Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 stycznia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Leszek Dąbek

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2022 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W.

przeciwko G. J.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 19 lutego 2020 r.,

sygn. akt I C 1596/19

1.  oddala apelację;

2.  przyznaje adwokatowi A. N. wynagrodzenie za występowanie w sprawie w charakterze kuratora ustanowionego dla nieznanej

z miejsca pobytu pozwanej G. J. w kwocie 29,52zł (dwadzieścia dziewięć złotych pięćdziesiąt dwa grosze) w tym 5,52zł (pięć złotych pięćdziesiąt dwa grosze) podatku od towarów i usług (VAT) i polecić wypłacić je ze Skarbu Państwa – kasa Sądu Okręgowego w Gliwicach;

3.  nakazać pobrać od powódki (...) Państwowych Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 29,52zł (dwadzieścia dziewięć złotych pięćdziesiąt dwa grosze)

w tym 5,52zł (pięć złotych pięćdziesiąt dwa grosze) podatku od towarów

i usług (VAT);

4.  oddala wnioski stron o zasądzenie na ich rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 938/20

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy Lubin – Zachód w Lublinie nakazem zapłaty z 7 06 2019r. zasądził od pozwanej G. J. na rzecz powódki (...) S.A. w W. kwotę 156,74 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 01 2018r. do dnia zapłaty oraz orzekł o kosztach procesu.

Sąd Rejonowy Lubin – Zachód w Lublinie postanowieniem z 6 07 2018r. uchylił nakaz zapłaty tego sądu z dnia 7 06 2018r. oraz przekazał rozpoznanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Gliwicach.

Sąd Rejonowy w Gliwicach w wyroku z dnia 19 02 2020r. oddalił powództwo oraz przyznał kuratorowi pozwanej ubruttowioną kwotę 110,70 zł z tytułu pełnionej funkcji, którą nakazał wypłacić z zaliczki uiszczonej na ten cel przez powódkę.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia, przywołał regulacje art. 483 § 1, art. 703 k.c. oraz art. 705 k.c. Ocenił, że powódka nie wykazała, czy do zwrotu rzeczy w ogóle doszło, wskazując, że ta ograniczyła się jedynie do stwierdzenia, że kary umownej dochodzi ,,za opóźnienie w zwrocie”, nie wskazała również na czym polega uchybienie pozwanej, w ogóle nie zanegowała tego, iż pozwana w przedmiotowym okresie z rzeczy nie korzysta. Wskazał także, że na tę okoliczność powódka nie zgłosiła nawet twierdzeń, iż grunt nadal zajmowany jest przez pozwaną i w jaki sposób np. przez posadowienie garażu. Wskazując, że odbiór rzeczy (gruntu) i jej zwrot, może nastąpić wyłącznie poprzez jego opuszczenie przez dzierżawcę, ocenił, że powódka nie wykazała, aby pozwana w ogóle zajmowała przedmiotowy grunt w okresie dochodzonym pozwem. Ponadto ocenił, że powódka nie wykazała, czy nadal jest uprawniona do żądania zwrotu przedmiotu dzierżawy i jakie przysługują jej prawa do gruntu.

O wynagrodzeniu kuratora orzekł na mocy rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 9 08 2018r. w sprawie określania wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej, wskazując że powódka jako przegrywająca postępowanie obowiązana była ponieść rzeczny koszt.

Orzeczenie zaskarżyła powódka (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. , która wniosła o jego zmianę poprzez zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kwoty 156,74 zł z odsetkami, jak w pozwie oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu. Ponadto wniosła o zwrot opłaty sądowej od apelacji w razie stwierdzenia oczywistego naruszenia prawa przez Sąd II instancji, a także zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego oraz kwoty 70 zł z tytułu części opłaty sądowej od wniosku o uzasadnienie. „ W razie nieuwzględnienia wniosku, jak w punkcie 3 [żądania apelacji] – [wniosła] o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa w tymże postępowaniu według norm przepisanych oraz kwoty 100 zł z tytułu opłaty sądowej od wniosku o uzasadnienie”.

Zarzuciła, że przy ferowaniu wyroku naruszono prawo procesowe i materialne tj. regulację:

1)  art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że w niniejszej sprawie powódka nie wykazała podstaw swego roszczenia, w tym nie przedstawiła dowodów na okoliczność dalszego korzystania przez pozwaną z nieruchomości gruntowej powódki, podczas gdy z umowy łączącej strony wynikało, że przedmiot umowy został wydany pozwanej celem postawienia nań garażu niezwiązanego trwale z gruntem, zaś z wypowiedzenia umowy (jak i z przepisów prawa powszechnie obowiązującego - art. 705 k.c. i art. 675 §1 k.c. w zw. z art. 676 k.c. w zw. z art. 694 k.c.) i pisma stwierdzającego jego skuteczność wynika, że pozwana zobowiązana była usunąć swoje nakłady i uprzątnąć nieruchomość, tym samym pozwana w okresie, którego dotyczy pozew, i wobec niespełnienia tego zobowiązania, biernie bezumownie korzystała z nieruchomości powódki (nie zwróciła przedmiotu umowy w terminie - kara umowna z § 6 ust. 10 umowy łączącej strony);

2)  art. 232 k.p.c., poprzez jego błędne zastosowanie polegające na uznaniu, że to powódka nie wykazała, że pozwana bezumownie korzystała z przedmiotowej nieruchomości, podczas gdy powódka przedstawiła dowody dla wykazania istnienia okoliczności uprawniających do naliczenia kary umownej;

3)  art. 98 §1 k.p.c., poprzez jego niezastosowanie i nie zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu w całości, w tym kosztów zastępstwa według norm przepisanych, mimo że powódka winna wygrać spór w całości;

4)  art. 483 §1 k.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że powódka - dochodząc należności tytułem kary umownej - winna wykazać istnienie i wysokość szkody, podczas gdy jedynym obowiązkiem powódki jest wykazanie, że zaistniały w danej sprawie okoliczności, co do zaistnienia których strony zastrzegły karę umowną, oraz wskazać na sposób jej wyliczenia, podczas gdy to pozwana winna wykazać okoliczności, które zwalniają ją z odpowiedzialności kontraktowej (brak winy po stronie dłużnika) albo też że swe świadczenie spełniła lub ewentualne niewykonanie zobowiązania wynika z zawinienia powódki, podczas gdy pozwana takich okoliczności nie wykazała, mimo skutecznego doręczenia jej korespondencji sądowej, tym samym powódka bezpodstawnie nie usiłował przerzucić na pozwaną obowiązku dowodzenia, lecz czynił to w zgodzie z przepisami prawa.

W odpowiedzi na apelację pozwana G. J. - zastępowana przez kuratora - wniosła o oddalenie apelacji, zasądzenie na jej rzecz od powódki zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego oraz o przyznanie na rzecz kuratora wynagrodzenia za postępowanie odwoławcze.

Przewodniczący w Sądzie Okręgowym w Gliwicach zarządzeniem z dnia 7 08 2020r. zarządził rozpoznanie sprawy według przepisów o postępowaniu uproszczonym.

Sąd Odwoławczy ustalił i zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował roszczenie powódki przyjmując, że ma ono swoje źródło w łączącej strony umowie dzierżawy gruntu, a następnie prawidłowo rozpoznał sprawę oraz skonstruował prawidłową podstawę faktyczną orzeczenia.

Ustalenia składające się na podstawę faktyczną orzeczenia mają podstawę w informacjach zawartych we wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku źródłach dowodowych, których ocena jest logiczna i mieści w granicach swobodnej oceny dowodów.

Powódka w ramach zarzutów dotyczących podstawy faktycznej orzeczenia w istocie kwestionuje dokonaną przez Sąd pierwszej instancji ocenę prawną.

Z tej przyczyny zarzuty te tylko werbalnie odnoszą się do podstawy faktycznej orzeczenie i jako takie nie mają wpływu na powyższa ocenę.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął ze własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Roszczenie powódki dotyczy żądania zapłaty kary umownej za opóźnienie się

pozwanej w zwrocie nieruchomości po rozwiązaniu łączącej strony umowy dzierżawy gruntu o numerze (...). (pismo k. 12 akt).

Stosowne do postanowień § 6 ust. 10 umowy powstanie po stronie pozwanej obowiązku uiszczenia kary umownej zostało uzależnione od wcześniejszego skutecznego wypowiedzenia umowy oraz powstania opóźnienia pozwanej w przekazaniu dzierżawionego terenu powódce

Wypowiedzenie umowy jest w istocie oświadczeniem woli, które jeżeli ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób,

że mogła ona zapoznać się z jego treścią (art. 61 § 1 zd. 1 k.c.)

Obligowało to powódkę do wykazania w toku postępowania, że jej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy dzierżawy (pismo k. 30 akt) zostało skutecznie doręczone pozwanej.

Skarżąca z tego obowiązku się nie wywiązał (na tę okoliczność nie zaoferowała ona Sądowi żadnego dowodu).

W następstwie tego w materiale sprawy brak jest podstaw do uznania, że dochodzone roszczenie powstało.

Dlatego już tylko z tego powodu powództwo jest nieuzasadnione i jako takie podlegało ono oddaleniu.

Niezależnie od tego w toku postępowania nie wykazano również wysokości dochodzonego roszczenia.

W przywoływanych przez powódkę postanowienie § 6 ust. 10 umowy), postanowiono, że skarżąca jest uprawniona do wystawienia noty odszkodowawczej w wysokości 2-krotnego czynszu brutto (obowiązującego w grudniu 2017r.), za okres bezumownego korzystania z nieruchomości.

Jego wysokość została pierwotnie ustalona okresie od 01 01 2008r. do 31 12 2008r., a później miała być co rocznie waloryzowana o 5%, w kwocie nie mniejszej niż o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłoszony przez Prezesa GUS. (§ 3 ust. 1 umowy), a w przypadku wzrostu obciążeń publiczno – prawnych Wydzierżawiającej lub wprowadzenia nowych obciążeń związanych z przedmiotem umowy, stawka czynszu miała ulegać zwiększeniu o wysokość tych obciążeni.

Abstrahując od nieostrych i ogólnikowych postanowień przewidujących możliwość waloryzacji czynszu, należy wskazać, że powódka nie zaoferowała żadnego wyliczenia, z którego wynikałaby wysokość czynszu odnoszącego się do spornego okresu.

Z tej przyczyny również w tej części powódka nie sprostała obowiązkowi określonemu w art. 6 k.c. (nie wykazała wysokość dochodzonego roszczenia), a to dodatkowo czyni apelację bezzasadną w rozumieniu art. 385 k.c., co z mocy zawartej

w nim regulacji prowadziło do jej oddalenia.

Reasumując zaskarżony wyrok odpowiada prawu i dlatego apelację, jako bezzasadną oddalono w oparciu o regulację art. 385 k.p.c.

O wynagrodzeniu kuratora ustanowionego dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej orzeczono na mocy regulacji art. 98 § 1 k.p.c. w związku z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 03 2018r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej w związku z § 8 pkt 1 i § 16 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 10 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

O nieuiszczonych kosztach sądowych orzeczono na mocy regulacji art. 113 u.k.s.c., biorąc pod uwagę, że powódka w całości uległa w postępowaniu apelacyjnym i powinna zwrócić Skarbowi Państwa poniesione przez niego koszty wynagrodzenia kuratora.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosując regulację

art. 98 § 1 i 3 k.p.c., oddalając wnioski stron o ich zwrot, gdyż powódka uległa

w całości w tym postępowaniu, a pozwana nie poniosła w nim kosztów podlegających zwrotowi.

SSO Leszek Dąbek