Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Danuta Kozikowska

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2021 r. w Kwidzynie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. S. (1)

przeciwko N. D.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej N. D. na rzecz powódki J. S. (1) kwotę 70 759,27 zł (siedemdziesiąt tysięcy siedemset pięćdziesiąt dziewięć złotych 27/100 ) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 stycznia 2020r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanej N. D. na rzecz powódki J. S. (1) kwotę 6.042 zł (sześć tysięcy czterdzieści dwa złote) tytułem zwrotu części kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

4.  nakazuje ściągnąć od pozwanej N. D. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kwidzynie kwotę 1.284,17 zł (jeden tysiąc dwieście osiemdziesiąt cztery złote 17/100) tytułem części wydatków które tymczasowo pokrył Skarb Państwa;

5.  nakazuje ściągnąć od powódki J. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kwidzynie kwotę 2.783,90 zł (dwa tysiące siedemset osiemdziesiąt trzy złote 90/100) tytułem części wydatków które tymczasowo pokrył Skarb Państwa..

sędzia Danuta Kozikowska

sygn. akt I C 2121/19 zag.

UZASADNIENIE

Powódka J. S. (1) w pozwie wniesionym przeciwko N. D. domagała się zapłaty od pozwanej na swoją rzecz kwoty 75.000 zł tytułem zachowku po M. C. (1) wraz ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Wniosła również o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że spadkodawczyni M. C. (1) zmarła 14 czerwca 2019r. w K.. Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny postanowieniem z dnia 28 października 2019r. w sprawie INs 525/19 stwierdził, iż spadek po zmarłej M. C. (1) na podstawie ustawy nabyła córka J. S. (1). Wskazała, iż w skład spadku po M. C. (1) wchodziłaby nieruchomość położona przy ul. (...) w P., dla której Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą (...) o wartości ponad 150.000 zł. Jednakże na mocy darowizny przez spadkodawczynię na rzecz wnuczki spadkodawczyni – pozwanej N. D.(S.). Nadto wskazała, że nieruchomość w całości wyczerpuje spadek. Lokal mieszkalny był wyposażony i umeblowany.

Powódka nadto podała, że wezwała pozwaną pismem z dnia 10 października 2019r. do zapłaty zachowku na jej rzecz. Przyznała, że w wezwaniu błędnie wskazała dane spadkodawcy oraz dane osoby do przelewu, jednakże numer konta i wszystkie pozostałe dane są zgodne z rzeczywistością a błędy wynikły z omyłki pisarskiej.

Pozwana N. D. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana wartość darowanej przez spadkodawczynię nieruchomości na kwotę około 90.000 zł i tym samym zakwestionowała wartość w/w nieruchomości. Ponadto podniosła, że powódka uzyskiwała przed śmiercią matki darowizny pieniężne o łącznej wartości co najmniej 60.000 zł, które to darowizny należy odliczyć od substratu zachowku. Darowizny te były regularnie wypłacane w regularnych odstępach czasu z rachunku bankowego spadkodawczyni, podczas jej pobytu w Niemczech w celach zarobkowych w latach 2008-2013. Podała, że powódka posiadała upoważnienie do dokonywania transakcji z rachunku bankowego zmarłej M. C. (1). Łączna suma pieniędzy wynosiła około 60.000 zł co stanowi 2/3 wartości darowanej nieruchomości.

Z daleko posuniętej ostrożności procesowej pozwana wniosła o ewentualne zmiarkowanie dochodzonego roszczenia , biorąc pod uwagę zasady współżycia społecznego, ponieważ powódka nie interesowała losem matki przez wiele lat. Ostatni rok przed śmiercią spadkodawczyni (od końca stycznia 2018r. do marca 2019r.)- powódka nie utrzymywała z nią kontaktu(odnowiła go dopiero na 3 miesiące przed śmiercią).

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowisko(k. 569,732-732v, 748-748v).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 25 października 2018 r. M. C. (1) przed notariuszem M. Ż. zawarła z wnuczką - pozwaną N. S.(obecnie D.) umowę darowizny Rep. (...). Przedmiotem darowizny stanowił lokal mieszkalny nr (...) położony w P. przy ul. (...) dla którego Sąd Rejonowy w Kwidzynie V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczysta (...) wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku i gruncie wynoszącym (...) części opisanym w księdze wieczystej (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Kwidzynie V Wydział Ksiąg Wieczystych. W umowie strony oświadczyły, że wydanie nieruchomości nastąpiło w dniu sporządzenia umowy. Wartość darowizny strony określiły na kwotę 90.000 zł. Obdarowana N. S. ustanowiła na nabytym lokalu mieszkalnym na rzecz babci M. C. (1) osobistą, nieodpłatną i dożywotnią służebność polegającą na prawie wspólnego korzystania z obdarowaną z całego mieszkania. Strony nie określiły rocznej wartości służebności mieszkania. Uprawniona M. C. (1) w chwili ustanowienia służebności mieszkania miała ukończone 64 lata. Nie został pobrany podatek , na podstawie art. 4a ustawy od spadku i darowizn(tj. Dz.U. z 2018r. poz. 644).

/ dowód : przydział lokalu z dnia 24-11-1989-k.10, umowa darowizny Rep. (...) z dnia 25 października 2018 r. - k. 11-12, odpis z księgi wieczystej (...)- k. 18-21, odpis skrócony akt zgonu M. C. (1)- k. 9/

M. C. (1) zmarła w dniu 14 czerwca 2019 r. w K., a jej miejscem zwykłego pobytu były P., tj. niespełna 8 miesięcy po sporządzeniu umowy darowizny i ustanowieniu na jej rzecz służebności osobistej mieszkania.

W dniu 13 września 2019r. J. S. (1) wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po M. C. (1), a Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny w sprawie INs 526/19 postanowieniem z dnia 28 października 2019r. stwierdził, że spadek po M. C. (1), na podstawie ustawy nabyła córka spadkodawczyni J. S. (1) w całości.

W toku niniejszego postępowania okazało się, że w dniu 25 lutego 2016r. M. C. (1) sporządziła w Kancelarii Notarialnej w K. przed notariuszem B. Ż. testament Rep. (...).

W sprawie INs 526 /21 o otwarcie i ogłoszenie testamentu w dniu 13 sierpnia 2021r. otwarto i ogłoszono testament Rep. (...) sporządzony przez M. C. (1)..

Z kolei na skutek skargi Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Kwidzynie o wznowienie postępowania w sprawie INs 525/19 Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny postanowieniem z dnia 27 października 2021r. w sprawie INs 596 /21 uchylił postanowienie z dnia 28 października 2019r. w sprawie I Ns 526/19 i stwierdził, że spadek po M. C. (1) na podstawie testamentu Rep. (...) sporządzonego w formie aktu notarialnego z dnia 25 lutego 2016 r. otwartego i ogłoszonego w dniu 13 sierpnia 2021r. nabyła wnuczka spadkodawczyni N. D. zd. S.(c. D. i J.) w całości z dobrodziejstwem inwentarza.

W dniu śmierci M. C. (1) była rozwiedziona. Zmarła zawierała tylko raz związek małżeński. Z małżeństwa z J. C. miała jedną córkę tj. J. S. (1). Nie miała żadnych dzieci pozamałżeńskich ani przysposobionych.

Zarówno N. D., jak i J. S. (1) nie odrzuciły spadku po M. C. (1). Ani córka ani też wnuczka spadkodawczyni nie zrzekła się dziedziczenia po niej. Ani córka J. S. (1) ani wnuczka N. D.(zd. S.) spadkodawczyni nie została uznana za niegodną dziedziczenia po zmarłej M. C. (1).

/ dowód : akta sprawy I Ns 525/19 , I Ns 596 /21, INs 526 /21)

Wartość rynkowa nieruchomości lokalowej nr (...) położonej w P. przy ul. (...) objętej księgą wieczystą numer (...) wraz z udziałem w prawach opisanych w księdze wieczystej (...) według stanu na dzień umowy darowizny, tj. 25 października 2018r. r. oraz cen aktualnych wynosi 147.182 zł.

Wartość służebności osobistej mieszkania na rzecz uprawnionej M. C. (1) na dzień 15 października 2018r. tj. na dzień ustanowienia prawa wynosiła 51.843 zł. Faktyczne obciążenie przedmiotowej nieruchomości związane z użytkowaniem nieruchomości lokalowej przez uprawnioną trwało niespełna 8 miesięcy), a wartość służebności -faktycznego obciążenia wynosi 2.653 zł.

Po uwzględnieniu służebności osobistej mieszkania(rzeczywistego czasu jej trwania) wartość nieruchomości lokalowej nr (...) położonej w P. przy ul. (...) objętej księgą wieczystą numer (...) wraz z udziałem w prawach opisanych w księdze wieczystej (...) według stanu na dzień umowy darowizny, tj. 25 października 2018r. r. oraz cen aktualnych wynosi 144.529 zł.

/ dowód : opinia nr (...) biegłego P. K. w formie operatu szacunkowego –k. 481-501,opinia nr (...) biegłego P. K. – k. 580-590; pisemna opinia uzupełniająca biegłego P. K. – k. 739-740 /

W skład spadku po M. C. (1) wchodziły następujące ruchomości:

⚫

stół i 6 krzeseł o wartości 895 zł,

⚫

ława rozkładana o wartości 158 zł,

⚫

stołek aluminiowy o wartości 38 zł,

⚫

2 fotele tapicerowane o wartości 176 zł,

⚫

2 pufy tapicerowane o wartości 82 zł,

⚫

kanapa o wartości 315 zł,

⚫

meblościanka o wartości 380 zł,

⚫

telewizor o wartości 383 zł,

⚫

odtwarzacz DVD o wartości 62 zł,

⚫

radio z CD o wartości 158 zł,

⚫

lampa wisząca o wartości 92 zł,

⚫

karnisz o wartości 88 zł,

⚫

firany o wartości 74 zł,

⚫

kinkiet o wartości 41 zł,

⚫

obraz o wartości 120 zł,

⚫

wieszak z szafkami o wartości 480 zł,

⚫

szafka narożna o wartości 34 zł,

⚫

szafka do maszyny do szycia o wartości 35 zł,

⚫

lustro o wartości 85 zł,

⚫

pralka o wartości 405 zł,

⚫

meble pokojowe o wartości 380 zł,

⚫

kanapa o wartości 314 zł,

⚫

lampa stojąca o wartości 50 zł,

⚫

telewizor o wartości 223 zł,

⚫

lampa wisząca o wartości 43 zł,

⚫

lampka stołowa o wartości 180 zł,

⚫

karnisz o wartości 55 zł,

⚫

zestaw obiadowy o wartości 324 zł,

⚫

zestaw kawowy o wartości 210 zł,

⚫

walizka mała o wartości 43 zł,

⚫

walizka duża o wartości 60 zł,

⚫

meble kuchenne o wartości 637 zł,

⚫

zlewozmywak o wartości 80 zł,

⚫

kuchenka gazowa o wartości 390 zł,

⚫

lodówka o wartości 517 zł,

⚫

mikrofalówka o wartości 113 zł,

⚫

lampa wisząca o wartości 39 zł,

⚫

karnisz o wartości 35 zł,

⚫

firany o wartości 62 zł,

⚫

maszyna do szycia o wartości 441 zł,

⚫

maszyna do obrzucania o wartości 416 zł,

⚫

60 kg nici o wartości 240 zł,

⚫

ekspres do kawy na papierowe filtry o wartości 24 zł,

⚫

toster o wartości 30 zł,

⚫

maszynka do mięsa z przystawkami do warzyw o wartości 180 zł,

⚫

kieliszki do wina- 6 sztuk o wartości 35 zł,

⚫

kieliszki do likieru- 6 sztuk o wartości 25 zł,

⚫

szklanki do whisky- 6 sztuk o wartości 33 zł,

⚫

szklanki wysokie- 6 sztuk o wartości 29 zł,

⚫

szklanki do whisky(małe)- 6 sztuk o wartości 28 zł,

⚫

szklanki do herbaty- 6 sztuk o wartości 26 zł,

⚫

miski szklane do warzyw – 8 sztuk o wartości 42 zł,

⚫

garnek stalowy z przykrywką o wartości 59 zł,

⚫

patelnie o wartości 137 zł,

⚫

garnki emaliowane o wartości 100 zł,

⚫

rondel o wartości 18 zł,

⚫

sztućce o wartości 47 zł,

⚫

maszynka do mięsa ręczna o wartości 50 zł,

⚫

garnki stalowe- 4 sztuki o wartości 58 zł,

⚫

atlas geograficzny o wartości 36 zł,

których łączna wartość wynosi 9.910 zł.

/ bezsporne oraz dowód : opinia biegłego P. K. –k. 503-531/

M. C. (1) posiadała w (...) Bank (...) SA (następca prawny Banku (...) SA, będący następcą prawnym (...) Banku SA )następujące rachunki bankowe:

1)  (...); rachunek bieżący w PLN, otwarty w dniu 19 sierpnia 2008r.; zamknięty przez posiadacza rachunku w dniu 12 października 2016r., a ustanowionym pełnomocnikiem do w/w rachunku była J. B. od 19 sierpnia 2008r.

2)  (...) rachunek bieżący w EUR, otwarty w dniu 22 stycznia 2008r., zamknięty przez posiadacza rachunku w dniu 12 października 2016r., a ustanowionym pełnomocnikiem do w/w rachunku była J. B. od 22 lutego 2008r.

3)  (...) rachunek bieżący w PLN, otwarty w dniu 05 marca 2010r.; zamknięty przez posiadacza rachunku w dniu 12 października 2016r., a ustanowionym pełnomocnikiem do w/w rachunku była J. S. (1) od 05 marca 2010r.

4)  (...) rachunek bieżący w PLN, otwarty w dniu 05 marca 2010r.; zamknięty przez posiadacza rachunku w dniu 12 października 2016r., a ustanowionym pełnomocnikiem do w/w rachunku była J. S. (1) od 05 marca 2010r.

Z kolei w Banku (...) SA z/s w W. zmarła M. C. (1) posiadała następujące rachunki bankowe:

5)  Konto (...) nr (...) od 12 maja 2011r. do 15 lutego 2016r.- brak obrotów; zamknięty przez posiadacza rachunku w dniu 15 stycznia 2016r., a ustanowionym pełnomocnikiem do w/w rachunku była J. S. (1); posiadaczka rachunku złożyła w dniu 11 czerwca 2013r. dyspozycję wkładem na wypadek śmierci na rzecz swojej córki J. S. (1).

6)  (...) nr (...) -od 12 maja 2011r. do 12 maja 2011r. do 15 lutego 2016r. a ustanowionym pełnomocnikiem do w/w rachunku była J. S. (1); posiadaczka rachunku złożyła w dniu 11 czerwca 2013r. dyspozycję wkładem na wypadek śmierci na rzecz swojej córki J. S. (1).

7)  Konto walutowe w EUR nr (...) od 12 maja 2011r. do 15 lutego 2016r.

Na dzień 14 czerwca 2016r. M. C. (1) nie posiadała rachunków w/w Banku.

Natomiast w Banku (...) w P. M. C. (1) posiadała rachunek rozliczeniowy nr (...). W rachunku M. C. (1) posiadała limit kredytowy w kwocie 6.500 zł, który został zamknięty w dniu 31 lipca 2010r.. W dniu 25 maja 2011r. zmarła M. C. (1) ustanowiła pełnomocnikiem J. S. (1)(c. J. i M.) do tego rachunku, które następnie odwołała w dniu 06 marca 2019r. Tego dnia pełnomocnikiem do w/w rachunku ustanowiła N. S.(c. D. i J.). Ponadto 06 marca 2019r. M. C. (1) złożyła dyspozycję wkładem na wypadek śmierci na rzecz swojej wnuczki N. S.(c. D. i J.). Rachunek został zamknięty w dniu 19 czerwca 2019r. przez N. S.. Stan konta bankowego na dzień 14 czerwca 2019r. wynosił 1.079,55 zł

/ dowód : pismo (...) Bank (...) SA z dnia 17-11-2021r. wraz z historią rachunku na płycie CD oraz wydruk z historii rachunków– k. 763-766; pismo Banku (...) SA w W. z dnia 09-12-2021r. wraz z historią rachunku – k. 773-778; pismo Banku (...) z dnia 16-11-2021r. wraz z historią rachunku – k. 759-560; historia rachunku za okres od 01-01-2010 do 23-09-2016- k. 389-352; historia rachunku M. C. (1)- 603-606; potwierdzenie wykonania operacji bankowych- k. 609-622 /

Przed przejściem na emeryturę M. C. (1) przebywała od 02 października 2007r. na zasiłku przedemerytalnym, otrzymując świadczenie w wysokości 596,54 zł netto miesięcznie i to było przyczynkiem, że w latach 2008-2013r. zaczęła wyjeżdżać na okres 2-3 miesiące do pracy do Niemiec opiekując się osobami starszymi. Po 2-3 miesiącach spadkodawczyni wracała do kraju, a następnie po około 1 lub 2 miesiącach ponownie wyjeżdżała do pracy. Pełnomocnikiem do wszystkich rachunków bankowych prowadzonych wówczas dla M. C. (1) była – powódka J. S. (1). Pełnomocnictwo do istniejących rachunków bankowych na ten czas M. C. (1) odwołała w dniu 06 marca 2019r. Do lutego 2018r. powódka regulowała wszelkie płatności związane z eksploatacją mieszkania(czynsz, media itp.), pobierając na ten cel pieniądze z konta matki, albo bezpośrednio od niej samej. Na życzenie matki wypłacała pieniądze z jej konta, robiła zakupy zgodne z jej życzeniem. Powódka nadzorowała w 2010r. remont mieszkania spadkodawczyni, kupowała materiały i rozliczała się z fachowcem. W 2013r. stwierdzono u spadkodawczyni nowotwór piersi, spadkodawczyni rozpoczęła leczenie. W 2018r. nastąpił nawrót choroby, spadkodawczyni rozpoczęła chemioterapię, w Wojewódzkim Szpitalu (...) w E..

Pozwana N. D. od 19 roku życia mieszka w Niemczech, z uwagi na pracę w turystyce w sezonie letnim nie była w stanie przyjeżdżać do Polski natomiast w okresie od listopada do lutego przyjeżdżała na 2-3 miesiące.

Powódka po dowiedzeniu się o darowiźnie lokalu matki na rzecz pozwanej, nie mogąc się z tym pogodzić, miała żal do matki i od tego czasu tj. od 27 lutego 2018r. do 18 marca 2019r. nie odwiedzała jej i nie kontaktowała się z matką. Zaczęła się kontaktować z matką jak dowiedziała się o ciężkim stanie jej zdrowia. Zaczęła ją odwiedzać, opiekować się, zawozić matkę na zabiegi -chemioterapię do Wojewódzkiego Szpitala (...) w E. Oddział (...). Spadkodawczyni źle znosiła chemioterapię, wymagała całodobowej opieki medycznej. Po jednym z zabiegów została przewieziona do hospicjum w K..

Spadkodawczyni powróciła do swojego mieszkania, nie chciała przebywać w hospicjum, ponieważ bała się, że tam umrze.

Od stycznia 2019r. M. C. (1) korzystała z pomocy opiekunek, a w ostatnich trzech miesiącach życia miała opiekunkę z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w P.. Ponadto opiekowały sią Nią siostra K. S., przyjeżdżała też wnuczka – pozwana ale również korzystała z pomocy opiekunek. Powódka kontaktowała się osobiście lub telefonicznie ze spadkodawczynią. Powódka, po śmierci matki uregulowała część kosztów z tytułu opieki. Pod koniec życia M. C. (1) została kolejny raz umieszczona w hospicjum w K., gdzie zmarła. W hospicjum w K. strony odwiedzały spadkodawczynię.

M. C. (1) była osobą wymagającą, narzucająca swoje zdanie, autokratyczną a jej relacje z powódką były trudne. Powódka pomimo, że nie zgadzała się z matka niosła jej pomoc, kiedy spadkodawczyni jej potrzebowała. Pomagała jej w codziennych sprawach. Była do końca 06 marca 2019r. pełnomocnikiem jej rachunków bankowych.

Powódka mieszkała w sąsiedztwie swojej matki.

/ dowód : zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu M. C. (1)- k. 68-68v; pismo ZUS Odział Wojewódzki Inspektorat K. z dnia 23-10-2007r.- k. 69, decyzja Powiatowego Urzędu Pracy w K. z dnia 29-10-2007r.- k.69v ,wniosek M. C. (1) z dnia 29-10—2007r. – k. 70; decyzja ZUS Odział Wojewódzki Inspektorat w K. z dnia 17-10-2007- k. 70v-71v;potwierdzenia wykonania operacji –k92-115; zestawienie operacji na rachunku J. S. (1) za okres od 2009—12-27 do 2018-12-30 – k. 116-139; potwierdzenie operacji bankowych- k. 140-287; zeznania świadka M. Ł.-z k. 313-313 v i e-protokół –k. 311; zeznania świadka K. N.- k. 313v-314 i e-protokół –k. 311; zeznania świadka R. W. - k. 314-314v i e-protokół –k. 311; zeznania świadka J. S. (2)- k.314v-315 i e-protokół –k. 311; zeznania świadka M. B.-k. 315-315v i e-protokół –k. 311; zeznania świadka T. Ś.-k. 315v-316 i e-protokół –k. 311; zeznania świadka S. S. (2)-k. 316v i e-protokół –k. 311; zeznania świadka A. P. -k. 316v-317 i e-protokół –k. 311; zeznania świadka D. W.-k. 317-317v i e-protokół –k. 311; zeznania świadka K. G.-k. 317v-318 i e-protokół –k. 311; zeznania świadka M. C. (2)-k. 318- i e-protokół –k. 311; zeznania świadka Z. S.(ratownik medyczny)-k. 318 i e-protokół –k. 311; zeznania świadka M. M. (2)-k. 318-315v i e-protokół –k. 311; zeznania świadka D. S.-k. 319-319v i e-protokół –k. 311; zeznania świadka K. S. -k. 319v- 320 i e-protokół –k. 311; zeznania świadka J. W.- k. 395-395v i e-protokół –k. 393 oraz pismo J. W. z dnia 08-09-2020r. – k. 398 ; zeznania świadka D. K.-k. 396 i e-protokół –k. 393; zaświadczenie w sprawie opieki nad członkiem rodziny – k. 633; wniosek o zasiłek opiekuńczy z powodu sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny – k. 633; zeznania powódki J. S. (1)- k. 566-567; zeznania pozwanej N. D.- k. 567v-569; zaświadczenie wydane przez Fundację (...) w G. z dnia 28-06-2020- k. 354, list powódki do matki - k.408-417 i k. 405-407 oraz k. 702-722; wiadomości z komunikatora M. pomiędzy M. B. a J. S. (1)-k. 663-701/

J. S. (1) pożyczyła od spadkodawczyni 6.000 zł na spłatę kredytu oraz 1000 zł na zakup samochodu. Nie oddala pożyczonych pieniędzy.

J. S. (1) nie otrzymała należnego jej zachowku, ani w postaci darowizny ani w postaci zapisu.

/ dowód : zeznania pozwanej N. D. – k. 567v-569, list z dnia 27 stycznia 2019r. –k. 405-427

Pełnomocnik powódki pismem z dnia 10 października 2019 r. wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 80.000 zł tytułem zachowku po zmarłej M. C. (1) w terminie 14 dni pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Pozwana nie odpowiedziała na powyższe wezwanie.

/ dowód : wezwanie do zapłaty – k. 7, wyciąg z książki nadawczej listów poleconych – k.8/

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów urzędowych i prywatnych zawartych w aktach niniejszej sprawy, a także aktach sprawy I Ns 525/19 , I Ns 596 /21, INs 526 /21 . Dokumenty te nie były kwestionowane przez strony postępowania. Sąd również nie znalazł podstaw, aby odmówić im wiarygodności .

Ponadto Sąd w pełni dał wiarę zeznaniom świadków: R. W., J. S. (2), M. B., T. Ś., S. S. (2), A. P., D. W., K. G., M. C. (2), Z. S., D. S., J. W. i D. K.. Każdy z wyżej wskazanych świadków w zeznaniach przedstawił znane sobie okoliczności. Zeznania te były szczere, logiczne i wzajemnie niesprzeczne, w związku z czym uzupełniały się, tworząc spójną całość. Ponadto w toku postępowania nie ujawniono żadnych okoliczności podważających wiarygodność zeznań wyżej wskazanych osób.

Natomiast zeznaniom powódki J. S. (1) i pozwanej N. D. oraz świadków M. M. (2) i K. S. Sąd dał wiarę jedynie w zakresie, w jakim były one zgodne z treścią pozostałego materiału dowodowego zawartego w aktach sprawy. W szczególności Sąd nie dał wiary wyżej wskazanych zeznaniom świadków oraz pozwanej w części opisującej rzekomą darowizny w postaci umeblowania i urządzenia mieszkania oraz przywłaszczenie środków pieniężnych z rachunków bankowych przez powódkę w latach 2008-2013. Gdyby powódka rzekomo przywłaszczyła środki pieniężne w latach 2008-2013, matka powódki tracąc zaufanie odwołałaby pełnomocnictwa udzielone do swoich rachunków, czy też zmieniła lub odwołała dyspozycję wkładem na wypadek śmierci , gdy tymczasem tego nie uczyniła, zrobiła to w dniu 06 marca 2019r.

Sąd nie zgodził się z twierdzeniami powódki, że oddała matce pieniądze w wysokości 6.000 zł oraz 1000 zł, ponieważ w spontanicznym liście do matki w 2019r. przyznała, że otrzymała środki pieniężne na spłatę kredytu oraz , że zwróci 1000 zł na zakup auta , które zobowiązała się zwrócić do marca 2019r. Faktu zwrócenia środków pieniężnych powódka nie wykazała. Powódka jako osoba bardzo skrupulatna tego faktu nie wykazała.

Sąd z kolei nie zgodził się z twierdzeniami pozwanej, w których przedstawiała negatywne (w jej ocenie) zachowanie powódki wobec zmarłej spadkodawczyni. Relacja powódki w tym zakresie nie znalazła bowiem oparcia w innych obiektywnych dowodach. W ocenie Sądu, ta relacja pozwanej to jedynie subiektywne odczucia pozwanej wobec jej matki. Przeprowadzone postępowanie dowodowe w tej sprawie nie wykazało rażąco nagannego zachowania powódki wobec jej matki.

Sąd dał wiarę zeznaniom powódki w zakresie relacji powódki z matką. Powódka wyjaśniła jaki majątek pozostawiła spadkodawczyni. Powódka wykazała jaki miała kontakt ze zmarłą matką. W ocenie Sądu, zeznania powódki w tym zakresie były jasne i spójne. Nadto w toku przeprowadzonego postępowania nie ujawniły się inne okoliczności, które podważyłyby moc dowodową zeznań złożonych przez powódkę w tym zakresie .

Co prawda wartość służebności osobistej mieszkania na rzecz uprawnionej M. C. (1) na dzień 15 października 2018r. tj. na dzień ustanowienia prawa wynosiła 51.843 zł, jednakże faktyczne obciążenie przedmiotowej nieruchomości związane z użytkowaniem nieruchomości lokalowej przez uprawnioną trwało znacznie krócej niż statystycznie(niespełna 8 miesięcy), dlatego wartość służebności -faktycznego obciążenia Sąd przyjął na kwotę 2.653 zł.

Sąd orzekający podzielił wnioski wynikające z głównych opinii pisemnych(3) jak i uzupełniającej opinii pisemnej przez biegłego P. K. z zakresu wyceny nieruchomości i ruchomości. Opinie zostały sporządzone przez biegłego rzetelnie, zgodnie z zasadami wiedzy i doświadczeniem zawodowym biegłego, a nadto zawierała należycie umotywowane wnioski. Biegły w sposób szczegółowy opisał nieruchomość i ruchomości będące przedmiotem niniejszej sprawy. Nadto biegły wyjaśnił sposób wyceny tych składników majątkowych oraz swoje stanowisko w tym zakresie należycie uzasadnił.

W wyznaczonym terminie powódka wniosła zarzuty do opinii biegłego. W opiniach uzupełniających biegły odniósł się do tych zarzutów strony powodowej i swoje stanowisko należycie umotywował i podtrzymał wnioski zawarte w głównych opiniach pisemnych.

W ocenie Sądu, opinie biegłego P. K. były spójne, nie zawierały sprzeczności, a nadto jasno udzielała odpowiedzi na pytania zadane przez Sąd. W toku przeprowadzonego postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności, które podważyłyby fachowość opinii biegłego. Wobec tego Sąd podzielił wnioski wynikające z tych opinii i na jej podstawie dokonywał ustaleń faktycznych w tejże sprawie.

Co prawda wartość służebności osobistej mieszkania na rzecz uprawnionej M. C. (1) na dzień 15 października 2018r. tj. na dzień ustanowienia prawa wynosiła 51.843 zł, jednakże faktyczne obciążenie przedmiotowej nieruchomości związane z użytkowaniem nieruchomości lokalowej przez uprawnioną trwało znacznie krócej niż statystycznie(niespełna 8 miesięcy), dlatego wartość służebności -faktycznego obciążenia Sąd przyjął na kwotę 2.653 zł(patrz: opinia biegłego P. K. k. 588-583) .

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był bezsporny co do wyniku postępowania spadkowego po M. C. (1), a także co do faktu dokonania przez ww. darowizny nieruchomości lokalowej na rzecz pozwanej N. D. w wyniku umowy Rep. (...) zawartej w dniu 25 października 2018r. w formie aktu notarialnego przed notariuszem M. Ż., ustanowionej dożywotniej służebności mieszkania. Bezsporna była wartość ruchomości stanowiących wyposażenia i umeblowania w/w lokalu , ponieważ zarówno powódka, jak i pozwana nie kwestionowali wartości ustalonej przez biegłego P. K. .

Co prawda powódka kwestionowała wartość nieruchomości jak i wartość służebności, jednakże biegły odniósł się do tych zarzutów strony powodowej i swoje stanowisko należycie umotywował i podtrzymał wnioski zawarte w głównych opiniach pisemnych. Sąd wnioski zawarte w opiniach przyjął za własne.

Istota sporu sprowadzała się do ustalenia zgodności roszczenia o zachowek z zasadami współżycia społecznego, a także wysokości ewentualnie należnego zachowku. Sporna była również kwestia darowizn otrzymanych przez powódkę od matki.

Zgodnie z art. 991 § 1 i 2 k.c. zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Spadek po M. C. (1) na podstawie testamentu Rep. (...) nabyła wnuczka spadkodawczyni N. D. zd. S. w całości. Wskazać trzeba, że powódka byłaby osobą powołaną do spadku po M. C. (1) z mocy ustawy w całości, a nie zachodziły przesłanki do uznania, iż nie dochodziła do dziedziczenia (nie została bowiem uznana za niegodną, nie została wyłączona od dziedziczenia w trybie art. 940 k.c., nie została wydziedziczona przez spadkodawczynię, nie odrzuciła spadku lub nie zawarła umowy o zrzeczenie się dziedziczenia). Ta okoliczność wynika z ustaleń poczynionych w sprawie na podstawie zebranych dowodów. Podkreślić należy, że nienajlepsze stosunki istniejące pomiędzy powódką a pozwaną w świetle obowiązującego prawa nie mogą stanowić samoistnej przyczyny oddalenia powództwa o zachowek.

Jako zasadę przyjmuje się, że wysokość zachowku należnego uprawnionemu do zachowku odpowiada połowie wartości udziału, który przypadałby mu przy dziedziczeniu ustawowym. Odstępstwo od tej zasady przewidziane zostało dla małoletnich zstępnych uprawnionego oraz osób trwale niezdolnych do pracy, których zachowek wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który otrzymaliby przy dziedziczeniu ustawowym. Powódka A. J. nie mieściła się w kategoriach tychże osób – nie powoływała takich okoliczności w toku prowadzonego postępowania. Wobec tego wysokość należnego powódce zachowku odpowiada połowie wartości udziału, jaki przypadałby jej przy dziedziczeniu ustawowym.

Zgodnie z art. 993 k.c. przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę. Zgodnie natomiast z art. 995 § 1 k.c. wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.

Ponadto podkreślić należy, że zgodnie z art. 1000 § 1 i 2 k.c. jeżeli uprawniony nie może otrzymać należnego mu zachowku od spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, może on żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże obdarowany jest obowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny. Jeżeli obdarowany sam jest uprawniony do zachowku, ponosi on odpowiedzialność względem innych uprawnionych do zachowku tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek.

W niniejszej sprawie powódka J. S. (1) wystąpiła z pozwem przeciwko N. D. jako spadkobiercy, na którego rzecz została dokonana darowizna wyczerpująca całość masy spadkowej po M. C. (1) . Darowizna ta obejmowała nieruchomość lokalową nr (...) położoną w P. przy ul. (...) dla której Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą (...) wraz z udziałem w prawach opisanych w księdze wieczystej (...) . Wartość rynkowa ww. nieruchomości według aktualnych cen rynkowych wynosi 147.182 zł . Wartość tę obniża jednakże służebność ustanowiona na rzecz M. C. (1) o wartości 2.653 zł, wobec czego ostatecznie wynosi ona 144.529 zł .

Na dzień otwarcia spadku, co wykazało postępowanie dowodowe przedmiotem spadku stanowiły ruchomości będące przedmiotem urządzenia przedmiotowego lokalu oraz ruchomości w nim się znajdujące o wartości łącznej 9.910 zł.

Ponadto na rachunku bankowym o numerze (...) prowadzonym przez Bank (...) w P. dla M. C. (1) na dzień 14 czerwca 2019 r. widniało saldo w wysokości 1.079,55 zł.

Ponieważ powódka J. S. (1) nabyłaby spadek po M. C. (1) na podstawie ustawy w całości. wysokość przypadającego jej zachowku należało obliczyć jako 1/2 wartości czynnej spadku, na dzień jego otwarcia. W skład wartości czynnej spadku po M. C. (1) uwzględnianej przy obliczaniu zachowku wchodziła zatem wartość nieruchomości lokalowej mieszkalnym, tj. kwota 144.529zł , a także środki finansowe w wysokości 1.079,55 zł, zgromadzone na rachunku bankowym spadkodawczyni o numerze (...) prowadzonym przez Bank(...) w P. oraz ruchomości o łącznej wartości 9.061,23 zł. Wartość czynna spadku na dzień jego otwarcia wynosiła zatem 155.518,55 zł a zatem ½ wartości czynnej spadku wynosiła 77.759,27 zł .

Jednakże od zachowku należnego na rzecz powódki Sąd odliczył należności, jakie powódka była winna matce tj. 6.000 zł kwotę którą pożyczyła na spłatę kredytu oraz kwotę 1000 zł na zakup pojazdu . Wobec tego zachowek należny powódce winien wynieść kwotę 70.759,27 zł .

W ocenie brak było podstaw do uznawania, aby powódka otrzymała należny jej zachowek w postaci darowizn pieniężnych , mebli czy innych przedmiotów wyposażenia mieszkania powódki darowanych jej przez matkę. Okoliczność otrzymania przez nią wyżej wskazanych rzeczy i pieniędzy w ocenie Sądu nie została wykazana i z tego względu w ocenie Sądu nie podlegają zaliczeniu na poczet zachowku. Ponadto wartość darowizn była sporna, a strony nie wystąpiły z żadnymi wnioskami dowodowymi pozwalającymi na jednoznaczne ustalenie tej wartości, zatem także z tego względu nie było możliwym uwzględnienie darowizn na poczet zachowku. Przesłuchiwani na tę okoliczność świadkowie nie mieli dokładnej wiedzy na ten temat i opierali się o własne domysły.

Pozwana wniosła, przy uwzględnieniu powództwa o ewentualne zmiarkowanie dochodzonego roszczenia , biorąc pod uwagę zasady współżycia społecznego, ponieważ powódka nie interesowała losem matki przez wiele lat.

Wskazać należy, że instytucja zachowku służy ochronie interesów majątkowych najbliższych członków rodziny spadkodawcy, wymienionych w przepisie art. 991 § 1 k.c. przez zapewnienie im, niezależnie od woli spadkodawcy, a nawet wbrew jego woli, roszczenia pieniężnego odpowiadającego określonemu w powołanym przepisie ułamkowi wartości ich udziału w spadku, który by im przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. Zachowek stanowi bowiem minimum zagwarantowanego udziału w spadku spadkobiercy ustawowemu.

Ponadto podnieść należy, iż sprzeczność roszczenia o zachowek z zasadami współżycia zachodziłaby wówczas, gdyby w świetle reguł lub wartości moralnych powszechnie społecznie akceptowanych żądanie zapłaty należności z tytułu zachowku musiało być ocenione negatywnie. Nie można pomijać jednak tego, że dokonując osądu roszczenia o zachowek w tym aspekcie trzeba przy tym mieć na uwadze, że prawa uprawnionego do zachowku przysługujące mu ze względu na szczególny, bardzo bliski stosunek rodzinny, istniejący między nim a spadkodawcą, służą urzeczywistnieniu obowiązków moralnych, jakie spadkodawca ma względem swoich najbliższych oraz realizacji zasady, iż nikt nie może na wypadek swojej śmierci rozporządzić swoim majątkiem zupełnie dobrowolnie, z pominięciem swoich najbliższych.

Zaznaczyć należy, że ustawodawca – kreując możliwość dochodzenia roszczeń z tytułu zachowku – sprawił, iż pewna grupa spadkobierców ustawowych (wskazanych w przepisie art. 991 § 1 k.c., tj. zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy) uzyskuje ochronę, niezależnie od woli spadkodawcy. W istocie jedyną możliwością pozbawienia tak uprawnionych prawa do zachowku jest skorzystanie przez spadkodawcę z instytucji wydziedziczenia.

Wobec powyższego możliwość całkowitego pozbawienia uprawnionego możliwości dochodzenia roszczenia o zachowek z uwagi na nadużycie przez niego prawa podmiotowego w tym zakresie, może mieć miejsce jedynie wyjątkowo i w zasadzie powinna być ograniczona do wskazanych w przepisie art. 1008 k.c. przesłanek, które umożliwiałyby ewentualne wydziedziczenie.

W przedmiotowej sprawie nie ma żadnych podstaw, aby w świetle zasad lub wartości moralnych, powszechnie, społecznie akceptowanych, żądanie powódki odnośnie zapłaty należności z tytułu zachowku musiało być ocenione negatywnie – przy czym w toku prowadzonego postępowania strona pozwana nie wykazała takich okoliczności, a to właśnie tę stronę obciążał ciężar dowodu w tym zakresie, zgodnie z treścią przepisu art. 6 k.c. Strona pozwana bowiem nie wykazała po stronie powódki przypadków drastycznego, szczególnie nagannego zachowania spadkobierczyni wobec spadkodawczyni. Twierdzenia pozwanej w niniejszej sprawie co do zachowania powódki wobec matki powódki a babci pozwanej nie pozwalały na uznanie jej zachowania, czy też postępowania za niesprawiedliwe lub niemoralne wobec spadkodawczyni. Pozwana w toku sprawy nie ukrywała swojego negatywnego nastawienia do powódki. Jednakże nie wykazano, aby ewentualne negatywne zachowanie powódki wobec spadkodawczyni należałoby zakwalifikować jako podstawę do jej wydziedziczenia. Nie ma uzasadnionych i przekonujących podstaw do uznania, że powódka rażąco zaniedbywała swoje obowiązki wobec matki.

W przedmiotowej sprawie powódka jako dziecko spadkodawczyni realizowała swoje prawo do otrzymania gwarantowanego jej przez ustawę udziału w spadku i tym samym realizowała ona swoje prawo podmiotowe. W ocenie Sądu nie ma podstaw do uznania, iż żądanie powódki pozostawało w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało uznać żądanie powódki za uzasadnione do kwoty 70.759,27 zł . W pozostałym zakresie żądanie powódki było nieuzasadnione i podlegało oddaleniu.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy art. 991 § 2 k.c. w zw. z art. 992 k.c.

Na podstawie przepisu art. 481 k.c. odsetki należą się za samo opóźnienie, choćby zatem wierzyciel nie poniósł żadnej szkody i choćby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi; przysługują one przy tym w zasadzie według stopy ustawowej. Tak ujęte odsetki stanowią rekompensatę uszczerbku doznanego przez wierzyciela wskutek pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego (rodzaj zryczałtowanej opłaty za korzystanie z cudzych pieniędzy), jak i rolę represyjną (przyczyniając się do terminowego spełnienia świadczenia).

Jeżeli powód dochodzi zapłaty określonej kwoty tytułem odszkodowania z odsetkami za opóźnienie od danego dnia, wcześniejszego niż dzień wyrokowania, i w toku postępowania okaże się, że kwota ta istotnie należała się powodowi od tego dnia, odsetki powinny być zasądzone zgodnie z żądaniem. Generalnie należy wskazać, iż odsetki od odszkodowania pieniężnego należą się od dnia, w którym powinno ono być zapłacone – zasadniczo wyznaczonego przez wezwanie dłużnika do wykonania zobowiązania (art. 455 in fine k.c.).

Wskazać trzeba, że roszczenie o zachowek jest roszczeniem bezterminowym, do którego ma zastosowanie przepis art. 455 k.c., a zatem odsetki należą się od daty wezwania zobowiązanego do zapłaty zachowku (patrz:. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 maja 2015 r., sygn. akt I ACa 1758/14, opubl.w LEX nr 1747373).

W niniejszej sprawie Sąd uznał, że pozwana została wezwana do zapłaty zachowku na rzecz powódki w momencie doręczenia jej wezwania do zapłaty zachowku pismem z dnia 10 października 2019r. w terminie 14 dni od otrzymania wezwania. Powódka domagała się odsetek za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 20 listopada 2019r.

Wobec tego Sąd przyznał powódce odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej na jej rzecz kwoty od dnia 20 listopada 2019 r. w oparciu o przepisy art. 455 k.c. w zw. z art. 481 k.c.

Na marginesie należy dodać, że Sąd co prawda przeprowadził dowód z dokumentów akt w sprawach INc 1218/11 tut. Sądu i IC 2661/14 Sądu Rejonowego w Wołominie, jednakże nic istotnego nie wniosły w niniejszej sprawie.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd oparł się o przepis art. 102 k.p.c. i art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – zgodnie z zasadą słuszności oraz tym że wysokość roszczenia zależała od obrachunku Sądu.

Powódka wygrała proces 94% części.

Powódka w toku postępowania poniosła koszty w łącznej wysokości 11.667. zł, na które składały się opłata od pozwu w kwocie 3.750 zł zł, wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 5400 zł (§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, zaliczki na wydatki w łącznej wysokości 2.500 zł(1.500 zł +1000).

Pozwana wygrała proces 6 % części. Z kolei pozwana poniosła koszty w łącznej wysokości 5417 zł, na które składało się wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem w wysokości 5400 zł(§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie), opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie po 17 zł.

W toku postępowania zostały poniesione wydatki w łącznej wysokości 6.568,07 zł :

⚫

koszty poniesione przez biegłego S. P. (k. 468)- 494,74 zł;

⚫

koszty opinii głównej pisemnej sporządzonej przez biegłego P. K. (k. 538)- 4.025,71 zł;

⚫

koszty opinii pisemnej sporządzonej przez biegłego P. K. (k. 597)- 1.247,54 zł;

⚫

koszty pisemnej opinii uzupełniającej sporządzonej przez biegłego P. K. (k. 745)- 280,06 zł;

⚫

wydatki związane ze zwrotem kosztów podróży i utraty zarobków poniesione przez świadków zawnioskowanych przez powódkę(k. 3v): M. C. (2)- 112,31 zł(k. 324-324v), T. Ś.(k. 327-327v), M. B.(k. 331-331v), Z. S.( k. 339-339v), B. T.(k. 344) i K. N.(k. 344) w łącznej wysokości 497, 24 zł ;

⚫

koszty wydania testamentu Rep.(...) (k. 576)- 14,76 zł;

Zaliczki uiszczone przez powódkę łącznie wyniosły 2.500 zł .

Biorąc pod uwagę okoliczności przedmiotowej sprawy oraz kierując się zasadą słuszności, oraz tym że wysokość roszczenia zależała od obrachunku Sądu oraz to że powódka wygrała proces 94 % Sąd uznał za zasadny zwrot kosztów niezbędnych celem objęcia obrony jej praw i tak uznał za zasadne zwrot opłaty od pozwu w 94%, (3.750 zł x 94%)co stanowi kwotę 3.525 zł plus opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa 17 zł oraz zwrot zaliczki na wydatki w łącznej wysokości 2.500 zł . Sąd uznał, że powódka winna partycypować w kosztach opinii głównej w 6%(4.025,71 zł x 6%, co daje kwotę 241,54 zł). Nadto winna pokryć koszty poniesione przez biegłego S. P. - 494,74 zł , opinii koszty opinii pisemnej sporządzonej przez biegłego P. K. 1.247,54 zł (k. 597), koszty pisemnej opinii uzupełniającej sporządzonej przez biegłego P. K. (k. 745)- 280,06 zł oraz wydatki związane ze zwrotem kosztów podróży i utraty zarobków poniesione przez świadków zawnioskowanych przez powódkę w łącznej wysokości 497, 24 zł oraz koszty wydania testamentu Rep. (...) (k. 576)- 14,76 zł.

Ponadto Sąd odstąpił od obciążania pozwanej zwrotem kosztów zastępstwa procesowego, zgodnie z zasadą słuszności.

Skarb Państwa pokrył tymczasowo wydatki w łącznej wysokości 4.068,07 zł (patrz: k. 548,- 2.525,71 zł; k.567- 14,76 zł; k. 738-1.247,54 zł; k. 745- 280,06 zł).

W związku z tym Sąd orzekł jak w pkt 4 i 5 wyroku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i nakazał ściągnąć od pozwanej N. D. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kwidzynie kwotę 1.284,17 zł tytułem części wydatków które tymczasowo pokrył Skarb Państwa oraz nakazał ściągnąć od powódki J. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kwidzynie kwotę 2.783,90 zł tytułem części wydatków które tymczasowo pokrył Skarb Państwa.

Na marginesie należy podnieść, że w rubrum i sentencji wyroku została popełniona omyłka pisarska w nazwisku pozwanej, wpisując nieprawidłowe nazwisko D. zamiast D., jednakże sprostowanie nazwiska pozwanej nastąpi w odrębnym orzeczeniu.

sędzia Danuta Kozikowska