Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I1 C 3311/20 upr

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny Sekcja do spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2022 r. w Gdyni na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa I. U.

przeciwko A. M.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powódki kosztami procesu;

3.  przyznaje adwokat O. T. wynagrodzenie w kwocie 1107 zł. (jeden tysiąc sto siedem złotych) za pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu ze Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Gdyni.

Sygn. akt I 1 C 3311/20 upr.

UZASADNIENIE

(punktu 1. wyroku z dnia 10 stycznia 2022 roku )

Powódka I. U. wniosła pozew przeciwko pozwanej A. M. o zapłatę kwoty 2.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 listopada 2019 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powódka podała, że pomiędzy (...) Stowarzyszeniem Miłośników (...) z siedzibą w Starej Hucie (reprezentowanym przez powódkę jako jedynego członka zarządu) a pozwaną radcą prawnym A. M. zawarto umowę na przygotowanie przez pozwaną kompletu dokumentów umożliwiających zarejestrowanie w Krajowym Rejestrze Sądowym komitetu o nazwie Komitet (...). Pozwana otrzymała od Stowarzyszenia wynagrodzenie w kwocie 2.500,00 zł. Zdaniem powódki pozwana nie wywiązała się ze swoich obowiązków. Powódka I. U. zwróciła na rzecz Stowarzyszenia kwotę 2.500,00 zł należną Stowarzyszeniu od pozwanej.

Legitymacja procesowa powódki wynikała z umowy cesji, zawartej pomiędzy Cedentem – Stowarzyszeniem (reprezentowanym przez powódkę) a cesjonariuszem pozwaną, obejmującej wierzytelność objętą pozwem.

(pozew – k. 3, k. 39-44)

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa, o zawiadomienie (...) S.A. o toczącym się postępowaniu i wezwanie ubezpieczyciela do udziału w sprawie. Pozwana podała, że wskazywany zakres zlecenia był różny w początkowej rozmowie telefonicznej z powódką w stosunku do ostatecznego, objętego umową stron. Podjęła się wykonania umowy w wyniku nalegań powódki i z uwagi na solidarność z osobą zmagającą się z chorobą nowotworową. Pozwana szczegółowo opisała podjęte w wykonaniu zlecenia czynności i zarządzenia wydane przez Sąd Rejonowy w Warszawie XIV Wydział KRS, a także wskazała, że przedstawiła powódce szczegółowe działania, które jej zdaniem winny być podjęte celem osiągnięcia zamierzonego celu. Powódka nie skorzystała z nich. Zdaniem pozwanej wykonała ona należycie umowę o świadczenie usług prawnych.

(odpowiedź na pozew – k. 86-94)

(...) S.A. z siedzibą w W., prawidłowo zawiadomiony o możliwości przystąpienia do sprawy w charakterze interwenienta po stronie pozwanej, , pismem z dnia 30.06.2021r wskazał, że nie przystępuje do sprawy.

(pismo z dnia 30.06.202r k. 118 akt)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Stowarzyszenie Miłośników (...) z siedzibą w Starej Hucie (reprezentowane przez jedynego członka zarządu – pozwaną I. U.) zawarło z pozwaną A. M. ustną umowę dotycząca przygotowania dokumentacji związanej z rejestracją w Krajowym Rejestrze Sądowym komitetu o nazwie Komitet (...). Wypłacone pozwanej wynagrodzenie wyniosło 2.500,00 zł.

(fakty bezsporne)

(...) Stowarzyszenie Miłośników (...) z siedzibą w Starej Hucie reprezentowane przez powódkę zawarło z powódką umowę cesji wierzytelności obejmującej roszczenie o zwrot przez pozwaną na rzecz Stowarzyszenia kwoty 2.500,00 zł w związku z niewykonaniem umowy.

(dowód: umowa cesji – k. 77)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy ograniczony stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie twierdzeń stron oraz kopii umowy cesji zawartej pomiędzy powódką a Stowarzyszeniem reprezentowanym przez powódkę. Wiarygodność tego dokumentu, co do jego istnienia i treści, nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Pozostałe dowody nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a ich przeprowadzenie jedynie niezasadnie wydłużyłoby postępowanie. Z tego powodu na podstawie art. 2352 § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. pominięto wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań stron.

Sąd zobowiązany jest z urzędu badać legitymację stron do występowania w procesie na każdym etapie postępowania. Legitymacja procesowa jest przesłanką materialnoprawnej skuteczności powództwa i oznacza wynikające z przepisów prawa materialnego uprawnienie do wystąpienia w danym procesie w charakterze powoda (legitymacja procesowa czynna) oraz pozwanego (legitymacja procesowa bierna). Legitymacja procesowa jest przy tym pozytywną przesłanką jurysdykcyjną, podlegającą ocenie na podstawie przepisów prawa materialnego, zatem jej ewentualny brak skutkuje oddaleniem powództwa.

Legitymacja czynna powódki miała wynikać z cesji wierzytelności objętej pozwem - art. 509 § 1 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zaś w § 2 wskazano, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Dopełnieniem powyższej regulacji jest art. 510 § 1 k.c. stanowiący, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Sąd zważył, że zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 roku prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. Nr 20, poz. 104 ze zm.) w umowach między stowarzyszeniem a członkiem zarządu oraz w sporach z nim stowarzyszenie reprezentuje członek organu kontroli wewnętrznej wskazany w uchwale tego organu lub pełnomocnik powołany uchwałą walnego zebrania członków (zebrania delegatów).

Sąd podziela pogląd, że czynność prawna dokonana z naruszeniem art. 11 ust. 4 ustawy jest nieważna na zasadzie art. 58 § 1 k.c., jako że narusza bezwzględnie obowiązującą normę, wynikającą ze szczególnych zasad reprezentacji stowarzyszenia. W rezultacie pozostaje zaaprobować też stanowisko wyrażone w judykaturze na tle kodeksu spółek handlowych, że nie można przywrócić skuteczności prawnej (konwalidować) czynności zdziałanej przez osobę, która nie mogła działać w imieniu stowarzyszenia, nie będąc jego pełnomocnikiem powołanym uchwałą walnego zebrania członków (zebrania delegatów) lub członkiem organu kontroli wewnętrznej wskazanym w uchwale tego organu. Za niedopuszczalnością przyjęcia w omawianym zakresie materii, rygoru bezskuteczności zawieszonej i możliwość potwierdzenia takiej czynności przez stowarzyszenie (czy inny jego organ), przemawia fakt, że skoro zgodnie z teorią organów działania zarządu są uznawane za działania samego stowarzyszenia, to nie może ono potwierdzić własnej w istocie wadliwej czynności. Powyższa regulacja ma zastosowanie do wszystkich umów, jakie członek zarządu może zawierać ze stowarzyszeniem. (por. E. Hadrowicz, Prawo o stowarzyszeniach. Komentarz, Wyd. 2, Warszawa 2020).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należało uznać, że złożona do akt sprawy umowa cesji była bezwzględnie nieważna, gdyż zawarta została z naruszeniem art. 11 ust. 4 wyżej powołanej ustawy prawo o stowarzyszeniach. Stowarzyszenie reprezentowane przez jedynego członka zarządu zawarło z tym członkiem zarządu – powódką - umowę cesji. Oznacza to, że czynność ta (przelew wierzytelności) nie przyniosła skutku zobowiązującego, o którym mowa w art. 509 k.c., a tym samym nie mogła wywołać skutku rozporządzającego, o którym mowa w § 1 kolejnego artykułu.

Mając na uwadze powyższe Sąd w punkcie 1. wyroku na podstawie art. 509 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 510 § 1 k.c. a contrario oddalił powództwo z uwagi na brak legitymacji procesowej czynnej powódki.