Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 marca 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Dorota Załęska

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2022 roku w Sieradzu

odwołania T. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z dnia 22 grudnia 2021 r. Nr (...)

w sprawie T. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o wysokość emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 36/22

UZASADNIENIE

Decyzją z 22.12.2021r., na podstawie art. 114 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS, ZUS odmówił T. W. prawa do przeliczenia emerytury.

Nie podzielając powyższej decyzji, w/w złożył odwołanie, wnosząc o wnikliwe jego rozpatrzenie. Precyzując stanowisko, wnosił o zaliczenie do stażu okresu nauki w (...) i Technikum, przeliczenia kwoty bazowej z 2003r. Podnosił także, że z tytułu opłacania składek w KRUS, powinien mieć nie jeden procent zwiększenia, ale więcej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. W., ur. (...) Uczęszczał do 2 – letniej (...) w L., ale nie pamięta od kiedy. Zajęcia teoretyczne odbywały się w szkole 3 dni, a 3 dni były zajęcia praktyczne, które odbywały się w warsztatach szkolnych. Po ukończeniu (...), T. W. rozpoczął naukę w 4 - letnim Technikum (...) w W. od II klasy. T. W. ukończył technikum w 1958r., ale dokładnie nie pamięta kiedy. W technikum zajęcia teoretyczne były 3 dni i 3 dni zajęcia praktyczne na warsztatach szkolnych. W III roku nauki, podczas wakacji, były obowiązkowe praktyki zawodowe, na które kierowała szkoła. W okresie od 1.08.1958 – 25.09.1958, T. W. odbywał taką obowiązkową praktykę zawodową w (...) Zakładach w G.. Praktykę nadzorował wyznaczony przez szkołę nauczyciel. W IV roku nauki w technikum odwołujący nie odbywał praktyk, bo rozpoczął pracę zawodową w (...) (zeznania wnioskodawcy – na nagraniu CD – 00:30:09 – 00:32:22 k. 12/akta sprawy; zaświadczenie z odbycia praktyki zawodowej k. 79/akta ZUS).

Decyzją ZUS z 10.06.1998r. T. W. nabył prawo do emerytury od 4.06.1998r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego . Do PW emerytury i do części socjalnej przyjęto kwotę bazową 666,96zł. ( k.8/akt ZUS).

Decyzją z 24.03.2004r., ZUS odmówił T. W. prawa do przeliczenia emerytury z uwzględnieniem 24% kwoty bazowej obowiązującej w dacie złożenia wniosku o emeryturę (k. 27/akta ZUS). Od powyższej decyzji w/w złożył odwołanie. Prawomocnymw yrokiem z 20.05.2004r. w sprawie XIX 704/04 tut. Sąd Okręgowy w Łodzi zmienił zaskarżoną decyzję i przeliczył T. W. podstawę wymiaru emerytury oraz wysokość emerytury z uwzględnieniem kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę, za okres od 2 marca 2001r. (odpis wyroku k. 34/akta ZUS).

Wykonując prawomocny wyrok SO z 20.05.2004r., decyzją z 15.07.2004r., ZUS II Oddział w Ł. przeliczył T. W. emeryturę od 2.03.2001r., tj. od daty określonej wyrokiem Sądu. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wwpw 133,42% przez kwotę bazową 1147,29zł., wyniosła 1530,71zł. Do części socjalnej przyjęto kwotę bazową 1147,29zł.

Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 33 lata, 7 miesięcy okresów składkowych oraz 2 miesiące okresów nieskładkowych (k. 44/akta ZUS).

W dniu 9.04.2013r., T. W. złożył w ZUS wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia. Wnosił także o przeliczenie emerytury z lat 1965 - 1974 i o doliczenie do stażu okresu nauki w (...) i Technikum (k. 50 - 51/akta ZUS).

Decyzją z 26.04.2013r., ZUS odmówił T. W. prawa do przeliczenia podstawy wymiaru emerytury z 10 kolejnych lat kalendarzowych od 01.1965 – 12.1974 z uwagi na to, że w/w okres wybiega poza wskazane w art. 111 ustawy warianty (k. 53/akta ZUS).

Decyzją z 25.04.2013r. ZUS przyznał T. W. emeryturę z powszechnego wieku emerytalnego od 1.04.2013r. tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek o emeryturę. Za podstawę wymiaru emerytury przyjęto podstawę wymiaru wcześniej przyznanej emerytury Z WWPW 133,42%, obliczonym na podstawie wynagrodzeń z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie WWPW 133,42% przez kwotę bazową 1.182,77zł. wyniosła 1.578,05zł. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęto 33 lata i 7 m-cy okresów składkowych oraz 2 miesiące okresów nieskładkowych. Do emerytury przyznano zwiększenie z tytułu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników za okres od 1.07.1977 - 31.12.1988, zgodnie z decyzją z 10.06.1998r. Przy ustalaniu stażu pracy nie uwzględniono nauki w (...) oraz Technikum (k. 56/akta ZUS).

Pismem z 6.05.2013r., organ rentowy odpowiadając na pismo wnioskodawcy z 9.04.2013r. poinformował, że przy ustalaniu stażu pracy nie uwzględniono nauki w (...) oraz Technikum z uwagi na brak dowodu potwierdzającego zawarcie pisemnej umowy o praktyczną naukę zawodu, która tworzyłaby bezpośredni stosunek pracy miedzy zakładem pracy, a pracownikiem młodocianym. Sama nauka w szkole zawodowej oraz technikum nie została uznana przez ustawodawcę za okres składkowy czy też nieskładkowy (k. 58/akta ZUS).

W dniu 9.12.2021r., T. W. ponownie wniósł o zaliczenie do stażu okresu nauki w Technikum oraz okresu nauki w (...), wnosząc o przeliczenie emerytury z uwagi na osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego oraz o przyznanie 1/2 emerytury rolniczej (k. 74/akta ZUS).

Decyzją z 22.12.2021r., na podstawie art. 114 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS, ZUS odmówił T. W. prawa do przeliczenia emerytury (k. 81/akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. Okoliczności dotyczące zasad odbywania praktycznej nauki zawodu w (...) i technikum, Sąd ustalił w oparciu o zeznania wnioskodawcy, którym dał wiarę. Z zeznań tych wynika, że zarówno podczas nauki w (...), jak i w technikum, zajęcia teoretyczne odbywały się 3 dni, a 3 dni były zajęcia praktyczne odbywane na warsztatach szkolnych. Natomiast w III roku nauki w technikum podczas wakacji, były obowiązkowe praktyki zawodowe w zakładach pracy, na które kierowała szkoła. T. W. odbywał takie praktyki w (...) Zakładach w G.. Praktykę nadzorował nauczyciel technikum, wyznaczony przez szkołę.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2021r., poz. 291 ze zm.), w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istnieją przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. 2021.291), za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15.11.1991r. okresy zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1.01.1975r.

Zasady zatrudniania młodocianych w celu nauki zawodu podlegały odrębnym regulacjom prawnym – dekretu z 2.08.1951r. o pracy i szkoleniu zawodowym młodocianych w zakładach pracy (Dz. U. Nr 41, poz. 311 ze zm.), następnie ustawy z 2.07.1958r. o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 276 ze zm.) – które przewidywały zawieranie indywidualnych umów o naukę zawodu, o przyuczeniu do określonej pracy, wstępnego stażu pracy pomiędzy zakładem pracy, a młodocianym.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Łodzi, że młodociany, odbywający naukę zawodu, przyuczanie do określonej pracy, bądź odbywający wstępny staż pracy w ramach umowy zawartej z zakładem pracy na podstawie przepisów ustawy z 1958r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy, posiadał status pracownika w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym oraz ubezpieczeniu społecznym. Tak więc jeżeli młodociany odbywał praktyczną naukę zawodu w zakładzie pracy, przyuczanie do określonej pracy oraz wstępny staż pracy, to okres taki podlegał uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty oraz przy ustalaniu wysokości tych świadczeń. Podstawowe rozróżnienie dotyczy tego, czy nauka zawodu była pobierana przez młodocianego przy jego równoczesnym zatrudnieniu, czy też jako przedmiot praktyczny w programie nauki szkolnej (por. wyrok SA w Łodzi z 3.12.2019r., III AUa 403/19).

W ocenie Sądu materiał dowodowy nie daje podstaw do uwzględnienia wnioskodawcy okresu praktycznej nauki zawodu w (...) oraz technikum, bowiem odbywała się w ramach programu nauczania na warsztatach szkolnych. Odwołujący nie posiadał statusu pracownika. Z tych samych powodów nie można także uznać obowiązkowych praktyk zawodowych, które T. W. odbywał przez miesiąc czasu w okresie wakacji w (...) Zakładach w G., gdyż ten okres praktyk był także objęty programem nauczania, a praktykę nadzorował nauczyciel technikum wyznaczony przez szkołę. Brak więc podstaw do zastosowania art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy emerytalnej.

Co do kwoty bazowej, to została zastosowana przez ZUS, prawidłowo, w wykonaniu prawomocnego wyroku z 20.05.2004r. Wykonując wyrok, decyzją z 15.07.2004r., ZUS przeliczył T. W. emeryturę od 2.03.2001r., tj. od daty określonej wyrokiem Sądu. Podstawę wymiaru obliczono przez pomnożenie WWPW 133,42% przez kwotę bazową obowiązującą w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę 1147,29zł. i do części socjalnej zastosowano także kwotę bazową 1147,29zł.. ZUS wyrównał świadczenie zgodnie z wyrokiem Sądu od 2 marca 2001r. Natomiast przyznając wnioskodawcy prawo do emerytury powszechnej , ZUS uwzględnił do PW i do części socjalnej kwotę bazową 1182,77zł.

Przy przejściu z emerytury wcześniejszej na emeryturę powszechną nie ma zastosowania przepis art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, czyli nie jest możliwe ustalenie podstawy wymiaru na nowo w myśl art. 15. Obecnie ustalenie części socjalnej emerytury według kwoty bazowej z chwili przejścia na nowe świadczenie (emeryturę) nie jest możliwe, z wyjątkiem sytuacji z ust. 4 art. 53 ustawy emerytalnej. Tylko wysokość części socjalnej wypełnia zakres nowej regulacji art. 53 ust. 3 i 4 ustawy emerytalnej, czyli kwestia dopuszczalności zastosowania aktualnej kwoty bazowej do ustalenia części socjalnej nowej emerytury (por. wyrok SN z 28.10.2008r. I UK 85/08).

Zdaniem Sądu ZUS prawidłowo uwzględnił wnioskodawcy zwiększenie rolne z tytułu podlegania u.s.r. od 1.07.1977 – 31.12.1988. Przy obliczaniu kwoty zwiększenia znajduje bowiem zastosowanie art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2021r. poz. 266 ze zm.), zgodnie z którym zwiększenie wynosi 1% emerytury podstawowej za każdy rok opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴§1 kpc, oddalono odwołanie.