Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Stanisław Pilarczyk

Protokolant: sekr.sądowy Anna Sobańska

po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2021 r. w Kaliszu

odwołania M. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 14 maja 2021 r. Nr (...)

w sprawie M. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie właściwego ustawodawstwa

Oddala odwołanie

Sędzia Stanisław Pilarczyk

VU 633/21

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., powołując się na art. 83a ust. 1, art. 83 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 roku poz. 1778 z późn. zm.), art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) 987/2009 z dnia 16 września 2009 roku dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) 833/2004 w sprawie koordynacji systemów zaopatrzenia społecznego (Dz. Urz. UE-L 166 z dnia 30 kwietnia 2004 roku z późn. zm.) oraz art. 11 ust. 3 lit. a rozporządzenia (WE) 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zaopatrzenia społecznego (Dz. Urz. UE-L 166 z dnia 166 z dnia 30 kwietnia 2004 roku) w sprawie ustalenia właściwego ustawodawstwa, decyzją z dnia 10 marca 2010 roku, (...), uchylił wobec M. J. zaświadczenia A1 z dnia 12 marca 2020 roku wydane na okres od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 28 lutego 2021 roku potwierdzające, że zastosowanie znajdowało ustawodawstwo polskie, a w punkcie 2 decyzji stwierdził, iż M. J. nie podlega ustawodawstwu polskiemu od dnia 1 marca 2020 roku do 28 lutego 2021 roku ze względu na podleganie ustawodawstwu holenderskiemu.

W uzasadnieniu powyższych decyzji organ rentowy stwierdził, iż M. J. nie spełnia warunków do pozostania w ustawodawstwie polskim w okresie od 1 marca 2020 roku do 28 lutego 2021 roku na podstawie art. 13 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004, gdyż centrum jego zainteresowania dla działalności gospodarczej była Holandia a nie Polska. Działalność gospodarcza M. J. w spornym okresie była związana ze stałym wykonywaniem usług na terenie Holandii, a przychody z działalności na terenie Holandii wynosiły 100% przychodów osiąganych z tytuły prowadzonej działalności, gdyż na terenie Polski w wyżej wymienionym okresie nie osiągnął żadnych dochodów.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył M. J., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie, że w okresie, w którym organ rentowy stwierdził podleganie przez niego ustawodawstwu holenderskiemu, podlegał oni ustawodawstwu polskiemu. W uzasadnieniu odwołania odwołujący podniósł iż w spornym okresie nie mógł wykonywać usług na terenie Polski ze względu na panującą pandemię i brak zleceń w Polsce w tym okresie. Organ rentowy, w odpowiedziach na odwołanie M. J. wniósł o jego oddalenie.

Sąd poczynił następujące ustalenia

M. J. od dnia 1 listopada 2019 roku prowadzi w Polsce, w K., jako osoba fizyczna, pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie remontów budowlanych, usług wykończeniowych w budownictwie.

(okoliczności niesporne)

W dniu 6 marca 2020 roku odwołujący wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., o wydanie zaświadczenia A1 na okres od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 28 lutego 2021 roku na wykonywanie usług remontowo-budowlanych w Holandii. W powyższym okresie zamierzał 75% dochodów osiągać z działalności gospodarczej na terenie Holandii, a 25% na terenie Polski. W powyższym okresie czas pracy w Holandii miał wynosić 75%, a w Polsce 25%, ale centrum zainteresowania dla jego działalności znajdowało się w Polsce. W spornym okresie miał wykonywać 12 usług na terenie Holandii, a 2 usługi na terenie Polski. Odwołujący przedstawił również organowi rentowemu szczegółowy harmonogram pobytu w Polsce i Holandii na sporny okres.

Na tej podstawie organ rentowy wydał odwołującemu zaświadczenie A1 o podleganiu przez niego ustawodawstwu polskiemu od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 28 lutego 2021 roku.

(dowód – wniosek o wydanie zaświadczenia A1 z załącznikami i zaświadczenie A1 – akta ZUS)

W okresie od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 28 lutego 2021 roku odwołujący, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, wszystkie usługi remontowo-budowlane wykonywał na terenie Holandii, osiągając przychód w wysokości 109 748,11 zł, wystawiając holenderskim kontrahentom 11 faktur.

W spornym okresie odwołujący na terenie Polski, nie mogąc znaleźć kontrahentów ze względu na panującą pandemię, nie wykonywał żadnych usług. Tak więc w okresie od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 28 lutego 2021 roku na terenie Polski nie osiągnął żadnych przychodów.

(dowód – faktury wystawione przez odwołującego kontrahentowi holenderskiemu, oświadczenie odwołującego o nieuzyskaniu żadnych przychodów w Polsce – akta ZUS, zeznania odwołującego z dnia 3 listopada 2021 roku [00:03:20][00:22:19] i z dnia 28 grudnia 2021 roku [00:01:50][00:11:52])

Za miesiąc kwiecień i maj 2020 roku odwołujący został zwolniony z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i za te miesiące otrzymał świadczenie postojowe w wysokości 2 080 zł, a z Powiatowego Urzędu Pracy w K., w dniu 28 maja 2020 roku, otrzymał kwotę 5 000 zł na wsparcie działalności.

(dowód – dokumenty k. akt sądowych)

Uzasadnienie prawne

Sąd Okręgowy zważył co następuje

Odwołanie M. J. podlegało, jako niezasadne, oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1, art. 8 ust. 6 pkt 1 oraz art. 13 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 roku poz. 266 t.j.) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od dnia rozpoczęcia działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało, na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, zawieszone. W przypadku wykonywania działalności poza obszarem Rzeczypospolitej Polskiej zastosowanie ma art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z dnia 29 kwietnia 2004 roku Nr (...) (Dz. Urz. UE L 166 str 1) i zasada podlegania ustawodawstwo tylko jednego państwa członkowskiego, w którym znajduje miejsce wykonywania pracy (art. 11 ust. 3 lit a). Zgodnie z art. 12 ust. 2 rozporządzenia osoba, która normalnie wykonuje działalność jako osoba pracująca na własny rachunek w Państwie Członkowskim, a która udaje się by wykonywać podobną pracę w innym Państwie Członkowskim, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego Państwa Członkowskiego, pod warunkiem, że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy.

Zgodnie z art. 13 ust.2 cytowanego wyżej rozporządzenia
osoba, która normalnie wykonuje pracę na własny rachunek w dwóch lub w kilku Państwach Członkowskich podlega:

a)  ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, jeżeli wykonuje znaczną część pracy w tym Państwie Członkowskim lub

b)  ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym znajduje się centrum zainteresowania dla jej działalności, jeżeli osoba ta nie zamieszkuje w jednym z Państw Członkowskich, w których wykonuje ona znaczną część swej pracy.

Do celów stosowania powyższego przepisu art. 13 ust. 2 cytowanego rozporządzenia, zgodnie z art. 14 ust. 8 lit. b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 roku dot. wykonania rozporządzenia (WE) Nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, znaczna część pracy najemnej lub działalności na własny rachunek wykonywana w państwie członkowskim oznacza znaczną pod względem ilościowym część pracy najemnej lub pracy na własny rachunek wykonywanej w tym państwie członkowskim, przy czym nie musi to być koniecznie największa część tej pracy.

W celu określenia, czy znaczna część pracy jest wykonywana w danym państwie członkowskim, należy uwzględnić następujące kryteria orientacyjne:

a)  w przypadku pracy najemnej – czas pracy lub wynagrodzenie;

oraz

b)  w przypadku pracy na własny rachunek – obrót, czas pracy, liczba świadczonych usług lub dochód.

W ramach ogólnej oceny, spełnienie powyższych kryteriów w proporcji mniejszej niż 25 % tych kryteriów wskazuje, że znaczna część pracy nie jest wykonywana w danym państwie członkowskim.

Na podstawie art. 19 ust. 1 rozporządzenia Nr 987/2009, na wniosek zainteresowanego lub pracodawcy instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie, zgodnie z przepisami tytułu II rozporządzenia podstawowego poświadcza, że to ustawodawstwo ma zastosowanie oraz w stosownych przypadkach wskazuje, jak długo i na jakich warunkach ma ono zastosowanie.

W judykaturze podnosi się, iż osiągnięcie obrotu w kraju siedziby na poziomie 25% może stwarzać domniemanie faktyczne, według którego przedsiębiorca normalnie prowadzi działalność na terytoruynm państwa wysyłającego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 207 roku, II UK 502/16).

Osiągnięcie obrotu w państwie siedziby przedsiębiorstwa delegującego w wysokości 25% całych obrotów może prowadzić do wniosku, że prowadzi ono w tym państwie znaczną część działalności, a więc normalnie prowadzi działalność (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2017 roku, II UK 374/16, Lex nr 2321887).

Natomiast w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2014 roku (II UK 84/14, Lex nr 1622315) podkreślono, iż „skalę działalności przedsiębiorstwa na terytorium państwa delegowanego najpełniej oddaje jego obrót krajowy stanowiący jednocześnie kryterium racjonalne, sprawdzalne”.

Mając powyższe na względzie, skoro odwołujący M. J. w okresie od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 28 lutego 2021 roku wszystkie usługi wykonywał na terenie Holandii, niewykonując żadnej usługi na terenie Polski, cały obrót i dochód osiągał z tytułu pracy na własny rachunek na terenie Holandii, to w świetle cytowanych wcześnie przepisów, zaskarżona decyzja organu rentowego z dnia 14 maja 2021 roku, która uchyliła odwołującemu zaświadczenie A1 z dnia 12 marca 2020 roku potwierdzające, że od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 28 lutego 2021 roku ma zastosowanie ustawodawstwo polskie i stwierdzające, iż odwołujący nie podlega w tym okresie ustawodawstwu polskiemu ze względu na podleganie ustawodawstwu holenderskiemu jest zasadna, a odwołanie M. J., jako niezasadne, zgodnie z art. 477 ¹ § k.p.c. podlegało oddaleniu co znalazło odzwierciedlenie w wyroku.

Sędzia Stanisław Pilarczyk