Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Przemysław Majkowski

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2022 r. w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. G. (1)

przeciwko Gminie M. S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Gminy M. S. na rzecz powódki A. G. (1) kwotę 100.150,00 ( sto tysięcy sto pięćdziesiąt ) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 marca 2017 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od pozwanego Gminy M. S. na rzecz powódki A. G. (1) kwotę 18.290,52 ( osiemnaście tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt 52/100 ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.  zasądza od powódki A. G. (1) na rzecz pozwanego Gminy M. S. kwotę 2.160,00 ( dwa tysiące sto sześćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 52/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 lutego 2017r. powódka A. G. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanej Gminy M. S. kwoty 170.786,40 złotych tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwaną z nieruchomości należącej w części do powódki w postaci gruntu i budynku administracyjno - biurowego stanowiącego siedzibę Urzędu Miasta S., za okres od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r., z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot szczegółowo opisanych w pozwie. W uzasadnieniu powództwa powódka podniosła, że jest właścicielką w 4/8 części działki gruntu o nr geodezyjnym 175/5, natomiast ta działka pozostaje we władaniu pozwanej będącej posiadaczem samoistnym w złej wierze. Powódka wskazała, że na przedmiotowej działce znajduje się część budynku wykorzystywanego przez pozwaną na swoją siedzibę i cele biurowe, a skoro pozwana bezumownie korzysta z działki (...) należącej do powódki i wzniesionego na niej budynku to winna wypłacić powódce wynagrodzenie dochodzone pozwem.

Pozwana Gmina M. S. w swej odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i wywodziła, że powódka domaga się wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z działki nr (...) pomijając fakt, że obiektywnie nie ma możliwości podziału bryły budynku i wydania jej nieruchomości. W ocenie pozwanego roszczenia uzupełniające ( art. 225 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c. ) przysługują właścicielowi tylko wtedy gdy ma on skuteczne roszczenie windykacyjne wobec korzystającego bezumownie. Sytuacja faktyczna związana z naniesieniami na działce powódki i brakiem fizycznej możliwości wydania części nieruchomości wyklucza w opinii pozwanej powstanie po stronie powódki roszczenia windykacyjnego co w jej przekonaniu czyni powództwo niezasadnym. W opinii pozwanej działania powódki stanowią także z jej strony nadużycie prawa podmiotowego bowiem pozwana nie odpowiada za działania władzy publicznej, które przed 1989 r. spowodowały, bez udziału pozwanej, obecny stan faktyczny.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Stan faktyczny co do stanu prawnego działki nr (...) i znajdujących się na niej naniesień pomiędzy stronami był od początku procesu niesporny, nie ma zatem potrzeby jego szczegółowego ustalania i skrótowo przedstawiał się następująco:

Objęta pozwem działka gruntu położona w S. i oznaczona nr geodezyjnym (...), o powierzchni 0,1858 ha, stanowi w 4/8 części własność powódki. Właścicielami pozostałej części tej działki są M. W. (1) w 3/8 części i J. W. w 1/8 części. Dla działki (...) prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Sieradzu księga wieczysta nr KW (...).

( bezsporne )

Należąca do powódki działka nr (...) sąsiaduje z działkami nr (...), dla których w Sądzie Rejonowym w Sieradzu prowadzone są księgi wieczyste nr KW (...) ( działka (...) ) i nr KW (...) ( działka (...)), których właścicielami jest pozwana Gmina M. S..

( bezsporne )

Działki nr (...) zajmuje wzniesiony przed 1989 r. na potrzeby (...) budynek biurowy, obecnie we władaniu pozwanej. Budynek stanowi jedną całość użytkową i funkcjonalną. Na działce powódki ( 175/5 ) usytuowana jest część budynku trzykondygnacyjnego administracyjno – biurowego o powierzchni zabudowy 259 m ², wraz z przylegającym do niego tarasem stanowiącym ciąg pieszy, schodami i podjazdem z barierkami dla osób niepełnosprawnych. Na pozostałej części działki znajduje się teren zieleni z nasadzeniami ozdobnymi w postaci świerków i tui, ciąg pieszo – jezdny oraz część parkingu o nawierzchni bitumicznej z wyznaczonymi miejscami parkingowymi. Działka nie jest ogrodzona.

( bezsporne, opinia bieglej E. B. k. 576 )

Spór co do faktów w niniejszym procesie koncentrował się przede wszystkim na wysokości wynagrodzenia, jakie uprawnionej powinno przysługiwać z uwagi na bezumowne korzystanie z jej własności jaką pozwana bezprawnie wykorzystywała. Ustalenie tych okoliczności wymagało wiadomości specjalnych, dlatego też koniecznym było powołanie dowodu z opinii biegłego sądowego do spraw szacowania nieruchomości. Ostatecznie w sprawie sporządzone zostały trzy opinie. Pierwszą sporządził biegły sądowy K. N. (1), który wyliczył wartość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. z samego gruntu na jakim stoi budynek pozwanej na kwotę 52.300,00 zł, a gruntu i znajdującego się na nim budynku na kwotę 248.000,00 zł. Biegły sporządzając opinię wskazał jej cel, opisał stan prawny nieruchomości, stan otoczenia nieruchomości, jej lokalizację, stan techniczno – użytkowy, stan zagospodarowania, wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej. Biegły wskazał, że dokonał wyceny z zastosowaniem podejścia porównawczego – metody korygowania ceny średniej. Obszerne zastrzeżenia do treści tej opinii przedstawiły na piśmie obie strony wobec czego Sąd zlecił biegłemu sporządzenie opinii uzupełniającej celem ustosunkowania się do zarzutów obu stron. W treści opinii uzupełniającej biegły nie uwzględnił żadnego ze zgłoszonych przez strony zarzutów i podtrzymał opinię pierwotną.

( opinia biegłego K. N. k. 166 – 218, opinia uzupełniająca k. 256 – 274 )

Zważywszy, że obie strony konsekwentnie negowały opinię biegłego K. N. również po jej uzupełnieniu, przedstawiały do niej szereg uwag i zarzutów i konsekwentnie wnosiły o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego Sąd dopuścił dowód z opinii kolejnego biegłego.

Biegła K. P. (1) wyliczyła wartość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. z samego gruntu na jakim stoi budynek pozwanej na kwotę 67.000,00 zł, a gruntu i znajdującego się na nim budynku na kwotę 454.478,00 zł. Biegła sporządzając opinię wskazała jej cel, opisała stan prawny i techniczno – użytkowy nieruchomości, uwarunkowania planistyczne terenu na jakim położona jest nieruchomość, stan otoczenia nieruchomości, jej lokalizację, stan techniczno – użytkowy zabudowy, stan zagospodarowania. Biegła wskazała, że dokonała wyceny samego gruntu na podstawie określenia wartości rynkowej nieruchomości gruntowej niezabudowanej rynkowej stopy kapitalizacji, natomiast gruntu i budynku na podstawie analizy rynkowych stawek czynszu za nieruchomości o podobnej funkcji.

Także i do tej opinii szereg uwag i zarzutów zgłosiły obie strony konsekwencją czego było dopuszczenie przez Sąd dowodu z opinii uzupełniającej bieglej. W treści opinii uzupełniającej biegła nie uwzględniła żadnego ze zgłoszonych przez strony zarzutów i podtrzymała opinię pierwotną.

( opinia biegłej K. P. k.416 - 459, opinia uzupełniająca k. 522 – 528 )

Zważywszy, że i tym razem obie strony negowały opinię bieglej K. P. – pozwany w znacznie szerszym zakresie - Sąd przeprowadził kolejny dowód z opinii biegłego jednakże zobowiązując go do uwzględnienia argumentacji stron przywoływanej w złożonych przez nie pismach procesowych stanowiących uwagi i zarzuty do poprzednio złożonych opinii.

Kolejna biegła E. B. (2) wartość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. z samego gruntu na jakim stoi budynek pozwanej wyliczyła na kwotę 39.400,00 zł, a gruntu i znajdującego się na nim budynku na kwotę 200.300,00 zł.

Biegła sporządzając opinię wskazała, jej cel, opisała stan prawny i techniczno – użytkowy nieruchomości, uwarunkowania planistyczne terenu na jakim położona jest nieruchomość, opisała stan zabudowy na działce powódki i sąsiadujących z nią działkach pozwanego. Biegła wskazała, że dokonała wyceny samego gruntu sposobem pośrednim tzn. potencjalny dochód z nieruchomości zastąpiono iloczynem wartości rynkowej nieruchomości i stopy kapitalizacji. Tak wyliczony czynsz dzierżawny za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie objętym pozwem w opinii bieglej odzwierciedla typowe stawki czynszu dzierżawy gruntów na terenie S. z uwzględnieniem specyficznych cech działki. Natomiast w odniesieniu do gruntu i budynku biegła dokonała wyliczeń na podstawie metody korygowania ceny średniej. W treści opinii uzupełniającej biegła nie uwzględniła żadnego ze zgłoszonych przez strony zarzutów i podtrzymała opinię pierwotną.

( opinia biegłej E. B. k. 565 -626, opinia uzupełniająca k. 656 – 668 )

Ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia, a więc rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2004 r., II UK 80/04, nie publ. oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2012 r., I UK 322/12, nie publ.). Powyższa zasada znajdzie zastosowanie również przy ocenie dowodu w postaci opinii opracowanej przez biegłego i powinna obejmować logikę, jasność i przejrzystość wywodu, niesprzeczność opinii z pozostałymi dowodami przeprowadzonymi w sprawie i uznanymi przez sąd za wiarygodne, spełnienie wymagań wynikających z tezy dowodowej, jednoznaczność opinii oraz poziom fachowej wiedzy biegłego (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 1974 r., I CR 100/74, nie publ. oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001, nr 4, poz. 64). Kierując się tymi przesłankami ostatecznie Sąd przyznał walor wiarygodności opinii biegłej E. B. (2). Opinia ta została sporządzona w sposób rzetelny, z wykorzystaniem specjalistycznej wiedzy, a ponadto w swojej treści zawierała wyczerpujące i jednoznaczne wnioski. Biegła precyzując wnioski na okoliczności wskazane w tezach dowodowych zakreślonych przez Sąd dokonała niezbędnych ustaleń stwarzających podstawę do przedstawienia obiektywnego stanu rzeczy. Obliczenia dokonane przez tą biegłą stanowiły dla Sądu obiektywną podstawę do ustalenia wysokości należnego powódce wynagrodzenia. Tok rozumowania przedstawiony przez biegłą w ocenie Sądu należy uznać za logiczny, spójny ze sobą, a nadto konsekwentny. Sąd nie podzielił zgłaszanych przez strony zarzutów do tej opinii. Zważyć należy, że biegła opiniowała w sprawie jako trzecia, miała zatem ogromny materiał porównawczy w postaci i opinii poprzednich biegłych jak i szerokich stanowisk stron zawierających zarówno uwagi jak i zastrzeżenia do ich treści. Biegła mogła zatem w swojej opinii na bieżąco brać pod uwagę ich argumentację i się do niej odnosić co czyniła w treści opinii szczegółowo uzasadniając przyjęty przez siebie sposób rozumowania, metodologię wyliczeń, podstawy prawne sporządzania opinii itp. Nadto biegła bardzo szeroko przeanalizowała rynek lokalny i uwzględniła w treści opinii specyfikę nieruchomości, której dotyczyła opinia, związaną z jej niepodzielnością, całością funkcjonalną i użytkową. Dla przyjęcia tej opinii nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż w istocie w końcowych wyliczeniach biegła doszła do prawie takich samych wniosków jak pierwszy opiniujący w sprawie biegły K. N., mimo przyjęcia przez niego całkowicie innej metody wyliczeń. Z tych też względów Sąd pominął opinię bieglej K. P. jako obarczoną błędami wykazanymi przez strony i we wnioskach końcowych całkowicie sprzeczną z opiniami pozostałych dwóch biegłych w sprawie. Wobec niniejszego stanowiska Sąd nie znalazł podstaw do stosowania art. 157 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W konsekwencji takiego stanowiska Sądu mając na względzie pogląd, że jeżeli Sąd uzna opinię biegłego za prawidłową, to nie może poczynić ustaleń końcowych sprzecznych z nią (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 1971 r., II CR 655/70, OSNC 1971, nr 9, poz. 160 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1974 r., II CR 748/74, nie publ.). to ustalenia biegłej E. B. stały się podstawą rozstrzygnięć Sądu w sprawie.

Ustalony w sprawie stan faktyczny co do stanu prawnego nieruchomości i uwarunkowań technicznych budynku stanowiących o jego niepodzielności jest niesporny. Złożone przez strony dokumenty bądź ich kopie Sąd uznał za wiarygodne. Zostały sporządzone w odpowiedniej formie przez uprawnione do tego organy i w ramach ich kompetencji, odpowiadając tym samym dyspozycji art. 244 § 1 k.p.c. Zgodnie z treścią art. 244 § 1 k.p.c., dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Autentyczność dokumentów oraz prawdziwość treści dokumentów urzędowych nie była kwestionowana przez żadną ze stron w oparciu o treść art. 232 k.p.c. w zw. z art. 252 k.p.c. i art. 253 k.p.c. Także Sąd nie znalazł podstaw do tego, aby uczynić to z urzędu. Tym samym okazały się one przydatne w sprawie, stając się podstawą powyższych ustaleń faktycznych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle ustalonych okoliczności faktycznych sprawy powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie, aczkolwiek nie w wysokości, w jakiej domagała się tego strona powodowa. Na wstępie rozważań należy podkreślić, że przy ocenie zgłoszonego roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, a także przy ocenie zasadności podniesionych przez powódkęw twierdzeń, należało mieć na uwadze fakt, że między stronami niniejszego procesu toczyło się już przed Sądem Okręgowym w Sieradzu ( sygn. akt I C 299/13 ), a następnie przed Sądem Apelacyjnym ( sygn. akt I ACa 15/16) postępowanie z powództwa Gminy M. S. przeciwko A. G. (1), M. W. (1) i M. W. (2) o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, w którym Gmina M. S. wnosiła o zobowiązanie pozwanych w tym procesie do złożenia oświadczenia woli przenoszącego własność działki (...) w S. na rzecz powodowej Gminy. Powództwo w tym zakresie zostało prawomocnie oddalone. Powstał zatem niesporny stan prawny w świetle, którego powódka jest właścicielką w 4/8 części działki (...), z której korzysta bez podstawy prawnej pozwana Gmina jako posiadacz w złej wierze. W uzasadnieniu wyroku sygn. akt I ACa 15/16 Sąd Apelacyjny poczynił w tym zakresie szerokie wywody znane obu stronom jako tożsamym w niniejszym procesie, nie ma zatem konieczności ich ponownego przywoływania.

Zgłoszone przez powódkę żądanie zapłaty opiera na regulacji tzw. roszczeń uzupełniających wynikających z art. 224 i 225 k.c. Zgodnie z art. 225 k.c. obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. Z kolei obowiązki posiadacza rzeczy w dobrej wierze, który dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy określa art. 224 § 2 k.c. Taki posiadacz jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej pogorszenie zużycie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył. Oznacza to, że roszczenie właściciela przeciwko posiadaczowi rzeczy o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy jest uzależniona od następujących przesłanek:

- istnienie po stronie wierzyciela przymiotu właściciela

- posiadanie samoistne lub zależne rzeczy przez dłużnika

- brak zgodności z prawem posiadania dłużnika

- zła wiara posiadacza

Wszystkie wyżej wymienione przesłanki zostały w niniejszej sprawie spełnione. Bezspornie właścicielką działki (...) w 4/8 części jest powódka. Niewątpliwie pozwana jest posiadaczką samoistną wskazanej nieruchomości albowiem włada gruntem faktycznie jak właściciel. Bezspornie pozwaną należy uznać za posiadaczkę w złej wierze albowiem z jej własnego stanowiska wynika, że miała i ma świadomość, iż jej budynek posadowiony jest na gruncie powódki.

Z treści pozwu jak i pism strony powodowej wynika, że jej roszczenia dotyczą wynagrodzenia za korzystanie z budynku i gruntu jaki on zajmuje. Należy też zauważyć, iż zgodnie z poleceniem Sądu, biegła obliczyła wartość wynagrodzenia w dwóch wariantach w pierwszym tylko za sam grunt zajęty przez budynek pozwanej i drugim dotyczącym korzystania z budynku i gruntu jaki zajmuje. W tym wariancie ( II) wynagrodzenie za bezumowne korzystanie, w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r., z gruntu i znajdującego się na nim budynku zostało wyliczone na kwotę 200.300,00 zł. W tej części Sąd w całości zaakceptował wyliczenia biegłej. Nadmienić należy, iż biegła ustalając wartość wynagrodzenia w badanym okresie czasu uwzględniła sposób korzystania z nieruchomości przez pozwaną i fakt, iż stawki za takie korzystanie powinny uwzględniać stopień ingerencji w treść prawa własności. Biegła podkreśliła, iż przy ustalaniu wartości wynagrodzenia, poprzedziła ją szczegółową analizą lokalnego rynku transakcji nieruchomości podobnych oraz cech, tendencji oraz wartość prawa do czerpania dochodu z tej nieruchomości, a w szczególności uwzględniła położenie oraz sposób wykorzystania przedmiotowej działki, jak i stan nieruchomości na datę wydania opinii. Przyjęta przez biegłą metoda wyliczenia wysokości wynagrodzenia niewątpliwie uwzględnia wskazówki zawarte w aktualnym orzecznictwie.

Wynagrodzenie z art. 224 § 2 k.c. w zw. z art. 225 k.c. nie stanowi świadczenia o charakterze odszkodowawczym, nie jest uzależnione od wykazania przez uprawnionego poniesienia szkody i zawinienia sprawcy. Należy się za sam fakt posiadania w złej wierze bez żadnego tytułu prawnego do cudzej rzeczy. Istotą wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy jest przyznanie właścicielowi rekompensaty za brak możliwości dysponowania własną rzeczą, nie zaś zwrot osiągniętych bez podstawy prawnej przez posiadacza samoistnego pożytków. (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2008r., IV CSK 529/07, LEX nr 376397). Pozwana korzysta z nieruchomości pozwanej w zakresie zarówno gruntu jak i budynku jaki ten grunt zajmuje czerpiąc z niego korzyści w postaci prowadzenia w nim swojej działalności. Nie ma przy tym znaczenia, że powódka tego budynku nie wzniosła, zajmuje on bowiem część jej działki i pozwana nim włada. Z uwagi na fakt, iż właściciel był pozbawiony władztwa nad rzeczą, a tym samym prawa do pobierania z niej pożytków, ma on możliwość żądania: wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, zwrotu pożytków lub ich równowartości oraz odszkodowania za szkodę spowodowaną zużyciem rzeczy, jej pogorszeniem lub utratą, przez skierowanie stosownego roszczenia w tej mierze przeciwko posiadaczowi. Uprawnienie właściciela można podzielić na trzy główne roszczenia uzupełniające: roszczenie „o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy”, roszczenie „o zwrot pożytków lub ich wartości” oraz roszczenie „o naprawienie szkody z powodu zużycia, pogorszenia lub utraty rzeczy”. Inne podstawy odpowiedzialności posiadacza względem właściciela zostały na mocy przepisów art. 224 § 2 i art. 225 wyłączone w zakresie przewidzianych w nich roszczeń. Cel tych roszczeń skupia się przede wszystkim na dokonaniu stosownych rozliczeń z tytułu czasowego pozbawienia właściciela prawa do korzystania ze stanowiącej jego własność rzeczy i rekompensaty wszelkich uszczupleń w jego majątku z tego tytułu. Podnieść także należy, że wbrew poglądowi pozwanej, w ocenie Sądu roszczenia uzupełniające są samodzielne względem roszczenia windykacyjnego. Oznacza to, że istnieje możliwość dochodzenia powstałych roszczeń bez względu na realizację roszczenia windykacyjnego. W orzecznictwie i nauce przyjęto, że roszczenia uzupełniające mają charakter obligacyjny i gdy powstają, uzyskują byt samodzielny, co wyraża się w tym, że mogą być dochodzone niezależnie od roszczenia windykacyjnego i są samodzielnym przedmiotem obrotu. Tak więc mogą być one dochodzone nie tylko niezależnie od roszczenia windykacyjnego, ale także niezależnie od pozostałych roszczeń uzupełniających. ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie I ACa 122/20 ).

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd nie podzielił także zarzutu strony pozwanej co do tego, że występując z pozwem powódka nadużyła prawa podmiotowego. Zgodnie z orzecznictwem: „Z uwzględnieniem, iż Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji RP), należy przyjąć, że odwołanie się do zasad współżycia społecznego oznacza odwołanie się do idei słuszności w prawie i do powszechnie uznawanych wartości w kulturze naszego społeczeństwa. Ujmując rzecz ogólnie, można przyjąć, że przez zasady współżycia społecznego należy rozumieć podstawowe zasady etycznego i uczciwego postępowania” ( Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 23 maja 2013 roku, IV CSK 660/12 ). Przepis art. 5 k.c. może być stosowany również w sprawie
o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości.
Ocena żądania powoda w aspekcie nadużycia prawa, tak co do dochodzenia
roszczenia, jak i jego rozmiaru, może być dokonana po wykazaniu przez
pozwanego okoliczności, które przemawiają za sprzecznością z uznawanymi
w społeczeństwie regułami oraz po przeprowadzeniu wartościowania całokształtu
okoliczności występujących po obu stronach. Przedmiotem rozważań sądu powinno
być również i to, że co do zasady, nie zasługuje na ochronę zachowanie
pozwanego naruszającego akceptowane w społeczeństwie reguły postępowania. ( Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 11 kwietnia 2013 roku, II CSK 438/12 ). Kierując się tymi wskazówkami Sąd uznał, że pozwany nie udowodnił by pozew wytoczony przez A. G. naruszał zasady współżycia społecznego. Pozwana od wielu lat jest stroną licznych procesów sądowych dotyczących działki nr (...) prowadzonych m.in. z powódką, a także ma świadomość pogwałcenia wszelkich reguł prawa własności przy przejmowaniu działki w poprzednim ustroju pod budowę budynku (...). Bez znaczenia w tym względzie jest także fakt, że pozwana sama tego budynku nie wznosiła skoro świadomie z niego korzysta wiedząc w jakich okolicznościach został wzniesiony. Na ten aspekt sprawy zwrócił także uwagę Sąd Apelacyjny uzasadniając swoje stanowisko w sprawie I ACa 15/16. Podnieść także należy, że pozwana jest bierna i nie czyni nic ( poza jednym procesem o złożenie oświadczenia woli ( I ACa 15/16 ) by tę sytuację rozwiązać w sposób satysfakcjonujący obie strony. Trudno się także dziwić powódce, że żąda wynagrodzenia za swoją nieruchomość położoną w samym centrum sporego miasta powiatowego mając świadomość potencjalnie możliwych zysków jakie by mogła osiągnąć gdyby w przysługującej jej części swobodnie korzystała ze swojej własności. Wobec powyższego Sąd nie podzielił argumentacji strony pozwanej o sprzeczności powództwa z art. 5 k.c.

Skoro powódka ma udział w nieruchomości w 4/8 części to w takim udziale należało jej zasądzić kwotę wyliczoną przez biegłą ( 200.300,00 zł:2 = 100.150,00 zł ). Dalej idące zadanie podlegało oddaleniu jako niewudowodnione.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c. zasądzając je od daty zajęcia w sprawie stanowiska procesowego przez pozwanego w związku z doręczeniem mu pozwu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. Powódka wygrała proces w 60 %. Ponieważ powódka poniosła w całości wydatki w sprawie Sąd obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu na jej rzecz 60 % wydatków w sprawie, 60 % kosztów zastępstwa prawnego i 60 % uiszczonej przez powódkę opłaty sądowej. Ponieważ powódka przegrała proces w 40%, w takiej proporcji zasądzono od niej na rzecz pozwanego zwrot należnych mu kosztów zastępstwa prawnego.