnych wizyty w M. od lipca 2019 r. Nosi stały aparat ortodontyczny, a wizyty kontrolne odbywają się co 2–3 miesiące. Koszt jednej to kwota 170 zł. Małoletnia N. leczona jest w ramach NFZ. Ponadto małoletni D. uczęszcza na zajęcia z piłki nożnej, które generują koszt 110 zł w skali miesiąca. Uczestniczy także w obozach piłkarskich. W styczniu 2021 r. koszt obozu wyniósł 500 zł. (d: zaświadczenie ze szkoły języka angielskiego k. 75; zaświadczenie o obozie piłkarskim k. 76; zaświadczenie lekarza dentysty k. 139; wyjaśnienia K. B. k. 238v.)

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanych w toku procesu świadków, jednak okazały się one przydatne do rozstrzygnięcia sprawy jedynie w ograniczonym zakresie. Świadkowie zgodnie zeznali, iż powód nie utrzymuje kontaktów z małoletnimi N. i D.. Świadkowie A. S. i B. B. potwierdziły, iż małoletni pozwani uczęszczają na dodatkowe, płatne zajęcia, na dowód czego wcześniej zostały już złożone przez matkę małoletnich stosowne zaświadczenia. Zeznania te pozostawały spójne również z pozostałym materiałem dowodowym dotyczącym konieczności leczenia ortodontycznego małoletnich pozwanych. Zeznania świadka I. O. okazały się istotne dla rozstrzygnięcia sprawy przede wszystkim w zakresie przedstawionych miesięcznych dochodów zarówno powoda, jak i jego partnerki, a także sytuacji zdrowotnej powoda. Świadek M. D. zeznania okazały się znaczące dla rozstrzygnięcia sprawy przede wszystkim w zakresie opisywanej sytuacji zdrowotnej powoda.

⚫

Sąd zważył, co następuje:

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, a zakres tych świadczeń wyznaczają z jednej strony usprawiedliwione potrzeby dziecka, z drugiej możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica – art. 133 § 1 oraz art.135 § 1 kr i o. Zgodnie z treścią art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Koszty utrzymania małoletnich dzieci są niewątpliwie wysokie. Prócz potrzeb wynikających z egzystencji, rodzice powinni zapewnić dzieciom również możliwości rozwoju fizycznego, duchowego, rozrywek. Wymienione potrzeby mogą być jednak zaspokojone w sposób ograniczony możliwościami zarobkowymi i majątkowymi rodziców.

W ocenie Sądu na gruncie niniejszej sprawy zaistniały przesłanki z art. 138 kro dające podstawy do zmiany wysokości obowiązku alimentacyjnego P. D. wobec małoletnich pozwanych N. i D. D. (1). Zdaniem Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części tj. w zakresie obniżenia obowiązku alimentacyjnego powoda na rzecz małoletnich pozwanych do kwot po 150 zł miesięcznie.

Z biegiem czasu potrzeby małoletnich pozwanych nie uległy zmniejszeniu, jednak nie ulega wątpliwości, że powód w maju 2020 r. doznał ciężkiego wypadku przy pracy, którego skutki odczuwa do chwili obecnej. Od tego czasu jego możliwości zarobkowe uległy diametralnej zmianie. Powód jest osobą niepełnosprawną stopnia znacznego, niezdolną do pracy. Obecnie jego jedynym źródłem dochodu jest świadczenie rehabilitacyjne i zasiłki w łącznej kwocie około 1.700 zł miesięcznie. Wskazać również należy, iż konkubina P. D. obecnie jest osobą bezrobotną, albowiem powód wymaga opieki i pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Powód ponadto ma jeszcze jedno dziecko, którego utrzymanie również wymaga nakładów pieniężnych. Zdaniem Sądu sytuacja finansowa powoda i jego konkubiny jest ciężka, albowiem rodzina utrzymuje się jedynie ze świadczeń i zasiłków. Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że powód obecnie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, a rokowania dotyczące odzyskania tej zdolności mają jedynie charakter przyszłościowy i nie mogą obecnie wpłynąć na wysokości obowiązku alimentacyjnego. Należy bowiem pamiętać, że Sąd wydając orzeczenie bierze pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Wskazać także należy, że postępowanie dotyczące zadośćuczynienia za wypadek przy pracy w dalszym ciągu toczy się w Sądzie Okręgowym w Olsztynie, a strona pozwana w żadnym zakresie nie uznała wywiedzionego przez P. D. powództwa. Nie jest wiadomym, kiedy postępowanie to zostanie prawomocnie zakończone, ani jakie będzie końcowe rozstrzygnięcie. Ponadto w toku niniejszego postępowania nie zostało wykazane, aby P. D. posiadał majątek, którego spieniężenie umożliwiłoby dalszą partycypację w kosztach utrzymania małoletnich dzieci na dotychczasowym poziomie. Dodatkowo powód wraz ze swoją partnerką i dziećmi muszą wynajmować mieszkanie od osób trzecich, co z kolei generuje dodatkowe koszty w postaci konieczności zapłaty odstępnego.

Zdaniem Sądu, biorąc pod uwagę sytuację finansową i zdrowotną powoda, kwoty po 150 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich pozwanych są kwotami maksymalnymi, które P. D. jest w stanie obecnie uiszczać na małoletnie dzieci tytułem alimentów. Zakres partycypacji powoda w kosztach utrzymania i wychowania małoletnich pozwanych jest bowiem aktualnie ograniczony jego możliwościami zarobkowymi.

Wobec powyższego powództwo w dalszym zakresie podlegało oddaleniu.

Sąd ponadto na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019r. poz. 18), zasądził na rzecz pełnomocnika pozwanych ustanowionego z urzędu stosowne wynagrodzenie.