Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 9/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 29 września 2021 roku wydany w sprawie II K 50/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego zarzut obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, a to:

- art. 7 kpk poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i rozstrzygnięcie szeregu wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, oparcie rozstrzygnięcia na zeznaniach dwóch świadków: P. K. (1) i S. K., które w ocenie skarżącego, nie powinny stanowić podstawy ustaleń faktycznych w zakresie winy oskarżonego, który na gruncie postępowania sądowego konsekwentnie nie przyznawał się do popełnienia czynu zabronionego,

- art. 193 § 1 kpk poprzez zaniechanie dopuszczenia przez Sąd I instancji dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji zdarzeń rogowych i techniki samochodowej, w sytuacji, w której w przedmiotowej sprawie zachodziły wątpliwości co do przebiegu zdarzenia z dnia 24 października 2019 roku,

- art. 5 § 2 kpk poprzez nierozstrzygnięcie na korzyść oskarżonego pozostających w sprawie wątpliwości grupujących się wokół ustalenia sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu niedostosowania się do polecenia zatrzymania pojazdu mechanicznego typizowanego w art. 178 b kk, mimo iż szereg wątpliwości dotyczy samego przebiegu zdarzeń z 24 października 2019 roku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione zarzuty obrazy przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk, art. 193 § 1 kpk i art. 5 § 2 kpk należy uznać za całkowicie chybione. W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, że Sąd I instancji w sposób szczegółowy, wszechstronny, we wzajemnym powiązaniu i z uwzględnieniem pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie ocenił zeznania świadków P. K. (1) i i S. K. w pełni zasadnie uznając je za wiarygodne. Wbrew stanowisku skarżącego świadkowie ci byli w swoich kolejnych zeznaniach z postępowania przygotowawczego jak i sądowego w pełni konsekwentni, a ich relacje korelowały ze sobą i wzajemnie się uzupełniały tworząc logiczną całość nie pozostawiając wątpliwości co do przebiegu zdarzeń z dnia 24 października 2019 roku. Nie można przy tym zapominać, że są to funkcjonariuszy Policji, a więc osoby zaufania publicznego, których zeznaniach wiązały się w dodatku ściśle z pełnionymi przez nich obowiązkami służbowymi. Ani S. K. ani P. K. (1) nie mieli przy tym najmniejszego powodu, aby fałszywie pomawiać oskarżonego narażając się zarazem na odpowiedzialność za składanie fałszywych zeznań i automatyczną utratę pracy. Nie znali oni wcześniej oskarżonego, nie mieli z nim kontaktu, a tym samym byli osobami o w pełni obiektywnym do niego stosunku. W świetle zeznań tych świadków nie było wątpliwości, że oskarżony dostrzegł pierwszą próbę zatrzymania go do kontroli i z tego powodu skręcił w prawo w stronę R. kontynuując jazdę. Przede wszystkim zaś nie mieli oni wątpliwości, że oskarżony wiedział, iż jest przez nich ścigany, bowiem w radiowozie jadącym za jego pojazdem były włączone sygnały świetlne i dźwiękowe, a oskarżony przejechał około 2 kilometry, po czym zatrzymał pojazd, zaś widząc zbliżający się radiowóz ponownie kontynuował jazdę na odcinku jeszcze około 300 metrów, gdy został zmuszony do zatrzymania. Oskarżony zresztą sam przyznał się policjantom, że podjął ucieczkę, bo wcześniej w pracy spożywał alkohol, a i w tym zakresie nie było podstaw, aby odmówić wiary ich zeznaniom. Co również bardzo istotne w toku postępowania przygotowawczego M. J. w żaden sposób nie kwestionował, iż uciekał samochodem przed funkcjonariuszami Policji, przyznał się do dokonania czynu z art. 178 b kk i wyjaśnił, że gdy jechał w stronę R. usłyszał sygnały dźwiękowe i zobaczył w lusterku wstecznym oznakowany radiowóz policyjny, a pomimo tego, że kierujący radiowozem dawał mu wyraźne sygnały do zatrzymania, używając cały czas sygnałów dźwiękowych i świetlnych, to kontynuował on jazdę, bo nie wiedział jak się zachować. Wskazał też wówczas, iż tłumaczył policjantom, że był w szoku, nie wiedział co ma robić i dlatego od razu nie zatrzymał się do kontroli. A zatem sam oskarżony w toku postępowania przygotowawczego potwierdził wersję funkcjonariuszy Policji niemal w całości i sam nie pozostawił wątpliwości, w sposób świadomy nie zatrzymał się do kontroli drogowej i kontynuował jazdę pomimo poleceń do zatrzymania pojazdu poprzez sygnały świetlne i dźwiękowe włączone w ścigającym go radiowozie. Tym bardziej więc zeznania funkcjonariuszy Policji zasługiwały na uznanie ich za wiarygodne. M. J. nie potrafił przy tym wskazać na rozprawie racjonalnych powodów, dla których w toku dochodzenia złożył takie a nie inne wyjaśnienia. Nie przekonuje w tym zakresie jego tłumaczenie, że był kierowany przez policjantów, iż był zapewniany, że dostanie tylko karę grzywny i w zasadzie podyktowali te zeznania. Warto w tym miejscu zauważyć, że już podczas przesłuchania w toku postępowania przygotowawczego oskarżonemu zaproponowano złożenie wniosku w trybie art. 335 kpk i wymierzenie kary 3 miesięcy pozbawienia wolności nie zaś kary grzywny, co przeczy jego słowom z rozprawy. Dość ciekawie brzmi przy tym stwierdzenie skarżącego, że zeznania funkcjonariuszy Policji nie powinny stanowić podstawy ustaleń faktycznych w zakresie winy oskarżonego, który na gruncie postępowania karnego konsekwentnie nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Obrońca jakby zupełnie nie dostrzegł relacji oskarżonego z postępowania przygotowawczego. A zatem zeznania P. K. (1) i S. K. zostały ocenione prawidłowo, z uwzględnieniem zasady wyrażonej w ar. 7 kpk. Do oceny dowodów w tym zakresie nie można mieć najmniejszych nawet zastrzeżeń.

Za zupełnie chybiony należy uznać zarzut zaniechania dopuszczenia przez Sąd I instancji dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych i techniki samochodowej. Jak słusznie wskazał Sąd I instancji dowód ten był kompletnie nieprzydatny w tej sprawie, bowiem nie było choćby danych co do prędkości pojazdów i odległości między nimi, a przy tym zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie budził najmniejszych wątpliwości co do tego, że oskarżony w sposób w pełni świadomy nie zatrzymał się do kontroli drogowej i kontynuował jazdę mimo sygnałów świetlnych i dźwiękowych nakazujących mu zatrzymanie samochodu, a więc dowód ten nie miał najmniejszego nawet znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Skarżący zresztą ten sam wniosek, który został oddalony przez Sąd I instancji powtórzył w apelacji, a sąd odwoławczy również ten wniosek oddalił zwracając dodatkowo uwagę, że część kwestii, co do których miałby się wypowiedzieć biegły w żaden sposób nie wiąże się z rekonstrukcją wypadków czy też z techniką samochodową.

Wbrew zarzutom skarżącego nie może być również mowy o naruszeniu przez Sąd I instancji art. 5 § 2 kpk. W sprawie tej nie pojawiły się bowiem jakiekolwiek nie dające się usunąć wątpliwości, które należałoby tłumaczyć na korzyść M. J. i w konsekwencji uwolnić go od zarzutu z art. 92 § 2 kw. Opisane wyżej zeznania funkcjonariuszy Policji P. K. (2) i S. K., a także wyjaśnienia M. J. z postępowania przygotowawczego nie budziły najmniejszych wątpliwości co do tego, że oskarżony mimo użycia sygnałów świetlnych i dźwiękowych polecających zatrzymanie się pojazdu nie zatrzymał niezwłocznie pojazdu i kontynuował jazdę, a tym samym nie ma wątpliwości co do tego, ze jest sprawcą czynu z art. 178 b kk.

A zatem podniesione zatruty obrazy przepisów postępowania okazały się całkowicie chybione.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, ze czyn popełniony przez oskarżonego wyczerpał dyspozycję art. 92 § 2 kw

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z uwagi na bezpodstawność zarzutu

3.2.

Podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mającego istotny wpływ na treść wydanego wyroku, polegający na ustaleniu, że w przedmiotowym stanie faktycznym doszło do pościgu funkcjonariuszy Policji za skarżonym, który nie dostosował się do sygnałów dźwiękowych i świetlnych funkcjonariuszy poruszających się pojazdem w sytuacji, w której zeznania świadków P. K. (1) oraz S. K. dotyczące okoliczności zdarzenia z dnia 24 października 2019 roku różnią się na przestrzeni postępowania przygotowawczego oraz sądowego, w konsekwencji czego świadkowie nie byli w stanie z całkowitą pewnością stwierdzić, iż rzeczywiście oskarżony uciekał przed funkcjonariuszami Policji i nie stosował się do sygnałów dźwiękowych i świetlnych funkcjonariuszy poruszających się pojazdem, skutkiem czego Sąd I instancji nieprawidłowo ustalił, że czyn oskarżonego stanowił przestępstwo, a nie wykroczenie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesiony zarzut błędu w ustaleniach faktycznych należy uznać za całkowicie chybiony. Jak już wyżej wskazano Sąd w sposób prawidłowy, z uwzględnieniem zasady wyrażonej w art. 7 kpk, przeanalizował zeznania funkcjonariuszy Policji P. K. (1) i S. K., słusznie uznając je za w pełni wiarygodne. Wbrew stanowisku skarżącego świadkowie ci byli w swoich zeznaniach konsekwentni. Oczywiście w toku postępowania sądowego nie pamiętali w szczegółach wszystkich okoliczności zdarzenia, niemniej jest to uzasadnione upływem czasu, a przy tym w pełni potwierdzili swoje relacje z postępowania przygotowawczego. Ich zeznania korelowały przy tym ze sobą i wzajemnie się uzupełniały, a przy tym świadkowie ci nie mieli żadnych powodów, aby fałszywie pomówić oskarżonego. Trzeba też zauważyć, że przedstawiona przez nich wersja znajdowała potwierdzenie w wyjaśnieniach oskarżonego z postępowania przygotowawczego. Wskazać należy, że funkcjonariusze Policji wbrew twierdzeniom obrońcy nie mieli wątpliwości, że oskarżony uciekał przed funkcjonariuszami Policji i nie stosował się do sygnałów świetlnych i dźwiękowych. Dodatkowo potwierdzają to wyjaśnienia oskarżonego z postępowania przygotowawczego, w przypadku których M. J. nie potrafił wskazać racjonalnych powodów ich złożenia i rzekomego fałszywego samooskarżenia. W sprawie tej w świetle opisanych dowodów nie było wątpliwości, że oskarżony nie zatrzymał się niezwłocznie po tym gdy osoba uprawniona przy użyciu sygnałów świetlnych i dźwiękowych poleciła mu zatrzymanie się, lecz kontynuował jazdę. Ustalenia faktyczne w tym zakresie były więc prawidłowe, a w oparciu o nie słusznie przyjęto, że oskarżony wyczerpał swoim zachowaniem znamiona czynu z art. 178 b kk. A zatem również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych okazał się niezasadny.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprze przyjęcie, ze czyn popełniony przez oskarżonego wyczerpał dyspozycję art. 92 § 2 kw

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z uwagi na bezpodstawność zarzutu

3.3.

Podniesiony przez oskarżonego zarzut naruszenia prawa procesowego, które miało wpływ na treść wyroku, poprzez rozstrzygnięcie szeregu wątpliwości na niekorzyść oskarżonego i danie wiary w całości zeznaniom S. K. i P. K. (1), które jego zdaniem nie powinny stanowić podstawy ustaleń faktycznych w zakresie jego winy w sytuacji, gdy nie przyznał się on do popełnienia zarzucanego mu przestępstwa, zarzucił również naruszenie prawa poprzez niedopuszczenie wnioskowanego dowodu z opinii biegłego do spraw rekonstrukcji zdarzeń drogowych, mimo że pojawiły się wątpliwości, czy doszło do pościgu policjantów za jego pojazdem i czy mógł nie słyszeć sygnałów dźwiękowych policjantów, jeżeli jednak do tego doszło.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Należy zauważyć, że zarzuty podniesione w apelacji oskarżonego są tożsame z zarzutami podniesionymi w apelacji obrońcy oskarżonego. Sąd Okręgowy we wcześniejszej części uzasadnienia wskazał - obszernie uzasadniając swoje stanowisko - iż w sprawie tej nie wystąpiły jakiekolwiek wątpliwości, które zostały rozstrzygnięte na jego niekorzyść. Zeznania P. K. (1) i S. K. w pełni zasadnie zostały uznane za wiarygodne i stanowiły podstawę ustaleń faktycznych, tym bardziej, że oskarżony w toku postępowania przygotowawczego przyznał się do zarzucanego mu czynu i złożył wyjaśnienia, w których potwierdził, że pomimo sygnałów świetlnych i dźwiękowych oraz pościgu za nim radiowozu nie zatrzymał się do kontroli, lecz kontynuował jazdę. Sam fakt, że w toku postępowania sądowego M. J. nie przyznał się do dokonania zarzucanego mu przestępstwa nie może podważać wiarygodności zeznań funkcjonariuszy Policji, tym bardziej, ze oskarżony złożył w toku dochodzenia określonej treści wyjaśnienia, a na rozprawie nie potrafił racjonalnie tego wytłumaczyć. Ponadto jak już wyżej wskazano Sąd Rejonowy w pełni zasadnie oddalił wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków i techniki drogowej. Wskazać należy, że w sprawie nie pojawiły się wątpliwości, czy doszło do pościgu policjantów, a na pytanie, czy M. J. mógł nie usłyszeć sygnałów dźwiękowych dawanych przez policjantów, tak czy inaczej biegły tej specjalności nie byłby w stanie się wypowiedzieć, bo przecież nie w jego gestii pozostaje ocena słuchu oskarżonego.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z uwagi na bezpodstawność zarzutu

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 29 września 2021 roku wydany w sprawie II K 50/20

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty obrazy przepisów postępowania i błędu w ustaleniach faktycznych podniesione w apelacjach obrońcy M. J. oraz samego oskarżonego okazały się bezzasadne. We wcześniejszej części uzasadnienia wskazano szczegółowo powody, dla których Sąd Okręgowy zarzuty te uznał za chybione, których nie ma potrzeby ponownie przytaczać. Należy jedynie wspomnieć, że zeznania funkcjonariuszy Policji P. K. (1) i S. K. nie budziły wątpliwości co do ich wiarygodności, a przy tym w ich świetle nie podlegało dyskusji, ze oskarżony pomimo dawanych mu sygnałów świetlnych i dźwiękowych polecających zatrzymanie pojazdu nie uczynił tego niezwłocznie i z pełną świadomością kontynuował jazdę samochodem. Zresztą sam oskarżony potwierdził to podczas przesłuchania w toku dochodzenia. Nie było w tej sprawie najmniejszych wątpliwości co do zasadności przypisania M. J. przestępstwa z art. 178b kk. Zarazem nie ma w tej sprawie podstaw do uznania orzeczonej wobec oskarżonego kary i środka karnego za surowe, a tym bardziej rażąco surowe. W związku z tym Sąd Okręgowy nie znajdując podstaw do uwzględnienia wniesionych apelacji, na podstawie art. 437 § 1 kpk utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Na podstawie art. 636 § 1 pk w związku z nieuwzględnieniem wniesionych apelacji Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 złotych tytułem opłaty za II instancję oraz kwotę 20 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym.

7.  PODPIS

Marcin Rudnik

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony M. J.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana