Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 14 lutego 2020 r., wydanym w sprawie z powództwa K. K. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zadośćuczynienie, odszkodowanie, rentę i ustalenie odpowiedzialności na przyszłość, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi:

1.  zasądził od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz K. K.:

a.  kwotę 17.000 zł tytułem zadośćuczynienia, z ustawowymi odsetkami od dnia 1 grudnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

b.  kwotę 3.416,60 zł tytułem odszkodowania, z ustawowymi odsetkami od dnia 1 grudnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  umorzył postępowanie co do kwoty 3.232,53 zł;

3.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

4.  zasądził od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz K. K. kwotę 538,56 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

5.  nakazał pobrać od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 2.703,22 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

6.  nie obciążył powódki nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

Pozwana, w swej apelacji zaskarżyła wyrok w części, tj.:

1.  w zakresie pkt 1a wyroku co do kwoty 8.000,00 zł, tj. w zakresie zasądzonego od pozwanej na rzecz powódki zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 grudnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienia od dnia 1 stycznia 2016 do dnia zapłaty,

2.  w zakresie pkt 4 w całości, 

3.  w zakresie pkt 5 w całości,

4.  w zakresie pkt 6 w całości,

wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części, z zasądzeniem zwrotu kosztów postępowania przed Sądami obu instancji, oraz podnosząc zarzuty naruszenia:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej nie zaś swobodnej oceny materiału dowodowego przejawiającej się w jego błędnej ocenie polegającej na uznaniu, że łączna kwota 20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia jest w realiach niniejszej sprawy adekwatne do rozmiaru krzywdy doznanej przez powódkę w wyniku zdarzenia z dnia 23 lutego 2015 r., podczas gdy:

a.  u powódki nie stwierdzono jakiegokolwiek trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z przedmiotowym zdarzeniem;

b.  u powódki stwierdzono jedynie długotrwały uszczerbek na zdrowiu w łącznej wysokości 8%, tj. uszczerbek trwający ponad 6 miesięcy ale przemijający;

c.  zgodnie z opinią biegłego z zakresu neurologii obecnie zgłaszane przez powódkę dolegliwości bólowe szyi wynikają z samoistnej choroby zwyrodnieniowej, ze współistniejącej dyskopatii oraz dodatkowych przeciążeń kręgosłupa czynnościami dnia codziennego;

d.  aktualny stan zdrowia powódki nie wymaga zażywania leków oraz stosowania środków farmakologicznych w związku z przedmiotowym zdarzeniem;

e.  uznana za zasadną przez Sąd I instancji kwota zadośćuczynienia jest w realiach niniejszej sprawy rażąco wygórowana i odbiega od kwot zasądzonych przez sądy w podobnych sprawach;

którym to okolicznościom Sąd I instancji powinien nadać większe znaczenie, co doprowadziło do błędnego zasądzenia przez Sąd I instancji dalszego zadośćuczynienia w wysokości 17.000,00 zł, która to kwota jest rażąco wygórowana względem doznanej przez powódkę krzywdy w wyniku zdarzenia z dnia 23 lutego 2015 r.

2.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej nie zaś swobodnej oceny materiału dowodowego przejawiającej się w nienadaniu właściwego znaczenia ustaleniom biegłego z zakresu chirurgii urazowo - ortopedycznej, który to biegły stwierdził, że:

a.  powódka w wyniku zdarzenia z dnia 23 lutego 2015 r. nie doznała jakiegokolwiek uszczerbku na zdrowiu (trwałego ani długotrwałego) z punktu widzenia ortopedycznego;

b.  skutki zdarzenia mogły powodować konieczność zażywania przez powódkę leków przeciwbólowych maksymalnie przez okres 4-6 tygodni;

c.  zdarzenie mogło spowodować niewielkie utrudnienia w życiu powódki przez okres kilku tygodni licząc od dnia zdarzenia;

d.  zdarzenia z dnia 23 lutego 2015 r. nie ma jakiegokolwiek wypływu na obecne funkcjonowanie powódki w życiu codziennym oraz zawodowym;

którym to okolicznościom Sąd I instancji winien nadać większe zdarzenie, co doprowadziło do błędnego zasądzenia przez Sąd I instancji dalszego zadośćuczynienia w wysokości 17.000,00 zł, która to kwota jest rażąco wygórowana względem doznanej przez powódkę krzywdy w wyniku zdarzenia z dnia 23 lutego 2012 r.;

3.  naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 445 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, iż łączna kwota 20.000,00 zł stanowi odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną przez powódkę krzywdę, podczas gdy kwotę tę w okolicznościach niniejszej sprawy należy uznać za rażąco wygórowaną.

W odpowiedzi na apelację pozwanej strona powodowa wniosła o jej oddalenie w całości jako bezzasadnej oraz zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu w całości.

Apelująca w ramach zarzutów środka zaskarżenia, odwoływała się zarówno do zarzutów prawa materialnego jak i prawa procesowego. Należyte rozpoznanie apelacji wymaga odniesienia się w pierwszej kolejności do zarzutów wywodzonych z przepisów prawa procesowego. Jest bowiem zrozumiałe, że oceny zasadności zarzutów naruszenia prawa materialnego można dokonać dopiero wówczas, gdy stan faktyczny sprawy stanowiący podstawę rozstrzygnięcia, został prawidłowo ustalony (vide przykładowo: uzasadnienie wyroku SN z 18 kwietnia 2007 r. V CSK 55/07, OSNC-ZD 2008, z. 1, poz. 24; teza z uzasadnienia wyroku SN z 20 kwietnia 2004 r. V CK 92/04, Lex 194083).

Przewidziane w art. 233 k.p.c. ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymogami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 sierpnia 2012r., III AUa 620/12, publ. LEX nr 1216345). Stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Z tych względów za niewystarczające należy uznać przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd (tak: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11). Uznać zatem należy, że jeżeli Sąd, ze zgromadzonego materiału dowodowego, wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (tak: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 8 lutego 2012r. (I ACa 1404/11), z dnia 14 marca 2012r. (I ACa 160/12), z dnia 29 lutego 2012r. (I ACa 99/12); a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2012r. VI ACa 31/12).

Nie można również pominąć, iż same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r., I UK 347/11).

Apelująca podniosła, że w wyniku błędów proceduralnych Sąd I instancji bezzasadnie uznał, że łączna kwota 20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia jest w realiach niniejszej sprawy adekwatna do rozmiaru krzywdy doznanej przez powódkę w wyniku zdarzenia z dnia 23 lutego 2015 r. Ze stanowiskiem skarżącej nie sposób się zgodzić.

W opinii Sądu Okręgowego Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego, wyrokując oparł o wnioski płynące z opinii biegłych, które uznać należy za logiczne, jasne i wyczerpujące. Pozwane Towarzystwo (...) nie wskazało przy tym, jakie zasady zostały przez Sąd Rejonowy naruszone przy ocenie opinii biegłych i nie wykazało, że doszło do przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów w zakresie któregoś z wyżej wymienionych kryteriów. W ocenie Sądu Odwoławczego zarzuty apelacyjne są bezzasadne. Wbrew stanowisku apelującego nie można nadawać określonym fragmentom opinii biegłych szczególnego znaczenia, bowiem prawidłowa ocena zgromadzonego materiału dowodowego wymaga jego wszechstronnego rozważenia, co też w opinii Sądu Odwoławczego Sąd I instancji niewątpliwie uczynił. W istocie skarżąca przedstawia w apelacji własną subiektywną ocenę dowodów i wyraża dezaprobatę dla oceny prezentowanej przez Sąd Rejonowy. Takie subiektywne przekonanie strony o tym, którym dowodom należy przyznać wiarę oraz przekonanie strony o odmiennej ocenie poszczególnych środków dowodowych, nie może być podstawą kwestionowania swobodnej oceny dowodów dokonywanej przez Sąd I instancji. W opinii Sądu Odwoławczego Sąd I instancji w sposób prawidłowy, wszechstronny i w granicach swobodnej oceny dowodów ocenił opinie biegłych specjalistów. Za chybione należało zatem uznać zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c.

Niezasadny okazał się również zarzut naruszenia przepisu prawa materialnego, tj. art. 445 § 1 k.c. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że określając wysokość zadośćuczynienia Sąd powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a zwłaszcza stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych (pobyt w szpitalu, bolesność zabiegów, dokonywane operacje), trwałość skutków czynu niedozwolonego (kalectwo, oszpecenie, bezradność życiową, poczucie bezradności), prognozy na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia), wiek poszkodowanego (zwykle większą krzywdą jest kalectwo dla osoby młodszej), niemożność wykonywania ulubionego zawodu, uprawiania sportów, pracy twórczej, zawarcia związku małżeńskiego, posiadania dzieci, utratę kontaktów towarzyskich, możliwości atrakcyjnych wyjazdów, wycieczek, chodzenia do teatru, kina. Sąd Okręgowy akceptuje stanowisko Sądu Rejonowego, który oszacował wysokość zadośćuczynienia należnego powódce na kwotę 17.000 zł (przy uwzględnieniu kwoty już wypłaconej powódce w postępowaniu likwidacyjnym – 3000 zł) Wartość ta nie jest rażąco zaniżona, pozostaje adekwatna do okoliczności przedmiotowej sprawy i uwzględnia przede wszystkim rodzaj i rozmiar doznanych przez powódkę szkód ustalonych przez Sąd Rejonowy w oparciu o ustalenia biegłych sądowych, dokumentacji medycznej, zeznaniach świadka R. S. oraz powódki K. K..

Zakres urazów fizycznych jak i psychicznych doznanych przez powódkę w wypadku był znaczny, a leczenie i rehabilitacja długotrwałe oraz bolesne. Biegła neurolog wskazała w swej opinii, że powódka doznała urazu kręgosłupa szyjnego w mechanizmie wyprostno - zgięciowym tzw. „smagnięcia biczem”, a prawdopodobnym jest też przebycie przez powódkę powierzchownego urazu głowy. Powódka doznała długotrwałego, a zatem utrzymującego się powyżej 6 miesięcy od wypadku, uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5 % wg pkt. 94a. Co więcej, należy przypomnieć, że wypadek spowodował powstanie u powódki zespołu bólowego kręgosłupa szyjnego z ograniczeniem ruchomości oraz koniecznością noszenia kołnierza ortopedycznego. Dalej biegła neurolog w swej opinii wskazała, że powódka po wypadku nie mogła wykonywać ciężkich prac fizycznych, dźwigać, przeciwwskazane było wykonywanie prac wymagających unoszenia ciężarów powyżej poziomu barków, obciążających szczególnie obręcze barkowe. Z kolei biegły ortopeda również stwierdził u powódki stan po skręceniu odcinka szyjnego kręgosłupa.

Biegła psychiatra stwierdziła, że na skutek wypadku u powódki utrzymywały się zaburzenia adaptacyjne i oszacowała z tego tytułu długotrwały uszczerbek na zdrowiu powódki w wysokości 3 %, a rozmiar jej cierpień psychicznych jako umiarkowany. Ponadto, biegła ta zaznaczyła, że uraz psychiczny na dzień wydawania opinii tj. 28 lipca 2018 r., a zatem po 3,5 roku od wypadku był nadal aktywny w sferze psychicznej powódki.

Powódka wymagała pomocy osób trzecich w codziennym funkcjonowaniu w wymiarze 2 godzin dziennie przez okres 4 tygodni, następnie 1 godziny dziennie w kolejnym miesiącu, po czym średnio 2-4 godziny tygodniowo w następnych 4-5 miesiącach. Powódce przyznano świadczenie o częściowej niezdolności do pracy do 31 października 2015 r. w związku ze stanem narządu ruchu po wypadku.

Biorąc pod uwagę urazy doznane przez powódkę w wypadku, długotrwałość W opinii Sądu Odwoławczego zadośćuczynienie w kwocie 20.000 zł należy uznać za adekwatne nie tylko do rozmiaru cierpień fizycznych i psychicznych powódki, ale również uwzględnia aktualne warunki i stopę życiową społeczeństwa, wobec czego zasądzonego świadczenia nie można uznać za rażąco wygórowane. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji wziął pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na wysokość przyznanego powódce zadośćuczynienia, a apelująca nie podjęła próby polemiki z tymi ustaleniami, przeciwstawiając im jedynie własną, subiektywną ocenę wysokości należnej powódce kwoty.

Podzielając w całości ustalenia faktyczne, dokonane przez Sąd Rejonowy, jak i wywiedzioną ocenę prawną żądania powódki, Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie artykułu 385 k.p.c. O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, zasądzając jednokrotność wynagrodzenia pełnomocnika profesjonalnego. Wysokość wynagrodzenia Sąd ustalił na podstawie § 2 ust 4) w zw. z § 10 pkt 1 ust. 1) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.).