Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 254/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Orzeczenie Komisji Dyscyplinarnej przy Krajowej Radzie Komorniczej w W. z dnia (...) roku w sprawie o sygn. akt (...).

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony/obwiniony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☒

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony/Obwiniony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

R. J. (1)

1. obwiniony o to, że:

działając na szkodę S. F. zam. ul. (...), (...)-(...) P. w prowadzonym przez siebie postępowaniu egzekucyjnym o sygnaturze (...), dopuścił się:

-: zaniechania w okresie od (...) r. podjęcia czynności zmierzających do przekazania akt egzekucyjnych właściwemu komornikowi pomimo posiadania wiedzy o istnieniu zbiegu egzekucji do świadczenia dłużnika z (...) Oddział w P.,
-: podjęcie działania poza obszarem właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się kancelaria komornika poprzez wydanie zarządzenia z dn. (...) r. w którym wyznaczony został termin przymusowego otwarcia lokalu pod adresem: (...)-(...) W., ul. (...),
-: wydania w dn. (...) r. zarządzenia w trybie art. 814 k.p.c. bez zaistnienia wymaganych do tego przesłanek,

którymi to działaniami:

1. naruszył powagę i godność urzędu komornika sądowego poprzez uchybienie obowiązkowi wynikającemu z art. 25 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. 2018 poz. 771), jak też zasadom wyrażonymi w § 6 pkt 1, § 14 pkt 1 oraz §15 Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego

-: tj. o przewinienie dyscyplinarne z art. 222 pkt 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. 2018 r. poz. 771), w zw. z § 2 Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego,

2. podjął czynności egzekucyjne z nieuzasadnioną zwłoką

-: tj. o przewinienie dyscyplinarne z art. 222 pkt 4 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. 2018 poz. 771),

3. w sposób rażący dopuścił się obrazy art. 7731 § 1 i art. 814 § 1 ustawy kodeks postępowania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz. U. Nr 43,poz.296) z póżn. zm. oraz art. 8 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych (Dz.U. 2018 r. poz. 771)

-: tj. o przewinienie dyscyplinarne z art. 222 pkt 11 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. 2018 poz. 771);

1. wniosek o ukaranie Rzecznika Dyscyplinarnego przy K. w W. z dnia 2 marca 2020 roku;

1. k. 1-3 akt D 23 /21;

R. J. (1)

2. zarzuty 1-3 z wniosku o ukaranie:

dopuszczenie się jednego przewinienia dyscyplinarnego, polegającego na tym, że działając na szkodę S. F., zam. ul. (...), (...)-(...) P., w prowadzonym przez siebie postępowaniu egzekucyjnym o sygnaturze (...):

•: zaniechał w okresie od (...) r. podjęcia czynności zmierzających do przekazania akt egzekucyjnych właściwemu komornikowi, pomimo posiadania wiedzy o istnieniu zbiegu egzekucji do świadczenia dłużnika z (...) Oddział w P.,
•: wyznaczył działanie poza obszarem właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się kancelaria komornika, poprzez wydanie zarządzenia z dnia (...) r., w którym wyznaczony został termin przymusowego otwarcia lokalu pod adresem: (...)-(...) W., ul. (...),
•: wydał w dniu (...) r. zarządzenia w trybie art. 814 k.p.c., w którym wyznaczony został termin przymusowego otwarcia lokalu pod adresem: (...)-(...) W., ul. (...), bez zaistnienia wymaganych do tego przesłanek,

przez co podjął czynności egzekucyjne z nieuzasadnioną zwłoką oraz naruszył powagę i godność urzędu komornika sądowego, uchybiając obowiązkom wynikającym z art. 25 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 850 - t.j.), jak też zasadom wyrażonym w § 6 ust. 1 oraz § 15 Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego, czym wyczerpał znamiona przewinienia dyscyplinarnego z art. 222 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych;

2.1.

dokumenty zgromadzone w aktach (...);

2.2. częściowo wyjaśnienia obwinionego R. J.;

2.1. akta (...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (...) I J. w P.;

2.2. – k. 104-105;

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

*******************

****************************************************

************

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1. wniosek o ukaranie Rzecznika Dyscyplinarnego przy K. w W. z dnia (...)

dokument urzędowy – bezsporny.

2.1. dokumenty zgromadzone w aktach (...);

2.2. częściowo wyjaśnienia obwinionego R. J.;

2.1. dokumenty powstałe w toku postępowania (...), których treść i pochodzenie nie były kwestionowane przez strony ani sąd odwoławczy z urzędu;

2.2. wyjaśnienia obwinionego co do samego przebiegu postępowania egzekucyjnego nie budziły wątpliwości, jednakże w pozostałym zakresie nie zasługiwały na uwzględnienie i nie mogły prowadzić do jego ekskulpacji z powodów, o których będzie mowa poniżej;

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

***************

*******************************

****************************************************************

. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Brak wyodrębnionych zarzutów w petitum odwołania sporządzonego i wniesionego przez obwinionego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odwołanie, mimo pewnych racji finalnie okazało się niezasadne.

Analizując odwołanie przez pryzmat argumentacji powołanej w jego osnowie, stwierdzić trzeba, że opierało się ono na kwestionowaniu poczynionych w sprawie przez Komisję Dyscyplinarną przy Krajowej Radzie Komorniczej w W. ustaleń faktycznych oraz ich subsumpcji jako wyczerpujących znamiona przewinień dyscyplinarnych opisanych w art. 222 pkt 1 i 4 ustawy o komornikach sądowych.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych może odnosić się tylko do tych ustaleń faktycznych, na podstawie których sąd (tu: Komisja Dyscyplinarna przy K. w W.) wydaje orzeczenie. Może mieć dwie postacie, tj. błędu „braku" albo błędu „dowolności" (por. Z. Doda, A. Gaberle, Kontrola odwoławcza..., t. 2, s. 129). W obu przypadkach to uchybienie dotyczy sytuacji, gdy prawidłowo ujawniono dowody stanowiące podstawę orzeczenia, a także dokonano prawidłowej ich oceny. Oznacza to, że sąd, ustalając stan faktyczny, wziął pod uwagę wszystkie dowody ujawnione w postępowaniu, a także prawidłowo je ocenił (art. 7). Natomiast ustalając stan faktyczny na podstawie tych dowodów, sąd pominął wynikające z nich fakty (okoliczności) istotne w sprawie albo ustalił fakty, które wcale z danego dowodu nie wynikają lub wynikają, ale zostały zniekształcone (przeinaczone). W pierwszym przypadku błąd („braku") polega na nieustaleniu określonego faktu, który wynika z dowodu. W drugim przypadku błąd („dowolności") ma miejsce wówczas, gdy w ustaleniach faktycznych został wskazany fakt, który nie wynika z przywołanego dowodu, albo gdy z przywołanego dowodu wynika określony fakt, ale został on w ustaleniach faktycznych zniekształcony (przeinaczony). Błąd dowolności może polegać również na wadliwym wnioskowaniu z prawidłowo ustalonych faktów.

Przeprowadzona w sprawie kontrola odwoławcza wykazała brak podstaw do przypisania organowi I instancji zarzutu błędu dowolności w rozumieniu wyżej wskazanym. W ocenie Sądu Apelacyjnego ustalenia faktyczne Komisji Dyscyplinarnej przy Krajowej Radzie Komorniczej w W. (dalej: Komisja Dyscyplinarna albo organ I instancji) co do zasady są trafne i znajdują potwierdzenie w całokształcie okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego – ocenionych w sposób swobodny i w graniach jej kompetencji orzeczniczych, a w więc w oparciu o prawidłowo zgromadzony i oceniony materiał dowodowy.

Przede wszystkim prawidłowo ustalono, że obwiniony dopuścił się nieuzasadnionej zwłoki w prowadzonym przez siebie postępowaniu egzekucyjnym o sygn. akt (...) z wniosku wierzyciela – (...) Banku Spółdzielczego w W. (dalej: wierzyciel) przeciwko dłużnikowi – S. F. (dalej: dłużnik), nie podejmując w okresie od (...) roku czynności zmierzających do przekazania akt egzekucyjnych właściwemu komornikowi, pomimo posiadania wiedzy o istniejącym zbiegu egzekucji do świadczenia dłużnika w (...) Oddział w P..

W tym miejscu przypomnieć należy, iż w katalogu przewinień dyscyplinarnych komornika ujęta została, m.in. odpowiedzialność za podejmowanie czynności z nieuzasadnioną zwłoką. Nieuzasadniona zwłoka w podejmowaniu czynności, o której mowa stanowi kwalifikowaną postać zwłoki w podejmowanych czynnościach i odnosi się ona do zwłoki, która jest bezzasadna. Interpretacja pojęcia nieuzasadnionej zwłoki uzależniona jest od konkretnych okoliczności danej sprawy i nie może zostać skonkretyzowana poprzez określenie czasu, który kwalifikowałby czas podjęcia czynności z taką zwłoką. Jednakowoż stwierdzić należy, iż czynność podjęta przez komornika jako z nieuzasadnioną zwłoką nie jest czynnością, którą podjął wskutek opóźnienia spowodowanego przyczynami przez niego niezawinionymi i od niego niezależnymi (np. siła wyższa, nagła choroba, drastyczny wpływ spraw). Ocena tego przewinienia nie polega jednak wyłącznie na osądzie terminowości i prawidłowości czynności podjętych przez komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej, ale także zawinienia komornika, tj. możliwości wyboru zachowania zgodnego z prawem (por. Simbierowicz Maciej (red.), Świtkowski Marcin (red.), Komentarz do ustawy o komornikach sądowych, [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz. LEX/el. 2021; komentarz do art. 222 - Falkowski Bartłomiej)

Analiza akt postępowania egzekucyjnego 1975/19 prowadzi do wniosku, że obwiniony już w dniu (...) roku (k. 87 akt (...)) dowiedział się z odpowiedzi ZUS I Odział w P. na zawiadomienie z dnia (...) roku - skierowane do ww. instytucji o zajęciu wierzytelności dłużnika z tytułu emerytury, renty i innych świadczeń na poczet egzekwowanej wierzytelności (k. 77 ww. akt Km) - o zbiegu zajęcia z zajęciem dokonanym m.in. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (1) – A. K.. Pomimo tego, obwiniony prowadził dalej czynności egzekucyjne skierowane do innych wierzytelności dłużnika, w tym przysługujących mu ewentualnie w stosunku do Spółki (...) Sp. z o.o. z s. w W. (k. 88-91 ww. akt Km) - nawet po uzyskaniu informacji o braku wymagalnych wierzytelności egzekwowanego dłużnika (k. 92-94 ww. akt Km). ZUS I Oddział w P. jeszcze kilkukrotnie informował obwinionego komornika o zbiegu egzekucji do renty socjalnej dłużnika i przekazywaniu potrąceń w maksymalnej wysokości do depozytu - do czasu rozstrzygnięcia zbiegu (k. 95-96, 104-106, 109, 122-123 ww. akt Km). Obwiniony nie reagował nawet na zawiadomienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (1) – A. K. z dnia (...) roku (data wpływu do kancelarii obwinionego (...) r. – k. 97 ww. akt Km, ponowione w piśmie z dnia (...) roku – k. 125 ww. akt Km), iż w świetle art. 773^{(

1)} § 2 k.p.c. jest komornikiem właściwym do dalszego łącznego prowadzenia egzekucji przeciwko dłużnikowi, pozostawiając wezwanie do przekazania akt sprawy egzekucyjnej w terminie 7 dni bez odpowiedzi. Mało tego, kontynuował czynności egzekucyjne:

- pismem z dnia (...) roku wezwał Spółkę (...) do dokonywania potrąceń, informując że jest komornikiem właściwym w świetle art. 773^{(
1)} § 2 k.p.c. do dalszego łącznego prowadzenia egzekucji w związku ze zbiegiem egzekucji do odnośnej wierzytelności z egzekucją prowadzoną przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w P. – Ł. K. (k. 98 ww. akt Km),

- w dniu (...) roku przeprowadził wizję terenową pod adresem miejsca zamieszkania dłużnika, wskazanym we wniosku inicjującym postępowanie egzekucyjne i figurującym w oficjalnych rejestrach, nie ujawniając tam ani dłużnika, ani majątku ruchomego (k. 103 ww. akt Km),

- w dniu (...) roku wydał zarządzenie w trybie art. 814 k.p.c. (k. 107 ww. akt Km),

- dopiero po uzyskaniu wykazu majątku od dłużnika w dniu (...) roku (k. 110-111 ww. akt Km) oraz wpływie skargi dłużnika na zarządzenie wydane w trybie art. 814 k.p.c. ( k. 112-119 ww. akt Km), obwiniony uznał skargę w dniu (...) roku za zasadną (k. 120 ww. akt Km), zniósł czynności wyznaczone na dzień (...) roku (k. 124 ww. akt Km), o czym poinformował Prezesa Sądu Rejonowego P. (1) pismem z dnia (...) roku (k. 133 akt Km), a następnie dopiero w dniu (...) roku postanowił uznać się niewłaściwym do dalszego prowadzenia sprawy (...) i przekazać ją do dalszego prowadzenia Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym P. (1) z uwagi na zbieg egzekucji do świadczenia dłużnika z ZUS (k. 141 ww. akt Km).

Chronologia zdarzeń jest czytelna i nie pozostawia wątpliwości, iż obwiniony w sposób nie tylko świadomy, ale i zawiniony nie podejmował czynności zmierzających do bezzwłocznego przekazania akt sprawy egzekucyjnej (...) właściwemu do jej dalszego prowadzenia komornikowi, bezzasadnie prowadząc dalsze czynności i działania egzekucyjne, pomimo że na przeszkodzie powyższemu nie stały ani przyczyny natury faktycznej - jak np. brak akt czy siła wyższa; ani prawnej - jak w szczególności wielość zbiegających się egzekucji do tej samej wierzytelności (in concreto świadczenia dłużnika z ZUS), wymagających rozstrzygnięcia przez sąd.

W tym miejscu wskazać należy, iż po myśli art. 773¹ k.p.c.:

§ 1. W wypadku zbiegu egzekucji do tych samych rzeczy, wierzytelności lub praw, dalszą egzekucję prowadzi komornik właściwy według przepisów niniejszego kodeksu.

§ 2. Jeżeli żaden z komorników nie jest właściwy według przepisów niniejszego kodeksu lub właściwych jest kilku komorników, komornik, który później wszczął egzekucję, niezwłocznie przekazuje sprawę komornikowi, który pierwszy wszczął egzekucję, o czym zawiadamia wierzyciela.

§ 3. Przekazując sprawę, komornik obowiązany jest rozliczyć koszty egzekucji.

Jak podkreśla się w literaturze ustawodawca zakłada, że zbieg egzekucji sądowych zostanie rozstrzygnięty przez samych komorników, według zasad określonych w art. 773¹ § 1 i 2. Jeżeli zbieg egzekucji będzie dotyczył postępowań prowadzonych przez komornika właściwego według przepisów postępowania egzekucyjnego z komornikiem wybranym przez wierzyciela, który co do zasady podejmuje czynności poza swoim rewirem, komornik wybrany powinien przekazać prowadzoną przez siebie sprawę egzekucyjną komornikowi właściwemu. Jeżeli zbieg nastąpi między komornikami właściwymi albo wybranymi do prowadzenia egzekucji przez wierzyciela, wszystkie sprawy w każdym z tych przypadków przejmuje ten komornik, który pierwszy wszczął egzekucję. Jeżeli do zbiegu egzekucji dojdzie między komornikami właściwymi i wybranymi, wszystkie te sprawy do łącznego prowadzenia przejmuje komornik właściwy, który pierwszy wszczął egzekucję, zajmując jakikolwiek składnik majątku dłużnika, a nie tylko ten, do którego został skierowany zbieg egzekucji sądowych (A. Adamczuk [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 478-1217, wyd. IV, red. M. Manowska, Warszawa 2021, art. 773(1). LEX/el).

W świetle powyższego wykładnia przepisu art. 773¹ § 2 k.p.c., regulującego zbieg egzekucji sądowych, nie budzi wątpliwości i wyraża nakaz bezzwłocznego przekazania sprawy temu komornikowi, który jako pierwszy wszczął egzekucję – bez względu na stopień jej zaawansowania – tylko wówczas bowiem może być spełniony wymóg rozstrzygnięcia zbiegu przez samych komorników, bez udziału sądu, co z racji dopuszczonej przez ustawodawcę możliwości wyboru komornika przez wierzyciel (art. 8 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych) zapewniać ma realizację postulatu rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie, czyli bez nieuzasadnionej zwłoki.

Obwiniony miał tego pełną świadomość na co wskazują nie tylko jego wyjaśnienia, ale także treść akt (...) i podejmowanych przez obwinionego w jego toku czynności, wskazujących na uporczywe wręcz ignorowanie treści przepisu art. 773^{(
1)} § 2 k.p.c., którego treść, jak i wykładnia była doskonale obwinionemu znana. Usprawiedliwieniem nie może być przy tym fakt równoległego prowadzenia egzekucji co do innego składnika majątkowego dłużnika – wobec jednoznacznego w swojej wymowie nakazu płynącego z treści ww. normy prawnej. Obwiniony winien się kierować nie tylko interesem wierzyciela, ale także dłużnika, którego świadczenie z ZUS zostało skutecznie zajęte przez innego komornika, a mimo tego przez okres kilku miesięcy musiało spoczywać - do kwot dopuszczalnych potrąceń - w depozycie, narażając go tym samym na dodatkowe koszty. Sposób rozstrzygnięcia zbiegu egzekucji do tego samego składnika majątkowego dłużnika, uregulowany w art. 773^{(
1)} § 2 k.p.c., bynajmniej nie zależy od wielkości roszczenia egzekwującego wierzyciela, wbrew supozycjom skarżącego. Dodatkowo obwiniony, jak sam przyznał (k. 105 akt (...)) nie informował wierzyciela ani o możliwości umorzenia egzekucji z renty socjalnej, ani też wystąpienia ewentualnie o drugi tytuł egzekucyjny celem kontynuowania egzekucji w pozostałym zakresie.

W tym stanie rzeczy prawidłowym było ustalenie Komisji Dyscyplinarnej, że niepodjęcie przez obwinionego czynności zmierzających do przekazania akt egzekucyjnych w sprawie (...) innemu komornikowi sądowemu właściwemu do jej dalszego prowadzenia w całości przez okres 123 dni stanowiło nie tylko nieuzasadnioną zwłokę, ale także było przez obwinionego zawinione, albowiem nie zachodziły przeszkody ani natury faktycznej, ani prawnej, które uzasadniałyby wstrzymywanie się z podjęciem tych czynności, wręcz analiza akt (...) uprawnia do wniosku, że przekazanie sprawy wymusiła skutecznie wniesiona przez dłużnika skarga a nie upadek zajętej wierzytelności względem L. (...), co do której także nastąpił zbieg egzekucji sądowych, a co jednak nie miało znaczenia z punktu widzenia zastosowania normy art. 773¹ § 2 k.p.c.

Nie sposób także podzielić wywodów odwołującego się jakoby był on uprawnionym do wydania zarządzenia w trybie art. 814 k.p.c. z uwagi na cel egzekucji, tj. w ocenie skarżącego postawę samego dłużnika, który w początkowej fazie postępowania odmawiał współpracy – nie odpowiadał, na wezwanie do złożenia wyjaśnień i wyjawienie majątku. Przede wszystkim, jak trafnie ustaliła Komisja Dyscyplinarna, przepis ten nie może służyć ustaleniu faktycznego miejsca pobytu dłużnika, a w takim właśnie celu zarządzenie z (...) roku o wyznaczeniu na dzień (...) roku, godz. (...), pod adresem (...)-(...) W., ul. (...), czynności przymusowego otwarcia lokalu (k. 107 ww. akt Km) w rzeczywistości zostało wydane.

Przypomnieć należy, iż w świetle art. 814 § 1 k.p.c., jeżeli cel egzekucji tego wymaga, komornik zarządzi otworzenie mieszkania oraz innych pomieszczeń i schowków dłużnika, jak również przeszuka jego rzeczy, mieszkanie i schowki. Gdyby to nie wystarczyło, komornik może ponadto przeszukać odzież, którą dłużnik ma na sobie. Komornik może to uczynić także wówczas, gdy dłużnik chce się wydalić lub gdy zachodzi podejrzenie, że chce usunąć od egzekucji przedmioty, które ma przy sobie.

Jak podkreśla się w doktrynie, zastosowanie wobec dłużnika ww. środków przez komornika musi być szczególnie uzasadnione. Przymusowe otwarcie mieszkania oraz innych pomieszczeń i schowków dłużnika musi być poprzedzone ustaleniem, iż w istocie są one zajmowane przez dłużnika, a dłużnik, stosując bierny opór, sprzeciwia się prowadzeniu egzekucji. Podobnie przeszukanie mieszkania, rzeczy dłużnika i schowków powinno być poprzedzone wezwaniem dłużnika do udzielenia wyjaśnień dotyczących składników majątku, do których komornik kieruje czynności egzekucyjne. Dopiero wówczas, gdy przeszukanie mieszkania i schowków oraz rzeczy dłużnika nie przyniosło oczekiwanego rezultatu w postaci ujawnienia rzeczy podlegających zajęciu, komornik może przeszukać odzież, którą dłużnik ma na sobie, oraz przedmioty, które dłużnik ma przy sobie (por. A. Adamczuk [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 478-1217, wyd. IV, red. M. Manowska, Warszawa 2021, art. 814. LEX/el).

W realiach rozpatrywanego przypadku obwiniony wydał kwestionowane zarządzenie już po czynnościach terenowych pod wskazanym przez wierzyciela adresem zamieszkania dłużnika, tj. P., ul. (...), w czasie których ustalił, że w miejscu tym nie znajdują się żadne ruchomości dłużnika, a on sam najprawdopodobniej zamieszkuje w W. przy ul. (...), a pod adresem w P. jedynie „pojawia się” (k. 103 akt (...)). Fakt, iż dłużnik nie reagował na wezwania obwinionego, nie uzasadniał jednak wydania zarządzenia w trybie art. 814 k.p.c. Okoliczności sprawy, prawidłowo ustalone przez Komisję Dyscyplinarną, wskazują bowiem, że obwiniony - nie będąc pewnym miejsca faktycznego zamieszkania dłużnika - wydał kontestowane zarządzenie li tylko w celu zweryfikowania tej okoliczności i w celu uniknięcia dodatkowych kosztów związanych z domniemanym miejsce pobytu dłużnika na terenie W.. Wskazuje na to zarówno treść wyjaśnień obwinionego, jak i dalszy przebieg czynności w sprawie – niezwłocznie po złożeniu wykazu majątku a bez jego weryfikacji oraz po wniesieniu skargi na czynność wyznaczoną w trybie art. 814 k.p.k., obwiniony odwołał ją, jak i przychylił się do skargi (k. 120 ww. akt Km ), co dobitnie potwierdza, że wydał on zarządzenie z dnia (...) roku w braku ku temu przesłanek ustawowych, tj. pomimo niepotwierdzenia, że dłużnik faktycznie tam przebywa i stosuje bierny opór.

Sąd odwoławczy podziela także zapytywania Komisji Dyscyplinarnej co do tego, że wyznaczenie przez obwinionego czynności w trybie art. 814 k.p.c. nie miało uzasadnienia również z tej racji, że wyznaczona w nim czynność przekraczała zakres kognicji miejscowej obwinionego komornika. Jakkolwiek argumentacja przemawiająca za powyższym w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia jest częściowo wadliwa, co trafnie wytknął skarżący, okoliczność ta finalnie nie rzutowała jednak na prawidłowość kontestowanego rozstrzygnięcia.

I tak komornik co do zasady działa na obszarze swojego rewiru. Rewirem jest obszar właściwości sądu rejonowego, przy którym działa komornik. W rewirze może działać więcej komorników niż jeden (art. 8 ust. 1–3 ustawy o komornikach sądowych – dalej u.k.s.). Przewidziane w art. 10 ust. 1 u.k.s. prawo wyboru komornika przez wierzyciela pozostaje w związku z art. 759¹ k.p.c., który stanowi, że przepisy Kodeksu postępowania cywilnego dotyczące właściwości miejscowej komorników nie uchybiają prawu wyboru komornika określonemu w odrębnych przepisach. Takim przepisem jest art. 10 ust. 1 u.k.s., zgodnie z którym wierzyciel ma prawo wyboru komornika na obszarze właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się siedziba kancelarii komornika właściwego zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, z wyjątkiem spraw:

⚫: o egzekucję z nieruchomości;
⚫: o wydanie nieruchomości;
⚫: o wprowadzenie w posiadanie nieruchomości;
⚫: o opróżnienie pomieszczeń, w tym lokali mieszkalnych, z osób lub rzeczy;
⚫: w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio.

Jak podkreśla się w piśmiennictwie funkcjonujący w ten sposób komornicy prowadzić będą czynności wobec dłużników zamieszkujących na terenie właściwego dla nich rewiru. Jedynie wyjątkowo, niejako w nagrodę za skuteczność i rzetelność, podejmować będą działania poza rewirem, w granicach jednak apelacji właściwej dla własnego sądu rejonowego (zob. art. 10 u.k.s.). W ramach danego rewiru wybór konkretnej kancelarii komorniczej zależał będzie od decyzji wierzyciela (J. Prasałek [w:] Komentarz do ustawy o komornikach sądowych [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, red. M. Simbierowicz, M. Świtkowski, LEX/el. 2021, art. 8).

Wyjątek od zasady, że komornik działa na obszarze swojego rewiru, wynika obecnie nie tylko z art. 10 ust. 1 u.k.s., albowiem w przypadku wyboru komornik działa poza obszarem swojego rewiru (art. 10 ust. 2 u.k.s.), ale również z treści art. 773¹ § 2 k.p.c., gdyż w przypadku zbiegu egzekucji między dwoma komornikami prowadzącymi sprawy z wyboru sprawa trafi do jednego z nich nawet w sytuacji, kiedy przekroczy on limity spraw z art. 10 ust. 4 u.k.s. Kolejny wyjątek od zasady, że komornik działa na obszarze swojego rewiru, wynika z art. 844 § 2 k.p.c., gdyż wszczęcie egzekucji z ruchomości przez komornika, który był właściwy w tym sposobie egzekucji, nie daje podstaw do przekazania sprawy co do innych ruchomości innemu komornikowi, który byłby właściwy do egzekucji zgodnie z ogólną właściwością lub właściwością wyznaczoną miejscem położenia tych ruchomości (A. Antkiewicz [w:] Komentarz do ustawy o komornikach sądowych [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks Etyki Zawodowej Komornika Sądowego. Komentarz, red. M. Świeczkowska-Wójcikowska, J. Świeczkowski, Warszawa 2020, art. 8).

Ponieważ w realiach niniejszej sprawy nie doszło do egzekucji z ruchomości (poprzez ich zajęcie) brak było podstaw do snucia w tym kierunku jakichkolwiek rozważań. I tylko w tym kontekście należy odczytywać uwagi Komisji Dyscyplinarnej co do teoretycznej możliwości działania obwinionego poza swoim rewirem i okręgiem Sądu Apelacyjnego w P. w sytuacji opisanej w art. 844 § 2 k.p.c.

Marginalnie zauważyć należy, iż rację ma skarżący co do aktualnego brzmienia art. 844 § 1 k.p.c., tyle że nie znajdował on w niniejszej sprawie zastosowania.

Przypomnieć wypada, że w stanie prawnym przed 1.01.2019 r. właściwym organem do prowadzenia egzekucji z ruchomości był komornik działający przy sądzie rejonowym, w którego okręgu znajdowały się rzeczy ruchome. Po nowelizacji dokonanej mocą u.k.s. zasadą jest, że egzekucja z ruchomości należy do komornika ogólnej właściwości dłużnika, czyli według miejsca zamieszkania, siedziby lub oddziału dłużnika. W przypadku, gdy dłużnik nie ma miejsca zamieszkania, siedziby lub oddziału na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do przeprowadzenia egzekucji właściwy jest komornik tego sądu, w którego okręgu znajdują się ruchomości (art. 844 § 1 k.p.c.). Naturalnie stosownie do art. 10 ust. 1 u.k.s. wierzyciel ma prawo wyboru komornika, aczkolwiek ograniczone tylko do obszaru właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się siedziba kancelarii komornika właściwego, zgodnie z przepisami k.p.c. Wobec tego, komornik nie może, co do zasady, podejmować czynności egzekucyjnych poza swoim rewirem (okręgiem sądu apelacyjnego). Jeżeli zatem dany komornik jest właściwy miejscowo do przeprowadzenia egzekucji z ruchomości z uwagi na miejsce zamieszkania (siedziby, oddziału) dłużnika, ale faktycznie ruchomości znajdują się poza rewirem tego komornika (okręgiem sądu apelacyjnego), to zgodnie z art. 844 § 1 k.p.c. nie może prowadzić egzekucji do tych ruchomości (por. M. Krakowiak MOP 2019 r. Nr 18). Rezultaty te potwierdza wykładnia historyczna. Przed 1 stycznia 2019 roku art. 844 § 1 k.p.c. stanowił, że egzekucja z ruchomości należała do komornika tego sądu, w którego okręgu znajdowały się ruchomości, chyba że wierzyciel wybrał innego komornika. Norma ta była skorelowana z brzmieniem art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 2018 r., poz. 1309 - t.j.), wedle którego komornik działał na obszarze swojego rewiru komorniczego, przy czym w myśl ust. 5 wierzyciel miał prawo wyboru komornika na terytorium całego kraju (z wyjątkiem spraw o egzekucję z nieruchomości oraz spraw, w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosowało się odpowiednio), a nie w obrębie apelacji, jak na gruncie aktualnie obowiązujące ustawy o komornikach sądowych. Celem tej zmiany była likwidacja tzw. hurtowni komorniczych na rzecz małych i średnich kancelarii, co nie może być pomijane przy wykładni art. 844 § 1 k.p.c. Naturalnie w piśmiennictwie wypowiadana są także poglądy odmienne (I. K.: Właściwość komornika, s. 88; (...)2020- NR- 2/legalis/el), dywagacje te mają jednak charakter teoretyczny, albowiem - jak o tym była mowa powyżej - przepisy o egzekucji z ruchomości nie znajdywały w realiach poddanego osądowi przypadku zastosowania. Kontestowane zarządzenie zostało wydane w trybie przepisów ogólnych o egzekucji sądowej (art. 814 k.p.c.), a jego faktycznym celem nie było zajęcie ruchomości dłużnika, a ustalenie miejsca jego stałego pobytu. Skarżący pomija przy tym i to, że wobec zbiegu egzekucji - wprawdzie do innej wierzytelności - winien on niezwłocznie wydać postanowienie o swojej niewłaściwości i przekazać sprawę w całości do dalszego prowadzenia właściwemu komornikowi sądowemu, zgodnie z zasadą pierwszeństwa.

Mając zatem na uwadze długotrwałość utrzymywania przez obwinionego stanu bezprawnego (123 dni) oraz rozmyślne wydanie zarządzenia w trybie art. 814 k.p.c. bez zaistnienia ku temu przesłanek i w celu, któremu przepis ten nie służy, wyznaczając miejsce czynności poza obszarem właściwości tut. Sądu Apelacyjnego, zasadnym było uznane, że obwiniony uchybił tym samym powadze i godności sprawowanego urzędu komornika sądowego. Naturalnie nie każda obraza przepisów postępowania lub zasad etyki zawodowej komornika sądowego godzi w powagę i godność urzędu komornika sądowego w rozumieniu art. 222 pkt 1 obwiązującej ustawy o komornikach sądowych. Przyjęcie takiego zapatrywania oznaczałoby - niejako z automatu - pociągnięcie każdego komornika sądowego do odpowiedzialności dyscyplinarnej za jakąkolwiek obrazę przepisów prawa, w tym w wypadku uchylenia lub zmiany czynności egzekucyjnej komornika w drodze zwyczajnych lub szczególnych środków zaskarżenia (np. w drodze skargi na czynności komornika), z czym nie sposób się zgodzić. Postępowanie dyscyplinarne nie może i nie powinno zastępować lub uzupełniać środków nadzoru judykacyjnego i administracyjnego nad komornikiem (por. R. Szałachowski, Sprawy dyscyplinarne komorników sądowych w świetle orzecznictwa Komisji Dyscyplinarnej, w: Analiza i ocena ustawy..., s. 215).

Sąd Apelacyjny podzielił jednak zapatrywania Komisji Dyscyplinarnej, że zachowanie obwinionego – sprzeczne z obowiązującymi komornika unormowaniami stanowiło jednocześnie o naruszeniu powagi i godności sprawowanego przezeń urzędu komornika sądowego.

W tym miejscu przypomnieć należy, iż komornik odpowiada dyscyplinarnie za naruszenie powagi i godności urzędu. Jest to określenie nieostre i bardzo szerokie. Przy jego interpretacji należy więc brać pod uwagę: zarówno treść ślubowanie komornika, ustawy regulującej status komornika sądowego oraz przestrzeganie Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika. Bezspornym jest, że na gruncie obowiązującej ustawy o komornikach sądowych podstawowym obowiązkiem komornika sądowego jako funkcjonariusza publicznego jest przestrzeganie przepisów prawa (vide: art. 25 ust. 1 u.k.s.: „ Komornik jest obowiązany postępować zgodnie z przepisami prawa, orzeczeniami sądu wydanymi w trybie nadzoru judykacyjnego, zarządzeniami lub zaleceniami uprawnionych organów nadzoru administracyjnego, złożonym ślubowaniem i zasadami etyki zawodowej oraz podnosić kwalifikacje zawodowe.”; oraz art. 17 ust. 2 u.k.s.: "Ślubuję uroczyście jako komornik powierzone mi obowiązki wypełniać zgodnie z prawem i sumieniem, dochować tajemnicy prawnie chronionej, w postępowaniu swym kierować się zasadami uczciwości, godności i honoru"). Obowiązek ten wpisany jest także do Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego (Uchwala Nr (...) K. z dnia 6 września 2016 r. K..2016.9.6 dalej - (...)), który w § 6 ust. 1 stanowi, że „Komornik, jako funkcjonariusz publiczny wykonujący zawód zaufania publicznego, obowiązany jest do postępowania zgodnego z obowiązującymi przepisami prawa i swoim sumieniem, złożonym ślubowaniem oraz przyrzeczeniem, zasadami współżycia społecznego, dobrymi obyczajami, wykazywania się należytą rzetelnością i sumiennością, kierowania się zasadami uczciwości, godności, honoru oraz do dochowania tajemnicy prawnie chronionej”. Nadto sam Kodeks w § 2 definiuje uchybienie zasadom etyki zawodowej, jako postępowanie sprzeczne z dobrem wymiaru sprawiedliwości, naruszające powagę i godność urzędu komornika sądowego i stanowiące podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Zasady poszanowania godności urzędu komornika sądowego można odnieść do pojęcia godności urzędu sędziego sądu powszechnego. Z racji pełnionych funkcji zarówno komornik sądowy, jak i sędzia sądu powszechnego pełnią służbę na rzecz wymiaru sprawiedliwości. I tak Sąd Najwyższy w wyroku z 11.09.2007 r., (...) 50/07 (LEX nr 471858), zwrócił uwagę, iż przy uchybieniach godności urzędu chodzi przede wszystkim o takie zachowania sędziego (tu: komornika) w służbie i poza służbą, w życiu społecznym, a nawet prywatnym, które są nieetyczne, niemoralne, gorszące i które przynoszą ujmę stanowisku sędziego (tu: komornika) (por. Simbierowicz M. (red.), Świtkowski M. (red.), Falkowski B., Grajewski A., Prasałek J., Rączkowski M., Skoczylas T.: Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz do art. 222, LEX/el., 2021).

Przekładając powyższe uwagi na grunt rozpatrywanego przypadku stwierdzić należy, iż uchybienie przez obwinionego komornika obowiązkowi przestrzegania prawa - poprzez niepodjęcie czynności zmierzających do bezzwłocznego przekazania akt prowadzonego w sprawie (...) postępowania egzekucyjnego właściwemu wg treści art. 773^{(
1 )}§ 2 k.p.c. komornikowi sądowemu oraz rozmyślne wyznaczenie czynności w trybie art. 814 § 1 k.p.c. poza obszarem właściwości miejscowej obwinionego przy jednoczesnym braku merytorycznych przesłanek uzasadniających zastosowanie ww. normy prawnej, słusznie zostało uznane przez Komisję Dyscyplinarną jako godzące w powagę i godność sprawowanego przezeń urzędu Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (1) w rozumieniu art. 222 pkt 1 u.k.s., jak i § 2 (...), który dodatkowo piętnuje naruszanie normy art. 773^{(
1)} § 2 k.p.c. (vide § 15: „W przypadku skierowania egzekucji do tego samego składnika majątku dłużnika przez dwóch lub więcej komorników, naganne jest nieprzekazywanie akt spraw egzekucyjnych komornikowi właściwemu do dalszego prowadzenia postępowania bądź przekazywanie ich z nieuzasadnionym opóźnieniem”).

Obwiniony pomimo, że znał treść i sposób stosowania przepisów art. 773¹§ 2 k.p.c. oraz art. 814 § 1 k.p.c. w zw. z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 u.k.s. oraz zasad etyki zawodowej nie tylko prowadził przedmiotowe postępowanie w sposób niezgodny z ich treścią, ale czynił to w sposób uporczywy, nacechowany złą wolą i nieustępliwością, jedynie pozornie mając na uwadze interesy stron prowadzonego postępowania, a w istocie działając na szkodę dłużnika i interesu wymiaru sprawiedliwości. Nie można bowiem zapominać, że komornik sądowy – funkcjonariusz publiczny jest jednocześnie organem władzy publicznej, w związku z czym prowadzona przez niego egzekucja jest aktem władzy państwa. Obowiązek przestrzegania prawa przez komornika sądowego wynika z zaufania do urzędu oraz godności organów egzekucyjnych w opinii społeczeństwa. Komornik, prowadząc postępowanie egzekucyjne, wkracza w delikatną sferę prywatności jednostki, a także w jej relacje społeczne oraz ekonomiczne. W związku z tym szczególnie uzasadnione jest działanie na podstawie i w granicach prawa przez komornika ( por. Świeczkowska-Wójcikowska Marzena (red.), Świeczkowski Jarosław (red.), Komentarz do ustawy o komornikach sądowych, [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks Etyki Zawodowej Komornika Sądowego. Komentarz WKP 2020 - komentarz do art. 25, LEX/el)

Przekładając powyższe uwagi teoretyczne na grunt poddanego osądowi przypadku i oceniając sprawę z punktu widzenia modelowego obywatela, należało uznać, że ustalone przez Komisję Dyscyplinarną postępowanie obwinionego podważało zaufanie do sprawowanego przezeń urzędu komornika sądowego jako funkcjonariusza publicznego i przyniosło mu ujmę, jako sprzeczne z dobrem wymiaru sprawiedliwości, czyli wyczerpywało znamiona typu czynu zabronionego z art. 222 pkt 1 u.k.s., a niezależnie od tego również z art. 222 pkt 4 u.k.s.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie obwinionego od popełnienia zarzuconych mu przewinień dyscyplinarnych oraz obciążenie Komisji Dyscyplinarnej przy Krajowej Radzie Komorniczej w W. kosztami postępowania dyscyplinarnego;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ odwołanie okazało się niezasadne, wniosek odwołującego się o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie go od popełnienia zarzuconych mu przewinień dyscyplinarnych nie zasługiwał na uwzględnienie. Tym samym brak było podstaw do obciążenia kosztami postępowania dyscyplinarnego Komisji Dyscyplinarnej.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Ustalenie, że obwiniony dopuścił się nie trzech a jednego przewinienia dyscyplinarnego w sposób zarzucony mu przez Rzecznika Dyscyplinarnego przy K. we W. ze zmianami wynikającymi z prawidłowych ustaleń Komisji Dyscyplinarnej, które nie znalazły odzwierciedlenia w sentencji orzeczenia.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Zgodnie z art. 440 k.p.k., jeżeli utrzymanie orzeczenia w mocy byłoby rażąco niesprawiedliwe, podlega ono niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów zmianie na korzyść oskarżonego (tu: obwinionego) albo w sytuacji określonej w art. 437 § 2 zdanie drugie uchyleniu (w zw. z art. 223 ust. 2 u.k.s. ). Z tych względów obowiązkiem sądu odwoławczego było skorygowanie wadliwej konstrukcji zaskarżonego orzeczenia:

⚫: po pierwsze, w zakresie w jakim dokonane przez Komisję Dyscyplinarną zmiany w opisie zarzuconych obwinionemu przewinień dyscyplinarnych zostały umieszczone poza sentencją orzeczenia - poprzez wprowadzenie do komparycji orzeczenia ich opisu z wniosku o ukaranie Rzecznika Dyscyplinarnego przy K. w W. z dnia (...)roku;
⚫: po drugie, w zakresie ilości przypisanych przewinień dyscyplinarnych - poprzez przyjęcie, że obwiniony dopuścił się jednego przewinienia dyscyplinarnego z art. 222 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych;
⚫: po trzecie, w zakresie podstawy orzeczenia o karze - poprzez jej uzupełnienie o art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych.

Nie ulega wątpliwości, że art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. (w zw. z art. 223 ust. 2 u.k.s.) nakazuje, by orzeczenie skazujące zawierało dokładne określenie przypisanego obwinionemu czynu. Nakazowi temu formalnie czyni zadość zaskarżone orzeczenie, aczkolwiek intencją Komisji Dyscyplinarnej – wynikają z treści pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia - było przypisanie obwinionemu zarzuconych czynów ze zmianami ich opisu i kwalifikacji prawnej, o których obwiniony został uprzedzony na rozprawie w dniu (...) roku (k. 103 akt (...)), a co organ I instancji błędnie zawarł w części wstępnej orzeczenia miast w jego części rozstrzygającej. Tę wadliwość orzeczenia Sąd odwoławczy wyeliminował z urzędu, nadając nowy opis czynu, tak był odpowiadał on nie tylko intencjom Komisji Dyscyplinarnej, ale i poczynionym przez nią ustaleniom – nota bene korzystniejszym dla obwinionego w stosunku do wniosku o ukaranie - aby uzyskać stan materialnej sprawiedliwości orzeczenia.

W myśl art. 11 k.k. – stosowanym odpowiednio w niniejszym postępowaniu za art. 223 ust. 1 u.k.s. - ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo [tu: przewinienie dyscyplinarne] (vide: § 1). Jeżeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy karnej [tu: u.k.s.], sąd skazuje za jedno przestępstwo [tu: przewinienie dyscyplinarne] na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów (vide: § 2). W wypadku określonym w § 2 sąd wymierza karę na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu innych środków przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów (vide: § 3).

Tymczasem, Komisja Dyscyplinarna, pomimo, iż formalnie uznała obwinionego „za winnego zarzucanych mu deliktów dyscyplinarnych”, to wymierzyła jedną karę, miast trzech jednostkowych, które dopiero ewentualnie należało sprowadzić do kary łącznej – w drodze odpowiedniego zastosowania przepisów Rozdziału IX. Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych Kodeksu karnego. Mało tego, w pisemnych motywach orzeczenia Komisja Dyscyplinarna, uzasadniając rozstrzygnięcie o karze i kosztach postępowania dyscyplinarnego, jednoznacznie traktowała przypisane obwinionemu zachowania jako jeden delikt dyscyplinarny (vide k. 4-5 uzasadnienia), co z racji kierunku zaskarżenia niniejszego orzeczenia (wyłącznie na korzyść) nie mogło być przez Sąd odwoławczy inaczej potraktowana jak tylko w ten sposób, że intencją Komisji Dyscyplinarnej było przypisanie obwinionemu popełnienia nie trzech, a jednego przewinienia dyscyplinarnego o kumulatywnej kwalifikacji prawnej.

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

⚫: rozstrzygniecie w punkcie 1) w zakresie jakim nie zostało przez sąd odwoławczy zmienione, w tym o wymierzeniu obwinionemu kary upomnienia;
⚫: w całości rozstrzygniecie w punkcie 2) o obciążeniu obwinionego kosztami postępowania dyscyplinarnego.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zasadnicze ustalenie Komisji Dyscyplinarnej, że zachowanie obwinionego wyczerpywało znamiona typów czynów zabronionych - jako delikty dyscyplinarne z art. 222 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych - nie zostało skutecznie przez skarżącego zakwestionowane z powodów wyżej wyeksplikowanych.

Z kolei orzeczona przez Komisję Dyscyplinarna kara upomnienia, jako najłagodniejsza z katalogu kar wymienionych w art. 224 u.k.s., nie razi surowością – należycie uwzględnia stopień winy i społecznej szkodliwości przewinienia oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze ukarania, zgodnie z dyrektywami wymiar kary, określonymi w art. 250 ust. 1 i 2 u.k.s. - w tym brak ujemnych następstw czynu i dotychczasową niekaralność obwinionego.

Zgodnie z art. 259 ust. 2 u.k.s. koszty postępowania dyscyplinarnego ponosi obwiniony w przypadku ukarania, a w pozostałych przypadkach Krajowa Rada Komornicza. W tych okolicznościach brak było podstaw do zmiany orzeczenia w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania przed Komisją Dyscyplinarną.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd odwoławczy:

I. zmienił zaskarżone orzeczenie w ten sposób, że:

a. przyjął, w miejsce opisu czynów zarzuconych obwinionemu w komparycji orzeczenia, ich opis z wniosku o ukaranie Rzecznika Dyscyplinarnego przy K. w W. z dnia (...) roku, tj., że obwinionemu zarzucono popełnienie tego, że:

„działając na szkodę S. F. zam. ul. (...), (...)-(...) P. w prowadzonym przez siebie postępowaniu egzekucyjnym o sygnaturze (...), dopuścił się:

-: zaniechania w okresie od (...) r. podjęcia czynności zmierzających do przekazania akt egzekucyjnych właściwemu komornikowi pomimo posiadania wiedzy o istnieniu zbiegu egzekucji do świadczenia dłużnika z (...) Oddział w P.
-: podjęcie działania poza obszarem właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się kancelaria komornika poprzez wydanie zarządzenia z dn. (...) r. w którym wyznaczony został termin przymusowego otwarcia lokalu pod adresem: (...)-(...) W., ul. (...)
-: wydania w dn. (...) r. zarządzenia w trybie art. 814 k.p.c. bez zaistnienia wymaganych do tego przesłanek,

którymi to działaniami:

-: tj. o przewinienie dyscyplinarne z art. 222 pkt 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. 2018 r. poz. 771), w zw. z § 2 Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego,

2. podjął czynności egzekucyjne z nieuzasadnioną zwłoką

-: tj. o przewinienie dyscyplinarne z art. 222 pkt 4 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. 2018 poz. 771),

3. w sposób rażący dopuścił się obrazy art. 773 ¹ § 1 i art. 814 § 1 ustawy kodeks postępowania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz. U. Nr 43,poz.296) z póżn. zm. oraz art. 8 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych (Dz.U. 2018 r. poz. 771)

-: tj. o przewinienie dyscyplinarne z art. 222 pkt 11 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. 2018 poz. 771)”;

b. uznał obwinionego R. J. (1) – w ramach zarzuconych mu przewinień - za winnego popełnienia jednego przewinienia dyscyplinarnego, polegającego na tym, że działając na szkodę S. F., zam. ul. (...), (...)-(...) P., w prowadzonym przez siebie postępowaniu egzekucyjnym o sygnaturze (...):

⚫: zaniechał w okresie od (...) r. podjęcia czynności zmierzających do przekazania akt egzekucyjnych właściwemu komornikowi, pomimo posiadania wiedzy o istnieniu zbiegu egzekucji do świadczenia dłużnika z (...) Oddział w P.,
⚫: wyznaczył działanie poza obszarem właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się kancelaria komornika, poprzez wydanie zarządzenia z dnia (...) r., w którym wyznaczony został termin przymusowego otwarcia lokalu pod adresem: (...)-(...) W., ul. (...),
⚫: wydał w dniu (...) r. zarządzenia w trybie art. 814 k.p.c., w którym wyznaczony został termin przymusowego otwarcia lokalu pod adresem: (...)-(...) W., ul. (...), bez zaistnienia wymaganych do tego przesłanek,

przez co podjął czynności egzekucyjne z nieuzasadnioną zwłoką oraz naruszył powagę i godność urzędu komornika sądowego, uchybiając obowiązkom wynikającym z art. 25 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 850 - t.j.), jak też zasadom wyrażonym w § 6 ust. 1 oraz § 15 Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego, czym wyczerpał znamiona przewinienia dyscyplinarnego z art. 222 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych;

c. uzupełnił podstawę orzeczenia o karze o art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiany te miały charakter porządkujący i doprecyzowujący, a ich motywy wynikały z powodów, o których była mowa powyżej.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

*****************************************************************

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

*********************************************************************************************************

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

*********************************************************************************************************

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

********************************************************************************************************

4.1.

********************************************************************

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

**********************************************************************************************************

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

********************************************************************************************************************

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

*****************************************************************************************

6. Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt III.

Sąd odwoławczy obciążył obwinionego kosztami postępowania odwoławczego. Zgodnie bowiem z art. 259 ust. 2 u.k.s. koszty postępowania dyscyplinarnego ponosi obwiniony w przypadku ukarania.

Ponieważ koszty te mają charakter zryczałtowany w myśl art. 259 ust. 1 u.k.s. ryczałt ten obejmuje także etap postępowania odwoławczego, co czyniło zbytecznym kwotowe ich zasądzanie od obwinionego za tę fazę postępowania dyscyplinarnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2021 roku w sprawie I KK 18/21).

7. PODPIS

(...) P. G. M. Ś.

II AKa 254/21

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE