Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 248/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2022 roku

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA – Anna Zdziarska

Sędziowie: SA – Przemysław Filipkowski

SO (del.) – Anna Nowakowska (spr.)

Protokolant: – st. sekr. sąd. Małgorzata Reingruber

przy udziale Prokuratora - G. T.

i oskarżyciela posiłkowego - (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2022 roku

sprawy:

1.  E. I. (1), urodzonego w dniu (...) w P.

T. w I., syna N. i H. z domu L.

2.  P. M. (1), urodzonego (...) w G.,

syna A. i A. z domu K.

oskarżonych o czyn z art. 296 § 3 k.k. w zw. z art. 296 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 24 lutego 2021 roku sygn. akt XII K 235/17

I. prostuje oczywistą omyłkę pisarską w komparycji (części wstępnej) wyroku w ten sposób, że zamiast błędnej kwoty nabycia nieruchomości „15 385 674 złotych” wpisuje prawidłową kwotę „15 358 674 złotych”;

II. zmienia zaskarżony wyrok wobec E. I. (1) i P. M. (1) w ten sposób, że:

- opis czynu zarzucanego obu oskarżonym w komparycji wyroku i przypisanego w punkcie I sentencji wyroku po słowach „zajmowania się sprawami spółki” uzupełnia o zapis „majątkowymi”, oraz ustala wysokość szkody na kwotę 11 084 174 zł,

- w punkcie II orzeczony na podstawie art. 46 § 1 k.k. obowiązek naprawienia szkody obniża do kwoty 11 084 174 zł;

II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III. zwalnia oskarżonych i oskarżyciela posiłkowego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze wydatkami obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 248/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

4

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24 lutego 2021 roku, sygn. akt XII K 235/17.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ obrońca

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.  1.

1.  1

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2. 

2.  1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy E. I. (1):

1)  Obraza przepisów postępowania, a mianowicie art. 413

§ 2 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 424 § 2 pkt 1 k.p.k. mająca wpływ na treść wyroku, wskutek zachodzącej rażącej sprzeczności pomiędzy opisem czynu przypisanego E. I. a ustaleniami zawartymi w uzasadnieniu wyroku, polegająca na tym, że:

a) Sąd błędnie wskazał w przypisanym E. I. opisie czynu, że pełnił on funkcję członka zarządu do 17 grudnia 2007r., podczas gdy z uzasadnienia wyroku wynika, iż pełnił ją do dnia 25 października 2007r.;

b) Sąd błędnie wskazał w przypisanym E. I. opisie czynu, że nadużył swoich uprawnień poprzez zawarcie w dniu 26 października 2007r. umowy sprzedaży nieruchomości objętej aktem notarialnym wpisanym do Rep A za nr (...), podczas gdy z uzasadnienia wyroku wynika, iż jej nie zawarł.

2) obraza przepisów postępowania, a mianowicie art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. mających wpływ na treść wyroku, polegających na błędnym zrekonstruowaniu celu inwestycyjnego, jaki przyświecał inwestorowi zagranicznemu, który był zainteresowany nabyciem nieruchomości w D., tj. z pominięciem zeznań świadka D. S. oraz dowodu z dokumentu w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie XX Wydział Gospodarczy z dnia 4 lipca 2017 r., przy jednoczesnym daniu wiary zeznaniom świadka M. S., z naruszeniem art. 7 k.p.k., co doprowadziło Sąd do przyjęcia, iż celem inwestycyjnym inwestora zagranicznego było wybudowanie bloków mieszkalnych, podczas gdy celem inwestycyjnym było wybudowanie kompleksu mieszkaniowo-biurowo-logistyczno-produkcyjno-handlowo-rekreacyjnego;

3) obrazę przepisów postępowania, a mianowicie art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. mających wpływ na treść wyroku, poprzez przyjęcie, iż:

a) od chwili powstania pomysłu inwestycyjnego na zakup nieruchomości w S. nabywcą nieruchomości miała być (...) spółka (...), w której prezesem zarządu był E. I.;

b) E. I. negocjował umowę nabycia nieruchomości w imieniu spółki (...), a nawet został do tego „zobowiązany przez swoją spółkę (...)”,

podczas gdy są to ustalenia sprzeczne z depozycjami świadków M. M., D. S., A. W., A. J., którym to depozycjom Sąd dał wiarę oraz z treścią dowodu w postaci uchwały zgromadzenia wspólników z dnia 26.10.2007 r., z których wynika, iż dopiero po uzgodnieniu ceny sprzedaży nieruchomości pomiędzy zbywcą a inwestorem zagranicznym spółka (...) została uznana za użyteczny wehikuł inwestycyjny do przeprowadzenia transakcji zakupu nieruchomości, ze względu na prawne ograniczenia w nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców na terytorium Polski, a zatem umowa sprzedaży nieruchomości nie była na żadnym etapie negocjowana w imieniu spółki (...);

4) obrazę przepisów postępowania, a mianowicie art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. mających wpływ na treść wyroku, poprzez przyjęcie, iż rolą oskarżonego E. I. było zajęcie się nabyciem nieruchomości w m. D., a następnie zmianą przeznaczenia gruntu rolnego i budową osiedla, przy czym, za wszystkie te czynności E. I. otrzymywać miał stałe wynagrodzenie, podczas gdy nie wynika to z zebranego materiału dowodowego i dokonane zostało z dowodu z dokumentu w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie XX Wydział Gospodarczy z dnia 4 lipca 2017 r.;

5) naruszenie art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. poprzez odmowę przydania przymiotu wiarygodności zeznaniom świadków A. J. i A. W. co do kwestii ustalenia ceny sprzedaży nieruchomości w D. z naruszeniem obowiązku ujawnienia w toku rozprawy całokształtu okoliczności sprawy, w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy, tj. z pominięciem zeznań biegłej M. Z. oraz bez analizy innych cen transakcyjnych, na które powoływał się A. J. i jednoczesne bezpodstawne przydanie przymiotu wiarygodności zeznaniom M. S. co do istnienia rzekomego porozumienia w przedmiocie zawyżenia ceny, co doprowadziło do błędnego przyjęcia przez Sąd, jakoby ustalono, że cena widniejąca w aktach notarialnych i faktycznie przelana przez (...) była wyższa niż rzeczywista wartość nieruchomości;

6) naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie zarzutów obrońcy oskarżonego E. I. co do niekompletności, wewnętrznych sprzeczności jak i zastosowania błędnego podejścia metodologicznego w opiniach biegłej M. Z., oraz nieuwzględnienie wniosku o zlecenie wykonania kolejnej opinii biegłego szacującej wartość nieruchomości, z uwzględnieniem celu inwestycyjnego w jakim została nabyta nieruchomość, uznając bezpodstawnie, że opinia M. Z. jest obiektywna i pełna;

7) naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrońcy E. I. złożonych na rozprawie głównej w dniu 10.02.2021r. o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z:

a) prywatnej opinii dotyczącej prawa angielskiego na okoliczność, że termin zwrotu udzielonych Spółce pożyczek na nabycie nieruchomości uległ przedawnieniu oraz

b) ze sprawozdania z badania cen transakcji zawartych w okresie dwóch lat poprzedzających nabycie nieruchomości wzdłuż istniejącej dziś trasy S8 na odcinku K.-O. przeznaczonych pod zabudowę usługową i mieszkalną, uznając, że dokumenty powstałe dla celów postępowania karnego nie mogą zostać uznane za dowody oraz, że treść opinii dotyczącej prawa angielskiego nie ma znaczenia dla rozpoznania sprawy, gdyż dotyczy rozliczeń niedotyczących bezpośrednio umowy, o której mowa w zarzucie, podczas gdy dowody te zmierzają bezpośrednio do ustalenia czy szkoda rzeczywiście została poniesiona przez Spółkę i jeśli tak, to w jakiej wysokości, w oczywisty więc sposób dowody mają bezpośredni związek z zarzutem, a opinia prywatna, chociaż nie można przyznać jej wartości opinii biegłego, o której mowa w art. 193 § 1 k.p.k., to może jednak stanowić dowód w sprawie i być podstawą powołania biegłego sądowego do zweryfikowania wniosków podniesionych w opinii prywatnej;

8) naruszenie art. 5 § 2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonych wątpliwości w zakresie ustalenia poniesienia przez Spółkę szkody i jej wysokości, opierając się jedynie na własnych domysłach i pomijając możliwe do przeprowadzenia na tę okoliczność dowody;

9) błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść orzeczenia, poprzez uznanie przez Sąd, że umowa przyrzeczona zobowiązywała Spółkę (...) do zawarcia umowy ostatecznej, podczas gdy z § 1 pkt 10 Przedwstępnej Warunkowej Umowy Sprzedaży z dnia 26 października 2007r. zawartej w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) wynikała możliwość odstąpienia przez Spółkę (...) od umowy o skutkach rozporządzających.

Z ostrożności procesowej w/w wyrokowi zarzucił:

a) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 21 § 2 k.k. poprzez przyjęcie, iż przypisanie E. I. odpowiedzialności za czynności dokonane po przeniesieniu funkcji prezesa zarządu spółki na P. M. (1) (tj. za zawarcie umowy z dnia 26.10.2007) wynika z treści art. 21 § 2 k.k., podczas gdy przepis art. 21 k.k. uszczegóławia jedynie zasadę indywidualizacji odpowiedzialności karnej w przypadku przestępnego współdziałania, wyrażoną w art. 20 k.k.,

b) naruszenie prawa materialnego tj. art. 296 § 3 k.k., poprzez jego zastosowanie wobec oskarżonego E. I., podczas gdy przestępstwo przewidziane w tym artykule jest przestępstwem indywidulanym, które może być popełnione jedynie przez sprawcę mającego określone kwalifikacje, których E. I. na dzień 26.10.2007r. nie posiadał,

c) rażącą surowość i tym samym niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego E. I. kary 4 lat pozbawienia wolności, przy wymiarze której Sąd nie wziął pod uwagę stopnia winy, motywacji i sposobu zachowania się oskarżonego, a nadto jego właściwości i warunków osobistych, sposobu życia przed popełnieniem przestępstwa, dotychczasowej niekaralności oraz postawy w postępowaniu przygotowawczym. Co więcej, oskarżony jest osobą posiadającą 3 dzieci i żonę na utrzymaniu, wykonanie kary pozbawienia wolności wyeliminuje go z życia zawodowego, spowoduje niemożność wykonania przez oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, co niewątpliwie jest dla pokrzywdzonego interesem istotniejszym niż wykonanie przez oskarżonego kary pozbawienia wolności.

Zarzuty apelacji obrońcy oskarżonego P. M. (1) – adw. M. W. (1):

1.rażąca obraza przepisów prawa materialnego art. 296 § 1 i § 3 k.k. w zb. z art. 11 § 3 k.k. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie względem oceny ujawnionego w sprawie działania oskarżonego P. M., w sytuacji gdy oskarżony ten swoim zachowaniem nie wypełnił znamion czynów zabronionych określonych w w/w przepisach albowiem jego rola ograniczyła się wyłącznie do zgodnego z wolą właścicieli udziałów spółki (...) przeprowadzenia negocjacji i zawarcia w dniu 26.10.2007r. przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości w D., a która to umowa została następnie w dniu 15.11.2007r. zmieniona przez nowego zarządcę (...) Sp. z o.o. w osobie M. M. – przez podpisanie kolejnej warunkowej umowy sprzedaży tej nieruchomości, i który to nowy zarządca dnia 17.12.2007r. finalnie podpisał (w imieniu (...) Sp. z o.o.) ostateczną umowę przeniesienia prawa własności do nieruchomości w D., poprzedzając rzeczone nabycie nieruchomości zleceniem i uzyskaniem badań w/w nieruchomości od wyspecjalizowanego podmiotu B. (...) G. i (...) Kancelaria (...), a co kategorycznie oznacza, że wyłącznie M. M. orientował się w sytuacji majątkowej (...) Sp. z o.o., wartości nabywanej nieruchomości w D. przez spółkę i w każdej chwili miał prawo (jako (...) sp. z o.o.) odstąpić od zawarcia umowy ostatecznej;

2. rażącą obrazę prawa procesowego, która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a to:

2.1 art. 2, 4 i 410 k.p.k. (a także art. 180 § 2 k.p.k. w zakresie okoliczności wskazanej w lit.e) poprzez oparcie rozstrzygnięcia na fragmentarycznym i wybiórczym materiale dowodowym, z pominięciem okoliczności wskazujących na brak winy P. M. w zarzucanym przez PR w O. przestępstwie, tj. pominięcie w trakcie orzekania:

a) dokumentu z dnia 15.11.2007r. w postaci aktu notarialnego warunkowej umowy sprzedaży nieruchomości w D. zawartej pomiędzy (...) Sp. z o.o. reprezentowanym przez M. M. a M. W. (2), co wskazuje na doskonałą wiedzę M. M. w zakresie sytuacji faktyczno-prawnej (...) Sp. z o.o., a której to treść warunkowej umowy M. M. samodzielnie negocjował i potwierdził podpisując ją w imieniu w/w spółki

b) dokumentów świadczących o zleceniu przez M. M. wykonania badań przez B. (...) G. i (...) Kancelaria (...) nieruchomości w D. przed jej zakupem, tj. przed datą 17.12.2007r. (str. nr 2 raportu due dilligence z dnia 14.11.2007r., który został przygotowany na wniosek M. M., który wówczas działał na wniosek swojego klienta (...));

c) § 1 pkt 10 warunkowej umowy przedwstępnej z dnia 26.10.2007r., z którego wynikała, dla (...) Sp. z o.o., możliwość odstąpienia od umowy ostatecznej zakupu nieruchomości w D.;

d) § 2 pkt 2 podpkt VII lit.a i lit. b (str. 6 aktu notarialnego) warunkowej umowy przedwstępnej z 26.10.2007r., z którego wynikała, że (...) Sp. z o.o. przed przystąpieniem do ostatecznej umowy zakupu nieruchomości w D. (w terminie 20 dni licząc od 26.10.2007r.) zleci przeprowadzenie badań prawno-finansowych nieruchomości i przystąpi do umowy sprzedaży jeżeli badania te wypadną dla Kupującego: ”satysfakcjonujące”,

e) oświadczenia pełnomocnika pokrzywdzonego adw. T. M. złożonego w Komendzie Rejonowej Policji W. W. do protokołu przesłuchania P. M. w dniu 17.05.2013r. w brzmieniu: „Przed rozpoczęciem przesłuchania (...) spółki (...) oświadczył, iż spółka nie rości wobec Pana P. M. (1) żadnych roszczeń zarówno cywilno-prawnych jak i karnych”, a co za tym idzie brak wszechstronnego wyjaśnienia sprawy w zakresie wiedzy pokrzywdzonej spółki o braku winy P. M. w zaistniałych zdarzeniach, które podlegały ocenie prawnokarnej Sądu Okręgowego;

2.2 art. 7 k.p.k. – poprzez dowolną ocenę dowodów, skutkującą błędnym uznaniem, że działania oskarżonego P. M. nosiły cechy bezprawności i wyrządziły (...) Sp. z o.o. szkodę majątkową w wysokości 11.084.174 zł, w sytuacji gdy swobodna ocena dowodów przemawia za wnioskowaniem, że:

a) działania oskarżonego P. M. polegały na staranności w prowadzeniu spraw spółki w zgodzie z wolą jej właścicieli, w tym do zgodnego z prawem przeprowadzenia negocjacji i zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości w D. dnia 26.10.2007r., P. M. nie uczestniczył w zawieraniu dn.15.11.2007r. warunkowej umowy przenoszącej własność nieruchomości w D. i nie doprowadził także do nabycia tej nieruchomości przez (...) Sp. z o.o. w dniu 17.12.2007r.;

b) Prezes zarządu (...) Sp. z o.o., M. M., po odwołaniu dn. 27.10.2007r. oskarżonego P. M. z funkcji Prezesa zarządu w/w spółki zawarł w imieniu (...) Sp. z o.o. z M. W. dn. 15.11.2007r. nową warunkową umowę przenoszącą prawo własności do nieruchomości w D., zlecił badania wartości nieruchomości firmie (...), a następnie dn. 17.12.2007r., działając w imieniu (...) Sp. z o.o., zawarł umowę ostateczną zakupu nieruchomości w D., co oznacza, że M. M. doskonale orientował się w rzeczywistej wartości nieruchomości i dokonał zakupu w imieniu spółki w sposób oczywiście świadomy;

c) zawarcie w dn. 26.10.2007r. przez działającego w imieniu (...) Sp. z o.o. oskarżonego P. M. nie mogło spowodować szkody w mieniu tej spółki skoro w/w umowa przedwstępna nie wywoływała skutku w postaci przeniesienia prawa do własności nieruchomości w D. i wymagalności płatności z tytułu sprzedaży albowiem jedynie końcowa umowa sprzedaży nieruchomości spowodowała trwały i nieodwracalny skutek, a ponadto poprzedzona była (ostateczna umowa sprzedaży nieruchomości zawarta 17.12.2007r.) badaniami wartości nieruchomości w D. zleconymi przez M. M. (działającego jako Prezesa zarządu) firmie (...) oraz kolejną warunkową umową sprzedaży nieruchomości zawartą z M. W. przez M. M. (działającego jako Prezesa zarządu (...) Sp. z o.o.) dn. 15.11.2007r.

3. rażący błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść wyroku, polegający na błędnym uznaniu, że zachowanie oskarżonego P. M. polegające na negocjowaniu i zawarciu umowy przedwstępnej zakupu nieruchomości w D. dn. 26.10.2007r., a nie przenoszącej własność do tej nieruchomości, wypełniło znamiona czynów opisanych w przepisach art. 296 § 1 i 3 k.k. w zb. z art. 296 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., co w konsekwencji skutkowało naruszeniem tychże przepisów prawa materialnego albowiem działanie tego oskarżonego nie miało cech bezprawności i nie spowodowały po stronie (...) Sp. z o.o. żadnej szkody albowiem umowę przenoszącą własność nieruchomości w D. zawarł w jej imieniu aktualny zarząd w osobie M. M., co też zwalnia P. M. z odpowiedzialności z tytułu zakupu rzeczonej nieruchomości zwłaszcza, że M. M. przed umową przenoszącą własność nieruchomości zawarł dn. 15.11.2007r. z M. W. jeszcze jedną warunkową umowę przedwstępną, której treść samodzielnie negocjował, akceptował i potwierdził, podpisując ją w imieniu (...) Sp. z o.o., zatem to M. M. posiadał pełną wiedzę co do przedmiotu transakcji, w szczególności adekwatności ceny sprzedaży do wartości nieruchomości.

Zarzuty apelacji obrońcy oskarżonego P. M. (1) - adw. W. S.:

1.zaskarżając wyrok w całości,

2. zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, tj.:

a) błędne uznanie, że umowa przyrzeczona zobowiązywała Spółkę do zawarcia umowy końcowej, podczas gdy z § 1 pkt 10 Przedwstępnej Warunkowej Umowy Sprzedaży z dnia 26.10.2007r. zawartej w formie aktu notarialnego Rep. A Nr (...) wynikała możliwość odstąpienia przez Spółkę (...) Sp. z o.o. od umowy o skutkach rozporządzających;

b) błędne uznanie, że fakt nabywania nieruchomości po zawyżonej cenie nie został ujawniony i M. M., podpisując dwie kolejne umowy, pozostawał w tym zakresie w nieświadomości na skutek działań obu oskarżonych, podczas gdy sam M. M. zeznał, że cena zakupu nieruchomości została zaakceptowana przez inwestora cypryjskiego, którym finalnie był T. S. i dla którego Spółka nabywała nieruchomość, dodatkowo M. M. miał pełną wiedzę o działaniach Spółki (...) Sp. z o.o. i jej Zarządu bowiem w chwili zawierania przez oskarżonego P. M. w imieniu Spółki umowy przedwstępnej (...) Sp. z o.o. posiadającym 49 % udziałów, który wyraził w Uchwale z dnia 26.10.2007r. zgodę na nabycie nieruchomości była spółka (...) Sp. z o.o., której Prezesem Zarządu w chwili zdarzenia był właśnie świadek M. M.. Dodatkowo przed zawarciem kolejnych dwóch umów przez M. M. Spółka (...) i (...). K. przeprowadziła badanie nieruchomości na zlecenie M. M. działającego w imieniu (...) (rzeczywistego inwestora);

c)bezpodstawne uznanie, że oskarżony P. M. ponosi winę za powstanie szkody majątkowej wyrządzonej na kwotę 11 111 174 zł w majątku Spółki (...) Sp. z o.o., podczas gdy oskarżony pełnił funkcję w Zarządzie Spółki jedynie przez dwa dni (od 25.10.2007r. do 27.10.2007r.) na prośbę E. I., aby uniknąć oczekiwania na zgodę na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca, co więcej oskarżony de facto nie pełnił nigdy funkcji zarządczych, nie był osobą decyzyjną w Spółce, nie sprawdzono np. czy oskarżony miał dostęp do kont bankowych Spółki, co mogłoby wskazywać na jego rzeczywistą rolę w Spółce, a jedynie był pośrednikiem nieruchomości i pełnił funkcję tłumacza przy negocjacjach związanych z transakcją dotyczącą nieruchomości, bowiem strona sprzedająca nie znała j. ang., nie miał żadnego wpływu na cenę nabycia nieruchomości przez Spółkę, zrealizowanie planowej inwestycji i dalszą odsprzedaż nieruchomości, w sprawie zabrakło też ustalenia jaki wpływ na wysokość i powstanie szkody miały kolejne Zarządy Spółki, czy np. Zarządy te nie zbyły nieruchomości po znacznie zaniżonej cenie, czy z ich winy nie została zrealizowana planowana inwestycja deweloperska, a więc nie ustalono bezspornie winy oskarżonego P. M.;

d) błędne ustalenie w sentencji wyroku, że oskarżony P. M. pełnił funkcję Prezesa Zarządu Spółki (...) Sp. z o.o. w okresie od dnia 22.09.2006r. do dnia 17.12.2007r., podczas gdy oskarżony był powołany do zarządu jedynie na dwa dni, tj. od 25.10.2007r. do 27.10.2007r.;

e) nieprawidłowe ustalenie wysokości szkody majątkowej wyrządzonej w majątku Spółki (...) Sp. z o.o.

na kwotę 11 111 174 zł, podczas gdy:

I. z § 1 pkt 10 Przedwstępnej Warunkowej Umowy Sprzedaży z dnia 26.10.2007r. zawartej w formie aktu notarialnego Rep. A Nr (...) wynikała możliwość odstąpienia przez Spółkę (...) Sp. z o.o. od umowy o skutkach rozporządzających, w takim przypadku Sprzedający miał prawo zatrzymać zaliczkę w wysokości 500 000 zł i w takiej wysokości mogłaby być rozpatrywana ewentualna szkoda poniesiona przez Spółkę. Jednak mimo istnienia możliwości odstąpienia od Umowy, kolejny Prezes Zarządu M. M. zawarł w imieniu Spółki dwie kolejne umowy, w tym o skutku rozporządzającym, a więc nawet jeśli uznać, że Spółka poniosła szkodę w wysokości takiej jak ustalił Sąd, to zdaniem obrony, winę za to ponosić powinien kolejny Zarząd Spółki w osobie M. M.;

II. biorąc pod uwagę możliwość przekształcenia rodzaju gruntu cena 6 zł za metr nie była ceną zawyżoną, a bardzo atrakcyjną, co zostało potwierdzone m.in. zeznaniami świadków A. W. i A. J., który w dniu 21.05.2019r. zeznał, że ziemie innym kontrahentom sprzedał po 8 i 17 zł za metr, Sąd bezpodstawnie uznał zeznania tego świadka za niewiarygodne bez zweryfikowania czy takie transakcje miały miejsce, a zeznania świadka znajdują potwierdzenie w rzeczywistych cenach nieruchomości w m. D. w tamtym okresie oferowanych oraz w innych ofertach zakupu nieruchomości, które otrzymał P. M. jako pośrednik;

III. nabycie nieruchomości przez inwestora, którym była grupa spółek kontrolowanych przez biznesmena T. S. profesjonalnie zajmująca się nieruchomościami i działalnością deweloperską, poprzez Spółkę (...) Sp. z o.o. konkretnie w celu przekształcenia gruntu i wybudowania na nim osiedla mieszkaniowego zostało potwierdzone przez takich świadków jak np. M. M., M. S., D. S., jak również przez zlecenie przez M. M. w imieniu (...) przeprowadzenia badania (...) Spółce (...) i (...). K., co potwierdza również kontrolę inwestora nad czynnością nabycia nieruchomości, z kolei na realne plany wybudowania osiedla mieszkaniowego wskazuje także projekt – D. Projekt Koncepcyjny D. przygotowany w 2008r. przez (...) (...), wskazać przy tym należy, że zrealizowanie planowanej inwestycji mogłoby doprowadzić do wzrostu ceny do 50 zł za metr, co pozwoliłoby Spółce na osiągnięcie ponad 8-krotnego zysku, nielogicznym byłoby więc, że inwestor o takim doświadczeniu i profesjonalnym poziomie działania posługujący się kancelarią o międzynarodowej renomie nie był świadomy cen nieruchomości na danym rynku i zezwolił swojej Spółce celowej na nabycie nieruchomości po rzekomo dwukrotnie zawyżonej cenie;

IV. istnieje duże prawdopodobieństwo, że (...) Sp. z o.o. w ogóle nie poniósł żadnej szkody. Sąd nie odniósł się w wyroku do dokumentów księgowych Spółki, z których powinna wynikać historia przepływów finansowych, nie przeprowadził też dowodu wnioskowanego przez obrońcę E. I. z prywatnej opinii dotyczącej prawa angielskiego na okoliczność, że termin zwrotu udzielonych Spółce pożyczek na nabycie nieruchomości uległ przedawnieniu na okoliczność czy Spółka rzeczywiście poniosła szkodę, dokładnie czy cena sprzedaży nieruchomości została uiszczona z majątku Spółki (...), czy z majątku rzeczywistego inwestora, tj. grupy spółek należących do T. S.. Sąd nie rozważył, czy rzekome pożyczki na podstawie których Spółka zdobyła środki na zakup nieruchomości, nie zostały np. umorzone, czy zostały zwrócone pożyczkodawcy, czy pożyczkodawca w ogóle dochodził ich zwrotu, czy przedawnił się termin ich zwrotu, a w takiej sytuacji Spółka nie tylko nie byłaby pokrzywdzona, ale zostałaby nawet nadzwyczajnie wzbogacona, bowiem zbywając dalej nieruchomość Spółka uzyskała środki z ceny sprzedaży nieruchomości. W tej mierze Sąd oddalił wnioski dowodowe obrońcy E. I. i ustalił tę okoliczność opierając się jedynie na swoich domysłach;

V. Sąd nie pochylił się w ogóle nad kwestią odpowiedzialności kolejnych Zarządów Spółki. Nie zbadano czy to kolejny Zarząd nie działał na szkodę Spółki poprzez zbycie nieruchomości za cenę znacznie poniżej wartości rynkowej i brak zrealizowania pierwotnie planowanej inwestycji tj. osiedla mieszkaniowego, która mogłaby doprowadzić do osiągnięcia ponad 8-krotnego zysku. Należy nadto mieć na uwadze, że osoby działające w (...) Sp. z o.o. (w tym M. M.) były osobami profesjonalnie zajmującymi się obrotem nieruchomościami i działalnością deweloperską, o nabyciu tej nieruchomości w istocie zdecydowała realna możliwość przekształcenia nieruchomości w działkę budowlaną i wybudowania na niej osiedla. Sąd nie ustalił natomiast czemu inwestycji tej nie zrealizowano, czy było to spowodowane np. obiektywną niemożnością przekształcenia gruntu czy zaniechaniami kolejnych Zarządów Spółki;

VI. ustalając wysokość szkody Sąd powinien uwzględnić również okoliczność czy nieruchomość została zbyta przez kolejny Zarząd oraz za jaka cenę i powinno znaleźć to odzwierciedlenie w określeniu wysokości szkody;

3.  Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów

postępowania, która mogła mieć wpływ na jego treść, tj.:

a) naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrońcy E. I. złożonych na rozprawie w dn. 10.02.2021r. o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z prywatnej opinii dotyczącej prawa angielskiego na okoliczność, że termin zwrotu udzielonych Spółce pożyczek na nabycie nieruchomości uległ przedawnieniu oraz że sprawozdania z badania cen transakcji zawartych w okresie dwóch lat poprzedzających nabycie nieruchomości wzdłuż istniejącej dziś trasy S8 na odcinku K.-O. przeznaczonych pod zabudowę usługową i mieszkalną, uznając, że dokumenty powstałe dla celów postępowania karnego nie mogą zostać uznane za dowody oraz że treść opinii dotyczącej prawa angielskiego nie ma znaczenia dla rozpoznania sprawy, gdyż dotyczy rozliczeń niedotyczących bezpośrednio umowy, o której mowa w zarzucie, podczas gdy dowody te zmierzają bezpośrednio do ustalenia czy szkoda rzeczywiście została poniesiona przez Spółkę i jeżeli tak, to w jakiej wysokości, w oczywisty więc sposób dowody mają bezpośredni związek z zarzutem, a opinia prywatna, chociaż nie można przydać jej wartości opinii biegłego, o której mowa w art. 193 § 1 k.p.k., to może stanowić dowód w sprawie i być podstawą powołania przez Sąd biegłego sądowego do zweryfikowania wniosków podniesionych w opinii prywatnej. Sąd naruszył też art. 5 § 2 k.p.k. rozstrzygając na niekorzyść oskarżonych wątpliwości w zakresie ustalenia poniesienia przez Spółkę szkody i jej wysokości opierając się jedynie na swoich domysłach i pomijając możliwe do przeprowadzenia na tę okoliczność dowody;

b) naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie wniosków obrońcy E. I. złożonych na rozprawie w dniu 28.11.2019r. oraz 10.02.2021r. o zlecenie wykonania kolejnej opinii biegłego szacującej wartość nieruchomości przy uwzględnieniu celu inwestycyjnego, jaki był przewidziany dla tej nieruchomości, tj. nabycia jej w celu przekształcenia przeznaczenia gruntu i wybudowania na nim osiedla mieszkaniowego, uznając, że opinia M. Z. jest pełna, jasna oraz nie jest wewnętrznie sprzeczna, a opinia zakładająca inne przeznaczenie nieruchomości niż wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego na dzień zawarcia umowy byłaby nieprzydatna w sprawie, podczas gdy z zeznań świadków, w tym M. M. jasno wynika, że Spółka nabyła nieruchomość wyłącznie w celu inwestycyjnym, konieczność przekształcenia przeznaczenia gruntu stanowi częsty i normalny etap realizowania wielu inwestycji deweloperskich, a uwzględnienie tej okoliczności w opinii pozwoliłoby zweryfikować rzeczywistą rynkową cenę nieruchomości;

c) naruszenie art. 7 k.p.k. poprzez dowolne nieuwzględnienie części zeznań świadków A. J. i A. W. w zakresie w jakim zeznania wskazywały, że cena nieruchomości nie była zawyżona, podczas gdy ocena tych zeznań została poczyniona przez Sąd w sposób całkowicie dowolny, Sąd nie przeprowadził żadnych innych dowodów, które mogłyby wskazywać na niewiarygodność świadków, a A. J. wskazywał, że zawarł transakcję z innymi kontrahentami, którzy zapłacili mu cenę wyższą za metr nieruchomości ( 8 zł i 17 zł), Sąd nie zobowiązał świadka do przedstawienia tych umów, zamiast tego arbitralnie ustalił, że świadek nie mówi prawdy, również ustalenia poczynione przez obronę (np. analiza zarządzeń Burmistrza Miasta i Gminy S. z 2007r. i 2008r.) wskazują, że cena nieruchomości nie była wcale zawyżona, a biorąc pod uwagę możliwość zmiany przeznaczenia gruntu była to cena atrakcyjna.;

e) art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez zbiorowe powołanie dowodów potwierdzających ustalenia faktyczne Sądu odwołując się na str. 5 uzasadnienia zbiorczo do innych dokumentów ujawnionych w toku rozprawy, co uniemożliwia obronie dokładne ustosunkowanie się do ustaleń faktycznych i oceny dowodów dokonanej przez Sąd;

4. z ostrożności procesowej zarzucił zaskarżonemu wyrokowi obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj.:

a) art. 296 § 1 i 3 k.k. w zb. z art. 296 § 1 i 2 k.k. poprzez zakwalifikowanie zachowania oskarżonego P. M. jako czynu zabronionego z w/w przepisów, podczas gdy swoim zachowaniem oskarżony nie wypełnił wszystkich znamion zarzucanego mu czynu, a do zaistnienia tego czynu wymaga się łącznego wystąpienia wszystkich znamion, co najważniejsze status oskarżonego P. M. w Spółce nie wypełnia kryterium samodzielności decyzyjnej, Sąd nie wykazał, aby objęte świadomością i wolą oskarżonego było wypełnienie wszystkich elementów konstytuujących płaszczyznę tego czynu przestępnego, w tym nie wykazano, aby powstanie szkody majątkowej było wynikiem realizacji przez oskarżonego znamion czynnościowych, to M. M. podpisał dwie kolejne umowy, w tym umowę o skutku rozporządzającym, mimo że istniała możliwość odstąpienia Spółki od umowy, a tym samym to działania M. M. bezpośrednio prowadziły do powstania ewentualnej szkody w mieniu Spółki;

b) art. 296 § 3 k.k. poprzez brak wykazania, że pokrzywdzonym w sprawie była Spółka (...) Sp. z o.o. i uznanie, że bez znaczenia jest kwestia skąd pochodziły pieniądze na zakup nieruchomości i czy później zostały zwrócone, podczas gdy do pociągnięcia oskarżonego do odpowiedzialności z art. 296 § 3 k.k. konieczne jest bezsprzeczne ustalenie wysokości poniesionej szkody oraz ustalenie jaki podmiot został rzeczywiście pokrzywdzony, zdaniem obrony Spółka mogła zostać nawet nadzwyczajnie wzbogacona, bowiem nie zwracając pożyczek na zakup nieruchomości, a potem dalej ją odsprzedając, nastąpiło przysporzenie w majątku Spółki, tym samym nie można więc byłoby mówić, ani o jakiejkolwiek szkodzie w mieniu Spółki, ani o jej statusie jako pokrzywdzonego;

5. z ostrożności procesowej na podstawie art. 438 pkt 1a k.p.k. w/w wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj.:

a) art. 46 § 1 k.k. poprzez orzeczenie wobec oskarżonego P. M. solidarnie z oskarżonym E. I. obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę solidarnie na rzecz Spółki (...) Sp. z o.o. kwoty 11 111 174 zł, podczas gdy wysokość szkody nie została ani bezsprzecznie ustalona, ani nie zostało bezspornie udowodnione czy w majątku Spółki w ogóle powstała jakakolwiek szkoda;

6. z ostrożności procesowej zarzucił rażącą surowość i niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego P. M. kary 4 lat pozbawienia wolności, przy wymiarze której Sąd nie wziął pod uwagę stopnia winy, motywacji i sposobu zachowania się oskarżonego, a nadto jego właściwości i warunków osobistych, sposobu życia przed popełnieniem przestępstwa, dotychczasowej niekaralności oraz postawy w postępowaniu przygotowawczym, podczas gdy jak Sąd zauważył w uzasadnieniu rola oskarżonego P. M. była pomocnicza, to oskarżony E. I. był inicjatorem całego zdarzenia, dodatkowo w postępowaniu przygotowawczym P. M. złożył wyjaśnienia, które zostały przez Sąd uznane za wiarygodne. Oskarżony jest w podeszłym wieku (67 lat), skierowanie go do odbycia kary w zakładzie karnym stale wyeliminuje oskarżonego z życia zawodowego, spowoduje właściwie niemożność wykonania przez oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, co niewątpliwie jest dla pokrzywdzonego interesem istotniejszym niż wykonanie przez oskarżonego kary pozbawienia wolności.

pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. z/s w W. zarzucił:

1.obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść zapadłego orzeczenia, a to przepisu art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. polegającą na pominięciu w wyroku z dnia 24.02.2021r. w przyjętej kwalifikacji prawnej przypisanego obu oskarżonym czynu przepisu art. 21 § 2 k.k., kiedy ów przepis został zastosowany, a co nie znalazło odzwierciedlenia w kwalifikacji prawnej przypisanego obu oskarżonym czynu;

2. obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść zapadłego orzeczenia, a to przepisu art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. polegającą na pominięciu w wyroku z dnia 24.02.2021r. w opisie czynu przypisanego obu oskarżonym znamienia w postaci zajmowania się sprawami majątkowymi spółki (osoby prawnej), co powodować może niesłuszne zarzuty o brak spełnienia wymogu zawarcia w opisie czynu wszystkich koniecznych znamion przypisanego obu oskarżonym przestępstwa z art. 296 § 1 k.k., jako, że jest to tylko uchybienie stylistyczne, a nie merytoryczne, jednak z najdalej posuniętej ostrożności procesowej wymaga zauważenia i wywiedzenia apelacji w całości na niekorzyść obu oskarżonych.

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońcy obu oskarżonych zarzucili skarżonemu wyrokowi szereg uchybień proceduralnych, błędów w ustaleniach faktycznych, obrazy prawa materialnego, rażącej surowości kar, lecz zasadności tych zarzutów Sąd Apelacyjny nie podzielił, w związku z tym nie znalazł argumentów, które pozwalałyby dokonać zmian w postulowanym przez obrońców kierunku.

Wyrok Sądu pierwszej instancji, wymagał jedynie korekty wynikającej z częściowego uwzględnienia apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w części dotyczącej doprecyzowania znamion zarzucanego i przypisanego oskarżonym E. I. i P. M. czynu poprzez uzupełnienie opisu czynu zarzucanego obu oskarżonym w komparycji wyroku i przypisanego w punkcie I sentencji wyroku po słowach „zajmowania się sprawami spółki” o zapis „majątkowymi”, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Z urzędu Sąd odwoławczy sprostował także oczywistą omyłkę pisarską w części wstępnej wyroku w ten sposób, że zamiast błędnej kwoty nabycia nieruchomości, wpisał prawidłową, do której to omyłki już Sąd Okręgowy przyznał się w uzasadnieniu wyroku. Ta omyłka była także konsekwencją błędnego ustalenia wysokości szkody orzeczonego obowiązku jej naprawienia, co skutkowało zmianą wyroku w tym zakresie, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Wskazać należy, że pomimo obszerności wywiedzionych przez obrońców oskarżonych środków odwoławczych, zarzuty mają charakter polemiczny i nierzadko powtarzający się.

Omówienie zarzutów apelacyjnych nastąpi częściowo z zachowaniem porządku ich prezentacji w apelacjach z modyfikacją, która odnosić się będzie do problematyki wręcz oczywistej powtarzalności stawianych tez.

Na wstępie należy podnieść, że zgodnie z przepisem art. 7 k.p.k. organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów oceniając swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania i wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Orzecznictwo wskazuje, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. tylko wówczas, gdy spełnione są kumulatywnie następujące przesłanki:

1)jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.)

2)stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności, przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.)

3)jest wyczerpująco i logicznie, z jednoczesnym uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.) – tak w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9.11.1990r., OSNKW 1991r., z.7-9, poz. 41 oraz w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3.09.1998r., Prok. i Pr. 1999r., nr 2, poz. 6).

Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, że Sąd pierwszej instancji dokonał swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Ocena dowodów dokonana przez Sąd pierwszej instancji jest obiektywna i wszechstronna oraz wewnętrznie spójna, nie została dokonana ani w sposób selektywny i ani sprzeczny zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd pierwszej instancji nie pominął przy tym dowodów korzystnych dla oskarżonych. Natomiast analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy stwierdzić należy, że dowody w ich wzajemnym powiązaniu, bezspornie i jednoznacznie pozwalały dowieść, że oskarżeni dopuścili się zarzucanego im czynu.

Omówienie wybranych dowodów jest dopuszczalne, o ile mają one znaczenie dla wyrokowania, tak jak w warunkach niniejszej sprawy. Obrońcy nie wykazali, że zostały naruszone art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., w szczególności nie wskazali żadnych dowodów, które zostały przez sąd pierwszej instancji ujawnione, lecz pominięte przy wyrokowaniu, bądź zostały uwzględnione bez ich ujawienia na rozprawie.

W niniejszej spawie nie można stwierdzić naruszenia tych przepisów. Przepis art. 7 k.p.k. jak i też przepis art. 410 k.p.k. nie nakłada na sąd obowiązku przywołania w uzasadnieniu wyroku wszystkich dowodów bez wyjątku, gdyż oceny wymagają tylko te, które według sądu miały znaczenie dla wydanego orzeczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2018r., (...) 7/18, LEX nr 2531297).

Nie podlegały uwzględnieniu zarzuty opisane w punktach 1 a i b oraz a i b in fine apelacji obrońcy oskarżonego E. I., w punktach 1 i 3 apelacji obrońcy oskarżonego P. M. (1)adw. M. W., a także w punktach 2 c, d oraz 4 a, b apelacji obrońcy oskarżonego P. M. (1)adw. W. R.-S..

Odniesienie się do tych zarzutów wymaga odwołania się do istoty przestępstwa wyrządzenia szkody w obrocie gospodarczym. Przestępstwo określone w art. 296 § 1 k.k. jest przestępstwem materialnym, do jego znamion należy skutek w postaci wyrządzenia mocodawcy znacznej szkody majątkowej. Między skutkiem w postaci wyrządzenia znacznej szkody majątkowej a zachowaniem się sprawcy, polegającym na nadużyciu uprawnień lub niedopełnieniu obowiązków, zachodzić musi związek przyczynowo - skutkowy. Zatem skoro zachowanie się sprawców - oskarżonego E. I. – jako członka zarządu spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. od 22 września 2006r. do 24 października 2007r., a P. M. – jako członka Zarządu ww. Spółki w okresie 25 - 27 października 2007r. - miało miejsce w dniu 26 października 2007r., czyli w dniu podpisania przez P. M. warunkowej przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości objętej aktem notarialnym Rep. A Nr (...) położonej w m. D., gm. S., zawierającej także essentialia negotii umowy przyrzeczonej, to nie można dla zrozumienia istoty inkryminowanego znaczenia pominąć skutku ich działania – który miał miejsce w dniu 17 grudnia 2007r., kiedy została zawarta umowa przenosząca własność, która była skutkiem zawarcia tej wcześniejszej umowy. Dlatego opis czynu zawarty w wyroku, wbrew temu co podnoszą skarżący, nie jest sprzeczny ani niespójny z ustaleniami zawartymi w uzasadnieniu do wyroku, a był konieczny, oraz jest precyzyjny i wyczerpujący – poza uzupełnieniem zawartym w wyroku Sądu odwoławczego i jako taki nie obraża wskazanych w apelacji przepisów postępowania, ani przepisów prawa materialnego.

Przepis art. 296 k.k. chroni wszelkie interesy majątkowe, a więc zarówno te związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, jak i wszelkie inne transakcje i działania dotyczące majątku mocodawcy, choćby dokonywane jednorazowo, takie jak np. sprzedaż, zakup, załatwiane sporów majątkowych, zastępstwo w sprawach majątkowych itp.

W tak rozumianym dobrze prawnym mieszczą się zarówno interesy majątkowe związane z działalnością gospodarczą, jak i prawidłowość jej prowadzenia, choćby nie łączyła się ona z zajmowaniem się sprawami majątkowymi (tak: Kodeks karny. Komentarz pod red. A. Zoll i powołane tam orzecznictwo).

Umowa przenosząca własność nieruchomości, zawarta w dniu 17 grudnia 2007r., była skutkiem zawarcia przez oskarżonych w dniu 26 października 2007r.warunkowej umowy przedwstępnej.

Nie sposób kwestionować, jak to czynią skarżący, że oskarżeni swoim działaniem nie wyczerpali znamion czynów im przypisanych.

Z istoty reprezentacji Spółki przez oskarżonych, jako członków Zarządu, wynika umocowanie do zajmowania się sprawami Spółki, przede wszystkim majątkowymi. Ustalenia Sądu pierwszej instancji w tym zakresie są prawidłowe i niewątpliwe, zaś zajmowanie się sprawami majątkowymi spółki jest immanentnie związane z piastowaniem funkcji członka zarządu i w istocie stanowi sens istnienia zarządów.

Wbrew twierdzeniom skarżących obrońców, Sąd Okręgowy prawidłowo także orzekł, że obaj oskarżeni działali wspólnie i w porozumieniu, więc każdy z nich nie musiał osobiście wykonywać każdej czynności stanowiącej znamię czynu, prawidłowo zatem przypisał obu oskarżonym popełnienie czynu z art. 296 § 1 i 2 k.k. w zb. z art. 296 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Bowiem art. 21 § 2 k.k. stanowi – „ Jeżeli okoliczność osobista dotycząca sprawcy, wpływająca chociażby tylko na wyższą karalność, stanowi znamię czynu zabronionego, współdziałający podlega odpowiedzialności karnej przewidzianej za ten czyn zabroniony, gdy o tej okoliczności wiedział, chociażby go nie dotyczyła.” Z ugruntowanych już poglądów orzecznictwa i doktryny wynika, co następuje: „(…) regulacja ta prowadzi zawsze do zrównania odpowiedzialności każdego ekstraneusa współdziałającego w popełnieniu przestępstwa indywidualnego z osobą posiadającą ową „okoliczność osobistą” (intraneusem). (…) Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie sądowym nie tylko nie budzi wątpliwości, ale utrwalony jest pogląd, że możliwe jest przypisanie osobie odpowiedzialności karnej za przestępstwo indywidualne, nawet wtedy, gdy sama nie spełnia cech indywidualizujących podmiot takiej odpowiedzialności. (…) Do odpowiedzialności karnej za przestępstwo indywidualne wystarczy, gdy osoby te wiedzą, że osoba wykonująca czyn ma cechę wymaganą przez ustawę. Wypada zauważyć, że nie tylko możliwe jest, ale i obligatoryjne, przypisanie osobie współdziałającej odpowiedzialności karnej na równi ze sprawcą głównym wypełniającym znamię przestępstwa indywidualnego. Odpowiedzialność w takiej sytuacji może ponieść – w zależności od okoliczności faktycznych sprawy – zarówno w formie współsprawstwa, pomocnictwa czy też podżegania.” (tak Sąd Najwyższy w wyroku Izby Karnej z dnia 24.01.2019r. IV KK 460/17).

W tym miejscu warto odnieść się do podniesionego przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzutu obrazy art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k., którego zasadności Sąd odwoławczy nie podzielił. Istotnie – jak podniósł skarżący- funkcjonują w orzecznictwie poglądy wskazujące na to, że przepis art. 21 § 2 k.k. winien dla pełnego zobrazowania odpowiedzialności znaleźć odzwierciedlenie w przyjętej kwalifikacji prawnej czynu, ale już nie w podstawie prawnej wymiaru kary, jednak orzecznictwo stoi też na stanowisku, że całkowite odstąpienie w wyroku od powoływania unormowania zawartego w przepisie art. 21 § 2 k.k. i odwołanie się do uregulowania w nim zawartego jedynie w uzasadnieniu wyroku – co Sąd pierwszej instancji uczynił – nie stanowi naruszenia przepisu art. 413 k.p.k. (tak np. II AKa 45/13 wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13.01.2014r.), który Sąd Apelacyjny podzielił.

Opierając się na zeznaniach świadków, prawidłowo ustalił Sąd Okręgowy, że osobą mogącą reprezentować Spółkę (...) sp. z o.o., był oskarżony E. I., że to on został zobowiązany do nabycia nieruchomości przez Spółkę (...) sp. z o.o., że E. I., działając jako członek zarządu pokrzywdzonej Spółki brał aktywny udział w negocjacjach dotyczących ustalania szczegółów transakcji i ceny nabycia nieruchomości, a także ustalał wszelkie istotne kwestie przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości, na skutek której Spółce (...) Sp. z o.o. została wyrządzona szkoda majątkowa w wielkich rozmiarach. P. M., był jego tłumaczem, gdyż E. I. nie znał języka polskiego, nawet jeśli nie uczestniczył bezpośrednio w negocjacjach co do warunków sprzedaży nieruchomości, to znał ich przebieg, wiedział jaka była pierwotnie wskazana przez sprzedających cena sprzedaży (3 zł/m 2) i że uległa ona podwyższeniu, a następnie to E. I. uczynił P. M. Prezesem Zarządu Spółki (...) Sp. z o.o. na okres dwóch dni, w czasie których P. M. podpisał umowę przedwstępną przeniesienia własności nieruchomości w dniu 26 października 2007r.,co doprowadziło do wyrządzenia szkody oskarżycielowi posiłkowemu.

Bez znaczenia jest to, że żaden z oskarżonych osobiście nie zawarł umowy przenoszącej własność.

Po pierwsze – umowa przyrzeczona zobowiązywała do zawarcia umowy końcowej, a po drugie – przez długi czas fakt nabywania nieruchomości po zawyżonej cenie nie został ujawniony i M. M., podpisując dwie kolejne umowy, pozostawał w tym zakresie w nieświadomości na skutek działań obu oskarżonych.

Zatem, 17 grudnia 2007r. – w dniu podpisania umowy przenoszącej własność, nastąpił więc skutek wcześniejszych działań obu oskarżonych.

Zresztą zachowanie Zarządu Spółki w późniejszym okresie, to czy było bardziej czy mniej uzasadnione, nie ekskulpuje oskarżonych od zarzutu wspólnego (uzgodnionego) zawarcia umowy przyrzeczenia i jej negatywnych skutków dla majątku Spółki. Istnienie znamion przestępstwa zależy bowiem od zamiaru przestępnego sprawców przed jego popełnieniem lub w trakcie, a nie od zachowania władz spółki, które zastały określony stan zobowiązań.

Z ugruntowanych poglądów doktryny i orzecznictwa wynika, m.in., cyt.: „ Art. 296 przydaje także prawnokarną ochronę zaufaniu wynikającemu z – opartego na przepisie ustawy, decyzji właściwego organu lub umowie – stosunku prawnego, upoważniającego do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą jednego z podmiotów wymienionych w tym przepisie i nakładającego na upoważnioną lub zobowiązaną osobę obowiązek takiego ich prowadzenia, aby w wyniku jej działań lub zaniechań nie została wyrządzona znaczna szkoda majątkowa w majątku mocodawcy. Zaufanie oraz profesjonalizm w wykonywaniu powierzonych czynności stanowią istotne elementy porządku gospodarczego, określają standard wykonywania czynności powierniczych przez osoby zajmujące się cudzymi sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą”. (Kodeks karny. Komentarz do art. 296 pod red. A. Zoll i tam cyt. orzecznictwo).

Sąd Apelacyjny podzielił zatem zasadność argumentów przywołanych w odpowiedzi na apelacje obrońców przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego i powołanych tam poglądów doktryny, stojąc na stanowisku tam wyrażonym, że przyjęcie odmiennego założenia i uznania zasadności powyższych zarzutów obrońców, prowadziłoby do bezkarności sprawców, którzy zawarli niekorzystne dla Spółki umowy przedwstępne w przepisanej formie, jednocześnie będąc beneficjentami prowizji z tytułu umowy pośrednictwa pomiędzy zbywcą a nabywcą, a następnie zrezygnowali z zasiadania w zarządzie nabywcy.

Finalnie należy mieć na uwadze dystynkcję pomiędzy sformułowaniem doprowadzili do jej nabycia, które to słowo doprowadzić, zgodnie ze słownikiem języka polskiego oznacza m.in. spowodować coś, co doskonale i precyzyjnie oddaje przypisany czyn, a takimi sformułowaniami jak zawarli umowy, czy też nabyli, podpisali – bo tego przecież nie zrobili. Ale bez umowy – do której zawarcia doprowadzili przecież obaj oskarżeni - podpisanej przez P. M. nie doszłoby do zawarcia kolejnych umów i w efekcie powstania szkody jako jej skutku – odsuniętego w czasie do momentu zawarcia umowy w dniu 17 grudnia 2007r.

Pogląd ten wspiera dorobek doktryny przedmiotu: Zgodnie z art. 6 § 1 k.k. czyn zabroniony z art. 296 § 1 k.k. jest popełniony w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, tzn. zrealizował zachowanie polegające na nadużyciu udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienia ciążącego na nim obowiązku. O momencie określającym czas popełnienia tego przestępstwa decyduje czas faktycznego zachowania się sprawcy. Jednakże jego specyfika polega na tym, iż w wyjątkowych sytuacjach teoretycznie nie musi wystąpić tożsamość czasu zachowania z czasem naruszenia przez sprawcę określonej kompetencji (np. wtedy, gdy naruszenie uprawnienia związane jest z wielością różnych zachowań rozłożonych w czasie). Należy w związku z tym podkreślić, że faktyczne zachowanie jest karnoprawnie doniosłe tylko wtedy, gdy stanowi naruszenie uprawnienia lub obowiązku. Oznacza to, iż w istocie, omawiany czyn zabroniony jest popełniony w czasie, gdy sprawca nadużył udzielonych mu uprawnień lub nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku. Moment wystąpienia szkody (karalnego skutku), który zazwyczaj następuje po zrealizowaniu czynności sprawczych, nie decyduje o czasie popełnienia przestępstwa z art. 296 § 1 k.k. Jednakże okoliczność ta nie jest dla omawianej kwestii obojętna. Karalne zachowanie wyznaczające ten czas jest bowiem karnoprawnie relewantne tylko wtedy, gdy stanowi odpowiednią przesłankę dla wystąpienia szkody majątkowej. W tym sensie, wystąpienie szkody po zrealizowaniu czynności sprawczych legitymizuje ich karalny charakter, i tym samym stanowi pewną przesłankę ustalenia czasu popełnienia tego przestępstwa (Kodeks karny. Cz. Szczególna. T. II. Komentarz pod red. Królikowski M. Zawłocki R.).

Odnosząc się do zarzutów 2-5 apelacji obrońcy oskarżonego E. I., należy podnieść, że wbrew twierdzeniom autora apelacji, Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się obrazy wymienionych w zarzutach przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. Zdaniem Sądu odwoławczego twierdzenia obrońcy oskarżonego w omawianym zakresie są gołosłowne, bezpodstawne i mają charakter wyłącznie polemiczny i nie zostały poparte merytorycznymi argumentami wykazującymi rzeczywistą dowolność Sądu meriti w zakresie oceny wymienionych dowodów. Skuteczne zakwestionowanie oceny określonego dowodu wymaga bowiem od skarżącego wykazania, że Sąd pierwszej instancji przy tej ocenie dopuścił się błędu natury faktycznej lub logicznej lub też że nie respektowano zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca. Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się również obrazy art. 410 k.p.k., gdyż dokonał analizy i oceny wszystkich dowodów zgromadzonych w przedmiotowej sprawie, które miały znaczenie dla jej rozstrzygnięcia i te dowody, które zostały uznane za wiarygodne, stały się podstawą dokonanych ustaleń faktycznych.

Nie można zaakceptować stanowiska skarżącego, że Sąd Okręgowy dopuścił się błędnego zrekonstruowania celu inwestycyjnego, jaki przyświecał inwestorowi zagranicznemu, który był zainteresowany nabyciem nieruchomości w D., którym wg tego skarżącego miało być wybudowanie kompleksu mieszkaniow-biurowo-logistyczno-produkcyjno-handlowo-rekreacyjnego. Wskazać bowiem należy, że cel ten, jak wynika z całokształtu dowodów, w ich wzajemnym powiązaniu, nie był sprecyzowany na tyle, aby można było mówić konkretnie o jego ostatecznym kształcie. Sąd pierwszej instancji także tego nie precyzował, a odwołując się do dowodów wskazanych w uzasadnieniu, wskazał jedynie na inwestycję polegającą na „wybudowaniu bloków z dużą ilością mieszkań”, „budową osiedla”. Powyższa teza o braku bliżej sprecyzowanego celu zostaje wzmocniona, gdy zwróci się uwagę na rozbieżność w twierdzeniach obrońców obu oskarżonych, co do przeznaczenia gruntów. Bowiem obrońca współoskarżonego – adw. W. R.-S., wspierając zarzut nieprawidłowego ustalenia wysokości szkody majątkowej wyrządzonej w majątku Spółki (...) sp. z o.o. – w punkcie III. apelacji wskazał, że celem było wybudowanie osiedla mieszkaniowego. Podniósł mianowicie, co następuje, cyt.: ” nabycie nieruchomości przez inwestora, którym była grupa spółek kontrolowanych przez biznesmena T. S. ( …), poprzez Spółkę (...) sp. z o.o., konkretnie w celu przekształcenia gruntu i wybudowania na nim osiedla mieszkaniowego zostało potwierdzone przez takich świadków jak np. M. M., M. S. (2), D. S. (2), jak również przez zlecenie przez M. M. w imieniu (...) przeprowadzenia badania (...) Spółce (...) i (...). K., (…) z kolei na realne plany wybudowania osiedla mieszkaniowego wskazuje także projekt - D. Projekt Koncepcyjny Zespołu (...) przygotowany w 2008 r. przez (...) (...) (…)” – str. 3-4 apelacji. I pomimo, że zarzut ten także nie znalazł akceptacji Sądu odwoławczego, o czym także w dalszej części uzasadnienia, to twierdzenia te wspierają tezę o bardzo szczątkowym planie przyszłych inwestycji na etapie zakupu nieruchomości.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na niekonsekwencję skarżącej obrońcy oskarżonego E. I., która oparła zarzut w pkt 2 - dotyczący celu inwestycyjnego na pominięciu przez Sąd pierwszej instancji m.in. dowodu z dokumentu w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie XX Wydział Gospodarczy z dnia 4 lipca 2017r. Następnie zaś – w pkt 4 sformułowała zarzut obrazy wskazanych tam przepisów procesowych i dokonanie ustaleń przez Sąd właśnie na podstawie dowodu z tego samego dokumentu – wyroku. Takie postąpienie skarżącej nie mogło znaleźć akceptacji Sądu odwoławczego. W tej kwestii wskazać należy przede wszystkim, że sam wyrok, do którego odwołuje się skarżąca sprowadza się do rozstrzygnięcia o oddaleniu powództwa i rozstrzygnięciu o kosztach, zawiera natomiast dość obszerne uzasadnienie, to zaś przecież opiera się na dowodach, oczywiście przeprowadzonych w postępowaniu przed tamtejszym Sądem. Nie ma jednak racji skarżąca, że postąpienie Sądu meritii zostało dokonane z obrazą wskazanych przez nią przepisów postępowania. Bowiem na rozprawie w dniu 10.02.2021r. (k. 2682-2682v) – zresztą w obecności skarżącej obrońcy, Sąd z urzędu dopuścił dowód z dokumentów, w tym m.in. z wyroku z uzasadnieniem z t. XII k. 2340-2393 (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie XX Wydział Gospodarczy XX GC 426/13 z dnia 4 lipca 2017r. z uzasadnieniem). Poza tym na podstawie art. 405 § 2 i 3 k.p.k. z chwilą zamknięcia przewodu sądowego wszystkie protokoły i inne dokumenty podlegające odczytaniu na rozprawie stają się ujawnione bez odczytywania, o czym zresztą także Przewodnicząca poinformowała na rozprawie j.w. (k. 2682v).

Odnosząc się do zarzutu 3 punkt a, b apelacji obrońcy oskarżonego E. I. nie można podzielić ich zasadności także dlatego, że apelujący nie dostrzega bowiem tak istotnego dowodu na wskazywaną okoliczność, jak zeznania świadka A. J., którym wbrew zarzutom skarżących Sąd Okręgowy w części dał wiarę, a z których także wynika wiedza o porozumieniu oskarżonych o zawyżeniu ceny nieruchomości jeszcze przed zawarciem umowy przyrzeczenia, a także ustaleniu kupującego już dniu 19 września 2007r., tj. w dniu podpisania przez M. J. ze Spółką oskarżonego E. I. - E. S. (...) sp. z siedzibą w N. (C.) - umowy o współpracy dotyczącej doradztwa gospodarczego, finansowego i prawnego za wynagrodzeniem za nieprawdopodobnie wysoką kwotę 4 mln zł (a więc stanowiącą niemal równowartość przedmiotowej nieruchomości). Przecież nawet zbywca zeznawał, że momencie negocjacji E. I. mówił, że ma spółkę, która nabędzie nieruchomość. Nie jest też przekonujący argument, że dopiero po uzgodnieniu faktu nabycia i ceny sprzedaży nieruchomości, inwestor zagraniczny powziął wiedzę o ograniczeniach w nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców na terytorium Polski, skoro była to grupa spółek kontrolowanych profesjonalnie zajmująca się obrotem nieruchomościami i działalnością deweloperską.

Zebrane dowody, w ich wzajemnym powiązaniu niewątpliwie wskazują, że cena sprzedaży nieruchomości została celowo zawyżona, a ww. umowa była jedynie pozorną, albowiem miała na celu wykreować podstawę prawną rozliczeń pomiędzy sprzedającą w imieniu której działał A. J. a spółką (...). I. A. (...). Nie bez znaczenia jest także to, że w czasie zawarcia opisanej umowy z dnia 19 września 2007r. E. I. był członkiem zarządu spółki (...) Sp. z o.o., a zatem przyjął jednocześnie rolę pośrednika działającego na zlecenie sprzedającej i kupującej.

Podkreślić w końcu należy, że kwestia podmiotu, który miał nabyć nieruchomość za zawyżoną i szkodzącą jego interesom wartość jest nieistotna, skoro finalnie to Spółka (...) została pokrzywdzoną. Zawyżenie ceny było obiektywne. Nawet przyjmując, że negocjacje były toczone w imieniu bliżej niesprecyzowanego podmiotu nie zmienia tego, że finalnie tymi warunkami została pokrzywdzona Spółka, w której zarządzie zasiadali obaj oskarżeni – E. I. i P. M., skoro kontraktowali w takich warunkach, akceptując, a właściwe kreując niekorzystne dla Spółki warunki.

Wbrew zarzutom skarżących, Sąd Okręgowy obiektywnie zweryfikował rzeczywistą wartość rynkową kupowanych przez pokrzywdzoną Spółkę nieruchomości, która to okoliczność odgrywa fundamentalne znaczenie w sprawie.

Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się zarzucanych mu uchybień w pkt 6 apelacji obrońcy oskarżonego E. I., ustalając wartość nabytych przez pokrzywdzoną Spółkę nieruchomości w oparciu o opinię biegłej K. M., w której wartość rynkowa przedmiotowej nieruchomości na dzień 17 grudnia 2007r. została określona na kwotę 4 274 500 zł. Zasadnie Sąd Okręgowy uznał, że opinia ta jest pełna, jasna, fachowa, a płynące z niej wnioski najbardziej korzystne dla oskarżonych. Warto przypomnieć bowiem, że w informacji Agencji Nieruchomości Rolnych (k. 155) wskazano, że średnie ceny sprzedaży gruntów w powiecie (...) w 2007 roku za 1 ha wynosiły 9876 zł, co równa się 0,9876 zł za m 2 (czyli niecałe 1 zł), gdy oskarżeni doprowadzili do transakcji, w której cena wyniosła 6 - krotną wartość ww. Podobne wnioski wynikają z operatu szacunkowego sporządzonego przez biegłą M. Z. w postępowaniu sądowym. Zasadnie przy tym Sąd Okręgowy na rozprawie w dniu 10.02.2021r. postanowił o nieuwzględnieniu wniosku obrony o sporządzenie kolejnej opinii z zakresu wyceny nieruchomości, wskazując, że opinia biegłej M. Z. nie jest niepełna, niejasna, ani wewnętrznie sprzeczna, a opinia zakładająca inne przeznaczenie przedmiotowej nieruchomości niż wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego na dzień zawarcia umowy byłaby nieprzydatna w sprawie. Nieuprawnione jest żądanie skarżących badania wartości nieruchomości, „z uwzględnieniem celu inwestycyjnego w jakim została nabyta nieruchomość” albowiem proces rekonstruowania wartości nieruchomości dotyczy stanu faktycznego, nie może dotyczyć stanu hipotetycznego, który zresztą był nie dość jasny, o czym wyżej. Natomiast biegła, na której opinii Sąd się oparł, uwzględniła szereg szczegółowo wskazanych w opinii elementów różnicujących cenę poszczególnych działek gruntu, wchodzących w skład tej nieruchomości, w tym ich przeznaczenie. Bardzo obrazowo wątpliwość skarżącego, odnoszącą się do kwestionowanego podejścia metodologicznego biegłej skonstatował w odpowiedzi na apelacje, pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, cyt.: „ (…) doszłoby do nieakceptowalnej sytuacji, w której cena ziemi rolnej mogłaby zostać oceniona także przez pryzmat wartości mieszkań wybudowanych na niej po przekształceniu, pytaniem otwartym pozostałoby wówczas, czy ustalenia wymaga cena mieszkania w stanie deweloperskim, czy pod klucz. Sąd badał ceny z uwzględnieniem rzeczywistego, a nie przyszłego stanu rzeczy i tylko takie postąpienie jest prawidłowe.”

Także zarzut z punktu 7 apelacji obrońcy oskarżonego E. I. , nie mógł być skuteczny. W tej kwestii dość odwołać się do podniesionych w odpowiedzi na apelację pełnomocnika ugruntowanych w orzecznictwie jest logicznych poglądów, iż zastosowanie art. 5 § 2 k.p.k. może mieć miejsce tylko wówczas, gdy ustalenia faktyczne nie są kwestionowane. Innymi słowy Sąd ferując wyrok musi oceniać prawidłowe ustalenia faktyczne i na ich kanwie powziąwszy wątpliwości musi je rozstrzygnąć na korzyść oskarżonych. Co więcej, przepis art. 5 § 2 k.p.k. dotyczy wątpliwości Sądu, a nie stron, zaś zestawienie naruszenia wskazanego przepisu z naruszeniem art. 7 k.p.k. w zw. z art. 170 k.p.k. dyskwalifikuje jego skuteczność a limine. W przedmiotowej sprawie Sąd nie wskazał, iżby miał jakiekolwiek wątpliwości, które rozstrzygnął na niekorzyść sprawców, a tylko takie postąpienie Sądu mogłoby być przedmiotem skutecznego zarzutu apelującego. Dodać należy, że ocenie Sądu odwoławczego nie doszło również do obrazy art. 170 k.p.k. Korzystanie przez Sąd z uprawnienia opisanego w art. 170 k.p.k. dla wyznaczenia zakresu materiału dowodowego przydatnego do rozpoznania sprawy w świetle zarzutu aktu oskarżenia nie może być poczytane jako obraza art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k., ale za realizację dyspozycji zawartej w przepisach art. 366 k.p.k. i art. 368 k.p.k. Dość wskazać na postanowienie Sądu Okręgowego wydane na rozprawie w dniu 10 lutego 2021r. na mocy którego Sąd oddalił m.in. wniosek dowodowy obrony, wskazując, że treść opinii dotyczącej prawa angielskiego nie ma znaczenia dla rozpoznania sprawy, gdyż dotyczy rozliczeń niedotyczących bezpośrednio umowy, o której mowa w zarzucie. Odnosząc się zaś do żądania skarżących badania cen transakcyjnych działek w okresie znacznie poprzedzającym przedmiotową umowę , w tym odwołanie się do wyższych cen transakcyjnych sprzedaży innych działek przez M. W., dość wskazać, że nieruchomość zbyta przez ww. w 2006r. za kwotę 17 zł/m 2 miała łączną powierzchnię zaledwie 16,3069 ha i zgodnie z ostateczną decyzją Wojewody (...) – była przeznaczona pod budowę drogi ekspresowej i została nabyta przez Skarb Państwa -Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad w trybie ustawy o gospodarce nieruchomościami na cel publiczny, tj. na budowę drogi ekspresowej nr (...) na odcinku W.-S. ( k. 242-244,1185 i nast.). Natomiast nieruchomość zbyta przez M. W. w 2009r. za kwotę 8 zł/m 2 miała łączną powierzchnię zaledwie 19,2700 zł. Poza tym, nawet skarżący nie kwestionowali, że ceny nieruchomości w l. 2006-2007 miały dynamiczny charakter. Ponadto sam fakt, że cena jednostkowa za metr 2 nieruchomości nabytej przez oskarżyciela posiłkowego była niższa niż w przypadku pozostałych ww. dwóch transakcji z udziałem sprzedającej M. W., nie świadczy o tym, że była to cena rynkowa. Co więcej kwestia ta została wyczerpująco wyjaśniona w opinii biegłej K. M. i zasadnie Sąd pierwszej instancji nie badał ich w kierunku postulowanym przez skarżących. Zaś dokumenty dotyczące tych transakcji zostały – wbrew temu co podnoszą skarżący zaliczone w poczet materiału dowodowego, a to, że zostały „zbiorczo” omówione, wynika z tego, że Sąd nie proceduje w oderwaniu od akt sprawy, a nie każdy z dowodów musi stanowić podstawę ustaleń faktycznych, byłoby to przecież w istocie niemożliwe z uwagi na wzajemną sprzeczność wynikających z nich okoliczności.

Odnosząc się do zarzutów apelacyjnych obrońcy oskarżonego P. M.adw. J. W. w punkcie 2.1, na wstępnie należy wskazać, że raport z badania nieruchomości usytuowanej w D. z dnia 14.11.2007r. (k. 1953 i nast.) przedstawia ustalenia wynikające z raportu prawnego z badania nieruchomości. E. verbis wynika, że raport ogranicza się wyłącznie do analizy prawnej informacji/dokumentów powiązanych z nieruchomością. Oznacza to, że raport obejmuje: I. wyniki badania księgi wieczystej i otrzymanych dokumentów dotyczących nieruchomości, II. wyniki przeglądu danych geodezyjnych odnoszących się do nieruchomości, III. wyniki weryfikacji statusu miejscowego zagospodarowania przestrzennego nieruchomości oraz IV. wyniki przeglądu wybranych zagadnień prawnych związanych z planowanym zakupem nieruchomości. Za tym, że Raport nie odnosił się do wartości wskazuje też ten jego fragment pt. Inne zagadnienia, gdzie wskazano, że zaleca się przeprowadzenie przez Spółkę szczegółowej analizy stanu faktycznego (technicznego, geologicznego, środowiskowego) oraz nieruchomości z komercyjnego punktu widzenia. Zastrzeżono, że niniejszy Raport oraz zagadnienia w nim poruszane mogą zostać właściwie ocenione wyłącznie w świetle takiej dodatkowej analizy.

Odnosząc się do dalszych zarzutów skarżących obrońców należy podnieść, że nie mają racji, zarzucając Sądowi meriti zaniechanie badania w tym postępowaniu czy podmiot udzielający pokrzywdzonej Spółce środków na zakup przedmiotowej nieruchomości wyegzekwował należności z tytułu udzielonych pożyczek, czy uległy one przedawnieniu, w tym badanie przepisów prawa angielskiego, etc. Zgodzić się należy z pełnomocnikiem pokrzywionej Spółki, że wbrew intencjom skarżących, próba przedstawienia Sądowi roszczeń podmiotu trzeciego względem Spółki, z których to środków Spółka nabyła nieruchomość, wbrew intencjom autora apelacji, jest argumentem świadczącym za zasadnością zapadłego wyroku (pkt 18 i nast. odpowiedzi na apelacje). W tej kwestii dość zacytować powołane tamże poglądy doktryny i orzecznictwo, z których wynika, co następuje, cyt. „ Umorzenie części długu wynikającego z wyrządzenia szkody nie ma wpływu na określenie jej wysokości – podobnie jak bez znaczenia dla stwierdzenia rzeczywistej wysokości szkody pozostaje fakt rezygnacji pokrzywdzonego z żądania jej wyrównania, i to niezależnie od motywów takiej decyzji. W istocie, właśnie potrzeba podjęcia decyzji o umorzeniu dowodzi istnienia przedmiotu umorzenia – zbędne byłoby bowiem umarzanie nieistniejącej należności. Należy odróżniać kwestie istnienia szkody w wyraźnie ustalonej wysokości od okoliczności związanych z jej wyrównaniem (postanowienie SN z 7.06.2001r., V KKN 75/01, LEX nr 51843). Brak jest podstaw do przyjęcia, że wysokość wyrządzonej przez nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązku szkody wyznacza wartość należności, jakie wierzyciel zdołał wyegzekwować od dłużnika. (P. Kardas w: Kodeks karny. Część szczególna. T.III. i dalej tamże).

Zaznaczyć przy tym należy, że nie ma żadnego znaczenia oświadczenie adwokata – ówczesnego pełnomocnika pokrzywdzonej Spółki złożone do protokołu przesłuchania oskarżonego P. M., gdyż okoliczności te były badane obiektywnie, przez organy prowadzące postępowanie, a wniosek o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody został w konsekwencji przez pokrzywdzonego złożony.

Pokrzywdzona przestępstwem została Spółka (...) sp. z o.o., pomimo finansowania z zewnątrz w formie trzech pożyczek bo to ona była podmiotem tych transakcji – dokonała zakupu nieruchomości, uiściła cenę, co potwierdza treść aktu notarialnego – umowy sprzedaży z dnia 17 grudnia 2007r.

Spółka (...) sp. z o.o., uiszczając cenę środkami z pożyczki, działała we własnym imieniu, transakcja wywołała skutek w jej majątku, wszelkie spory związane z umową dotyczyły stron tej umowy, a nie podmiotów udzielających pożyczek.

Analizując zeznania świadka A. J. (k. 236-238), należy dojść do wniosku, że cena sprzedaży przedmiotowej nieruchomości została zawyżona przez firmę, która zagwarantowała, że ma nabywcę za cenę 6 zł za metr kwadratowy nieruchomości. Cenę sprzedaży ustalono tak, aby do oskarżonego E. I. (za pośrednictwem c. Spółki) mogło trafić wynagrodzenie określone umową z dnia 19.09.2007r.

W toku tego postępowania jednoznacznie nie ustalono, jak pomiędzy E. I. a P. M. oraz sprzedającą zostały rozdysponowane pozostałe środki pozyskane od Spółki (...) sp. z o.o., w wyniku zakupu za zawyżoną cenę. Ustalono natomiast, że w wyniku zawartej w dniu 17.12.2007r. umowy przenoszącej własność Rep. A nr (...) została wpłacona na rachunek bankowy Sprzedającej w Banku (...) kwota 14 851 222,80 zł stanowiąca cenę sprzedaży pomniejszoną o kwotę zaliczki oraz kwotę przekazaną na pokrycie zobowiązań publiczno-prawnych związanych z przedmiotową nieruchomością.

W dniu 19.12.2007r. M. W. (2) zleciła wypłatę ze swojego rachunku bankowego kwoty 1 102 383,91 Euro na rzecz spółki prawa cypryjskiego, której Prezesem był E. I.. Przelew wskazanej kwoty stanowił wynagrodzenie dla E. I. za doprowadzenie do przyjęcia przez M. W. rażąco zawyżonej ceny za nieruchomość, przy czym beneficjentem tej kwoty „prowizji” była cypryjska spółka (...). I..

Ponadto M. W., dodatkowo przekazała część ceny sprzedaży nieruchomości w wysokości 2 300 000 zł na rzecz E. I. w gotówce, za pośrednictwem P. M., który z tej kwoty miał otrzymać 600 000 zł, których nie dostał, jak twierdził.

Wbrew zarzutom skarżących obrońców, Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił sytuację prawną, w jakiej obaj oskarżeni postawili pokrzywdzoną Spółkę, po dniu 26 października 2007r., tj. po zawarciu przez oskarżonego P. M. przedwstępnej umowy sprzedaży.

Nie można skupiać się – jak to czynią apelujący – jedynie na możliwości jednostronnego odstąpienia przez kupującą Spółkę od umowy sprzedaży, gdyż obaj oskarżeni swoim działaniem postawili pokrzywdzoną Spółkę w sytuacji przymusu podpisania niekorzystnej, z punktu widzenia ekonomicznego umowy sprzedaży, tj. gdy świadczenia obu stron nie były względem siebie ekwiwalentne.

Nie bez znaczenia jest bowiem fakt, ze zgodnie z treścią art. 389 § 1 k.c. umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. To oznacza, że istotę umowy przedwstępnej stanowi zobowiązanie do zawarcia w przyszłości umowy, która musi być oznaczona i obejmować co najmniej istotne postanowienia niezbędne do zaistnienia umowy przyrzeczonej

Zaś art. 390 k.c. określa konsekwencje prawne niewykonania zobowiązania, wynikającego z zawarcia umowy przedwstępnej. W przypadku nie dojścia do zawarcia umowy przyrzeczonej, z przyczyn leżących po stronie kupującej Spółki, gdy ta uchyla się od zawarcia umowy sprzedająca mogła: 1. żądać naprawienia szkody, którą poniosła, licząc na zawarcie umowy przyrzeczonej (§ 1), 2. dochodzić zawarcia umowy przyrzeczonej przed sądem (§ 2).

Nie można bowiem pominąć faktu, że § 1 pkt 10 umowy przedwstępnej z 26.10.2007r. zmienił charakter zaliczki, jaką kupująca Spółka wpłaciła w dacie zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży, nadając jej charakter kary umownej za odstąpienie od zawarcia umowy, zbliżony do roli jaką pełni zadatek w rozumieniu art. 394 k.c. Zadatek – zwyczajowo dawany przy umowie przedwstępnej jest czynnikiem stymulującym strony umowy do jej dochowania, przez co należy rozumieć przystąpienie do umowy ostatecznej. Zaliczka – nie pełni takiej funkcji, albowiem nie dotyczy jej reżim zwrotu przez sprzedającego zadatku w podwójnej wysokości, gdy z przyczyn leżących po jego stronie nie doszło do zawarcia przyrzeczonej, lub zatrzymania zadatku przez sprzedającego w sytuacji odwrotnej. Tymczasem właśnie podobny reżim wprowadził ww. zapis umowy przedwstępnej sprzedaży z dnia 26. (...)., przy czym należy podkreślić, że tylko pokrzywdzoną Spółkę obciążono taką karą.

Takie zapisy umowy wskazują, że nie można przyznać racji skarżącym obrońcom, że za szkodę może być uznana jedynie wysokość zadatku, który ulegałby przepadkowi.

Nie maja racji skarżący podnosząc brak szkody, bezpodstawne wzbogacenie Spółki, itd., albowiem pokrzywdzona Spółka, na skutek działań obu oskarżonych, była niejako zmuszona ponieść negatywne konsekwencje i skutki ustalenia przez E. I. niekorzystnej dla niej ceny nabycia nieruchomości, a następnie podpisania przez P. M. przedwstępnej warunkowej umowy sprzedaży na warunkach ustalonych ze sprzedającą przez E. I., a w konsekwencji nabyła nieruchomość wartą wielokrotnie mniej, niż sama świadczyła sprzedającej.

Odnosząc się do powyższych zarzutów warto odwołać się do słusznego stanowiska pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, który w odpowiedzi na apelacje obrońców, trafnie podniósł, że brak weryfikacji postanowień umowy zawartej przez oskarżonych przez kolejne zarządy i sygnatariuszy finalnej umowy jest całkowicie irrelewantny dla bytu przestępstwa oskarżonych.

Nie znalazły akceptacji Sądu Apelacyjnego zarzuty apelacji obrońcy oskarżonego E. I. w punkcie c in fine, oraz obrońcy oskarżonego P. M.adw. W. R.-S. zawarte w punkcie 5 a, 6.

Odnosząc się do zarzutów rażącej niewspółmierności kar, przypomnieć należy, że za represję rażąco niewspółmierną uznaje się taką karę, która - pomijając dyrektywy wymiaru kary - w sposób istotny lub wręcz drastyczny odbiega od tej, jaką należałoby wymierzyć przy uwzględnieniu okoliczności przedmiotowych charakteryzujących czyn przypisany sprawcy oraz podmiotowych, związanych z jego osobą. Na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi bowiem o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, że karę dotychczas wymierzoną można byłoby określić - również w odbiorze zewnętrznym - jako rażąco niewspółmierną, tzn. niewspółmierną w stopniu nie pozwalającym na jej akceptację (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26.02.2020r., sygn. akt V KK 382/19). Wymierzając oskarżonym E. I. i P. M. kary Sąd pierwszej instancji kierował się wskazaniami art. 53 k.k. Sąd ten uznał stopień społecznej szkodliwości czynów przypisanych za wysoki. Analogicznie jako wysoki Sąd ocenił też i stopień winy oskarżonych. Sąd poczytał je za okoliczności obciążające oskarżonych. Jedyną okolicznością łagodzącą była ich dotychczasowa niekaralność. Sąd nie stwierdził jakichkolwiek okoliczności wyłączających bezprawność albo winę. Całość powołanych okoliczności obciążających skłoniła Sąd do uznania, iż oskarżonym winny zostać wymierzone kary pozbawienia wolności w wymiarze po 4 lata. Podnieść również należy, że oskarżeni, którzy nie przyznali się do popełnienia zarzucanych im czynów, nie naprawili dotąd szkody w jakimkolwiek wymiarze.

Sąd odwoławczy uznał, że całość orzeczenia o karze, ukształtowana w powyższy sposób, pozostaje adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonym i stopnia ich winy, a orzeczone kary pozostają karami zgodnymi z dyrektywami orzekania kary, nie czyniąc kar ani rażąco łagodnymi, ani też rażąco niewspółmiernie surowymi. Sąd odwoławczy stanął na stanowisku, że orzeczone w powyższy sposób kary osiągną wobec oskarżonych cele zapobiegawcze i wychowawcze, powstrzymując ich tym samym przed ponownym wkroczeniem na drogę przestępstwa. Zdaniem Sądu odwoławczego, ukształtowane w powyższy sposób orzeczenia o karze osiągną również cele stawiane wymiarowi kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, czyniąc czytelny sygnał, że popełnianie przestępstw jest nieopłacalne i każdorazowo pociągnie za sobą nieuchronną karę i dolegliwą karę.

Nałożenie na oskarżonych solidarnego obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej Spółki było słuszne co do zasady, wobec ustalenia niewątpliwego powstania szkody w jej majątku na skutek działania wspólnego i w porozumieniu obu oskarżonych, zmianie uległa jedynie jej wysokość, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Także rozstrzygnięcie co do orzeczonego wobec obu oskarżonych środa karnego – zakazu pełnienia funkcji członka zarządu spółki prawa handlowego, nie wzbudziło zastrzeżeń Sądu odwoławczego ani co do jego rodzaju, ani czasu trwania albowiem obaj oskarżeni przy popełnieniu przestępstwa nadużyli stanowiska i okazali, że dalsze jego zajmowanie zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Środek ten, orzeczony w wymiarze jak w wyroku, winien spełnić funkcję ochronną, zabezpieczającą oraz prewencyjną albowiem oskarżeni pełniąc funkcje członków zarządu pokrzywdzonej Spółki przez popełnienie przypisanego im przestępstwa nadużyli zaufania związanego z ich pozycją i przez to zachodzi obawa, że przy wykorzystywaniu tej samej sposobności mogliby w dalszym ciągu zagrażać dobrom chronionym prawem.

Wnioski

obrońca oskarżonego E. I. (1) wniósł o:

1.zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie odmienne co do istoty sprawy tj. uniewinnienie E. I. od popełnienia zarzucanego mu czynu,

2. ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

obrońca oskarżonego P. M. (1) – adw. M. W. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z uwzględnieniem uwag Sądu Apelacyjnego zwartych w postanowieniu z dn. 16.03.2018r. sygn. XII K 235/17, zobowiązując tym samym do:

a) poczynienia ustaleń w zakresie: konsekwencji finansowych dla Spółki (...) Sp. z o.o., które mogłyby nastąpić w przypadku odstąpienia od umowy przyrzeczonej z dnia 26.10.2007r. (przy uwzględnieniu istnienia umowy warunkowej z dnia 15.11.2007r),

b) ustaleń w zakresie skuteczności potencjalnego żądania zapłaty kary umownej,

c) ustaleń w zakresie kwoty jaką spółka (...) wpłaciła tytułem zaliczek,

d) ustalenia przyczyn zawarcia umowy z dnia 19.09.2007r. przez oskarżonego E. I. z M. W. (2);

a także do:

e) rozważenia zastosowania art. 180 § 2 k.p.k. w odniesieniu do zarzutu obrony postawionego w pkt.2.1 lit.e) części wstępnej niniejszej apelacji.

obrońca oskarżonego P. M. (1) – adw. W. S. wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie odmiennie co

do istoty sprawy poprzez uniewinnienie oskarżonego P. M. od popełnienia zarzucanego m czynu,

2.  ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i

przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego (...) sp. z o.o. z/s w W. wniósł o zmianę wyroku poprzez uzupełnienie opisu czynu przypisanego obu oskarżonym o znamię zajmowania się sprawami majątkowymi spółki (osoby prawnej) w części dotyczącej znamion przestępstwa z art. 296 k.k. oraz o przepis art. 21 § 2 k.k.

☐ zasadne

☐częściowo zasadne

☒niezasadne

☐ zasadne

☐częściowo zasadne

☒niezasadne

☐ zasadne

☐częściowo zasadne

☒ niezasadne

☐zasadne

☒częściowo zasadne

☐niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania zarzutów apelacyjnych obrońców oskarżonych za niezasadne - także wnioski uznać należało za niezasadne, a wobec uznania za częściowo zasadne zarzuty apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego - także wnioski uznano za częściowo zasadne. Powody uznania wniosków za niezasadne i częściowo zasadne, są tożsame z tym dla których zarzuty apelacji uznano za niezasadne i częściowo zasadne, o czym w części 3 uzasadnienia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Sąd odwoławczy na podstawie art. 105 § 1 i 2 k.p.k. sprostował oczywistą omyłkę pisarską w komparycji (części wstępnej) wyroku w ten sposób, że zamiast błędnej kwoty nabycia nieruchomości „15 385 674 złotych”, wpisał prawidłową kwotę „15 358 674 złotych”.

Z urzędu Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok wobec E. I. i P. M. w ten sposób, że w punkcie II zaskarżonego wyroku orzeczony na podstawie art. 46 § 1 k.k. obowiązek naprawienia szkody obniżył do kwoty 11 084 174 zł.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Do popełnienia ww. omyłki już Sąd Okręgowy przyznał się w uzasadnieniu wyroku.

Ta omyłka była także konsekwencją błędnego ustalenia wysokości szkody i orzeczonego obowiązku jej naprawienia, co skutkowało obniżeniem orzeczonego w punkcie II zaskarżonego wyroku na podstawie art. 46 § 1 k.k. obowiązku naprawienia szkody do kwoty 11 084 174 zł.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24.02.2021r. sygn. akt XII K 235/17, którym uznano oskarżonych E. I. (1) i P. M. (1) za winnych dokonania czynu wyczerpującego znamiona art. 296 § 1 i 3 k.k. w zb. z art. 296 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i skazano ich na podstawie tych przepisów, a na podstawie art. 296 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzono każdemu z nich karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 41 § 1 k.k. orzeczono względem obu oskarżonych zakaz pełnienia funkcji członka zarządu spółki prawa handlowego na okres 5 (pięciu) lat.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku w ww. części są tożsame z tymi dla których uznano bezzasadność zarzutów i wniosków apelacji, o czym w części 3 uzasadnienia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu pierwszej instancji, wymagał jedynie korekty wynikającej z częściowego uwzględnienia apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w części dotyczącej doprecyzowania znamion zarzucanego i przypisanego oskarżonym E. I. i P. M. czynu poprzez uzupełnienie opisu czynu zarzucanego obu oskarżonym w komparycji wyroku i przypisanego w punkcie I sentencji wyroku po słowach „zajmowania się sprawami spółki” o zapis „majątkowymi”, co miało jedynie charakter doprecyzowania stylistycznego, a nie merytorycznego.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana orzeczenia we wskazanym powyżej zakresie podyktowana była uwzględnieniem części zarzutów apelacyjnych.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono obu oskarżonych od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze wydatkami obciążając Skarb Państwa z uwagi na orzeczenie wobec obu oskarżonych bezwzględnych kar pozbawienia wolności, co nie pozwala stwierdzić, że ich poniesienie byłoby zbyt utrudnione, a egzekucja mogłaby być bezskuteczna, a dodatkowo kosztowna dla Skarbu Państwa. Sąd miał także na uwadze znaczną wysokość innych zobowiązań finansowych wynikających z tego wyroku, ciążących na obu oskarżonych.

7.  PODPIS

Przemysław Filipkowski Anna Zdziarska Anna Nowakowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego E. I. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24.02.2021r. sygn. akt XII K 235/17

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

P. M. (1) – adw. W. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24.02.2021r. sygn. akt XII K 235/17

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

P. M. (1) – adw. M. W. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24.02.2021r. sygn. akt XII K 235/17

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

4

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego (...) sp. z o.o. z/s w W.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24.02.2021r. sygn. akt XII K 235/17

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana