Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący Sędzia Tomasz Kalsztein

Protokolant st. sekr. sąd. Dorota Piasek

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2021 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) 2 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G.

przeciwko R. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego R. K. na rzecz powoda (...) 2 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G. kwotę 4.452,36 zł (cztery tysiące czterysta pięćdziesiąt dwa złote trzydzieści sześć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 listopada 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego R. K. na rzecz powoda (...) 2 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G. kwotę 374,02 zł (trzysta siedemdziesiąt cztery złote dwa grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu w części.

Sygn. akt VIII C 876/21

UZASADNIENIE

W dniu 29 listopada 2019 roku powód – (...) 2 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wytoczył przeciwko pozwanemu R. K. powództwo o zapłatę kwoty 8.443,33 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 listopada 2019 roku do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie zwrotu procesu.

W uzasadnieniu powód podniósł, że przedmiotowa wierzytelność powstała w wyniku zawarcia przez pozwanego z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. w dniu 13 lutego 2018 roku umowy pożyczki nr (...). Pozwany nie wywiązał się z przyjętego na siebie zobowiązania, wobec czego umowa została wypowiedziana i z dniem 17 listopada 2019 roku stała się wymagalna.

W dniu 17 stycznia 2017 roku pierwotny wierzyciel dokonał przelewu przysługującej mu wierzytelności na rzecz (...) niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W., który następnie w dniu 15 lutego 2018 roku dokonał przelewu przedmiotowej wierzytelności na rzecz powoda, o czym powód zawiadomił pozwanego.

Łączna wartość przedmiotowej wierzytelności wynosi 8.443,33 zł, w tym: 4.255,83 zł tytułem niespłaconego kapitału, 168,50 zł suma odsetek umownych stanowiących część odsetkową niespłaconych rat pożyczki do dnia wypowiedzenia umowy, 28,03 zł suma odsetek umownych w wysokości odsetek maksymalnych naliczonych od przeterminowanych rat kapitałowych w trakcie obowiązywania umowy pożyczki oraz naliczonych od dnia następnego po wypowiedzeniu umowy pożyczki do dnia sporządzenia pozwu, 3.990,97 zł – pozostała, niespłacona część opłaty operacyjnej naliczona zgodnie z warunkami umowy.

(pozew k. 4-6v.)

W dniu 4 października 2020 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wydał w przedmiotowej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną wierzytelność wraz z kosztami procesu.

(nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 34)

Powyższy nakaz pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, zaskarżył sprzeciwem w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Pełnomocnik pozwanego podniósł, zarzut braku legitymacji czynnej powoda, kwestionując by nabył on skutecznie wierzytelność dochodzoną w niniejszej sprawie, wobec tego, iż poprzednik prawny powoda nie nabył skutecznie przedmiotowej wierzytelności od pierwotnego wierzyciela. Wskazał, że umowa sekurytyzacji jest nieważna bowiem osoby, które się pod nią podpisały nie były należycie umocowane. Zakwestionował ważność umowy sekurytyzacji bowiem nie zwierała ona ceny pomimo tego, że jest odpłatna. Tożsamy zarzut podniósł wobec umowy przeniesienia własności zawartej pomiędzy zbywcą a pożyczkodawcą uznając, iż w konsekwencji przelew jest bezskuteczny. Wskazał, że umowa przelewu jest nieważna, bowiem została zawarta w celu obejścia ustawy o kredycie konsumenckim. Podniósł, że postanowienia umowy dotyczące opłat m.in. operacyjnej, administracyjnej i przygotowawczej są bezskuteczne, bowiem nie zostały uzgodnione indywidualnie z pozwanym. Pełnomocnik pozwanego zakwestionował także wysokość dochodzonego roszczenia oraz skuteczność wypowiedzenia umowy pożyczki, wskazując, że podkreślając, iż z uwagi na bezzasadność opłat na dzień wypowiedzenia brak byłoby zadłużenia, dodatkowo powód nie miał umocowania do wypowiedzenia przedmiotowej umowy.

(sprzeciw k. 39-42)

W odpowiedzi na sprzeciw pełnomocnik powoda podtrzymał powództwo w całości oraz wyjaśnił, że zgodnie z warunkami zawartej umowy pozwany zobowiązał się do zapłaty kwoty 6.000 zł tytułem całkowitej kwoty pożyczki oraz koszt całkowitego kosztu pożyczki składają się następujące kwoty: 1.302,07 zł tytułem odsetek, 6.000 zł tytułem opłaty operacyjnej. Spłata pożyczki miała następować w 48 ratach płatnych w terminie do 13 ego każdego miesiąca w kwoc po 277,18 zł zaś w przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki naliczane będą odsetki karne równe dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne 14%) naliczane o do dnia zapłaty wymagalnej kwoty. Wskazał, że pozwany uregulował jedynie część tej kwoty dokonując wpłat na łączną kwotę 4.445,62 zł, zaś częściowe spełnieni świadczenia stanowi uznanie zobowiązania przez stronę pozwaną. Wskazał, że umowa została wypowiedziana w sposób b prawidłowy zaś koszty opłaty operacyjnej w wysokości 6.000 zł mieszczą się w granicach dozwolonych przez ustawodawcę wobec czego nie stanowią klauzul abuzywnych. Wskazał, ze posiada legitymację czynną bowiem na mocy umowy przelewy wierzytelności powód nabył konkretnie zindywidualizowaną wierzytelność. Wskazał, że w umowie cesji zawarte są postanowienia, z których wprost wynika, że w wyniku jej zawarcia powód nabył od wierzyciela pierwotnego wierzytelności, w tym wierzytelność przysługującą pierwotnemu wierzycielowi od strony pozwanej.

(odpowiedź na sprzeciw k. 54-66)

Do końca postępowania stanowiska stron nie uległy zmianie.

(pismo procesowe pełnomocnika pozwanego k. 89-89v., pismo procesowe pełnomocnika powoda k. 93-100, protokół rozprawy z dnia 21 października 2021 roku)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany R. K. w dniu 13 lutego 2018 roku zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Na mocy zawartej umowy pierwotny wierzyciel udzielił pozwanemu pożyczki w wysokości 6.000 zł na okres od dnia 13 lutego 2018 roku do dnia 13 lutego 2022 roku. Przyznaną kwotę pozwany zobowiązał się spłacić wraz odsetkami w wysokości 1.302,07 zł (10% w stosunku rocznym) oraz opłatą operacyjną w wysokości 6.000 zł, które stanowiły całkowity koszt pożyczki, w 48 miesięcznych ratach, płatnych w kwocie po 277,18 zł każda, w terminie do dnia 13-go każdego miesiąca, przy czym termin wymagalności pierwszej raty ustalono na dzień 13 lutego 2018 roku. W przypadku, gdy suma rat przekraczała całkowitą kwotę do zapłaty, ostatnia rata ulegała pomniejszeniu o powstałą różnicę. Za okres opóźnienia w spłacie pożyczki lub spłacie raty albo jej części, pożyczkodawca naliczał odsetki umowne (karne), których stopa została oznaczona, jako równa dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie. W razie opóźnienia w zapłacie dwóch pełnych rat lub powstania zaległości przekraczających sumę dwóch pełnych rat, pożyczkodawca był uprawniony do rozwiązania za wypowiedzeniem umowy pożyczki z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia. Wypowiedzenie następowało po uprzednim pisemnym wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległości w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy. Składając podpis pod umową pozwany potwierdził, iż wraz z jej egzemplarzem otrzymał regulamin pożyczek, tabelę opłat i prowizji, wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy, formularz informacyjny i harmonogram spłat. Kwota pożyczki została pozwanemu udostępniona poprzez przelew na wskazany przez niego w umowie rachunek bankowy.

(umowa pożyczki k. 15-19)

W dniu 13 lutego 2018 roku (...) we W. zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. umowę przelewu wierzytelności , na mocy której nabył wierzytelności pieniężne przysługujące cesjonariuszowi względem dłużników (pożyczkobiorców), w tym wierzytelność wobec pozwanego R. K. wynikającą z umowy pożyczki nr (...)..

(oświadczenie k.79)

W dniu 15 lutego 2018 roku powód E. D. 2 (...) w G. zawarł z (...) we W. umowę sekurytyzacji, na mocy której nabył wierzytelności pieniężne przysługujące cesjonariuszowi względem dłużników (pożyczkobiorców), w tym wierzytelność wobec pozwanego R. K. wynikającą z umowy pożyczki nr (...). W treści umowy cesjonariusz oświadczył, że na podstawie umowy cesji zawartej z (...) Sp. z o.o. nabył wierzytelności wynikające z zawartych przez (...) Sp. z o.o. umów pożyczek pieniężnych.

W załączniku nr 1 do umowy sekurytyzacji wskazano, że wysokość zobowiązania dłużnika wynosi 13.302,07 zł.

(umowa sekurytyzacji k. 12-13, wyciąg z załącznika nr 1 k. 14)

Pozwany nieterminowo spłacał zaciągnięte zobowiązanie. Pismem z dnia 29 lipca 2019 roku powód wezwał dłużnika do spłaty zadłużenia w kwocie 268,87 zł do dnia 8 sierpnia 2019 roku.

Następnie pismem z dnia 4 października 2019 roku powód wezwał dłużnika do spłaty zadłużenia w kwocie 829,51 zł przekraczającej wysokość dwóch rat pożyczki do dnia 18 października 2019, pod rygorem wypowiedzenia umowy, informując jednocześnie, że brak wpłaty we wskazanym terminie spowoduje rozpoczęcie biegu okresu wypowiedzenia, który wynosi 30 dni, zaś po jego upływie przedmiotowa umowa zostanie skutecznie wypowiedziana.

(wezwanie do zapłaty k. 20-21, wypowiedzenie k. 24-25, wezwanie k. 26, wyciąg z książki nadawczej k. 81-82)

Do dnia wyrokowania pozwany nie uregulował zadłużenia dochodzonego przedmiotowym powództwem.

(okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie znajdujących się w aktach sprawy dowodów z dokumentów, których prawdziwość i rzetelność sporządzenia nie budziła wątpliwości Sądu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Rozważania w niniejszej sprawie rozpocząć należy od oceny zgłoszonego przez stronę pozwaną zarzutu braku legitymacji czynnej. Zarzut ten okazał się niezasadny.

W przedmiotowej sprawie pozwanego łączyła z pierwotnym wierzycielem umowa pożyczki gotówkowej nr (...), na mocy której pozwany otrzymał pożyczkę w kwocie 6.000 zł, którą to kwotę wraz z odsetkami w łącznej wysokości 1.302,07 zł i opłatą operacyjną w wysokości 6.000 zł pozwany zobowiązał się spłacić w 48 miesięcznych ratach, płatnych począwszy od dnia 13 lutego 2018 roku. Powód na potwierdzenie przedmiotowego stosunku zobowiązaniowego przedłożył umowę podpisaną przez pozwanego, której autentyczność nie została przez pozwanego podważona, w konsekwencji Sąd uznał, że powód wykazał swoje roszczenie co do zasady. Sąd nie podzielił przy tym twierdzeń strony pozwanej, która zgłaszała zarzut braku legitymacji procesowej czynnej powoda, powód załączył bowiem umowę sekurytyzacji z dnia 15 lutego 2018 roku, na mocy której nabył wierzytelność wobec pozwanego R. K. wynikającą z umowy pożyczki nr (...), która to wierzytelność została dokładnie oznaczona w załączniku do umowy sekurytyzacji. Sam załącznik został przy tym parafowany przez strony umowy sekurytyzacji, przy czym same parafy odpowiadają parafom złożonym przez strony tejże umowy na jej gruncie, a ich prawdziwość nie była kwestionowana przez pozwanego, co prowadzi do wniosku, iż powód wykazał, że nabył ze skutkiem prawnym wierzytelność względem pozwanego. Godzi się przypomnieć, że celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. Jest to jedynie zmiana podmiotowa stosunku zobowiązaniowego. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy przelewu, wraz ze wszystkimi związanymi z nią prawami.

Powód oparł żądanie pozwu na przepisie art. 720 k.c., w myśl którego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury kodeksowa definicja pożyczki wskazuje, że świadczeniem dającego pożyczkę jest przeniesienie na własność biorącego pożyczkę określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku i wykonanie tego świadczenia dający pożyczkę powinien udowodnić w procesie cywilnym. Dopiero wówczas zasadne staje się oczekiwanie od biorącego pożyczkę, że udowodni on spełnienie swego świadczenia umownego tj. zwrot pożyczki (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 17 kwietnia 2012 r., I ACa 285/12, LEX nr 1162845). Innymi słowy pozwany, od którego powód domaga się zwrotu pożyczki nie musi wykazywać zwrotu pożyczki, dopóty powód nie wykaże, że pożyczki udzielił.

W niniejszej sprawie powód wykazał, że udzielił pozwanemu pożyczki w wysokości 6.000 zł, którą pozwany zobowiązał się zwrócić wraz kosztem pożyczki w łącznej wysokości 13.302,07 zł do dnia 13 lutego 2022 roku w 48 miesięcznych ratach. Zarówno prowizja za udzielenie pożyczki jak i prowizja operacyjna rozliczone były w comiesięcznych ratach. Powód zapisał nadto w umowie, że prowizja operacyjna to opłata pobierana przez pożyczkodawcę z tytułu obsługi pożyczki. W umowie wskazano ponadto, że w przypadku wcześniejszej spłaty całkowitej kwoty do zapłaty, pożyczkobiorca nie jest zobowiązany do zapłaty odsetek z tytułu oprocentowania pożyczki naliczonych od niezapadłych rat oraz prowizji operacyjnej z tytułu niezapadłych rat.

Powyższe zapisy przesądzają w ocenie Sądu o braku podstaw do zasądzenia na rzecz powoda tej części prowizji operacyjnej, czyli prowizji za obsługę pożyczki, która przypada do czas po wypowiedzeniu umowy. Prowizja bowiem, związana była z obsługą pożyczki, której w istocie po jej wypowiedzeniu nie było wobec tego, że po stronie powoda pojawiła się wierzytelność wynikająca z tej umowy ale sama umowa już nie wiązała stron, wobec jej wypowiedzenia i postawienia pożyczki w stan natychmiastowej wykonalności. W konsekwencji nie było obsługi pożyczki. Trudno zatem znaleźć jakiekolwiek argumenty przemawiające za uznaniem jej zasadność za czas przypadający po wypowiedzeniu umowy pożyczki.

Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.452,36 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 listopada 2019 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

M.-prawną podstawę roszczenia odsetkowego powoda stanowi przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Wskazany przepis art. 481 k.c. obciąża dłużnika obowiązkiem zapłaty odsetek bez względu na przyczyny uchybienia terminu płatności sumy głównej. Sam fakt opóźnienia przesądza, że wierzycielowi należą się odsetki. Dłużnik jest zobowiązany uiścić je, choćby nie dopuścił się zwłoki w rozumieniu art. 476 k.c., a zatem nawet w przypadku gdy opóźnienie jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności i choćby wierzyciel nie doznał szkody. Odpowiedzialność dłużnika za ustawowe odsetki w terminie płatności ma zatem charakter obiektywny. Do jej powstania jedynym warunkiem niezbędnym jest powstanie opóźnienia w terminie płatności.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto w oparciu o art. 100 k.p.c.
w zw. z art. 98 k.p.c.

Strona powodowa wygrała sprawę w około 53% i dlatego w takim stopniu należy się jej zwrot kosztów procesu.

Koszty poniesione przez powoda wyniosły łącznie 1.895 zł zł i obejmowały: opłatę sądową od pozwu – 500 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł oraz koszty zastępstwa radcy prawnego w kwocie 1.800 zł – § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. 2018, poz. 265).

Powód wygrał spór w 53%, a przegrał w 47 %. Powód winien więc ponieść z tytułu kosztów procesu kwotę 1942,98 zł (47 % kwoty ogólnej) a poniósł 2.317 zł.

Mając na uwadze powyższe należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 374,02 zł, stanowiącą różnicę pomiędzy kosztami faktycznie poniesionymi a kosztami, które strona powodowa powinna ponieść.