Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XIII Ga 140/21

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9 listopada 2020 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ś. przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę, w punkcie 1. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwoty: 2.431,25 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty (ppkt a.) oraz 1.039,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (ppkt b.).

(wyrok k. 122, uzasadnienie k. 123-123v.)

Pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wniósł apelację od powyższego wyroku zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

I.  przepisów prawa materialnego:

1.  art. 361 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym, Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich błędne zastosowanie i uznanie, że w tak ustalonym stanie faktycznym, istnieją podstawy do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego za szkodę w postaci kosztów najmu pojazdu zastępczego, ponad kwotę wypłaconą przez pozwanego,

2.  art. 826 § 1 k.c. w zw. z art. 354 § 1 k.c. w zw. z art. 362 k.c. poprzez ich niezastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, co skutkowało przyjęciem za właściwą, wskazaną przez powoda stawkę czynszu najmu pojazdu zastępczego, a co za tym idzie uznanie jej za normalne następstwo szkody, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że poszkodowana nie wywiązała się z obowiązku minimalizacji szkody, gdyż mimo zaproponowania jej organizacji bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego przez pozwanego po stawce 243,90 zł netto, wynajął pojazd zastępczy od powoda po stawce 680,00 zł netto;

II.  przepisów prawa procesowego:

1.  art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie przez Sąd I instancji zasady swobodnej oceny dowodów, uchybienie zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego i w konsekwencji przyjęcie, że pomimo zaoferowania poszkodowanej najmu pojazdu zastępczego po stawce 243,90 zł netto, uzasadnione było najęcie przez poszkodowaną pojazdu zastępczego po stawce 680,00 zł netto.

Mając na względzie powyższe, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za I oraz II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego

(apelacja k. 130-134)

W odpowiedzi na apelację pozwanego, powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowania apelacyjnym, według norm prawem przepisanych.

(odpowiedź na apelację k. 162-163v.)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje jako własne ustalenia faktyczne Sądu I instancji, a także przyjętą przez ten sąd argumentację prawną wobec ich prawidłowości i zgodności z prawem.

Pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, zarzuca Sądowi Rejonowemu naruszenie całego art. 233 k.p.c. Jednakże § 2 tego przepisu dotyczy sytuacji odmowy przedstawienia przez stronę dowodu, która w sprawie nie miała miejsca. Sąd Okręgowy odniósł zatem wskazany w apelacji zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. do § 1 tego przepisu, który stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Pozwany w tym zarzucie apelacyjnym (zarzut II.1.) apelacji) podważał prawidłowość dokonanych ustaleń przez Sąd Rejonowy co do tego, że zasadnym było wynajęcie pojazdu zastępczego przez poszkodowaną po stawce 680 zł netto pomimo zaoferowania poszkodowanej najmu pojazdu zastępczego po stawce 243,90 zł netto. W cenie Sądu Okręgowego skarżący nie wskazał podstaw do uznania powyższego zarzutu za zasadny, bowiem w tym zakresie powiela swoje stanowisko prezentowane w toku całego postępowania sądowego i prowadzi jedynie polemikę z rozważaniami Sądu I instancji, nie kwestionując jednocześnie prawidłowości ustalonego przez ten sąd stanu faktycznego. Tym samym apelujący nie zdołał wykazać, iż ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego została dokonana wbrew regułom wynikającym ze swobodnej oceny dowodów. Należy podkreślić, że tylko w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego, może mieć miejsce skuteczne kwestionowanie swobody oceny dowodów. Tego rodzaju uchybień nie sposób się dopatrzyć w stanowisku Sądu I instancji.

W ocenie Sądu Okręgowego, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Rejonowy wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym. Stanowisko Sądu Rejonowego znajduje potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Kwestia ustalenia uzasadnionego kosztu najmu pojazdu zastępczego, sytuuje się w sferze stosowania prawa materialnego do ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych (subsumpcji), nie stanowi zaś elementu ustaleń faktycznych i związanych z tymi ustaleniami domniemań bądź oceny mocy i wiarygodności dowodów.

Oceniając zasadność zarzutów naruszenia prawa materialnego podniesionych w apelacji wskazać należy, że odpowiedzialność strony pozwanej za szkodę jakiej doznał poszkodowany na skutek kolizji drogowej obejmuje także wydatki za najem pojazdu zastępczego, przy czym przyjmuje się, że mają to być wydatki celowe i ekonomicznie uzasadnione (art. 361 § 1 i 2 k.c.). Nie może przy tym budzić wątpliwości, że obowiązkiem poszkodowanego było podjęcie działań zmierzających do minimalizowania kosztów tego najmu (art. 354 § 1 k.c.).

Ustalenia dotyczące istnienia lub braku istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy dwoma zdarzeniami są typowymi ustaleniami faktycznymi. Konieczność dokonania ustaleń w zakresie istnienia lub braku istnienia związku przyczynowego wynikają z treści prawa materialnego - to jest art. 361 k.c., który to przepis wprowadza legalną definicję związku przyczynowego, a więc w tym aspekcie mieści się w ramach oceny prawnej ustalonych faktów.

W niniejszej sprawie czas najmu pojazdu zastępczego był bezsporny. Sporna okazała się stawka czynszu, za którą uzasadnione było wynajęcie pojazdu przez poszkodowaną. W tym zakresie pozwany zarzucił, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw Sądowi I instancji do ustalenia, że poszkodowana wywiązała się ze swojego obowiązku minimalizacji szkody, gdyż mimo zaproponowania jej organizacji najmu przez pozwanego po stawce 243,90 zł netto, wynajęła pojazd zastępczy od powoda po stawce 680 zł netto. Wskazując, że stawka najmu pojazdu zastępczego winna być mniejsza, pozwany nie udowodnił jednak, że w ogóle zaproponował poszkodowanej najem pojazdu zastępczego. Podkreślenia wymaga, że ciężar wykazania, iż uzasadniona stawka najmu pojazdu zastępczego była niższa niż wskazana przez powoda obciążał pozwanego, gdyż w razie sprostania przez powoda ciążącym na nim obowiązkom dowodowym, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających oddalenie powództwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2013 roku, sygn. akt II PK 304/12, Lex nr 1341274).

Myli się apelujący podnosząc, że poszkodowanej w dniu 20 września 2017r. w wiadomości e-mail została przedstawiona propozycja zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez wypożyczalnie współpracujące z pozwanym. Treść wiadomości e-mail z dnia 20 września 2017 r. (k. 63) wskazuje na dwa załączniki: formularz zgłoszenia szkody oraz pismo. Z informacji tej nie wynika, aby dokumenty dotyczące najmu pojazdu zastępczego (k. 65-66) były załącznikami powyższej wiadomości e-mail. Pismo, o którym mowa w wiadomości e-mail (k. 64) zawiera wyłącznie informację o zarejestrowaniu szkody, prośbę o przesłanie konkretnych dokumentów, a także informację o składaniu ewentualnych reklamacji. Pismo to jest podpisane przez osobę wskazaną w treści wiadomości e-mail i w jego treści nie ma wskazania, że załącznikiem do tego pisma są dokumenty z k. 65-66 akt sprawy.

Samo twierdzenie pozwanego o złożeniu poszkodowanej propozycji najmu, a także załączenie pisma informującego o tym do odpowiedzi na pozew nie stanowią dowodu, że pismo to zostało wysłane w przedmiotowej wiadomości e-mail do poszkodowanej.

Tym samym bez znaczenia pozostaje podniesiona w apelacji okoliczność, że poszkodowana wynajęła pojazd po kilku miesiącach od zdarzenia powodującego szkodę i miała czas na zapoznanie się z propozycją pozwanego, a także, że z niej nie skorzystała, skoro materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że propozycja taka nie została w ogóle przedstawiona przez ubezpieczyciela.

Reasumując powyższe stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, że ubezpieczyciel nie udowodnił przekazania poszkodowanej informacji o warunkach najmu samochodu zastępczego i możliwości weryfikacji stawki w przypadku nieskorzystania z propozycji ubezpieczyciela.

Przyjęta przez Sąd Rejonowy stawka najmu pojazdu zastępczego została więc uwzględniona prawidłowo i mieści się granicach wskazanych przez wyżej już powołane przepisy prawa. W konsekwencji nie zostały naruszone także przepisy art. 822 § 1 k.c. w związku z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, art. 826 § 1 k.c. i art. 362 k.c. Koszty najmu pojazdu zastępczego są, podobnie jak koszty naprawy pojazdu, elementem szkody i dopiero łącznie składają się na wysokość należnego odszkodowania jako takiego. Uszczerbek poniesiony przez poszkodowanego to nie tylko zniszczenie rzeczy, ale także utrata możliwości korzystania z tej rzeczy i równie podstawowym obowiązkiem sprawcy szkody jest pokrycie kosztów, związanych z utratą tej możliwości.

W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy prawidłowo zasądził z tego tytułu na rzecz powoda koszty najmu pojazdu zastępczego z uwzględnieniem stawki najmu 680 zł netto za dobę przez okres 5 dni, którego pozwany w apelacji nie kwestionował.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 450 zł, zgodnie z § 2 pkt 3 związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 ze. zm ).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego za pośrednictwem PI.

7.03.2022r.