Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII GC 492/20

UZASADNIENIE

Powód Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo K. wniósł o zasądzenie od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. kwoty 382.086,38 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi w następujący sposób:

1) od kwoty 9.350,40 zł od 19 listopada 2018 r.,

2) od kwoty 7.116,64 zł od 19 listopada 2018 r.,

3) od kwoty 20.857,42 zł od 19 listopada 2018 r.,

4) od kwoty 45.623,49 zł od 19 listopada 2018 r.,

5) od kwoty 110.843,37 zł od 1 stycznia 2019 r.,

6) od kwoty 34.529,31 zł od 1 stycznia 2019 r.,

7) od kwoty 47.752,44 zł od 1 stycznia 2019 r.,

8) od kwoty 69.065,50 zł od 1 stycznia 2019 r.

9) od kwoty 36.947,81 zł od 1 stycznia 2019 r.

oraz kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powołując się na zawartą przez strony ramową umowę o współpracy, a następnie cztery umowy wykonawcze i kolejno zawierane umowy o ustanowienie służebności przesyłu powód wyjaśnił, że spór dotyczy problemu czy Nadleśnictwo mogło w 2018 r. dokonać kwalifikacji podatkowej gruntów zajętych przez linie elektroenergetyczne należące do spółki (...), objęte opisanymi w pozwie umowami o ustanowienie służebności przesyłu, jako gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. W pozwie wskazano - przywołując orzecznictwo sądów - że problem ten stanowił już przedmiot rozpatrywania przez sądy powszechne w sprawach zainicjowanych przeciwko spółce (...) przez inne jednostki organizacyjne Lasów Państwowych. Zdaniem strony powodowej za nieuprawnione uznać należy twierdzenie, że Nadleśnictwo dokonało w 2018 r. samowolnej zmiany kwalifikacji podatkowej gruntów zajętych przez linie elektroenergetyczne, które objęte były umowami o ustanowienie służebności przesyłu. Nadleśnictwo zadeklarowało bowiem wskazane grunty zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, które w danym czasie było jednolicie interpretowane w orzecznictwie sądów administracyjnych. Trwanie na innym stanowisku groziłoby negatywnymi konsekwencjami finansowymi dla Nadleśnictwa wynikającymi z powstania zaległości podatkowych, a także odpowiedzialnością karnoskarbową nadleśniczego, który wbrew ustabilizowanej linii orzeczniczej notorycznie uchylałby się od opodatkowania deklarując niższą stawkę podatku. Kierownicy poszczególnych jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych po wspólnych naradach - mając na względzie orzecznictwo sądów administracyjnych - zdecydowali o konieczności zadeklarowania w organach podatkowych gruntów zajętych przez linie elektroenergetyczne jako związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Pozwana zapłaciła tylko część wynagrodzenia z umów o ustanowienie służebności przesyłu za 2018 rok, prezentowała bowiem stanowisko, że wynagrodzenie powinno odpowiadać wysokości podatku leśnego i do tej kwoty opłaciła wystawione przez powoda faktury VAT za 2018 rok. Powód dochodzi więc różnicy między kwotą podatku zapłaconą przez powoda na rzecz urzędu skarbowego i kwotą zapłaconą powodowi przez pozwaną. Od tak określonego żądania powód domaga się odsetek ustawowych za opóźnienie od 1 stycznia 2019 r.

Ponadto powód dochodzi niniejszym pozwem odsetek podatkowych, które Nadleśnictwo zapłaciło na rzecz urzędu skarbowego z uwagi na zapłacony z opóźnieniem podatek za lata 2015-2017 r. Nadleśnictwo K. obciążyło pozwaną fakturami VAT z tytułu tego podatku (doliczając do kwoty odsetek podatkowych zapłaconych przez Nadleśnictwo podatek VAT 23%) i w niniejszym procesie domaga się zapłaty należności z tak wystawionych faktur z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 19 listopada 2018 r.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania. W pierwszej kolejności pozwana zarzuciła brak wykazania zasadności żądania zasądzenia kwot z tytułu odsetek podatkowych za zwłokę tj. kwoty: 9.350,40 zł, 7.116,64 zł, 20.857,42 zł, 45.623,49 zł, gdyż w ocenie pozwanej wynikają one z nieprawidłowych działań powoda, za które pozwana nie może ponosić odpowiedzialności. W odniesieniu do drugiego z żądań pozwu pozwana osią swojego stanowiska uczyniła stwierdzenie, że powód powinien współdziałać z pozwaną i przedstawić jej swoje stanowisko co do zadeklarowanej stawki podatku za 2018 r., tymczasem powód podjął autorytarną decyzję i sam zmienił stawkę podatku na wyższą niż w latach poprzednich, tym samym - zdaniem pozwanej - powód wbrew obowiązkowi kontraktowemu nie uzgodnił swojego działania z pozwaną naruszając art. 354 § 1 k.c. składając deklarację określającą wyższy podatek i tym samym uniemożliwił pozwanej wpływ na wysokość świadczenia, składając taką deklarację i nie zaskarżając decyzji podatkowej zamknął bowiem pozwanej drogę do jakiegokolwiek kwestionowania wysokości stawki podatku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

16 sierpnia 2012 r. Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych w G., P., P., S., S., T., W., (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. zawarły ramową umowę o współpracy nr (...).

Przedmiotem umowy było ustalenie zasad i warunków współdziałania pomiędzy stronami w zakresie prowadzenia przez (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. lub inny podmiot działający w jej imieniu eksploatacji, konserwacji, remontów i modernizacji linii i urządzeń elektroenergetycznych stanowiących jej własność posadowionych na gruntach pozostających w zarządzie Lasów Państwowych na terenie nadzorowanym przez Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych oraz prowadzenia uzgodnień budowy na tych gruntach nowych linii i urządzeń elektroenergetycznych.

Strony umowy w § 1 ust. 3 wyraziły wolę ustanowienia przez Lasy Państwowe, działające w imieniu Skarbu Państwa jako właściciela nieruchomości, w ramach obowiązującego prawa, odpłatnej służebności przesyłu dla linii elektroenergetycznych posadowionych na gruntach pozostających w zarządzie Lasów Państwowych.

Umowa oraz zawarte w jej wykonaniu umowy wykonawcze miały określać zasady i warunki współdziałania pomiędzy stronami do czasu ustanowienia służebności przesyłu.

W wykonaniu umowy spółka (...) oraz właściwe terytorialnie nadleśnictwa miały zawrzeć umowy wykonawcze w terminie 3 miesięcy od dnia zawarcia umowy (§ 1 ust. 4).

Zgodnie z § 3 z tytułu umożliwienia operatorowi dostępu do linii i urządzeń elektroenergetycznych nadleśnictwu przysługuje wynagrodzenie roczne w roku 2012 i w latach następnych, ustalone według zasad określonych w § 4 i 5 umowy.

Zgodnie z § 4 ust. 1, 2a i 4 umowy wielkość powierzchni dla ustalenia wynagrodzenia rocznego określona zostanie w oparciu o uzgodnione przez strony umowy wykonawczej wykazy, wykonane na podstawie inwentaryzacji istniejących obecnie pasów technicznych oraz wymagalnych zgodnie z polskimi normami. Wzór wykazu, o którym mowa w ust. 1 stanowi załącznik nr 1 do umowy wykonawczej. Oświadczenia poszczególnych nadleśniczych sporządzone w formie wykazów o wysokości deklarowanych w poszczególnych gminach kwotach podatku od nieruchomości, podatku leśnego oraz podatku rolnego odpowiednich dla kategorii gruntów stanowić będą załącznik nr 2 do umowy wykonawczej i podlegać będą aktualizacji do 15 lutego każdego roku kalendarzowego. O. ma prawo do bieżącej weryfikacji zgodności oświadczeń ze stanem faktycznym.

Roczne wynagrodzenie należne właściwym Nadleśnictwom za 1 m² gruntu skalkulowane zostanie na podstawie równowartości podatku od nieruchomości lub podatku leśnego i rolnego, zależnej od kategorii „gruntów” wynikających z ewidencji gruntów i budynków, zadeklarowanych przez poszczególne Nadleśnictwa w deklaracjach złożonych właściwemu organowi podatkowemu za dany rok podatkowy dla powierzchni określonej zgodnie z § 4 niniejszej umowy. Wysokość opodatkowania gruntów określa się na podstawie oświadczeń właściwych Nadleśnictw uzgodnionych z operatorem. W granicach obowiązującego prawa strony deklarują podejmowanie działań, zmierzających do kwalifikacji gruntów jako grunty leśne opodatkowane podatkiem leśnym (§ 5 ust. 1, 3 i 4 umowy).

W § 5 ust. 5 i 6 umowy ustalono, że w przypadku, gdy właściwy organ podatkowy wyda decyzję administracyjną wykonalną lub natychmiast wykonalną, określającą O. jako zobowiązanego z tytułu podatku od nieruchomości w zakresie gruntów, na których wykonywana jest przedmiotowa służebność przesyłu i w rezultacie tej decyzji O. zapłaci ten podatek, to roczne wynagrodzenie skorygowane zostanie o kwotę podatku zapłaconego przez O.. W powyższej sytuacji przeprowadzone zostaną kolejno następujące czynności:

a) O. pisemnie powiadomi Nadleśnictwo o otrzymanej decyzji administracyjnej i uregulowaniu zobowiązania podatkowego, załączając do pisma kserokopię decyzji oraz dowód uiszczenia kwoty podatku wynikającej z decyzji,

b) w terminie 14 dni od daty otrzymania powyższego pisma Nadleśnictwo dokona aktualizacji załączników nr 1 i 2 do umowy wykonawczej, zgodnie z § 4 ust. 5,

c) niezwłocznie po przeprowadzeniu aktualizacji wystawi fakturę korygującą VAT do faktury VAT, wystawionej zgodnie z zapisami § 6 ust. 1.

W przypadku, gdy właściwy organ podatkowy wyda ostateczną decyzję administracyjną, od której wniesione zostaną zwyczajne środki odwoławcze, obciążającą Nadleśnictwo inną wartością niż kwota zdeklarowanego podatku dla pasów gruntów wyszczególnionych w załączniku nr 1 do umowy wykonawczej, to roczne wynagrodzenie właściwych Nadleśnictw ulegnie skorygowaniu o wartość wynikającą z tej decyzji. Zasada konieczności wykorzystania środków odwoławczych nie obowiązuje w sprawach, w których ich wniesienie byłoby oczywiście nieuzasadniane (§ 5 pkt. 7).

W § 12 ust. 2 wskazano, że umowa ramowa zawarta została na czas określony niezbędny do ustanowienia służebności przesyłu dla wszystkich gruntów objętych umowami wykonawczymi. Jednocześnie strony zgodnie postanawiają, że w przypadku ustanowienia ostatniej służebności przesyłu w trybie § 11, niniejsza umowa ulega rozwiązaniu.

Dowód: ramowa umowa o współpracy nr (...) z 16.08.2012 r. k. 548-552

Na podstawie powyższej umowy ramowej Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo K. i spółka (...) zawarły umowy wykonawcze, w tym:

: 8 listopada 2012 r. umowę wykonawczą nr (...) (...) (...)- (...) w zakresie linii i urządzeń elektroenergetycznych spółki (...), eksploatowanych przez Oddział (...) S., Rejon (...) S. w S.,
: 9 listopada 2012 r. umowę wykonawczą nr Z- (...)- (...) (...) w zakresie linii i urządzeń elektroenergetycznych spółki (...), eksploatowanych przez Oddział (...) S., Rejon (...),
: 13 listopada 2012 r. umowę wykonawczą nr Z- (...)- (...), w zakresie linii i urządzeń elektroenergetycznych spółki (...), eksploatowanych przez Oddział (...) S., Rejon W. Napięć w S.,
: 15 listopada 2012 r. umowę wykonawczą nr (...) (...) (...)- (...), w zakresie linii i urządzeń elektroenergetycznych spółki (...), eksploatowanych przez Oddział (...) S., Rejon G..

Regulacją umów wykonawczych - zawierających tożsame treści - objęte zostały następujące ustalenia :

-

określenie szczegółowych zasad i warunków współdziałania pomiędzy stronami w zakresie prowadzenia przez spółkę (...) lub inny podmiot działający w jej imieniu eksploatacji, konserwacji, remontów i modernizacji linii i urządzeń elektroenergetycznych stanowiących jej własność posadowionych na gruntach pozostających w zarządzie nadleśnictwa oraz prowadzenia uzgodnień budowy na tych gruntach nowych linii i urządzeń elektroenergetycznych (§ 1 ust. 1);

-

wola ustanowienia przez nadleśnictwo działające w imieniu Skarbu Państwa jako właściciela nieruchomości w ramach obowiązującego prawa, odpłatnej służebności przesyłu dla linii elektroenergetycznych posadowionych na gruntach pozostających w zarządzie nadleśnictwa (§ 1 ust. 2);

-

do czasu ustanowienia służebności przesyłu zasady i warunki współdziałania pomiędzy stronami określa niniejsza umowa (§ 1 ust. 3);

-

z tytułu umożliwienia operatorowi dostępu do linii i urządzeń elektroenergetycznych nadleśnictwu przysługuje wynagrodzenie roczne w roku 2012 i w latach następnych, ustalone według zasad określonych w § 4 i 5 poszczególnych umów (§ 3 ust. 1a);

-

wielkość powierzchni dla ustalenia wynagrodzenia rocznego określa wykaz, stanowiący załącznik nr 1 do umowy, wykonany na podstawie inwentaryzacji istniejących obecnie pasów technicznych oraz wymagalnych zgodnie z polskimi normami; oświadczenie nadleśniczego sporządzone w formie wykazu o wysokości deklarowanych w poszczególnych gminach kwotach podatku od nieruchomości, podatku leśnego oraz podatku rolnego odpowiednich dla kategorii gruntów stanowi załącznik nr 2 do niniejszej umowy; oświadczenie to podlegać będzie aktualizacji do 15 lutego każdego, kolejnego roku kalendarzowego; operator ma prawo do weryfikacji zgodności oświadczeń ze stanem faktycznym (§ 4 ust. 1, § 4 ust. 3);

-

roczne wynagrodzenie należne nadleśnictwu za 1 m² gruntu miało zostać skalkulowane na podstawie równowartości podatku od nieruchomości lub podatku leśnego i rolnego zależnej od kategorii „gruntów” wynikających z ewidencji gruntów i budynków, zadeklarowanych przez nadleśnictwo w deklaracjach złożonych właściwemu organowi podatkowemu za dany rok podatkowy dla powierzchni określonej zgodnie z § 4 każdej umowy (§ 5 ust. 1).

-

wysokość opodatkowania gruntów miała być zaś określona na podstawie oświadczeń właściwych nadleśnictw, o których mowa w § 4 ust. 3 poszczególnych umów, uzgodnionych z operatorem (§ 5 ust. 3).

-

w granicach obowiązującego prawa strony deklarowały podejmowanie działań, zmierzających do kwalifikacji gruntów jako grunty leśne, opodatkowane podatkiem leśnym (§ 5 ust. 4).

-

w przypadku, gdy właściwy organ podatkowy wyda decyzję administracyjną wykonalną lub natychmiast wykonalną, określającą O. jako zobowiązanego z tytułu podatku od nieruchomości w zakresie gruntów, na których wykonywana jest przedmiotowa służebność przesyłu i w rezultacie tej decyzji O." zapłaci ten podatek, to roczne wynagrodzenie skorygowane zostanie o kwotę podatku zapłaconego przez O. (§ 5 ust. 5).

-

w powyższej sytuacji przeprowadzone zostaną kolejno następujące czynności (§ 5 ust. 6) :

a. O. pisemnie powiadomi Nadleśnictwo o otrzymanej decyzji administracyjnej i uregulowaniu zobowiązania podatkowego, załączając do pisma kserokopię decyzji oraz dowód uiszczenia kwoty podatku wynikającej z decyzji,

b. w terminie 14 dni od daty otrzymania powyższego pisma Nadleśnictwo dokona aktualizacji załączników nr 1 i 2 do umowy wykonawczej, zgodnie z § 4 ust. 4,

c. niezwłocznie po przeprowadzeniu aktualizacji wystawi fakturę korygującą VAT do faktury VAT, wystawionej zgodnie z zapisami § 6 ust. 1;

-: w przypadku gdy właściwy organ podatkowy wyda ostateczną decyzję administracyjną, od której wniesione zostaną zwyczajne środki odwoławcze, obciążającą Nadleśnictwo inną wartością niż kwota zdeklarowanego podatku dla pasów gruntów wyszczególnionych w załączniku nr 1 do umowy wykonawczej, to roczne wynagrodzenie właściwych Nadleśnictw ulegnie skorygowaniu o wartość wynikającą z tej decyzji; zasada konieczności wykorzystania środków odwoławczych nie obowiązuje w sprawach, w których ich wniesienie byłoby oczywiście nieuzasadniane (§ 5 ust. 7);
-: na okoliczność obciążenia z tytułu wynagrodzenia, o których mowa w § 5 ust. 1 Nadleśnictwo wystawiać będzie kwartalne z faktury VAT w terminie 7 dni od daty uzgodnienia z operatorem w załączniku numer 1 i 2 do niniejszej umowy, nie później jednak niż do dnia kończącego drugi miesiąc danego kwartału, z terminem płatności przypadającym na ostatni dzień tego kwartału (§ 6 ust. 1);
-: do kwoty ustalonego wynagrodzenia zostanie doliczony podatek VAT w wysokości obowiązującej w świetle przepisów podatkowych w dniu wystawienia faktury VAT (§ 6 ust. 2);
-: w terminie 2 lat od dnia podpisania umowy nadleśnictwo ustanowi na rzecz operatora, na gruntach objętych każdą z umów, służebności przesyłu (§ 11 ust. 1);
-: zmiana powierzchni lub zmiana stawek, o których mowa w załączniku nr 1 i 2, na zasadach określonych w § 4, nie stanowi zmiany umowy (§ 12 ust. 2); niniejsza umowa zawarta została na czas określony niezbędny do ustanowienia służebności przesyłu dla wszystkich gruntów objętych umowami wykonawczymi; nadto strony zgodnie postanawiają, że w przypadku ustanowienia ostatniej służebności przesyłu w trybie § 11, umowa ulega rozwiązaniu (§ 12 ust. 3).

Dowód: umowa wykonawcza z 08.11.2012 r. z protokołem uzgodnień k. 553-562,

umowa wykonawcza 09.11.2012 r. z protokołem uzgodnień k. 563-573,

umowa wykonawcza z 15.11.2012 r. z protokołem uzgodnień k. 574-585,

umowa wykonawcza z 13.11.2012 r. z protokołem uzgodnień k. 585-595.

Po zawarciu ramowej umowy o współpracy nr (...) z 16 sierpnia 2012 r. Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe i (...) sp. z o.o. w P. zawarły wiele umów dotyczących ustanowienia służebności przesyłu (osobne umowy zawierane są bowiem z poszczególnymi Nadleśnictwami - będącymi statio fisci - dla poszczególnych gruntów leśnych, nad którymi przebiegają linie energetyczne).

Fakty niesporne.

W związku z poszczególnymi umowami wykonawczymi pomiędzy Skarbem Państwa - Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasami Państwowymi Nadleśnictwem K. i spółką (...) zawarte zostały umowy o ustanowienie służebności przesyłu w formie aktów notarialnych, w tym: akt notarialny Rep. A nr (...),

akt notarialny Rep. A nr (...), akt notarialny Rep. A nr (...),

akt notarialny Rep. A nr (...), akt notarialny Rep. A nr (...).

Na podstawie aktów notarialnych złożono do właściwych sądów wieczystoksięgowych wnioski celem ujawnienia służebności przesyłu ustanowionych tymi aktami.

W odniesieniu do przeważającej części obciążanych nieruchomości na mocy sformułowanych w aktach notarialnych wniosków wieczystoksięgowych dokonano odłączenia poszczególnych działek gruntu z pierwotnych ksiąg wieczystych i urządzano dla nich nowe księgi wraz z wpisem w dziale III służebności przesyłu na rzecz spółki (...).

Służebność przesyłu nie została ustanowiona dla działki położonej na terenie gminy S. (działka nr (...)) w powiecie (...).

Fakty niesporne, nadto:

odpisy zupełne ksiąg wieczystych k. 32-414,

akty notarialne: Rep. A: nr (...), nr (...), nr (...), nr (...) i nr (...) k. 432-542,

wykaz zmian związanych z realizacją wniosków wieczystoksięgowych z aktu notarialnego: Rep. (...), nr (...), nr (...), nr (...) i nr (...) k. 543-547

3 lipca 2014 r. sporządzony został akt notarialny Rep. A nr (...) dotyczący nieruchomości położonych na terenie gminy S., w którym Nadleśniczy Nadleśnictwa K. działający w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego - Lasy Państwowe Nadleśnictwo K. ustanowił na nieruchomościach stanowiących własność Skarbu Państwa działkach działki szczegółowo opisanych w § 5 ppkt 1-5 odpłatną i na czas nieokreślony służebność przesyłu na rzecz spółki (...) i jej następców polegające na znoszeniu istnienia posadowionych na nieruchomościach obciążonych linii i urządzeń elektroenergetycznych oraz na prawie do korzystania z tych działek w zakresie niezbędnym do wykonywania prac eksploatacyjnych, konserwacji, remontów, modernizacji, usuwania awarii oraz przebudowy i rozbudowy linii i urządzeń elektroenergetycznych posadowionych na tym gruncie, na prawie wycinki drzew bądź krzewów lub ich podkrzesywaniu w zakresie niezbędnym dla utrzymania linii i urządzeń elektroenergetycznych w należytym stanie celem uniknięcia zagrożenia dla funkcjonowania tych linii i urządzeń, wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem przez pracowników spółki (...), jej następców prawnych oraz przez wszelkie podmioty i osoby, którymi uprawniona spółka się posługuje w związku z prowadzoną działalnością, na (...) spółka (...) wyraziła zgodę.

Zgodnie z § 6 aktu Nadleśniczy Nadleśnictwa K. oświadczył, że opisaną powyżej służebność przesyłu ustanawia za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat poniesionych przez Nadleśnictwo K. od części opisanych w akcie działek o łącznej powierzchni wynoszącej 34.923 m², z których korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tych nieruchomości służebnością przesyłu (§ 5). Spółki (...) oświadczyła zaś, że zobowiązuje się płacić wynagrodzenie z tytułu powyższej służebności w kwotach, terminach oraz na rachunek wskazany w fakturach VAT wystawionych przez nadleśnictwo (§ 6 pkt 2).

W § 7 zapisano, że wynagrodzenie płatne będzie corocznie z dołu w okresach kwartalnych na podstawie faktur wystawionych przez Nadleśnictwo K. (lit. a). Wynagrodzenie kwartalne stanowić będzie 1/4 części wynagrodzenia rocznego (lit. b). Do ustalonego wynagrodzenia doliczony zostanie podatek od towarów i usług w wysokości obowiązującej w dniu wystawienia faktury VAT (lit. e). Wysokość rocznego wynagrodzenia ustalana będzie na podstawie oświadczenia nadleśnictwa o wysokości zadeklarowanych w danym roku podatkowym podatkach i opłatach od części nieruchomości, do której ograniczone jest wykonywanie ustanowionej służebność przesyłu. Powyższe oświadczenie w formie wykazu w podziale na gminy, rodzaj podatku, obowiązującej stawki podatkowej oraz wartość podatku miało być przesyłane przez Nadleśnictwo K. do spółki (...), w terminie do dnia 15 lutego każdego roku kalendarzowego, a spółce miało przysługiwać prawo do bieżącej weryfikacji zgodności oświadczenia ze stanem faktycznym (§ 6 lit. f).

W § 8 ust. 1 ustalono, że w przypadku, gdy właściwy organ podatkowy wyda decyzję administracyjną wykonalną lub natychmiast wykonalną, określającą spółkę (...) jako zobowiązanego z tytułu podatku od nieruchomości w zakresie gruntów, na których wykonywana jest przedmiotowa służebność przesyłu i w rezultacie tej decyzji spółka (...) zapłaci ten podatek, to roczne wynagrodzenie Nadleśnictwa K. z tytułu służebności skorygowane zostanie o kwotę podatku zapłaconego przez spółkę. W powyższej sytuacji przeprowadzone zostaną kolejno następujące czynności:

a) spółka (...) - Oddział (...) S. pisemnie powiadomi Nadleśnictwo K. o otrzymanej decyzji administracyjnej i uregulowaniu zobowiązania podatkowego, załączając do pisma kserokopię decyzji oraz dowód uiszczenia kwoty podatku wynikającej z decyzji,

b) w terminie 14 dni od daty otrzymania powyższego pisma, Nadleśnictwo K. dokona aktualizacji oświadczenia, o którym mowa w § 7 lit. faktu, a następnie niezwłocznie po przeprowadzeniu tej aktualizacji wystawi fakturę korygującą VAT do faktury VAT, wystawionej zgodnie z postanowieniami § 7 lit a) i b) aktu.

W § 8 pkt. 2 ustalono, że w przypadku gdy właściwy organ podatkowy wyda ostateczną decyzję administracyjną, od której wniesione zostaną wszelkie przewidziane prawem zwyczajne środki odwoławcze, zmieniającą wysokość zapłaconego podatku w danym roku podatkowym od gruntów, na których ustanowiona została służebność przesyłu, to spółka (...) zobowiązana jest do wyrównania Nadleśnictwu K. kwoty zapłaconego podatku za okres ustalony decyzją, a roczne wynagrodzenie ulegnie skorygowaniu o wartość wynikającą z tej decyzji w terminie 30 dni od dnia powiadomienia przez Nadleśnictwo K. na piśmie o tym (...) spółki (...) - Oddział (...) S. do powiadomienia załączona zostanie kopia ostatecznej decyzji administracyjnej potwierdzona przez Nadleśnictwo K. za zgodność z oryginałem (§ 8 pkt 2).

W przypadku gdy decyzja, o której mowa powyżej w § 8 pkt 2 aktu stwierdza nadpłatę podatku za rok podatkowy, wówczas Nadleśnictwo Kliniaka zobowiązane będzie do zwrotu na rzecz spółki (...) zapłaconego wynagrodzenia w wysokości odpowiadającej stwierdzonej nadpłacie w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stwierdzająca nadpłatę stała się wykonalna lub objęta rygorem natychmiastowej wykonalności (§ 8 pkt 3).

W przypadku, o którym mowa § 8 pkt 2 Nadleśnictwo K. zobowiązane jest przedstawiać spółce (...) - Oddział (...) S. w terminie 4 dni od daty doręczenia decyzji administracyjnej (wydanej w I bądź w II instancji), opinię co do braku zasadności składania środków odwoławczych wraz ze stosownym uzasadnieniem; zasada konieczności wykorzystania środków odwoławczych nie obowiązuje w sprawach, w których ich wniesienie byłoby oczywiście nieuzasadnione; w terminie kolejnych 4 dni spółka (...) przekaże Nadleśnictwu K. swoje stanowisko w tej sprawie. Brak stanowiska spółki we wskazanym terminie będzie równoznaczne z brakiem zasadności składania odwołania od decyzji administracyjnej (§ 8 pkt 4).

3 lipca 2014 r. sporządzony został również akt notarialny Rep. A nr (...) dotyczący nieruchomości położonych na terenie gminy G., S. oraz K., w którym Nadleśniczy Nadleśnictwa K. działający w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego - Lasy Państwowe Nadleśnictwo K. ustanowił na nieruchomościach stanowiących własność Skarbu Państwa działki szczegółowo opisanych w § 5 ppkt 1-13 odpłatną i na czas nieokreślony służebność przesyłu na rzecz spółki (...) i jej następców polegające na znoszeniu istnienia posadowionych na nieruchomościach obciążonych linii i urządzeń elektroenergetycznych oraz na prawie do korzystania z działek wymienionych w ppkt 1-63 w zakresie niezbędnym do wykonywania prac eksploatacyjnych, konserwacji remontów, modernizacji, usuwania awarii oraz przebudowy i rozbudowy linii i urządzeń elektroenergetycznych posadowionych na tym gruncie, na prawie wycinki drzew bądź krzewów lub ich podkrzesywaniu w zakresie niezbędnym dla utrzymania linii i urządzeń elektroenergetycznych w należytym stanie celem uniknięcia zagrożenia dla funkcjonowania tych linii i urządzeń, wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem przez pracowników spółki (...), jej następców prawnych oraz przez wszelkie podmioty i osoby, którymi uprawniona spółka się posługuje w związku z prowadzoną działalnością, na (...) spółka (...) wyraziła zgodę.

Zgodnie z § 6 aktu Nadleśniczy Nadleśnictwa K. oświadczył, że opisaną powyżej służebność przesyłu ustanawia za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat poniesionych przez Nadleśnictwo K. od części opisanych w akcie działek o łącznej powierzchni wynoszącej 236.742 m², z których korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tych nieruchomości służebnością przesyłu (§ 5). Spółka (...) oświadczyła zaś, że zobowiązuje się płacić wynagrodzenie z tytułu powyższej służebności w kwotach, terminach oraz na rachunek wskazany w fakturach VAT wystawionych przez nadleśnictwo (§ 6 pkt 2).

Kolejny akt notarialny Rep. A nr (...) z sporządzony został 30 października 2014 r. i dotyczył nieruchomości położonych na terenie gminy G., M., S. i S.. W akcie tym Nadleśniczy Nadleśnictwa K. działający w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego - Lasy Państwowe Nadleśnictwo K. ustanowił na nieruchomościach stanowiących własność Skarbu Państwa działki szczegółowo opisanych w § 5 ppkt 1-22 odpłatną i na czas nieokreślony służebność przesyłu na rzecz spółki (...) i jej następców polegające na znoszeniu istnienia posadowionych na nieruchomościach obciążonych linii i urządzeń elektroenergetycznych oraz na prawie do korzystania z działek wymienionych w ppkt 1-79 w zakresie niezbędnym do wykonywania prac eksploatacyjnych, konserwacji, remontów, modernizacji, usuwania awarii oraz przebudowy i rozbudowy linii i urządzeń elektroenergetycznych posadowionych na tym gruncie, na prawie wycinki drzew bądź krzewów lub ich podkrzesywaniu w zakresie niezbędnym dla utrzymania linii i urządzeń elektroenergetycznych w należytym stanie celem uniknięcia zagrożenia dla funkcjonowania tych linii i urządzeń, wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem przez pracowników spółki (...), jej następców prawnych oraz przez wszelkie podmioty i osoby, którymi uprawniona spółka się posługuje w związku z prowadzoną działalnością, na (...) spółka (...) wyraziła zgodę.

Zgodnie z § 6 aktu Nadleśniczy Nadleśnictwa K. oświadczył, że opisaną powyżej służebność przesyłu ustanawia za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat poniesionych przez Nadleśnictwo K. od części opisanych w akcie działek o łącznej powierzchni wynoszącej 200.761 m², z których korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tych nieruchomości służebnością przesyłu (§ 5). Spółka (...) oświadczyła zaś, że zobowiązuje się płacić wynagrodzenie z tytułu powyższej służebności w kwotach, terminach oraz na rachunek wskazany w fakturach VAT wystawionych przez nadleśnictwo (§ 6 pkt 2).

Przywołana powyżej treść § 7 i § 8 zawarta w akcie notarialnym Rep. A nr (...) była tożsama jak w akcie notarialnym Rep. A nr (...) jak i w akcie notarialnym Rep. A nr (...).

Dowód: akty notarialne: Rep. A (...) nr (...) i nr (...) z wykazami zmian k. 432-547

6 listopada 2014 r. sporządzony został natomiast akt notarialny Rep. A nr (...) dotyczący nieruchomości położonych na terenie gminy S., G., S. i K., w którym Nadleśniczy Nadleśnictwa K. działający w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego - Lasy Państwowe Nadleśnictwo K. ustanowił na nieruchomościach stanowiących własność Skarbu Państwa (działkach szczegółowo opisanych w § 4 pkt 1-17) odpłatną i na czas nieokreślony służebność przesyłu na rzecz spółki (...) i jej następców polegające na znoszeniu istnienia posadowionych na nieruchomościach obciążonych linii i urządzeń elektroenergetycznych oraz na prawie do korzystania z działek wymienionych w § 4 pkt 1-40 w zakresie niezbędnym do wykonywania prac eksploatacyjnych, konserwacji, remontów, modernizacji, usuwania awarii oraz przebudowy i rozbudowy linii i urządzeń elektroenergetycznych posadowionych na tym gruncie, na prawie wycinki drzew bądź krzewów lub ich podkrzesywaniu w zakresie niezbędnym dla utrzymania linii i urządzeń elektroenergetycznych w należytym stanie celem uniknięcia zagrożenia dla funkcjonowania tych linii i urządzeń, wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem przez pracowników spółki (...), jej następców prawnych oraz przez wszelkie podmioty i osoby, którymi uprawniona spółka się posługuje w związku z prowadzoną działalnością, na (...) spółka (...) wyraziła zgodę.

Zgodnie z § 5 aktu Nadleśniczy Nadleśnictwa K. oświadczył, że opisaną powyżej służebność przesyłu ustanawia za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat poniesionych przez Nadleśnictwo K. od części opisanych w akcie działek o łącznej powierzchni wynoszącej 61.850 m², z których korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tych nieruchomości służebnością przesyłu (§ 5 pkt 1). Spółka (...) oświadczyła zaś, że zobowiązuje się płacić wynagrodzenie z tytułu powyższej służebności w kwotach, terminach oraz na rachunek wskazany w fakturach VAT wystawionych przez nadleśnictwo (§ 5 pkt 2).

W § 6 zapisano, że wynagrodzenie płatne będzie corocznie z dołu w okresach kwartalnych na podstawie faktur wystawionych przez Nadleśnictwo K. (lit. a). Wynagrodzenie kwartalne stanowić będzie 1/4 części wynagrodzenia rocznego (lit. b). Do ustalonego wynagrodzenia doliczony zostanie podatek od towarów i usług w wysokości obowiązującej w dniu wystawienia faktury VAT (lit. e). Wysokość rocznego wynagrodzenia ustalana będzie na podstawie oświadczenia nadleśnictwa o wysokości zadeklarowanych w danym roku podatkowym podatkach i opłatach od części nieruchomości, do której ograniczone jest wykonywanie ustanowionej służebność przesyłu. Powyższe oświadczenie w formie wykazu w podziale na gminy, rodzaj podatku, obowiązującej stawki podatkowe oraz wartość podatku miało być przesyłane przez Nadleśnictwo K. do spółki (...), w terminie do dnia 15 lutego każdego roku kalendarzowego, a spółce miało przysługiwać prawo do bieżącej weryfikacji zgodności oświadczenia ze stanem faktycznym (§ 6 lit. f).

W § 7 ust. 1 ustalono, że w przypadku, gdy właściwy organ podatkowy wyda decyzję administracyjną wykonalną lub natychmiast wykonalną, określającą spółkę (...) jako zobowiązanego z tytułu podatku od nieruchomości w zakresie gruntów, na których wykonywana jest przedmiotowa służebność przesyłu i w rezultacie tej decyzji spółka (...) zapłaci ten podatek, to roczne wynagrodzenie Nadleśnictwa K. z tytułu służebności skorygowane zostanie o kwotę podatku zapłaconego przez spółkę. W powyższej sytuacji przeprowadzone zostaną kolejno następujące czynności:

a) spółka (...) – Oddział (...) S. pisemnie powiadomi Nadleśnictwo K. o otrzymanej decyzji administracyjnej i uregulowaniu zobowiązania podatkowego, załączając do pisma kserokopię decyzji oraz dowód uiszczenia kwoty podatku wynikającej z decyzji,

b) w terminie 14 dni od daty otrzymania powyższego pisma Nadleśnictwo K. dokona aktualizacji oświadczenia, o którym mowa w § 6 lit. f aktu, a następnie niezwłocznie po przeprowadzeniu tej aktualizacji wystawi fakturę korygującą VAT do faktury VAT, wystawionej zgodnie z postanowieniami § 6 lit a) i b) aktu.

W przypadku, gdy właściwy organ podatkowy wyda ostateczną decyzję administracyjną, od której wniesione zostaną wszelkie przewidziane prawem zwyczajne środki odwoławcze, zmieniającą wysokość zapłaconego podatku w danym roku podatkowym od gruntów, na których ustanowiona została służebność przesyłu, to spółka (...) zobowiązana jest do wyrównania Nadleśnictwu K. kwoty zapłaconego podatku za okres ustalony decyzją, a roczne wynagrodzenie ulegnie skorygowaniu o wartość wynikającą z tej decyzji w terminie 30 dni od dnia powiadomienia przez Nadleśnictwo K. na piśmie o tym (...) spółki (...) - Oddział (...) S. do powiadomienia załączona zostanie kopia ostatecznej decyzji administracyjnej potwierdzona przez Nadleśnictwo za zgodność z oryginałem (§ 7 pkt 2).

W przypadku gdy decyzja, o której mowa powyżej w § 7 pkt 2 aktu stwierdza nadpłatę podatku za rok podatkowy, wówczas Nadleśnictwo Kliniaka zobowiązane będzie do zwrotu na rzecz spółki (...) zapłaconego wynagrodzenia w wysokości odpowiadającej stwierdzonej nadpłacie w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stwierdzająca nadpłatę stała się wykonalna lub objęta rygorem natychmiastowej wykonalności (§ 7 pkt 3).

W przypadku, o którym mowa w pkt 2 § 7 Nadleśnictwo K. zobowiązane jest przedstawiać spółce (...) - Oddział (...) S. w terminie 4 dni od daty doręczenia decyzji administracyjnej (wydanej w I bądź w II instancji), opinię co do braku zasadności składania środków odwoławczych wraz ze stosownym uzasadnieniem; zasada konieczności wykorzystania środków odwoławczych nie obowiązuje w sprawach, w których ich wniesienie byłoby oczywiście nieuzasadnione; w terminie kolejnych 4 dni spółka (...) przekaże Nadleśnictwu K. swoje stanowisko w tej sprawie. Brak stanowiska spółki we wskazanym terminie będzie równoznaczne z brakiem zasadności składania odwołania od decyzji administracyjnej (§ 7 pkt 4).

6 listopada 2014 r. sporządzony został także akt notarialny Rep. A nr (...) dotyczący nieruchomości położonych na terenie gminy S. i K., w którym Nadleśniczy Nadleśnictwa K. działający w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego - Lasy Państwowe Nadleśnictwo K. ustanowił na nieruchomościach stanowiących własność Skarbu Państwa (działkach szczegółowo opisanych w § 4 pkt 1-11) odpłatną i na czas nieokreślony służebność przesyłu na rzecz spółki (...) i jej następców polegające na znoszeniu istnienia posadowionych na nieruchomościach obciążonych linii i urządzeń elektroenergetycznych oraz na prawie do korzystania z działek wymienionych w § 4 pkt 1-44 w zakresie niezbędnym do wykonywania prac eksploatacyjnych, konserwacji, remontów, modernizacji, usuwania awarii oraz przebudowy i rozbudowy linii i urządzeń elektroenergetycznych posadowionych na tym gruncie, na prawie wycinki drzew bądź krzewów lub ich podkrzesywaniu w zakresie niezbędnym dla utrzymania linii i urządzeń elektroenergetycznych w należytym stanie celem uniknięcia zagrożenia dla funkcjonowania tych linii i urządzeń, wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem przez pracowników spółki (...), jej następców prawnych oraz przez wszelkie podmioty i osoby, którymi uprawniona spółka się posługuje w związku z prowadzoną działalnością, na (...) spółka (...) wyraziła zgodę.

Zgodnie z § 5 aktu Nadleśniczy Nadleśnictwa K. oświadczył, że opisaną powyżej służebność przesyłu ustanawia za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat poniesionych przez Nadleśnictwo K. od części opisanych w akcie działek o łącznej powierzchni wynoszącej 92.230 m², z których korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tych nieruchomości służebnością przesyłu (§ 5 pkt 1). Spółka (...) oświadczyła zaś, że zobowiązuje się płacić wynagrodzenie z tytułu powyższej służebności w kwotach, terminach oraz na rachunek wskazany w fakturach VAT wystawionych przez nadleśnictwo (§ 5 pkt 2).

Przywołana powyżej treść § 6 i § 7 zawarta w akcie notarialnym Rep. A nr (...) była tożsama jak w akcie akt notarialny Rep. A nr (...).

Dowód: akty notarialne Rep. A: nr (...), nr (...) z wykazami zmian k. 432-547

Na początku współpracy poszczególne Nadleśnictwa deklarowały wobec gruntów, co do których ustanowione zostały służebności przesyłu - opodatkowanie podatkiem leśnym, zaś organy podatkowe to akceptowały.

Następnie linia orzecznicza organów podatkowych zmieniła się, przez pewien czas funkcjonowały dwa równoległe poglądy orzecznicze (pierwszy zakładał opodatkowanie tych gruntów podatkiem leśnym na mocy ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym, drugi zakładał opodatkowanie ich podatkiem od nieruchomości w stawce najwyższej, zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12 stycznia 1991 r). Poglądy te znalazły swoje odzwierciedlenie w orzeczeniach sądów administracyjnych pierwszej i drugiej instancji. W 2016 roku istniały już te dwa równorzędne odmienne nurty orzecznicze Wojewódzkich Sądów Administracyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Powstały również rozbieżne linie orzecznicze sądów administracyjnych dotyczące podmiotu będącego podatnikiem podatku od nieruchomości od tych gruntów, wobec których przedsiębiorca przesyłowy i Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe zawarły umowę o ustanowienie służebności przesyłu. Część sądów uważała za podatnika tego podatku przedsiębiorcę przesyłowego, część sądów z kolei za podatnika tego podatku uznawała Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.

Fakty niesporne

W latach 2014-2020 (dokładnie do 31 sierpnia 2020 r.) funkcję nadleśniczego w Nadleśnictwie K. pełnił P. K., następnie objął ją R. B. (1).

Wieloletnim pracownikiem Nadleśnictwa K. (zatrudnionym od 1991 r.) jest R. B. (2), początkowo jako podleśniczy, a od 1997 r. pracownik biurowy zatrudniony na stanowisku Specjalisty Służby Leśnej.

Na stanowisku głównej księgowej w Nadleśnictwie K. zatrudniona jest I. S..

Dowód: zeznania świadek I. S. k. 1089-1094

zeznania świadka R. B. (2) k. 1096-1100

zeznania świadka P. K. k. 1103-1106

przesłuchanie w charakterze strony nadleśniczego R. B. (1) k. 1084-1087

(...) sp. z o.o. z siedzibą w P. od czerwca 2008 r. zatrudnia A. K. (1). Jego obowiązkiem jest uzgadnianie powierzchni zajmowanych gruntów przez sieci elektroenergetyczne oraz długości sieci wraz z ich lokalizacją, A. K. (1) bierze również udział w inwentaryzacji sieci elektroenergetycznych. Ponadto co roku weryfikuje oświadczenia nadleśnictw pod kątem stawki podatkowej oraz zajętych powierzchni.

Dowód: zeznania świadka A. K. (1) k. 1063-1071

W latach 2015 - 2017 Nadleśnictwo K. w ogóle nie wykazywało w deklaracjach rocznych opodatkowania od nieruchomości gruntów objętych umowami o ustanowienie służebności przesyłu i nie wystawiało faktur obciążających (...) sp. z o.o. w P. z tytułu wynagrodzenia za korzystanie z służebności przesyłu.

Nadleśnictwo K. uważało bowiem, że podatek ten winna płacić spółka (...), opierając się w tym względzie na zaleceniach Dyrektora (...) w S. skierowanych do stosowania w podległych jednostkach i wyrażonych w piśmie z 15 stycznia 2015 r., opartych na jednej z linii orzeczniczych sądów administracyjnych.

(...) sp. z o.o. stała natomiast na stanowisku, że podatek powinno płacić Nadleśnictwo K., a następnie wystawiać faktury obciążające (...) sp. z o.o. kwotą wynagrodzenia za korzystanie ze służebności przesyłu równą kwocie należnego podatku.

A. K. (1) współpracował w tym czasie z 15 nadleśnictwami, wszystkie nadleśnictwa – z wyjątkiem nadleśnictwa K. – płaciły wówczas podatek od nieruchomości i obciążały E. O. fakturami VAT.

Dowód: zeznania świadka A. K. (1) k. 1063-1071

zeznania świadka R. B. (2) k. 1096-1100

Ostatecznie w latach 2015 – 2017 nikt nie płacił podatku od gruntów położonych na obszarze Nadleśnictwo K., nad którymi biegły linie elektroenergetyczne.

Fakt niesporny.

W styczniu 2018 r. Nadleśnictwo K. otrzymało rekomendację Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych w sprawie opodatkowania gruntów zajętych pod liniami elektroenergetycznymi stawką podatkową z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Rekomendacja zalecała stosowanie przez nadleśnictwa do rozliczeń podatkowych stawki podatkowej właściwej dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Nadleśnictwo zastosowało się do rekomendacji, jeszcze w styczniu złożyło do wszystkich gmin z terenu swojego działania deklaracje za 2018 rok uwzględniające podatek w stawce tzw. „wyższej”, tj. w stawce podatku od nieruchomości (a nie tak jak wcześniej podatku leśnego).

Zarazem Nadleśnictwo skorygowało wszystkie deklaracje podatkowe za lata 2015 - 2017 wskazując Nadleśnictwo K. jako podatnika.

Dowód: zeznania świadka R. B. (2) k. 1096-1100

zeznania świadka P. K. k. 1103-1106

zeznania świadek I. S. k. 1089-1094

5 października 2018 r. Wójt Gminy S. w stosunku do Nadleśnictwa K. wydał - po przeprowadzeniu postępowania z urzędu wszczętego postanowieniem z 19 lipca 2017 r. - decyzję w sprawie określenia wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2015 i 2016 rok zgodnie z ustawą o podatkach i w opłatach lokalnych. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że Nadleśnictwo K. jako władające nieruchomościami miało i ma obowiązek - bez wezwania - uiszczać podatek od nieruchomości od gruntów, na których ustanowiono służebność przesyłu na rzecz (...) sp. z o.o., Nadleśnictwo pomimo ustawowego obowiązku nie wykazywało w deklaracji na podatek od nieruchomości tych gruntów.

Nadleśnictwo złożyło odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które 7 grudnia 2018 r. utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy S., a następnie złożyło skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem 23 maja 2019 r. oddalił skargę.

Dowód: decyzja Wójta Gminy S. k. 978-983

decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego k. 1003- 1011

wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego – k. 984- 1002

We wrześniu 2018 r. Nadleśnictwo K. skierowało do spółki (...) ( Oddział (...) S., S. i G.) pisma dotyczące uzgodnień zdeklarowanych za lata 2015-2017 i 2018 zobowiązań podatkowych, wyliczonych w oparciu o powierzchnie, na których usytuowane i posadowione są linie i urządzenia elektroenergetyczne stanowiące własność spółki (...) (wysłano osobne pisma, ale o tożsamej treści, dotyczące Rejonu (...) S., Rejonu (...), Rejonu (...) G.).

W pismach tych Nadleśnictwo K. zaznaczyło, że jako jednostka Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zarządzająca nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa, na terenie których usytuowane i posadowione są linie i urządzenia elektroenergetyczne stanowiące własność spółki (...), przesyła celem uzgodnienia Oświadczenia Nadleśniczego o deklarowanych w latach 2015-2017 i w roku 2018 podatkach w rozbiciu na poszczególne gminy, wg stawek i powierzchniach ujętych załącznikach sporządzonych w rozbiciu na poszczególne lata podatkowe, wg wzoru nr 2. Jednocześnie Nadleśnictwo wyjaśniło, że przesłane oświadczenia dotyczą okresu 2015-2017, za który Nadleśnictwo K. odprowadziło zobowiązania podatkowe w wysokości podatków gruntowych dopiero po upływie tego okresu, natomiast w roku bieżącym podatki płacone są na bieżąco w wysokości wyliczonej wg stawek od działalności gospodarczej.

Pisma zostały doręczone spółce (...) 20 września 2018 r., co potwierdzono prezentatą.

Dowód: pisma z września 2018 r. z załącznikami k. 692-698

31 sierpnia 2018 r. – mając na uwadze służebności przesyłu ustanowione na mocy aktów notarialnych z 3 lipca 2014 r., Rep. A nr 3131/2014 i (...) – Nadleśnictwo K. sporządziło oświadczenia o wysokości deklarowanych stawek podatkowych dla nieruchomości na terenie gminy S., G., S., K. oraz S., położonych pod należącymi do spółki (...) liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi za 2015 r., 2016 r. i 2017 r. Oświadczenia miały formę wykazu w podziale na gminy, rodzaj podatku, obowiązujące stawki podatkowe, powierzchnię w metrach kwadratowych oraz wartość roczną podatku.

Łączna wartość podatków wynosiła:

-: za 2015 r.: 117.145,41 zł,
-: za 2016 r.: 117.145,41 zł,
-: za 2017 r.: 117.587,13 zł.

25 września 2018 r. Nadleśnictwo wystawiło na rzecz spółki (...) fakturę VAT nr (...). W fakturze wskazano, że została wystawiona za: „ wynagrodzenie z tytułu zapłaconych w latach 2015 - 2017 podatków od nieruchomości zajętych pod liniami elektroenergetycznymi należącymi do (...) sp. z o.o. …” oraz „ wynagrodzenie tytułem odsetek za zwłokę od 01.02.215 do 31.08.2018”.

W fakturze pozycje 4,8,12,16 dotyczyły odsetek za zwłokę, odpowiednio w wysokości: 20.857,42 zł, 9.350,40 zł, 7.116,64 zł, 45.623,49 zł.

Faktura została wystawiona na kwotę 874.590,40 zł, a następnie wystawiono do niej fakturę korektę nr (...) z 12 października 2018 r. Po korekcie kwota faktury wyniosła 478.433,36 zł brutto i obejmowała wynagrodzenie za ustanowienie służebności pod gruntami położonymi w Rejonie W. Napięć S., termin płatności oznaczono na 30 dni od dnia otrzymania faktury.

Faktura korekta skorygowała do zera pozycje dotyczące odsetek w wysokości: 20.857,42 zł, 9.350,40 zł, 7.116,64 zł.

Do zapłaty pozostała kwota odsetek w wysokości 45.623,49 zł.

Fakturę korygującą doręczono spółce 18 października 2018 r.

23 października 2018 r. tytułem należności objętej powyższą fakturą VAT spółka (...) uiściła na rzecz Nadleśnictwa 432.809,87 zł.

Faktura nie została opłacona w kwocie 45.623,49 zł.

Dowód: oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2015 r. k. 641,

oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2016 r. k. 642,

oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2017 r. k. 643,

faktura VAT nr (...) k. 644,

faktura korekta nr (...) z potwierdzeniem odbioru k. 645-648,

potwierdzenie realizacji przelewu na kwotę 432.809,87 zł k. 649.

13 września 2018 r. Nadleśnictwo K. sporządziło oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych dla gruntów pod liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi na 2018 r. – w Rejonie W. Napięć S.. Łączna wartość podatków za 2018 r. wyniosła 238.110,66 zł.

W oświadczeniu ujęty został m.in. podatek od nieruchomości położonych na terenie gminy S. (o powierzchni 1006 m²) – przy czym działka nr (...) na terenie gminy S. nie była objęta aktami notarialnymi o ustanowienie służebności sprzeciwu, tym samym oświadczenie zostało złożone na mocy umowy wykonawczej nr (...) (...) i umowy (...) z 13 listopada 2012 r.

25 września 2018 r. Nadleśnictwo wystawiło na rzecz spółki (...) fakturę VAT nr (...) na kwotę 568.016,85 zł brutto. Faktura obejmowała wynagrodzenie należne Nadleśnictwu z tytułu wynagrodzenia za rok 2018 za ustanowione na rzecz spółki służebności przesyłu za 2018 r. w zakresie: Rejonu (...) G., Rejonu (...) G., Rejonu (...) oraz Rejonu W. Napięć S. (ta ostatnia pozycja oznaczona w fakturze liczbą 4 - na kwotę 238.110,66 zł netto, 292.876,11 zł brutto).

Faktura ta została następnie skorygowana w fakturze nr (...) z 12 października 2018 r., na skutek tej korekty bez zmian pozostała pozycja 4 faktury VAT nr (...) wynosząca 292.876,11 zł.

31 października 2018 r. Nadleśnictwo wystawiło na rzecz spółki (...) kolejną fakturę VAT nr (...) stanowiącą korektę do faktury VAT nr (...). Na skutek tej korekty kwota 292.876,11 zł została pomniejszona o kwotę 73.219,03 zł. Po korekcie faktura dotyczy wynagrodzenia za ustanowienie służebności za pierwsze trzy kwartały 2018 r.

Tym samym do zapłaty z faktury VAT nr (...) pozostała kwota 219.657,08 zł brutto z tytułu wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu w Rejonie W. Napięć za pierwsze trzy kwartały 2018 r.

24 października 2018 r. spółka (...) uiściła na rzecz Nadleśnictwa na poczet faktury VAT nr (...) z 25 września 2018 r. kwotę 108.813,71 zł.

Dowód: oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2018 r. k. 650,

faktura VAT nr (...) z potwierdzeniem odbioru k. 651-652,

faktura korekta nr (...) z potwierdzeniem odbioru k. 653-654,

faktura korekta nr (...) z potwierdzeniem odbioru k. 655-656,

potwierdzenie realizacji przelewu na kwotę 108.813,71 zł k. 658.

30 listopada 2018 r. Nadleśnictwo wystawiło na rzecz spółki (...) fakturę VAT nr (...) na kwotę 73.219,03 zł brutto z tytułu wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu w Rejonie W. Napięć S. za czwarty kwartał 2018 r.

31 grudnia 2018 r. spółka (...) uiściła na rzecz Nadleśnictwa na poczet faktury VAT nr (...) z 30 listopada 2018 r. kwotę 36.271,22 zł

Dowód: faktura VAT nr (...) k. 657,

potwierdzenie realizacji przelewu na kwotę 36.271,22 zł k. 659,

W piśmie z 21 listopada 2018 r., a następnie z 14 stycznia 2019 r., Nadleśnictwo K. wezwało spółkę (...) do zapłaty 156.466,86 zł, na którą składała się kwoty: 45.623,49 zł z tytułu faktury VAT nr (...) i kwota 110.843,37 zł z tytułu faktury VAT nr (...). W piśmie zaznaczono, że wskazaną w nim kwotę należy wpłacić w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania na podany rachunek bankowy pod rygorem przekazania sprawy do postępowania egzekucyjnego.

W kolejnych pismach z 5 kwietnia 2019 r. i z 30 maja 2019 r. Nadleśnictwo skierowało do spółki (...) wezwanie do zapłaty kwoty 193.414,67 zł, w tym kwoty 45.623,49 zł z tytułu faktury VAT nr (...), kwoty 110.843,37 zł z tytułu faktury VAT nr (...) i kwoty 36.947,81 zł z tytułu faktury VAT nr (...).

Dowód: wezwanie do zapłaty z 21.11.2018 r. k. 660, wezwanie do zapłaty z 14.01.2019r. k. 661, wezwanie do zapłaty z 05.04.2019 r. z potwierdzeniem odbioru k. 662-663,

wezwanie do zapłaty z 30.05.2019 r. z potwierdzeniem odbioru k. 664-665.

31 sierpnia 2018 r. w związku z ustanowieniem służebności przesyłu na nieruchomościach położonych terenie gminy G., M., S. oraz S. na mocy aktu notarialnego Rep. A nr (...), Nadleśnictwo K. sporządziło oświadczenia o wysokości deklarowanych stawek podatkowych dla gruntów pod należącymi do spółki (...) liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi na 2015 r., 2016 r. i 2017 r. – Rejon (...) G.. Oświadczenia miały formę wykazu w podziale na: gminy, rodzaj podatku, obowiązujące stawki podatkowe, powierzchnię w metrach kwadratowych oraz wartość roczną podatku.

Łączna wartość podatków wynosiła:

-: za 2015 r. - 58.144,53 zł,
-: za 2016 r. - 58.114,53 zł
-: za 2017 r. - 58.224,45 zł.

12 października 2018 r. Nadleśnictwo K. wystawiło na rzecz spółki (...) fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 235.509,03 zł brutto z terminem płatności wyznaczonym na 30 dni od dnia otrzymania faktury. Faktura wystawiona została z tytułu wynagrodzenia obejmującego zapłacone w latach 2015 - 2017 podatki od nieruchomości zajętych pod liniami elektroenergetycznymi należącymi do spółki (...), wraz z odsetkami za zwłokę w kwocie 20.857,42 zł.

Fakturę doręczono spółce 18 października 2018 r.

Tytułem należności objętej powyższą fakturą VAT 19 listopada 2018 r. spółka (...) uiściła na rzecz Nadleśnictwa kwotę 214.651,61 zł.

Do zapłaty pozostała kwota odsetek w wysokości 20.857,42 zł.

Dowód: oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2015 r. k. 626,

oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2016 r. k. 627,

oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2017 r. k. 628,

faktura VAT nr (...) wraz z potwierdzeniem odbioru k. 629-629 verte,

potwierdzenie realizacji przelewu na kwotę 214.651,61 zł k. 630,

13 września 2018 r. Nadleśnictwo K. sporządziło oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych dla gruntów pod liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi na rok 2018 – Rejon (...) G.. Łączna wartość podatków za 2018 r. wyniosła 114.443,76 zł.

12 października 2018 r. Nadleśnictwo wystawiło na rzecz spółki (...) fakturę VAT nr (...) na kwotę 140.765,82 zł brutto z terminem płatności wyznaczonym na 30 dni od dnia otrzymania faktury. Faktura wystawiona została z tytułu wynagrodzenia za zapłacony w 2018 r. podatek do nieruchomości zajętych pod liniami elektroenergetycznymi należącymi do spółki (...).

Fakturę doręczono spółce 18 października 2018 r.

Tytułem należności objętej powyższą fakturą VAT 13 listopada 2018 r. spółka (...) uiściła na rzecz Nadleśnictwa kwotę 71.700,32 zł.

Dowód: oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2018 r. k. 631,

faktura VAT nr (...) z potwierdzeniem odbioru k. 632-633,

potwierdzenie realizacji przelewu na kwotę 71.700,32 zł k. 634.

W piśmie z 4 grudnia 2018 r. Nadleśnictwo K. wezwało spółkę (...) do zapłaty kwoty 89.922,92 zł, na którą składała się pozostała do zapłaty należność w wysokości 20.857,42 zł z tytuły faktury VAT nr (...) oraz należność w wysokości 69.065,50 zł z tytuły faktury VAT nr (...). W piśmie zaznaczono, że wskazaną w nim kwotę należy wpłacić w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania na podany rachunek bankowy pod rygorem przekazania sprawy do postępowania egzekucyjnego.

Kolejne wezwania do zapłaty kwoty 89.922,92 zł Nadleśnictwo skierowało do spółki (...) w piśmie z 14 stycznia 2019 r., z 5 kwietnia 2019 r. i z 30 maja 2019 r.

Dowód: wezwanie do zapłaty z 04.12.2018r. k. 635,

wezwanie do zapłaty z 14.01.2019 r. k. 636,

wezwanie do zapłaty z 05.04.2019 r. z potwierdzeniem odbioru k. 637-638,

wezwanie do zapłaty z 30.05.2019 r. z potwierdzeniem odbioru k. 639-640.

31 sierpnia 2018 r. w związku z ustanowieniem służebności przesyłu na nieruchomościach położonych terenie gminy S., G., S. i K. na mocy aktu notarialnego Rep. A nr (...), Nadleśnictwo K. sporządziło oświadczenia o wysokości deklarowanych stawek podatkowych dla gruntów pod należącymi do spółki (...) liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi na 2015 r., 2016 r. i 2017 r. - Rejon (...) S.. Oświadczenia miały formę wykazu w podziale na gminy, rodzaj podatku, obowiązujące stawki podatkowe, powierzchnię w metrach kwadratowych oraz wartość roczną podatku. Łączna wartość podatków za każdy rok w latach 2015 - 2017 wyniosła 18.151,21 zł.

12 października 2018 r. Nadleśnictwo K. wystawiło na rzecz spółki (...) fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 76.328,37 zł brutto z terminem płatności wyznaczonym na 30 dni od dnia otrzymania faktury. Faktura wystawiona została z tytułu wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu obejmujące zapłacone w latach 2015 - 2017 podatki od nieruchomości zajętych pod liniami elektroenergetycznymi należącymi do spółki (...) wraz z odsetkami w wysokości 9.350,40 zł. Fakturę doręczona spółce 18 października 2018 r.

Tytułem należności objętej powyższą fakturą VAT 19 listopada 2018 r. spółka (...) uiściła na rzecz Nadleśnictwa kwotę 66.977,97 zł.

Do zapłaty pozostała kwota odsetek w wysokości 9.350,40 zł.

Dowód: oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2015 r. k. 596,

oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2016 r. k. 597,

oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2017 r. k. 598,

faktura VAT nr (...) z potwierdzeniem odbioru k. 599-599 verte,

potwierdzenie realizacji przelewu na kwotę 66.977,97 zł k. 600,

13 września 2018 r. Nadleśnictwo K. sporządziło oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych dla gruntów pod liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi na 2018 r. - Rejon (...) S.. Łączna wartość podatków za 2018 r. wyniosła 46.382,65 zł.

12 października 2018 r. Nadleśnictwo wystawiło na rzecz spółki (...) fakturę VAT nr (...) na kwotę 57.050,66 zł brutto (46.382,65 zł netto) z terminem płatności wyznaczonym na 30 dni od dnia otrzymania faktury. Faktura wystawiona została z tytułu wynagrodzenia za ustanowienie służebności obejmujące zapłacony w 2018 r. podatek do nieruchomości zajętych pod liniami elektroenergetycznymi należącymi do spółki (...).

Fakturę doręczono spółce 18 października 2018 r.

Tytułem należności objętej powyższą fakturą VAT 9 listopada 2018 r. spółka (...) uiściła na rzecz Nadleśnictwa kwotę 22.521,35 zł.

Dowód: oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2018 r. k. 601,

faktura VAT nr (...) z potwierdzeniem odbioru k. 602-603,

potwierdzenie realizacji przelewu na kwotę 22.521,35 zł k. 604.

W piśmie z 4 grudnia 2018 r. Nadleśnictwo K. wezwało spółkę (...) do zapłaty kwoty 43.879,71 zł, na którą składała się pozostała do zapłaty należność w wysokości 9.350,40 zł z tytuły faktury VAT nr (...) oraz należność w wysokości 34.529,31 zł z tytuły faktury VAT nr (...). W piśmie zaznaczono, że wskazaną w nim kwotę należy wpłacić w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania na podany rachunek bankowy pod rygorem przekazania sprawy do postępowania egzekucyjnego.

Kolejne wezwania do zapłaty kwoty 43.879,71 zł Nadleśnictwo skierowało do spółki (...) w piśmie z 14 stycznia 2019 r., z 5 kwietnia 2019 r. i z 20 maja 2019 r.

Dowód: wezwanie do zapłaty z 04.12.2018r. k. 605,

wezwanie do zapłaty z 14.01.2019 r. k. 606,

wezwanie do zapłaty z 05. 04.2019 r. z potwierdzeniem odbioru k. 607-608,

wezwanie do zapłaty z 20.05.2019 r. z potwierdzeniem odbioru k. 609-610

31 sierpnia 2018 r. w związku z ustanowieniem służebności przesyłu na nieruchomościach położonych terenie gminy S. i K. na mocy aktu notarialnego Rep. A nr (...), Nadleśnictwo K. sporządziło oświadczenia o wysokości deklarowanych stawek podatkowych dla gruntów pod należącymi do spółki (...) liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi na 2015 r., 2016 r. i 2017 r. - Rejon (...). Oświadczenia miały formę wykazu w podziale na: gminy, rodzaj podatku, obowiązujące stawki podatkowe, powierzchnię w metrach kwadratowych oraz wartość roczną podatku.

Łączna wartość podatków wyniosła:

za 2015 r. - 20.229,24 zł,

za 2016 r. - 20.229,24 zł

za 2017 r. - 22.308,18 zł.

12 października 2018 r. Nadleśnictwo wystawiło na rzecz spółki (...) fakturę VAT nr (...) na kwotę 84.319,64 zł brutto z terminem płatności wyznaczonym na 30 dni od dnia otrzymania faktury. Faktura wystawiona została z tytułu wynagrodzenia za ustanowienie służebności obejmującej zapłacone w latach 2015-2017 podatki od nieruchomości zajętych pod liniami elektroenergetycznymi należącymi do spółki (...) wraz z odsetkami w wysokości 7.116,64 zł.

Fakturę doręczono spółce 18 października 2018 r.

Tytułem należności objętej powyższą fakturą VAT 31 października 2018 r. spółka (...) uiściła na rzecz Nadleśnictwa kwotę 77.203 zł.

Do zapłaty pozostała kwota odsetek w wysokości 7.116,64 zł.

Dowód: oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2015 r. k. 611,

oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2016 r. k. 612,

oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2017 r. k. 613,

faktura VAT nr (...) z potwierdzeniem odbioru k. 614-614 verte,

potwierdzenie realizacji przelewu na kwotę 77.203 zł k. 615.

5 października 2018 r. Nadleśnictwo K. sporządziło oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych dla gruntów pod liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi na 2018 r. - Rejon (...). Łączna wartość podatków za 2018 r. wyniosła 62.865,25 zł.

12 października 2018 r. Nadleśnictwo wystawiło na rzecz spółki (...) fakturę VAT nr (...) na kwotę 77.324,26 zł brutto (62.865,25 zł netto) z terminem płatności wyznaczonym na 30 dni od dnia otrzymania faktury. Faktura wystawiona została z tytułu wynagrodzenia za zapłacony w 2018 r. podatek do nieruchomości zajętych pod liniami elektroenergetycznymi należącymi do spółki (...).

Fakturę doręczono spółce 18 października 2018 r.

Tytułem należności objętej powyższą fakturą VAT 19 listopada 2018 r. spółka (...) uiściła na rzecz Nadleśnictwa kwotę 29.571,82 zł.

Dowód: oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na 2018 r. k. 616,

faktura VAT nr (...) wraz z potwierdzeniem odbioru k. 617-618,

potwierdzenie realizacji przelewu na kwotę 29.571,82 zł k. 619.

W piśmie z 4 grudnia 2018 r. Nadleśnictwo K. wezwało spółkę (...) do zapłaty kwoty 54.869,08 zł, na którą składała się pozostała do zapłaty należność w wysokości 7.116,64 zł z tytuły faktury VAT nr (...) oraz należność w wysokości 47.752,44 zł z tytuły faktury VAT nr (...). W piśmie zaznaczono, że wskazaną w nim kwotę należy wpłacić w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania na podany rachunek bankowy pod rygorem przekazania sprawy do postępowania egzekucyjnego.

Kolejne wezwania do zapłaty kwoty 54.869,08 zł Nadleśnictwo skierowało do spółki (...) w piśmie z 14 stycznia 2019 r., z 5 kwietnia 2019 r. i z 30 maja 2019 r.

Dowód: wezwanie do zapłaty z 04.12.2018 r. k.620,

wezwanie do zapłaty z 14.01.2019 r. k. 621,

wezwanie do zapłaty z 05.04.2019 r. z potwierdzeniem odbioru k. 622-623,

wezwanie do zapłaty z 30.05.2019 r. z potwierdzeniem odbioru k. 624-625.

9 grudnia 2019 r. podjęta została Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie II FPS 3/19.

Uchwała ta (należąca do tzw. uchwał abstrakcyjnych) została podjęta na wniosek Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 września 2019 r. (Nr BO. (...).6.2019), w trybie art. 264 § 2 w związku z art. 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Sentencja uchwały ma następującą treść:

„ Przedsiębiorca przesyłowy, który zawarł z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe umowę o ustanowienie służebności przesyłu na gruntach Skarbu Państwa, znajdujących się w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości od tych gruntów w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1785 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r.”

W uzasadnieniu uchwały wyjaśniono, że to nie firmy energetyczne, tylko Lasy Państwowe były podatnikiem podatku od gruntów znajdujących się pod instalacjami przesyłowymi. Natomiast przedsiębiorstwo przesyłowe, które zawarło z Lasami Państwowymi umowy umożliwiające wykonywanie służebności przesyłu na gruntach Skarbu Państwa do końca 2018 r., nie było podatnikiem podatku od nieruchomości.

Fakty niesporne (nadto: uchwała Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 grudnia 2019 r. w sprawie II FPS 3/19 z uzasadnieniem; L., (...))

Z dniem 1 stycznia 2019 r. nastąpiła zmiana ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym, do ustawy dodany został bowiem art. 1 ust. 4 pkt 1 w brzmieniu: „Z. zajęte na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna nie uznaje się lasów: przez które przebiegają urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 i 1104), wchodzące w skład przedsiębiorstwa przedsiębiorcy prowadzącego działalność telekomunikacyjną, działalność w zakresie przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów lub energii elektrycznej lub zajmującego się transportem wydobytego gazu ziemnego lub ropy naftowej”.

Fakt niesporny.

Sąd zważył co następuje:

Powód domaga się w niniejszym procesie dwojakiego rodzaju roszczeń:

-: części wynagrodzenia za korzystanie ze służebności za rok 2018 r., pozwana zapłaciła bowiem na rzecz powoda wynagrodzenie w wysokości odpowiadającej podatkowi wg stawki najniższej [tj. obejmującej podatek leśny], tymczasem powód zapłacił na rzecz urzędu skarbowego podatek wg stawki najwyższej [a więc takiej jak podatek od nieruchomości] i dochodzi w niniejszym procesie różnicy z tego tytułu jako części wynagrodzenia za korzystanie ze służebności za rok 2018 r. (są tą żądania wymienione na wstępie niniejszego uzasadnienia pod numerami 5-9) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 stycznia 2019 r.;
-: odsetek od zaległości podatkowych, które powód zapłacił na rzecz urzędu skarbowego z uwagi na zapłacony z opóźnieniem podatek za lata 2015 - 2017 r. i obecnie domaga się ich zwrotu od pozwanej po wystawieniu faktury VAT z tego tytułu; tym samym żądanie obejmuje kwotę odsetek od zaległości podatkowych zapłaconych przez Nadleśnictwo K. na rzecz urzędu skarbowego powiększoną o podatek VAT 23% (są tą żądania wymienione na wstępie niniejszego uzasadnienia pod numerami 1-4) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 19 listopada 2018 r.

W odniesieniu do gruntów, z których korzysta pozwana i których dotyczy spór miedzy stronami zawarte zostały umowy o ustanowienie służebności przesyłu (z wyjątkiem działki nr (...) położonej na terenie gminy S. w powiecie (...), co do której nie zawarto jeszcze umowy o ustanowienie służebności przesyłu). Zawarcie umów o ustanowienie służebności przesyłu poprzedzone zostało ramowa umową o współpracy z 16 sierpnia 2012 r. oraz zawarciem czterech umów podwykonawczych.

Przed przystąpieniem do rozważań dotyczących wymienionych wyżej roszczeń należy odnieść się do spornej między stronami kwestii dotyczącej związania stron niniejszego procesu umowami. O ile bowiem nie ma wątpliwości co do tego, że w odniesieniu do działki nr (...) położonej na terenie gminy S. w powiecie (...) zastosowanie znajduje umowa ramowa o współpracy z 16 sierpnia 2012 r. oraz umowa podwykonawcza, o tyle w odniesieniu do pozostałych działek, z których pozwana korzysta, między stronami powstał spór co do tego, czy zastosowanie znajduje tylko właściwa umowa o ustanowienie służebności przesyłu (na takim stanowisku stoi powód), czy też zastosowanie znajdują wszystkie trzy umowy, zawierane kolejno i regulujące tą samą materię, tj. umowa ramowa, umowa wykonawcza i umowa ustanowienia służebności przesyłu zawarta w formie aktu notarialnego (na takim stanowisku stoi pozwana wywodząc to z § 12 ust. 2 umowy ramowej gdzie zapisano, że umowa ramowa zawarta została na czas określony niezbędny do ustanowienia służebności przesyłu dla wszystkich gruntów objętych umowami wykonawczymi; jednocześnie strony postanowiły, że w przypadku ustanowienia ostatniej służebności przesyłu w trybie § 11 niniejsza umowa ulega rozwiązaniu).

W istocie spór między stronami dotyczy więc rozumienia ostatniego zdania § 12 ust. 2 umowy ramowej, które każda ze stron rozumie inaczej:

-: powód w ten sposób, że dopóki nie zawarto ostatniej umowy ustanowienia służebności przesyłu, to umowa ramowa nie ulega rozwiązaniu, ponieważ wciąż obowiązuje w odniesieniu do tej tylko nieruchomości, dla której umowa ustanowienia służebności przesyłu nie została jeszcze zawarta;
-: pozwana w ten sposób, że dopóki nie zawarto ostatniej umowy ustanowienia służebności przesyłu, to umowa ramowa nie ulega rozwiązaniu i obowiązuje w odniesieniu do wszystkich nieruchomości, zarówno tych wobec których umowa ustanowienia służebności przesyłu nie została jeszcze zawarta (co jest oczywiste i niesporne między stronami, tak bowiem rozumie to również powód), jak i tych, wobec których umowa ustanowienia służebności przesyłu została już zawarta, ale umowa ramowa i powiązana z nią odpowiednia umowa wykonawcza wiąże nadal obok umowy ustanowienia służebności przesyłu tak długo, dopóki istnieją jeszcze takie nieruchomości, wobec których umowy ustanowienia służebności przesyłu nie zawarto - w tym rozumieniu wobec tej samej nieruchomości miałyby wiązać strony trzy umowy jednocześnie: ramowa, podwykonawcza i ustanowienia służebności przesyłu.

W ocenie Sądu po przeprowadzeniu wykładni umów zawartych przez strony niniejszego procesu rację należy przyznać stronie powodowej, już w tym miejscu zasygnalizować jednak trzeba, że rozstrzygnięcie tego sporu nie ma znaczenia dla ostatecznego wyniku niniejszej sprawy, ostateczne wnioski (przedstawione poniżej) pozostają bowiem takie same niezależnie od tego, czy powód wywodziłaby swoje roszczenie z umów o ustanowienie służebności przesyłu (z wyjątkiem roszczenia dotyczącego działki nr (...) położonej na terenie gminy S. w powiecie (...)), czy też wywodziłaby swoje roszczenie jednocześnie z trzech wymienionych wyżej umów, kolejno zawieranych i regulujących tą samą materię.

W zakresie wykładni § 12 ust. 2 umowy ramowej pamiętać trzeba, że przy dokonywaniu wykładni umów (zawartych w nich oświadczeń woli) należy stosować się do ustanowionych przez prawodawcę w art. 65 k.c. dyrektyw. Zgodnie z art. 65 § 1 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Z kolei stosownie do art. 65 § 2 k.c. w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Pierwsza z przytoczonych dyrektyw wykładni dotyczy wszystkich oświadczeń woli (a zatem i tych które składają się na czynności prawne dwustronne, czy wielostronne, jak i na czynności jednostronne), z kolei druga z dyrektyw dotyczy wyłącznie umów. Dalsze – bardziej szczegółowe – dyrektywy wykładni umów sformułował w swoim orzecznictwie na tle art. 65 k.c. Sąd Najwyższy, zaś wskazany przez niego sposób odczytywania treści umowy określany jest mianem kombinowanej metody wykładni [por. uchwała (7) SN z 29.06.1995 r. w sprawie III CZP 66/95, OSNC z 1995 r. nr 12, poz. 168].

Wykładnia przeprowadzana z zastosowaniem kombinowanej metody wykładni składa się z dwóch faz. W pierwszej fazie – subiektywnej – sens oświadczenia woli ustala się mając na uwadze rzeczywiste ukonstytuowanie się znaczenia między stronami. Oznacza to, że uznaje się za wiążący sens oświadczenia woli, w jakim zrozumiała go zarówno osoba składająca, jak i odbierająca to oświadczenie. Decydująca jest zatem rzeczywista wola stron, a podstawę prawną do jej zastosowania stanowi art. 65 § 2 k.c. Jeżeli strony zgodnie przyjmowały takie samo znaczenie oświadczenia woli – danego postanowienia umownego – wówczas na tej fazie czynność wykładni się kończy. Jeżeli okaże się jednak, iż strony nie przyjmowały tego samego znaczenia oświadczenia woli, konieczne jest przejście do drugiej fazy – wykładni obiektywnej. Polega ona na tym, że właściwy dla prawa sens oświadczenia woli ustala się na podstawie przypisania normatywnego, czyli tak, jak adresat sens ten rozumiał i rozumieć powinien. Za wiążące uznać trzeba w tej fazie takie rozumienie oświadczenia woli, które jest wynikiem starannych zabiegów interpretacyjnych adresata. Decydujący jest przy tym normatywny punkt widzenia odbiorcy, który z należytą starannością dokonuje wykładni zmierzającej do odtworzenia treści myślowych osoby składającej oświadczenie woli. Przeważa tu ochrona zaufania odbiorcy oświadczenia woli nad wolą, a ściślej nad rozumieniem nadawcy. Nadawca bowiem formułuje oświadczenie woli i powinien uczynić to w taki sposób, aby było ono zgodnie z jego wolą zrozumiane przez odbiorcę. Wykładnia obiektywna sprzyja zatem pewności stosunków prawnych, a tym samym i pewności obrotu prawnego.

Jeżeli chodzi o oświadczenia woli ujęte w formie pisemnej, czyli wyrażone w dokumencie, to sens tych oświadczeń ustala się przyjmując za podstawę wykładni przede wszystkim tekst dokumentu. W procesie jego interpretacji podstawowa rola przypada językowym regułom znaczeniowym. Wykładni poszczególnych wyrażeń dokonuje się z uwzględnieniem kontekstu, w tym także związków treściowych występujących między zawartymi w tekście postanowieniami. Uwzględnieniu podlegają również okoliczności, w jakich oświadczenie woli zostało złożone, jeżeli dokument obejmuje takie informacje, a także cel oświadczenia woli wskazany w tekście lub zrekonstruowany na podstawie zawartych w nim postanowień.

Podsumowując: interpretacja oświadczenia woli według zasad kombinowanej metody wykładni polega, więc na tym, że wiążący prawnie sens oświadczenia woli ustala się więc mając w pierwszej kolejności na uwadze rzeczywistą wolę stron, a dopiero wtedy, gdy nie da się jej ustalić, sens ten ustala się na podstawie przypisania normatywnego [por. uchwała (7) SN z 29.06.1995 r. w sprawie III CZP 66/95].

W rozpoznawanej sprawie z przytoczonych wyżej stanowisk stron wynika, iż każda z nich inaczej rozumie zapis § 12 ust. 2 umowy ramowej (a w szczególności zwrot: w przypadku ustanowienia ostatniej służebności przesyłu w trybie § 11 niniejsza umowa ulega rozwiązaniu). Tym samym nie jest możliwe ustalenie sensu oświadczenia woli strony w fazie subiektywnej. Konieczne jest więc przeprowadzenie wykładni w fazie obiektywnej.

Zauważyć w tym miejscu trzeba, że nie tylko umowa ramowa, ale także cztery umowy wykonawcze zawierają zapis o rozwiązaniu tych umów wraz z ustanowieniem ostatniej służebności przesyłu:

-: § 1 ust. 3 umów wykonawczych ma brzmienie: do czasu ustanowienia służebności przesyłu zasady i warunki współdziałania pomiędzy stronami określa niniejsza umowa;
-: § 12 ust. 3 umów wykonawczych ma brzmienie: niniejsza umowa zawarta została na czas określony niezbędny do ustanowienia służebności przesyłu dla wszystkich gruntów objętych umowami wykonawczymi; nadto strony zgodnie postanawiają, że w przypadku ustanowienia ostatniej służebności przesyłu w trybie § 11, umowa ulega rozwiązaniu.

Dla wykładni spornych między stronami zapisów umownych (przeprowadzonej w fazie obiektywnej) decydujące znaczenie ma cel, dla którego zawarta została umowa ramowa, a następnie cztery umowy wykonawcze. Celem tym było doprowadzenie do uregulowania kwestii dotyczących posadowionych na gruntach należących do Skarbu Państwa (na terenie poszczególnych nadleśnictw) urządzeń elektroenergetycznych – czyli do zawarcia umów ustanowienia służebności przesyłu. Skoro więc ten cel został zrealizowany w odniesieniu do poszczególnych gruntów, to w tym zakresie odpadła przyczyna związania stron umową ramową i odpowiednią umową wykonawczą. Gdyby przyjąć stanowisko pozwanej, to w obrocie prawnym w odniesieniu do tej samej nieruchomości funkcjonowałyby różne umowy, z których każda określałaby wzajemne uprawnienia i obowiązki stron (postanowienia tych umów krzyżowałyby się wzajemnie, co utrudniałoby ich stosowanie i wywoływało konflikty na tle wykładni rozbieżnych postanowień), co nie znajduje uzasadnienia z punktu widzenia celu, jaki strony zamierzały osiągnąć, dążąc definitywnie do kompleksowej regulacji praw i obowiązków stron w postaci ustanowienia służebności przesyłu.

Dlatego też należy przyjąć, że w odniesieniu do tych gruntów, dla których zawarte zostały umowy o ustanowienie służebności przesyłu, umowa ramowa oraz odpowiednia umowa wykonawcza przestała wiązać, natomiast całość regulacji dotyczących korzystania przez pozwaną z tych gruntów objęta została umową o ustanowienie służebności przesyłu.

Analogiczny pogląd - po przeprowadzeniu wykładni wiążących strony umów - wyrażony został przez Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku VIII Ga 469/19.

Po tych wstępnych uwagach dotyczących wykładni § 12 ust. 2 umowy ramowej należy odnieść się do roszczenia powoda o zapłatę części wynagrodzenia za korzystanie ze służebności za rok 2018 r.

Z tytułu tego wynagrodzenia powód wystawił faktury VAT, które pozwana opłaciła jedynie w części, między stronami istnieje bowiem spór co do tego, czy wynagrodzenie to pozwana powinna zapłacić w wysokości odpowiadającej podatkowi wg stawki najniższej [tj. obejmującej podatek leśny], czy też wg stawki najwyższej [a więc takiej jak podatek od nieruchomości]. Pozwana zapłaciła jedynie taką część wynagrodzenia, która odpowiada podatkowi wg stawki najniższej, natomiast powód zapłacił na rzecz urzędu skarbowego podatek wg stawki najwyższej [a więc takiej jak podatek od nieruchomości] i dochodzi w niniejszym procesie – po wystawieniu faktur VAT – różnicy z tego tytułu, jako części wynagrodzenia za korzystanie ze służebności za rok 2018 r.

Rozstrzygnięcie sporu w tym zakresie wymaga przedstawienia na wstępie uwag dotyczących ograniczonego prawa rzeczowego, jakim jest służebność przesyłu, jak również uwag dotyczących bezwzględnie obowiązujących przepisów ustawy o lasach, regulujących tą materię. Zasadnicza część dochodzonego przez powódkę wynagrodzenia uregulowana jest bowiem właśnie umowami o ustanowienie służebności przesyłu (umowy takiej nie zawarto jedynie dla działki nr (...) w gminie S.).

Służebność przesyłu – jak już wspomniano – jest ograniczonym prawem rzeczowym, jego przedmiotem jest korzystanie z urządzeń o których mowa w art. 49 § 1 k.c., służących m.in. do przesyłu energii elektrycznej. Należy zacytować w tym miejscu art. 305¹k.c., zgodnie z którym: nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Strony zawierające umowę służebności przesyłu co do zasady mogą – w myśl zasady swobody umów wyrażonej w art. 353¹ k.c. – ukształtować ją jako umowę odpłatną bądź jako umowę nieodpłatną, zaś wynagrodzenie za korzystanie w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej może być jednorazowe bądź okresowe. Zasada swobody umów pozwala bowiem stronom zawierającym umowę ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Na tle rozpoznawanej sprawy szczególnie ważne jest jednak to, że wobec stron niniejszego postępowania (a są to przedsiębiorstwo energetyczne i Lasy Państwowe) ustawa wyłącza pełną swobodę ułożenia stosunku prawnego wg swojego uznania, w szczególności w zakresie wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności, art. 39 a ust. 2 ustawy o lasach stanowi bowiem:

wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej ustala się w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat ponoszonych przez Lasy Państwowe od części nieruchomości, z której korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tą służebnością.

Między stronami nie ma sporu co do tego, że wysokość wynagrodzenia w umowach o ustanowienie służebności powinna odpowiadać art. 39 a ust. 2 ustawy o lasach (w umowach tych w § 6 ust. 1 wskazano, że służebność przesyłu przysługuje za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat poniesionych przez Nadleśnictwo od części nieruchomości obciążonych służebnością przesyłu, których powierzchnia została określona w załączniku nr 1), zaś w § 6 ust. 4 zapisano, że do ustalonego wynagrodzenia doliczony zostanie podatek od towarów i usług w wysokości obowiązującej w dniu wystawienia faktury VAT (co jest zgodne z ustawą z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług); zapis ten został powtórzony w § 6 ust. 13, w którym strony postanowiły, że na wynagrodzenie określone w ust. 1 zostanie wystawiona przez Nadleśnictwo faktura VAT.

Tym samym strony zawierając umowy ustanowienia służebności przesyłu nie uchybiły przepisom bezwzględnie obowiązującym ( ius cogens), tj. art. 39 a ust. 2 ustawy o lasach.

Tożsame regulacje strony przyjęły zawierając wcześniejsze cztery umowy wykonawcze, w umowach tych w § 5 ust. 1 strony postanowiły bowiem, że roczne wynagrodzenie należne nadleśnictwu za 1m² gruntu miało zostać skalkulowane na podstawie równowartości podatku od nieruchomości lub podatku leśnego i rolnego zależnej od kategorii „gruntów” wynikających z ewidencji gruntów i budynków, zadeklarowanych przez nadleśnictwo w deklaracjach złożonych właściwemu organowi podatkowemu za dany rok podatkowy dla powierzchni określonej zgodnie z § 4 każdej umowy, zaś w § 6 ust. 2 postanowiły, że do kwoty ustalonego wynagrodzenia zostanie doliczony podatek VAT w wysokości obowiązującej w świetle przepisów podatkowych w dniu wystawienia faktury VAT.

Wysokość wynagrodzenia (zarówno ustalona w umowach ustanowienia służebności przesyłu, jak i we wcześniej zawartych czterech umowach wykonawczych) jest więc pochodną dwóch wymienionych niżej wartości:

1) wysokości stawek podatków i opłat obowiązujących w danym roku podatkowym poniesionych przez Nadleśnictwo od części nieruchomości obciążonej służebnością przesyłu (bądź zajętej przez należące do pozwanej linie elektroenergetyczne na mocy umowy ramowej i wykonawczej);

2) powierzchni obciążonych gruntów.

W rozpoznawanej sprawie spór między stronami powstał na tle pierwszej z wymienionych wyżej wartości, powód uważał bowiem, że w 2018 r. powinien zapłacić podatek w stawce najwyższej [podatek od nieruchomości], zaś pozwana stała na stanowisku, że powinien to być podatek w stawce najniższej [podatek leśny], tak jak było to w latach wcześniejszych. Między stronami nie ma natomiast sporu co do powierzchni obciążonych gruntów.

Nie wymaga polemiki stwierdzenie, że wysokość obowiązujących podatków jest określana przez ustawodawcę, zaś strony umowy o ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego za korzystanie z gruntów pozostających w zarządzie Lasów Państwowych (bądź jakiejkolwiek innej umowy) nie mają możliwości kształtowania wysokości obowiązujących podatków (i tym samym możliwości umownego kształtowania wysokości wynagrodzenia odpowiadającego kwocie podatku), przy czym ograniczenie to dotyczy obu stron umowy.

Powyższe podkreślone zostało w uzasadnieniu Uchwały Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 grudnia 2019 r. w sprawie II FPS 3/19 (jest to tzw. uchwała abstrakcyjna, która ma w innych sprawach sądowoadministracyjnych ogólną moc wiążącą, o czym niżej).

W uzasadnieniu uchwały tej wskazane zostało, że nie można zgodzić się ze stanowiskiem wyrażonym np. w wyroku NSA z 5 lipca 2018 r., sygn. akt II FSK 131/18, że ustalenie wynagrodzenia za ustanowienie służebności w wysokości podatku od nieruchomości od obciążonego nią gruntu, jaki zapłaci nadleśnictwo, stanowi niedopuszczalną modyfikację obowiązków podatkowych powstających z mocy samego prawa na podstawie umów cywilnoprawnych, jest bowiem wprost przeciwnie, gdyż to unormowanie ma na celu zapewnienie stosowanej rekompensaty finansowej jednostkom organizacyjnym Lasów Państwowych, jako podatnikom podatku od nieruchomości, w wysokości niezależnej od treści obowiązującej umowy, na co wskazuje zwrot legislacyjny "ustala się w wysokości"; ma ono zatem gwarantować podatnikowi środki na zapłatę danin i nie stwarza żadnych możliwości do niedozwolonego modyfikowania treści obowiązku podatkowego i podmiotu obarczonego obowiązkiem zapłaty podatku od nieruchomości.

Jak już wspomniano wyżej uchwała Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 grudnia 2019 r. wydana sprawie II FPS 3/19 należy do tzw. uchwał abstrakcyjnych, które są podejmowane w celu wyjaśnienia przepisów prawnych wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Uchwały abstrakcyjne mają w innych sprawach sądowoadministracyjnych ogólną moc wiążącą, w konsekwencji sąd administracyjny orzekający w sprawie, w której pojawia się zagadnienie prawne rozstrzygnięte już w uchwale, nie może wyrazić innego poglądu niż ten sformułowany w uchwale przez NSA, bez zgłoszenia wniosku o podjęcie tzw. uchwały przełamującej (por. art. 269 p.p.s.a.).

Uchwała z dnia 9 grudnia 2019 r. w sprawie II FPS 3/19 dotyczy tego, jaki podmiot (czy przedsiębiorca przesyłowy, który zawarł umowę o ustanowienie służebności przesyłu na gruntach Skarbu Państwa znajdujących się w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, czy też właściwa jednostka organizacyjna Skarbu Państwa) jest podatnikiem podatku od nieruchomości od tych gruntów.

W sentencji uchwały wskazano, że podmiotem tym nie jest przedsiębiorca przesyłowy, zarazem jednak z sentencji uchwały wprost wynika, że uchwała dotyczy statusu podatnika konkretnego podatku: „ podatku od nieruchomości w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1785 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r.”.

Tym samym uchwała w sentencji wskazuje kto jest podatnikiem konkretnego podatku - podatku od nieruchomości na podstawie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, co więcej uchwała wskazuje, że dotyczy to stanu prawnego do 31 grudnia 2018 r. Z dniem 1 stycznia 2019 r. zmienił się bowiem stan prawny (nastąpiła zmiana ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym, do ustawy dodany został bowiem art. 1 ust. 4 pkt 1 w brzmieniu:

„ Z. zajęte na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna nie uznaje się lasów: przez które przebiegają urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 i 1104), wchodzące w skład przedsiębiorstwa przedsiębiorcy prowadzącego działalność telekomunikacyjną, działalność w zakresie przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów lub energii elektrycznej lub zajmującego się transportem wydobytego gazu ziemnego lub ropy naftowej”.

Od tej daty grunty obciążone służebnością przesyłu ustawodawca wprost zaliczył więc gruntów opodatkowanych podatkiem leśnym.

Tym samym poprzez podjęcie uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 grudnia 2019 r. w sprawie II FPS 3/19 przesądzone zostały dwie kwestie dotyczące spornego między stronami roku 2018:

: po pierwsze przesądzono, że podatnikiem podatku dotyczącego gruntów, nad którym biegną linie elektroenergetyczne jest właściwa jednostka organizacyjna Skarbu Państwa (odpowiednie Nadleśnictwo), a nie przedsiębiorca przesyłowy;
: po drugie przesądzono, że grunty te opodatkowane są podatnikiem od nieruchomości w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1785 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r.”.

Niesporny między stronami jest fakt, że Nadleśnictwo K. za rok 2018 zapłaciło podatek w stawce najwyższej, tj. zgodnie z ustawą z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Obecnie - kiedy znana jest już treść uchwały z 9 grudnia 2019 r. w sprawie II FPS 3/19 - przyjąć należy, że podatek ten został zapłacony we właściwej wysokości.

Istotną dla sprawy kwestią jest to, że jednostki organizacyjne Lasów Państwowych obowiązane są do samoopodatkowania. W szczególności w art. 6 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych stanowi, że: jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe są obowiązane wpłacać obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości - bez wezwania - na rachunek właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do dnia 15. każdego miesiąca, a za styczeń do dnia 31 stycznia.

Zarazem obowiązkiem podatnika (jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych) jest zapłata podatków w wysokości wynikającej z obowiązującego prawa. Nadleśnictwo K. nie mogło więc zapłacić podatku w wysokości innej niż ta, która wynika z obowiązującego prawa. Nadleśnictwo K. dopełniło tego obowiązku płacąc w 2018 r. podatek od nieruchomości w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, co więcej - znając treść uchwały NSA z 9 grudnia 2019 r. w sprawie II FPS 3/19 - uznać trzeba, że Nadleśnictwo dopełniło obowiązku podatkowego płacąc podatek we właściwej wysokości.

Tymczasem przyjęta przez pozwaną w odpowiedzi na pozew linia obrony w pierwszym rzędzie sprowadza się do tego, że powód powinien współdziałać z pozwaną przy wykonywaniu umowy, tymczasem powód – zdaniem pozwanej – podjął autorytarną decyzję i sam złożył deklarację podatku od nieruchomości za 2018 rok (podczas gdy wcześniej deklarował opodatkowanie podatkiem leśnym); pozwana stoi na stanowisku, że to ona ponosi ciężar podatku i tym samym to ona ma prawo decydować czy będzie składać odwołania od decyzji organów administracyjnych, czy też nie. Zdaniem pozwanej powód podejmując jednostronną, autorytarną decyzję zamknął pozwanej drogę do jakiegokolwiek kwestionowania wysokości kwoty podatku, powód wbrew obowiązkowi kontraktowemu nie uzgodnił swojego działania z pozwaną i tym samym naruszył art. 354 § 1 k.c.

W świetle przedstawionych wyżej rozważań stanowisko pozwanej nie jest uzasadnione. W istocie pozwana zarzuca bowiem powodowi, że uiścił on podatek we właściwej wysokości, tymczasem - zdaniem pozwanej - powód winien zapłacić podatek w wysokości niższej niż obowiązująca i pozwolić pozwanej podjąć decyzję, czy uzasadnione będzie składanie środków odwoławczych od ewentualnych decyzji organów podatkowych ustalających podatek w wysokości wyższej.

Przypomnieć w tym miejscu trzeba, co już wcześniej podkreślano, że zasada swobody umów wyrażona w art. 353¹ k.c. doznaje ograniczeń, strony zawierające umowę mogą bowiem ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Strony niniejszego postępowania nie mogły więc umówić się w taki sposób, że powód będzie zawsze płacił podatki najniższe, a pozwana będzie decydowała czy zasadne jest wnoszenie środków odwoławczych od decyzji organów administracyjnych, o ile decyzje te nałożą na powoda obowiązek zapłaty w podatku w kwocie wyższej. Powód z mocy ustawy ma bowiem obowiązek płacić podatki we właściwej wysokości. Umowa, mocą której strony umówiły się inaczej, sprzeciwiałaby się ustawie, tym samym w tej części byłaby niezgodna z art. 353¹ k.c. i nieważna na podstawie art. 58 § 1 w zw. z art. 58 § 3 k.c.

Dlatego w niniejszym procesie argumenty pozwanej co do tego, iż powód powinien zadeklarować za 2018 rok niższy podatek niż ten, który wynika z obowiązującej ustawy (a jest to podatek „w stawce najwyższej”, tj. ustalony zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych), nie może prowadzić do oddalenia powództwa.

Niezależnie od tego wskazać trzeba, że rozpoznawana sprawa dotyczy podatku za rok 2018, zaś w drugiej połowie 2018 roku orzecznictwo sądów administracyjnych zdominował już jednolity nurt zakładający opodatkowanie gruntów leśnych, nad którymi przebiegały linie energetyczne, podatkiem od nieruchomości w stawce najwyższej, tj. zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych. Powyższy fakt - wskazujący na ugruntowaną linię orzeczniczą w tym zakresie - został przywołany m.in. w uzasadnieniu cytowanej już wyżej abstrakcyjnej uchwały NSA z 9 grudnia 2019 r. wydanej w sprawie II FPS 3/19. W uzasadnieniu uchwały tej podkreślono m.in., że w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego prezentowany jest jednolity pogląd, zgodnie z którym grunty leśne, nad którymi przebiegają linie elektroenergetyczne, są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie przesyłu energii przez przedsiębiorstwo energetyczne. To skutkuje ich opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości według najwyższych stawek, a konstatacji takiej nie stoi na przeszkodzie możliwość prowadzenia na tych gruntach, w ograniczonym zakresie, określonych czynności w ramach działalności leśnej. Przytoczone też zostało dotychczasowe przykładowe orzecznictwo w tym temacie: wyroki NSA z dnia: 15 lutego 2019 r. (...); 19 lutego 2019 r. (...); 28 lutego 2019 r. (...); 29 maja 2018 r., sygn. akt II FSK 1846/18; 15 listopada 2017 r., sygn. akt II FSK 795/07; 11 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 2177/15; 4 lipca 2017 r., sygn. akt II FSK 1541/15; 17 czerwca 2016 r. sygn. akt II FSK 1315/14, (...), (...) i (...); 9 czerwca 2016 r. sygn. akt II FSK 1156/14, (...) i (...) (publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, (...)

Powyższe orzeczenia wskazują na ugruntowaną w drugiej połowie 2018 r. linię orzeczniczą sądów administracyjnych, zgodnie z którym podatek od nieruchomości obciążonych służebnością przesyłu pobierany jest na podstawie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Tym samym nawet gdyby powód zadeklarował, a następnie zapłacił za 2018 r. podatek leśny [w stawce niższej], tak jak chce tego pozwana, to i tak z dużą dozą prawdopodobieństwa należy zakładać, że organy podatkowe wydałyby decyzje nakazujące powodowi zapłacić podatek wg ustawy o podatkach i opłatach lokalnych [w stawce najwyższej], zaś w przypadku złożenia odwołania do sądów administracyjnych z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że orzeczenia sądów, które zapewne zapadłyby później niż w drugiej połowie 2018 roku (co można domniemywać znając terminy składania środków odwoławczych), byłyby zgodne z obowiązującą linią orzeczniczą, zgodnie z którą powód w 2018 r. miał obowiązek zapłacić podatek od nieruchomości [w stawce najwyższej].

Tym samym prawidłowa deklaracja powoda co do wysokości podatku za rok 2018 nie tylko była zgodna z obowiązującym prawem, ale nawet zaoszczędziła pozwanej hipotetycznych kosztów postępowań administracyjnych, które powód - co można domniemywać - przegrałby, a koszty tych postępowań w ostateczności obciążyłyby pozwaną zgodnie z łączącymi strony umowami. Należy też mieć przy tym na uwadze § 8 umów o ustanowienie służebności, gdzie strony postanowiły, że zasada konieczności wykorzystania środków odwoławczych nie obowiązuje w sprawach, w których ich wniesienie byłoby oczywiście nieuzasadnione.

Kolejny zarzut pozwanej podniesiony w odpowiedzi na pozew odnosi się do przedwczesności niniejszego powództwa. Również ten zarzut jest nieuzasadniony.

Pozwana uzasadnia ten zarzut wskazując, że nie nadszedł jeszcze termin wymagalności wynagrodzenia powoda za korzystanie przez pozwaną z nieruchomości za rok 2018, ponieważ w umowie ramowej, wykonawczej i umowie o ustanowieniu służebności przesyłu strony przewidziały tryb korygowania wysokości wynagrodzenia należnego powodowi z tytułu ustanowienia owej służebności, a możliwość tej korekty pozwana wiąże z wydaniem wyroku przez Naczelny Sąd Administracyjny, co jeszcze nie nastąpiło. Pozwana podkreśla, że w umowie ramowej oraz umowie o współpracy i w umowie o ustanowienie służebności przesyłu strony przewidziały, że korekta wynagrodzenia nastąpi w przypadku wydania przez organ podatkowy decyzji ostatecznej, od której zostaną wniesione wszelkie przewidziane prawem zwyczajne środki odwoławcze.

Na tle rozpoznawanej sprawy – co już wyjaśniono wyżej – nie została jednak wydana żadna decyzja przez organ podatkowy, powód działając zgodnie z zasadą samoopodatkowania zapłacił bowiem podatek, przy czym podatek ten został zapłacony we właściwej zgodnej z prawem wysokości. Pozwana - co już wyjaśniono - nie może domagać się od powoda, ażeby zapłacił on podatek niższy niż wynikający z obowiązujących przepisów prawa, powód ma bowiem ustawowy obowiązek płacenia podatków zgodnie z prawem i nie może być z tego obowiązku zwolniony mocą umowy stron. Tym samym nie sposób postawić powodowi żadnego zarzutu w sytuacji, w której nie ma żadnych wątpliwości co do wysokości obowiązującego w 2018 roku podatku [przesądza to bowiem opisana wyżej abstrakcyjna uchwała NSA z 9 grudnia 2019 r.], co więcej w połowie 2018 roku orzecznictwo sądów administracyjnych zdominował ukształtowany już wcześniej nurt, zgodnie z którym nadleśnictwa zobowiązane były płacić podatek zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, a nie podatek leśny.

Tym samym powództwo jest uzasadnione do kwoty 299.138,43 zł, na którą składają się:

1) 110.843,37 zł - niezapłacona przez pozwaną część faktury nr (...) z 25 września 2018 r., która po korektach dotyczy wynagrodzenia za pierwsze trzy kwartały 2018 r. od gruntów w Rejonie W. Napięć S.,

w fakturze wskazano termin płatności: 21 dni od daty wystawienia; fakturę doręczono 28 września, zaś korekty doręczono odpowiednio 18 października i 16 listopada;

2) 34.529,31 zł - niezapłacona przez pozwaną część faktury nr (...) z 12 października 2018 r., od gruntów w Rejonie (...) S.,

w fakturze wskazano termin płatności: na 30 dni od dnia otrzymania faktury; fakturę doręczono 18 października 2018 r.;

3) 47.752,44 zł - niezapłacona przez pozwaną część faktury nr (...) z 12 października 2018 r. w Rejonie (...),

w fakturze wskazano termin płatności: na 30 dni od dnia otrzymania faktury; fakturę doręczono 18 października 2018 r.;

4) 69.065,50 zł - niezapłacona przez pozwaną część faktury nr (...) z 12 października 2018 r. w Rejonie (...) G.;

w fakturze wskazano termin płatności: na 30 dni od dnia otrzymania faktury; fakturę doręczono 18 października 2018 r.;

5) 36.947,81 zł - niezapłacona przez pozwaną część faktury nr (...) z 30 listopada 2018 r., dotycząca wynagrodzenia za czwarty kwartał 2018 r. od gruntów w Rejonie W. Napięć S.,

w fakturze wskazano termin płatności: na 30 dni od dnia otrzymania faktury;

31 grudnia 2018 r. spółka (...) uiściła na rzecz Nadleśnictwa na poczet tej faktury kwotę 36.271,22 zł.

Powód dochodzi odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 299.138,43 zł od 1 stycznia 2019 r., na podstawie art. 481 § 1 k.c. W umowach o ustanowienie służebności przesyłu w § 7 zapisano, że wynagrodzenie płatne będzie corocznie z dołu w okresach kwartalnych na podstawie faktur wystawionych przez Nadleśnictwo K. (lit. a); wynagrodzenie kwartalne stanowić będzie 1/4 części wynagrodzenia rocznego (lit. b); do ustalonego wynagrodzenia doliczony zostanie podatek od towarów i usług w wysokości obowiązującej w dniu wystawienia faktury VAT (lit. e).

Z kolei w umowach podwykonawczych w § 6 ust. 1 zapisano, że na okoliczność obciążenia z tytułu wynagrodzenia, o których mowa w § 5 ust. 1 Nadleśnictwo wystawiać będzie kwartalne faktury VAT w terminie 7 dni od daty uzgodnienia z operatorem w załączniku numer 1 i 2 do niniejszej umowy, nie później jednak niż do dnia kończącego drugi miesiąc danego kwartału, z terminem płatności przypadającym na ostatni dzień tego kwartału.

Tym samym termin płatności wynagrodzenia z wszystkich opisanych wyżej faktur przypadał przed dniem 31 grudnia 2018 r., przed tą datą wszystkie faktury zostały bowiem doręczone pozwanej, a nawet w niespornej części opłacone. Żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od 1 stycznia 2019 r. jest więc uzasadnione.

Drugie z roszczeń powoda dotyczy zapłaty odsetek od zaległości podatkowych, które Nadleśnictwo K. zapłaciło na rzecz urzędu skarbowego z uwagi na zapłacony po terminie podatek za lata 2015 - 2017 r. W tym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

Niesporny między stronami jest fakt, że Nadleśnictwo K. zapłaciło podatek za lata 2015 - 2017 na rzecz urzędu skarbowego po terminie, w latach 2015 - 2017 nie składało bowiem w ogóle deklaracji pozostając w błędnym przekonaniu, że podatnikiem jest spółka (...).

Jak już wyżej wyjaśniono nie ma obecnie wątpliwości, że podatnikiem podatku dotyczącego gruntów, nad którym biegną linie elektroenergetyczne jest właściwa jednostka organizacyjna Skarbu Państwa (odpowiednie Nadleśnictwo), a nie przedsiębiorca przesyłowy, przesądzone to bowiem zostało poprzez podjęcie abstrakcyjnej uchwały NSA z 9 grudnia 2019 r. w sprawie II FPS 3/19 [por. wcześniejsze rozważania dotyczące abstrakcyjnego charakteru uchwały oraz jej treści].

Z powyższego wynika, że Nadleśnictwo K. - będąc podatnikiem - pozostawało w zwłoce w zapłacie podatku, tym samym zobowiązane było zapłacić odsetki na rzecz urzędu skarbowego [por. art. 53 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa o treści: od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 52 § 1 pkt 2 i art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę].

Na rozprawie w 20 maja 2021 r. reprezentujący powoda referendarze Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej na pytanie Przewodniczącego nie potrafili wskazać podstawy prawnej żądania o zasądzenie odsetek za zwłokę spowodowaną nieterminową zapłatą przez Nadleśnictwo K. podatku za lata 2015-2017, referendarze wskazali jedynie, że podstawą tą jest to ogólny przepis prawa cywilnego, nie potrafili jednak wskazać jaki. Uzasadniając żądanie zapłaty odsetek argumentowali natomiast, że Nadleśnictwo K. nie ze swojej winy spowodowało zwłokę w zapłaceniu podatku, uważało bowiem, iż linia orzecznicza sądów administracyjnych jako podatnika podatku za lata 2015-2017 wskazuje przedsiębiorcę przesyłowego, tj. spółkę (...).

O roszczeniu powoda dotyczącego zapłaty przez pozwaną odsetek od zaległości podatkowych za lata 2015-2017 zeznawali również świadkowie będący pracownikami powoda. Księgowa Nadleśnictwa K. I. S. przesłuchana jako świadek wskazała, że odsetki zostały naliczone przez organ podatkowy zgodnie z art. 53 oraz art. 56 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ord.pod. oraz § 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej. Zdaniem świadka skoro odsetki dotyczyły podatku od gruntów pod liniami energetycznymi, z których korzystała E. O., to tym samym Nadleśnictwo obciążyło tą spółkę wysokością tych odsetek. Myśl tą rozwinął pracownik Nadleśnictwa K. R. B. (2), który w zakresie roszczenia dotyczącego odsetek zeznał, że Nadleśnictwo nie korzysta w żaden sposób z linii przesyłowych i nie może ponosić ryzyka negatywnych konsekwencji niejasności przepisów, tymczasem część sądów administracyjnych usprawiedliwiała podejście, że (...) sp. z o.o. jest posiadaczem gruntów, co czyni ją podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku, a dopiero niedawno Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął, że podatnikiem jest Nadleśnictwo.

Zarówno argumenty referendarzy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej przedstawione na rozprawie jak i argumenty przedstawione przez świadków mające przemawiać za obciążeniem pozwanej odsetkami nie znajdują żadnego uzasadnienia w obowiązującym prawie. Innymi słowy brak jest jakiejkolwiek podstawy prawnej w oparciu o którą pozwana miałaby obowiązek zapłacić powodowi sporne odsetek od zaległości podatkowych za lata 2015-2017, uiszczone wcześniej przez powoda na rzecz urzędu skarbowego.

Świadkowie w osobach I. S. i R. B. (2) pozostają w przekonaniu, że skoro Nadleśnictwo K. nie ponosi żadnej winy w tym, że nie płaciło podatków w latach 2015- 2017 w terminie, to automatycznie odsetkami tymi powinna być obciążona pozwana spółka (...) (świadek R. B. (2) idzie nawet dalej – winą za ten stan rzeczy obciąża sądy administracyjne, które w swoim orzecznictwie prezentowały dwa odmienne nurty dotyczące określenia podmiotu, który pozostaje podatnikiem spornego podatku). Należy jednak zauważyć, że spółka (...) również nie ponosi żadnej winy w tym, że Nadleśnictwo K. nie płaciło obowiązujących podatków stosując się do mniejszościowego nurtu, który ukształtował się w orzecznictwie sądów administracyjnych. Tym samym argumenty przedstawione przez świadków, odwołujące się do „poczucia sprawiedliwości” są całkowicie chybione, abstrahując od tego, że nie znajdują żadnych podstaw prawnych.

Jak już wspomniano na rozprawie referendarze Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej także nie potrafili wskazać podstawy prawnej obciążenia pozwanej odsetkami od zaległości podatkowych za lata 2015- 2017, do kwestii tej powrócili jednak w ostatnim piśmie procesowym z 29 października 2021 r. W piśmie tym odnieśli się do zeznań świadka I. S. oraz dodatkowo wskazali, że pozwana zobowiązując się w umowie do zapłaty wynagrodzenia zobowiązała się zarazem do zapłaty odsetek za zwłokę w zapłacie podatku, która z uwagi na upływ czasu i obowiązujące przepisy podatkowe jest nieodłączną częścią zobowiązania podatkowego powoda, a w konsekwencji wynagrodzenia uiszczonego przez pozwaną.

Odnosząc się do tego stanowiska wskazać trzeba, że nie jest prawdą, ażeby w którejkolwiek umowie (ramowej, wykonawczej bądź umowie o ustanowienie służebności przesyłu) pozwana zobowiązała się do zapłaty odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych obciążających powoda; brak jest również zapisów umownych, które czyniłby te odsetki częścią wynagrodzenia stanowiącego świadczenie pozwanej. Podkreślić należy z całą mocą, że to powód pozostawał w zwłoce z zapłatą podatków, a nie pozwana, co więcej pozwana nie ponosi żadnej winy w tym, że powód nie płacił obciążających go podatków w terminie. Nie można więc mówić nawet o jakimkolwiek roszczeniu odszkodowawczym po stronie powoda z tego tytułu.

Podstawą obciążenia pozwanej tymi odsetkami nie może być również art. 481 § 1 k.c., pozwana nie pozostaje bowiem w opóźnieniu zapłacie swojego świadczenia z łączących strony umów za lata 2015-2017, art. 481 § 1 k.c. dotyczy zaś wyłącznie opóźnienia w spełnieniu przez dłużnika własnego zobowiązania, a nie opóźnienia po stronie innego niż dłużnik podmiotu na rzecz osób trzecich.

Decydujące dla rozstrzygnięcia jest jednak to, że sporne odsetki nie są elementem wynagrodzenia za korzystanie ze służebności przesyłu ani wynagrodzenia za korzystanie z gruntów, które strony określiły w umowach wykonawczych (na co zdaje się wskazywać stanowisko wyrażone w ostatnim piśmie procesowym powoda z 29 października 2021 r.). Jak już wyżej wyjaśniono wysokość wynagrodzenia przysługującego Nadleśnictwu – mocą przepisów bezwzględnie obowiązujących – odpowiada wysokości podatku od obciążonego gruntu i nie może być ani wyższa, ani niższa. Tym samym wynagrodzenie nie może być powiększone o jakąkolwiek wartość przewyższająca kwotę należnego podatku, w szczególności nie może być powiększone o odsetki za zwłokę obciążające podatnika, którym jest Nadleśnictwo.

Raz jeszcze wrócić należy do ustawowej regulacji wynagrodzenia za korzystanie ze służebności przesyłu, które zostało określone w art. 39a ust. 2 ustawy o lasach. Jak już wyżej wyjaśniono przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący, wiąże obie strony umowy o ustanowienie służebności przesyłu, co oznacza, że wynagrodzenie z tytułu wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu może wyrażać się tylko kwotą obejmującą wartość podatku poniesionego przez Lasy Państwowe od części nieruchomości, z której korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tą służebnością. Wynagrodzenie to nie może być ani wyższe, ani niższe od kwoty podatku, o jakim mowa w art. 39a ust. 2 ustawy o lasach, jak już wskazano nie może być powiększone o żadne inne kwoty, w szczególności odsetki obciążające Nadleśnictwo jako będącego w zwłoce podatnika. Wynagrodzeniem nie są zatem żadne inne kwoty niż kwota wskazanego podatku, ich doliczenie do wynagrodzenia byłoby bowiem sprzeczne z bezwzględnie obowiązującym art. 39a ust. 2 ustawy o lasach.

Na tej podstawie roszczenie o zapłatę odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, które powód zapłacił zgodnie z art. 53 oraz art. 56 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ord.pod. za zwłokę w zapłacie podatku za lata 2015-2017 i które powód następnie doliczył do kwoty wynagrodzenia obciążającego pozwaną, wystawiając na rzecz pozwanej faktury VAT obejmujące m.in. kwotę tych odsetek (tym samym odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych zapłacone przez powoda na rzecz urzędu skarbowego zostały jeszcze powiększone o podatek VAT wynoszący 23%), podlega oddaleniu w całości.

Stan faktyczny został ustalony przede wszystkim w oparciu o dokumenty złożone przez obie strony, które nie były przez strony kwestionowane i tym samym zostały uznane za wiarygodne dowody w sprawie.

Przesłuchano również zawnioskowanych przez strony świadków oraz przeprowadzono dowód z przesłuchania stron ograniczony do przesłuchania nadleśniczego Nadleśnictwa K. R. B. (1), pozwana nie wnosiła bowiem o przesłuchanie jej członków zarządu. Wśród przesłuchanych świadków byli zarówno pracownicy powoda, jak i pracownicy pozwanej. Zeznania wszystkich świadków oraz nadleśniczego R. B. (1) zostały uznane za wiarygodne dowody w sprawie. Między zeznaniami poszczególnych świadków oraz nadleśniczego nie było żadnych sprzeczności, które pozwoliłyby uznać któregokolwiek ze świadków za niewiarygodnego. Znaczenie zeznań świadków dla rozstrzygnięcia było jednak niewielkie, świadkowie opisali jedynie stosunki panujące między stronami do roku 2014 i w latach 2015 -2017, świadkowie reprezentujący powoda opisali również przyczyny, dla których w 2018 roku Nadleśnictwo K. w zakresie spornych podatków podjęło inne czynności niż w latach poprzednich. Fakty te wynikały jednak również z załączonych do akt sprawy dokumentów, co więcej nie były one sporne między stronami. Zeznania świadków niewiele przyczyniły się również do dokonania wykładni umowy ramowej oraz umów wykonawczych, nie było bowiem między stronami sporu co do tego, że sporne zapisy umowne strony rozumieją odmiennie, co uzasadniało przystąpienie do fazy wykładni obiektywnej.

Świadek P. F. nie podał żadnych faktów istotnych dla rozstrzygnięcia, ograniczył się do stwierdzenia, że obecnie jest Burmistrzem Miasta D., przebywa na urlopie bezpłatnym, pozostaje wprawdzie zatrudniony przez (...) sp. z o.o., obowiązki służbowe przejął jednak w 2015 r. i nie ma wiedzy co do wcześniejszych lat. Niewiele wniosły do sprawy również świadka zeznania świadka A. K. (2) (były wiceprezes zarządu pozwanej, który podpisywał umowę ramową), treść jego zeznań w zasadzie ogranicza się do stwierdzenia, że treść łączących strony umów pozostaje niejasna.

Większe znaczenie dla sprawy miały zeznania I. S., R. B. (2), P. K., A. K. (1), które okazały się w całości wiarygodne i po części zostały wykorzystane do odtworzenia stanu faktycznego sprawy.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy przy założeniu, że powód wygrał niniejszy proces w 78,29%.

Poniesione przez powoda koszty obejmują koszty zastępstwa Skarbu Państwa, które w rozpoznawanej sprawie wykonywała Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej (zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej). Tym samym mając na uwadze art. 32 ust. 3 w zw. art. 67 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w zw. z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie przyjąć należało, że koszty te wynoszą 5.400 zł, zaś 78,29% tej kwoty to 4.227,66 zł. Koszty poniesione przez pozwaną to koszty zastępstwa procesowego również wynoszące 5.400 zł oraz wydatek w postaci opłaty skarbowej od pełnomocnictwa wynoszący 17 zł; 21,71% z kwoty 5.417 zł to 1.176,03 zł. Na rzecz powoda zasądzono więc różnicę wynoszącą 3.051,63 zł.

Opłata od pozwu w niniejszej sprawie wynosiła 19.105 zł, powód jako Skarb Państwa był zwolniony z obowiązku jej uiszczenia przy złożeniu pozwu, tym samym o nieuiszczonych przez powoda kosztach sądowych rozstrzygnięto przy zastosowaniu art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Pozwana przegrała niniejszy proces w 21,27 %, winna więc zapłacić na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Szczecinie 21,27 % opłaty sądowej wynoszącej 19.105 zł, co daje kwotę 4.063,64 zł.

VIII GC 492/20

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE