Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 235/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Dyrda

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2021 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) w W.

przeciwko J. G.

o nakazanie udostępnienia pomieszczenia

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju

z dnia 8 października 2019 r., sygn. akt I C 953/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1800 zł (tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego;

3.  p rzyznaje adwokatowi J. F. od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 1476 zł (tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych), w tym kwotę 276 zł (dwieście siedemdziesiąt sześć złotych) podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu pozwanemu w postępowaniu odwoławczym.

SSO Andrzej Dyrda

Sygn. akt III Ca 235/20

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) z siedzibą w W. pozwem z dnia 27 kwietnia 2018r. wniosła o nakazanie pozwanemu J. G. udostępnienia powodowi nadbudowy, znajdującej się na budynku położonym w J. przy ulicy (...), stanowiącym nieruchomość opisaną w księdze wieczystej nr KW (...), prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju w r terminie do 7 dni od uprawomocnienia się wyroku, celem wykonania przez powoda decyzji (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 30 września 2014r. nr (...). (...).599.2014.WW wraz z postanowieniem (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 13 października 2014r. nr (...). (...).599.2014.

WW oraz postanowienia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla Miasta J. z dnia 27 czerwca 2013r. nr (...). Nadto powódka wniosła o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Uzasadniając żądanie pozwu wskazała, iż pozwany od 1994r. na budynku położonym w J. przy ulicy (...) nadbudowę w segmentach A, B, C i D. J. G. jest jedynym dysponentem nadbudowy i ma do niej dostęp. (...) Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) z siedzibą w W. jest zarządcą nieruchomości. 30 września 2014r. (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wydał decyzję, uzupełnioną postanowieniem z dnia 13 października 2014r., w której nałożył na powoda: a) obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego nadbudowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego - z częścią usługową, zlokalizowanego na działce nr (...), położonej przy ul. (...) w J., uwzględniający zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych, a w szczególności obejmujący rozwiązania dotyczące naprawy przewodów kominowych (spalinowych i wentylacyjnych) znajdujących się nad segmentem A w/w budynku mieszkalnego, stanowiących przedłużenie przewodów kominowych funkcjonujących w pierwotnie istniejącej części obiektu - segmentu A b) obowiązek wykonania robót budowlanych mających na celu doprowadzenie zrealizowany robót budowlanych na w/w budynku do stanu zgodnego z prawem poprzez: rozbiórkę przedmiotowej nadbudowy do poziomu tarasu ogrodu nad segmentami B, C, D w/w budynku mieszkalnego wielorodzinnego, przywrócenie do stanu zgodnego z prawem stropodachu znajdującego się nad segmentami B, C, D w/w budynku mieszkalnego, po dokonaniu rozbiórki nadbudowy segmentów B, C, D poprzez nadbudowę i wyprowadzenie ponad dach przewodów (spalinowych i wentylacyjnych) segmentów : B. C, D w/w budynku mieszkalnego, zgodnie z § 142 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002r oraz poprzez wykonanie warstw pokrycia dachowego wraz z odwodnieniem połaci dachu segmentów B, C, D w/w budynku mieszkalnego, zgodnie z § 162 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002r. Nadto, powódka zobowiązana jest również wykonać postanowienie Powiatowego Nadzoru Budowlanego dla Miasta J. z dnia 27 czerwca 2013r nr 13.

Dalej wskazała, że powódka wielokrotnie zwracała się do pozwanego o udostępnienie nadbudowy, jednakże bezskutecznie. Nadto powódka wskazał, iż złożył wniosek do (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego o zmianę terminu wykonania decyzji z dnia 30 września 2014r. Na zmianę terminu wykonania decyzji konieczna jest m. in. zgoda pozwanego, której ten nie udzielił. W ocenie powódki, pozwany J. G. uniemożliwia (...) Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) z siedzibą w W. wykonanie decyzji administracyjnej, a jednocześnie, nie wyraża zgody na zmianę terminu wykonania tej decyzji.

W odpowiedzi na pozew pozwany J. G. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Pozwany podniósł, iż w jego ocenie członkowie zarządu (...) Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) w W. próbują udowodnić, iż utrudnia on wykonanie prawomocnych decyzji (...), (...) oraz wyroków sądów powszechnych i administracyjnych, podnosząc przy tym, że osoby te dopuściły się nieprawidłowości i przestępstw na szkodę (...) Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) w W. oraz pozwanego. Pozwany podniósł, że udostępnia we wszystkich przypadkach nadbudowę. Pozwany podniósł również, iż zarząd spółdzielni od kilkunastu lat nie wywiązuje się z obowiązków, jakie nakłada na nich, jako zarządcy budynku art. 61 Prawa budowlanego. W ocenie pozwanego zarząd Spółdzielni nie wykonuje co najmniej od dekady decyzji, zaleceń rzeczoznawców, którzy byli powoływani do sprawy nadbudowy oraz budynku przy ulicy (...) w J..

Sąd Rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju wyrokiem z dnia 8 października 2019r. nakazał pozwanemu J. G. udostępnienie powódce nadbudowy, znajdującej się na budynku położonym w J., przy ul. (...), stanowiącym nieruchomość opisaną w księdze wieczystej Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju nr (...) terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku, celem wykonania przez powódkę decyzji (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 30 września 2014r. Nr (...). (...).599.2014.WW wraz z postanowieniem (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 13 października 2014r. Nr (...). (...).599.2014.WW oraz postanowienia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla Miasta J. z dnia 27 czerwca 2013r. Nr (...) oraz zasądził od pozwanego na pozwanego na rzecz powódki kwotę 4.485 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że (...) Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) z siedzibą w W. jest zarządcą nieruchomości położonej w J. przy ulicy (...) w oparciu o przepisy art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych oraz art. 18 ust. l ustawy o własności lokali.

11 sierpnia 1995r. powódka (...) Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) z siedzibą w W. (inwestor) zawarła umowę z pozwanym J. G. (wykonawcą) umowę nr (...). Pozwany zobowiązał się do wykonania zadania inwestycyjnego pod nazwą „Nadbudowa segmentu mieszkalnego A /segment skrajny/ na pomieszczenia biurowe przy ulicy (...) w J..

W dniu 11 sierpnia 2005r. powód zawarł z pozwanym kolejną umowę, na mocy której wyraził zgodę na prowadzenie robót na dachu segmentów B. C, D budynku mieszkalnego przy ulicy (...) w J., potrzebnych do zakończenia nadbudowy po uprzednim złożeniu dokumentacji technicznej.

Następnie w dniu 8 lipca 2009r. strony zawarły umowę nr (...), na mocy której pozwany J. G. wstąpił w miejsce dotychczasowego inwestora i tym samym przejął obowiązki inwestora nadbudowy budynku mieszkalnego w J. przy ulicy (...) na pomieszczenia biurowe. Zgodnie z § 2 w/w umowy (...) Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) z siedzibą w W. przekazała pozwanemu J. G. do wykorzystania na cele budowlane część powierzchni dachu budynku przy ulicy (...).

Pozwany obecnie prowadzi nadbudowę na budynku położonym w J. przy ulicy (...) na segmentach A, B, C i D.

(...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia 30 września 2014r. wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt.2 k.p.a. w związku z art. 51 ust. l pkt.3 ustawy prawo budowlane, po rozpatrzeniu odwołania powódki od decyzji organu I instancji z dnia 8 lipca 2014r. uchylił w całości decyzję organu I instancji i nakazał powódce sporządzenie i przedstawienie projektu budowlanego zmiennego obejmującego w szczególności rozwiązania dotyczące naprawy przewodów kominowych znajdujących się nad segmentem A spornego budynku mieszkalnego, stanowiących przedłużenie przewodów kominowych funkcjonujących w pierwotnie istniejącej części obiektu - segmentu A - w terminie do 31 grudnia 2015r. oraz nałożył na powódkę obowiązek wykonania robót budowlanych mających na celu doprowadzenie zrealizowanych robót budowlanych w spornym budynku do stanu zgodnego z prawem poprzez rozbiórkę nadbudowy do poziomu tarasu ogrodu nad segmentami B, C, D oraz przywrócenie do stanu zgodnego z prawem stropodachu znajdującego się nad segmentami B, C, D po dokonaniu rozbiórki segmentów B, C, D oraz poprzez wykonanie warstw pokrycia dachowego wraz z odwodnieniem połaci dachu segmentów B. C, D po dokonaniu rozbiórki nadbudowy segmentów B, C, D oraz poprzez wykonanie warstw pokrycia dachowego wraz z odwodnieniem połaci dachu segmentów B. C, D zgodnie § 126 rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002r., w terminie do 31 grudnia 2015 r. Decyzja ta została uzupełniona postanowieniem (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 13 października 2014r. wydanym na podstawie art., 111 § lb k.p.a. W tym postanowieniu uzupełniono decyzję (...) z dnia 30 września 2014r., o rozstrzygnięcie w zakresie uchylenia decyzji (...) w J. z dnia 20 maja 2010r, nr 57/10.

Od powyższej decyzji powód wniósł skargę kasacyjną, która została oddalona.

12 lutego 2018r. (...) Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) z siedzibą w W. (zamawiający) zawarł z (...) Oddział w K.- Ośrodek Szkolenia i Rzeczoznawstwa (wykonawca). Wykonawca zobowiązał się wykonać dokumentację dotyczącą budynku przy ulicy (...) w J., zgodnie z decyzją (...) z dnia 30 września 2013r. i postanowieniem (...) z dnia 27 czerwca 2013r.

W celu zrealizowania umowy pracownicy wykonawcy muszą wejść na teren nadbudowy, wykonać inwentaryzację elementów konstrukcyjnych oraz określić stan techniczny elementów. Do w/w umowy został sporządzony przez wykonawcę Harmonogram udostępnienia obiektu mieszkalno-usługowego w J. przy ulicy (...) w celu przeprowadzenia prac inwentaryzacyjnych oraz badań konstrukcji.

W dniu 24 października 2017r. powódka sporządziła pismo adresowane do pozwanego, w którym wezwała pozwanego J. G. do wskazania do dnia 10 listopada 2017 r. terminu udostępnienia nadbudowy celem sporządzenia dokumentacji fotograficznej, w związku z wyrokiem NSA z dnia 26 września 2017r. oraz koniecznością wykonania decyzji (...) z dnia 30 września 2014r.

Następnie powódka w dniu 13 listopada 2017r. sporządziła pismo adresowane do J. G., w którym wskazała, iż w związku z brakiem odpowiedzi z jego strony na wcześniejsze pismo, ustala termin wykonania dokumentacji fotograficznej na terenie nadbudowy na dzień 17 listopada 2017r. godz. 10.

Pracownicy powódki w dniu 17 listopada 2017r. o godzinie 10.00 udali się do klatki nr 14 przy ulicy (...) pod drzwi nadbudowy. Ponieważ pozwany nie wpuścił osób działających na zlecenie powódki na teren nadbudowy, dokumentacja fotograficzna nie została wykonana.

Kolejne wezwanie do udostępnienia nadbudowy powódka sporządziła w dniu 21 lutego 2018r.

Pismem z dnia 6 marca 2018r. odebranym osobiście przez J. G. powódka wezwała pozwanego do udostępnienia nadbudowy budynku przy ul. (...) w J. segmenty A, B. C, D w następujących dniach: 12 marca 2018r., 15 marca 2018r., 29 marca 2018r. oraz 5 kwietnia 2018r. Pozwany zwrócił pismo powódce z odręczną adnotacją, że domaga się szczegółowego opisu powodu, który został opisany bardzo lakonicznie, wskazując że to tego czasu nie traktuje pisma poważnie. Wskazał, że ewentualne terminy, o ile będzie zasadność ich ustalenia, trzeba najpierw z nim uzgodnić.

W dniu 12 marca 2018r. pracownicy spółdzielni (...) (pełnomocnik Zarządu), K. P. (Administrator osiedla (...)), T. W. (konserwator osiedla) oraz mgr inż. A. S. (Przewodniczący Zarządu (...) w K.) z ramienia wykonawcy umowy z dnia 12 lutego 2018r., udali się pod adres ul. (...) w J. celem wykonania na nadbudowie inwentaryzacji w ramach dokumentacji określonej w/w umową. Mimo kilkukrotnego pukania, nikt nie otworzył drzwi.

W dniu 19 marca 2018r. powódka sporządziła pismo, w którym wezwała pozwanego do udostępnienia nadbudowy w terminach 29 marca 2018r. i 5 kwietnia 2019r. oraz poinformowała, iż w razie niewykonania powyższego obowiązku, celem umożliwienia jej realizacji decyzji (...) z dnia 30 września 2014r. zmuszona będzie skierować sprawę na drogę postępowania sądowego.

W dniach 29 marca 2018 r. i 5 kwietnia 2018r. komisja w w/w składzie ponownie nie została wpuszczona na teren nadbudowy.

Pismem z dnia 12 października 2017r. adresowanym do Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w K. powódka wniosła o przedłużenie terminu do wykonania decyzji z dnia 30 września 2014r. W odpowiedzi (...) odmówił zmiany terminu.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy stwierdził, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie, które zakwalifikował w oparciu o art. 6 1 ust. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2013r. poz. 1222 ze zmianami, dalej u.s.m.), zgodnie z którym jeżeli lokal lub budynek wymaga remontu obciążającego spółdzielnię lub przebudowy, spółdzielnia może żądać od osób korzystających z tego lokalu lub budynku jego udostępnienia w celu wykonania koniecznych robót po wcześniejszym uzgodnieniu terminu.

Sąd wskazał, że nadbudowa znajdująca się na budynku położonym w J. przy ul. (...), będąca w posiadaniu pozwanego, znajduje się w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej im. (...) w W.. Sąd stwierdził, że udostępnienie lokalu w niniejszej sprawie ma na celu wykonanie prac budowlanych określonych w decyzji (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 30 września 2014r. nr (...). (...).599.2014.WW oraz postanowienia (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 13 października 2014r. nr (...). (...).599.2014.WW. Podkreślenia wymaga, iż obie decyzje są ostateczne i powódka jest zobowiązana wykonać określone w nich roboty budowlane.

Uwzględniając powyższe, Sąd uznał, że postawa pozwanego jednoznacznie wskazuje, iż odmawia on zezwolenia na wejście przedstawicieli powódki do nadbudowy w celu wykonania decyzji administracyjnych, a uzgodnienie terminu udostępnienia powódce tej części budynku uzależnia od uprzedniego rozwiązania kwestii poniesionych przez niego nakładów na nadbudowę oraz spełnienia dodatkowych wymagań określonych przez pozwanego. Sąd wskazał, że decyzje te są ostateczne i wiążą strony postępowania, a w konsekwencji, bez znaczenia, dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, pozostają okoliczności dotyczące zasadności działań podjętych przez spółdzielnię mających na celu wykonanie decyzji jak również podnoszone przez pozwanego okoliczności związane z nieprawidłowym działaniem organów powodowej spółdzielni, które w jego ocenie naruszają prawo.

Sąd wskazał, że brak dostępu powódki do nadbudowy wynika również z zeznań świadków oraz przedłożonych notatek służbowych, natomiast kwestionowanie przez pozwanego doręczenia mu wezwań do udostępnienia nadbudowy nie miało zasadniczego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy i uznał, że nie jest celowe zobowiązywanie powódki do uzupełnienia materiału dowodowego o potwierdzenia nadania pozwanemu korespondencji, jak się tego domagał pozwany. Nadto Sąd uznał, że wniosek był spóźniony w rozumieniu art. 217 § 2 k.p.c., a jego uwzględnienie spowodowałby przedłużenie postępowania.

Sąd uznał, że pozwany bezprawnie odmawia udostępnienia nadbudowy w celu wykonania robót budowlanych nałożonych na spółdzielnię ostatecznymi decyzjami administracyjnymi.

Następnie Sąd wskazał, że zgodnie z art. 222 § 2 k.c. powódka była uprawniona do żądania przywrócenia stanu zgodnego z prawem, a więc nakazania pozwanemu udostępnienia nadbudowy w celu wykonania decyzji administracyjnej.

Zarząd nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi współwłasność spółdzielni jest wykonywany przez spółdzielnię jak zarząd powierzony, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali, Przepisów ustawy o własności lokali o zarządzie nieruchomością wspólną nie stosuje się, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 1 oraz art. 29 ust. lila, które stosuje się odpowiednio. Nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali (art. 3 ust. 2 ustawy o własności lokali).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od tego orzeczenia wniósł pozwany wnosząc o jego uchylenie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Zarzucił naruszenie przepisów postępowania, a to art. 233 § 1 k.p.c. polegając na błędzie w ustaleniach faktycznych polegających na uznaniu, że pozwany nie udostępnił powodowi nadbudowy celem wykonania decyzji (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 30 września 2014r. nr (...). (...).599.2014.WW wraz z postanowieniem (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 13 października 2014r. nr (...). (...).599.2014.WW. jak również zakresu koniecznego związanego z nadbudową.

W uzasadnieniu przedstawił szczegółowy przebieg zdarzeń odnoszących się do przedmiotowej nadbudowy jak również zarzucił zarządowi strony powodowej nieetyczne postępowanie.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania odwoławczego.

Pozwany w piśmie z dnia 21 stycznia 2021r. stanowiącym uzupełnienie apelacji

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powoda przyjmując podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne.

Niemniej jednak, w toku postępowania odwoławczego zaszła konieczność uzupełnienia materiału dowodowego, o okoliczności, które zaistniały po wydaniu zaskarżonego orzeczenia.

Pismem Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. z dnia 15 listopada 2021r. (...) została zobowiązana do przesłania akt sprawy dotyczących ww. decyzji Prezydenta Miasta J. z 12 sierpnia 1994r., znak: GP. (...), w szczególności wniosku o pozwolenie na budowę oraz dokumentacji projektowej oraz przesłanie wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obowiązującego dla ww. działki inwestycyjnej nr ewid.(...) położonej przy ulicy (...) w J. na dzień wydania decyzji o pozwoleniu na budowę, tj. 12 sierpnia 1994r.

(dowód: pismo Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. z 15 listopada 2021r. do Urzędu Miasta J.).

Postanowieniem z 20 września 2021r. ( (...).7840.4.28-2.2018) Wojewoda (...) zawiesił z urzędu, na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a., postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta J. z 18 kwietnia 2002r. (A.. (...)-36/94/02) zatwierdzającego projekt budowlany i udzielającej (...) Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) pozwolenia na kontynuację nadbudowy budynku mieszkalnego przy ul. (...) na działce nr ewid.(...) w J..

Postanowienie to zaskarżył zażaleniem J. G..

Postanowieniem Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z W. z 29 listopada 2021r. o nr (...). (...).355.2021RKS utrzymano w mocy postanowienie Wojewody (...) z 20 września 2021r. (znak: (...).7840.4.28-2.2018), w przedmiocie zawieszenia postępowania administracyjnego.

(dowód: postanowienie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z W. z 29 listopada 2021r. o nr (...). (...).355.2021RKS)

Postanowieniem z 20 września 2021r. ( (...).7840.4.28-4.2018) Wojewoda (...) zawiesił z urzędu, na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a., postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta J. z 16 lipca 2009r., znak: AR. (...)-36/94/02/09, zmieniającej, po rozpatrzeniu wniosku Pana J. G., decyzję Prezydenta Miasta J. z 12 sierpnia 1994r., znak: GP- (...) (zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą (...) Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) pozwolenia na nadbudowę segmentu budynku A na pomieszczenia biurowe) oraz decyzję Prezydenta Miasta J. z 18 kwietnia 2002 r., znak: A.. (...)-36/94/02 (zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą (...) Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) pozwolenia na kontynuację nadbudowy budynku mieszkalnego przy ul. (...) w J. na działce nr ewid.(...), w zakresie zmiany inwestora na podstawie umowy nr (...) z 8 lipca 2009 r., w ten sposób, że w miejsce (...) Spółdzielni Budownictwa (...) wstępuje Pan J. G. oraz udzielającej pozwolenia na nadbudowę budynku mieszkalnego przy ul. (...) na działce nr ewid.(...) (obecnie (...)) w J..

Postanowienie to zaskarżył zażaleniem J. G..

Postanowieniem Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z W. z 29 listopada 2021r. o nr (...). (...).356.2021RKS utrzymano w mocy postanowienie Wojewody (...) z 20 września 2021r. (znak: (...).7840.4.28-4.2018), w przedmiocie zawieszenia postępowania administracyjnego.

(dowód: postanowienie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z W. z 29 listopada 2021r. o nr (...). (...).356.2021RKS)

W oparciu o wskazane powyżej dowody Sąd Okręgowy uzupełnił ustalenia faktyczne na podstawie dokumentów urzędowych, które w swej formie stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone zgodnie z art. 244 k.p.c.

Z tym uzupełnieniem, Sąd Okręgowy przyjmuje te ustalenia za własne.

Odnosząc się do podniesionych w apelacji zarzutów prawa procesowego, zwrócić należy uwagę, że przewidziane w art. 233 k.p.c., ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymogami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 sierpnia 2012r., III AUa 620/12). Stawiając zatem zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Z tych względów za niewystarczające należy uznać przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11). Jeżeli zatem Sąd, ze zgromadzonego materiału dowodowego, wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, co ma miejsce w niniejszej sprawie, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (tak: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 8 lutego 2012r. (I ACa 1404/11), z dnia 14 marca 2012r. (I ACa 160/12), z dnia 29 lutego 2012r. (I ACa 99/12); a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2012r. VI ACa 31/12).

Nie można również pominąć, iż same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r., I UK 347/11).

Pozwany tymczasem nie wskazuje uchybieniu przez Sąd I instancji regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów. Pozwany pomija, że okoliczności które zostały zakwestionowane w ramach tak postawionego zarzutu zostały dokonane w oparciu o dowód z opinii biegłego, a nie zeznań powódki. Podkreślić bowiem należy, że dokonana przez Sąd I instancji ocena dowodów, nie wskazuje aby jakiekolwiek ustalenia faktyczne zostały dokonane w oparciu o zeznania powódki. Z tych względów zarzut ten należało uznać za chybiony.

Jak wynika z decyzji (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 30 września 2014r. nakazano (...) Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego im. (...) w W. sporządzenie i przedstawienie projektu budowlanego zamiennego nadbudowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego - z częścią usługową, zlokalizowanego na działce nr (...), położonej przy ul. (...) w J., uwzględniający zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych, a w szczególności obejmujący rozwiązania dotyczące naprawy przewodów kominowych (spalinowych i wentylacyjnych) znajdujących się nad segmentem A w/w budynku mieszkalnego, stanowiących przedłużenie przewodów kominowych funkcjonujących w pierwotnie istniejącej części obiektu - segmentu A oraz wykonanie robót budowlanych mających na celu doprowadzenie zrealizowany robót budowlanych na w/w budynku do stanu zgodnego z prawem poprzez: rozbiórkę przedmiotowej nadbudowy do poziomu tarasu ogrodu nad segmentami B, C, D w/w budynku mieszkalnego wielorodzinnego, przywrócenie do stanu zgodnego z prawem stropodachu znajdującego się nad segmentami B, C, D w/w budynku mieszkalnego, po dokonaniu rozbiórki nadbudowy segmentów B, C, D poprzez nadbudowę i wyprowadzenie ponad dach przewodów (spalinowych i wentylacyjnych) segmentów : B. C, D w/w budynku mieszkalnego, zgodnie z § 142 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002r oraz poprzez wykonanie warstw pokrycia dachowego wraz z odwodnieniem połaci dachu segmentów B, C, D w/w budynku mieszkalnego, zgodnie z § 162 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002r., w terminie do 31 grudnia 2015r.

Podstawą prawną wydanej decyzji był art. 52 Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2021r. poz. 2351). Zgodnie z art. 52 ust. 1 Prawo budowlane obowiązki, w formie nakazów i zakazów, określone w postanowieniach i decyzjach, o których mowa w niniejszym rozdziale, nakłada się na inwestora. Jeżeli roboty budowlane zostały zakończone lub wykonanie postanowienia albo decyzji przez inwestora jest niemożliwe, obowiązki te nakłada się na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 października 2021r. (II OSK 379/21), wybór adresata decyzji wymienionych w treści art. 52 prawa budowlanego uzależniony jest nie tylko od kolejności podmiotów tam wymienionych, ale przede wszystkim od możliwości realizacji nałożonych obowiązków, a więc wykonalności. W pierwszej kolejności nakaz winien być adresowany do inwestora, który legitymuje się tytułem prawnym do obiektu. Nie powinno orzekać się jednak nakazu adresując go wyłącznie do inwestora, jeśli w dacie orzekania nie posiada on uprawnień do władania obiektem budowlanym, które pozwoliłyby mu na wykonanie nakazu. Okoliczności kierowania nakazów powinny być w każdej sprawie rozpatrywane indywidualnie. Nieracjonalne jest orzekanie nakazu wykonania robót adresując go do inwestora jeżeli nie posiada on uprawnień do władania lokalem, które pozwoliłoby mu na wykonanie nakazu. Zatem to nie oświadczenie woli aktualnego właściciela nieruchomości rozstrzyga o podmiocie zobowiązanym, ale art. 51 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 52 prawa budowlanego - stosowane w sposób gwarantujący optymalne warunki wykonalności decyzji. Nałożony na skarżącego kasacyjnie obowiązek wykonania czynności i robót budowlanych jest obowiązkiem wynikającym z norm prawa administracyjnego – prawa budowlanego.

Powód nie zgadzał się z nałożonym na niego obowiązkiem, skutkiem czego, było wniesienie przez niego skargi kasacyjnej od wyroku WSA, która została oddalona wyrokiem NSA z dnia 26 września 2017r. (II OSK 123/16). Powód zatem został zobowiązany do poddania się obowiązkowi wynikającemu z decyzji (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 30 września 2014r.

Pozwany w toku postępowania twierdził, że nie utrudnia wykonania prawomocnych decyzji (...), (...) oraz wyroków sądów administracyjnych. Niemniej jednak postawa prezentowana przez pozwanego, zarówno w toku postępowania przed sądem I instancji, jak również przed Sądem II instancji, jednoznacznie wskazuje, że pozwany nie chce dobrowolnie dopuścić do wykonania przez powoda obowiązków nałożonych na niego prawomocnymi decyzjami (...) i (...). Z tych względów należało uznać, że nałożony na pozwanego obowiązek udostępnienia pomieszczenia określonego w sentencji zaskarżonego wyroku, był zasadny a jego wyłącznym celem było wykonania prawomocnych decyzji administracyjnych.

Uwzględniając, to co stwierdzono powyżej, Sąd Okręgowy podziela ocenę Sądu Rejonowego, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w oparciu o art. 6 1 ust. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Przepis ten stanowi, że jeżeli lokal lub budynek wymaga remontu obciążającego spółdzielnię lub przebudowy, spółdzielnia może żądać od osób korzystających z tego lokalu lub budynku jego udostępnienia w celu wykonania koniecznych robót po wcześniejszym uzgodnieniu terminu. W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie znajdował zastosowanie powołany przepis, jako normujący kwestię udostępnienia lokalu w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych w sposób szczególny. Taką wykładnię uzasadnia w szczególności to, że decyzje administracyjne zostały wydane na podstawie art. 52 Prawo budowlane, który to przepis został zawarty w dziale normującym „postępowanie w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem ustawy”, a więc kwestiach objętych hipotezą ww. normy prawnej.

Z tych względów, również na podstawie art. 222 § 1 k.c., należało uznać, ze te normy prawne stanowiły prawne podstawy do wydania lokalu będącego w dyspozycji pozwanego celem podporządkowania się treści prawomocnych decyzji administracyjnych i uczynienia zadość nałożonym na powódkę obowiązkom

Z tych względów apelacja pozwanego podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, a to wobec oddalenia apelacji pozwanego w całości i braku podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c. Koszty te ustalono przy uwzględnieniu § 2 pkt 5 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2015r. poz. 1800 ze zmianami).

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej orzeczono na podstawie § 8 pkt 5 w związku z § 16 ust. 1 pkt 1 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ( tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 18).

SSO Andrzej Dyrda