Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 420/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 luty 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Katarzyna Capałowska

Sędziowie SA - Anna Zdziarska (spr.)

SO – Paweł Dobosz

Protokolant: st. sekr. sąd. Marta Kamińska

przy udziale prokuratora Stanisława Wieśniakowskiego

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2022 r.

sprawy:

T. P. (1), urodz. (...) w W., syna L. i H. z domu Ć. - G.

oskarżonego o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11§ 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 16 czerwca 2021r., sygn. akt XVIII K 74/20

1.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego T. P. (1) w ten sposób, że:

- z podstawy prawnej skazania eliminuje art. 297 § 1 k.k.,

- na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. zobowiązuje T. P. (1) do pisemnego informowania sądu o przebiegu okresu próby raz na cztery miesiące,

2. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałym zakresie,

3. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Ł. (1) – Kancelaria Adwokacka w W. 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych w tym 23 % VAT tytułem wynagrodzenia za obronę pełnioną z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

4. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym 4180 (cztery tysiące sto osiemdziesiąt) złotych tytułem opłaty.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 420/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 czerwca 2021r., sygn. akt XVIII K 74/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia obrońca- adw. M. Ł. (2)

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść - obrońca

☒ na niekorzyść - prokurator

☒ w całości obrońca

☒ w części prokurator

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty obrońcy

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu – tj. art. 297 § 1 k.k.

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

Zarzut Prokuratora – obraza art. 72 § 1 k.k.

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia – tj. art. 7 i 410 k.p.k. w ten sposób, że Sąd Okręgowy:

- uznał za wiarygodną opinię grafologa uznając, że to T. P. (1) sfałszował podpis G., w sytuacji gdy biegły jedynie nie wykluczył, że oskarżony jest autorem podpisu,

- uznał za wiarygodne zeznania R. G. i P. W.;

Obrazę art. 167 § 1 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 ust. 1 k.p.k. oraz art. 54 k.p.k. poprzez przeprowadzenie dowodu z dokumentów zaoferowanych przez (...) S.A., pomimo iż jego przedstawiciel był umocowany wyłącznie do reprezentowania pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia poprzez przyjęcie, że T. P. (1) dopuścił się czynu zabronionego z art. 286 § 1 k.k.

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana i uniewinnienie (wniosek obrońcy)

Zmiana i orzeczenie obowiązku na podst. art. 72 § 1 pkt 1-8 k.k. (wniosek prokuratora)

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzut prokuratora: obrazy art. 72 § 1 k.k. – zasadny.

Zarzuty obrońcy: obrazy prawa procesowego i błędu w ustaleniach faktycznych – niezasadne, zasadny zarzut obrazy art. 297 § 1 k.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W odniesieniu do apelacji obrońcy Sąd zważył, co następuje:

Nie zawsze, gdy dochodzi do obrazy prawa procesowego, to ma ona wpływ na treść orzeczenia. Pomimo tego, że ze złożonego pełnomocnictwa z dnia 17.01.2017r. (k.7) wynikało że spółka (...) SA z siedzibą w Ł. upoważniło adw. K. K. do występowania w jej imieniu w postępowaniu przygotowawczym i pokrzywdzony bank występował w charakterze oskarżyciela posiłkowego w postępowaniu sądowym na podstawie oświadczenia złożonego na etapie postępowania przygotowawczego (k. 579-580), to uchybienie to zostało konwalidowane na etapie postępowania odwoławczego. Zostało nadesłane pismo wraz pełnomocnictwem upoważniającym adwokata do działania również w postępowaniu sądowym, wyjaśniające, że omyłkowo nie zostało dołączone do akt sprawy. Poza tym zauważyć należy, że nie została zachwiana równowaga broni, co można stwierdzić na tle małej aktywności przedstawiciela (...) w postępowaniu sądowym. Nie zaskarżył on orzeczenia i właściwie nie jest pewne jakie wnioski dowodowe „oferowane” przez pełnomocnika pokrzywdzonego miała na myśli autorka apelacji, które w jej przekonaniu stanowić miały dowód winy T. P. (1). Można się jedynie domyślać, że chodzi o harmonogram spłat, przy czym Sąd Okręgowy uwzględnił wysokość spłaconych rat leasingowych, przypisując oskarżonemu niższą kwotę szkody niż wynikała z pisma banku.

Nie można też zgodzić się z autorką apelacji, że sąd dopuszczając dowód z urzędu, chociażby powziął wiedzę o jego istnieniu od podmiotu nie mającego statusu strony musi wydawać specjalne postanowienie. Samo przeprowadzenie dowodu świadczy o jego dopuszczeniu.

Zarzut oznaczony w apelacji numerem 1 niewątpliwie nawiązuje do wyjaśnień oskarżonego, które Sąd Okręgowy poddał wnikliwej ocenie w zestawieniu z pozostałym materiałem dowodowym i uznał za niezgodne z prawdą w tym zakresie, że zawarł umowę leasingu serwera D. na prośbę właścicielki spółki (...), która jako właścicielka spółki akcyjnej (...) była jedynym właścicielem H.. – Wyjaśnieniom oskarżonego przeczy szereg faktów. Oskarżony jako prokurent samoistny przedmiotowej spółki w dniu 7 grudnia 2016r. zawarł umowę leasingu operacyjnego z (...) S. A., którego następcą jest (...) na zakup serwera marki D. (...), nr seryjny (...) za kwotę 261.709,56 złotych brutto. Przedłożył przy tym formularz osobisty z danymi T. G. dotyczącymi także jego sytuacji materialnej – Prezesa Zarządu H. i podrobionym podpisem. W tym miejscu należy zwrócić uwagę obrońcy, że Sąd I instancji mając na uwadze treść opinii biegłego nie przypisał oskarżonemu podrobienia podpisu, a jedynie posłużenia się podrobionym dokumentem, co i tak jest wystarczające do uznania, że wyczerpał swym zachowaniem znamiona art. 270 § 1 k.k. Trafnie też na podstawie akt sprawy Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, sygn. akt. WA XIII Ns – Rej. KRS/(...), sąd meritti wykazał, że T. P. (1) był powiązany z H. od 2015r., jako Prezes Zarządu, nawet wtedy gdy udziały nabyła R. G.. Z kolei adres korespondencyjny był miejscem zamieszkania oskarżonego w W., gdzie na ogrodzeniu posesji wywiesił szyld. Kiedy nominalnym Prezesem Zarządu został T. G., oskarżony objął funkcję prokurenta.

O ile skarżąca powołując się na konflikt z R. G. w ten sposób neguje jej zeznania oraz konkubenta P. W., to już takich zarzutów nie formułuje pod adresem sąsiada T. T. G., a ten wyraźnie wskazał, że zgodził się objąć funkcję Prezesa Zarządu wyłącznie na prośbę oskarżonego na okres kilku dni. Z faktu tego jasno wynika, że oskarżony szukał sposobu by nie wiązać podczas zawierania umowy leasingowej dwóch zarządzanych przez niego spółek (...). Zasadne są też wywody sądu, że T. P. (1) jako Prezes Zarządu spółki D. nie był w posiadaniu serwera, który następnie miał odsprzedać spółce (...), a ta bez fizycznego odbioru spółce (...), gdyż jak wynika z zeznań M. K. serwer o takim numerze nie istnieje w rejestrach jako wyprodukowany w Europie, gdzie działają zakłady (...). Inny natomiast serwer oskarżony nabył od P. A. (1), ale cena znacząco odbiegała od zakupionego przez leasingodawcę. Dopiero w dniu 20.12. 2016r. P. A. wystawił fakturę pro -forma dla nabywcy D. na zakup serwera marki D. o wartości 9 tysięcy złotych. Fakturę sprzedaży wystawił 13 stycznia 2017r. i przesłał serwer nabywcy. Nie sposób też pominąć mozolnej analizy dokumentacji księgowej, którą przeprowadził Sąd Okręgowy na str. 59 pisemnych motywów wyroku, z której wynika, że przelewy pieniędzy na rzecz spółki (...) ze spółki (...) rozpoczęły się po przelaniu ich przez bank, pomimo zapisów wynikających z wcześniejszych faktur.

Wszystko to świadczy o fikcyjnym charakterze transakcji, czego uwiarygodnieniem miał być zakup serwera po upływie około miesiąca od zawarcia umowy z bankiem. Słusznie wskazał Sąd Okręgowy, że przedmiotem leasingu miał być nowy serwer, a nie nabyty na allegro nie wcześniej niż 13 stycznia 2017r. i wymagający doposażenia. W tej sytuacji jak najbardziej logiczny jest wniosek Sądu Okręgowego, że wiarygodne są zeznania kwestionowanych w apelacji świadków R. G., która zeznała że udziały w firmie (...) nabyła za pieniądze T. P. (1), ale żadnej działalności nie prowadziła oraz P. W., który podał, że nie miała miejsca sytuacja, aby przyjmował na siebie zobowiązanie wyposażenia serwera w pamięć. Fakt pozostawania w konflikcie R. G. z oskarżonym nie stanowi wystarczającej przyczyny by jej depozycjom odmówić waloru wiarygodności w sytuacji, gdy na przestępstwie oszustwa, jako Prezes Zarządu spółki D. korzystał wyłącznie on sam, natomiast spółka (...) była potrzebna jedynie do stworzenia tła dla tego czynu. Sąd Okręgowy prawidłowo przeanalizował zamiar oskarżonego. W kontekście tego, że w dacie zawierania umowy, jak też później nie było przedmiotu leasingu nie wpływa na ocenę jego zachowania fakt, że T. P. spłacił kilka pierwszych rat.

Wniosek

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu nie był zasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasada swobodnej oceny dowodów ma charakter zasady o podstawowym znaczeniu. Przekonanie o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną prawa procesowego jeżeli poprzedza je ujawnienie w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.), stanowi ono wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), jest wyczerpujące i logicznie - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zgodnie art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. - właściwie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku.

Z tego powodu niezasadnie obrońca zarzuciła obrazę art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. Sąd I instancji rozważył okoliczności przemawiające zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego. Wręcz drobiazgowo z rozbiciem na czynniki pierwsze przeanalizował wyjaśnienia T. P. (1) i wykazał mu liczne rozbieżności uniemożliwiające uznanie ich w zasadniczej części za wiarygodne. Nie tylko zeznania kwestionowanych przez obrońcę świadków – R. G. i P. W. świadczyły o winie oskarżonego. Istniał także inny materiał dowodowy, który zezwalał na uznanie wyjaśnień T. P. za przejaw realizacji jego linii obrony.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrokiem z dnia 8 lutego 2022r., w sprawie II AKa 420/21 Sąd Apelacyjny w Warszawie utrzymał w mocy zaskarżony wyrok wobec T. P. (3) w zakresie winy i kary.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd I instancji oparł ustalenia faktyczne na całokształcie okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, nie pomijając żadnego z istotnych dowodów, zaś wyciągnięte wnioski pozostawały pod ochroną art. 7 k.p.k. Dokonał trafnej subsumpcji zachowania oskarżonego pod normę art.286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrokiem z dnia 8 lutego 2022r., w sprawie II AKa 420/21 Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- z podstawy prawnej skazania wyeliminował art. 297 § 1 k.k.,

- na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. zobowiązał T. P. (1) do pisemnego informowania sądu o przebiegu okresu próby raz na cztery miesiące.

Zwięźle o powodach zmiany

Zgodnie z art. 72 § 1 k.k. zawieszając wykonanie kary, sąd zobowiązuje, a jeżeli orzeka środek karny może zobowiązać skazanego do między innymi informowania kuratora o przebiegu próby. W przedmiotowej sprawie nie orzekano środka karnego, a zatem uwzględniając apelację prokuratora należało dokonać zmiany zaskarżonego wyroku.

Brzmienie art. 297 § 1 k.k., - kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi - kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Z treści tego przepisu oraz art. 709 k.c. wynika, że umowa leasingowa nie może stanowić przedmiotu przestępstwa tzw. kredytowego, ponieważ przedmiotem tej umowy jest rzecz, którą finansujący zobowiązuje się oddać korzystającemu do używania przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne. W tym zakresie apelacja obrońcy oskarżonego okazała się zasadną, co doprowadziło do wyeliminowania z podstawy skazania art. 297 § 1 k.k.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4

Na podst. art.626 § 1 k.p.k., art. 627 k.p.k., art. 634 k.p.k., art.636 § 1 k.p.k. orzeczono o kosztach postępowania, zaś o opłacie na podst. art.2 ust. 1 pkt 3 i art.3 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r., Nr 49 z póź. zmianami)

O wynagrodzeniu za obronę pełniona z urzędu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie § 17 ust. 1 pkt 5 i § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

7.  PODPIS

Anna Zdziarska Katarzyna Capałowska Paweł Dobosz

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 czerwca 2021r., w sprawie o sygn. akt XVIII K 74/20

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 czerwca 2021r., w sprawie o sygn. akt XVIII K 74/20

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana