Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 44 / 22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 15 września 2021 r. w sprawie II K 739 / 19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mających wpływ na jego treść, poprzez ustalenie iż oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu w sytuacji, gdy zebrane w sprawie dowody na to nie wskazywały

☒ zasadny

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżący nie ujął zarzutu w sposób jasny i czytelny, tym niemniej w apelacji wskazywał, iż czuje się niewinny, zaś sąd I instancji poczynił ustalenia faktyczne o jego sprawstwie pomimo, iż zebrane dotąd dowody do ustaleń takich nie uprawniały. Sąd odwoławczy tą argumentację podzielił. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika bowiem, iż wyprowadzony w zaskarżonym wyroku wniosek o popełnieniu przez oskarżonego przestępstwa opisanego w akcie oskarżenia poczynione zostały o ustalenie, iż z jego inicjatywy i na jego dane osobowe założony został rachunek bankowy, na który następnie wpłynęła wpłata uiszczona przez pokrzywdzonego tytułem zaliczki na poczet fikcyjnej – jak się potem okazało – oferty sprzedaży samochodu. Zdaniem sądu I instancji, rachunek ten został otwarty, a następnie wykorzystywany, przez oskarżonego. Mieć jednak na uwadze należało, iż do jego otwarcia doszło wyłącznie wskutek generowanych w drodze elektronicznej dokumentów ( w tym wniosku o jego założenie ), zaś z osobą oskarżonego ostatecznie nie powiązano jakiegokolwiek numeru identyfikującego sieć bądź urządzenie, przy pomocy których procedura otwarcia tego rachunku się odbyła. Podobnie żadnego tego rodzaju numeru nie połączono z osobą oskarżonego, jeśli chodzi o otwarcie konta na portalu (...) oraz umieszczenie na nim oferty sprzedaży pojazdu, którym zainteresowanie okazał pokrzywdzony. Jedynym więc w istocie dowodem, przy pomocy którego oskarżyciel „ powiązał ” oskarżonego z zarzuconym oszustwem, były zeznania D. C. – pracownika urzędu pocztowego doręczającego korespondencję bankową, obejmującą min. kartę, przy wykorzystaniu której dokonywano potem transakcji środków gromadzonych na rachunku. Z zeznań tego świadka wynikało, iż wydanie tej korespondencji nastąpiło – stosownie do zaleceń nadawcy – do rąk adresata, po jego uprzedniej identyfikacji ( weryfikacji jego tożsamości ) w oparciu o przedłożony dowód osobisty, którym adresat się wylegitymował. Wedle zeznań doręczającego, powyższa procedura została przez niego dochowana, wobec czego oskarżyciel uznał, iż korespondencja ( wraz z kartą ) rzeczywiście trafiła „ do rąk ” oskarżonego. Sąd I instancji rozumowanie to powielił pomimo, że sam przeprowadził dowód z opinii biegłego grafologa, który w istocie temu rozumowaniu zaprzeczał. Grafolog uznał bowiem, że podpis o treści (...), odwzorowany w obrębie pozycji „ czytelny podpis odbiorcy ” na kserokopii formularza identyfikacji odbiorcy i potwierdzenia jego tożsamości, nie nakreślił oskarżony. Zdaniem biegłego, odwzorowanie będącego przedmiotem opiniowania podpisu prezentuje na tyle daleko idące rozbieżności graficzne w odniesieniu do oryginalnego podpisu K. O., że daje to podstawę do jego wykluczenia jako potencjalnego wykonawcy. Jak już jednak wyżej stwierdzono, opinia powyższa nie doprowadziła sądu I instancji do jedynego oczywistego w tej sytuacji wniosku, że osobą, której D. C. doręczył korespondencję, nie mógł być oskarżony. Sąd I instancji bezzasadnie przedłożył zeznania tego świadka, które mogły być obarczone pomyłką popełnioną podczas porównania wizerunku osoby odbierającej korespondencję z wizerunkiem widniejącym na dowodzie osobistym ( wizerunki te mogły być jedynie w większym bądź mniejszym stopniu do siebie podobne ) ponad obiektywny dowód w postaci wspomnianej opinii grafologicznej. Tymczasem był to dowód, który jednocześnie wykluczał wersję wynikającą pośrednio z zeznań D. C., jakoby odbiorcą korespondencji był oskarżony. Tym samym wymowa jedynej poszlaki łączącej oskarżonego z założeniem wspomnianego rachunku bankowego oraz z późniejszym prowadzeniem na nim operacji ( łącznie z podejmowaniem gotówki przy pomocy doręczonej karty czy dokonywaniem za jej pomocą płatności ), uległa na tyle istotnemu osłabieniu, że nie sposób było tylko i wyłącznie za jej pomocą przypisać oskarżonemu współdziałania w popełnieniu czynu, o jakim mowa w akcie oskarżenia. Nadal więc otwartą jawi się kwestia, czy oskarżony na użytek procederu wyłudzania zaliczek na poczet fikcyjnych ofert sprzedaży samochodu udostępnił innej osobie swój dowód osobisty, który został następnie przedstawiony D. C. w związku z doręczaniem przez niego korespondencji bankowej ( co uzasadniałoby rozważanie odpowiedzialności oskarżonego co najmniej w kategoriach pomocnictwa do popełnionego oszustwa ), czy też odbierający tą korespondencję posługiwał się jedynie dokumentem podrobionym ( fałszywym ), imitującym dowód oskarżonego. Póki co, żadnej z tych wersji ani wykluczyć, ani potwierdzić się nie da. Oskarżony utrzymuje, iż wyroki, jakie zapadły wobec niego w związku z tym procederem, oparte zostały w oparciu o te same dowody i to samo rozumowanie, jak zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, które wskutek wymowy opinii grafologicznej zostało podważone. Podniósł, iż w całym szeregu prowadzonych w bliźniaczych sprawach postępowań przygotowawczych wydawane były decyzje umarzające wobec braku podstaw do przypisania mu współdziałania w przestępstwach popełnianych przy wykorzystaniu tożsamego modus operandi i otwartego na jego dane osobowe rachunku. Jego wersję uprawdopodabnia wymowa postanowienia Prokuratury Rejonowej w Zgierzu z dnia 17 stycznia 2022 r. ( 4202 – 4 Ds. 112.2022 ), z którego wynika min., że na dane osobowe oskarżonego, bez dowodów na jego współdziałanie, w oszukańczym zamiarze zostały również zakładane rachunki bankowe także w innych bankach. W tym stanie rzeczy sąd odwoławczy uznał, że utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku jest niemożliwe, albowiem ustalenie sądu I instancji co do sprawstwa K. O., jako nie poparte dostatecznymi dowodami, ocenionymi przy tym w sposób sprzeczny z logiką i doświadczeniem życiowym, ocenić należy jako nieuprawnione. Jednocześnie, aby móc ostatecznie wypowiedzieć się w tej materii miarodajnie, należy nie tyle powielić w całości, czy uzupełnić postępowanie dowodowe na rozprawie, co zrealizować potrzebę poszukiwania dowodów w rozumieniu art. 344a kpk, gdzie dokonanie niezbędnych czynności przez sąd powodowałoby znaczne trudności. W pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy na pominięcie potencjalnych możliwości ustalenia osoby, której D. C. rzeczywiście doręczył przesyłkę związaną z otwarciem rachunku bankowego z wykorzystaniem danych osobowych oskarżonego. Znany wszak jest dokładny adres, pod który korespondencja ta została wysłana i doręczona ( W., ul. (...) ). Bez sprawdzenia, kto rzeczywiście pod tym adresem wówczas zamieszkiwał, założono ( por. k. 63 – 64 ), iż był to oskarżony. Należy zatem podjąć czynności zmierzające do ustalenia, kto w dacie doręczenia przesyłki pod tym adresem rzeczywiście zamieszkiwał ( czasowo przebywał ), a następnie ustalone w ten sposób osoby przesłuchać pod kątem ustalenia odbiorcy przesyłki oraz ich potencjalnych związków z K. O.. W razie ustalenia osoby, co do której zachodziłoby uzasadnione podejrzenie, że mogła być odbiorcą, celowym jawi się pobranie od niej wzorów pisma i przeprowadzenie badań grafologicznych celem weryfikacji złożenia przez nią podpisu na formularzu odbioru korespondencji. Po wtóre ( por. notatkę urzędową k. 63 ), skoro zauważono, że na dane osobowe K. O. w tym samym banku otwarty był również inny rachunek, na który dokonywano przelewów wewnętrznych, należało zbadać także historię i sposób założenia tego drugiego rachunku i w oparciu o uzyskane z tego tytułu dane i dokumenty powielić próbę dokonania ustaleń, czy został on założony przez oskarżonego ( w razie takiej potrzeby także z wykorzystaniem wiedzy specjalistycznej grafologa ). Po trzecie zaś, celowym jawi się przeprowadzenie swoistej „ kwerendy ” akt wszystkich spraw prowadzonych w skali kraju w związku z podejrzeniem popełnienia przez oskarżonego przestępstw na szkodę innych pokrzywdzonych przy wykorzystaniu tożsamego modus operandi. Tak z wyjaśnień oskarżonego, jak i akt niniejszej sprawy, jak również z przywołanego wyżej postanowienia Prokuratury Rejonowej w Zgierzu wynika, iż toczyło się ich cały szereg, przy czym część z nich kończyła się wydaniem nawet wyroków skazujących, jednakże reszta była umarzana. Należy zatem ustalić jednostki policji, prokuratury oraz sądy je prowadzące, a następnie załączyć i prześledzić akta tych spraw pod kątem istnienia w nich faktów, okoliczności i dowodów nie znanych w niniejszym postępowaniu, a mogących mieć znaczenie dla finalnego wypowiedzenia się, czy oskarżony rzeczywiście współdziałał w popełnieniu przestępstwa objętego aktem oskarżenia, a jeśli tak, to w jakiej formie.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Omówiono powyżej

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

W sprawie zachodzi nie tyle potrzeba ponownego przeprowadzenia przewodu sądowego w całości, co podjęcia dalej idącej decyzji – z powodu wyżej opisanych zwrotu sprawy oskarżycielowi w celu poszukiwania dowodów w rozumieniu art. 344a kpk, gdzie dokonanie niezbędnych czynności przez sąd powodowałoby znaczne trudności.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

rozważenie podjęcia decyzji o zwrocie sprawy oskarżycielowi w oparciu o treść art. 344a kpk

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS