Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 621/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli (spr.)

Sędziowie Karin Kot

Klara Łukaszewska

Protokolant Jolanta Kopeć

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Zgorzelcu Agnieszki Kwaśniak

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2021r.

sprawy D. S. ur. (...) w Z.

s. A., H. z domu M.

o wyrok łączny

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zgorzelcu

z dnia 31 sierpnia 2021 r. sygn. akt II K 1140/20

I. uchyla zaskarżony wyrok wobec skazanego D. S. w części dotyczącej rozstrzygnięcia z pkt 3 części dyspozytywnej w zakresie umorzenia postępowania odnośnie orzeczenia o łącznym środku karnym zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych i zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym i w tej części sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Zgorzelcu do ponownego rozpoznania,

II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. J. kwotę 147,60 złotych w tym 27,60 złotych podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony skazanego z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

IV. zwalnia skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 621/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 31 sierpnia 2021 r. sygn. akt II K 1140/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------------

.--------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 85 § 3 k.k. w zw. z art. 90 § 2 k.k. w stanie obowiązującym do dnia 23.06.2020 r. poprzez błędne przyjęcie że wobec skazanego D. S. istnieje negatywna przesłanka procesowa uniemożliwiająca połączenie orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym podczas gdy orzeczone w wyrokach podlegających łączeniu wyrokiem łącznym ( w sprawach II K 271/19, II K 687/19, II K 826/19, II K 1111/19 ) zakazy prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym podlegały łączeniu, albowiem naruszenie zakazów objętych wyrokami w sprawach I K 687/19, II K 826/19, II K 1111/19 nastąpiło przed rozpoczęciem wykonywania prawomocnie orzeczonego pierwszego podlegającego łączeniu zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym tj. przed dniem 22.10.2019 r.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

2.surowość orzeczonego wobec skazanego D. S. kary łącznej 5 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności przy zastosowaniu do łączenia kar zasady asperacji, w sytuacji gdy spełnione zostały przesłanki do zastosowania zasady absorbcji albowiem skazany w Zakładzie Karnym podczas odbywania kary pozbawienia wolności posiada opinię umiarkowaną, negatywnie odnosi się do popełnionego przestępstwa, nie uczestniczy w podkulturze przestępczej, a zatem zachowanie skazanego po wydaniu wyroków wskazuje na to zrozumiał naganność wykraczania przeciwko obowiązującym przepisom prawa i obowiązującemu porządkowi prawnemu co tym samym wskazuje, że osiągnięte zostały już wobec skazanego prewencyjne cele kary, co tym samym znaleźć powinno odzwierciedlenie w treści rozstrzygnięcia o wymiarze kary łącznej;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad.1

Zarzut zasadny zważywszy na stan faktyczny niniejszej sprawy i lakoniczność pisemnego uzasadnienia w tej kwestii, a w zasadzie jego brak. Sąd I instancji wskazał jedynie, że postępowanie w sprawie orzeczenia łącznego środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych umorzono wobec zaistnienia negatywnej przesłanki z art. 85 § 3 k.k. z czym nie sposób się zgodzić. Przepis ten obowiązujący do czasu wejścia w życie nowelizacji kodeksu karnego ustawą z dnia 19.06.2020 r. ( Dz.U. z 2020 r.poz.1086 ) stanowił że jeśli po rozpoczęciu a przed zakończeniem wykonywania kary ( środka karnego – art. 90 § 2 k.k.) sprawca popełnił przestępstwo za które orzeczono karę ( środek karny ) tego samego rodzaju orzeczona kara ( środek karny ) nie podlega łączeniu z karą ( środkiem karnym ) odbywaną w czasie popełnienia czynu. Skarżąca zasadnie wskazuje że w niniejszej sprawie o wyrok łączny pierwszy wyrok jednostkowy którym orzeczono środek karny zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych uprawomocnił się 22.10.2019 r. ( sprawa II K 271/19 – k.24 akt ) i od tego dnia biegnie okres wykonywania tego środka, co wynika także z akt tej sprawy, a przestępstwa za które orzekano analogiczne środki karne z art. 39 pkt 3 k.k. w sprawach II K 687/19, II K 826/19, II K 1111/19 popełnione zastały wcześniej, bo pomiędzy 22.11.2018 r. i 11.05.2019 r. ( II K 687/19 k. 25 – 28 ), w dniach 11.05.2019 r. i 22.08.2019 r. ( II K 826/19 – k.29 ), pomiędzy 31.07.2019 r. i 26.08.2019 r. ( 43 – 44 ). Wydaje się więc że art. 85 § 3 k.k. nie znajduje w niniejszej sprawie zastosowania.

Ad.2

Podstawą odwoławczą z art. 438 pkt 4 k.p.k. nie jest surowość lecz rażąca surowość orzeczonej kary, w przypadku niniejszej sprawy kary łącznej. Zarzut ten jest jednak niezasadny. Zastosowanie w sprawie zasady asperacji było uzasadnione okolicznościami wskazywanymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Dodać należy, że połączeniu podlegały kary orzeczone za przestępstwa popełnione w okresie ponad dwóch i pół roku od stycznia 2017 r. do sierpnia 2019 r. i były one skierowane przeciwko różnym dobrom prawnym: mieniu, bezpieczeństwu w komunikacji, wolności i przeciwko wymiarowi sprawiedliwości. Wbrew twierdzeniom skarżącej obrońcy opinia o skazanym z zakładu karnego nie zawiera elementów świadczących o znacznych postępach jego resocjalizacji, na co wskazywał już Sąd I instancji. Wymierzona kara łączna 5 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności nie jest w tych warunkach rażąco surowa.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasadny w części dotyczącej zarzutu naruszenia art. 85 § 3 k.k. w zw. z art.90 § 2 k.k., niezasadny w części dotyczącej zarzutu surowości orzeczonej kary, o czym przesądza całość argumentacji przedstawionej powyżej. .

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok wobec skazanego D. S. w części dotyczącej orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności i rozstrzygnięć z nim związanych ( pkt 1,2,4,5 części dyspozytywnej wyroku, a także pkt 3 z wyłączeniem umorzenia postępowania w zakresie orzeczenia łącznych środków karnych zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych ).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zważywszy na argumentację przedstawioną powyżej zaskarżony wyrok we wskazanej wyżej części należało utrzymać w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

Zasada ne peius

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok wobec skazanego D. S. w części dotyczącej rozstrzygnięcia z pkt 3 części dyspozytywnej w zakresie umorzenia postępowania odnośnie orzeczenia o łącznym środku karnym zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych i zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym i w tej części przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zgorzelcu. Zasada ne peius wyklucza możliwość wydania wyroku skazującego przez Sąd Odwoławczy jeżeli w pierwszej instancji umorzono postępowanie. Nowe rozstrzygnięcie którym będzie orzeczenie łącznych środków karnych z art. 39 pkt 3 k.k. nie może pozostawać bez ewentualnej kontroli instancyjnej, co miałoby miejsce w przypadku zmiany wyroku i merytorycznego rozstrzygnięcia przez Sąd Odwoławczy.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Ponownie rozpoznając sprawę wydania wyroku łącznego w części w której zaskarżony wyrok został uchylony i sprawa przekazana do ponownego rozpoznania Sąd I instancji będzie miał na względzie wszystkie okoliczności i zapatrywania prawne wskazywane powyżej.

Sąd Okręgowy zauważa, że w sprawach II K 271/19 i II K 687/19 orzeczono środki karne zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, zaś w sprawach II K 826/19 i II K 1111/19 środki karne zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym, co wynika jednoznacznie z treści wydawanych w tych sprawach wyroków. Łączeniu na podstawie art. 90 § 2 k.k. podlegać mogą jedynie zakazy rodzajowo i zakresowo tożsame, natomiast zakazy różniące się zakresem lub przedmiotem, mimo że z punktu widzenia art. 39 pkt 3 k.k. stanowią zakazy tego samego rodzaju nie podlegają łączeniu ( zob. m.in. wyrok SA w Szczecinie z dnia 12.05.2016 r.II AKa 58/16, LEX 2117700 ). Sąd I instancji zobowiązany więc będzie rozważyć orzeczenie w niniejszej sprawie dwóch różnych łącznych środków karnych, jeden dotyczący zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, drugi dotyczący zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym.

Sąd I instancji będzie miał ponadto na względzie, że tożsame rodzajowo środki karne orzeczone w jednostkowych wyrokach które mogą być łączone do czasu ich prawomocnego połączenia w wyroku łącznym podlegają odrębnemu wykonaniu i okresy w jakich środki te zostały odrębnie wykonane przed ich prawomocnym połączeniem w wyroku łącznym należy wymienić jako zaliczone na poczet orzeczonego łącznego środka karnego zgodnie z wymogami art. 577 k.p.k. w zw. z art. 90 § 2 k.k. ( zob. uchwała SN z dnia 26.05.2020 r. I KZP 13/19, LEX nr 2987231 ).

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III, IV

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o Adwokaturze Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. J. kwotę 147,60 zł. w tym 27,60 zł. podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony skazanego z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Okręgowy zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie co do nieorzeczenia łącznego środka karnego i wysokości orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana