Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2021 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Broda

Sędziowie: Sędzia SO Teresa Strojnowska

Protokolant: Sędzia SO Sławomir Buras

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2021 r. w Kielcach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. M., S. M. (1), J. M., M. M. (1), A. S.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N.

o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji

na skutek apelacji pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N.

od wyroku Sądu Rejonowego w Busku - Zdroju

z dnia 13 października 2020 r. sygn. I C 673/19

1. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I (pierwszym) podpunktach a – e, w całości i powództwa oddala;

2. umarza postępowanie apelacyjne w części dotyczącej żądania zasądzenia kosztów procesu - za pierwszą instancję.

3. zasądza od:

a) K. M. (...),15 (tysiąc osiemset dziewięćdziesiąt dwa 15/100) złotych,

b) S. M. (1) (...),21 (dwa tysiące dwieście trzydzieści cztery 21/100) złotych,

c) J. M. (...),16 (tysiąc dwieście siedemdziesiąt siedem 16/100) złotych,

d) M. M. (1) 294,53 (dwieście dziewięćdziesiąt cztery 53/100) złotych,

e) A. S. 558,95 (pięćset pięćdziesiąt osiem 95/100) złotych,

na rzecz (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N., tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

4. odstępuje od obciążania powodów pozostałą częścią kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt II Ca 1559/20

Uzasadnienie punktu 2 (drugiego) wyroku

Wyrokiem z dnia 13.10.2020r. Sąd Rejonowy w Busku – Zdroju:

- w pkt. I zwolnił spod egzekucji zajęte w dniu 23 maja 2019 roku w drodze czynności egzekucyjnych prowadzonych przez S. M. (2) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Busku – Zdroju w sprawie z wniosku (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. przeciwko dłużnikowi M. S. (1) o sygn. akt Km 167/99 środki pieniężne wpłacone na rachunek bankowy nr (...) należący do M. S. (1) w wysokości:

a.  22 251,46 złotych / dwadzieścia dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt jeden / przyznanych decyzją Towarzystwa (...) na rzecz powoda K. M., po potrąceniu prowizji 6,15% wynikającej z umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 11.03.2019 r. nr (...);

b.  26 275,10 złotych / dwadzieścia sześć tysięcy dwieście siedemdziesiąt pięć / przyznanych decyzją Towarzystwa (...) na rzecz powoda S. M. (1), po potrąceniu prowizji 7% wynikającej z umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 3.04.2019 r. nr (...);

c.  15 154,56 złotych / piętnaście tysięcy sto pięćdziesiąt cztery / przyznanych decyzją Towarzystwa (...) na rzecz powoda J. M., po potrąceniu prowizji 12,3% wynikającej z umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 12.03.2019 r. nr (...);

d.  2806,40 złotych / dwa tysiące osiemset sześć / przyznanych decyzją Towarzystwa (...) na rzecz powódki M. M. (1), po potrąceniu prowizji 12,3% wynikającej z umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 11.03.2019 r. nr (...);

e.  4652,40 złotych / cztery tysiące sześćset pięćdziesiąt dwa / przyznanych decyzją Towarzystwa (...) na rzecz powódki A. S., po potrąceniu prowizji 22,46% wynikającej z umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 20.10.2018 r. nr (...);

- w pkt. II w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

- w pkt. III zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz powoda K. M. kwotę 3394,55 złotych / trzy tysiące trzysta dziewięćdziesiąt cztery i 55/100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. IV zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz powoda S. M. (1) kwotę 3363,81 złotych / trzy tysiące trzysta sześćdziesiąt trzy i 81 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. V zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz powoda J. M. kwotę 3079,15 złotych / trzy tysiące siedemdziesiąt dziewięć i 15 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. VI zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz powódki M. M. (1) kwotę 804,20 złotych / osiemset cztery i 20 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. VII zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz powódki A. S. kwotę 1408,90 złotych / jeden tysiąc czterysta osiem i 90 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. VIII zasądził od powoda K. M. na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. kwotę 221,40 złotych / dwieście dwadzieścia jeden i 40 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. IX zasądził od powoda S. M. (1) na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. kwotę 252 złotych / dwieście pięćdziesiąt dwa / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. X zasądził od powoda J. M. na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. kwotę 535,32 złotych / pięćset trzydzieści pięć i 32 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. XI zasądził od powódki M. M. (1) na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. kwotę 110,70 złotych / sto dziesięć i 70 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. XII zasądził od powódki A. S. na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. kwotę 404,28 złotych / czterysta cztery i 28 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. XIII nakazał pobranie od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Busku – Zdroju kwoty 3763,07 złotych / trzy tysiące siedemset sześćdziesiąt trzy i 07 / 100 / tytułem opłat sądowych od pozwów od których powodowie zostali zwolnieni;

- w pkt. XIV nakazał pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku Zdroju od powoda K. M. kwotę 72,88 złotych / siedemdziesiąt dwa i 88 / 100 / tytułem opłaty sądowej od jego pozwu;

- w pkt. XV nakazał pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku Zdroju od powoda S. M. (1) kwotę 98,91 złotych / dziewięćdziesiąt osiem i 91 / 100 / tytułem opłaty sądowej od jego pozwu;

- w pkt. XVI nakazał pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku Zdroju od powoda J. M. kwotę 148,70 złotych / sto czterdzieści osiem i 70 / 100 / tytułem opłaty sądowej od jego pozwu ;

- w pkt. XVII nakazał pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku Zdroju od powódki M. M. (1) kwotę 24,60 złotych / dwadzieścia cztery i 60 / 100 / tytułem opłaty sądowej od jej pozwu;

- w pkt. XVIII nakazał pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku Zdroju od powódki A. S. kwotę 89,84 złotych / osiemdziesiąt dziewięć i 84 / 100 / tytułem opłaty sądowej od jej pozwu.

Z pisemnego uzasadnienia tej treści rozstrzygnięcia, wynika w szczególności, że powodów łączyła z M. S. umowa zlecenia, treścią której pozostawało dochodzenie przez nią - należnych na ich rzecz od Ubezpieczyciela roszczeń odszkodowawczych, z obowiązkiem wypłaty przez M. S. na rzecz powodów w ten sposób uzyskanych świadczeń, z pomniejszeniem o ustalone przez strony – procentowo – w stosunku do uzyskanych kwot wynagrodzenie. Sąd Rejonowy przyjął, że uzyskane przez M. S. świadczenia odszkodowawcze, które wpłynęły na jej rachunek bankowy, stanowią własność powodów, z wyłączeniem tych ich części, które stanowiły należne M. S. wynagrodzenie. Sąd pierwszej instancji ustalił również, że w toczącym się postępowaniu egzekucyjnym z wniosku wierzyciela (pozwanego w niniejszym postępowaniu) przeciwko M. S. doszło do zajęcia wierzytelności na wskazanym w sentencji zaskarżonego wyroku rachunku bankowym. W konsekwencji tego Sąd Rejonowy doszedł do wniosku, że powództwo oparte na treści art. 841 § 1 kpc jest zasadne, skoro środki pieniężne przekazywane przez Ubezpieczyciela, były należne wyłącznie powodom.

Wyrok, w części obejmującej jego pkt. I. a-e zaskarżył pozwany. W wywiedzionej apelacji zarzucił naruszenie art. 841 § 1 kpc, art. 725 kc, art. 1025 kpc – w sposób szczegółowo w niej opisany. W szczególności skarżący podniósł, że Sąd Rejonowy wadliwie potraktował środki pieniężne na rachunku bankowym, jako rzeczy, w sytuacji, gdy umieszczenie na nim środków pieniężnych w następstwie przelewu nie dotyczy przedmiotów materialnych, będących nośnikami jednostek pieniężnych, o których można by twierdzić, że są czyjąś własnością, lecz sprowadza się do odpowiednich zapisów wyrażających dobra majątkowe nie będące rzeczami. To M. S., w chwili wpływu środków pieniężnych na jej rachunek bankowy nabyła wierzytelność wobec banku o wypłatę równowartości tej wpłaty lub dokonanie operacji bezgotówkowej na swoją rzecz lub na rzecz osoby trzeciej. Wobec tego przedmiotem zajęcia była wierzytelność M. S. w stosunku do banku, a nie wierzytelność powodów, wobec czego ich prawa na skutek dokonanego zajęcia wierzytelności nie zostały naruszone. W konsekwencji tego przepis art. 841 kpc nie ma zastosowania do zwolnienia spos egzekucji środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym.

Skarżący wniósł o:

- zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa;

- zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, według norm przepisanych.

Powodowie nie zajęli żadnego stanowiska z postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Pomimo zmiany zaskarżonego wyroku w jego pkt. I. ppkt. a-e, jak i zawartego w apelacji wniosku o „zasądzenie (…) kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje (…)”, co można było interpretować jako m.in. żądanie zmiany rozstrzygnięcia o kosztach procesu, niedopuszczalnym było rozstrzyganie o nim w postępowaniu apelacyjnym. Jest tak dlatego, że rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego o kosztach procesu nie zostało objęte zakresem zaskarżenia w wywiedzionej apealacji. Innymi słowy, pozostało poza nim. Przypomnieć jedynie należy, że sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji (art. 378 § 1 kpc), a zakres zaskarżenia niewątpliwie także owe grance kreuje. Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 355 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc orzekł jak w pkt. 2 sentencji.

(...)

(...)

19.02.2021r.

Sygn. akt II Ca 1559/20

Uzasadnienie pkt. 1, 3, 4 Wyroku

Wyrokiem z dnia 13.10.2020r. Sąd Rejonowy w Busku – Zdroju:

- w pkt. I zwolnił spod egzekucji zajęte w dniu 23 maja 2019 roku w drodze czynności egzekucyjnych prowadzonych przez S. M. (2) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Busku – Zdroju w sprawie z wniosku (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. przeciwko dłużnikowi M. S. (1) o sygn. akt Km 167/99 środki pieniężne wpłacone na rachunek bankowy nr (...) należący do M. S. (1) w wysokości:

a.  22 251,46 złotych / dwadzieścia dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt jeden / przyznanych decyzją Towarzystwa (...) na rzecz powoda K. M., po potrąceniu prowizji 6,15% wynikającej z umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 11.03.2019 r. nr (...)

b.  26 275,10 złotych / dwadzieścia sześć tysięcy dwieście siedemdziesiąt pięć / przyznanych decyzją Towarzystwa (...) na rzecz powoda S. M. (1), po potrąceniu prowizji 7% wynikającej z umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 3.04.2019 r. nr (...);

c.  15 154,56 złotych / piętnaście tysięcy sto pięćdziesiąt cztery / przyznanych decyzją Towarzystwa (...) na rzecz powoda J. M., po potrąceniu prowizji 12,3% wynikającej z umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 12.03.2019 r. nr (...);

d.  2806,40 złotych / dwa tysiące osiemset sześć / przyznanych decyzją Towarzystwa (...) na rzecz powódki M. M. (1), po potrąceniu prowizji 12,3% wynikającej z umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 11.03.2019 r. nr (...);

e.  4652,40 złotych / cztery tysiące sześćset pięćdziesiąt dwa / przyznanych decyzją Towarzystwa (...) na rzecz powódki A. S., po potrąceniu prowizji 22,46% wynikającej z umowy o dochodzenie roszczeń z dnia 20.10.2018 r. nr (...);

- w pkt. II w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

- w pkt. III zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz powoda K. M. kwotę 3394,55 złotych / trzy tysiące trzysta dziewięćdziesiąt cztery i 55/100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. IV zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz powoda S. M. (1) kwotę 3363,81 złotych / trzy tysiące trzysta sześćdziesiąt trzy i 81 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. V zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz powoda J. M. kwotę 3079,15 złotych / trzy tysiące siedemdziesiąt dziewięć i 15 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. VI zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz powódki M. M. (1) kwotę 804,20 złotych / osiemset cztery i 20 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. VII zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz powódki A. S. kwotę 1408,90 złotych / jeden tysiąc czterysta osiem i 90 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. VIII zasądził od powoda K. M. na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. kwotę 221,40 złotych / dwieście dwadzieścia jeden i 40 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. IX zasądził od powoda S. M. (1) na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. kwotę 252 złotych / dwieście pięćdziesiąt dwa / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. X zasądził od powoda J. M. na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. kwotę 535,32 złotych / pięćset trzydzieści pięć i 32 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. XI zasądził od powódki M. M. (1) na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. kwotę 110,70 złotych / sto dziesięć i 70 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. XII zasądził od powódki A. S. na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. kwotę 404,28 złotych / czterysta cztery i 28 / 100 / tytułem kosztów procesu;

- w pkt. XIII nakazał pobranie od pozwanego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w N. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Busku – Zdroju kwoty 3763,07 złotych / trzy tysiące siedemset sześćdziesiąt trzy i 07 / 100 / tytułem opłat sądowych od pozwów od których powodowie zostali zwolnieni;

- w pkt. XIV nakazał pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku Zdroju od powoda K. M. kwotę 72,88 złotych / siedemdziesiąt dwa i 88 / 100 / tytułem opłaty sądowej od jego pozwu;

- w pkt. XV nakazał pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku Zdroju od powoda S. M. (1) kwotę 98,91 złotych / dziewięćdziesiąt osiem i 91 / 100 / tytułem opłaty sądowej od jego pozwu;

- w pkt. XVI nakazał pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku Zdroju od powoda J. M. kwotę 148,70 złotych / sto czterdzieści osiem i 70 / 100 / tytułem opłaty sądowej od jego pozwu ;

- w pkt. XVII nakazał pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku Zdroju od powódki M. M. (1) kwotę 24,60 złotych / dwadzieścia cztery i 60 / 100 / tytułem opłaty sądowej od jej pozwu;

- w pkt. XVIII nakazał pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku Zdroju od powódki A. S. kwotę 89,84 złotych / osiemdziesiąt dziewięć i 84 / 100 / tytułem opłaty sądowej od jej pozwu.

Z pisemnego uzasadnienia tej treści rozstrzygnięcia, wynika w szczególności, że powodów łączyła z M. S. umowa zlecenia, treścią której pozostawało dochodzenie przez nią - należnych na ich rzecz od Ubezpieczyciela roszczeń odszkodowawczych, z obowiązkiem wypłaty przez M. S. na rzecz powodów w ten sposób uzyskanych świadczeń, z pomniejszeniem o ustalone przez strony – procentowo – w stosunku do uzyskanych kwot wynagrodzenie. Sąd Rejonowy przyjął, że uzyskane przez M. S. świadczenia odszkodowawcze, które wpłynęły na jej rachunek bankowy, stanowią własność powodów, z wyłączeniem tych ich części, które stanowiły należne M. S. wynagrodzenie. Sąd pierwszej instancji ustalił również, że w toczącym się postępowaniu egzekucyjnym z wniosku wierzyciela (pozwanego w niniejszym postępowaniu) przeciwko M. S. doszło do zajęcia wierzytelności na wskazanym w sentencji zaskarżonego wyroku rachunku bankowym. W konsekwencji tego Sąd Rejonowy doszedł do wniosku, że powództwo oparte na treści art. 841 § 1 kpc jest zasadne, skoro środki pieniężne przekazywane przez Ubezpieczyciela, były należne wyłącznie powodom.

Wyrok, w części obejmującej jego pkt. I. a-e zaskarżył pozwany. W wywiedzionej apelacji zarzucił naruszenie art. 841 § 1 kpc, art. 725 kc, art. 1025 kpc – w sposób szczegółowo w niej opisany. W szczególności skarżący podniósł, że Sąd Rejonowy wadliwie potraktował środki pieniężne na rachunku bankowym, jako rzeczy, w sytuacji, gdy umieszczenie na nim środków pieniężnych w następstwie przelewu nie dotyczy przedmiotów materialnych, będących nośnikami jednostek pieniężnych, o których można by twierdzić, że są czyjąś własnością, lecz sprowadza się do odpowiednich zapisów wyrażających dobra majątkowe nie będące rzeczami. To M. S., w chwili wpływu środków pieniężnych na jej rachunek bankowy nabyła wierzytelność wobec banku o wypłatę równowartości tej wpłaty lub dokonanie operacji bezgotówkowej na swoją rzecz lub na rzecz osoby trzeciej. Wobec tego przedmiotem zajęcia była wierzytelność M. S. w stosunku do banku, a nie wierzytelność powodów, wobec czego ich prawa na skutek dokonanego zajęcia wierzytelności nie zostały naruszone. W konsekwencji tego przepis art. 841 kpc nie ma zastosowania do zwolnienia spos egzekucji środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym.

Skarżący wniósł o:

- zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa;

- zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, według norm przepisanych.

Powodowie nie zajęli żadnego stanowiska z postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy, że data wywiedzenia apelacji determinowała rozpoznanie tego środka odwoławczego na podstawie przepisów kpc w brzmieniu aktualnie obowiązującym (art. 9 ust. 2; art. 9 ust. 4 a contrario - ustawy z dnia 4.07.2019r. o z zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw – Dz.2019.1469).

W tym przypadku nastąpiło to na posiedzeniu niejawnym, wobec braku wniosku o przeprowadzenie rozprawy (art. 374 kpc).

Apelacja okazała się zasadna.

Poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia, co do wszystkich okoliczności faktycznych pozostawały prawidłowe, nie były z resztą kwestionowane w postępowaniu apelacyjnym. Z tych względów Sąd Okręgowy przyjął jej za własne.

Natomiast dokonana przez Sąd pierwszej instancji ocena podstawy faktycznej zaskarżonego wyroku w płaszczyźnie art. 841 § 1 kpc, o ile doprowadziła do uwzględnienia powództw w opisanych już częściach, trafną już nie była.

Rację ma skarżący, o ile zarzuca, że Sąd Rejonowy wadliwie zidentyfikował pozostające na rachunku bankowym M. S. środki pieniężne, jako te będące własnością powodów, a nie jako te pozostające jedynie przedmiotem wierzytelności służącej M. S. wobec banku o ich wypłatę, która to wierzytelność została zajęta, a tym samym nie zostały zajęte środki pieniężne, tym bardziej te należące do powodów.

Trafnie dostrzega skarżący i to, że u podstaw tego nieprawidłowego rozumowania Sądu Rejonowego znalazło się pominięcie istoty znajdujących się na rachunku bankowym środków pieniężnych. Przede wszystkim cecha abstrakcyjności jednostek pieniężnych wyrażających ekonomiczną wartość znaków pieniężnych – bez jednoczesnego istnienia tych ostatnich w postaci banknotów, czy monet, stoi na przeszkodzie do traktowania środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym, w wyniku realizacji rozliczenia bankowego, jako rzeczy w rozumieniu art. 45 kc. Umieszczenie na rachunku bankowym środków pieniężnych w następstwie przelewu nie dotyczy przedmiotów materialnych, będących nośnikami jednostek pieniężnych, o których można by twierdzić, że stały się czyjąś własnością, lecz sprowadza się jedynie do odpowiednich zapisów wyrażających dobra majątkowe nie będące jednak rzeczami. Tym samym przedmiotem obrotu środkami pieniężnymi na rachunku bankowym nie są znaki pieniężne (banknoty, monety), lecz abstrakcyjne jednostki pieniężne, przy pomocy, których bank zawierając umowę rachunku bankowego zobowiązuje się do przeprowadzenia rozliczeń pieniężnych na zlecenie posiadacza rachunku. Ten ostatni nabywa w ten sposób wierzytelność do banku, której przedmiotem pozostają abstrakcyjne jednostki pieniężne o wartości odnotowanej w dokumentach banku. Istotne jest i to, że wierzytelność ta powstaje z chwilą wpłynięcia środków pieniężnych na rachunek bankowy i co mocno podkreślić należy - niezależnie od tego, kto był wpłacającym oraz z czyjego majątku i z jakiego tytułu to przekazanie nastąpiło. (p. wyrok SN z dnia 18.02.2004r., V CK 233/03). Środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym można traktować jedynie w kategorii wierzytelności posiadacza rachunku wobec banku o wypłatę określonej sumy w pieniądzu (p. wyrok SN z dnia 4.10.2007r., V CSK 255/07). Znaczenie wpisu na rachunku bankowym polega na tym, że określa on tą wierzytelność posiadacza rachunku do banku, który zobowiązany jest na jeg żądanie wypłacić mu określoną kwotę pieniędzy lub wykonać polecenie przelewu, polecenie zapłaty, czy inne zlecenie. Z tego względu nie można twierdzić, że zgromadzona na rachunku bankowym kwota pieniędzy stanowi własność posiadacza rachunku, a tym bardziej własność innej osoby, na polecenie której określona kwota ten rachunek zasiliła. Podkreślić trzeba i to, że przedmiotem zajęcia egzekucyjnego nie jest ani gotówka, ani sama kwota zapisana – zaksięgowana na rachunku bankowym, lecz jedynie wierzytelność posiadacza rachunku bankowego wobec banku o wypłatę tej kwoty (p. wyrok SN z dnia 27.10.2016r., V CSK 48/16).

Wobec powyższego, brak było podstaw – tak faktycznych jak i prawnych by zasadnie twierdzić, że powodowie byli właścicielami środków pieniężnych, które zostały objęte zajęciem egzekucyjnym, a zwolnienia których od egzekucji domagali się w niniejszym postępowaniu. Wpływ środków pieniężnych na rachunek bankowy M. S. skutkował powstaniem przysługującej tylko i wyłącznie jej wierzytelności wobec banku oraz tylko i wyłącznie ta wierzytelność była przedmiotem zwalczanego powództwem przeciwegzekucyjnym zajęcia – w kierunku zwolnienia spod egzekucji. Bez znaczenia dla tej treści konkluzji pozostawało to, z jakiego tytułu i na skutek czyjego działania środki pieniężne zasiliły rachunek bankowy M. S.. Jeżeli nawet nastąpiło to z tytułu uzyskanych przez M. S. należnych powodom od ubezpieczyciela świadczeń odszkodowawczych, to i tak z przyczyn już dostatecznie wyjaśnionych nie stanowiły one własność powodów, a jedynie generowały wierzytelność M. S. wobec Banku. Skoro ta została zajęta, a nie środki pieniężne będące własnością powodów, to z tej oczywistej przyczyny wytoczone przez nich powództwa przeciwegzekucyjne o zwolnienie od egzekucji pozostawały niezasadne.

Dodać jedynie należy, że trafny jest i ten kierunek apelacji, który eksponuje po pierwsze prawidłową drogę dochodzenia przez powodów od pozwanej spełnienia należnych im zgodnie z treścią łączących ich umów „zlecenia” świadczeń pieniężnych, po drugie - znaczenia tego wszystkiego także z punktu widzenia zasad kolejności zaspokajania wierzycieli w postępowaniu egzekucyjnym (art. 1025 kpc).

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 kpc orzekł jak w pkt. 1 sentencji.

Przystępując do uzasadnienia rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, w pierwszej kolejności wyjaśnić należy, że skoro po stronie powodowej niewątpliwie zachodziło współuczestnictwo formalne (w rozumieniu art. 72 § 1 pkt. 2 kpc), to wartość przedmiotu zaskarżenia nie mogła być pochodną sumy wartości przedmiotów sporu wszystkich powództw – w uwzględnionych przez Sąd Rejonowy częściach (jak nieprawidłowo przyjął to skarżący). Skoro wyrok został zaskarżony w części uwzględniającej rozstrzygnięcia na rzecz wszystkich pięciorga powodów (współuczestników formalnych), to wartości każdego z uwzględnionych powództw determinowały także wartości przedmiotów zaskarżenia – oddzielnie dla każdego z tych rozstrzygnięć. To wszystko nie pozostawało bez znaczenia dla prawidłowego zidentyfikowania obowiązku skarżącego w zakresie uiszczenia opłaty sądowej od apelacji. Ta ostatnia wprawdzie technicznie stanowiła jedno pismo, ale skoro przedmiotem sprawy były żądania oparte na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej, to oznaczało wielość tak pojmowanych apelacji i w tym sensie wielość pism (art. 4 u.k.s.c.). Stąd należną od skarżącego opłatę sądową od apelacji nie stanowiła opłata naliczona od kwoty 71 140 zł (czyli zsumowanych przez skarżącego wartości przedmiotów zaskarżenia), a opłaty sądowe naliczone od poszczególnych wartości przedmiotów zaskarżenia. Biorąc pod uwagę obecne zróżnicowanie stawek opłat, w poszczególnych „progach” wartości przedmiotu sporu, czy zaskarżenia, wskazać należy, że o ile opłata naliczona od w.p.z. w kwocie 71 140 zł – wyniosłaby 3557 zł, to suma opłat naliczonych już od poszczególnych w.p.z. wyniosłaby łącznie 3777zł. Skoro na poczet opłaty sądowej od apelacji skarżący uiścił 3577 zł, to brakująca opłata od apelacji stanowiła kwotę 220 zł.

Rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy dokonał na podstawie art. 98 § 1 kpc, przy uwzględnieniu art. 105 § 1 zd. 2 kpc. Wyrazem tego różnego udziału w postępowaniu apelacyjnym współuczestników formalnych były właśnie różne wartości przedmiotów sporu. To one determinowały wyliczenie udziału każdego z nich w tej części kosztów postępowania apelacyjnego, które wyczerpała opłata sądowa od apelacji. Przy czym najpierw Sąd Okręgowy ustalił właściwe proporcje w oparciu o założenie właściwie zidentyfikowanych opłat, tj. od każdej w.p.z., a następnie tak uzyskane wartości procentowe odniósł do kwoty faktycznie uiszczonej przez skarżącego na poczet opłaty sądowej od apelacji. W przypadku pozostałej części kosztów postępowania apelacyjnego, tj. obejmujących koszt zastępstwa procesowego – 2700 zł (§ 2 pkt. 6, § 10 ust. 1 pkt. 1 Rozp. Min. Spr. z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat (…) Dz.U.1800 z p.zm.), proporcje te były już bezpośrednią pochodną tych wynikających z samych wartości przedmiotów zaskarżenia. Z tych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt. 3 sentencji.

Rozstrzygnięcie w pkt. 4 sentencji znajduje uzasadnienie w art. 113 ust. 4 u.k.s.c.

(...)

(...)

(...)

(...)