Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Leszek Dąbek

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2021 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Jawnej w G.

przeciwko B. B. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 6 lutego 2020 r., sygn. akt I C 220/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1800 zł (tysiąc osiemset złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym;

3.  przyznaje pełnomocnikowi z urzędu pozwanej adwokatowi A. S. od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 1476 zł (tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych), w tym kwotę 276 zł (dwieście siedemdziesiąt sześć złotych) podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu pozwanej w postępowaniu odwoławczym.

SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 691/20

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Gliwicach w wyroku z dnia 6 02 2020r. utrzymał w mocy w wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 4 08 2016r. (uwzględniono

w nim powództwo i zasądzono od pozwanej B. B. (1) na rzecz powódki (...) spółki jawnej w G.: kwotę 30.000zł, wskazane

w nim odsetki umowne oraz orzeczono o kosztach procesu) oraz orzekł o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej pozwanej z urzędu.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia, przywołał regulacje: art. 720 § 1 i art. 6 k.c. Stwierdził, że pozwana nie wywiązała się z warunków umowy pożyczki zawartej z powódką i nie spłaciła należności w umówionym terminie, w związku z czym powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 30 000 zł powiększonej o sumę odsetek w zakreślonym terminie. Ponadto ustalił, że w Prokuraturze Rejonowej G. – Wschód w G. toczy się postępowanie, w którym Ł. Z. końcowo zeznał, że tytułem przedmiotowej umowy pożyczki pozostała do zapłaty kwota 30 000 zł. Dokonując oceny zebranego materiału dowodowego, ocenił,

że zeznania pozwanej, w imieniu której stawił się P. S. były wiarygodne, spójne z pozostałym materiałem sprawy oraz logiczne. Następnie dokonał oceny poczynionych ustaleń o w jej ramach stwierdził, że pozwana nie kwestionowała faktur zawarcia umowy pożyczki i wypłacenia jej kwoty wynikającej z tejże umowy. Ocenił, że pozwana nie wykazała, aby dokonała spłaty jakiejkolwiek części zobowiązania wynikającej z treści zawartej umowy pożyczki, w szczególności nie przedłożyła do materiału sprawy dowodów na ta okoliczność, w szczególności pokwitowań wpłat, dowodu zlecenia przelewu bankowego.

O odsetkach orzekł na mocy regulacji art. 481 § 1, 2 i 2 ¹ k.c. w zw. z art. 482

§ 1 i 2 k.c.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej pozwanej z urzędu orzekł w oparciu o regulacje zawarte w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości z dnia 3 10 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Orzeczenie zaskarżyła pozwana B. B. (1), która wniosła o jego

o zmianę poprzez uchylenie wyroku zaocznego Sadu Rejonowego w Gliwicach z dnia 4 08 2016r. oddalenie powództwa oraz o przyznanie od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach na rzecz adw. A. S. kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Alternatywnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Zarzuciła, że przy ferowaniu wyroku naruszono prawo procesowe i materialne tj. regulację:

a)  art. 720 § 1 k.c. w związku z art. 83 § 1 k.c. poprzez niewłaściwe niezastosowanie skutkujące zaniechaniem stwierdzenia przez Sąd nieważności umowy pożyczki w związku z faktem, że czynność prawna została dokonana przez strony dla pozoru, a rzeczywistą stroną umowy pożyczki był Ł. Z., a nie natomiast B. B. (1) /vide: zeznania świadka P. S., zeznania świadka Ł. Z., zeznania pozwanej B. B. (1), złożone na piśmie;

b)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez błędną ocenę wiarygodności i mocy dowodów, zwłaszcza dowodu z zeznali powódki, złożonych na piśmie, a także zeznań świadka Ł. Z., z których wynika w sposób niebudzący wątpliwości, że stroną zawierającą umowę pożyczki nie była pozwana B. B. (1), a nadto świadek Ł. Z. w imieniu własnym spłacił część kapitału głównego na rzecz powódki.

Ponadto zarzuciła popełnienie przez Sąd Rejonowy błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia a mający wpływ na jego treść, polegający

na przyjęciu, że: umowa pożyczki została zawarta przez pozwaną, w sytuacji,

gdy z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że stroną zawierającą umowę pożyczki, dokonującą z przedstawicielami powódki wszelkich ustaleń dotyczących sposobu jej zawarcia i wykonania, był świadek Ł. Z., a pozwana B. B. (1) była znana obu wspólnikom, w sytuacji gdy okoliczność ta nie wynika z zebranego

w sprawie materiału dowodowego, a powódka szczegółowo odniosła się do tego ustalenia, któremu Sąd a quo nie nadał żadnego znaczenia dowodowego /vide: zeznania pozwanej na piśmie, k. 235-237/

W odpowiedzi na apelację powódka (...) spółka jawna w G. wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie na jej rzecz od pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Odwoławczy ustalił i zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował dochodzone roszczenia przyjmując, że mają ono źródło w zawartej przez strony umowie (art. 720 § 1 k.c.), a następnie prawidłowo rozpoznał sprawę i skonstruował prawidłową podstawę faktyczną orzeczenia.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną orzeczenia, w części dotyczą okoliczności bezspornych pomiędzy stronami, a w pozostałym zakresie mają podstawę w informacjach zawartych we wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku źródłach dowodowych, których ocena jakkolwiek lakoniczna jest logiczna i mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów (Sąd odwoławczy ja podziela).

W szczególności Sąd Rejonowy prawidło ocenił, że w materiale sprawy brak jest podstaw do poczynienia pozytywnych ustaleń dotyczących zapłaty powódce przez pozwaną dochodzonych pozwem należności.

Okolicznością tą potwierdzają jedynie informacje zawarte w zeznaniach skarżącej oraz jej partnera życiowego świadka Ł. Z..

Ich zeznania nie zostały jednak poparte żadnymi innymi źródłami dowodowymi, co w połączeniu z faktem, że są to osoby bezpośrednio zainteresowane w wyniku sprawy czyni ich zeznania niewiarygodnymi.

Skarżąca w ramach podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia przy konstruowaniu podstawy faktycznej orzeczenia regulacji art. 233 § 1 k.p.c. w istocie kwestionuje dokonaną przez Sąd pierwszej instancji ocenę prawną, że jest ona stroną

stroną przedmiotowej umowy.

Z tej przyczyny, w tej części apelacja tylko werbalnie odnosi się do podstawy faktycznej orzeczenia i tym samy zarzut ten nie ma wpływu na powyższą ocenę.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji (art. 387 § 2 ¹ pkt 1 k.p.c.).

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ma prawidłowe odniesienie

w przywołanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku regulacjach prawnych

i Sąd odwoławczy ją podziela i przyjmuje za własną (art. 387 § 2 ¹ pkt 2 k.p.c.).

Ze zawartej w aktach sprawy umowy jednoznacznie wynika, że umowa została zawarta pomiędzy stronami (w części wstępnej umowy między innymi podano,

że „ Umowa została zawarta dnia 27 02 2015r. pomiędzy B. B. (2)…”, wskazano w niej jej prawidłowy adres zamieszkania i numer (...) oraz zamieszczono w niej parafowany przez skarżąca numer jej dowodu osobistego, a pod jej treścią widnieje jej podpis, którego autentyczność nie była kwestionowane w apelacji).

Jak słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji - w toku postępowania nie było to kwestionowane przez skarżącą i podniesiony w tej kwestii w apelacji zarzut jest oczywiście nieuzasadniony.

Powódka w odpowiedzi na apelację trafnie odwołuje się do wskazanego w niej pogląd judykatury, zgodnie z którym: „„pozorność polega na ujawnionej i zaakceptowanej przez adresata oświadczenia woli różnicy między treścią oświadczenia a wolą wywołania określonych skutków prawnych i konstytutywnym elementem pozorności jest poza brakiem woli wywołania skutków prawnych, także wiedza i zgoda obu stron czynność, że oświadczenie woli zostało złożone dla „pozoru” i dodatkowo adresat musi

nie tylko wiedzieć o braku woli, ale także pozorność złożonego oświadczenia akceptować””.

W materiale sprawy nie sposób przyjąć, że powódka akceptowała ewentualną pozorność oświadczeń woli złożonych przez skarżącą w umowie.

Więcej byłoby to irracjonalne, gdyż w ten sposób sama istotnie ograniczyłaby sobie możliwość skutecznego dochodzenia w przyszłości zwrotu wypłaconej skarżącej w wykonaniu umowy kwoty.

Dlatego podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przy ferowaniu wyroku regulacji art. 83 § 1 k.c. jest także oczywiście nieuzasadniony.

Stosownie do regulacji art. 6 k.c. na pozwanej spoczywa obowiązek wykazania w toku postępowania, że uiściła powódce dochodzone należności (z faktu uiszczenia dochodzonych należności wywodzi ona pozytywne dla niej skutki prawne, w postacie spełnienia dochodzonych świadczeń, a co za tym idzie wygaśnięcia w tym zakresie zobowiązania).

Na tę okoliczność nie zaoferowała ona jednak Sądowi żadnego wiarygodnego materiału dowodowego (np. w postaci pokwitowania wpłaconej powódce kwoty,

czy też dowodu dokonania na jej konto bankowe przelewu stosownych środków pieniężnych lub zeznań wiarygodnych świadków).

W tej sytuacji Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że pozwana również w tej części nie sprostała ciążącemu na niej obowiązkowi i uznał tę okoliczność za niewykazaną, a powództwo za uzasadnione.

W powiązaniu z powyższym apelacja pozwanej jest zatem bezzasadna w rozumieniu art. 385 k.p.c., a to z mocy zawartej w nim regulacji prowadziło do jej oddalenia.

Reasumując zaskarżony wyrok jest prawidłowy i dlatego apelację jako bezzasadną oddalono na mocy regulacji art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosując regulację art. 98 § 1 i 3 k.p.c., biorąc pod uwagę, że pozwana przegrała w całości w postępowaniu apelacyjnym i powinna zwrócić powódce poniesione przez nią tym postępowaniu koszty zastępstwa procesowego, a o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu orzeczono w oparciu regulacji art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 05 1982r. – Prawo o adwokaturze (tekst jednolity Dz.U. 2020r. poz. 1651).

SSO Leszek Dąbek