Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka (...) wniosła pozew przeciwko pozwanej (...) o zapłatę kwoty 25264,87 zł ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kosztami procesu, tytułem zapłaty za usługi księgowe świadczone w związku z wiążącą strony umową.

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił żądanie pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw od zakazu zapłaty, w którym zaskarżył go w całości, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, kwestionując wykonanie i prawidłowość usług wykonywanych przez powódkę.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 lipca 2018r. pomiędzy powódką (...), a pozwaną (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością została zawarta umowa o prowadzenie rachunków publiczno-prawnych działalności gospodarczej pozwanej, m.in. w zakresie prowadzenia ksiąg handlowych, sporządzania deklaracji rocznych wraz ze sprawozdaniem finansowym, sporządzania miesięcznych lub kwartalnych deklaracji podatkowych i do ZUS, sporządzania miesięcznych lub kwartalnych deklaracji VAT i ich korekty, przyjmowania dokumentów stanowiących podstawę wpisów w księgach handlowych, księdze przychodów i rozchodów, do 10 dnia kolejnego miesiąca po zakończeniu miesiąca, za który przyjęte miały być dokument do ksiąg, we wskazanym przez powódkę miejscu.

Zgodnie z § 2 pozwana zobowiązała się m.in. do dostarczania powódce dokumentów będących podstawą dokonanych zapisów w księgach handlowych do 10 dnia kolejnego miesiąca po zakończeniu miesiąca, za który przyjęte miały być dokumenty do księgowania.

Powódka zobowiązała się m.in. do wykonywania powierzonych czynności z najlepszą wiedzą i według własnego uznania, z należytą starannością, dokonywania na bieżąco zapisów i aktualizacji w księgach podatkowych.

Stosownie do § 3 wszelkie dokumenty i dane miały być przechowywane w biurze powódki, w tym na elektronicznych nośnikach informacji. Powódka zobowiązała się także na każde żądanie pozwanej udostępnić jej wszelkie dokumenty i informacje związane z wykonywaną umową.

Stosownie do § 4 powódka odpowiadała za szkodę wyrządzoną wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań wynikających z umowy do wysokości również kwocie średniomiesięcznego abonamentu netto. W ustępie 2c postanowiono, że odpowiedzialność powódki jest wyłączana m.in. w przypadku uchybienia przez pozwaną postanowieniom umowy w zakresie § 2 ust. 1b, tj. co do przekazywania dokumentów.

W § 5 strony określiły cennik wykonywanych przez powódkę usług, gdzie określiły m.in. stawkę za prowadzenie pełnej księgowości do 10 dokumentów – 300 zł + 15 zł za każdy kolejny dokument, powyżej 50 dokumentów – 600 zł + 10 zł za każdy kolejny, powyżej 80 dokumentów – 900 + 6 zł za każdy kolejny dokument.

Za sporządzenie rozliczenia rocznego pracowników ((...)/PIT-40/PIT-8) 15 zł, sporządzenie i rozlicznie listy płac – 25 zł. Powódka oferowała szereg innych usług, a ich cennik miał znajdował się na stronie internetowej w stawkach obowiązujących na dzień złożenia zlecenia.

Dowód:

- umowa, k. 63-67.

Powódka rozpoczęła wykonywanie usług i wystawiała z tego tytułu faktury Vat.

W grudniu 2018r. pozwana przedłożyła powódce do rozliczenia 44 faktury, dokonała miesięcznego rozliczenia 3 pracowników. Pozwany w tamtym czasie zatrudniał pracowników z Ukrainy, a ich miesięczne deklaracja podatkowe i ZUS miała rozliczać powódka.

W styczniu 2019r. powódka wystawiła na pozwana fakturę Vat (...) tytułem usług księgowych z grudnia 2018r. – 705 zł, wystawienia (...), (...) (...) (tj. informacje o wysokości przychodu uzyskanego przez osoby fizyczne niemające w rzeczypospolitej polskiej miejsca zamieszkania) dla 3 pracowników w stawce 452 zł, łącznie 1356 zł oraz za rozliczenie kadr i płac dla 129 pracowników po 25 zł, łącznie 3225 zł. Łącznie faktura opiewała na kwotę 6501,78 zł.

Dowód:
- faktura, k. 56,

- deklaracje, k. 112-114, 124-233,

- zeznania świadka K. J. (1), k. 317-318, 324.

W lutym 2019r. powódka wystawiła fakturę Vat (...) za usługi dotyczące stycznia 2019r., w tym tytułem usług księgowych – 816,50 zł, rozliczenia kadr i płac dla 105 pracowników po 25 zł, łącznie 2625 zł. Łącznie faktura opiewała na kwotę 4233,05zł.

Dowód:
- faktura, k. 57,

- zeznania świadka K. J. (1), k. 317-318, 324.

W marcu 2019r. powódka wystawiła fakturę Vat (...) za usługi dotyczące lutego 2019r., w tym tytułem usług księgowych – 698,50 zł, rozliczenia kadr i płac dla 75 pracowników po 25 zł, łącznie 1875 zł. Łącznie faktura opiewała na kwotę 3165,41zł.

Dowód:
- faktura, k. 58,

- zeznania świadka K. J. (1), k. 317-318, 324.

Pozwana reprezentowana przez prezesa V. T. zleciła powódce sporządzenie sprawozdania rocznego za 2018 r. Powódka przyjęła zlecenie, jednakże ostatecznie nie przekazała pozwanej sprawozdania finansowego.

Powódka w maju 2019r. wystawiła fakturę Vat (...) za sporządzenie sprawozdania za 2018r. w kwocie 8610 zł brutto.

Dowód:
- faktura, k. 59,

- zeznania V. T., k. 322, 324,

- zeznania M. P., k. 320-321, 324.

W maju 2019r. powódka wystawiła fakturę Vat (...) za usługi dotyczące marca 2019r., w tym tytułem usług księgowych – 300 zł, rozliczenia kadr i płac dla 70 pracowników po 25 zł, łącznie 1750 zł. Łącznie faktura opiewała na kwotę 2521,50 zł.

W marcu 2019r. powódka sporządziła rozliczenie ZUS 76 pracowników pozwanej.

Powódka złożyła za marzec nieprawidłowe deklaracje VAT-7. W związku z tym powódka złożył we wrześniu 2019r. korektę deklaracji. Powódka nie zaewidencjonowała również w rejestrze sprzedaży prowadzonym dla potrzeb podatku od towarów i usług – (...) faktury za marzec 6/03/2019r. na kwotę 22582,67 zł, jak i nie uwzględniała tej faktury w korekcie. W związku z tym (...) (...) (...) w S. wezwała m.in. do złożenia brakującej faktury i ponownej korekty. Nadto (...) wskazał na rozbieżność deklaracji, związaną z ujawnieniem po raz pierwszy w korekcie należnego podatku z tytułu importu usług za (...) na kwotę 3427 zł.

Dowód:
- faktura, k. 58,

- wezwania, k. 87, 88, 89, 91

- deklaracje rozliczeniowe ZUS, k. 256-259,

- opinia biegłej, k. 603-618.

Pozwana po terminie płatności uiściła na rzecz powódki należności wynikające z faktur Vat wystawionych w 2018r., na kwoty: 646 zł ze zwłoką 9 dni, 8336,33 zł ze zwłoką 48 dni, 7287,75 zł ze zwłoką 50 dni, 6269,31 zł ze zwłoką 20 dni. W związku z tym wystawiła pozwanej notę odsetkową na kwotę 233,13 zł.

Dowód:

- odsetkowa odsetkowa, k. 61.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu jedynie w części.

Roszczenie oparto o treść umowy o świadczenie usług, do której zastosowanie znalazł art. 750 kc do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Zgodnie z art. 76a ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212), polegającą na świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-6.

W sprawie między stronami niesporne było zawarcie umowy o świadczenie usług księgowych, treść umowy, sporne było prawidłowe wykonanie umowy przez powódkę, sporządzenie sprawozdania za 2018r., prawidłowość wystawionych faktur Vat.

Zgodnie z art. 6 kc na wierzycielu– w niniejszej sprawie powodzie – ciążył obowiązek wykazania, istnienia umowy łączącej strony, jej treści, wykonania własnego zobowiązania i jego wysokości. Pozwany twierdząc, że powódka nieprawidłowo wykonała umowę był zobowiązany do wykazania, że powódka nie wykonała lub nieprawidłowo wykonała umowę.

Niewątpliwie powód zdołał wykazać, a także nie było to kwestionowane, istnienie umowy i jej treść. Powódka nie zdołała jednak udowodnić wykonania oraz należytego wykonania własnego świadczenia na rzecz pozwanej. Na tą okoliczność przeprowadzono dowodowy z dokumentów, stanowiących niepełną dokumentację księgową prowadzoną przez powódkę, opinii biegłego, zeznań świadków i przesłuchania stron. Jak wynikało z tych dowodów, w tym opinii biegłej, powódka mimo zobowiązania nie przedłożyła pełnej dokumentacji oraz ksiąg rachunkowych. Chcąc zaś wykazać, że należycie wykonała usługę i na tej podstawie była uprawniona do wystawienia faktur Vat za świadczone usługi winna była to uczynić. Jak wynikało z treści pozwu i załączonych faktur będących podstawą żądania, powódka dochodziła należności za: usługi księgowe, usługi wystawienia (...), (...) (...), rozliczeń kadr i płac oraz wykonania sprawozdania za 2018 r. Na okoliczność wykonania usług księgowych, co zgodnie z zeznaniami świadka K. J. (1), oznaczało prowadzenie ksiąg zgodnie z umową, w stawkach zależnych od ilości dokumentów podlegających ewidencjonowaniu, powódka była zobowiązana do wykazania po pierwsze, że prowadziła księgi, po drugie, że czyniła to poprawnie, po trzecie ilości dokumentów przekazanych jej przez pozwaną do zaksięgowania – gdyż od tego zależała wysokości wynagrodzenia. Tymczasem powód zaoferowała jedynie 44 faktury z grudnia 2018r., jako dokumenty przekazane jej przez pozwaną. Na tej podstawie możliwe było więc ustalenie, że powódka była uprawniona do naliczenia wynagrodzenia 705zł wynikającego z FV (...) ze stycznia 2019r. Zgodnie bowiem z umową do 10 dokumentów stawka wynosiła 300 zł + 15 zł za każdy kolejny dokument. Skoro pozwana złożyła 44 faktury to do pierwszych 10 powódka mogła naliczyć 300 zł, a za 34 kolejne 510 zł. Tym samym żądana kwota 705 zł, niewątpliwie mieściła się w tej wysokości. Nadto z przedłożonych dowodów, nie wynikało również, aby powódka za grudzień 2018r. (w związku z FV wystawioną w styczniu) wykonała te usługi w sposób nieprawidłowy. Wszelkie bowiem wezwania organów podatkowych nie dotyczyły tego miesiąca, również z opinii biegłej nie wynikało, aby powódka dokonała nieprawidłowego księgowania dokumentów, czy też składane deklaracje za ten okres wymagały korekt. Podobnie świadek E. B. nie była w stanie wykazać nieprawidłowego wykonania tych usługi za grudzień 2018r. Tym samym wynagrodzenie w wysokości 705 zł z FV (...) zasądzono w całości.

Odmiennie przedstawiały się ustalenia co do rozliczenia (...) (...) (...) oraz płac i kard z ten miesiąc. O ile powódka zdołała wykazać, że istotnie sporządziła takie roczne deklaracje dla 3 pracowników (na co wskazywała w fakturze) za pomocą złożonych dokumentów deklaracji (k. 112-114, 124-233), to nie wykazała z jakiej przyczyny ustaliła stawkę z tego tytułu na kwotę 452 zł. Jak wynikało bowiem z umowy - § 5 za sporządzenie rocznego rozliczenia pracownika stawka wynosiła 15 zł. Umowa nie wskazywała jakiejkolwiek innej stawki, wynagrodzenia za sporządzenie tego rodzaju rocznej deklaracji. Z tego też względu na rzecz powódki zasądzono kwotę 55,35 zł (3x 15 zł) tytułem sporządzenia rocznych deklaracji (...) (...) (...) dla 3 osób, co wynikało z FV (...).

Ponadto należało wskazać, że zakres umowy został ustalony wprost w § 1 umowy. Nie wynikało z niego w żaden sposób, aby powódka była zobowiązana do prowadzenia rozliczeń „kadrowych i płacowych”. Jedynym zobowiązaniem powoda w tym zakresie było sporządzanie i składanie miesięcznych deklaracji do ZUS, jeśli były one wymagane prawem (§ 1 pkt 3 d umowy). Niewątpliwie więc w tym względzie wszelkie dodatkowe usługi mogły być wykonane wyłącznie na podstawie odrębnego zlecenia pozwanej. Powód jednak nie wskazał na takie zlecenie, jak i nie wyjaśnił na czym usługa miała polegać. Tym samym powódka w żaden sposób nie wykazała wykonania rozliczenia kadr i płac odnoście 129 pracowników. Przedłożone przez powódkę dokumenty kadrowo-płacowe w żaden sposób nie wykazały dokonania rozliczenia 129 pracowników w ZUS w grudniu 2018 r. Jak wskazywał zaś świadek strony powodowej K. J. (1) oznaczenie na FV „rozliczenie kadry i płace” w określonej na fakturze ilości, oznaczało, że powódka w danym miesiącu obsłużyła taką ilość pracowników, w co wchodziło ich zatrudnianie i zwalnianie. Tymczasem powódka nie przedłożyła na tą okoliczność żadnego dowodu. Nie sposób ustalić, jakie czynności, wobec jakich pracowników podejmowała powódka. Poza skróconą listą płac, która nie jest dowodem na wykonanie pełnego rozliczenia kadrowego i płaconego pracowników, powódka nie przedłożyła żadnego dowodu na wykonanie tej usługi. Co więcej powódka nie wykazała, aby otrzymała w ogóle zlecenie sporządzenia takiej listy, ilu pracowników miała ona dotyczyć i czy faktycznie została przekazana pozwanej. Z twierdzeń pozwu, jak i zeznań świadka K. J. nie wynikało nawet aby opisana pozycja miała w jakikolwiek sposób dotyczyć sporządzania list, czy skróconych list płac, nie sposób było więc przyjąć czy domniemywać, że usługa ta dotyczyła sporządzenia listy płac, skoro świadek zeznawał odmiennie, a powódka milczała w tym względzie. Niezależnie jednak o tego należało także wskazać, że do poprawnego rozliczenia listy płac niezbędnych jest szereg informacji, w tym wysokość ustalonego wynagrodzenia brutto, podstawa prawna zatrudnienia, miejsce zamieszkania pracownika, kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek, wiek pracownika, czy przystąpienie do PPK, podpis pracownika jeśli pobiera wynagrodzenie gotówką (jak miało być w tym przypadku). Niewątpliwie pismo „skrócona lista płac” (k. 234) przedłożone przez powódkę, nie zawierała takich elementów. Nie sposób więc uznać, że była ona należycie rozliczona. Dopiero bowiem w sytuacji zlecenia takiej usługi i za prawidłowe jej wykonanie i rozliczenie powódce mogło przysługiwać wynagrodzenie 25zł. Niezależnie od tego przedłożona „skrócona lista płac”, nie zawierała nawet daty jej sporządzenia, podpisu sporządzającego, czy choćby oznaczenia w jakim systemie została sporządzona, a przede wszystkim podpisów pracowników, gdyż wynagrodzenia miały być płatne gotówką.

Co więcej o tym, że usługa opisana w fakturze nie dotyczy w ogóle listy płac wynika z samej rozbieżności ilościowej. Skrócona lista zwiera jedynie 96 pozycji, zaś faktura dotyczy 129 osób. Zdaniem sądu przesądza to o tym, że powódka nie wykazała aby wykonała na rzecz pozwanej jakiekolwiek inne czynności z zakresu kadr i płac, np. aby zatrudniała czy zwalniała pracowników, dokonywała ich rozliczeń, składała za grudzień deklaracje ZUS, w takiej ilości. Powódka w tym zakresie nie przedstawiła żadnych dowodów.

Odnośnie żądanie wynikającego z FV (...) rozliczenia miesiąca stycznia, powództwo oddalona w całości. Co do usługi księgowej, powódka nie wykazała czy, jakie i ewentualnie w jakiej ilości dokumenty zostały jej przekazane przez pozwaną do zaewidencjonowania. Powódka nie przedłożyła żadnych dokumentów, faktur, rachunków, które miały być jej przedłożone w styczniu 2019r przez pozwaną. Wszelkie przedłożone dowody księgowe dotyczyły, jak wskazano wyżej, grudnia 2018 r., bądź to miesięcy wcześniejszych. Nie sposób więc ustalić na jakiej podstawie powódka przyjęła w fakturze wynagrodzenie w wysokości 816,50 zł. Z tożsamych przyczyn, na które wskazywano wcześniej, nie było możliwe uwzględnienie roszczenia co do wynagrodzenia opisanego jako „rozliczenie kadry i płac 105” oraz „rozliczenie kadry i płac 75” fakturze (...). Również w tym zakresie powódka nie przedłożyła jakiegokolwiek dowodu wskazującego na obsłużenie takiej ilości pracowników pozwanej. Jak bowiem wynikało z zeznań świadka strony powodowej K. J. (1), o czym już wspominano wcześniej, takie oznaczenia na fakturze, oznaczało obsłużenie (w tym zwolnienie, zatrudnienie) takiej ilości pracowników. Tym samym nie sposób uznać, że mogło to dotyczyć sporządzenia listy płac, która zgodnie z treścią umowy była odrębną usługą, płatną w dodatkowej wysokości 25zł. Niewątpliwie więc gdyby powódka domagała się zapłaty za sporządzenie i rozliczenie listy płac, poza obsługą pracowników, uwzględniłaby to w fakturze jako kolejną pozycję w stawce 25 zł. Podobnie więc w tych przypadkach listy płac przedłożone do akt, nie mogły stanowić podstawy roszczenia, na co zresztą w żaden sposób w toku całego postępowania powód nie wskazywał. Co więcej również listy za styczeń, luty i marzec nie zawierały żadnego podpisu, daty sporządzenia, podpisów osób odbierających gotówkowe wynagrodzenie. Przez co nie sposób uznać, że pisma te stanowiły również dokument w rozumieniu prawa cywilnego. Powódka nie przedłożyła zaś jakichkolwiek dokumentów wskazując, że istotnie wykonała obsługę pracowników, np. poprzez złożenie deklaracji ZUS w tych miesiącach (tj. w grudniu, styczniu i lutym), co mogłoby uzasadniać wykonanie usługi, za którą wynagrodzenia dochodziła powódka tytułem obsługi pracowników pozwanej.

W zakresie FV (...) i FV (...). oraz dochodzonej zapłaty za usługi księgowe, podobnie uznano, że powódka w żaden sposób nie wykazała czy, jakie i w jakiej ilości dokumenty złożyła jej pozwana. Tym samym nie sposób uznać, na jakiej podstawie powódka naliczyła wynagrodzenie odpowiednio 698,50zł i 300 zł, które zależne było zgodnie z treścią umowy, wyłącznie od tego czy i w jakiej ilości dokumenty zostaną jej złożone do zaewidencjonowania.

W części uwzględniono natomiast roszczenie odnoście rozliczenia kadr i płac wynikające z FV (...). W tym bowiem zakresie powódka przedłożyła deklaracje ZUS dotyczące 76 pracowników (k. 256-259). Niewątpliwie więc mieściło się to w zakresie „obsługi pracowników”, z którego to tytułu powód dochodził zapłaty, co wynikało z zeznań świadka K. J. (70 x 25 zł za rozliczenie ZUS). Co prawda jak wynikało z zeznań E. B. rozliczenia kadrowe powódki zawierały liczne błędy, w związku z czym za okres od stycznia do lipca 2019 r. musiała czynić korekty składanych deklaracji. Jednakże z zeznań nie wynikało, czy błędy dotyczyły akurat marca 2019r., w jakim zakresie deklaracje były korygowane i czy powodowało to, skutek w postaci ich ostatecznego niezłożenia.

Roszczenie wynikające z FV (...) a dotyczącego wynagrodzenia za sprawozdanie finansowe za 2018r. oddalono w całości. Powód w żaden sposób nie wykazał aby wykonał zlecona usługę na rzecz pozwanego. Przede wszystkim do akt sprawy dołączono jedynie, niepoświadczoną za zgodność z oryginałem kopię sprawozdania. Po drugie nie zawierało ona żadnych wymaganych przepisami prawa podpisów. Również biegła sądowa zwracała uwagę na wymagania formalne prawidłowo sporządzonego sprawozdania, wskazując, że musi być ono opatrzone podpisem m.in. osoby je sporządzającej. Tymczasem przedłożona kopia nie zawierała żadnego podpisu, a co więcej nawet przedstawiciel powódki nie był w stanie jednoznacznie stwierdzić, że dokument taki podpisywał, a zeznał jedynie, że podpisywał wszystkie przedłożone mu sprawozdania. Po trzeci powód nie wykazał, aby w rzeczywistości przekazał pozwanej takie sprawozdanie, w jakiej formie i ewentualnie w jakim terminie. Okoliczności tej nie potwierdził żaden dowód, w tym również zeznania świadka K. J. (1), która nie była w stanie nawet stwierdzić w jakiej formie, jaką drogą i kiedy sprawozdanie miało być pozwanej doręczone. Co więcej świadek przyznawała, że nie zna się na szczegółach dotyczących kwestii wymaganego formatu i zaznaczała, że zostało ono przesłane w formacie nieodpowiednim do przyjęcia przez KRS. Po czwarte wreszcie powód w żadne sposób nie wykazał zasadnej i umówionej wysokości wynagrodzenia. W tym zakresie jedynie twierdzenia przedstawiciela powódki wskazywały na wysokości umówionego wynagrodzenia. O ile § 1 umowy określał zobowiązanie powódki do wykonania sprawozdania finansowego, o tyle umowa nie zawierała odrębne ustalonego wynagrodzenia za taką czynność. Mając zaś na uwadze, że przedstawiciel powoda był on w oczywisty sposób zainteresowany sprawą, zaś jakiekolwiek inny dowód nie wskazywał na wartość umówionego wynagrodzenia, jak i powód nie wykazał, aby taka suma była rynkową stawką za świadczoną usługę, również z tej przyczyny powództwo nie mogło zostać uwzględnione.

W całości uwzględniono żądanie zapłaty odnośnie odsetek za opóźnienie w płatności na kwotę 233,13 zł. Powód wykazał w tym zakresie zapłatę należności przez pozwanego lecz po umówionym terminie. Co więcej sam pozwany nie kwestionował wprost żądania wynikającego z noty.

Tym samym uwzględniając roszczenie co do kwoty 705 zł, 55,35 zł, 1750 zł i 233,13 zł, orzeczono jak w pkt I wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 kc mając na uwadze terminy zapłaty ustalone na fakturach.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 100 kpc. Powód wygrał sprawę w 10,8%, a pozwany w 89,2 %. Łącznie koszty powoda wyniosły 3916 zł (w tym 316 zł opłaty od pozwu, wynagrodzenie pełnomocnika 3600 zł) z czego 10,8% to 422,92 zł. Koszty pozwanego łącznie wyniosły 5537 zł (w tym 1920 zł wykorzystanej zaliczki na biegłego, wynagrodzenie pełnomocnika 3600 zł, opłata skarbowa 17 zł) z czego 89,2% to 4939 zł. Dokonując wzajemnej kompensaty orzeczono jak w pkt III.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)