Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 946/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lipca 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marta Sawińska

Protokolant: Danuta Stachowiak

po rozpoznaniu w dniu 13 lipca 2021 r. w. P. na posiedzeniu niejawnym

sprawy (...) im. K. M. (1) w P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

przy udziale ubezpieczonej T. K. i zainteresowanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w P.

o wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 23 kwietnia 2019 r. sygn. akt VII U 827/18

1.  o d d a l a apelację;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. na rzecz (...) w P. kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Marta Sawińska

UZASADNIENIE

Decyzją z 09.04.2018r., nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., na podstawie art. 83 ust.1 pkt. 3 w związku art. 4 pkt 2 lit. a, art. 8 ust. 2a, art. 18 ust 1a, art. 20 ust.1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2017.1778 ze zm.), art. 81 ust. 1,5 i 6 ustawy z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2017.1938 ze zm.) stwierdził, że podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i ubezpieczenie zdrowotne T. K. z tytułu pozostawania w stosunku pracy u płatnika składek – (...) im. K. M. (1) z siedzibą w P. w związku z uzyskaniem przychodu z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. wynosi:

Okres

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne

(...)

5 657,00 zł

5 657,00 zł

4 881,43 zł

(...)

14 771,00 zł

14 771,00 zł

12 745,90 zł

(...)

9 373,21zł

20 556,00zł

18 996,96 zł

(...)

0,00 zł

11 467,25 zł

11  186,30 zł

Odwołanie od decyzji wywiódł płatnik składek - (...) Medyczny im. K. M. (1) w P.. Odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uznanie, iż ubezpieczona w zakresie przychodów z umów zlecenia, zawartych z Centrum, nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu, zdrowotnemu oraz obowiązkowi odprowadzenia składek na Fundusz Pracy, ewentualnie o uchylenie decyzji oraz zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz płatnika według norm przepisanych.

Postanowieniem z 05.11.2018 r. Sąd Okręgowy zawiadomił o toczącym się postępowaniu (...) sp. z o.o. w P., które pismem procesowym z 20.11.2018 r., przystąpiło do sprawy. Podczas rozprawy w dniu 09.04.2019 r. pełnomocnik zainteresowanego wniósł o zasądzenie kosztów według norm przepisanych od organu rentowego. Ubezpieczona nie zajęła stanowiska w sprawie.

Wyrokiem z 23.04.2019 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu (sygn. VII U 827/18) w pkt 1 zmienił zaskarżoną decyzję nr (...) i stwierdził, że podstawą wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i ubezpieczenie zdrowotne T. K. z tytułu pozostawania w stosunku pracy u płatnika składek (...) im. K. M. (1) w P. stanowią kwoty zadeklarowane przez płatnika składek, w pkt 2 lit. a) zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. na rzecz odwołującego (...) im. K. M. (1) w P. 90 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz w pkt 2 lit. b) zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. na rzecz zainteresowanego (...) Sp. z o.o. 90 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

(...) Medyczny im. K. M. (1) w P. jest publiczną szkołą wyższą, działającą między innymi w oparciu o przepisy ustawy z 27.07.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U.2017.2217), ustawy z 15.04.2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U.2016.1638), Statutu stanowiącego załącznik do uchwały Senatu nr 29/2017 z 22.03.2017 r. oraz regulacji ustalonych przez właściwe organy (...).

Podstawowym zadaniem (...) jest kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej. (...) prowadzi także badania naukowe i prace rozwojowe. Podstawową jednostką organizacyjną (...) jest wydział. Wydział powołany jest do prowadzenia działalności dydaktyczno-wychowawczej, naukowej i kształcenia kadr naukowych. W ramach wydziału mogą być tworzone oddziały, katedry, kliniki, zakłady. Realizacja zadań dydaktyczno-badawczych odbywa się m.in. poprzez udzielanie świadczeń zdrowotnych przez podmioty lecznicze powiązane z płatnikiem. (...) nie jest uprawniony do samodzielnego prowadzenia działalności leczniczej.

(...) zatrudnia zarówno nauczycieli akademickich, jak i innych pracowników.

Nauczyciele akademiccy zatrudnieni przez (...) Medyczny uczestniczą w sprawowaniu opieki zdrowotnej poprzez wykonywanie zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w jednostkach organizacyjnych niezbędnych do prowadzenia działalności dydaktycznej i badawczej udostępnionych tym uczelniom na zasadach określonych w przepisach o działalności leczniczej. Wykonywanie obowiązków dydaktycznych należy zatem do obowiązków pracowniczych i polega na spełnieniu pensum dydaktycznego, w ramach którego zgodnie z obowiązującymi planami i programami studiów prowadzone są zajęcia kliniczne (z udziałem pacjentów), przedkliniczne (bez udziału pacjentów), seminaria, wykłady.

Na mocy aktu notarialnego z 13.12.2013 r. (...) Medyczny im. K. M. w P. zawiązał spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...). Siedziba Centrum znajduje się w P. przy ul. (...). Wszystkie udziały w kapitale zakładowym spółki zostały objęte przez (...). Właścicielem nieruchomości, w której działa Centrum jest (...).

Celem, dla którego zostało powołane Centrum było prowadzenie działalności leczniczej, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych oraz realizacji zadań dydaktycznych i naukowo – badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia.

Centrum jest podmiotem leczniczym, będącym przedsiębiorcą prowadzonym w formie spółki prawa handlowego. Działalność lecznicza prowadzona przez Centrum polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w postaci ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, leczenia stomatologicznego, wysokospecjalistycznych świadczeń zdrowotnych, rehabilitacji leczniczej. Ponadto Centrum w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia realizuje zadania dydaktyczne i naukowo – badawcze.

Z utworzoną spółką (...) w P. zawarł w 16.12.2014 r. umowę współpracy nr (...) w zakresie udostępniania jednostek/komórek organizacyjnych, niezbędnych do prowadzenia kształcenia w zawodach medycznych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia.

Zgodnie z § 1 ust. 1 umowy współpracy z dniem jej podpisania jednostki/komórki organizacyjne Centrum miały zostać udostępnione Uczelni w celu realizacji zadań polegających na kształceni w zawodach medycznych oraz zadań badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia.

W celu realizacji zadań, o których mowa w § 1 ust. 1 umowy Centrum zobowiązało się do udostepnienia Uczelni majątku, stanowiącego wyposażenie jednostek/komórek organizacyjnych Centrum, na bazie których funkcjonują jednostki organizacyjne Uczelni, niezwłocznie po wniesieniu go w aporcie do Centrum. Udostępnienie składników majątku, o którym mowa w ust. 1, miało nastąpić odpłatnie w ramach wynagrodzenia, o którym mowa w § 10 ust. 1 umowy (§ 2 ust. 1 i 2 umowy).

W celu wykonywania zadań, o których mowa w umowie, Uczelnia udostępniła Centrum do współużywania składniki swego majątku ruchomego, stanowiące majątek jednostek organizacyjnych Uczelni działających w Centrum, niezbędne do realizacji celów określonych w umowie (§ 3 ust. 1 umowy).

Do wykonywania zadań, o których mowa w § 1 ust. 1 umowy (...) zatrudnia w jednostkach organizacyjnych działających na bazie jednostek Centrum, nauczycieli akademickich oraz pracowników, nie posiadających takiego statusu (§ 5 ust. 1 umowy).

Warunkiem udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom Centrum przez osoby zatrudnione przez Uczelnię, jest uregulowani, co najmniej 14 dni przed rozpoczęciem pracy dydaktycznej przez pracowników Uczelni, także statusu tych osób jako współpracowników Centrum (§ 5 ust. 7 zd. 1 umowy).

Uczelnia prowadzi w jednostkach organizacyjnych Centrum zadania dydaktyczne, wynikające z planu i programu studiów Wydziału Lekarskiego (§ 7 pkt. 1 umowy).

Udostępnienie Uczelni jednostek/komórek organizacyjnych Centrum na realizację zadań polegających na kształceniu w zawodach, w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia następuje za miesięcznym wynagrodzeniem ryczałtowym (§ 10 ust. 1 umowy).

Pomimo, że udzielanie świadczeń zdrowotnych odbywa się na podstawie odrębnej umowy zawartej z Centrum, nie jest możliwe oddzielenie zadań dydaktycznych w zawodach medycznych od udzielania świadczeń zdrowotnych. Bezpośrednim źródłem praw i obowiązków związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych jest umowa zawierana z Centrum, przy czym to na Uniwersytecie ciąży obowiązek zagwarantowania nauczycielowi akademickiemu wykonywania tych zadań przez umożliwienie nawiązania stosunku prawnego z Centrum.

Udzielanie świadczeń zdrowotnych przez nauczycieli akademickich odbywa się na podstawie umów zlecenia zawieranych z Centrum Stomatologii i (...) zarówno w ramach zajęć dydaktycznych (w ramach NFZ i komercji dydaktycznej), jak też poza zajęciami dydaktycznymi (w ramach kontraktów z NFZ i usług komercyjnych świadczonych na tzw. dyżurach).

Wynagrodzenie lekarza z tytułu umowy zlecenia jest obliczane na podstawie rachunków do umów zlecenia, wskazujących wykonane świadczenia.

T. K. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę na stanowisku adiunkta – pracownik naukowo-dydaktyczny w Uniwersytecie Medycznym w P. w okresie od 08.02.2016 r. do 30.09.2017 r. na podstawie umowy o pracę z 08.02.2016 r. W pkt. 5 lit b) ww. umowy o pracę, wskazano, że pracownik zobowiązany jest do zawarcia umowy cywilnoprawnej w przedmiocie wykonywania działalności leczniczej w zakresie stomatologii z (...) sp. z o.o. w P. i utrzymania statusu ważności tej umowy w okresie zatrudnienia w Uczelni.

Zgodnie z zakresem czynności pracownika T. K. została zobowiązana m.in. do kształcenia studentów, prowadzenia badań naukowych, uczestniczenia w sprawowaniu opieki zdrowotnej poprzez wykonywanie zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.

T. K. świadczyła pracę w Klinice Stomatologii (...) przy ul. (...) w P. na Wydziale Lekarskim (...) w P..

W dniu 31.12.2015 r. T. K. zawarła umowę zlecenia z (...) sp. z o.o. w P. na okres od 01.12.2015 r. do 30.09.2017 r. Umowa zlecenia została zawarta w oparciu o art. 92 pkt. 1 ustawy z 15.04.2011 r. o działalności leczniczej w zw. z art. 112 ustawy z 27.07.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. Zgodnie z treścią umowy podstawowym celem związanym z jej zawarciem było zapewnienie realizacji zadań dydaktycznych i badawczych, w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia w (...) sp. z o.o., jako podmiocie leczniczym utworzonym przez (...) Medyczny im. K. M. w P..

Przedmiotem umowy było udzielanie przez ubezpieczona świadczeń zdrowotnych w rodzaju leczenie stomatologiczne na rzecz pacjentów zgłaszających się do centrum, w tym w powiazaniu z realizacją zadań dydaktycznych i naukowo-badawczych w Poradni Stomatologii (...).

Udzielanie świadczeń zdrowotnych następowało:

1)  w powiazaniu z realizacją zadań dydaktycznych i naukowo-badawczych,

2)  samodzielnie na rzecz pacjentów Centrum pokrywających koszty usługi zgodnie z obowiązującym cennikiem,

3)  w ramach umowy zawartej przez publicznego płatnika z Centrum na zasadach określonych w harmonogramie przez Kierownika Poradni.

Wynagrodzenie ubezpieczonej z tytułu wykonywania umowy zlecenia uzależnione było wartości usług jednostkowych zrealizowanych w danym okresie rozliczeniowym przez lekarza.

Umowy zlecenia zawierane przez płatnika z Centrum w części dotyczącej dydaktyki służyły realizacji obowiązków wynikających ze sprawowania przez ubezpieczonego stanowiska nauczyciela akademickiego.

T. K. z tytułu umów zlecenia, zawartych z Centrum, otrzymała za wykonanie dydaktyki wynagrodzenie brutto, wynikające z rachunków do umów zlecenia:

- w lutym 2016 r. – 1,00 zł (rachunek z 19.01.2016 r.)

- w czerwcu 2016 r. – 15,00 zł (rachunek z 18.05.2016 r.)

- w grudniu 2016 r. – 31,25 zł (rachunek z 21.11.2016 r.)

Centrum, z tytułu umów zlecenia, zgłosiło T. K. do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z uwagi na pozostawanie ubezpieczonej w stosunku pracy z Uniwersytetem.

Płatnik składek (...) Medyczny w P. naliczył składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne T. K. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, od następujących podstaw wymiaru składek:

Okres

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne

(...)

5 656,00 zł

5 656,00 zł

4 880,56 zł

(...)

14 756,00 zł

14 756,00 zł

12 732,95 zł

(...)

9 389,21zł

20 556,00zł

18 995,15 zł

(...)

0,00 zł

11 436,00 zł

11  155,82 zł

Decyzją z 09.04.2018 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne T. K. z tytułu wykonywania umowy zlecenia u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w P. wynosi:

Okres

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne

(...)

257,70 zł

(...)

930,90 zł

(...)

1  313,02 zł

Od powyższej decyzji odwołał się do Sądu Okręgowego płatnik składek (...) Sp. z o.o. w P.. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. VII U 828/18. Postanowieniem z 27.08.2018 r. Sąd Okręgowy zawiesił postępowanie w sprawie VII U 828/18.

Płatnik składek (...) Medyczny w P. nie uwzględnił w podstawie wymiaru składek przychodów ubezpieczonej z tytułu wykonywania umów zlecenia zawartych z (...) sp. z o.o. w P..

Pozwany organ rentowy przeprowadził kontrolę płatników składek – (...) w P. oraz (...) Sp. z o.o., następstwem których było wydanie zaskarżonej decyzji. W decyzji organ rentowy określił podstawy wymiaru składek w odniesieniu do (...) w P. sumując wykazany przez niego w poszczególnych miesiącach przychód ze stosunku pracy z przychodem uzyskanym z tytułu dydaktyki w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) sp. z o.o.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd I instancji wydał zaskarżony wyrok, w którym w pkt 1 zmienił zaskarżoną decyzję nr (...) i stwierdził, że podstawą wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i ubezpieczenie zdrowotne T. K. z tytułu pozostawania w stosunku pracy u płatnika składek (...) im. K. M. (1) w P. stanowią kwoty zadeklarowane przez płatnika składek, w pkt 2 lit. a) zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. na rzecz odwołującego (...) im. K. M. (1) w P. 90 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz w pkt 2 lit. b) zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. na rzecz zainteresowanego (...) Sp. z o.o. 90 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Na wstępie Sąd Okręgowy wskazał, że przedmiot sporu w niniejszej sprawie sprowadzał się do tego, czy organ rentowy zasadnie ustalił wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne T. K. u płatnika (...) Medyczny w P., wliczając do podstawy wymiaru składek należnych od wynagrodzenia ze stosunku pracy - kwoty wypłacone za dydaktykę z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) sp. z o.o. z siedzibą w P., które w ocenie organu rentowego były wykonywane na rzecz pracodawcy zainteresowanej, tj. (...) im. K. M. (1) z siedzibą w P..

Następnie Sąd Okręgowy przytoczył treść przepisów prawa mających w sprawie zastosowanie, tj. art. 8 ust. 1 i 2a ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych zawierający definicję tzw. rozszerzonego pracodawcy oraz art. 18 ust. 1 i 1a i 20 ust. 1 ustawy regulujący sposób ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a ustawy. Ponadto przywołał najważniejsze tezy ugruntowanego już orzecznictwa sądowego, zgodnie z którym decydującą przesłanką o uznaniu za pracownika osoby świadczącej w ramach umowy zlecenia pracę na rzecz swojego pracodawcy jest to, że w ramach takiej umowy wykonuje faktycznie pracę dla swojego pracodawcy - uzyskuje on rezultaty jej pracy.

Jednakże, w uznaniu Sądu I instancji, dokonując wykładni przepisu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należało w specyficznych okolicznościach niniejszej sprawy wykroczyć poza reguły wykładni językowej oraz uwzględnić regulacje prawne dotyczące płatnika, które nakazywały mu podjąć współpracę z lekarzami, będącymi nauczycielami akademickimi z Centrum w przyjętej przez odwołującego formie.

Zgodnie z przepisem art. 13 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy z 27.07.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania zaskarżonej decyzji, podstawowym zadaniem uczelni jest kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej, przy czym zadaniem uczelni medycznej lub podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni, działającej w dziedzinie nauk medycznych, może być także uczestniczenie w sprawowaniu opieki medycznej w zakresie i formach określonych w przepisach o działalności leczniczej.

Stosownie z kolei do treści art. 112 ust. 1 i 2 ustawy z 27.07.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, nauczyciele akademiccy zatrudnieni w uczelni medycznej lub innej uczelni prowadzącej działalność w dziedzinie nauk medycznych, uczestniczyli w sprawowaniu opieki zdrowotnej poprzez wykonywanie zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w jednostkach organizacyjnych niezbędnych do prowadzenia działalności dydaktycznej i badawczej, udostępnionych tym uczelniom na zasadach określonych w przepisach o działalności leczniczej. W udzielaniu tych świadczeń, nauczyciele akademiccy uczestniczyli na podstawie odrębnej umowy, zawartej z podmiotem prowadzącym działalność leczniczą, udostępniającym jednostkę.

Zgodnie z art. 3 ust. 1, 2, 3 ustawy z 15.04.2011 r. o działalności leczniczej w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania zaskarżonej decyzji, działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, nadto może polegać na promocji zdrowia lub realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, w tym wdrażaniem nowych technologii medycznych oraz metod leczenia. Podmiot wykonujący działalność leczniczą uczestniczy lub może uczestniczyć w przygotowywaniu osób do wykonywania zawodu medycznego i kształceniu osób wykonujących zawód medyczny na zasadach określonych w odrębnych przepisach regulujących kształcenie tych osób.

W myśl przepisu art. 89 ust. 1 i 2 ustawy o działalności leczniczej, podmiot leczniczy utworzony lub prowadzony przez uczelnię medyczną, wykonuje działalność leczniczą oraz jest obowiązany do realizacji zadań polegających na kształceniu przed- i podyplomowym w zawodach medycznych, w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia. Podmiot leczniczy jest obowiązany do udostępnienia uczelni medycznej jednostek organizacyjnych niezbędnych do prowadzenia kształcenia przed- i podyplomowego w zawodach medycznych.

Z kolei przepis art. 92 ustawy o działalności leczniczej wprost stanowi, że nauczyciele akademiccy uczelni medycznych oraz doktoranci w uczelniach medycznych lub federacjach podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki prowadzących działalność naukową w zakresie nauk medycznych są zatrudnieni w podmiocie leczniczym, o którym mowa w art. 89 ust. 1, albo w jednostce organizacyjnej, o której mowa w art. 89 ust. 2 i 3:

1) w systemie zadaniowym czasu pracy na podstawie umowy o pracę określającej zadania dydaktyczne, badawcze i udzielanie świadczeń zdrowotnych, w tym świadczeń wysokospecjalistycznych;

2) na podstawie umowy cywilnoprawnej określającej w szczególności zadania dydaktyczne, badawcze i udzielanie świadczeń zdrowotnych, w tym świadczeń wysokospecjalistycznych.

Z treści powyżej przytoczonych przepisów oraz okoliczności przedstawionych w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia jednoznacznie wynika, w uznaniu Sądu I instancji, że wykonywanie obowiązków dydaktycznych należy do obowiązków pracowniczych nauczycieli akademickich, które w przypadku nauczania na kierunkach medycznych polegają także na zajęciach klinicznych z pacjentami, jak i to, że uczelnia medyczna nie może samodzielnie prowadzić działalności leczniczej i w tym celu tworzy podmiot, będący przedsiębiorcą, który taką działalność będzie prowadził, wykonując przy tym zadania dydaktyczne.

Z poglądów orzecznictwa oraz jednoznacznej treści cytowanych powyżej przepisów Sąd I instancji wyprowadził wniosek, że zachowanie płatnika polegające na utworzeniu Centrum i zobowiązaniu zatrudnianych przez (...) nauczycieli akademickich, będących lekarzami (w tym ubezpieczoną) do zawierania z Centrum umów zlecenia stanowiło realizację obowiązujących przepisów prawa. W tej sytuacji płatnikowi nie można zarzucać, że zawarcie spornych umów zlecenia było na gruncie ubezpieczeń społecznych nieprawidłowe, a do tego w istocie sprowadzałoby się zaaprobowanie stanowiska pozwanego organu rentowego. Postępowanie płatnika nie miało też na celu uchylania się przed obowiązkiem opłacania należnych składek, czy naruszania w inny sposób interesów swoich pracowników.

Wykładnia funkcjonalna przepisu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych skłoniła zatem Sąd Okręgowy do przyjęcia, że w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy przepis ten nie znajdzie zastosowania. Nie wydaje się, aby intencją ustawodawcy przy wprowadzaniu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych było wyeliminowanie z porządku prawnego innych obowiązujących przepisów, w tym obowiązującego wówczas art. 100 ustawy z 12.09.1990r. o szkolnictwie wyższym (odpowiadającemu treścią art. 112 ustawy z 27.07.2005r. Prawo o szkolnictwie wyższym). Uwzględnienie w okolicznościach niniejszej sprawy regulacji, o której mowa w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej nie dałoby się też pogodzić z treścią normy prawnej, o której mowa w przepisie art. 92 ustawy o działalności leczniczej.

Sąd Okręgowy zwrócił też uwagę na skutki, jakie wywołałoby przyjęcie, że przychody z tytułu wykonywania umowy zlecenia zawartej z Centrum należało wliczyć do podstawy wymiaru składek z tytułu pozostawania przez ubezpieczoną w stosunku pracy z Uniwersytetem. Umowy zlecenia dotyczyły czynności związanych z działalnością leczniczą, której (...) samodzielnie wykonywać nie może. Działalność taką (...) prowadzi właśnie poprzez podmioty takie jak Uniwersyteckie Centrum Stomatologii i (...) (specjalnie w tym celu utworzone). Zaakceptowanie stanowiska ZUS wywołałoby niedopuszczalną sytuację, w której ubezpieczona uznana za pracownika (...) wykonywałaby czynności, których płatnikowi samodzielnie wykonywać nie wolno.

W konsekwencji Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że w okolicznościach niniejszej sprawy przepis art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie znajdzie zastosowania z uwagi na treść art. 92 pkt. 1 ustawy z 15.04.2011r. o działalności leczniczej i art. 112 ustawy z 27.07.2005r. Prawo o szkolnictwie wyższym.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art. 477 14 § 2 k.p.c. i stwierdził, że podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i ubezpieczenie zdrowotne T. K. z tytułu pozostawania w stosunku pracy u płatnika składek – (...) im. K. M. (1) z siedzibą w P. stanowi kwota zadeklarowana przez pracodawcę.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł w pkt. 2 lit a i b na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i na podstawie § 2 pkt 2 w zw. z § 15 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, zasądzając od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w. P. na rzecz odwołującego (...) im. K. M. (1) w P. oraz zainteresowanego (...) sp. z o.o. po 90 zł.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. przepisu art. 8 ust. 2a w związku z art. 18 ust. 1a ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez przyjęcie, że podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i ubezpieczenie zdrowotne T. K. z tytułu pozostawania w stosunku pracy u płatnika składek – (...) im. K. M. (1) z siedzibą w P. w związku z uzyskaniem przychodu z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) sp. z o.o. z siedzibą w P., nie stanowią kwoty wskazane w decyzji,

2.  naruszenie przepisów postepowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez przyjęcie, iż w sprawie nie zachodzą okoliczności uzasadniające zastosowanie przepisu art. 8 ust. 2a w związku z art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wskazując na powyższe zarzuty organ rentowy wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do Sądu Okręgowego celem ponownego rozpoznania,

2.  zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację odwołujący (...) Medyczny im. K. M. (1) w P. wniósł o oddalenie apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zasądzenie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz odwołującego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Wniesioną przez organ rentowy apelację uznać należy za bezzasadną.

Na wstępie Sąd Apelacyjny wskazuje, że jakkolwiek środek zaskarżenia złożono przed 07.11.2019 r., to stosownie do treści art. 15zzs 3 ustawy z 02.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jednolity, Dz.U.z 2020r., poz.1842) uznając, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, Sąd Apelacyjny skierował sprawę na posiedzenie niejawne, a żadna ze stron nie złożyła wniosku o rozpoznanie sprawy na rozprawie, co skutkowało wydaniem wyroku na posiedzeniu niejawnym.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób staranny, nieuchybiający zasadzie swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. Zgromadzone w niniejszej sprawie dowody Sąd I instancji oceniał wszechstronnie, tj. wiarygodność i moc poszczególnych dowodów oceniona została w odniesieniu do całokształtu pozostałych dowodów. Sąd I instancji dokonał ustalenia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w sprawie i Sąd Apelacyjny podstawę faktyczną wyroku w pełni podziela. Sąd Apelacyjny zaaprobował również ustalenia i ocenę prawną Sądu Okręgowego.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było rozstrzygnięcie, czy organ rentowy zasadnie ustalił wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne T. K. u płatnika (...) im. K. M. w P., wliczając do podstawy wymiaru składek należnych od wynagrodzenia ze stosunku pracy - kwoty wypłacone za dydaktykę z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) sp. z o.o. z siedzibą w P., które w ocenie organu rentowego były wykonywane na rzecz pracodawcy zainteresowanej, tj. (...) im. K. M. (1) z siedzibą w P..

Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że stan faktyczny w niniejszej sprawie pomiędzy stronami nie był sporny, natomiast ocenić należało, czy w tak ustalonym stanie faktycznym znajdzie zastosowanie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, za pracownika w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Natomiast stosownie do treści art. 18 ust. 1 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1-3 stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12. Z kolei zgodnie z art. 18 ust. 1a powołanej ustawy w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło.

Sąd Apelacyjny wskazuje, że przepis art. 8 ust. 2a ustawy systemowej dodany od 30.12.1999 r. ustawą z 23.12.1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw odnosi się do równoczesnego zobowiązania się pracownika wobec jednego pracodawcy do świadczenia pracy na podstawie stosunku pracy oraz pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej, zawartej z innym podmiotem. Na taki wypadek przewidziano w prawie ubezpieczeń społecznych konstrukcję „uznania za pracownika”. Stwierdzenie, że pracownik, który zawarł z innym podmiotem umowę cywilnoprawną wykonuje w ramach takiej umowy w rzeczywistości pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy oznacza, że – bez względu na charakter lub rodzaj tej dodatkowej umowy – podlega z jej tytułu ubezpieczeniu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przypomnieć należy jednocześnie, iż norma wynikająca z art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wykreowała nie tylko szerokie pojęcie "pracownika", ale także szeroką definicję pracowniczego tytułu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, łącząc obowiązek podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom, jako pracownika, z jego aktywnością w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej przez niego z pracodawcą lub z osobą trzecią, ale wykonywaną na rzecz pracodawcy. Zastosowany w treści tego przepisu zwrot: "wykonuje pracę na rzecz pracodawcy" oznacza, iż praca ta świadczona jest w przebiegu realizacji stosunku prawnego łączącego owego pracodawcę ze zleceniodawcą tych pracowników. Jak wyjaśnił przy tym Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 07.02.2017 r. (II UK 693/15) celem wprowadzenia art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych było po pierwsze - ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów oraz po drugie - ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (tak uchwała Sądu Najwyższego z 02.09.2009 r. II UZP 6/09, OSNP 2010 nr 3-4, poz. 46 oraz wyroki: z 14.01.2010 r. I UK 252/09, Lex nr 577824; z 02.02.2010 r. I UK 259/09, Lex nr 585727 oraz z 18.10.2011 r. III UK 22/11, OSNP 2012 nr 21-22, poz. 266).

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że odwołujący (...) Medyczny im. K. M. (1) w P. jest publiczną szkołą wyższą, działającą w spornym okresie między innymi w oparciu o przepisy ustawy z 27.07.2005 r – Prawo o szkolnictwie wyższym. Podstawowym zadaniem (...) jest kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej. W dniu 13.12.2013 r. (...) Medyczny im. K. M. w P. zawiązał spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...). Centrum jest podmiotem leczniczym, będącym przedsiębiorcą prowadzonym w formie spółki prawa handlowego. Działalność lecznicza prowadzona przez Centrum polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w postaci ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, leczenia stomatologicznego, wysokospecjalistycznych świadczeń zdrowotnych, rehabilitacji leczniczej. Ponadto Centrum w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia realizuje zadania dydaktyczne i naukowo – badawcze. Z utworzoną Spółką (...) zawarł 16.12.2014 r. umowę współpracy nr (...) w zakresie udostępniania jednostek/komórek organizacyjnych, niezbędnych do prowadzenia kształcenia w zawodach medycznych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia. Warunkiem udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom Centrum przez osoby zatrudnione przez Uczelnię, jest uregulowanie, co najmniej 14 dni przed rozpoczęciem pracy dydaktycznej przez pracowników Uczelni, także statusu tych osób jako współpracowników Centrum (§ 5 ust. 7 zd. 1 umowy). W ramach zawartej umowy o pracę T. K. - zgodnie z zakresem czynności pracownika - została zobowiązana m.in. do kształcenia studentów, prowadzenia badań naukowych, uczestniczenia w sprawowaniu opieki zdrowotnej poprzez wykonywanie zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. T. K. świadczyła pracę w Klinice Stomatologii (...) przy ul. (...) w P. na Wydziale Lekarskim (...) w P.. W dniu 31.12.2015 r. T. K. zawarła umowę zlecenia z (...) sp. z o.o. w P. na okres od 01.12.2015 r. do 30.09.2017 r. Umowa zlecenia została zawarta w oparciu o art. 92 pkt. 1 ustawy z 15.04.2011 r. o działalności leczniczej w z. z art. 112 ustawy z 27.07.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. Zgodnie z treścią umowy podstawowym celem związanym z jej zawarciem było zapewnienie realizacji zadań dydaktycznych i badawczych, w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia w (...) sp. z o.o., jako podmiocie leczniczym utworzonym przez (...) Medyczny im. K. M. w P.. Przedmiotem umowy było udzielanie przez ubezpieczoną świadczeń zdrowotnych w rodzaju leczenie stomatologiczne na rzecz pacjentów zgłaszających się do centrum, w tym w powiazaniu z realizacją zadań dydaktycznych i naukowo-badawczych w Poradni Stomatologii (...).

W tym miejscu zwróci uwagę należy, że zgodnie z przepisem art. 13 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z 27.07.2005 r., podstawowym zadaniem uczelni jest kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej, przy czym zadaniem uczelni medycznej lub podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni, działającej w dziedzinie nauk medycznych, może być także uczestniczenie w sprawowaniu opieki medycznej w zakresie i formach określonych w przepisach o działalności leczniczej. Stosownie do treści art. 112 ust. 1 i 2 cyt. ustawy, nauczyciele akademiccy zatrudnieni w uczelni medycznej lub innej uczelni prowadzącej działalność w dziedzinie nauk medycznych, uczestniczyli w sprawowaniu opieki zdrowotnej poprzez wykonywanie zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w jednostkach organizacyjnych niezbędnych do prowadzenia działalności dydaktycznej i badawczej, udostępnionych tym uczelniom na zasadach określonych w przepisach o działalności leczniczej.

Z kolei zgodnie z art. 3 ust. 1, 2, 3 ustawy o działalności leczniczej z 15.04.2011 r. działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, nadto może polegać na promocji zdrowia lub realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, w tym wdrażaniem nowych technologii medycznych oraz metod leczenia. Podmiot wykonujący działalność leczniczą uczestniczy lub może uczestniczyć w przygotowywaniu osób do wykonywania zawodu medycznego i kształceniu osób wykonujących zawód medyczny na zasadach określonych w odrębnych przepisach regulujących kształcenie tych osób. W myśl przepisu art. 89 ust. 1 i 2 ustawy o działalności leczniczej, podmiot leczniczy utworzony lub prowadzony przez uczelnię medyczną, wykonuje działalność leczniczą oraz jest obowiązany do realizacji zadań polegających na kształceniu przed- i podyplomowym w zawodach medycznych, w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia. Podmiot leczniczy jest obowiązany do udostępnienia uczelni medycznej jednostek organizacyjnych niezbędnych do prowadzenia kształcenia przed- i podyplomowego w zawodach medycznych.

Natomiast przepis art. 92 ustawy o działalności leczniczej wprost stanowi, że nauczyciele akademiccy uczelni medycznych oraz doktoranci w uczelniach medycznych lub federacjach podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki prowadzących działalność naukową w zakresie nauk medycznych są zatrudnieni w podmiocie leczniczym, o którym mowa w art. 89 ust. 1, albo w jednostce organizacyjnej, o której mowa w art. 89 ust. 2 i 3:

1) w systemie zadaniowym czasu pracy na podstawie umowy o pracę określającej zadania dydaktyczne, badawcze i udzielanie świadczeń zdrowotnych, w tym świadczeń wysokospecjalistycznych;

2) na podstawie umowy cywilnoprawnej określającej w szczególności zadania dydaktyczne, badawcze i udzielanie świadczeń zdrowotnych, w tym świadczeń wysokospecjalistycznych.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, zarzuty zawarte w apelacji oraz ich uzasadnienie stanowi jedynie bezzasadną polemikę organu rentowego z prawidłowymi ustaleniami Sądu Okręgowego.

Zgodzić się należy z Sądem I instancji oraz odwołującym, że w analizowanej sprawie ubezpieczona T. K. nie mogła w ramach umowy o pracę zawartej z odwołującym Uniwersytetem Medycznym im. K. M. (1) udzielać świadczeń zdrowotnych. Zabraniały jej tego powszechnie obowiązujące przepisy prawa (o których było mowa wyżej).

Sąd Odwoławczy zwraca uwagę na to, że zachowanie (...) polegające na zobowiązaniu zatrudnionych przez (...) nauczycieli akademickich, będących jednocześnie lekarzami do zawierania z Centrum umów zlecenia stanowiło tym samym realizację obowiązujących przepisów prawa. Powyższe oznacza, że postępowanie płatnika składek nie miało na celu uchylanie się przed obowiązkiem opłacania należnych składek, czy też naruszenia interesów swoich pracowników.

Podkreślić raz jeszcze wypada, że wykonywanie obowiązków dydaktycznych należy do obowiązków pracowniczych nauczycieli akademickim, które w przypadku nauczania na kierunkach medycznych polegają także na zajęciach klinicznych z pacjentami, jak i to, że uczelnia medyczna nie może samodzielnie prowadzić działalności leczniczej. Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że umowy zlecenia (ubezpieczonej z Centrum Stomatologii) dotyczyły czynności związanych z działalnością leczniczą, której (...) samodzielnie wykonywać nie może. Działalność taką (...) prowadzi właśnie poprzez podmioty takie, jak Uniwersyteckie Centrum Stomatologii i (...) (specjalnie w tym celu utworzone). Z kolei zaakceptowanie stanowiska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaprezentowane w zaskarżonej decyzji wywołałoby niedopuszczalną sytuację, w której ubezpieczony uznany za pracownika (...) wykonywałby czynności, których płatnikowi samodzielnie wykonywać nie wolno.

Za bezzasadny uznać należało zatem zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. przepisu art. 8 ust. 2a w związku z art. 18 ust. 1a ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Sąd Apelacyjny podkreśla, że Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku zwrócił uwagę, że w okolicznościach niniejszej sprawy, mając na uwadze jedynie literalną wykładnię przepisu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, można by dojść do wniosku, że skoro czynności, które były wykonywane w ramach umów zlecenia były niezbędne dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania pracodawcy, to decyzja organu rentowego będzie prawidłowa. Stanowisko to, w ocenie Sądu I instancji jak i Sądu II instancji, nie jest jednak trafne. Dokonując wykładni przepisu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należało, w specyficznych okolicznościach niniejszej sprawy, wykroczyć poza reguły wykładni językowej oraz uwzględnić regulacje prawne dotyczące płatnika, które nakazywały mu podjąć współpracę z lekarzami, będącymi nauczycielami akademickimi z Centrum w przyjętej przez odwołującego formie. Przepis art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie znajdzie zastosowania w rozpoznawanej sprawie z uwagi na treść art. 92 pkt 2 ustawy z 15.04.2011r. o działalności leczniczej i art. 112 ustawy z 27.07.2005 r. – prawo o szkolnictwie wyższym.

Za bezzasadny Sąd Apelacyjny uznał także zarzut przekroczenia przez Sąd I instancji granicy swobodnej oceny dowodów. Utrwalony w orzecznictwie jest pogląd, że jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i podlega akceptacji, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w powiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Najwyższego z 27.09.2002r., II CKN 817/00). Sąd Okręgowy należycie wyjaśnił sprawę, a przeprowadzona ocena dowodów jest prawidłowa i odpowiada powyższym kryteriom. Apelujący organ rentowy nie wykazał uchybień w rozumowaniu Sądu, które podważałyby prawidłowość dokonanej oceny. Przedstawia natomiast własną ocenę dowodów, dokonuje własnych ustaleń oraz za wszelką cenę próbuje dostosować art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do przedmiotowego stanu faktycznego, pomijając przy tym niekorzystne dla organu rentowego ustalenia.

Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że z poglądów orzecznictwa oraz jednoznacznej treści cytowanych powyżej przepisów należy wyprowadzić wniosek, że zachowanie płatnika polegające na utworzeniu Centrum i zobowiązaniu zatrudnianych przez (...) nauczycieli akademickich, będących lekarzami (w tym ubezpieczonej) do zawierania z Centrum umów zlecenia stanowiło realizację obowiązujących przepisów prawa. W tej sytuacji płatnikowi nie można zarzucać, że zawarcie spornej umowy zlecenia było na gruncie ubezpieczeń społecznych nieprawidłowe, a do tego w istocie sprowadzałoby się zaaprobowanie stanowiska pozwanego organu rentowego. Postępowanie płatnika nie miało też na celu uchylania się przed obowiązkiem opłacania należnych składek, czy naruszania w inny sposób interesów swoich pracowników. Wykładnia funkcjonalna przepisu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych skłania zatem do przyjęcia, że w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy przepis ten nie znajdzie zastosowania.

Mając na względzie powyższe Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację (punkt 1 sentencji wyroku).

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i § 2 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Mając powyższe na względzie zasądzono od organu rentowego na rzecz odwołującego (...) im. K. M. (1) w P. kwotę 240 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postepowaniu apelacyjnym – punkt 2 sentencji wyroku.

Marta Sawińska