Pełny tekst orzeczenia

1.Przewodniczący:

1.SSO Agnieszka Połyniak

1.Protokolant:

1.Marta Synowiec

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 907/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z 11 maja 2021r. sygn. akt III K 2084/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

obrońca oskarżonego zarzucił:

1. mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania, tj, art. 7 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przyznanie waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych N. B.oraz K. A. w zakresie w jakim wskazali oni na N. L. jako współsprawcę i sprawcę zarzuconych temu oskarżonemu czynów oraz nierozstrzygnięcie istniejących w sprawie wątpliwości na korzyść oskarżonego w sytuacji, gdy sprawstwa N. L. nie potwierdza żaden inny przeprowadzony w sprawie dowód, a nadto sami pomawiający są osobami obeznanymi z mechanizmami procesu karnego, a pomówienie nastąpiło po upływie czasu umożliwiającego uknucie intrygi pomiędzy oskarżonymi N. B. a K. A., której to nie da się uznać za wykluczoną,

2. obrazę przepisów postępowania a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. polegającą na wybiórczej, dowolnej i sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego, zasadami prawidłowego rozumowania i zasadami obiektywizmu analizie zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez poprzez wadliwe przyjęcie, iż zeznania świadka K. P. i K. K. oraz wyjaśnienia oskarżonych N. B. oraz K. A. przesłuchanych w sprawie zasługują na wiarę podczas gdy pozostawały one niewystarczające dla przypisania winy oskarżonemu N. L. co skutkowało niezastosowaniem przepisu art. 5 § 2 k.p.k. w przedmiotowej sprawie, mimo że prawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzić powinna do przekonania, że w sprawie występują istotne wątpliwości w zakresie współsprawstwa oskarżonego co do przypisanego mu czynu, które winny zostać rozstrzygnięte na korzyść N. L., w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia, polegający na bezzasadnym przyjęciu, iż oskarżony N. L. uczestniczył w okresie od 19 do 20 marca 2020 r. w kradzieży elektronarzędzi powodując straty na szkodę Firmy (...) z/s w N..

3. rażącą surowość orzeczonej wobec oskarżonego N. L. kary jako nieadekwatnej do jej celów i zasad: proporcjonalności, winy i społecznej szkodliwości czynu, z uwzględnieniem przede wszystkim okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego i jednoczesnym deprecjonowaniem okoliczności korzystnych dla niego, z prymatem stosowania przez sąd zasad prewencji ogólnej, z jednoczesnym pominięciem zasad prewencji indywidualnej przy wymiarze kary, w sytuacji gdzie ocena okoliczności i przesłanek rzutujących na rodzaj właściwej w danym wypadku kary wskazuje, iż jest ona rażąco surowa.

4. naruszenie przepisu prawa materialnego w postaci art. 46 § 1 k.k. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na orzeczeniu wobec oskarżonych K. A., N. B.oraz N. L. obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwami przypisanymi im w wyroku poprzez solidarną zapłatę na rzecz pokrzywdzonej Firmy (...) kwoty 35.000,00 zł, podczas gdy obowiązek naprawienia szkody powinien być orzeczony wobec oskarżonych K. A. i N. B.poprzez zapłatę solidarnie na rzecz pokrzywdzonej ww. kwoty stanowiącej całość szkody poniesionej przez pokrzywdzoną czynami przypisanymi oskarżonym w wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Do zarzutów podniesionych przez obrońcę jednoznacznie nie sposób się obecnie odnieść, ponieważ tak skonstruowana apelacja jest co najmniej przedwczesna, a to z uwagi na dostrzeżone przez sąd odwoławczy, rażące naruszenia art. 6 k.p.k., tj. pozbawienie N. L. prawa do obrony, które jest związane z prawem do informacji procesowej oraz do dysponowania odpowiednim czasem do przygotowania obrony, jako gwarantującymi możliwość podjęcia realnej obrony. Prawo to zostało uregulowane w art. 42 ust. 2 Konstytucji RP i na mocy art. 6 kpk wprowadzone do polskiego postępowania. Z akt sprawy III K 2084/20 wynika, że w czasie pierwszego przesłuchania (k. 305) N. L. wskazał jako adres dla doręczeń Areszt Śledczy w Ś., a to w związku z pozbawieniem wolności od 21 września 2020r. Adres w W. przy ul. (...) wskazał jedynie jako miejsce zameldowania (k. 305). Również w akcie oskarżenia prokurator zaznaczył, że "w chwili obecnej przebywa w ZK w K." (k. 361), choć informacji tej nie powtórzył już w dalszej części aktu oskarżenia, gdzie wskazał jedynie miejsce zameldowania oskarżonego nie precyzując jaki jest adres dla doręczeń (k. 361v). Sąd Rejonowy w Wałbrzychu, zawiadomił N. L. o rozprawie, przesyłając stosowane pismo na adres W. ul. (...) (k. 386). Przesyłka ta nie została podjęta w terminie przez adresata, co w ujawnionych okolicznościach nie może dziwić. Na tej podstawie sąd orzekający uznał obecność oskarżonego, jak i pozostałych oskarżonych w sprawie, za nieobowiązkową, a samo zawiadomienie za doręczone zgodnie z brzmieniem art. 133§2 k.p.k. na jednym terminie, tj. 11 maja 2021r. przeprowadził całe postępowanie pod nieobecność N. L. (k. 390 - 392).

Przyjęcie prawa oskarżonego do obrony jako zasady procesu karnego oznacza, że może on prowadzić akcję obrończą w toku całego postępowania, a jednocześnie, że w razie wątpliwości interpretacyjnych na gruncie konkretnych przepisów powinny one być interpretowane tak, aby zapewnić realną możliwość prawa do obrony (T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Warszawa 2014, s. 66). W toku przedmiotowego postępowania N. L. takiej możliwości nie miał, bowiem całe postępowanie przeprowadzone zostało pomimo tego, że w żadnym razie nie można było uznać, że oskarżony został prawidłowo zawiadomiony o pierwszym terminie rozprawy głównej i nie uczestniczył w niej nie dlatego, iż taka była jego wola. Od początku to, że przebywa w zakładzie karnym było wiadome najpierw prokuratorowi, na następnie sądowi I instancji (o ile właściwie zapoznałby się z danymi osobo - poznawczymi dot. tego oskarżonego).

Choć stwierdzonego naruszenia, tj. niezawiadomienia oskarżonego o terminie rozprawy głównej nie można rozpatrywać kategorii uchybienia z art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k., nie mieści się w jego ramach okoliczność kwestionowania skuteczności zawiadomienia o terminie rozprawy. Okoliczność ta może być jedynie przedmiotem zarzutu naruszenia art. 117 § 2 w zw. z art. 133 § 2 k.p.k., czy też nawet art. 6 k.p.k. (vide postanowienie SN z 23.08.2017 r., V KK 307/17, Lex nr 2340618). To odwołując się do tych okoliczności obrońca N. L. wniósł o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie i wniesienia apelacji (k. 469 - 471) i wniosek został uwzględniony, a tak wniesiona apelacja przyjęta i przedstawiona tut. sądowi odwoławczemu do rozpoznania.

Obrońca w apelacji kwestii pozbawienia oskarżonego prawa do obrony nie zarzucił, skoncentrował się bowiem na kwestionowaniu oceny poszczególnych dowodów, w tym zwłaszcza pomawiających wyjaśnień współoskarżonych N. B.i K. A., jak też wskazując, iż doszło do naruszeniu zasady in dubio pro reo. Niemniej oceniając to, czy materiał dowodowy istotnie uprawniał do uznania sprawstwa i winy N. L., nie można pominąć tego, że żaden dowód w zakresie stawianego mu zarzutu nie został przez sąd orzekający przeprowadzony bezpośrednio, oskarżony nie tylko nie miał szansy ustosunkować się do treści poszczególnych dowodów, ale przede wszystkim podjąć jakiejkolwiek obrony.

W tych okolicznościach nie sposób obecnie, bez bezpośredniego przesłuchania choćby K. A. i N. B., jak też pokrzywdzonego, kategorycznie wypowiedzieć się odnośnie tego, czy dowody te mogą stanowić o bezspornym uznaniu sprawstwa i winy N. L., jak też, czy przyjęta w zarzucie wartość szkody i związanego z tym obowiązku solidarnego jej naprawienia przez współsprawców, odpowiada rzeczywistości. Obecnie można jedynie założyć, iż takie podstawy są, jeśli uwzględni się choćby to, że K. A. w toku przesłuchania 25 marca 2020r. (k. 212 - 213) opisał okoliczności włamania i kradzieży dużej ilości elektronarzędzi, czego miał się dopuścić wspólnie z N. B. i N. L., a okoliczności te potwierdził N. B.po zatrzymaniu 15 maja 2020r. (k. 166). Kwestie te wymagają jednakże właściwej oceny poprzedzonej przeprowadzeniem dowodów przez sąd I instancji.

Wniosek

1. o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego N. L. od zarzutu popełnienia przypisanego mu czynu, ewentualnie

2. o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Wałbrzychu Wydziałowi III Karnemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania okazał się skuteczny, bowiem Sąd Rejonowy przeprowadził całe postępowanie w sprawie dotyczącej N. L. o czyn z art. 279§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. pod nieobecność tego oskarżonego, której nie można było uznać za nieusprawiedliwioną, a samego doręczenia zawiadomienia o terminie tej rozprawy za skuteczne. W zakresie czynu zarzucanego temu oskarżonemu sąd meriti nie przeprowadził w sposób bezpośredni żadnego dowodu, a głównym argumentem, który miał wskazywać na wiarygodność K. A. i N. B., jak wynika z uzasadnienia wyroku, jest to, że wyrok skazujący w/wym. uprawomocnił się, a przy tym sąd ten nie dostrzegł żadnych powodów, dla których mieliby go bezpodstawnie pomawiać.

Z takim stanowiskiem, jako nazbyt uproszczonym, nie można się zgodzić, a kwestia relacji pomiędzy oskarżonymi winna być wyjaśniona. Podobnie ocenić należy kwestię ustaleń w zakresie wartości szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu, który mimo obietnicy, nie złożył wyliczenia. K. P., składając zawiadomienie o przestępstwie wskazywał, że kwota 35.000 złotych to jedynie wstępne wyliczenie (k. 179). Tym samym jako konieczne dla prawidłowego wyrokowania w sprawie jawi się właściwe przeprowadzenie całego postępowania dowodowego dotyczącego kradzieży z włamaniem do pomieszczenia - garażu Kopalni (...) z/s w B., w której przechowywany był sprzęt - elektronarzędzia Firmy (...) z/s w N..

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Tak, jak wskazał tut. sąd odwoławczy w sekcji 3.1 kontrola instancyjna doprowadziła do uznania, iż wskutek nieprawidłowego przyjęcia, iż N. L. został właściwe zawiadomiony o terminie rozprawy głównej 11 maja 2021r., a nieobecność była przejawem jego woli, doszło do naruszenia jego prawa do obrony, bowiem został pozbawiony możliwości jej podjęcia, co w sytuacji gdy sąd I instancji nie przeprowadził bezpośrednio żadnego dowodu związanego z zarzutem stawianym temu oskarżonemu, mimo że składający zawiadomienie K. P. zobowiązał się "dostarczyć dokładną wycenę poniesionych strat oraz numery fabryczne elektronarzędzi", zaznaczając że kwota 35.000 złotych i wskazane elektronarzędzia to "straty wstępne" (k. 179), stanowi o konieczności przeprowadzenia całego postępowania w tym zakresie od początku, z poszanowaniem prawa do obrony oskarżonego w taki sposób, by mógł je rzeczywiście realizować. Dopiero po tak przeprowadzonym postępowaniu możliwe będzie właściwe ustalenie okoliczności wydarzeń z okresu 19 - 20 marca 2020r., jak też ewentualnej odpowiedzialności N. L..

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

Agnieszka Połyniak

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego N. L.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie sprawstwa i winy w zakresie czynu z art. 279§1 kk w zw. z art. 64§1 kk oraz wymierzenie kary pozbawienia wolności i zobowiązanie do naprawienia szkody

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana