Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 listopada 2020 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potrącił A. K. (1) od dnia 01.11.2020 r. z wypłaty renty rolniczej nadpłatę nienależnie pobranej części uzupełniającej świadczenia z powodu wyłączenia małżonka z ubezpieczenia społecznego rolników w okresie od 01.01.2013 r. do 30.09.2016 r. w kwocie 28.174,06 zł. Na poczet nadpłaty zaliczono zwrot nadpłaconych składek w kwocie 1565 zł oraz odstąpiono od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia w kwocie 6748,95 zł na podstawie art. 138 ust. 2,3,4,6 ustawy o ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Ponieważ ubezpieczona była pouczona o okolicznościach powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń, a mimo zajścia tych okoliczności pobierała przesyłane świadczenia - stosownie do postanowień art 52 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2020r., poz. 174) i art. 138 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020r., poz. 53) – jest zobowiązana do zwrotu kwoty zł 28.174,06 zł za okres od 01.10.2013r. do 30.09.2016r.

(decyzja – k. 182-182 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniosła A. K. (1) uznając, iż jest ona dla niej krzywdząca. W uzasadnieniu ubezpieczona wskazała, że zaistniała sytuacja spowodowana została niezmierzonym niedopatrzeniem i nieznajomością przepisów. W treści odwołania skarżąca wniosła także o umorzenie powstałej do potrącenia kwoty.

(odwołanie – k. 4-5 verte)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 36-37 verte)

Na rozprawie w dniu 8 lutego 2022 roku pełnomocnik wnioskodawczyni – jej córka M. B. poparła odwołanie, zaś pełnomocnik KRUS wniósł o jego oddalenie.

(upoważnienie – k. 51, końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 8 lutego 2022 roku e-protokół (...):01:02 – 00:01:32 – płyta CD – k. 100)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. (1) urodziła się (...).

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia 8 sierpnia 2000 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników i obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie emerytalno-rentowe dla A. K. (1) od dnia 1 sierpnia 2000 roku oraz jej męża A. K. (2) od dnia 7 października 1998 roku. Wskazana decyzja zawierała pouczenie, iż rolnik jest zobowiązany zgłaszać Kasie osoby zatrudnione w jego gospodarstwie, podlegające z tego tytułu ubezpieczeniu oraz informować Kasę o okolicznościach mających wpływa na podleganie ubezpieczeniu i o zmianach tych okoliczności.

(decyzja – k . 86-86 verte)

Powyższa decyzja została doręczona i odebrana przez A. K. (1) w dniu 11 sierpnia 2000 roku.

(potwierdzenie odbioru – k. 87-87 verte)

A. K. (1) została objęta ubezpieczeniu społecznemu rolników w związku z ustaniem zatrudnienia.

(zgłoszenie do ubezpieczenia – k. 85-85 verte)

W dniu 22 grudnia 2010 roku A. K. (1) złożyła do KRUS wniosek o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy. W pkt. III wniosku tj. dane dotyczące współmałżonka ubezpieczonego (wnioskodawcy) ubezpieczona wskazała, że jej mąż A. K. (2) nie jest zatrudniony.

(wniosek – k. 1-1 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 24 lutego 2011 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy od dnia 29 grudnia 2010 roku.

(decyzja – k. 77 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 9 stycznia 2013 roku A. K. (1) złożyła do KRUS wniosek o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy. W pkt. III wniosku tj. dane dotyczące współmałżonka ubezpieczonego (wnioskodawcy) ubezpieczona wskazała, że jej mąż A. K. (2) nie jest zatrudniony.

(wniosek – k. 82-82 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 28 stycznia 2013 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy bezterminowo. Renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy składa się z części składkowej i części uzupełniającej.

(decyzja – k. 98 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Część uzupełniająca renty wypłacana była w całości z uwagi na podleganie przez A. K. (2) ubezpieczeniu społecznemu rolników w zakresie emerytalno- rentowym, wypadkowym, chorobowym, macierzyńskim jako rolnika.

(decyzja – k. 86-86 verte)

Decyzją z dnia 19 stycznia 2015 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu wstrzymał skarżącej wypłatę dodatku pielęgnacyjnego od dnia 1 lutego 2015 roku.

(decyzja – k. 101- 102 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 4 marca 2015 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał A. K. (1) prawo do dodatku pielęgnacyjnego od dnia 1 lutego 2015 roku w kwocie 208,17 złotych.

(decyzja – k. 112-114 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 26 kwietnia 2018 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 maja 2018 roku.

(decyzja – k. 131-132 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 18 czerwca 2018 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 lipca 2018 roku.

(decyzja – k. 133-134 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 18 lipca 2018 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 sierpnia 2018 roku.

(decyzja – k. 135-136 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 29 maja 2019 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 czerwca 2019 roku.

(decyzja – k. 139-141 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 21 czerwca 2019 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 lipca 2019 roku.

(decyzja – k. 142-144 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 22 lipca 2019 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 sierpnia 2019 roku.

(decyzja – k. 145-147 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 12 marca 2020 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 marca 2020 roku.

(decyzja – k. 150-152 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 26 marca 2020 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 kwietnia 2020 roku.

(decyzja – k. 153-154 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 19 czerwca 2020 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 lipca 2020 roku.

(decyzja – k. 158-159 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Powyższe decyzje KRUS zawierały analogiczne pouczenia odnośnie zasad zawieszenia lub zmniejszania wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej. Osoba, która nienależnie pobrała świadczenie jest zobowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobrane uważa się świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie do nich prawa albo wstrzymanie wypłaty w całości lub w części,, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania.

(decyzja – k. 77, k. 82-82 verte , k. 98, k. 101- 102 verte, k. 112-114, k. 131-132 verte, k. 133-134 verte, k. 135-136 verte, k. 139-141, k. 142-144, k. 145-147, k. 150-152, k. 153-154 verte, k. 158-159 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

A. K. (2) zatrudniony był na podstawie umowy o pracę w okresie od dnia 8 lutego 2006 roku do dnia 5 października 2016 roku.

(zaświadczenie – k. 150-150 verte teczka II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Na mocy zawartej umowy darowizny w formie aktu notarialnego o Rep. A nr 1293/2020, A. K. (2) darował gospodarstwo rolne, którego własność nabył w 1998 roku na podstawie umowy darowizny swojej córce M. B..

(umowa darowizny – k. 142-145 teczka II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

KRUS nie został poinformowany o tym, że A. K. (2) był zatrudniony.

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 22 października 2021 roku e-protokół (...):12:59 – 00:13:22 w związku z e-protokół (...):02:04 – 00:06:18 – płyta CD – k. 75, pisemne zeznania świadka A. K. (2) –k. 80-80 verte)

Decyzją z dnia 26 sierpnia 2020 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego, macierzyńskiego, emerytalno – rentowego dla A. K. (2) w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 roku do dnia 5 października 2016 roku oraz od dnia 3 lipca 2020 roku.

(decyzja – k. 168-168 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Powyższa decyzja doręczona na adres zamieszkania wnioskodawczyni i jej męża A. K. (2) i odebrana w dniu 28 sierpnia 2021 roku.

(pocztowa książka nadawcza – k. 95-95 verte, śledzenie przesyłek – k. 96-97)

Od w/w decyzji nie zostało wniesione odwołanie.

(okoliczność bezsporna, a ponadto zeznania świadka M. B. na rozprawie w dniu 11 maja 2021 roku e-protokół (...):05:55 – 00:13:07 – płyta CD – k. 54)

Decyzją z dnia 28 września 2020 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 września 2020 roku

(decyzja – k. 174-175 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Prawomocną decyzją z dnia 5 listopada 2020 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając z urzędu przeliczył A. K. (1) rentę rolniczą z tytułu niezdolności od dnia 1 listopada 2020 roku

(decyzja – k. 180-181 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Również powyższe decyzje KRUS tj. z dnia 28 września 2020 roku oraz z dnia 5 listopada 2020 roku zawierały analogiczne pouczenia odnośnie zasad zawieszenia lub zmniejszania wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej. Osoba, która nienależnie pobrała świadczenie jest zobowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobrane uważa się świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie do nich prawa albo wstrzymanie wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania.

(decyzja – k. 174-175 verte, k. 180-181 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 6 listopada 2020 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wydał zaskarżoną decyzję.

(decyzja – k. 182-182 verte teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, w załączonych aktach rentowych oraz częściowo w oparciu o zeznania wnioskodawczyni, świadków: A. K. (2) oraz M. B. w zakresie w jakim posłużyły do poczynienia ustaleń.

Zdaniem Sądu, powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy. W związku z tym Sąd uznał materiał dowodowy za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia w sprawie

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie spornym jest, czy A. K. (1) zobowiązana jest do zwrotu części uzupełniającej renty rolniczej za okres 01.01.2013 r. do 30.09.2016 r. w związku z wyłączeniem jej męża z ubezpieczenia społecznego rolników, a więc czy świadczenie pobrane przez ubezpieczoną było nienależne.

Zgodnie z art. 138 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.0.291 t.j.) w związku z art. 52 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U.2021.266 t.j.), osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu (ust. 1). Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia (ust.2).

Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się również świadczenia wypłacone z przyczyn niezależnych od organu rentowego osobie innej niż wskazana w decyzji tego organu (ust. 3).

Nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, a mimo to świadczenia były jej nadal wypłacane, w pozostałych zaś wypadkach - za okres dłuższy niż 3 lata, z zastrzeżeniem ust. 5 (ust.4).

Natomiast zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wypłata renty rolniczej ulega całkowitemu lub częściowemu zawieszeniu na zasadach określonych w ust. 2–8, jeżeli rencista prowadzi działalność rolniczą. Ów przepis zatem uznaje dopuszczalność zawieszania wypłaty świadczenia jedynie w sytuacji prowadzenia przez rencistę działalności rolniczej.

Zgodnie z ust. 3 wskazanego przepisu, wypłata ulega zawieszeniu w całości, jeżeli emeryt lub rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, z zastrzeżeniem ust. 5–7 i 9–11.

W myśl ust. 4 wymienionego przepisu, uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając:

1) gruntów wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat, której zawarcie potwierdził wójt, właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotu dzierżawy, osobie niebędącej:

a) małżonkiem emeryta lub rencisty,

b) jego zstępnym lub pasierbem,

c) osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,

d) małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b lub c;

2) gruntów trwale wyłączonych z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, w tym zalesionych gruntów rolnych;

3) gruntów i działów specjalnych należących do małżonka, z którym emeryt lub rencista zawarł związek małżeński po ustaleniu prawa do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia;

4) własności (udziału we współwłasności) nieustalonej odpowiednimi dokumentami urzędowymi, jeżeli grunty będące przedmiotem tej własności (współwłasności) nie znajdują się w posiadaniu rolnika lub jego małżonka.

Art. 28 ust. 11 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wskazuje, że w przypadku, gdy rencista lub emeryt uprawniony do emerytury z art. 19 ust. 1 prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem podlegającym ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy, wypłata nie ulega zawieszeniu.

Jak stanowi art. 139 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych - podlegają potrąceniu, z uwzględnieniem art. 141 m.in. kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu.

Należy wskazać, że powołany powyżej art. 138 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych chroni osoby uprawnione, ograniczając uprawnienia KRUS do żądania zwrotu nienależnie wypłaconej emerytury lub renty do sytuacji, gdy osoba taka "była pouczona przez organ rentowy o okolicznościach powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, a pobierała świadczenia mimo zajścia tych okoliczności". Jako przepis szczególny wymaga on wykładni ścisłej. Rencista ma być w związku z tym pouczony przez organ rentowy.

Sąd Najwyższy podkreślił, że na podstawie art. 138 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach można żądać zwrotu świadczenia, jeżeli osoba pobierająca była pouczona o braku prawa do ich pobierania. Pouczenie musi być należyte, czyli wyczerpujące i wyraźnie wskazujące okoliczności w jakich dochodzi do nienależnego pobrania świadczenia, dokonane w taki sposób, aby było zrozumiałe dla osoby, do której było skierowane. Pouczenie nie może być abstrakcyjne, obciążone brakiem konkretności (por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 listopada 1998 roku w sprawie o sygn. akt II URN 46/95, OSNP 1996/12/174, lex numer 23750 i z dnia 17 lutego 2005 roku w sprawie o sygn. akt II UK 440/03, OSNP 2005/18/291, lex numer 155203). Warunkiem uznania świadczenia za nienależnie pobrane jest pouczenie o okolicznościach, których wystąpienie w czasie pobierania świadczenia powoduje jego utratę (w całości lub w części). Pouczenie o takich okolicznościach nie może odnosić się indywidualnie do pobierającego świadczenie, gdyż nie da się przewidzieć, które z różnorodnych okoliczności wystąpią u konkretnego świadczeniobiorcy. W tym sensie wystarczające jest przytoczenie przepisów określających te okoliczności. Jednakże pouczenie musi być na tyle zrozumiałe, aby pobierający świadczenie mógł je odnieść do własnej sytuacji. Ponieważ pouczenie dotyczy zmian w stanie faktycznym i prawnym w stosunku do stanu istniejącego w dacie przyznania świadczenia, pobierający świadczenie musi mieć możność skonfrontowania zmian, jakie zaszły w jego przypadku, z treścią pouczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2008 roku w sprawie o sygn. akt I UK 394/07, lex numer 494135).

W ocenie sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy w istocie potwierdza, że ubezpieczona była wielokrotnie informowana o zasadach wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy przyznanej jej decyzją KRUS , w tym o zawieszeniu lub zmniejszaniu wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej oraz o konsekwencjach niepoinformowania organu o faktach mających wpływ na wypłatę tej części renty, jak i o obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Niewątpliwie treść pouczeń zawartych w decyzjach jest jednoznaczna, konkretna i na tyle zrozumiała, że ubezpieczona mogła odnieść je do swojej sytuacji. Odwołująca miała możliwość zapoznania się z nimi, zatem winna wiedzieć o okolicznościach mających wpływ na ustanie ubezpieczenia społecznego rolników, w tym iż fakt podjęcia aktywności zawodowej należy zgłosić w KRUS, w przeciwnym razie skutkować to będzie ustaniem ubezpieczenia.

Tymczasem materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazuje, że zarówno z zeznań wnioskodawczyni, jak i świadka A. K. (2) będącego jej mężem wynikało, że nie poinformowali oni organu rentowego o tym, że A. K. (2) jak wynika z ustaleń faktycznych zatrudniony był na podstawie umowy o pracę w okresie od dnia 8 lutego 2006 roku do dnia 5 października 2016 roku. Sąd zwrócił także uwagę, że we wnioskach o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy z dnia 22 grudnia 2010 roku oraz z dnia 9 stycznia 2013 roku w pkt. III owych wniosków tj. w zakresie danych dotyczących współmałżonka ubezpieczonego (wnioskodawcy) A. K. (1) wskazała, że jej mąż A. K. (2) nie jest zatrudniony.

Zdaniem sądu w oparciu o powyższe skarżąca, której umożliwiono zapoznanie się ze stosowną informacją (pouczeniami), nie może zasłaniać się okolicznością czy to w postaci niedopatrzenia, złego stanu zdrowia czy nieznajomości przepisów prawa.

Za powyższymi stwierdzeniami przemawia już sama treść decyzji KRUS z dnia 8 sierpnia 2000 roku, która została doręczona i odebrana przez A. K. (1) w dniu 11 sierpnia 2000 roku stwierdzająca podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników i obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie emerytalno-rentowe dla A. K. (1) od dnia 1 sierpnia 2000 roku oraz jej męża A. K. (2) od dnia 7 października 1998 roku i zawierająca stosowane pouczenie o tym, że rolnik jest zobowiązany zgłaszać Kasie osoby zatrudnione w jego gospodarstwie, podlegające z tego tytułu ubezpieczeniu oraz informować Kasę o okolicznościach mających wpływa na podleganie ubezpieczeniu i o zmianach tych okoliczności.

Wobec stwierdzenia, że mąż wnioskodawczyni A. K. (2) pozostawał w stosunku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w okresie od dnia 8 lutego 2006 roku do dnia 5 października 2016 roku, a ponadto iż na mocy zawartej umowy darowizny w formie aktu notarialnego o Rep. A nr 1293/2020 zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej poprzez darowanie swojej córce M. B. gospodarstwa rolnego, którego własność nabył w 1998 roku znamiennym jest fakt wydania przez KRUS w dniu 26 sierpnia 2020 roku decyzji wyłączającej go z ubezpieczenia społecznego rolników w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 roku do dnia 5 października 2016 roku oraz od dnia 3 lipca 2020 roku.

Należy wskazać, iż związanie Sądu decyzją administracyjną oznacza obowiązek orzekania z uwzględnieniem decyzji i jej wszelkich skutków. W przypadku decyzji konstytutywnych sąd uwzględnia stan prawny wykreowany w decyzji. Natomiast w przypadku deklaratoryjnych, chodzi o uwzględnienie stanu prawnego stwierdzonego w decyzji administracyjnej. Należy pokreślić także, iż o związaniu można mówić jedynie w odniesieniu do decyzji wydanych przez kompetentny organ oraz w granicach tej kompetencji. W niniejszej sprawie mamy do czynienia niewątpliwie z tego rodzaju decyzją.

Jeśli zatem przez organ administracyjny – w tym KRUS – została wydana decyzja dotycząca praw lub obowiązków danej osoby, to w razie jej niezaskarżenia sąd musi mieć na względzie przy rozstrzyganiu innych spraw wynikający z niej stan prawny.

Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 29 stycznia 2008 r. (I UK 173/07, OSNP 2009/5–6/78), stwierdzając, że sąd ubezpieczeń społecznych jest związany ostateczną decyzją, od której strona ani nie wniosła odwołania, ani nie podważyła jej skuteczności w inny prawem przewidziany sposób. Znajduje tu bowiem zastosowanie zasada domniemania prawidłowości aktów administracyjnych, zgodnie z którą wywołują one skutki prawne i wiążą inne organy państwowe, w tym sądy. Zaniedbanie więc zaskarżenia decyzji ZUS mającej znaczenie niejako prejudycjalne uniemożliwia następnie kwestionowanie wynikających z niej skutków prawnych w innym postępowaniu. Sąd ubezpieczeń społecznych jest związany ostateczną decyzją organu rentowego, od której strona nie wniosła odwołania w trybie art. 477[9] KPC. (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 10 czerwca 2008 r. I UK 376/07 L. Numer 176287 wyrok SN - z dnia 13-06-2013 I UK 20/13 Legalis Numer 768509).

Uznać zatem należało, że wobec braku zaskarżenia decyzji z dnia 26 sierpnia 2020 roku, która jak tutejszy sąd ustalił została doręczona na adres zamieszkania wnioskodawczyni i jej męża A. K. (2) oraz odebrana w dniu 28 sierpnia 2021 roku okoliczność stwierdzająca ustanie ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego, macierzyńskiego, emerytalno – rentowego dla A. K. (2) w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 roku do dnia 5 października 2016 roku oraz od dnia 3 lipca 2020 roku nie była kwestionowana.

W ocenie sądu ów kwestia miała decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, bowiem skoro część uzupełniająca renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy przyznanej skarżącej decyzją KRUS wypłacana była w całości z uwagi na podleganie przez jej męża A. K. (2) ubezpieczeniu społecznemu rolników w zakresie emerytalno- rentowym, wypadkowym, chorobowym, macierzyńskim jako rolnika, a prawomocną decyzją z dnia 26 sierpnia 2020 roku wyłączono go z ubezpieczenia społecznego rolników to konsekwencją owego ustania przy jednoczesnym niespełnieniu przesłanki określonej w art. 28 ust. 11 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników stanowiła okoliczność nienależnego pobierania przez ubezpieczoną części uzupełniającej renty rolniczej za okres 01.01.2013 r. do 30.09.2016 r.

Nie ulega zatem wątpliwości, że zaskarżona decyzja KRUS z dnia 6 listopada 2020 roku jest jak najbardziej prawidłowa.

Mając powyższe na uwadze Sąd w pkt 1 sentencji wyroku w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Jednocześnie w sprawie niniejszej organ rentowy nie rozpatrzył wniosku skarżącej, zawartego w odwołaniu, o umorzenie powstałej do potrącenia kwoty. Tym samym wobec braku decyzji organu rentowego w zakresie tego wniosku ubezpieczonego, właściwym do rozpoznania wniosku pozostaje Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł., od decyzji którego będzie przysługiwać skarżącej prawo wniesienia odwołania.

Z uwagi na powyższe Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c.,, w punkcie 2 sentencji wyroku wniosek A. K. (1) o umorzenie powstałej do potrącenia kwoty przekazał Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziałowi Regionalnemu w Ł. celem rozpoznania.