Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 582/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli

Protokolant Sylwia Piliszewska

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze: Mariusza Rybaka

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2021r. i 21 stycznia 2022r.

sprawy P. M. ur. (...) w J.

s. S., I. z domu C.

oskarżonego z art. 244 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 14 września 2021 r. sygn. akt II K 873/21

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego P. M.;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego kwotę 1008 złotych tytułem udziału obrońcy z wyboru w postępowaniu odwoławczym;

III.  stwierdza, że koszty sądowe za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 582/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 14 wrzesnia 2021 r. sygn. akt II K 873/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------------

.--------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, wynikający z nienależytej oceny materiału dowodowego w tym w szczególności z przecenienia wyjaśnień oskarżonego, prowadzący do ustalenia, ze oskarżony nie tylko nie wiedział o zapadłym na jego niekorzyść wyroku w sprawie II K 782/20 którym zasadzono wobec niego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, ale nawet nie miał żadnych przesłanek do przewidywania, ze taki wyrok wobec niego zapadnie, gdyż spodziewał się uniewinnienia, a przez to do uznania, że P. M. nie popełnił zarzucanego mu przestępstwa, podczas gdy rzetelnie i prawidłowo ustalone okoliczności faktyczne wynikające z zebranego materiału dowodowego ocenianego swobodnie i z uwzględnieniem zasad określonych w art. 7 k.p.k. prowadzą do wniosków przeciwnych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Znamiona zarzucanego oskarżonemu przestępstwa z art. 244 k.k. są spełnione, gdy zakaz do którego sprawca nie stosuje się został orzeczony przez Sąd prawomocnie, co wymaga ustalenia świadomości sprawcy, co do uprawomocnienia się orzeczonego zakazu. Omawiany występek ma charakter umyślny ( może być popełniony z zamiarem bezpośrednim bądź ewentualnym ), a zatem podmiotową przesłanką odpowiedzialności jest świadomość sprawcy iż narusza ciążący na nim z mocy wyroku Sądu zakaz. Błąd sprawcy, wynikający np. z niezrozumienia lub błędnej interpretacji treści zakazu, chociażby był wynikiem lekkomyślności lub niedbalstwa nie stwarza podstawy do odpowiedzialności karnej za wymienione przestępstwo ( zob. wyr. SN z 17.01.2003 r. WA 75/02, OSNKW 2003 nr 5-6 poz. 44; J. Wojciechowski, Komentarz str.469; A. Marek, Kodeks Karny, Komentarz, Dom wydawnicze ABC, str. 521 – 522 ).

Zdaniem Sądu Okręgowego apelacja skarżącego nie jest trafna, brak jest podstaw do podważenia wyroku uniewinniającego wydanego przez Sąd I instancji.

P. M. został prawomocnie skazany w sprawie II K 782/20 Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze za popełnienie występku z art. 178b k.k., orzeczono wobec niego m.in. środek karny zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku. Wyrok w tej sprawie uprawomocnił się 25.03.2021 r.

W sprawie II K 782/20 oskarżony P. M. nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, czemu dał wyraz składając wyjaśnienia w postępowaniu przygotowawczym i na rozprawie w dniu 16.11.2020 r. Oskarżony nie był obecny na rozprawie w dniu 17.03.2021 r., kiedy ogłoszony został wyrok, nie znał więc jego treści.

Nie bez racji Sąd I instancji stwierdził w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, ze P. M. mógł spodziewać się wydania w sprawie II K 782/21 wyroku uniewinniającego. Jeżeli nawet jednak przyjąć, że równie dobrze mógł się spodziewać wydania w tej sprawie wyroku skazującego, nie jest to równoznaczne ze świadomością możliwości orzeczenia wobec niego środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. P. M. nigdy wcześniej nie był karany przez Sąd za przestępstwa ( k.12, był kilkakrotnie karany za wykroczenia, głównie mandatami karnymi, k.14 ), nie miał więc przed zakończeniem postepowania w sprawie II K 782/21 styczności z rozstrzygnięciami sądowymi za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. W powszechnej świadomości społecznej nie jest ugruntowane przekonanie że za czyn z art. 178b k.k. tj. niestosowanie się do polecenia zatrzymania pojazdu wydanego sygnałami świetlnymi lub dźwiękowymi przez policję, orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych ( inaczej niż w przypadku przestępstwa z art. 178a § 1 k.k., gdzie powszechnie wiadomo, ze za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości „zabiera się” prawo jazdy ). Zbyt daleko idące jest wiec antycypowanie, że oskarżony musiał co najmniej dopuszczać możliwość że prawomocnie orzeczono wobec niego środek w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych i godzić się na to.

Oskarżonemu zarzucono w niniejszej sprawie popełnienie przestępstwa z art. 244 k.k. w dniu 19.04.2021 r. tj. 25 dni po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie II K 782/21. Przez ten okres nie doręczono oskarżonemu odpisu wyroku ( bo też Sąd Rejonowy nie miał takiego obowiązku opartego na podstawie prawnej ), brak jest dowodu na to, że oskarżony w tym czasie w jakichkolwiek okolicznościach zapoznał się z jego treścią. P. M. nie został zatrzymany w wyżej wymienionym dniu w trakcie kierowana samochodem, fakt prowadzenia przez niego auta wynikał jedynie z zapisu monitoringu ( k. 5 – 7 ), nie sposób więc o jego świadomości co do orzeczonego zakazu rozstrzygnąć w oparciu o zachowanie na miejscu zdarzenia. Podczas jedynego przesłuchania w postepowaniu przygotowawczym oskarżony od samego początku twierdził ze nie wiedział że ma orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów ( choć deklaratywnie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu – k.15 ), na rozprawie podtrzymywał te wyjaśnienia ( k.36 ).

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności zdaniem Sądu Okręgowego nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że rzetelnie i prawidłowo ustalone okoliczności faktyczne wynikające z zebranego materiału dowodowego ocenianego swobodnie i z uwzględnieniem zasad określonych w art. 7 k.p.k. prowadzą do jednoznacznego wniosku, iż oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu, chociażby w zamiarze ewentualnym.

Podkreślić należy, że zgodnie z aktualnym orzecznictwem Sądu Najwyższego tylko potrzeba skazania oskarżonego uniewinnionego w pierwszej instancji ( a nie tylko sama możliwość wydania takiego wyroku ) daje podstawę Sądowi Odwoławczemu wydania wyroku kasatoryjnego, którego domagał się oskarżyciel publiczny w niniejszej sprawie ( zob. uchwała składu 7 sędziów SN z 20 września 2018 r. I KZP 10/18; także m.in. wyrok SN z 28 listopada 2018 r. V KS 24/18 ).

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Mając na uwadze całą argumentację przedstawioną powyżej wniosek o wydanie wyroku kasatoryjnego był niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze utrzymał w całości zaskarżony wyrok wobec oskarżonego P. M..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zważywszy że zarzut i wniosek apelacji okazały się niezasadne zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II i III

Na podstawie art.632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego P. M. kwotę 1008 zł tytułem udziału obrońcy z wyboru w postępowaniu odwoławczym ( stawka minimalna 840 zł + 20% za jeden dodatkowy termin rozprawy tj.168 zł. ).

Na podstawie art.632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy stwierdził, że koszty sądowe za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny - prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość rozstrzygnięcia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana