Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2021 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Gabriela Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2021 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z. G., J. G., I. G., G. G.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 28 września 2020 r., sygn. akt VIII C 796/17

I)  zmienia zaskarżony wyrok:

1)  w punkcie 11 w ten sposób, że nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Zabrzu tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

a)  od powoda I. G. kwotę 516 zł (pięćset szesnaście złotych),

b)  od powodów G. G. i J. G. oraz I. G. i Z. G. solidarnie kwotę 516 zł (pięćset szesnaście złotych),

c)  od powodów I. G. i Z. G. kwotę 517zł (pięćset siedemnaście złotych);

II)  oddala apelację w pozostałej części;

III)  zasądza na rzecz pozwanej tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym:

a)  od powoda I. G. 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych),

b)  od powodów G. G. i J. G. oraz I. G. i Z. G. solidarnie 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych),

c)  od powodów I. G. i Z. G. 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych).

SSO Gabriela Sobczyk

Sygn. akt III Ca 1414/20

UZASADNIENIE

Powodowie I. G., Z. G., G. G. i J. G. domagali się zasądzenia na ich rzecz od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwoty 3 960,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 czerwca 2015r. tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości powodów. Ponadto powodowie I. G. i Z. G. domagali się zasądzenia na ich rzecz od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwoty 3 870,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 czerwca 2015r. tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości powodów. Ponadto powód I. G. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwoty 3 870,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 czerwca 2015r. tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości powodów. Wszyscy powodowie wnieśli ponadto o zasądzenie na ich rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że są współwłaścicielami nieruchomości oznaczonej jako działka gruntu nr (...) położonej w B. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Będzinie prowadzi księgę wieczystą nr (...). Ponadto powodowie I. G. i Z. G. są współwłaścicielami nieruchomości oznaczonej jako działka gruntu nr (...) położonej w B. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Będzinie prowadzi księgę wieczystą nr (...). Nadto powód I. G. jest właścicielem nieruchomości oznaczonej jako działka gruntu nr (...) położonej w B. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Będzinie prowadzi księgę wieczystą nr (...). Ostatecznie wskazali, że przez opisane nieruchomości powodów przebiega gazociąg podwyższonego ciśnienia DN 500 CN 1,6 MPa i z tą okolicznością łączy się dochodzone przez nich roszczenie. Wywodzili, że pozwany nie posiada tytułu prawnego uprawniającego go do korzystania z tych nieruchomości. Powodowie domagali się zatem odszkodowania za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości za okres od 1 czerwca 2006r. do 1 czerwca 2009r. na podstawie art.224 – 225 w zw. z art.230 i 252§2 kc.

W odpowiedzi na pozew (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana przyznała, iż przez działki powodów położone w B. o numerach 36/2, 37/1 i 38 przebiega gazociąg podwyższonego średniego ciśnienia DN 500 CN 1,6 MPa. Gazociąg został wybudowany w 1990r. na podstawie prawomocnych decyzji administracyjnych. Pozwany podniósł, że przez cały okres korzystania z nieruchomości (do dnia otrzymania wezwania do zapłaty) pozostawał w dobrej wierze. Ponadto pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia co do roszczeń obejmujących okres przed dniem 21 września 2007r. W piśmie z dnia 15 września 2020r. powodowie ograniczyli żądanie pozwu do łącznej kwoty 5 654,54 zł, a w pozostałym zakresie cofnęli pozew ze zrzeczeniem się roszczenia, tym samum wnieśli o zasądzenie na rzecz I. i Z. G. kwoty 960,02 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 czerwca 2015r. oraz kosztami procesu, na rzecz G. i J. G. kwoty 960,02 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 czerwca 2015r. oraz kosztami procesu, na rzecz I. i Z. G. kwoty 1 762,83 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 czerwca 2015r. oraz kosztami procesu oraz na rzecz I. G. kwoty 1 971,67 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 czerwca 2015r. oraz kosztami procesu.

Zaskarżonym wyrokiem z 28 września 2020r. Sąd Rejonowy w Zabrzu:

- zasądził od pozwanej na rzecz powodów I. G. i Z. G. solidarnie kwotę 697,26 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2016r., - oddalił powództwo I. G. i Z. G. w zakresie kwoty 262,76 zł oraz w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 960,02 zł od dnia 19 czerwca 2015r. do dnia 19 stycznia 2016r.,

- zasądził od pozwanej na rzecz powodów G. G. i J. G. solidarnie kwotę 697,26 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2016r.,

- oddalił powództwo G. G. i J. G. w zakresie kwoty 262,76 zł oraz w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 960,02 zł od dnia 19 czerwca 2015r. do dnia 19 stycznia 2016r.,

- zasądził od pozwanej na rzecz powodów I. G. i Z. G. solidarnie kwotę 1 187,46 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2016r., - oddalił powództwo I. G. i Z. G. w zakresie kwoty 575,37 zł oraz w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 1 762,83 zł od dnia 19 czerwca 2015r. do dnia 19 stycznia 2016r.,

- zasądził od pozwanej na rzecz powoda I. G. kwotę 1 442,88 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2016r., - - oddalił powództwo I. G. w zakresie kwoty 528,79 zł oraz w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 1 971,67 zł od dnia 19 czerwca 2015r. do dnia 19 stycznia 2016r.,

umorzył postępowanie w zakresie pozostałych roszczeń I. G., Z. G., G. G. i J. G. objętych pozwem, a ponadto zasądził od powodów I. G., Z. G., G. G. i J. G. solidarnie na rzecz pozwanej kwotę 589,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku,

- nakazał pobrać od powodów I. G., Z. G., G. G. i J. G. solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zabrzu kwotę 1 549,00 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zabrzu kwotę 834,00 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, odstąpił od obciążania stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi w pozostałym zakresie.

Sąd I instancji ustalił, że I. G., Z. G., G. G. i J. G. są na zasadach współwłasności majątkowej małżeńskiej w udziałach po ½ części współwłaścicielami nieruchomości gruntowej położonej w B. przy ul. (...), o powierzchni 0,2002 ha, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Będzinie prowadzi księgę wieczystą nr (...). I. G. i Z. G. są współwłaścicielami na zasadach współwłasności majątkowej małżeńskiej nieruchomości gruntowej położonej w B. przy ul. (...), o powierzchni 0,1103 ha, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Będzinie prowadzi księgę wieczystą nr (...). I. G. jest właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w B. przy ul. (...), o powierzchni 0,2218 ha, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Będzinie prowadzi księgę wieczystą nr (...). 24 stycznia 1984r. Wojewódzki Zarząd Urbanistyki i Architektury w K. wydał pozwolenie na budowę gazociągów wysokiego ciśnienia relacji S. – Z. i C. – D. w oparciu o decyzję zatwierdzającą plan realizacyjny z dnia 17 czerwca 1982r. Pismem z dnia 21 maja 2015r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Oddział w Z. poinformowała I. G., że gazociąg podwyższonego średniego ciśnienia DN 500 CN 1,6 MPa został wybudowany na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę z dnia 24 stycznia 1984r., a strefa kontrolowana tego gazociągu wynosi 20 m (po 10 m w obydwie strony gazociągu). W strefach kontrolowanych nie należy wznosić obiektów budowlanych, urządzać stałych składów i magazynów oraz podejmować działań mogących spowodować uszkodzenie gazociągu podczas jego użytkowania. Jednocześnie spółka nie wyraziła zgody na lokalizację drogi dojazdowej wzdłuż gazociągu DN 500 CN 1,6 MPa. W dniu 19 czerwca 2015r. I. G., Z. G., G. G. i J. G. wnieśli do Sądu Rejonowego w Będzinie wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przeciwników wniosku m.in. (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w W.. Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej obejmował m.in. zawezwanie przeciwników wniosku o solidarną zapłatę kwoty 624 000,00 zł tytułem należności za bezumowne korzystanie z nieruchomości wnioskodawców położonych w B. przy (...), dla których Sąd Rejonowy w Będzinie prowadzi księgi wieczyste nr (...). Postanowieniem z dnia 30 czerwca 2015r. Sąd Rejonowy w Będzinie stwierdził swą niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy – Woli w Warszawie. W odpowiedzi na wniosek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. oświadczyła, że nie widzi możliwości zawarcia ugody na kwotę 624 000,00 zł z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości wnioskodawców. Na posiedzeniu w dniu 8 lutego 2016r. wyznaczonym w sprawie I Co 4608/15 nie doszło do zawarcia ugody. Pismem z dnia 22 grudnia 2015r. powodowie wezwali pozwaną do zapłaty kwoty 624 000,00 zł tytułem należności za bezumowne korzystanie z nieruchomości powodów położonych w B. przy ul. (...). W oparciu o opinię biegłego sąd rejonowy ustalił, że wysokość należnego powodom wynagrodzenia za korzystanie z ich nieruchomości przez pozwane przedsiębiorstwo przesyłowe za okres od 1 czerwca 2006r. do 1 czerwca 2009r. przy przyjęciu pasa służebności przesyłu dla sieci gazowej o szerokości po 1 m od osi gazociągu w każdą stronę wynosi dla działki nr (...), objętej księgą wieczystą nr (...)/1 147,40 zł. Wysokość należnego powodom wynagrodzenia za korzystanie z ich nieruchomości przez pozwane przedsiębiorstwo przesyłowe za okres od 1 czerwca 2006r. do 1 czerwca 2009r. przy przyjęciu pasa służebności przesyłu dla sieci gazowej o szerokości po 1 m od osi gazociągu w każdą stronę wynosi dla działki nr (...), objętej księgą wieczystą nr (...)/6 142,68 zł. Wysokość należnego powodowi I. G. wynagrodzenia za korzystanie z jego nieruchomości przez pozwane przedsiębiorstwo przesyłowe za okres od 1 czerwca 2006r. do 1 czerwca 2009r. przy przyjęciu pasa służebności przesyłu dla sieci gazowej o szerokości po 1 m od osi gazociągu w każdą stronę wynosi dla działki nr (...), objętej księgą wieczystą nr (...)/2 155,60 zł (łącznie 445,68 zł). Zgodnie z opinią biegłego, wynagrodzenie za bezumowne korzystanie oblicza się przy ustaleniu obniżonej wartości rynkowej nieruchomości w pasie przesyłu powiększonej o podatek od nieruchomości przy uwzględnieniu kapitalizacji tej wartości i powierzchni pasa bezumownego korzystania oraz współczynnika współkorzystania. Wysokość należnego powodom wynagrodzenia za korzystanie z ich nieruchomości przez pozwane przedsiębiorstwo przesyłowe za okres od 1 czerwca 2006r. do 1 czerwca 2009r. przy przyjęciu pasa służebności przesyłu dla sieci gazowej o szerokości po 10 m od osi gazociągu w każdą stronę wynosi dla działki nr (...), objętej księgą wieczystą nr (...) 1 394,52 zł. Wysokość należnego powodom wynagrodzenia za korzystanie z ich nieruchomości przez pozwane przedsiębiorstwo przesyłowe za okres od 1 czerwca 2006r. do 1 czerwca 2009r. przy przyjęciu pasa służebności przesyłu dla sieci gazowej o szerokości po 10 m od osi gazociągu w każdą stronę wynosi dla działki nr (...), objętej księgą wieczystą nr (...) 1 187,46 zł. Wysokość należnego powodowi I. G. wynagrodzenia za korzystanie z jego nieruchomości przez pozwane przedsiębiorstwo przesyłowe za okres od 1 czerwca 2006r. do 1 czerwca 2009r. przy przyjęciu pasa służebności przesyłu dla sieci gazowej o szerokości po 10 m od osi gazociągu w każdą stronę wynosi dla działki nr (...), objętej księgą wieczystą nr (...) 1 442,88 zł (łącznie 4 025,00 zł).

Sąd Rejonowy oparł swe ustalenia między innymi na opiniach biegłego K. K.. Uznał wydane opinie za rzetelne i fachowe. Wskazał, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem specyfika dowodu z opinii biegłego wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko do zgodności z zasadami doświadczenia życiowego, wiedzy powszechnej oraz logicznego myślenia. Sąd Rejonowy uznał, że wykonane opinie sformułowane zostały w sposób jasny i precyzyjny, konkluzje opinii są kategoryczne, przy czym zostały logicznie uzasadnione i powiązane z przedstawionym w opinii procesem rozumowania.

Za podstawę orzeczenia przyjął opinię biegłego sądowego K. K., w której zostało ustalone wynagrodzenie należne powodom przy przyjęciu pasa przesyłu (strefy kontrolowanej) o szerokości 10 m od osi gazociągu w każdą stronę, albowiem uznał, że w taki sposób powinno być ustalone wynagrodzenie należne powodom.

Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powodów jest częściowo zasadne. Jako podstawę roszczenia powodów wskazał art. 225 kc w zw. z art.224§2 kc. i art.352 § 1 i 2 kc. W ocenie Sądu Rejonowego pozwana nie wykazała, iż posiada tytuł prawny do korzystania z nieruchomości powodów. Uznał, że takim tytułem prawnym nie są wydawane w toku postępowania administracyjnego decyzje ustalające warunki zabudowy czy decyzje o pozwoleniu na budowę. Decyzje administracyjne wydawane były w sferze prawa publicznego i nie stanowią tytułu prawnego pozwanej do korzystania z nieruchomości powodów. Takim tytułem mogłaby być zawarta przez strony umowa o korzystanie z nieruchomości powodów lub ustanowiona w drodze czynności prawnej lub orzeczenia sądu służebność przesyłu. Pozwana będąc przedsiębiorcą i profesjonalistą nie dążyła w żaden sposób do uregulowania prawnego istniejącej sytuacji faktycznej, przez co nie dołożyła należytej staranności, której od profesjonalisty i przedsiębiorcy należy wymagać.

Odnosząc się do podniesionego przez pozwaną zarzutu przedawnienia, sąd rejonowy wskazał, że nie jest on zasadny, gdyż roszczenia objęte pozwem były objęte wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej wniesionym w czerwcu 2015r. przez powodów do Sądu Rejonowego w Będzinie. Sąd ocenił, że złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przerwało bieg przedawnienia w zakresie roszczeń nim objętych zgodnie z art.123§1 pkt 1 kc. Sąd Rejonowy uznał zatem , że roszczenia powodów nie są przedawnione, a pozwany nie pozostawał w dobrej wierze. Odnosząc się do wysokości żądania, sąd oparł się na opinii biegłego i uznał za zasadne przyjęcie szerokości strefy ochronnej na 10 m od osi gazociągu wskazał, że przez nieruchomość przebiega gazociąg podwyższonego ciśnienia. Przywołał definicję strefy kontrolowanej wynikającej z §2 pkt 30 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 2013r., poz.640). Wskazał, że zgodnie z § 110 pkt 1 tego rozporządzenia, dla gazociągów wybudowanych przed dniem 12 grudnia 2001 r. lub dla których przed tym dniem wydano pozwolenie na budowę stosuje się szerokość stref kontrolowanych określoną w załączniku nr 2 do rozporządzenia. Podniósł, że w piśmie z dnia 21 maja 2015r. pozwana poinformowała powoda I. G., że strefa kontrolowana gazociągu przebiegającego przez nieruchomość powodów wynosi 20 m (po 10 metrów w obydwie strony gazociągu), zgodnie z załącznikiem nr 2 tabela nr 1 do Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie. W strefie kontrolowanej właściciel nieruchomości jest wyłączony z korzystania z niej w pełnym zakresie, albowiem nie może wnosić obiektów budowlanych, urządzać składów ani podejmować żadnych działań mogących spowodować uszkodzenie gazociągu. Sąd rejonowy wywiódł, że skoro w takim zakresie powodowie byli wyłączeni z korzystania ze swoich działek, to za korzystanie z takiego obszaru ich nieruchomości przez pozwaną powinni otrzymać należne wynagrodzenie.

Odnosząc się do oceny treści opinii biegłego i zarzutów powodów do niej, sąd I instancji wskazał, że podniesione do niej zarzuty powodów nie są zasadne. Przedmiotem sprawy było ustalenie wysokości należnego powodom wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości. Zarzuty do opinii w piśmie z dnia 25 czerwca 2020r. w ocenie sądu I instancji stanowią polemikę z metodologią obliczeń przyjętą przez biegłego z zakresu szacowania nieruchomości. W ocenie sądu biegły dysponuje wiedzą specjalistyczną i doświadczeniem zawodowym w zakresie ustalania wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Na rozprawie w dniu 13 grudnia 2019r. wskazał sposób wyliczania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie oraz w sposób fachowy i rzeczowy ten sposób uzasadnił. Wskazał, że ze standardu zawodowego biegłych wynika, że do ustalenia wysokości należnego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości należy wziąć wartość nieruchomości z uwzględnieniem przebiegającego tam gazociągu. Dlatego swe rozstrzygnięcie sąd oparł na tej opinii.

Odnośnie żądania odsetek sąd wskazał, że powodowie wnosili o zasądzenie odsetek od dnia 19 czerwca 2015r. wskazując, że pismem z dnia 22 grudnia 2015r. wezwali pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczeń dochodzonych pozwem. Powodowie nie wykazali jednak, kiedy pismo z dnia 22 grudnia 2015r. wpłynęło do pozwanej. W związku z tym sąd rejonowy uznał, że pozwana pozostaje w zwłoce ze spełnieniem świadczenia od następnego dnia po dniu doręczenia jej odpisu wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, co nastąpiło w dniu 19 stycznia 2016r. (co wynika z akt sprawy I Co 4608/15).

W uzasadnieniu opisał szczegółowo kwoty zasądzone na rzecz poszczególnych powodów, uwzględniając ich udziały we współwłasności poszczególnych nieruchomości.

W pozostałej części powództwa sąd rejonowy oddalił, albowiem w tym zakresie uznał je za niezasadne.

Sąd umorzył postępowanie w zakresie pozostałych roszczeń powodów, co do których w piśmie z dnia 15 września 2020r. powodowie cofnęli powództwo ze zrzeczeniem się roszczeń ponad łączną kwotę 5 654,54 zł. Rozstrzygnięcie to oparł na art. 203§1 kpc i art. 355kpc.

Sąd nie uznał, aby cofnięcie pozwu było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 10 wyroku na podstawie art. 100 kpc. Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd miał na względzie, iż powodowie utrzymali się ze swoim żądaniem w 35%. W zakresie kwoty o którą powodowie ograniczyli powództwo sąd rejonowy uznał powodów za stronę przegrywającą. Szczegółowo przytoczył obliczenia stanowiące podstawę tego rozstrzygnięcia. Na podstawie art.100 kpc zasądził od powodów solidarnie na rzecz pozwanej kwotę 589,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

O nieuiszczonych kosztach sądowych Sąd orzekł w oparciu o art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Na te koszty składa się wynagrodzenie biegłego sądowego przyznane postanowieniem z dnia 19 lutego 2019r. w kwocie 2 383,10 zł z sum budżetowych. Stosownie do wyniku procesu Sąd uznał, że powodowie powinni ponieść 65% tej kwoty, tj. kwotę 1 549,00 zł, a pozwana 35% tej kwoty, tj. kwotę 834,00 zł.

W punkcie 13 wyroku Sąd odstąpił od obciążania stron kosztami procesu w pozostałym zakresie na podstawie art.102 kpc, uznając że obciążanie stron pozostałymi nieuiszczonymi kosztami sądowymi tj. wynagrodzeniem biegłego sądowemu przyznanego postanowieniem z dnia 5 czerwca 2020r. z sum budżetowych byłoby nieuzasadnione.

Apelację od tego rozstrzygnięcia wnieśli powodowie. Zaskarżyli wyrok w części oddalającej roszczenia, nie kwestionując ustalonej przez sąd rejonowy daty początkowej okresu , za jaki należne są odsetki. Wnieśli o zmianę wyroku w pkt 2,4,6, i 8 poprzez zasądzenie dodatkowo od pozwanej na rzecz:

- I. i Z. G. kwoty 262,76 zł

- G. i J. G. kwoty 262,76zł,

- I. i Z. G. kwoty 575,73 zł,

- I. G. kwoty 528,79zł.

- wszystkich kwot z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2016r. Ponadto wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 11 i 12 poprzez nałożenie na pozwanego obowiązku zwrotu na rzecz Skarbu Państwa całości nieopłaconych kosztów w kwocie 2383,10zł. Ponadto wnieśli o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zarzucili wyrokowi naruszenie art. 233§1kpc w zw. z art. 278§1 i art. 285kpc poprzez błędną ocenę dowodu z opinii biegłego K. K. z 29 maja 2020r. i uznanie za prawidłowe stanowiska biegłego, że wartość rynkowa 1m ² każdej z działek powodów przyjęta do obliczenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie powinna być pomniejszona o wartość obciążenia jakie dla tych działek stanowi rurociąg dla którego obliczane jest owo wynagrodzenie. Wnieśli o przeprowadzenie w postępowaniu odwoławczym dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia czy prawidłowym dla obliczenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu jest uwzględnienie wartości rynkowej gruntu pomniejszonej o wartość obciążenia dla którego obliczane jest to wynagrodzenie oraz wskazanie źródeł naukowych tego stanowiska a w razie negatywnej odpowiedzi na to pytanie na okoliczność weryfikacji prawidłowości wyliczenia dokonanego przez powodów w pismach procesowych i apelacji.

W uzasadnieniu podnieśli dodatkowo, że podzielenie ich stanowiska pozwala na matematyczne obliczenie wynagrodzenia na podstawie danych zawartych z opinii bez uwzględnienia przyjętego przez biegłego współczynnika Ws dotyczącego uwzględnienia obciążenia nieruchomości gazociągiem. Odnosząc się do rozliczenia kosztów powodowie nie podzielili stanowiska sądu I instancji, że w części w jakiej cofnęli powództwo powinni być traktowani jako przegrywający proces. W ich ocenie umorzenie nie stanowi ani wygranej ani przegranej procesu. Pozwany nie złożył zaś wniosku o koszty w ciągu 14 dni od cofnięcia pozwu w części. Zdaniem powodów sąd mógł ocenić wygraną w procesie jedynie odnosząc to do kwoty ostatecznie dochodzonej przez powodów, już po cofnięciu częściowym żądania.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jedynie w niewielkiej części doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku. Co do zasady – zgłoszonych żądań zmiany wyroku w zakresie roszczeń głównych nie zasługiwała na uwzględnienie. Apelacja kwestionowała przyjętą przez biegłego metodologię obliczania wynagrodzenia Biegły w sposób jednoznaczny uzasadnił podczas przesłuchania metodologię przyjętą przy sporządzaniu opinii w niniejszej sprawie. Nie sposób przyjąć, aby była ona błędna.

W tym przesłuchaniu wskazał, że uwzględnienie współczynnika Ws (czyli w tym przypadku faktu posadowienia gazociągu na nieruchomości) wynika z powszechnych zasad wyceny obowiązujących od 2017r. Gdyby nie był on uwzględniony w opinii –wycena nie byłaby wyceną rynkową. Musi zaś ona być ustalana przy uwzględnieniu rynku. Wskazał też, że wynagrodzenie za korzystanie z gruntu jest czymś odmiennym niż odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości. Ocenie podlegało wynagrodzenie odnośnie konkretnych nieruchomości, w takim stanie w jakim się one znajdują.

Stanowisko biegłego jest dla sądu zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Nie można pominąć przy tym, że wynagrodzenie dotyczyło części nieruchomości a nie ich całości. W okresie którego dotyczy żądania zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie gazociąg już się tam znajdował. Nadto zasady doświadczenia życiowego wskazują, że część nieruchomości, której dotyczyło żądanie nie mogła być wynajęta na rynku jako samodzielna działka gruntu. Nie ma ona bowiem samodzielnego dostępu do drogi, a jej nieruchomością sąsiednią są tory kolejowe. Gdyby nawet powyższe wnioski były kwestionowane przez powodów, to wskazać należy że powodowie nie udowodnili, by w okresie którego dotyczy żądanie mogli wynająć ten konkretny grunt innym osobom i na inne cele. Należy też wziąć pod uwagę sposób w jaki powodowie użytkowali te nieruchomości w okresie, którego dotyczyło żądanie( stanowiły one ogród – zdjęcie k. 384). W niniejszej warto zwrócić uwagę, że jedyną przyczyną dla której powodowie mogą uzyskać wynagrodzenie za zajmowanie tego gruntu jest właśnie okoliczność posadowienia na nim w przeszłości, przed okresem którego dotyczy pozew, gazociągu.

Odnosząc się do żądania powodów, jak i ich argumentacji zwrócić należy uwagę, że z treści ksiąg wieczystych wynika, że działki (...) których dotyczy postępowanie zostały przez powodów nabyte odpowiednio w 2008 i 2002r., a zatem już po posadowieniu gazociągu. Dlatego w dacie nabycia powodowie nie mogli mieć realnych planów innego wykorzystania części tych nieruchomości. Trzecia działka (nr (...)) nabyta została przez I. G. w 1986 r., a zatem także po decyzji na budowę gazociągu. Taki zatem stan nieruchomości jaki istniał w okresie którego dotyczy pozew istniał już w momencie nabycia nieruchomości. Tym samym co do wszystkich nieruchomości nie było realnie możliwe wynajęcie tego gruntu na inne cele, a z całą pewnością powodowie tego nie udowodnili.

Niewątpliwe jest, że przedmiotem ustalenia wynagrodzenia jest konkretna nieruchomość o zindywidualizowanym położeniu i stanie. W świetle wskazanych okoliczności sporządzona opinia jest prawidłowa i nie została skutecznie podważona.

Z opisanych przyczyn w ocenie sądu okręgowego podniesione przez powodów zarzuty naruszenia art. 233§1 kpc w zw. z art. 278§1kpc w zw. z art.285§1kpc nie zasługują na uwzględnienie. Jak wskazano wyżej, dokonana przez sąd rejonowy ocena złożonej opinii biegłego jako wiarygodnej jest prawidłowa i nie przekracza granic swobodnej oceny dowodów.

Powyższa ocena zdecydowała też o oddaleniu wniosku dowodowego powodów zawartego w apelacji, a to wobec jego zbędności dla rozstrzygnięcia. Przeprowadzenie tego dowodu prowadziłoby jedynie do przedłużenia postępowania.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego rozstrzygnięcia o kosztach sądowych, sąd okręgowy podziela stanowisko sądu I instancji, że w zakresie, w jakim powodowie cofnęli pozew są oni stroną przegrywającą postępowanie. Ponieważ cofnięcie nie dotyczyło całego żądania lecz jedynie jego części, nie można wprost odnosić do niego art. 203§3kpc. Sąd przy orzekaniu o kosztach nie mógł pominąć wniosku pozwanego o zasądzenie kosztów zawartego w odpowiedzi na pozew i popieranego w toku postępowania. Nie mógł też przy orzekaniu pominąć cofniętego żądania, gdyż musiał orzec o przedmiocie postępowania w całości, czy to formalnie czy merytorycznie. Przy tym uwzględnić należało przyczynę cofnięcia pozwu, którą nie było zaspokojenie roszczenia przez pozwanego, lecz zapoznanie się przez powodów z treścią opinii biegłego rzeczoznawcy. Stąd ustalenie zakresu wygranej i przegranej została dokonana przez Sąd prawidłowo.

Odnosząc się jednak do zaskarżonego rozstrzygnięcia o kosztach sądowych zauważyć należy, że powodowie w zakresie w jakim dochodzili wynagrodzenia odnośnie 3 nieruchomości (których właścicielami są w różnym składzie) de facto pozostawali współuczestnikami formalnymi w sprawie. Inaczej mówiąc, przedmiot postępowania co do poszczególnych żądań nie pozostawał dla nich wszystkich wspólny. Tym samym obciążenie ich kosztami sądowymi, które nie zostały uiszczone winno nastąpić w częściach odpowiadających żądaniom (odnoszącym się do poszczególnych nieruchomości). Koszty w każdej z części powinny winny obciążać tylko właścicieli poszczególnych nieruchomości. Nie było tym samym przesłanek z art. 105§2 kpc do zasądzenie solidarnego nieuiszczonych kosztów sądowych od wszystkich powodów łącznie.

Z tych przyczyn zaistniała podstawa do zmiany zaskarżonego wyroku w punkcie 11, o czym sąd orzekł przyjmując że ogólne żądanie pozwu w 1/3 dotyczyło każdej z nieruchomości. Pozostaje to w zgodności z art.105§1kpc.

Z tych przyczyn zaskarżony wyrok zmieniono w części – na podstawie art. 386§1 kpc. Dalej idącą apelację oddalono jako niezasadną – po myśli art. 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art. 100 kpc w zw. z art. 391§1kpc, uznając powodów za przegrywających to postepowanie w znacznej części i obciążając ich całością kosztów tego postępowania. Należne pozwanemu koszty zastępstwa procesowego w wysokości 450zł ustalono od łącznej wartości przedmiotu zaskarżenia, zważywszy że dla pozwanego zastępstwo procesowe dotyczyło 1 sprawy, a przedmiotem zaskarżenia był 1 problem dotyczący żądań pozwu). Kosztami obciążono po 1/3 części powodów wg tego jak są oni właścicielami poszczególnych nieruchomości, których dotyczyło postępowanie. Wysokość wynagrodzenia ustalono na podstawie §2 pkt 3 w zw. z §10 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( t.j. Dz. U. z 2018 poz.265).

SSO Gabriela Sobczyk